________________
૧૩:
જીવનમાં ધર્મની જરૂર
માને છે કે સુખ ધનમાં છે, સ્ત્રીમાં છે, સેવામીઠાઈમાં છે, માનપાન અને સત્તા-સાહ્યબીમાં છે. પણ જગતમાં જીએ તા દેખાય છે કે કેટલાકને ધન માલ એછુ છે છતાં વધારે સુખી છે, અને કેટલાંકને એ વધારે છે છતાં એમની પાસે સુખ-શાંતિ સૂકતી નથી. બીજી વાત એ છે કે જે સુખ ધનમાલને ગુણુ હાત તે ધન આદિની—અધિકતામાં સુખના અનુભવ વધત, પરંતુ એક-એ લાડુ ખાતાં સુખ થાય છે, પણ અધિક ખાવામાં આવતાં ઉટી જેવુ થાય છે. એક પત્ની કરીને જે સુખ લાગે છે તે સુખ એ ત્રણ કરવા જતાં વધવાને બદલે ઉલ્ટુ ઘટી જાય છે. તે સુખ એમાં શાનુ” કહેવાય ? વળી એકની એક ચીજથી પેાતાને સુખ અને બીજાને દુ:ખ લાગે છે. તેમ પોતાને એક વસ્તુ એક વાર સુખરૂપ અને પછી દુઃખરૂપ લાગે છે. તે ચીજમાં ચાક્કસ શું સુખ કે દુઃખ ? કશું નહિ. સુખ એ માહ્યવસ્તુના ધમ નથી; એ તેા આત્માની ચીજ છે. પરંતુ એ ત્યારે જ અનુભવમાં આવે છે કે જયારે કેઈ ચિંતા ન હોય, ભય ન હોય, સ`તાપ નહિ, અજા ન હાય, પરંતુ નિશ્ચિતતા હોય, નિર્ભયતા હાય, શાંતિ હોય, મન મસ્ત . અને માતપુર હાય, ધમ` આ સ્થિતિ ઊભી કરી આપે છે. એટલે પછી જેમ વનવગડામાં અત્યંત ભૂખ્યાને સુકા રોટલે પણુ મહાઆનંદ આપે છે, તેવી રીતે ધર્માત્માને દુન્યવી સામાન્ય સયાગમાં પણ મહાન આનદ રહે છે; જેમકે સાધુ મહિષને. ઉપરાંત ધર્મ એ એવા પુણ્યના થાક આપે છે કે એ જીવને પરભવમાં સારી દેવ-મનુષ્યાદિ ગતિ, સારૂં
