________________
ક્રમબદ્ધપર્યાય
કેટલાક લેાકાનુ કહેવુ છે કે આપ ‘ક્રમબદ્ધપર્યાય 'ને સજ્ઞની સાથે કેમ ભેળવા છે? તેને સીધી વસ્તુથી સિદ્ધ કરાને ?
૭૪
ભાઈ ! અમે ભેળવતા નથી, તે ભળેલી જ છે; કેમ કે ‘સર્વજ્ઞતા'ની શ્રદ્ધા વિના ‘ક્રમબદ્ધપર્યાય’ની શ્રદ્ધા અને ‘ક્રમબદ્ધપર્યાય 'ની શ્રદ્ધા વિના ‘સજ્ઞતા'ની શ્રદ્ધા સંભવતી નથી.
જો કે ‘સજ્ઞતા'ના આધાર લીધા વિના પણ ક્રમબદ્ધપર્યાય'ની સિદ્ધિ કરી શકાય છે, વસ્તુસ્વરૂપના આધારે અમે વિસ્તારથી ' ક્રમબદ્ધ ' સિદ્ધ કરી પણ ગયા છીએ; તાપણુ સજ્ઞતાથી તેને અલગ કરવાના આગ્રહ પણ શા માટે છે?
સજ્ઞતાના આધારે ક્રમબદ્ધપર્યાય સિદ્ધ કરવાનુ એક કારણ તા એ છે કે સજ્ઞતા જૈનદર્શનમાં સČમાન્ય છે, તેમાં કોઈને પણ વિવાદ નથી. તેથી ક્રમબદ્ધપર્યાયને સિદ્ધ કરવાના એ એક નક્કર આધાર છે. તથા જે લોકોને સજ્ઞતાની ભલે બહારથી જ થેાડી-ઘણીયે શ્રદ્ધા છે; તેમને સર્વજ્ઞતાના આધારે ‘ક્રમબદ્ધ’ સમજવામાં ઘણી સગવડ રહે છે.
બીજી વાત એ પણ છે કે ‘ક્રમબદ્ધપર્યાય'ના વિષય અતિ સૂક્ષ્મ છે; તેને સજ્ઞતાના આધાર વિના સાધારણ બુદ્ધિવાળાઓના ગળે ઉતારવું અસભવ નહિ, તેા કઠિન અવશ્ય છે.
હું આપને જ કહુ છુ કે સર્વજ્ઞતા અને સર્વજ્ઞકથિત આગમના આધાર વિના આપ એક લાખ યોજનના ઊંચા સુમેરુ પત જ સમજાવી દ્યો. છેવટે આપને એ જ કહેવું પડશે કે શાસ્રોમાં લખ્યું છે અને શાસ્ત્ર સર્વજ્ઞકથિત છે. જો આપ આટલા સ્થૂળ એક લાખ યેાજનના સુમેરુ પર્વત પણ સર્વજ્ઞતા અને સર્વજ્ઞકથિત આગમ વિના સિદ્ધ નથી કરી શકતા તે પછી ‘ક્રમબદ્ધપર્યાય’ જેવા સુક્ષ્મ વિષય સમજાવવામાં અમને સર્વજ્ઞ અને સજ્ઞકથિત આગમના આશ્રય છેડવાનુ શા માટે કહા છે?
શુ આપને સત્તતા અને સજ્ઞકથિત આગમમાં વિશ્વાસ નથી ? જો છે, તેા પછી એવી વાત શા માટે? સજ્ઞતાના આધાર છેડાવવાની હઠ શા માટે? લાગે છે તે એમ કે માપને પેાતાને
