________________
૨૪ શ્રાવકની દિનચર્યા
૧૨૦-ક જ્યા શેઠાણી વગેરેના બ્રહ્મચર્યના પરાક્રમ યાદ કરવા, અનંત સંસારમાં ભટકાવનાર અને કદી તૃપ્ત નહિ થનાર કામ વાસનાની જુગુપ્સા ચિંતવવી. ઊંઘ આવે ત્યારે નવકારમંત્ર
સ્મરણ કરી સૂઈ જવું, અને સૂતાં સૂતાં તીર્થોની યાત્રાનું વિસ્તારથી સ્મરણ કરવું. ઊંધ્યા પછી જાગી જવાય ત્યારે આ ૧૦ મુદ્દા પર ચિંતવના કરી સંવેગ વધાર -સૂમ પદાર્થ, ભવસ્થિતિ, અધિકરણશમન, આયુષ્યહાનિ, અનુચિતચેષ્ટા, ક્ષણલાભદીપન, ધર્મગુણો, બાધકોષવિપક્ષ, ધમાચાર્ય અને ઉદ્યત વિહાર. (સંવેગ એટલે દાનાદિ– ક્ષમાદિ ધર્મને રંગ, મોક્ષતમન્ના, વૈરાગ્ય, દેવ-ગુરુ-સંઘ-શાસ્ત્રભક્તિ વગેરે) - -- સંવેગવર્ધક ૧૦ ચિંતવના . . . કર્મ, એનાં કારણ તથા વિપાક, આત્માનું શુદ્ધ અને અશુદ્ધ સ્વરૂપ, ષડુ-દ્રવ્ય વગેરે સૂક્ષ્મ પદાર્થોની વિચા રણું ૨. ભવસ્થિતિ એટલે સંસારસ્વરૂપ ચિંતવવું, “રાજા ૨ક થાય છે, રંક રાજા થાય છે, બેન પત્ની બને છે, પિતા પુત્ર બને છે, વગેરે જેવાં સંસાર નિર્ગુણ છે.....” ૩. “અધિ કરણ એટલે કે કજીયે, અથવા કૃષિ-કર્મ આદિ, તથા પાપ સાધને હુ કયારે શમાવીશ, અટકાવીશ, એ ભાવના. ૪. પ્રતિક્ષણ આયુષ્ય ક્ષીણ થઈ રહ્યું છે, કાચા ઘડામાંના પાણીની જેમ નષ્ટ થઈ જવાનું છે, તે હું ક્યાં સુધી પ્રમાદમાં રહીશ.. ૫. “જીવહિંસ, અસત્ય, દૂડ કપટ વગેરે પાપ કર્યો કેવા બભત્સ છે, એનાં અહીં અને પરલોકમાં કેવા કે એક પાક આવે છે.*. (i) માનવ જીવ