Agam 30 Mood 03 Uttaradhyayana Sutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 186

ગો સરં સરસf” ઈત્યાદિ.
અન્વયાર્થ–નો- જે કોઈ જવં ત i રણ મારે મારે ર-વાં સન્ના સઢ મારે મારે ઘાત્ દર મહીને દસ લાખ ગાયનું દાન કરે છે. એની અપેક્ષા જિળ હિંસ વિ-વિન તો જે કઈ પણ આપતે નથી પરંતુ સંયમ પાળે છે તે તત સંજમો લેવો-તસ્ય સંચમ તેનું સંયમનું પાલન જ સર્વશ્રેષ્ઠ છે. આથી એ વાત નકકી બને છે કે, સંયમ સર્વથા શ્રેષ્ઠ છે. કદાચ કેઈ અહીં પિતાને આવા પ્રકારને મત પ્રદર્શિત કરે કે, “ગાય, અન્ન, વસ્ત્ર વગેરેનું દાન કરવું એ પાપ જનક છે, આથી એનું દાન ન કરવું જોઈએ” તે એવું કહેનાર અજ્ઞાની છે. કેમકે, ગાય, અજ, વસ્ત્ર આદિનું દાન જે શાસ્ત્ર સંમત ન હોત તે “નો સર્ણ સહi ) ઈત્યાદિ શાસ્ત્રવાકય અસંગત બની જાય. કેમકે, એ શાસ્ત્ર વાક્યને અભિપ્રાય આ છે કે, દસલાખ ગાયનું દાન કે જે સૂત્રમાં કહેવામાં આવ્યું છે તે અવશ્ય પુણ્યજનક તે છે જ પરંતુ તે દાન સંયમની સમાન કેટીનું નથી. અર્થાતગૌદાનથી સંયમ વિશેષ શ્રેષ્ઠ છે. કેમકે, દાનમાં તે પરિમિત પ્રાણીઓની જ રક્ષા થાય છે ત્યારે સંયમમાં સર્વ સાવોની વિરતિ હોવાથી ષટકાય અર્થાત સમસ્ત પ્રાણુઓની રક્ષા થાય છે. જે ગૌદાન આદિમાં પુણ્યજનકતા ન હોત તે “સંયમ એની અપેક્ષા એ શ્રેષ્ઠ છે” આ કહેવું જ અસંગત બની જાય છે. એની શ્રેષ્ઠતા બતાવવા માટે જ “ સારૂં સરસાઈ ” એવું કહ્યું છે. અહિં સૂત્રમાં યજ્ઞ શબ્દ ગ્રહણ નહી કરવાથી સૂત્રકારે યજ્ઞોની સાવધતા પ્રગટ કરી છે. ઈન્દ્ર એ જે કહ્યું કે, યજ્ઞ કરીને દીક્ષા લે એને ઉત્તર આ પ્રકારે છે.—યજ્ઞ સાવદ્ય હોવાથી અનાચરણીય છે. કહ્યું પણ છે– __षद् शतानि नियुज्यन्ते पशूनां मध्यमेऽहनि।।
અશ્વમેઘય વચનાજૂનાનિ પશુમિાિમિ ! ” આથી એ વાત સ્પષ્ટ બની જાય છે કે સાવદ્ય છે. આથી યજ્ઞ ધર્મજનક છે પ્રાણિપ્રીતિકર હોવાથી” આ કહેવું ઠીક નથી. કેમકે, એમાં પ્રાણિ પ્રીતિ
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
૧૭૦