Book Title: Vardhaman Mahavir Ane Indrabhuti Gautam
Author(s): Jitendra B Shah
Publisher: Shrutratnakar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022842/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vardhamAna mahAvIra ane IndrabhUti gautama saMpAdaka jitendra bI. zAha prakAzaka zrutaranAkara amadAvAda Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vardhamAna mahAvIra ane indrabhUti gautama saMpAdaka jitendra bI. zAha * prakAzaka 0 zrataratnAkara amadAvAda Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vardhamAna mahAvIra ane indrabhUti gautama saMpAdaka jitendra bI. zAha prakAzaka : zrutaratnAkara 303 bAlezvara skavera, Iskona maMdira sAme, sarakheja gAMdhInagara hAIve, amadAvAda-15 prathama AvRtti, 2007 vrata : 50O kiMmata : rU. 100/ Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Arthika sahayoga mahezabhAI tathA haMsAbena vinodabhAI tathA rasilAbena cerihila, nyUjarsI ////////////////////////////////// Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ aMgUThe amRta vase, labdhi taNA bhaMDAra; te guru gautama samarIe, vAMchita phala dAtAra. 1 maMgalaM bhagavAna vIro, maMgalaM gautamaprabhuH / maMgalaM sthUlabhadrAdyA, jainadharmo'stu maMgalam // zatruMjaya samo tIratha nahIM, RSabhadeva samo deva; gautama sarIkhA guru nahIM, pUjuM maiM nitameva / Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakAzakIya be varSa pUrve amerikAnI yAtrA daramyAna zrI mahezabhAI tathA haMsAbahena zAhano paricaya thayo. temanI bhAvanA ane jijJAsA adbhuta che. videzanI dharatI upara rahIne paNa dharma pratyenI zraddhA ane bhakti akabaMdha joI, tethI AnaMda thayo. temaNe prathama gaNadhara bhagavaMta gautamasvAmI vize jANavA ane temano paramAtmA sAtheno saMvAda sAMbhaLavAnI icchA pradarzita karI. caramatIrthaMkara paramAtmA mahAvIranA prathama gaNadhara zrI gautamasvAmInuM jIvana preraNAdAyaka ane bhAvika jIvone urbodhita karanAra che. A caritra to sarvajana suprasiddha che. paraMtu Agama graMthomAM temanA pUchAyelA prazno ane javAbo tAttvika ane saiddhAttika ucca koTinA che. teno paricaya thAya to samyakta nirmaLa thAya. mithyAtvano nAza thAya. dharma pratyenI zraddhA jAgRta thAya ane paramAtmA pratye jIvana bhaktimaya, divya banI jAya. tethI A praznottarano paricaya tenA prathama caraNarUpe paramAtmAnI aMtimadezanA eTale ke uttarAdhyayana sUtranA cAra adhyayano-caturaMgIya adhyayana, drumapatraka adhyayana, kezIgautamIya adhyayana ane samyakta parAkrama adhyayanano saMgraha karI temAM AvatI kathAo ahIM prastuta karavAmAM AvI che. aMte gautamapRcchA nAmanA graMthamAM gautamasvAmI e pUchelA prazno ane zrI paramAtmAe ApelA javAbono saMgraha paNa karavAmAM Avyo che. A laghu graMtha dareka mumukSu jIvone upayogI thaze tenI AzA che. A graMthamAM levAmAM Avela cAra adhyAyano anuvAda graMthamAMthI levAmAM Avela che te mATe anuvAdaka zAstrI jeThAbhAI haribhAI bhAvanagaravALA tathA paMnyAsapravarazrI vajasenavijayajIno AbhAra mAnIe chIe. A prakAzana karavA mATe zrI mahezabhAI tathA vinodabhAI taraphathI Arthika sahayoga prApta thayo che te badala teozrInA ame AbhArI chIe. tathA A graMtha taiyAra karavA mATe zAradAbena cimanabhAI ejayukezanala risarca senTaranA karmacArI vargano sahayoga maLyo che. teno paNa vizeSa AbhAra mAnIe chIe. - jitendra bI zAha Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gaNadharabhAsa |1|| |2|| pahelo gaNadhara vIrano, vara gobara gAma nivAsI re; bhaviyA vaMdo bhAvasyuM. jayeSThA nakSatre