________________
૧૧૪
ક્રમબદ્ધ્યાય
જીવનમાં કાંઈ
આધાર આશા જ રહે છે, નિરાશ વ્યક્તિ તે પણ નથી કરી શકતી; કેમ કે તેનુ' તા મનેમળ જ તૂટી જાય છે.
મનોબળ તૂટયું, પછી તે બધું ય પૂરું થઈ ગયું જ સમજો; કારણ કે કહ્યું છે ને કે ‘મનથી હાર્યો એટલે હાર અને મનથી જીત્યા એટલે જીત.’
તેથી ભલે પાઁચ ક્રમબદ્ધ જ કેમ ન થતી હાય; છતાં પણ નિરાશાનું વાતાવરણ ન બને અને આપણાં હૃદયામાં આશાના સંચાર ટકી રહે—એ માટે ‘ક્રમબદ્ધપર્યાય’ના સિદ્ધાંત ન સ્વીકારવા એ જ શ્રેયસ્કર છે ?
ઉત્તર :– વસ્તુસ્વરૂપની સાચી સમજણુથી ભયનું વાતાવરણ કેવી રીતે બની શકે ? ભયનુ વાતાવરણ તે અજ્ઞાન અને કષાયથી અને છે; ભય સ્વય' એક કષાય છે, પચીસ કષાયેમાં તેનુ પણ નામ આવે છે.
આધ્યાત્મિક કવિ બુધજનછ તા કહે છેઃ— હમકો કછુ શય ના ૨, જાન લિયાસ સાર. જાકર ઐસે હિ સમયમેં, જે હાતમ જા દ્વાર; સેનિ હું ટરિ હું કછુ નાહી, કરિ લીનાં નિરધાર. હુમકા કથ્રુ ભય ના ૨. ૩
અહી' બુધજનજી પાતાની નિર્ભયતાના આધાર તા ‘ક્રમબદ્ધપર્યાયને બતાવી રહ્યા છે. તેઓ સ્પષ્ટ કહે છે કે અમને કોઈ ભય નથી રહ્યો; કેમ કે અમે સંસારની સાચી સ્થિતિ જાણી લીષી છે. તે સાચી સ્થિતિ કઈ છે કે જેને જાણી ને મુધજનજી નિય થઈ ગયા છે.
એ જ કે જે દ્રવ્યની, જે પર્યાય, જે સમયે, જેના દ્વારા, જેવી થવાની છે; તે જ દ્રવ્યની, તે જ પર્યાય, તે જ સમયમાં, તેના જ દ્વારા, તેવી જ થશે. તેમાં કોઈ ફેરફાર સરંભવ નથી, તેમાં એક સમય પણ આગળ-પાછળ થઈ શકતા નથી-એ નિર્ધાર (પાક નિર્ણય) તેમણે કરી લીધા છે અને એના જ આાધાર તે
