________________
માનવો અનિવાર્ય છે. (૫) ભવિતવ્યતા કારણતાઃ- કાળ છે, સ્વભાવ છે, પુણ્યકર્મ પણ છે, પુરુષાર્થ પણ છે, બધાં કારણો હાજર છે; છતાં ઘટના ન બને તો કારણ શું? ઘટના બનવાની ભવિતવ્યતા નથી. બીજું દૃષ્ટાંત આપું કે, જેમ ચાર માણસ રસ્તા પર જઈ રહ્યા છે. આ ચારેને આફત આવે તેવું કર્મ છે. સ્ટોકમાં કર્મ કેવાં કેવાં હોય છે તેનું પણ શાસ્ત્રમાં વર્ણન છે. ચારે બેદરકારીથી ચાલે છે. ટોળટપ્પા કરતા ચાલે છે. પુરુષાર્થ બેદરકારીનો છે. માટે લપસી પડતાં વાર ન લાગે તેવો પુરુષાર્થ છે. છતાં તેમાંથી એક જણનો પગ કેળાની છાલ પર આવ્યો અને પડી ગયો, ક્યર થયું. ત્યાં ચારેને ફ્રેક્યર થાય તેવું કર્મ સ્ટોકમાં છે. ચારે બેદરકારીથી ચાલે છે, કાળ પણ પડવા માટે અનુકૂળ છે. ફ્રેક્ટર થવા યોગ્ય સ્વભાવ પણ છે. છતાં ચારમાંથી એકને જ ફ્રેક્યર થાય છે. કારણ જેની ભવિતવ્યતા ખરાબ હતી તેને ફ્રેક્ટર થયું.
૫૭. સભા - સાહેબજી! પાંચે પાંચ સાથે જ કામ કરે છે?
સાહેબજી:- હા, પાંચ સાથે જ કામ કરે છે. કોઈ મુખ્ય રીતે કામ કરે, બાકીનાં ગૌણ રીતે કામ કરે. એક સક્રિય વધારે હોય, બીજું ઓછું સક્રિય હોય. પણ ઘટના બનવામાં પાંચ કારણ ધરબાયેલાં હોય જ. ''
૫૮. સભા - તમે અમને ઉપદેશ આપો છો, તેમાં મુખ્ય કારણ કયું?
સાહેબજી -ભગવાનની આજ્ઞા મુજબ તમને પમાડવાની ઈચ્છા છે. કલાકો સુધી મગજનું દહીં કરી, ગળું દુઃખાડીને, પાછું ફ્રી ઓફ ચાર્જ આપીએ છીએ. પરોપકારની ભાવનાથી નિઃસ્વાર્થ ભાવે પમાડવામાં અમને લાભ છે અને તેનાથી જગતને પણ લાભ છે, માટે જ મહેનત કરવાનું મન થાય છે. જો ભગવાનની આજ્ઞા ન હોત તો અમે પલાંઠી વાળીને સ્વાધ્યાય કરવા બેસી જાત. તેમાં જે અમને સ્વાદ આવત તે તમારી સાથે માથાફોડ કરવામાં ન આવે. પણ પ્રભુએ જવાબદારી મૂકી છે.
૫૯. સભા - સમજીને ભગવાને જવાબદારી મૂકી છે ને?
સાહેબજીઃ- હા, સમજીને મૂકી છે. અહીંયાં ભગવાનની આજ્ઞા મુખ્ય કારણ છે.
-------------------પ્રોસરી વચનો)
૩૪
