________________
ક્રમબદ્ધપર્યાય
ઉત્તર ઃ- “ કાણુ સમજાવે છે ? કહ્યુ' ને કે ભાષાને કારણે ભાષા થાય છે, વિકલ્પના કારણે વિકલ્પ થાય છે અને તે જ સમયે ભાષા અને વિકલ્પનું જ્ઞાન પણ પેાતાને કારણે થાય છે. એમાં અમારું કર્તાપણું કહ્યાં રહ્યું ?”
પ્રશ્ન :- “તેથી તે લેાકેા કહે છે કે આપની કરણી અને કથનીમાં અંતર છે ?”
૧૩૨
ઉત્તર :– [અત્યંત ગંભીર થઈને] “ વસ્તુસ્વરૂપ જ એવું છે, અમે શું કરીએ ? જેવુ' શ્રદ્ધાન, જ્ઞાન અને વચન છે તેવું ચારિત્ર પણ હાવું જોઈએ, તે અત્યારે નથી; પણ શ્રદ્ધામાં ફેર નથી. કરણી અને કથનીનું આ અંતર તેા છે જ. પણ એ અંતર તા ક્ષાયિકસમ્યગ્દષ્ટિ ભરતાદિ ચક્રવતીઓને પણ હતું. ચાથા ગુણસ્થાનવાળા બધા જ્ઞાનીઓને હાય છે—એમાં અમે શું કરીએ?” પ્રશ્ન :– “જો આ શ્રદ્ધા અને ચારિત્રના ભેદ મટી જાય તે ઘણું સારું થાય ?”
("
ઉત્તર ઃ- મટી જાય તે શું કહેવું? અમે પણ નિર'તર એ જ ભાવના ભાવીએ છીએ, પરંતુ તીર્થંકર ઋષભદેવનેય ૮૩ લાખ પૂર્વ સુધી ચારિત્રદોષ રહ્યો હતા. એક ગુણુ ખીજા ગુણમાં દોષ ઉત્પન્ન નથી કરતા–આ મહાસિદ્ધાન્ત છે, નહિ તે સમ્યગ્દર્શન થઈ શકે નહિ. ચારિત્ર અને વીર્યમાં દોષ છે, પરન્તુ સમ્યગ્દર્શનમાં દોષ નથી. ”
અંતે ચર્ચામાં બેઠેલા હજારો લાકોને સખેાધિત કરતાં સ્વામીજી માલ્યા—— “ આજે સારી ચર્ચા થઈ, પડિતજીએ સારા પ્રશ્નો કર્યા. ”
“ ક્રમબદ્ધ તા ભાઈ! જૈનદર્શનનુ મસ્તક છે, જૈનદનની આંખ છે, વસ્તુસ્વભાવની મર્યાદા છે. એ સમજવું અને નિઃસદેહ થવુ' એ ઘણી અલૌકિક વાત છે.
આજે ભલે તેને ઓછા માણસા સમજતા હેાય, પણ હજારા લેાકા તેને ઘણા પ્રેમથી સાંભળે છે. સાંભળે...ભાઈ સાંભળે બધા ય સાંભળા‘વાંચા અને બધાનુ કલ્યાણ થાઓ. ’ —એમ કહેતાં તેમણે પોતાની વાત સમાપ્ત કરી.