jaNyo, gRhavAse varasa pacAso re; trIsa varasa chabasthatA, jina bAra varasa suprakAzI re. bhaviTha ziSya paricchada pAMcase, savayu varasa te bANuM re; gautama gotra taNo dhaNI, e to sAco huM surataru jANuM re. bhavi. ||all surataru jANI seviyA, bIjA parihariyA bAUliyA re; e guru thira sAyara samo, bIjA tuccha vahaI vAhuliyA re. bhaviI4ll labdhi aThAvIze varyo, jasa mastake nija kara thApe re; achatuM paNa eha ApamAM, tehane vara kevala Ape re. bhavi. |pI. jJAna ahaMkAre kahyuM, rAge karI jaga guru sevA re; zoke kevala pAmiyuM, kAraNa sarve na kahevA re. bhavi. vIre zruti hoda bujhavyo, e to jIva taNo saMdehI re; zrI nayavijaya susIsane guru hojayo dharma sanehI re. bhavi. zrI yazovijayajI mahArAja ||6|| |oll Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anukramaNikA prakAzakIya zrI gaNadharabhAsa zrI gautamasvAmInuM aSTaka guru gautamasvAmIno TUMko paricaya guru gautama svAmI : keTalAka prasaMgo zrI gautamasvAmi- aSTakam caturaMgIya adhyayana drumapatraka adhyayana kezIgautamIya adhyayana samyaktvaparAkrama adhyayana gautamasvAmI ane mahAvIrasvAmI bha.nI praznottarI 3 4 4 7 16 32 35 92 115 163 206 Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmInuM aSTaka aMgUThe amRta vase, labdhi taNA bhaMDAra; te guru gautama samarIe, vAMchita phala dAtAra. prabhuvIne tripadI lahI, sUtra race teNI vAra; caudaya pUravamAM race, lokAloka vicAra. bhagavatI sUtre dhura namI, baMbhI lipi jayakAra; loka-lokottara sukha bhaNI, bhAkhI lipi aDhAra. vIraprabhu sukhiyA thayA, divAlI dina sAra; aMtarmuharata tatakSaNe, sukhiyo sahu saMsAra. kevalajJAna lahe yadA, zrI gautama gaNadhAra; sura-nara harakha dharI tadA, kare mahotsava udAra. sura-nara paraSadA Agale, bhAkhe zrI zrutanANa; nANa thakI jaga jANIe, dravyAdika cauThANa. te zrutajJAnane pUjIe, dIpa dhUpa manohAra; vIra Agama avicala raho, varasa ekavIsa hajAra. guru gautama aSTaka kaho, ANI harSa ullAsa; bhAva dharI je samaraze, pUre sarasvatI Aza. (AThamI kaDI A pramANe paNa maLe che.) zAsana zrI prabhu vIranuM, samaje je suvicAra, cidAnaMda sukha zAzvatA, pAme te niradhAra. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru gautamasvAmIno TUMko paricaya nAma pitA bhaddo viNIya viNao, paDhama gaNaharo sammatta sua nANI jANatoDavi tamae, vihiya hiyao suNaI savaM || prabhu mahAvIra-hasta dIkSita zrI dharmadAsa gaNI racita zrI upadezamAlA, gAthA-6 : indrabhUti gotra .: gautama : vasubhUti vika mAtA : pRthvImAtA bhAI be-agnibhUti, vAyubhUti : gobaragAma deza : magadha rAjA : zreNika : kaMcana UMcAI : sAta hAtha sapramANa deha ziSya : 5OO dIkSA uMmara : 50 varSa dIkSA divasa : vaizAkha suda 11 dIkSAnagara : pAvApurI (apApApurI) gAma varNa Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dIkSAdAtA : tIrthakara mahAvIrasvAmI dIkSA vakhate parivAra : 500 ziSyo bhagavAnanA keTalAmA ziSya : prathama padavI : 1lA gaNadhara dikSA vakhate zuM kayu : dvAdazAMgInI racanA, cauda pUrva sahita kevI rIte tripadI pAmIne racanA karI (bhagavAna pAsethI) tripadInuM nAma : 1. upannaI vA 2. vigameI vA 3. dhueI vA bhaga.mahAvIranA tIrthasthApanA sthaLa tathA dina : pAvApurI, vaizAkha suda 11 dIkSA chadmastha paryAya : 30 varSa dIkSA paryAyamAM tapazcaryA : chaThThanA pAraNe chaThTha sadAya nirvANa vakhate tapazcaryA : eka mAsanuM aNasaNa dIkSA paryAye mahattvanI bAbata : badhIya mahattvanI, paNa paNa aSTApada parvata upara potAnI labdhithI caDhavuM. aSTApada parvata para jaI zuM kahyuM : (1) covIsa tIrthaMkara