________________
૪
જૈનધર્મને સરળ પરિચય (૧) એકેન્દ્રિયથી માંડી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચ છ અને મનુષ્યના શરીર ઔદારિક વર્ગણુમાંથી બને છે (૨) દેવ અને નારકનાં શરીર વૈકિય વર્ગણાના બને છે. (૩) લબ્ધિ(વિશિષ્ટ શકિત)ના બળે ચૌદ “પૂર્વ' નામના સાગરસમા વિશાળ શાસ્ત્રના જાણકાર મહામુનિ કોઈક પ્રસંગે પોતાની શંકાના સમાધાન માટે ય વિચરતા તીર્થંકર પ્રભુની સમવસરણાદિ-સમૃદ્ધિ જોવા માટે સૂક્ષમ આહારક વર્ગણામાંથી એક હાથનું શરીર બનાવીને મોકલે તે આહારક શરીર કહેવાય છે. (૪) અનાદિકાળથી જીવની સાથે કર્મના કથાની જેમ બીજું એક તેજસ શરીર પણ ટેલું રહે છે. એ શરીર તેજસ વર્ગણાનું બનેલું હોય છે. એમાંથી પુગલના સ્કો વિખરાય છે. નવા ભરાય છે, પણ અમુક પ્રમાણમાં જ કાયમ સાથે ને સાથે રહે છે જ. આજસ શરીરથી શરીરમાં ગરમી રહે છે. અને જવ જે આહાર ગ્રહણ કરે છે તેનું પચન થાય છે. (૫) ભાષા વર્ગણાના પુદ્ગલમાંથી ભાષાશબ્દરચના બને છે, અને (૬) શ્વાસોચ્છવાસ વર્ગમાંથી જીવ શ્વાસોચ્છવાસ રૂપે પુગલે ગ્રહણ કરે છે. એ પુદગલ શબ્દ કરતાં પણ સૂક્ષ્મ છે. માટે જ હવાહિત ( vacuum ) ઈલેકટ્રિક ગાળામાં અગ્નિકાયના જીવે તે ગ્રહીને જીવે છે. ધ્યાનમાં રાખવું કે હવા એ તે વાયુકાય જીવના ઓદારિક શરીર પુગલ છે. શ્વાસે છુવાસમાં પુદ્ગલ તે એના કરતાં ઘણું ઘણું સૂક્ષ્મ છે. અલબત આપણુ માટે ખોરાક-પાણીની જેમ વાયુની પણ જરૂર પડે છે. પરંતુ બધા જીવને એની જરૂર પડે જ એવું નહિ. દા. ત. માછલા, મગરને. (૭)
