Agam 40 Mool 01 Aavashyam Sutra Niryukti Part 01

Author(s): Haribhadrasuri, Bhadrabahuswami,
Publisher: Bherulal Kanhiyalal Kothari Religious Trust

Page 206

: १९५॥
आवश्यक - हारिभद्रीयवृत्तिः
मघोघरसियं, बहिया सुर्णेता अच्छंति, नायं जहा वइरोति, पच्छा ओसरिऊण सद्दपडियं निसीहियं करेइ, मा से संका भविस्सर, ताहे तेण तुरियं विंटियाओ सहाणे ठवियाओ, निग्गंतूण य दंडयं गेण्हइ, पाए य पमज्जेइ, ताहे आयरिया चिंतेन्ति-माणं साहू परिहविस्संति ता जाणावेमि, ताहे रतिं आपुच्छइ- अमुगं गामं वच्चामि ? तत्थ दो वा तिनि वा दिवसे अच्छस्सामि, तत्थ जोगपडिवण्णगा भणति - अम्हं को वायणायरिओ १, आयरिया भणति -इरोति, विणीया तहत्ति पडितं, आयरिया चैव जाणंति, ते गया, साहूवि पए वसहिं पडिलेहित्ता वसहिकालणिवेयणादि वइरस्स करेंति, निसिज्जा य से रहया, सो तत्थ निविट्ठो, तेऽवि जहा आयरियस्स तहा विणयं पउंजंति, ताहे सो तेसिं करकरसद्देण सबेसिं अणुपरिवाडी आलावए देइ, जेऽवि मंदमेहावी तेवि सिग्धं पठवेउमारद्धा, ततो ते विम्हिया, जोऽवि एइ आलावगो पुषपढिओ तंपि विण्णासणत्थं पुच्छति, सोऽवि सवं आइक्खइ, ताहे ते तुट्ठा भणंति-जइ आयरिया कइवयाणि दियहाणि अच्छेज्जा ततो
१ मेघौवरसितं, बहिः शृण्वन्तस्तिष्ठन्ति, ज्ञातं यथा वज्र इति पश्चादपसृत्य शब्दपतितं नैवेधिक करोति, मा तस्य शङ्का भूत्, तदा तेन विष्टिकास्यरितं स्वस्थाने स्थापिताः, निर्गत्य च दण्डकं गृह्णाति, पादौ च प्रमार्जयति, सदाऽऽचार्याश्चिन्तयन्ति मैनं साधवः परिभूवन् तत् ज्ञापयामि, तदा राजावापृच्छति-अमुक प्रामं वजामि ?, तत्र हो वा श्रीन् वा दिवसान् स्थास्यामि, तत्र योगप्रतिपक्षा भणम्ति अमार्क को वाचनाचार्य: १, आचार्या भणन्ति-वज्र इति, विनीता (इति) तथेति प्रतिश्रुतम्, आचार्या एव जानम्ति, ते गताः साधवोऽपि प्रभाते वसतिं प्रतिलेल्य वसतिकाळ निवेदनादि वज्राय कुर्वन्ति, निषिद्या च तस्मै रचिता, स तत्र निविष्ठः, तेऽपि यथा भाचार्यस्य तथा विनयं प्रयुञ्जन्ति, तदा स तेभ्यः व्यक्तव्यक्तशब्देन सर्वेभ्योऽनुपरिपाठ्या मालापकान् ददाति, येsपि मन्दमेधसस्तेऽपि शीघ्रं प्रस्थापयितुमारब्धाः, ततस्ते विस्मिताः, योऽप्येति आलापकः पूर्वपठितस्तमपि विन्यासमार्थं पृच्छन्ति, सोऽपि सर्वमायाति तदा से तुष्टा भणन्ति यथाचार्याः कतिपयान् दिवसान् तिष्ठेयुस्ततः
एसे सुखंध लहुं समप्पेज्जा, जं आयरियसगासे चिरेण परिवाडीए गिव्हंति तं इमो एकाए पोरसीए सारेइ, एवं मो तेर्सि बहुमओ जाओ, आयरियाऽवि जाणाविओसिकाऊण आगया, अवसेसं च वरं अज्झाविज्जउत्ति, पुच्छति य -सरिओ मज्झाओ ?, ते भांति-सरिओ, एसच्चेव अम्ह वायणायरिओ भवउ, आयरिया भणति होहिइ, मा तुब्भे एतं परिभविस्सह अतो जाणावणाणिमित्तं अहं गओ, ण उण एस कप्पो, जओ एतेण सुयं कन्नाहेडएण गहियं, अओ एयरस उस्सारकथ्पो करेयsो, सो सिग्घमोस्सारेइ, बितियपोरुसीए अत्थं कहेइ, तदुभयकप्पजोगोतिकाऊण, जे य अस्था आयरिस्सवि संकिता तेऽवि तेण उग्घाडिया, जावइयं दिट्ठिवायं जाणंति तत्तिओ गहिओ, ते विहरंता दसपुरं गया, उज्जेणीए भद्दगुत्ता नामायरिया, थेरकप्पट्ठिता, तेसिं दिट्ठिवाओ अस्थि, संघाडओ से दिनो, गओ तस्स सगासं, भद्दगुत्ता यथेरा सुविणगं पासंति-जहा किर मम पडिग्गहो खीरभरिओ आगंतुएण पीऊ समासासिओ य, पभाए साहूणं
