________________
એક અનુશીલન
પ
“કાવ વાલ્વે વેન યત્ર ચા પત્તા तत्परिप्राप्यतेऽवश्यं तेन तत्र तथा ततः॥१
જેને, જ્યાં, જે કારણે, જે પ્રકારે, જે વસ્તુ પ્રાપ્ત થવાની હેય છે; તેને, ત્યાં, તે જ કારણે, તે જ પ્રકારે. તે જ વસ્તુ અવશ્ય પ્રાપ્ત થાય છે.”
જે-જે દેખી વીતરાગને. – સે હસી વીર રે, બિન દેખ્યો હસી નહિં કહીં, કાહે હેત અધીરા રે. સમયે એક બઢે નહિં ઘટસી, જે સુખ-દુખકી પીરા રે, તુ કે સોચ કરે મન કુડે, હેય વજ .” તથા “જા કરિ જેમેં જાહિ સમયમેં, જે હેતબ જા દ્વાર; સે બનિ હૈ ટરિડ કછુ નહીં, કરિ લીનોં નિરધાર. હમકે કછુ ભય ના રે, જાન લિયે સંસાર. ટેક”
સમ્યગ્દષ્ટિને એ વિચાર હોય છે જે વસ્તુનું સ્વરૂપ સર્વરે જવું જાણ્યું છે, તેવું નિરંતર પરિણમે છે. તેમ થાય છે ઈષ્ટ-અનિષ્ટ માનીને દુઃખી-સુખી થવું નિષ્ફળ છે. એવા વિચારથી દુખ મટે છે, એ પ્રત્યક્ષ અનુભવગોચર છે.”
વળી સમ્યગ્દષ્ટિને એ નિશ્ચય છે જે જીવને, જે દેશમાં, જે કાળે, જે વિધાનથી જન્મ અથવા મરણ, કે લાભઅલાભ, સુખ-દુ:ખ થવાનું જિનેન્દ્ર ભગવાને દિવ્યાનથી જાણેલ છે તે જીવને, તે દેશમાં, તે કાળે, તે વિધાનથી, જન્મ મરણ, લાભ
૧. આચાર્ય રવિષેણઃ પદ્મપુરાણ, સર્ગ ૧૧૦, બ્લેક ૪૦ ૨. ભયા ભગવતીદાસ: અધ્યાત્મપદસંગ્રહ, પૃષ્ટ ૮૧ ૩. ભવિતવ્યતા ૪. બુધજન: અધ્યાત્મપદ સંગ્રહ, પૃષ્ઠ ૭૯ ૫. પં. જયચંદજી બાબ: મલપાડ, ગાથા ૮૬ ને ભાવાર્થ,