________________
સાહેબજી :- બસ, તે જ અંધાપો છે. સીધો લાફો મારીને દુઃખ નહીં આપી શકાય, પણ તેના કરતાં કંઇ ગણું અધિક દુઃખ સામાને તમે ઊંધી સલાહ આપીને આપો છો.
અમે પણ ગમે તેમ બોલીએ, અમારું મન પણ ઠેકાણે ન હોય અને ગમે તેમ વિચારીએ, તો અમને પણ પાપ લાગવાનું જ છે. અતિચારમાં તમે બોલો છો ને કે “વીતરાગની આજ્ઞાવિરુદ્ધ કીધું, કરાવ્યું, અનુમોદ્યું હોય. . ’’ ભગવાનની આજ્ઞાવિરુદ્ધ વિચાર્યું, બોલ્યા, કે વર્તન કર્યું, કરાવ્યું, તે બધાનું મિચ્છા મિ દુક્કડં છે. તે પાપમાંથી તમારો બચાવ કરવા અતિચાર મૂક્યા છે.
૬૪. સભા ઃ- માટે સાંજે પ્રતિક્રમણ કરી લઇએ છીએ.
સાહેબજી ઃ- કેટલા સાંજે પ્રતિક્રમણ કરે છે? કરતી વખતે કહેલા ભાવોને કેળવો છો? જેને આ બધું બરાબર હૃદયમાં બેઠેલું હોય તે તો, પછી પાપ કરતાં હચમચી જાય. કોઇનું ખૂન કરવું, દારૂ પીવડાવવો, વિશ્વાસઘાત કરવો આ બધાં દુનિયાની દૃષ્ટિએ મોટાં પાપ છે; પણ લોકોત્તર દૃષ્ટિએ ઉન્માર્ગ સ્થાપવો, ઉત્સૂત્ર ભાષણ કરવું, ગુરુદ્રોહ કરવો, શાસનની અપભ્રાજના કરવી, ધર્મદ્રોહ ક૨વો આ બધાં મહાપાપ છે. મરીચિના ભવમાં તેમણે મોટી ભૂલ કરી છે, માટે જ મોટી સજા થઇ છે. માટે જ આગળ જતાં સાતમી નરકે પહોંચ્યા છે, અને અસંખ્ય ભવ સુધી રખડ્યા છે.
૬પ. સભા ઃ- ભૂલ કરી કે ભૂલ થઇ ગઇ?
સાહેબજી :- ભૂલ કરી. ભૂલ થઇ ગઇ તેમ ન કહેવાય. જાતે જ કરી છે. તમે જાતે જીવનમાં ભૂલ કરો અને કહો કે થઇ ગઇ, પણ તેમ ન કહેવાય. અજ્ઞાનદશામાં ખોટી સમજણના કા૨ણે કરે તો પણ પાપ તો લાગે, પરંતુ ખબર પડે પછી તેનું શુદ્ધિકરણ કરે, અને પછીથી ફરી ન થાય તેની તકેદારી રાખે, તો તેનો ઘણો બચાવ થાય. પરંતુ તમે બધાને આવી ઊંધી સલાહ કઇ રીતે આપો છો? પાવરધો બનજે, ભણીગણીને તૈયાર થજે તો ફોરેન પણ મોકલશું. પરંતુ તે વખતે વિચાર આવે ખરો કે, હું તેનું કાસળ કાઢી રહ્યો છું? તમે સલાહ આપવામાં કાંઇ બાકી રાખો તેમ નથી. મરીચિને સાચા માર્ગનો રાગ હતો, આગ્રહ હતો ત્યાં સુધી તેમણે દીક્ષા છોડી છતાં ખરાબ થઇ ગયા નથી; પણ ‘કપિલા ઇથ્થું...” બોલ્યા ત્યારે ધર્મથી–માર્ગથી ભ્રષ્ટ થઇ ગયા. તમારે લેવા દેવા ન હોય તો પણ
પ્રશ્નોત્તરી (પ્રવચનો)
૩૯