१ एष श्रुतस्कन्धो लघु समामुयात्, यदाचार्यसकाशे चिरेण परिपाठ्या गृह्यते तदयमेकथा पौरुष्या सारयति, एवं स तेषां बहुमतो जातः, भाचार्या अपि ज्ञापित इतिकृत्वा आगताः, अवशेषं च वरमध्याप्यतामिति, पृच्छन्ति च सृतः स्वाध्यायः ?, से भणन्ति घृतः, एष एवास्माकं वाचनाचार्यो भवतु, आचार्या भणन्ति-भविष्यति मा यूयमेनं परिभूत अतो शापनानिमित्तमहं गतः, न पुनरेष कहन्यः, यत एतेन श्रुतं कर्णाटकेन गृहीनम् मत एतस्योत्सारकल्पः कर्त्तव्यः, स शीघ्रमुस्सारयति, द्वितीयपौरुष्याम र्थं कथयति, तदुभयकल्पयोग्य इतिकृत्वा, ये चार्था आचार्यस्यापि शङ्कितास्तेऽपि तेनोद्घाटिताः, यावन्तं दृष्टिवादं जानन्ति तावान् गृहीतः से विहरन्तो दशपुरं गताः, उज्जयिन्यां भद्रगुप्तनामान भाचार्याः स्थविरकल्पस्थिताः तेषां दृष्टिवादोऽस्ति, संघाटकोsस्मै दत्तः, गतस्तस्य सकाशं, भद्रगुप्ताश्र स्थविराः स्वमं पश्यन्ति यथा किस मम पतग्रहः क्षीरमृत आगन्तुकेन पीतः समाश्वासितश्च, प्रभाते साधुभ्यः * समासिभ अ प्र०
सार्हेत, ते अन्नमन्नाणि वागरेंति, गुरु भणंति-ण याणह तुम्भे, अज्ज मम पाडिच्छओ एहिति, सो सवं सुत्तत्थं घेत्थिहित्ति, भगवपि बाहिरियाए वुच्छो, ताहे अइगओ दिट्ठो, सुयपुबो एस सो वइरो, तुट्ठेहिं उबगूहिओ, ताहे तस्स सासे दस पुत्राणि पढिताणि, तो अणुष्णानिमित्तं जहिं उद्दिट्ठो तर्हि वेव अणुजाणियबोति दसपुरमागया । तत्थ अणुण्णा आरद्धा ताव नवरि तेहिं जंभगंहिं अणुण्णा उवद्वविया, दिबाणि पुष्फाणि चुण्णाणि य से उवणीयाणित्ति ॥ अमुमेवार्थ तस्यारोप्याह प्रन्थकृत्—
जस्स अणुन्नाए बायगत्तणे दसपुरंभि नयरंमि । देवेहि कया महिमा पयानुसारिं नम॑सामि ॥ ७६७ ॥ व्याख्या -यस्यानुज्ञाते 'वाचकत्वे' आचार्यत्वे दसपुरे नगरे 'देवैः' जृम्भकैः कृता महिमा, सम्पादिता पूजेति भावना, तं पदानुसारिणं नमस्य इति गाथार्थः ॥ ४४ ॥
tomer य सहगिरि वइरस्स गणं दाऊण भत्तं पच्चक्खाइऊणं देवलोगं गओ । वइरसामीऽवि पंचहिं अणगारसहिं संपरिgst विहरs, जत्थ जत्थ वच्च तत्थ तत्थ ओरालवण्णकित्तिसद्दा परिब्भमंति, अहो भगवंति, एवं भगवं
१ कथयन्ति ते अम्यदन्यत् व्याकुर्वन्ति, गुरवो भणन्ति न जानीय यूयम्, अद्य मम प्रतीच्छक एष्यति, स सर्वे सूत्रार्थं ग्रहीष्यतीति, भगवानपि बाहिरिकायामुषितः, तदा भगतो दृष्टः, श्रुतपूर्व एष स वज्रः, तुष्टैरुपगूहितः, तदा तस्य सकाशे दश पूर्वाणि पठितानि ततोऽनुज्ञानिमित्तं यत्रोद्दिष्टम्तत्रैवानुज्ञातव्य इति दशपुरमागताः तत्राऽनुज्ञाऽऽरब्धा तावच्चवरं तैर्जुम्भकैरनुज्ञा उपस्थापिता, दिव्यानि पुष्पाणि चूर्णानि चास्मै उपनीतानीति । २ अन्यदा च सिंहगिरिर्वस्वामिनं गणं दत्वा भक्तं प्रत्याख्याय देवलोकं गतः । वज्रस्वाम्यपि पञ्चभिरनगारशतैः संपरिवृतो विहरति, यत्र यत्र वजति तत्र तत्र चारवर्गकी - र्त्तिशब्दाः परिभ्राम्यन्ति, अहो भगवानिति, एवं भगवान्