________________
પછી આ ઊભી કરેલી દુનિયા સાથે કોઈ સંબંધ નથી. આ દુનિયાથી વિખૂટા. પડવાનું આવે ત્યારે, થવું જોઇએ કે આ ખરેખર પરાયું હતું, મારું માન્યું હતું તે ભૂલ હતી; જે કદી વાસ્તવમાં મારું બન્યું નથી ને બનશે પણ નહિ, જે મારું કદી હતું જ નહીં. પણ મારા ગુણો, મારા આંતરિક ગુણોની અનુભૂતિ, તે જ મને સુખદાયી છે, તે જ સમાધિ છે.
૧૫૮.સભા - આવા વિચારો આવવા જોઈએ?
સાહેબજી - વિચાર આવે કે ન આવે પણ ભાવ જોઈએ, પ્રકૃતિમાં ભાવરૂપે. વણાયેલું જોઇએ. એવું થાય ખરું કે અત્યાર સુધી જે જીવન જીવ્યા છીએ, તે આત્મા પરની શ્રદ્ધા વગરનું જ હતું? મારા ગુણો એ જ મારી વસ્તુ છે, પણ એના પર તમને તો ભરોસો નથી. તમને જડની જેટલી હૂંફ છે તેટલી ચેતનની નથી. પણ મોક્ષે જતાં પહેલાં બધાએ ચારિત્ર પામવું પડશે, બધા જ ગુણો પામવા પડશે.
સમાધિમરણ આવ્યું એટલે તેનો વહેલો મોડો મોક્ષ નક્કી જ છે. અંદરમાં જો આવી પરિણતિ આવે તો કામ થઈ જાય. પછી વિચાર કરો કે ન કરો, પણ પરિણતિનું ખરું મૂલ્ય છે. મોક્ષમાર્ગ પામેલાને સમાધિમરણનો અધિકાર છે.
૧૫૯ સભા - ઘરમાં એવી વ્યક્તિ હોય કે ગુસ્સા સાથે વાત કરે તો શું કરવું? અંદરથી
શાંત કેમ રહેવું? સાહેબજી:- તમારા સંસારની અંદર પરસ્પરના સંબંધ કઈ રીતે જાળવવા તેની તમને ખબર નથી, એના કારણે જ મુશ્કેલી ઊભી થાય છે. જો તમે ક્રોધની અસર ન લો, તો તમને કોઈ દુઃખ આપતું નથી, પરંતુ જે ક્રોધ કરશે એ જ દાઝશે. જે ગુસ્સાથી જવાબ આપે એવા સાથે આવશ્યક સિવાય કાંઈ બોલવું નહિ. પણ જો એ ગેરવાજબી વાત કરાવવા તમારા પર ગુસ્સો કરે તો તમારે મક્કમતાપૂર્વક કહેવું જોઈએ કે આ વાત સાચી નથી; અને ન કહો તો તમે સત્યને દબાવો છો. જયારે સાચું હોય ત્યારે ચૂપ ના રહેવું જોઈએ.
દા.ત. તમારે ગુસ્સાવાળો ભાઈ હોય તો, એવાની સાથે બીનજરૂરી વાત કરવી નહિ, આવશ્યક વાત જ કરવી. પણ તમારે પૂછવું પડે કે સોદામાં શું થયું? અને જો એ ગુસ્સાથી જવાબ આપે, ત્યારે કહેવાનું કે “જો આ ન પૂછું તો ધંધામાં જે નુકસાન થશે, તે તમારી ભોગવવાની તૈયારી હોય તો નહિ પૂછું.” આમ શાંતિથી કહેવાનું પણ જો તમે ધર્મ કરવા ગયા હો અને ધર્મ માટે ગમે તેમ બોલે,
પ્રોત્તરી (પ્રવચનો)
