Book Title: Jain Shasan 2002 2003 Book 23 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
છ
ઠ્ઠ69
3 શ્રાવકના ૧૨ વ્રત એટલે....
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક)
વર્ષ: ૧૫
અંકઃ ૪૩ ૪ તા. ૯-૯-૨૦૦૩
શ્રાવકના ૧૨9તો એટલે શ્રાવકેપાળવા યોગ્ય આચાશે
આ અગાઉ આપણે સાચા શ્રાવકના ગુણો તથા | ૩જુવ્રત સ્થળ અદત્તાદાન-વિરમણ વ્રત- કોઇપણ 8 લક્ષણો વિષે વિચારી લીધું. હવે શ્રાવકે પાળવા યોગ્ય | પ્રકારની ચોરી ન કરવાનું વ્રતઃ આચારો વિશે જાણી લઈએ.
શ્રાવકના જીવનમાં કોઈપણ પ્રકારે નાનીમોટી ચોરી ૧લું વ્રત ‘સ્થૂળ પ્રાણાતિપાત વિરમણ વ્રત” એટલે | થઇ જતી જ હોય છે. માટે કોઈપણ પ્રકારની સ્થૂળ ચોરી અહિંસા વ્રત
ન થાય એ માટે તેના પચ્ચખાણ' એટલે કે બાધા અવશ્ય સાચો શ્રાવક મન-વચન-કાયાના યોગથી અહિંસા- લઇ લેવા જોઈએ. જેનાથી આ પ્રકારના અનેક દોષોમાંથી વ્રત પાળે-પળાવે અને જે પાળે તેની અનુમોદના કરે એટલે બચી શકાય છે. પરાયું ધન એટલે કે થાપણ મુકેલ ધન
સૂક્ષ્માતિ- સુક્ષ્મ એવા ત્રસ જીવોની હિંસામાંથી પણ અલંકારો વિશ્વાસે સાચવવા આપેલ વસ્તુઓને રસ્તામાં $ નિવૃત્તિ રૂપ આચાણ કરે. શ્રાવક રાત્રિ ભોજનનો ત્યાગ | પડેલ નધણિયાતી વસ્તુને સ્પર્શ ન કરીને દુર્ગતિના છે કરીને પણ દર મહીને ૧૫ ઉપવાસનું ફળ મેળવી શકે છે. | દુઃખોમાંથી બચી શકાય છે. ચોરી કરવી એ લૌકિક તથા છે માટે જૈન ધર્મમાં રાત્રિ ભોજનનો નિષેધ કરવામાં આવેલ | લોકોત્તર તથા બંને વિરૂદ્ધનું કાર્ય છે. ખોટા તોલમાપરે છે. શ્રાવકકોઇપણ સ્થાવર જીવો એટલે કે પૃથ્વીકાય-અપકાય ભેળસેળ કરવી- પરાઇ વસ્તુ ઓળવી લેવી- સારો માલ - તેઉકાય અને વનસ્પતિ કાય જીવોની હિંસાનો ત્યાગ કરે છે. | બતાવી હલકો માલ આપવો- આવા અનેક પ્રકારના
કોઇપણ પશુને બાંધનહીં, સડેલાધાન્ય તાવડેખાવે | દોષોમાંથી બચીને પરભવમાં સુખ મેળવી શકાય છે. હ નહીં, અળગણ પાણી વાપરે નહીં, આ રીતે સર્વે પ્રકારે | ૪થું વ્રત મૈથુન વિરમણ વ્રત - એટલે સુક્ષ્મ પ્રકારનું છે કે નિર્જરા આચરે. આટલા માટે જ પ્રભુ મહાવીરે પ્રાણીમાત્ર | બ્રહ્મચર્ય વ્રતઃ
માટે કરૂણાનો સંદેશ આપેલ છે અને “અહિંસા પરમો | ગૃહસ્થ માટે સર્વત બ્રહ્મચર્યવ્રત પાળવું એ અતિ દુષ્કર ધર્મનો સિદ્ધાંત રસરાવેલ છે.
છે. આ માટે ‘સર્વવિરતિ ધર્મ સ્વીકારીને સાધુ ધર્મ સ્વીકારી રજુવ્રત સ્થૂળ મૃષાવાદ એટલે અસત્યનબોલવાનું | લેવો એ જ ઉત્તમ ઉપાય છે. વ્રત ઃ
મનુષ્ય ગતિમાં મૈથુન સંજ્ઞાનો ઉદય અધિક હોય છે. શ્રાવકે જૂઠું બોલવાના વ્રતનો અમલ કરવો જોઈએ. | માટે શ્રાવકે “સ્વદારા સંતોષ” રાખીને કોઈપણ વિધવાગૃહસ્થ જીવનમાં અનેક પ્રકારના જૂઠું બોલવાના પ્રસંગો | વેશ્યા- કુમારિકા સાથેના વ્યભિચારમાંથી બચવું અને ઉત્પન્ન થતાં હોય છે. જેવાકે ગોવાલિક- ગાય ભેંસ લેવા- કોઇપણ શ્રાવકે વિષયઆસક્તિ એટલે કામ, ભોગની તીવ્ર વેચવા માટે- ભોમાલીક-જમીન સંબંધી- થાપણ મોસૌ અભિલાષા- કમોંમાંથી બચવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઇએ. એટલે કોઇની ૫ગ થાપણ ઓળવવાનો એટલે વિશ્વાસ | કારણકે ભોગ ભોગવવાથી કદી તૃપ્તિ થતી નથી પરંતુ ત્યાગ ઘાત કરે તો નરક અગર તિર્યંચ ગતિનો ઘોર દુઃખો પામે છે. | કરવાથી જ સંતોષ મેળવી શકાય છે. એટલા માટે જૈનો એ જૂઠી સાક્ષી આપને નિર્દોષ માણસમાય જાય એ મહાપાપ | કોઇપણ પર્વ તિથિઓમાં બ્રહ્મચર્ય અવશ્ય પાળવા માટે ગણાય છે. આ રીતે જૂઠનો સર્વથા પરિત્યાગ કરવો જોઇએ. | આદેશ છે. કારણ કે કોઇપણ મનુષ્યના આયુષ્યનો બંધ' , ધર્મના સર્વોત્તમ દળનો દાતા સત્ય જ છે.
પ્રાયઃ કરીને આવા દિવસોમાં પડી જવાનો સંભવ હોય છે. જે
જામ,
HIRIBRARY
મા
