Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 02 Sthanakvasi

Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti

Page 396

શ્કર
जीवामिगमस
शरीराणि वैक्रियाहारकशरीराणि च तेषामपि प्रायो मांसचक्षुरप्राद्यतया सूक्ष्मत्वाद तथा 'जे अपज्जेता' यानि अपर्याप्तानि - अपर्याप्तशरीराणि तानि सर्वाण्यपि वरीज्ञान 'जीवेण 'मुक्कमेत्ता वच्चति सहस्तसो भेयं' जीवेन मुक्तमात्राणि सन्ति सह व्रजन्ति विकलितास्तत्परमाणु संघाता भवन्तीत्यर्थः ९ । 'अ सीयं उन्ह' अतिशीत प्रत्युष्णम् 'अइतण्हा अइखुदा अइ भयं वा' अति तृष्णा अवि अति भयं वा 'निरए' नरके 'नेरइयाणं' नैरयिकाणाम् ' दुक्खसपाई अविस्तामं' दुखिशतान्यविश्रामम्, नरके नारकजीवानां सर्वेदेव शीतोष्ण तृष्णा क्षुत्र भयादि रूपयति दुःसह दुःख महर्निशं विश्रामरहित मेत्र भवतीति भावः ॥ १० ॥
X
अथ सूत्रकार उपसंहरन् एतासामेव गाथानामर्थसंग्राहिकां ' गायामाह एत्थ य' इत्यादि, 'एत्थ' अनेन पदेन प्रथमां गाथां स्मारयति पत्र - नरकावासे है उनके औदारिक शरीर एवं वैक्रिय आहारक शरीर सूक्ष्म होते हैं क्योंकि प्राय: करके चर्मचक्षुओं द्वारा ये अग्राह्य होते हैं और अपर्या- शरीर थे अब शरीर वाले जीव उन जीवों द्वारा मुक्त हो चुकते हैं तो हजारों प्रकार के टुकडों के रूप में बनकर बिखर जाते हैं ||९||
'अह खीयं अति उन्हं ०' इत्यादि-नरक में नारक जीवों को अति शीत, अति उष्णता अति तृषा अति क्षुधा, अतिभय ये सब प्रकार के दुःख सदा ही बने रहते हैं ॥१०॥
अब सूत्रकार उपसंहार करते हुए इन गाथाओं का अर्थ संग्रह "करने वाली एक संग्रह गाथा कहते है
'ए' इत्यादि - 'एत्थ' इस प्रथम गाथा से यह समझाया है कि इन 'नरकों में नरवृषभ उत्पन्न होते है ? द्वितीय गाथा द्वारा यह समझाया અને અપર્યાસ જીવા છે, તેને ઔદારિક શરીર અને બૈંક્રિય, આહારક શરીર સૂક્ષ્મ દ્વાય છે. કેમકે પ્રાયઃ-ઘણે ભાગે ચચક્ષુએ દ્વારા તે જોઈ શકાતા નથી. અને અપર્યાપ્ત વિગેરે શરીર ધારી જીવા તે જીવા દ્વારા મુક્ત થઈ જાય તે હજારો પ્રકારના ટુક્ડાએના રૂપમાં અનીને વિખરાઈ જાય છે ! હું 'अइ सीयं अति उन्हें' इत्याहि नरम्भां नारस्लवाने अत्यंत शीत, અત્યંત ઉષ્ણતા, અત્યંત તરસ, અત્યંત ભૂખ અત્યંત ભય આવા પ્રકારના ુઃખા સદાકાળ અન્યાજ રહે છે. ૫ ૧૦ ॥
}
હવે સૂત્રકાર ઉપસંહાર કરતા થકા આ વાળી એક સંગ્રહ ગાથા કહે છે.
ગાથાઓના અથને બતાવવાં
6
'एत्थ त्याहि 'एत्थ' मा पडेली ગાથામાં એ સમજાવ્યુ` છે કે ‘માં નરકામાં ઉત્તર, વિકુલ શાની સ્થિતિ ઉત્કૃષ્ટથી એક અંતમુહૂતની હોય છે;
12.