Book Title: Agam 14 Upang 03 Jivabhigam Sutra Part 02 Sthanakvasi
Author(s): Kanhaiyalal Maharaj
Publisher: A B Shwetambar Sthanakwasi Jain Shastroddhar Samiti
View full book text
________________
श्रीवामिगमसूत्रे पिणीओसप्पिणीओ कालओ, खेत्तओ अणंसा लोगा असंखेज्जा पोग्गलपरिपट्टा, तेणं पोग्गलपरिपट्टा, आवलियाए असंखेज्जड भागो' इत्यादि ।
सम्प्रति सामान्य पृथिवीकायादिगत कार्यस्थिति निरूपणार्थमाह-' पुढवीकाइरणं ते!" इत्यादि, 'पुढवीकाइरणं अंते' पृथिवीकायिकः खलु मदन्त ! अ पोग्गलपरियट्टा तेय पोग्गल परियहा - आवलियाए असंखेज्जह भागो' गौ । तिर्यग्योनिक जीव की कार्यस्थिति का काले जघन्य से अन्तर्मुहूर्त का है और उत्कृष्ट से अनन्त फाल रूप है यह अनन्त काल अनन्त उत्सर्पिणी और अनन्त अवसर्पिणी रूप होता है क्षेत्र की अपेक्षा और काल की अपेक्षा असंख्यात पुद्गलपरावर्त्त हो जाते हैं ये असंख्यात पुद्गलपरावर्त्त आवलिका के असंख्यातवें भाग प्रमाण रूप होते हैं । इत्यादि इसी तरह से मनुष्य गति और देव गति के भी कायस्थिति का काल कितना है - इस सम्बन्ध में आलाप प्रकार और उनका उत्तर प्रज्ञापना के अठारहवें कार्यस्थिति पद से जान लेना चाहिये तथा जो इन्द्रिय- आदि शेष द्वारों को लेकर कार्यस्थिति का विचार किया गया है वह भी उसी प्रज्ञापना के कार्यस्थिति पद से जान लेना चाहिये ।
४६६
अब सूत्रकार सामान्य पृथिवी कायादि की कार्यस्थिति का विचार करते हैं- इसमें गौतम ने प्रभुश्री के ऐसा पूछा है - 'पुढची काइए णं भंते !
अनंत काल अनंता उस्मलिणीओ ओखप्पिणीओ कालओ खेत्तओ अनंता लागा अस खेज्जा पोग्गल परियट्टा आवलियाए खेस ज्जइ भागो' हे गौतम! તિય ચૈાનિક જીવની કાયસ્થિતિનેા કાળ જઘન્યથી અંત તના છે અને ઉત્કૃષ્ટથી અનતકાળ રૂપ છે આ અનન્તકાળ અનંત ઉત્સર્પિણી અને અનંત અવસર્પિણી રૂપ હાય છે. ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી અને કાળની અપેક્ષાથી પરાવત થઈ જાય છે આ અસ ખ્યાત પુદૂંગલપર વ ખ્યાતમા ભાગ પ્રમાણુ રૂપ હાય છે ઇત્યાદિ આજ પ્ર દેવગતિના કાયસ્થિતિના કાળ પણુ કૈટલેા છે ? એ સબ ધ । આલાપના પ્રકાર અને તેના ઉત્તર પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના અઢારમા કાયસ્થિતિ પદમાંથી સમજી લેવા. તથા જે ઈન્દ્રિય વિગેરે બાકીના દ્વારાને લઈને કાયસ્થિતિને વિચાર કરવામાં अव्यो छे, તે પણ એ પ્રજ્ઞાપના સૂત્રના કાર્યસ્થિતિ પદમાંથી સમજી લેવા. હવે સૂત્રકાર સામાન્ય પૃથ્વીકાય વિગેરેની કાયસ્થિતિના વિચાર કરે छे. आ सभधभां श्रीजीतभस्वाभीमे प्रभुश्री ने मे पूछ् छे पुढवा कारणं भेते ! पुढवीकाइयत्ति कालओ केवच्चिर होई' हे भगवन् पृथ्वी थि
અસખ્યાત પુદ્ગલ આલિકાના અસ ો અનુષ્યગતિ અને
