________________
પ્રવેશ
મરીને ચાલ્યા જાઓ. આ મધું શું ? કેવા આ સંસાર અને તેના તકલેદી સુખ! કેમ આમાંથી છૂટાય ?”
આમ સંસાર ૫૨, સસાર-ભ્રમણ પર નફરત જાગે, અરુચિ થાય, કંટાળા આવે અને એમાંથી છુટવા દિલ તલસે, એનુ નામ વૈરાગ્ય. એમાંથી જ શુદ્ધધર્મની શરૂઆત થાય, એ વિના નહિ.
જડ પાર્થીની ધાંધલભર્યો સંસાર ઉપર નફરત ન થાય ત્યાં સુધી અંતરાત્મા પર અને અંતરાત્માને જડથી નિવ્રુત કરવા પર દૃષ્ટિ જ જશે નહિ. દૃષ્ટિ જ નાગે તા ધમ પણ શા માટે કરે? પૈસા–ટકા કે દુન્યવી સુખ-સમાનના જ લક્ષવાળા જીવ પણ એ માટે ધ` સાથે સાદા કરે છે, પર`તુ એ કાંઈ ધર્મ નથી. ધમ તે! સંસારના પાંજરામાંથી છૂટવા માટે છે. છૂટવાના માર્ગે લઇ જનારી સદ્ગતિ વગેરે સામગ્રી છે. એ સારૂ આત્માનુ લક્ષ જોઈ એ. એ લક્ષ તા જ આવે કે જો જડમાત્રના ધન પર તરત છૂટે. માટે જ શુદ્ધધર્મની શરૂઆતમાં જડ બંધનમય સંસાર પર વૈરાગ્ય જોઈ એ. વૈરાગ્ય આવે એટલે સાચી માક્ષરુચિ આવે. પ્ર—આવે! ધમ કયારે મળે ?
જીવને આ સંસારથી છૂટકારા (મેક્ષ) પામવા પૂર્વના એક પુદ્ગલપરાવકાળમાં જ ધર્મમળે છે. એ છેલ્લે અર્થાત ચરમ પુદૂગલપરાવત કાળ યાને ચરમાવતકાળ કહેવાય છે. (અસંખ્ય વ=૧ પત્યેાપમકાળ, ૧૦ ક્રેટાકોટિ પલ્યે૦=૧ સાગરોપમ, ૨૦ કાટાટિ સાગર।૦=૧ કાળચક્ર. અનંતા કાળચક્ર=૧ પુટ્ટુગલ પરાવકાળ ).
