________________
। ૧૩. પુદ્દગલ—૮ વા.
જીવમાં મિથ્યાત્વ હાય, અવિરતિ (વ્રત-રહિતપણું) હાય, ક્રોધાદિ કષાય હાય, અને મન-વચન-કાયાના ચેાગ હાય, એ આશ્રવ છે. જીવને આશ્રવથી ક્રમ ચાંટે છે. તે કમ જડ-પુદ્ગલ છે. પુદ્ગલના મુખ્યઉપયેગી આઠ પ્રકાર ચાને આઠ વા છે. એમાંની આઠમી કાર્માંણુ વામાંથી કમ` અને છે. તે આઠ પ્રકારોની સમજ આ પ્રમાણે છે.
પૂર્વે જોયું કે પૃથ્વી (માટી પાષાણાદ્રિ), પાણી, અગ્નિ, વાયુ, વનસ્પતિ વગેરે પુદ્ગલ તે તે જીવાએ ગ્રહણ કરેલા શરીરરૂપ છે. જીવ મરી જાય એટલે તે શરીરરૂપી પુદ્ગલને ઘેાડી જાય છે. એથી એ શરીર-પુદ્ગલ નિર્જીવ, અચેતન, અચિત્ત બની જાય છે. વળી એ પુદ્ગલને ચાહ્ય તેવા રૂપમાં અથવા ભાંગ્યાચાં કે પરિવર્તન પામેલા રૂપમાં જીવ ગ્રહણ કરે તો તે પાછા સજીવ, સચિત્ત, સંચેતન બની જાય છે. વળી જીવ એને છોડી જાય છે ત્યારે પાછા અચિત્ત નિવ અને છે. એમ અનાદિકાળથી આ પ્રક્રિયા ચાલ્યા કરે છે. જીવ પુદ્દગલને ગ્રહણ કરી શરીરરૂપે ધારણ કરે છે, પાછે એને ાડી બીજા ભવમાં ખીજા પુદ્ગલથી શરીર બનાવે છે.
પરમાણુ —આ પુદ્દગલ-દ્રવ્યના ઝીણામાં ઝીણા અંશને અણુ-પરમાણુ કહે છે. એ પરમાણુ ભેગા થાય તે *ચણુક—દ્વિપ્રદેશિકક ધ, ત્રણુ ભેગા મળે તે વ્યણુક—ત્રિપ્રદૈશિકકધ, ચાર મળે તેા ચતુઃ પ્રદેશિક,....એમ સંખ્યાતા મળે તેા સંખ્યાત—પ્રદેશિક, અસ`ખ્યાતા મળે તે અસ