prabhune vAMghA (2) jagaciMtAmaNi caityavaMdana racyuM (3) vajasvAmInA jIva deva tiryarjubhakane (puMDarIka kaMDarIka adhyayana bhaNI) pratibodha. (4) vaLatAM 1503 tApasone pratibodha, dIkSA, pAraNuM. pAraNuM : khIra khAMDa dhRta ANI ami anuTha aMguTha Thavi, goyama ekaNa pAtra, karAve pAraNuM savi." (rAsa, gAthA-40) gocarI vAparatAM 501 ne kevaLajJAna, samavasaraNa dekhatAM 501 Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kevaLI, jinavANI sAMbhaLI 501 kevaLI-ema sarve 1503 kevaLI thayA. zrI gautama guru jene dIkSA Ape te kevaLI thAya. Ama 50,000 gautamagurunA ziSya kevaLa pAmyA. prabhu mahAvIranA 70 ziSyo mokSe gayA che. "tIrtha aSTApade Apa labdha jaI, paMdaraze traNane dakhkha dIdhI, aThThamane pAraNe tApasa kAraNe kSIra labdha karI akhUTa kIdhI." ("chaMda udayaratna') kevaLajJAna pAmavAno divasa samaya : kArataka suda 1 (jhAyaNI) paroDhIe. kevaLajJAna pAmavAnuM nimitta : bhagavAnanuM nirvANa. kevaLajJAna pAmavAnuM varSa : vikrama varSa pUrva 470 varSa kevalI paryAya : 12 varSa kevaLa jJAna pAmyA pahelAM manovedanA : zrI vIra prabhunA nirvANathI vedanA. prasaka paDyo tava prAsako, upanyo kheda apAra; vIra-vIra kahI valavale samare guNa-saMbhAra. 1 "pUchIza kone prazna huM, daMta kahI bhagavaMta; uttara kuNa muja Apaze, goyama kahI guNavaMta.... 2 -vijayamANikyasiMhasUri zrI gautamasvAmIne kevalajJAna pUrve keTalAM jJAna : mati, cuta, avadhi, mana:paryaya-4. samakti karyuM hatuM : kSAyopathamika. prabhu mahAvIrane keTalA gaNadhara : 11 gaNadhara bhagavaMta. prabhu mahAvIra pachI keTalA mole padhAryA : 2. (1) zrI gautamasvAmI (2) zrI sudharmasvAmI. vartamAna paTTa paraMparA kayA gaNadharanI : zrI sudharmasvAmInI paTTa paraMparA. Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 12 vartamAna 11 aMga konI racanA : zrI sudharmasvAmInI. (sivAya zrI bhagavatIjI) | zrI bhagavatIjImAM keTalA prazno che ? : 36000 prazno zrI gautamasvAmIe pUchelA. uttara bhagavAnanA che. zrI bhagavatIjImAM 36000 vakhata zrI "gautama' (goyama) nAma Ave che. zrI gautamasvAmIne zrI vIra prabhu sAthe pAchaLanA bhavano saMbaMdha che? : hA, prabhunA 18mAM triApRSTha vAsudevanA bhava veLA sArathi zrI gautamasvAmIno jIva hato. (marIci-ziSya kapila ?) A sivAya pAchaLanA anantara bhava? : zrI gautamasvAmInA pAchalA bhava-(1) maMgaLa zeTha (2) matsya (3) saudharmadeva (4) vegavAna vidyAdhara (5) 8mo devaloka (6) gautamasvAmI A bhave konI sAthe saMbaMdhita hatA? : skaMdaka parivrAjaka, je pachI bhagavAnanA saMghamAM bhaLI gayela, tenI sAthe saMbaMdhita hatA. eka praznottarInI TUMkAvIne : gautama-"he bhagavan! keTalAka anya saMpradAyIo kahe che ke zIla ja zreya che, bIjA kahe che ke zrata ja zreya che, trIjA kahe che ke anyonya nirapekSa zIla ane zrata zreya che. to he bhagavan! temanuM kahevuM barAbara che ?' prabhu mahAvIra-"he gautama ! te te lokonuM kahevuM mithyA che. cAra prakAranA puruSo che. (1) zIlasaMpanna paNa zrutasaMpanna nahIM, te pApathI nivRtta paNa dharma jANatA nathI. (2) zIlasaMpanna nathI paNa zrutasaMpanna che, te pApathI anivRtta paNa dharma jANe che. (3) zIlasaMpanna ane zrutasaMpanna che, te pApathI nivRtta ane dharma " jANe che. