Book Title: Jain Shasan 2002 2003 Book 23 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
ચત ચેત ચેતન! તું ચેતા
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક)
વર્ષ : ૧૫ જ અંક: ૩૧
તા, ૧૦ ૨૦03
ચૂત ચેત ચેતના! તું ચે)
- પ્રશરાજ હે આત્મન! તારા જીવનમાં પ્રશંસાના શબ્દો કાને પડે | કર તો તારૂ મન પવિત્ર સુંદર બનશે. તો તને સુખનો પગરવ લાગે છે અને નિંદાના વચનો ૦ હે ચેતન! એકાંતમાં તે વિચાર કયારે પણ કર્યો છે
શ્રવણપથમાં આવે તો તને દુઃખ નખોરિયા ભરતું લાગે | ખરો કે મને આ સંસારમાં બાંધનાર છે કોણ? દુનિયાની છે. છે. આનો અર્થ એ થયો કે તારૂ સુખ-દુઃખ બીજાના હાથમાં | કોઇ વાતમાં હું નહિં બંધાનાર, સો સો ગરણે પાણી ગરનાર
હોય એવી મજબૂરીનો તું માલીક બની ગયો છે. આજના મારા આત્માનું બંધન કયું છે? તું તે વાત તો સારી રીતના રિમોટ કન્ટ્રોલ જેવી જો તારી હાલત હશે તો સંસારનું સમજે છે કે સુતરના બંધન કરતાં કાથીનું બંધન મોટું છે, ગુલામીખત તારૂં કાયમ રહેશે. તારે ગુલામ બન્યા રહેવું છે કે કાથીનાં બંધન કરતાં દોરડાનું બંધન મોટું છે, દોરડાના બંધન તારી જાતના માલક બનવું છે?
કરતાં સાંકળનું બંધન મોટું અને મજબૂત છે. તેધા બંધનોને હે આત્મન્ ! વરસાદી વાતાવરણમાં તારા કપડાં | પણ ટપી જાય તેવું જ બંધન જીવ માત્રનું હોય તો રાગનું અદિન બગડે તેના માટે તું છત્રી' રાખે છે. તેમ તારૂ જીવન, | (અને દેશનું) છે. જેમ કમળની કેદમાં ભમરો સુગંધના પલોક ન બગડે તેના માટે કોઈ છત્ર' તે માથા પર રાખ્યું રાગથી બંધાઇ જાય છે તેમ સંસારની કેદમાંથી ન છૂટવા છેકદાચ છત્ર' નામ ધારવા પૂરતું છે કે તેને સમર્પિત છે? | દેનાર હોય તો એક માત્ર રાગ છે અને તે પાછો ત્રણ ત્રણ છાતીના અભાવથી તેવું નુકસાન નહિં થાય પણ ‘છત્ર'ના રૂપે બધાને રમાડે છે, નચાવે છે! તો તેને ઓળખી તેનાથી અભાવથી જે નુકસાન થશે તે કયારે ભરપાઇ પણ નહિ થાય. બચવાનો પ્રયત્ન કર. માટે વિચારજે.
• હે આત્મન ! જ્ઞાનીઓ આ મનુષ્ય જ નો દુર્લભ ન હે આત્મન ! તું સાધુ છે તો તારો સ્વભાવ સંસારી મહામૂલો મોઘેરો કહે છે. આ સંસારમાં કયાં પણ સુખ છે
કોના જેવો છે કે સાધુપણાને ખીલવનારો છે! સંસારી ! જ નહિં, જે સુખ દેખાય છે તે નજરે લોભાવે છે અને જો તો દુઃખના અંતને શોધે છે અને સાધુપણાને પામેલા ! અનુભવે અકળાવે છે. નજરે જોતાં ખાંડ જેવું મેં ઠુંમધ લાગે દુ:ખના કારણને શોધી તેને નિર્મળ કરે છે. તું સુખને માટે છે અને મોંમાં મૂકતાં રેતીના જેવું છે. છતાં પણ તારો મોહ ફાં મારે છે અને દુઃખમાં હાયવોય કરે છે કે તારા આત્મિક કેવો છે? જીવનની પ્રગતિ માટે તું કેટલો સાવધ રહે છે. તને સુખને પામવા દુઃખોને મજેથી વેઠી, વિદાય આપે છે? ખબર પણ છે કે સરિતાનું વહી ગયેલું પાણી ગુમાવેલી
૧ હે આત્મન! આમ તો તું ઘણો વ્યવહાર કુશલ- | તક અને સરકી ગયેલો સમય પાછો નથી આવતો, તેમ આ 8. વિમક્ષણ છે. કપડું મેલું ન કરવું તે શાણપણ છે, મેલુ કપડું. મહામૂલી માનવ જિંદગી જે ચાલી ગઈ તો પાછી મળશે
ધોઈ નાંખવું તે ડહાપણ માને છે અને કપડું મેલું જ રાખે ! નહિં અને ચોર્યાશીના ચકકરમાં ખોવાઇ ગયો તો તું પણ તેની ગાંડપણ મનાવે છે. તેમ તે મારા મન માટે આ ન્યાય જડીશ નહિં. માટે હવે સાવધ થઇ પ્રાપ્ત સમયની તકોને ઝડપી વિધાર્યો છે ખરો? મન મલીન ન કરવું તે જ શાણપણ છે. | લે અને સાધી- અજવાળી લે જેથી તારા જીવનમાં પ્રજ્ઞાનો છે કચ મનમાં મલીન ભાવો પ્રવેશી ગયા તેને તરત જ દૂર | પ્રકાશ ખીલી ઉઠે! કરો તે જ સાચું ડહાપણ છે અને મનને મલીન ભાવોમાં | - આ જ સંસારની વિચિત્રતાકે વિગહનત છે. જેના છે જમાડવા કરવું તે જ ગાંડપણ છે! તારી દશાનો વિચાર | ઉપર અગન વરસતી હતી તેની એક દિન લગન લાગે છે, **** ૧૩૧૨
જૂ
