Agam 30 Mood 03 Uttaradhyayana Sutra Part 02 Sthanakvasi Gujarati

Author(s): Ghasilal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 195

અભિલાષી છે પરંતુ તેને અભિલષિત ભેગેની પ્રાપ્તિ થતી નથી, તે પણ તે આ ભવમાં દુઃખ અને પરભવમાં નરકાદિ ગતિને પ્રાપ્ત થાય છે. જે કામોની અભિલાષા વાળા છે–પરંતુ તેને કામની પ્રાપ્તિ ન પણ થતી હોય તે પણ તે આ ભવમાં દુઃખ અને પરભવમાં નરકાદિ ગતિને પ્રાપ્ત કરે છે. જ્યારે આ વાત છે તો પછી એ કામના ઉપાર્જનમાં, એના સંરક્ષણમાં અને તેને ઉપભોગ કરવાથી આ જીવની શું હાલત થતી હશે તેને તે ફક્ત કેવળ નાની જ જાણતા હોય છે. રાગદ્વેષ મૂલક હોવાથી તથા કષાયને વધારનાર હોવાથી એ કામાભિલાષાદિક સાવઘ રૂપ છે એવું જાણવું જોઈએ. તથા અસત ભેગોની ચાહનાને પણ જે આપે એવું જ બતાવ્યું કે, “એનાથી પ્રાણી પ્રાપ્ત કામને ત્યાગ કરનાર માનવામાં આવતું નથી.” તે એવી કામના પણ મારી અંદર નથી. કેમકે. હું મેક્ષાભિલાષી છું. મોક્ષાભિલાષીએ સર્વત્ર નિસ્પૃહ રહેવું જ એવું બતાવવામાં આવેલ છે. જે ૫૩ છે
કામોની ચાહનાથી ક્રોધાદિ કષાય ઉત્પન્ન થાય છે આથી એનું ફળ સૂત્રકાર બતાવે છે–“મોરચ૮ જળ”-ઈત્યાદિ.
અન્વયાર્થ-જીવ શો-શહેર કોધથી બે વરૂપો જ્ઞતિ નરક ગતિમાં જાય છે. માળનું બહુમા-માને અધમ તિઃ માનથી નીચ ગતિમાં જાય છે. માયા નgવઘાશો-માથા અતિપ્રતિઘાતઃ માયાથી સુગતિની પ્રાપ્તિમાં રૂકાવટ થઈ જાય છે. ઢોકો-સ્રોમા લોભથી હુઠ્ઠો મયં-મરતઃ મચમ આ લોક અને પરલોક સંબંધી ભય રહે છે, વિષયેની ચાહનામાં આ જીવને કોધાદિક અવશ્ય થાય છે અને એથી પછી તે ક્રોધાદિક દુર્ગતિનું કારણ બને છે, આ પ્રકારે વિષયની ચાહનાથી દુર્ગતિની પ્રાપ્તિ સિવાય તેને સુગતિને લાભ મળતું નથી, આ કારણે હું અસત કામેની ચાહના નથી કરતે. આથી તમે જે એવું કહ્યું છે કે “આપનામાં અપ્રાપ્ત ભેગોની અભિલાષા છે.” તે એ હેતુ અસિદ્ધ છે. આ ગાથાથી એ વાત સૂચિત કરેલ છે. ૫૪
આ પ્રકારે અનેક ઉપાયોથી નમિરાજાને સુભિત કરવામાં ઈન્દ્ર અસમર્થ બન્યા ત્યારે તેમણે શું કર્યું તે આ ગાથા દ્વારા પ્રગટ કરવામાં આવેલ છે–
“અરન્સિસ”—ઈત્યાદિ.
અન્વયાર્થ—અનન્તરોકત નિમિરાજર્ષિના વચન સાંભળીને દેવેન્દ્ર પિતાને माहणरूव अवउज्झिउण-ब्राह्मणरूप अपोह्य प्राणु वेश छ।न तथा jત્ત ત્રિાળ-રૂદ્રવં વિવિા વૈકિયિક શક્તિથી પિતાનું વાસ્તવિક ઈન્દ્ર સ્વરૂપે પ્રગટ કરીને રૂમાફિ મદુર્દ વજુહિં-રૂમામિ મમઃ વારિઅ આ
શ્રી ઉત્તરાધ્યયન સૂત્ર : ૨
૧૭૯