________________
થવાનો છે; માટે અમે કયા સંદર્ભથી બોલ્યા હતા તે જોવું પડે. શુદ્ધધર્મ એવો હોય કે તેનાથી તત્કાલ ઉદ્ધાર થાય, પણ જો ન થાય તો તેને ભારેકર્મી કહેવા પડે. જિનકલ્પીને પણ ભારેકર્મી કહે છે. આટલા ઊંચા માટે પણ આ શબ્દ વપરાય છે. હા, ગુંડા-બદમાશ છે તેવા અર્થમાં, ભારેકર્મી કહેતા નથી. મયણા જ ભારેકર્મી ન હોત તો એ જ ભવમાં મોક્ષે ચાલી જાત, તેવી તેની આરાધના હતી.
૧૩૭.સભા - અત્યારની સભામાં મધ્યમ કે પ્રાશ જીવો હોઈ શકે? અને હોય તો
તમારી દેશના કઈ રીતે ઉપયોગી થાય? સાહેબજી:- કોઈક મધ્યમ અને કોઈક પ્રાજ્ઞ જીવ પણ હોઈ શકે, પણ મેજોરીટીમાં પ્રાશ જીવો કે મધ્યમ જીવો ન મળે. પરંતુ જયારે જનરલ સભા હોય ત્યારે સામાન્ય દેશના જ આપવાની હોય. ત્રણ પ્રકારના જીવો ભેગા હોય ત્યારે કઈ રીતે દેશના આપવી તેનું શાસ્ત્રમાં વર્ણન આવે છે. અમારે ત્રણેને ઉપયોગી થાય તે રીતે દેશના આપવાની છે. જેમ ડૉક્ટર પાસે અમુક દવા એવી હોય છે કે જે જનરલ બધામાં કામ લાગે. તે રીતે અમે મોટાભાગની દેશના જનરલજ આપીએ. જેમ હં સામાયિકનું વર્ણન એ રીતે કરું કે, બાળ જીવોને એના પ્રત્યે રુચિ થાય, મધ્યમ જીવ હોય તેને તેનો સૂક્ષ્મ આચારવિષયક વિવેકે આવે અને પ્રાજ્ઞ હોય તેને તેના ગુણ-દોષની ખબર પડે. આમ તો જે રીતનો લાયક જીવ હોય તે રીતે તેને ઉપદેશ આપવાનો છે, પણ જનરલ સભામાં તો અમારે આ જ રીતે ઉપદેશ આપવાનો આવે. સાધુપણાનું અમે વર્ણન કરીએ છીએ ત્યારે પણ એમ થાય કે, ઘણા જીવોને તે પદ માટે રુચિ થાય, જ્યારે ઘણા જીવને દેશવિરતિનું સાધન બને અને કોકને સર્વવિરતિનું સાધન બને. અત્યારે અમને એવી ૫ર્ષદા મળે છે કે, ચાર મહિના અમે સર્વવિરતિનું વર્ણન કરીએ તોય એકાદ પણ તે લેવા ન નીકળે.
૧૩૮.સભા:- સાંભળતાં સાંભળતાં સર્વવિરતિ લેશે.
સાહેબજી - સારું છે તેવું થાય તો. ભગવાનની દેશના સાંભળતાં પર્ષદામાંથી લાખ્ખો નીકળતા, પણ અત્યારે પર્ષદા એવી છે કે, કદાચ બાર મહિના સાંભળે તો પણ એકાદ ન નીકળે. કેમ કારણ શું? રુચિ નથી માટે. તેથી જ અમે રુચિ કરાવવા તેની દેશના આપતા હોઈએ છીએ, જેથી ગુરુતત્ત્વનો સદ્ભાવ થાય, મિથ્યાત્વ મંદ પડે અને સમકિત માટેની કારણભૂત કર્મનિર્જરા થાય.
પ્રશ્નોત્તરી (પ્રવચનો)
