Book Title: Jain Shasan 2002 2003 Book 23 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
ઉલેવલ
ઉંર્વકાલે રિલિબ્ધિ ? શ્રાવકના ૧૨ વ્રત એટલે...
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક) વર્ષ: ૧૫ જ અંક:૪૧ તા. ૧૯-૮-૨૦૦૩ સામાયિક- આવું સામાયિક બે ઘડી- એટલે કે ૪૮ | વ્રત ૪ પહોર એટલે કે આખાય દિવસ માટે કરી શકાય અને મિનીટ સુધી કદવાનો જેન ધર્મમાં આદેશ છે. આ સામાયિક | ૮ પહોર એટલે અહો રાત્રિ- આખાયે દિવસ તથા રાત વ્રત કરવા માટે ભૂમિને પૂંજણીથી- પૂજીને- ઉનના આસન | | માટેનું વ્રત કરવાનું હોય છે. પૌષધ વ્રત દરમ્યાન વ્યાખ્યાન ઉપર - ૮ પડવાળી મુહપત્તિ, રજોહરણ એટલે કે ચરવળો | શ્રવણ-પઠન-પાઠન- જ્ઞાન- ધ્યાન- નામસ્મરણ દ્વારા લઇને આચાર્ય ભગવંતની સ્થાપના સ્થાપીને-મનમાં | પુરો સમય- ધર્મ ધ્યાનમાં વ્યતિત કરવામાં આવે છે. કોઇપણ ખરાબ વિચારને દૂર રાખીને, મનના ૧૦ દોષ | પોષધ વ્રત કરવા માટે આ વ્રતના દિવસે શકય હોય રહિત, વચનના ૧૦ દોષ રહિત, કાયાના ૧૨ દોષ રહિત | ત્યાં સુધી ઉપવાસ વ્રત જ કરવાનું હોય છે. પાંચ અતિચાર એટલે કે ૩૨ોષોથી રહિત સામાયિક વ્રત કરવાનો જેના તથા ૧૮દોષરહિત પૌષધ વ્રત કરનારનું દેવગતિનું આયુષ્ય ધર્મનો આદેશ છે.
બંધાય છે. એવું વ્યવહારીક ફળ કહેવામાં આવે છે. ૧૦મું વ્રત- દેશાવગાસિક વ્રત
૧૨મું વ્રત અતિથિ સંવિભાગ વ્રત સચિત વસ્તુ- એટલે નળ કુવાના પાણીને કાચી- જેમના આવવાની કોઈ તિથિ નક્કી ન હોય તેને માટી-નમક- સાચુ ધાન્યવગેરે ખાવા-પીવાનાકે સુંઘવાના | અતિથિ કહેવાય. જૈન સાધુઓ અમુક દિવસે અમુકને ત્યાં પદાર્થો વિગય - ઘી દૂધ-મીઠાઇ વગેરે. પગરખા મોજા- | જ ભિક્ષા માટે જાય તેવું નક્કી હોતું નથી માટે આવા તંબોલ-પાન સોપારી-કુસુમ- એટલે કુલ વગેરે સુંઘવાની | સાધુઓને અતિથિ જ કહેવામાં આવે છે. જયારે અન્ય વસ્તુ, સયણ- સુવા પાથરવાની વસ્તુ, વાહન ઘોડા બળદ- | ભિક્ષુને અભયાગત કહેવામાં આવે છે. ગાડી - રેલ-મોટર- જહાજ- વિમાન- આદીની સવારી, શ્રાવકે પ્રાપ્ત ભોજનમાંથી અમુક હિસ્સો સાધુને છ દિશામાં ગમનાગમન-આવી દરેક વસ્તુનું પરિમાણ વ્રત વહોરાવવાના મનોરથ કરે અને સાધુનો યોગ પ્રાપ્ત થયે પ્રતિ લેવાના વ્રતને દશાવગાસિક વ્રત કહેવામાં આવે છે. શ્રાવકે લાલે તેને અતિથિ સંવિભાગ વ્રત કહેવાય છે. આ વ્રત દૈનિક રીતે લેવાનો આદેશ છે.
જો શકિત હોય તો શ્રાવકે ૧૨ વ્રત અંગીકાર કરવા ૧૧નું વ્રત-પૌષધવ્રત
જોઇએ અગર બને તેટલા વ્રતો અંગીકાર કરીવ્રત ધારી શ્રાવક અત્યંત સંયમથી આત્માને પોષનાર તેમજ છ કાય | બનીને સદાયે મોક્ષગામી બનવા પ્રયત્નશીલ રહેવું જોઈએ. જીવના રક્ષણ દ્વારા સંયમથી પોષણ કરે તે પૌષધવ્રત. આવું | | - વડોદરા, તા. ૨૨-૬-૨૦૦૩ (આર. ટી. શાહ) ગુણવાન બનીએ, માત્ર ધનવાન નહિ |મને ગાળી નાંખો ઓગાળી નાંખો
ઉદારતા, સહિષ્ણુતા, સરળતા, મૈત્રી, પ્રમોદ વગેરે ગુણો મંગલ” શબ્દનો અર્થ છે- મને ગાળી નાંખો: ઓગાળી વિનાના ધનની, સુખની કે વિદ્વત્તા વગેરે શક્તિની શી કિંમત ? | નાંખો. સહુ બોલો “મારે ગુણવાનું બનવું છે... માત્ર ધનવાન, મારા સાડા ત્રણ કોડ રૂવાડે સળગેલા, મારા આતમના સુખવાનું કે શક્તિમાન નહિ.
અસંખ્ય પ્રદેશે ઊભરાએલા, મારા લોહીના કણ-કણમાં એકરસ ગુણો વિનાના ધનવાનો વગેરે કદી સુખી હોતા નથી. | બની ગએલા મારા દોષોને કોઇ ગાળી નાંખો ઓગાળી નાંખો. સુખનો ૨ાબંધ માત્ર ગુણો સાથે છે.
એ દોષો સાથે હું એકરસ બનીને પાયમાલ થયો છું. કોઈ ધનવાકે શક્તિમાન સુખી જણાતો હોય તો તે સુખ ઓ પતિતોના પાવન પરમાત્મા ! મારા એ દોષસ્વરૂપને તેના ધનને આભારી નથી પરતુ ઉદારતાદિ તેના ગુણોને જ | તમે ગાળી નાંખો ઓગાળી નાંખો. મારું મૂળભૂત નિર્દોષ સ્વરૂપ આભારી છે.
પ્રગટ કરો. કાશ! આ વાત કરનારા સોક્રેટીસને ધનવાનોએ ઝેર પાયું. હવે નથી સહેવાતી દોષોની કારમી પીડા! ઝેર પીને તે અમર બની ગયો.
