________________
તા. ૧૭-૯-૫, રવિવાર, ભાદરવા વદ આઠમ, ૨૦૫૧.
૯૯. સભા:-વરઘોડામાં પ્રાણીઓનો ઉપયોગ થાય છે, પ્રભુપૂજામાં હજારો ફૂલો
વપરાય છે, તથા બધે પ્રસંગે ચોખા ઉછાળાય છે, તે બધું ઉચિત છે? સાહેબજી:- ત્રણે વસ્તુ યોગ્ય છે, તેમાં કોઈ શંકાને સ્થાન નથી; પણ નહિ સમજનારા ગમેતેમ બોલે છે કે પ્રાણીઓને કષ્ટ થાય છે. તેઓ પ્રાણીના-માણસના કષ્ટના નામથી એવી વિચારધારા ફેલાવે છે કે, “ડોળીમાં બેસીને દાદાની જાત્રા કરવા જવું તે તો ભયંકર કહેવાય. કારણ ડોળી ઉપાડનારા તે વખતે કેવા હાંફતા હોય છે, બિચારા અધમૂઆ થઈ જાય છે, પસીને રેબઝેબ થઈ જાય છે. માટે આ રીતે ત્રાસ આપીને જાત્રા કરવાનું શું ફળ?” વળી કહેશે, “મેંતો એવું પચ્ચખ્ખાણ લીધું છે કે ચાલીને જવાય ત્યાં સુધી જાત્રાઓ કરવી, નહિતર પછીથી દાદાને ભાવનાથી પૂજવા. કારણ કે ભાવનું ફળ વધારે છે.” પરંતુ આવું બોલનારને ખબર નથી કે કષ્ટ કોને કહેવાય? તે તેમણે સમજવું પડે. ઘોડાગાડી વપરાય તો પણ ગમે તેમ બોલે અને ટેક્ષી, રીક્ષા, ગાડીની વાતો કરે. પરંતુ કષ્ટના નામથી તેમનો ઉપયોગ બંધ કર્યો માટે મોટાભાગનાં પશુઓ કતલખાને ગયાં છે. પ્રાણીઓને આ રીતે કષ્ટના નામે મારી નાંખવાં તે દયા અને થોડું કષ્ટ આપીને જીવાડવાં તે પાપ, આતે કેવી વિચારધારા ભૂતકાળમાં ઘોડા, વિક્ટોરિયા, રથો બધા જ સાંધનો હતાં. ઇતિહાસ વાંચો તો ખબર પડે કે ભૂતકાળમાં કરોડો ઘોડા હતા. કુમારપાળરાજાને ૧૮ લાખની અશ્વસેના હતી. જયારથી મોટર, સ્કુટર આવ્યાં, ત્યારથી એક એક મોટરે પાંચ, છ ઘોડાને કતલખાને મોકલ્યા છે. પશુઓની લોહીની નદીઓ પર મોટરો આવી છે. પહેલાં કેટલા ઘોડા હતા અને અત્યારે કેટલા છે? બધાને પરલોક મોકલી દીધા. ઘણા શું કહે કે, ગાય-ભેંસનું દૂધ પીવે તો non-vegetarian(માંસાહારી) કહેવાય, હમણાં મેનકાએ કહેલું). પણ ગાય-ભેંસનું દૂધ માનવજાત પીવે છે, ત્યાં સુધી તેમના વંશવારસો જીવે છે. જે દિવસે માનવ તેમનું દૂધ પીતો બંધ થશે પછી તેમને જીવવા દેશે ખરો? દુનિયામાં પશુ સાથે માનવજાતને સંબંધ છે. હવે તમે જો ગાયનું દૂધ પીવે
તેને Non-vegetarian કહો, તો નાનો બાળક માનું દૂધ લે છે, તો તે માનું મોતી (પ્રવચનો)