________________
પ્રવેશ
છે. વળી આ જીવે અનંતાનત કાળ સૂક્ષ્મ એકેન્દ્રિય વનસ્પતિકાયમાં કાઢો. ત્યાં અન તીવાર જન્મમરણ કર્યા...! પહેલાં કહી આવ્યા તેમ સૂક્ષ્મ લાગણીઓ અને આહારગ્રહણ વગેરે કાયિક પ્રવૃત્તિ દ્વારા જીવ કમથી લેપાતા જ રહ્યો. જુના કમ ભાગવવાં, નવાં ઊભાં કરવાં, એ કથી નવા નવા શરીર મનવા, વગેરે ચાલ્યા કર્યું. આ કર્મ સારાનરસા (પુણ્ય, પાપ) એમ એ પ્રકારે હાય છે. કચારેક કંઈક પુણ્યશક્તિ વધતાં, વનસ્પતિકાયમાંથી બહાર નીકળી પૃથ્વીકાયાદિપણ, પામ્યા. તેમાં ય ઉપર-નીચેની ચેાનિમાં જન્મ મળતાં બેઇંદ્રિયપણું ત્રીન્દ્રિયપણુ (તૈઇન્દ્રિયપણુ) ચઊન્દ્રિયણુ પંચેન્દ્રિય પણુ' વગેરેમાં ભટકવાનું થયું. વચમાં એકેન્દ્રિયપણુ પણ પામતા ગયા. પાપ વધતાં નીચે પડવાનું અને પુણ્ય વધતાં ઊંચે આવવાનું બન્યું. આવી રખડપટ્ટી અનતાન ત કાળથી ચાલુ છે.
પ્ર—પુણ્ય શી રીતે વધ્યુ ?
ઉ—એક તેા કના ખહું માર ખાધા પછી (અકામ નિરાથી) કમ લઘુતા થવાને કારણે સહજ શુભ ભાવથી પુણ્ય વધે છે. ખીજું ધર્મ કરવાથી પુણ્ય વધે છે. એમાં આગળ આગળ પુણ્ય વચ્ચે જ જાય એવા નિયમ નથી. જીવ જેવા વતે તેવાં તેવાં પુણ્ય કે પાપ ઊભા થાય છે. ત્યાં મહુ માર ખાધા પછી કે અશુધ્ ધ સેવીને ઊભાં કરેલા પુણ્યને ભાગવવાનું આવે છે ત્યારે જીવ લગભગ પાપા ચરણમાં પડી નવાં પાપ વધારી નીચે ગમડે છે; પણ જો શુધ્ધ ધર્મ આચરે તે તેથી વધેલી પુણ્યાઇ ભેગવવાની
