Book Title: Jain Shasan 2002 2003 Book 23 Ank 01 to 48
Author(s): Premchand Meghji Gudhka, Hemendrakumar Mansukhlal Shah, Sureshchandra Kirchand Sheth, Panachand Pada
Publisher: Mahavir Shasan Prkashan Mandir
View full book text
________________
જ્ઞાન ગુણ ગંગા
શ્રી જૈનશાસન (અઠવાડીક) વર્ષ: ૧૫ અંકઃ ૪૧ તા. ૧૯-૮-૨૦૦૩ જે | (i) ભેન- મારામારી ગાળાગાળી જેવું અભદ્ર | ઉપર પૂજયભાવ હતો, તેનો ત્યાગ કરી, નમસ્કરણીય છે બોલે.
પૂજયોને પણ નમસ્કાર ન કરે. (4) વિવાદ- પરસ્પર વિરોધી વચનોની આક્ષેપબાજી () અથવા- ઉન્નય - અભિમાનથી ન્યાય- નીતિનો ચાલુ રહે.
ત્યાગ કરવો. ક્રોધના આ એકાWવાચી- પથયિવાચી નામો છે. | (i) ઉત્તમ - જે નમસ્કાર કરે તેને પણ અભિમાનથી ક્રોધના કટુ વિપાકોથી બચવા ક્રોધથી દૂર રહેવું જરૂરી છે. નમવું નહિ, તેમનો સ્વીકાર કરવો નહિં.
(૨) માન કષાયઃ માનના પરિણામને પેદા કરનાર (xii) દુનમ -કદાચ પૂજયોને નમવું પડે તો પૂજય માન કષાય કહેવાય છે. સ્વપ્રશંસાના આગ્રહી જીવો બુદ્ધિથી નહિ, પણ દુષ્ટ મન રાખીને નાછુટકે નમે. અંતરમાં હેર અભિમાનને પોષે છે.
તો અભિમાન ભરેલ હોય. | (i) મદ- બીજા ઉપર રોફ જમાવી સ્વયં આનંદથી આ રીતે માન કષાયને ઓળખી તેના વિપાકો જાણી હું નાચે, હર્ષના આવેશમાં વસ્તુના સદ્ભાવ-પ્રાપ્તિમાં નાચવું, તેનાથી બચવું જરૂરી છે. છતી વસ્તુનો રમાનંદ તે મદ.
. (૩) માયાકષાય-માયાના પરિણામને પેદા કરનાર | (ii) દર્પ. અભિમાનના ઊંચા શિખરો પામી આનંદ માયા કષાય કહેવાય છે. માયાવીને સર્પના જેવો અવિશ્વાસુ પામવો તે.
કહ્યો છે. | (ii) સ્તંભ - થાંભલાની જેમ જે અક્કડ જ રહે, (i) ઉપધિ - જેને છેતરવો છે તેની નજીક જવાનો પોતાની અકડાઈ કે આડોડાઈનો ખ્યાલ પણ ન આપે. હૈયાનો ભાવ.
() ગર્વ - અહંકાર. હું એક બસ છું, મારે કોઈની - (i) નિવૃતિ- જેને છેતરવો તેનો પહેલાં ખૂબજ આદર છેજરૂર નથી, હું જબધાને પહોંચી વળીશ-આવી ભાવનામાં | કરે, તેની પ્રશંસા કરી તેને ફસાવે. અથવા પહેલા કરેલી રાચે.
માયાને ઢાંકવા બીજી માયા કરે. | (V) અકોશ - બીજા કરતાં પોતાની જાતને વધુ | (ii) વલય - આડીઅવળી વાતો કરી, જુદી જુદી
મહાન માને, મારા જેવો બીજો કોઇ છે નહિં, મારી પાસે રીતે ભમાવી ફસાવી છે તે વલય. આ બધી સામગ્રી છે, આવા ભાવથી પ્રદર્શન ભરવામાં પાછો (iv) ગહન- બીજાને છેતરવા સમજી ન શકે તેવી પડે નહિં.
વાતોની જાળ બિછાવી ભલભલાને ફસાવી દે. | (vi) પર પરિવાદ - બીજાને હલકો પાડવા નિંદા (૫) નૃમ- બીજાને ઠગવા હલકામાં હલકું કામ કરતાં કરવામાં બાકી ન રાખે. પોતાની મહાનતા બતાવવી અને | પણ સંકોચન પામે, નીચતાનો આશ્રય લેતાં ગભરાય નહિ. બીજાની હલકાઇ કરવાની વૃત્તિ અંતરમાં જોર ચાલે.
(vi) કલ્ક- હિંસા કરવા માટે મારવા માટે, બીજાને | (vii) ઉત્કર્ષ - પોતાની ઉંચાઇ બતાવવાના એકપણ ઠગવા વિશ્વાસ પમાડી તેનો વધ પણ કરી લે. ફસાનારને
પ્રસંગને જતો ન કરે. ભલે પોતે ખુવાર થાય પણ પોતાની ખ્યાલ પણ ન આવે કે આવું અધમ કૃત્ય કરશે. છે બડાઇથી પાછો ન ફરે.
(vi) કુરૂપ - હલકી કોટિના રૂપ બતાવી, હલકા | (viii) અપકર્ષ - પોતાની કોઈપણ ભૂલને ચેનચાળા કરી મોહ પમાડી ફસાવે. - હું અભિમાનથી ભૂલ તરીકે સ્વીકારે નહિ. કોઈ ભૂલ બતાવે તે | (viii) જિમતા - જલ્દી જે કામ થતું હોય તે માયા સહન તો ન કરે પણ ભૂલ બતાવનારને ખોટો પાડે. કરી ધીમું કરી દે, અનેક ખોટા બહાના બતાવે, કામ
(ix) ઉન્નત-પૂર્વમાં જેને નમસ્કાર કરતા હતાં, જેના | વિલંબમાં પાડી બગાડવાની બુદ્ધિ હોય કે પોતાનો સ્વાર્થ