________________
તા. ૮-૧૦-૯૫. રવિવાર, આસો સુદ ચૌદશ, ૨૦૫૧
૧૩૧.સભા:- દેવતા-દેવીની પૂજા, ભક્તિ, ઉપાસના થાય?
સાહેબજી:- આપણે ત્યાં ઇશ્વર તત્ત્વમાં સ્થાન અરિહંત અને સિદ્ધને જ છે. બીજા કોઇને તેમાં પ્રવેશ નથી. સાધુ પણ ભગવાનના પદમાં આવતા નથી. આપણે ત્યાં દેવતત્વ, ગુરુતત્ત્વ, ધર્મતત્ત્વ, ધર્મીતત્ત્વ છે. ધર્મીનો નંબર ધર્મતત્ત્વ પછી છે. હવે દેવી-દેવતા પણ સંસારમાં રખડતા અને કર્મથી બંધાયેલા જીવો છે. દેવભવ તેમને પુણ્યથી મળ્યો છે. ખાલી દેવ બનવા માત્રથી કાંઈ તેમની પૂજા, ભક્તિ, ઉપાસના કરાય નહિ. દેવભવ છે તેટલા માત્રથી કાંઈ તે પૂજ્ય બનતા નથી. પરંતુ જે દેવતા ધર્મી હોય, સમ્યગ્દષ્ટિ હોય, શાસનના રક્ષક હોય તે બધા સાધર્મિકના સ્થાને આવે છે; પણ બધા જ દેવો તે કક્ષામાં આવતા નથી. અસંખ્ય દેવતાઓ તો ખાલી મોજમજામાં જ પડેલા હોય છે, ભૌતિક મળ્યું છે તેની જ મજા માણતા હોય છે. તેઓ ધર્મને પામેલા હોતા નથી. પુણ્ય, પાપ, આત્મા, પરલોકને પણ માનતા નથી હોતા. તેઓ તો કાંઈ સાધર્મિકના સ્થાનમાં પણ નથી આવતા. તમે સ્નાત્રમાં બોલો છો ને “નારી પ્રેર્યા વળી નિજ કુલવટ, ધર્મી ધર્મ સખાઇ,” નારીના કહેવાથી પરાણે નાછૂટકે આવતા હોય છે, તેમને કાંઈ ભગવાનની ભક્તિ કરવામાં રસ હોતો નથી. માટે બધા જ દેવતા કાંઈ ધર્માત્મા હોતા નથ્રી. હવે ધર્માત્માનું સ્થાન હોય, પણ ક્યાં હોય? તમારા સંઘમાં ધર્માત્માનું સ્થાન પણ કાંઈ તમે પ્રભુની બાજુમાં આપો છો? દેવ-ગુરુ-ધર્મ પછી જ તેમનું સ્થાન આવે છે. જો સમજવામાં ગોટાળા કરશો તો મિથ્યાત્વ આવશે. આ તો પ્રશ્ન પૂછ્યો એટલે આટલું કહ્યું છે.
૧૩ર.સભા - પદ્માવતી, ચક્રેશ્વરી.... વગેરેની સ્થાપના, પૂજા, ભક્તિ થાય?
સાહેબજી:-તેઓ શાસનદેવીઓ છે, સમ્યગ્દષ્ટિ છે, માટે તેમની સ્થાપના થાય. તેમની પૂજા, ભક્તિ થાય, પણ ભગવાનની ભક્તિ પછી તેમની ભક્તિ હોય. તેમનું સ્વતંત્ર મંદિર ન હોય, પણ ભગવાનની મૂર્તિ હોય તેમની નીચે તેમની મૂર્તિ હોય છે. જુદાં સ્વતંત્ર મંદિરો કરવાનું તો હમણાં ચાલુ થયું છે. ' ખોત્તરી (પ્રવચનો) -