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 13 (4) zIlasaMpanna nathI zrutasaMpanna nathI, te pApathI nivRtta nathI ane dharmathI ajJAta che. eTale (1) aMzataH ArAdhaka (2) aMzataH virAdhaka (3) sarvAze ArAdhaka (4) sarvIze virAdhaka che. anya keTalAka prasaMgo :- (1) zrI pArzvanAtha prabhunI paraMparAnA zrI kezIkumAra zramaNa sAthe zrI gautamasvAmIno saMvAdarUpe vArtAlApa. pariNAme zrI pArzvaprabhunA zramaNo tathA zramaNopAsako prabhu mahAvIranA saMghamAM joDAyA. arthAt 4 yAmane badale 5 yAmano svIkAra karyo. (yAma = mahAvrata) "zramaNo zveta vastra ja rAkhe (raMgIna nahIM)' e niyama svIkAryo. (2) 4 jJAnanA dhaNI zrI prathama gaNadhara AnaMda zrAvakane " micchAmI dukkaDam devA gayA. (3) atimuktaka kumAra sAthe vAtacIta, pariNAme bALaka atimuktakanI dIkSA ane kevaLajJAna nava varSe. (4) pRSThacaMpAnA rAjA gAMgali temanAM mAtA-pitA piTharayazomatInI dIkSA; tyAMthI bhagavAna pAse jatAM rastAmAM ja sAdhu zAlamahAzAla je gAMgali rAjAnA mAmA che te baMne tathA A traNane kevaLajJAna thayuM.-pAMceyane kevaLajJAna. (5) udaka peDhAlaputra-zrI pArzvanAtha prabhunA nigraMtha sAthe zrAvakanA pahelA aNuvrata saMbaMdhI vArtAlApa. peDhAlaputra zrI mahAvIra prabhunA saMghamAM joDAyA eTale prabhu mahAvIranI paraMparAmAM pravezyA. (6) hAlika kheDUte guru gautamasvAmI pAse rAjI thaI dIkSA lIdhI, paNa bhagavAnane jotAM ja bhAgI gayo. bhagavAnane bhrama bhAMgyo ke te pUrvabhavamAM siMha hato. tene meM (tripRSTha vAsudevanA bhavamAM) mArI nAkhela tene te (sArathI-gautamasvAmIno jIva) AzvAsana Apela tethI tArA upara bhaktirAga, ane mane joIne vairIthI bhAgI gayo, paNa samakti prApta karI gayo. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 14 (7) ane eka vizeSa...devazarmA vipra saraLa pariNAmI, dharmano icchuka, tene pratibodha karavA bhagavAnanI AjJAthI gayA. devazarmA pratibodha pAmyo. pAchA vaLatAM prabhunA mahAnirvANanI vAta jANI, kheda, vedanA, valavalATa ane rAgamAMthI vairAgya ne vairAgyathI vItarAga, kevaLajJAna, kevaLadarzana pAmyA. devoe mahimA karyo. trilokya bIje parameSThi bIje, sajJAna bIje jinarAja bIje; yajJAmacokta vidajAti siddhi, sa gautamo yacchatu vAMchita me /' -aSTaka. paMDita indrabhUti mithyAtvI kema ? : pote sarvajJa nahIM hovA chatAM sarvajJa kahevarAvatA hatA. sarvajJa kema nahIM? : potAne zaMkA hatI te chupAvatA hatA. sarvajJane zaMkA hoya nahIM. zI zaMkA hatI? : jIva che ke nahIM? te zaMkA hatI. (jIvanuM astitva na svIkAre te paNa mithyAtva kahevAya.) zaMkA zA AdhAre hatI? : "veda-padano artha evo kare miththArUpa re...' (divALI devavaMdana stavana). vedavAkaya- "vijJAnaghana eva...' no artha karatAM jIvanA astitvanI zaMkA thaI. zaMkA zI rIte dUra thaI ? : prabhue teno sAco artha karI batAvyo. zrImukhe saMzaya sAmi save pheDe veda paNNa to." (zrI gautamasvAmIno rAsa) ane pachI to.... mAna melhI mada ThelI karI, bhaktie nAma ziza to; paMcasayAnuM vrata lIoe, goyama pahelo sIsa to." (rAsa-22-23) ane sAthe ja gaNadharalabdhinI prApti, samyaktvanI prApti, dvAdazAMgInI racanA vagere ane guru gautamasvAmI prathama gaNadhara banyA. temanA bhAIo paNa gaNadhara che? : hA, baMne bhAIo (1) agnibhUti ane (2) vAyubhUti anukrame bIjA-trIjA gaNadhara che. Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 15 temane paNa zaMkA hatI ? zI ? : hA. karma che ke nahIM ? jIva-zarIra eka ja che ke bhinna ? te zaMkAo paNa bhagavAnathI dUra thaI? : hA. baMnene bhagavAnathI ja zaMkAonuM nivAraNa thayuM ane pravajayA aMgIkAra karI. baMnene keTalA ziSyo? : darekane 500-500 ziSya hatA, ane sarva ziSyo sAthe ja dIkSita thayA. ema traNa bhAIo, traNe gaNadharo, traNene eka-eka zaMkA, traNene 500-500 ziSyo, traNenA guru bhagavAna mahAvIra eka ja. AvA ja jJAnadhAraka, prathama gaNadhara, labdhivaMta, jene dIkSA Ape te kevaLajJAna pAme, sarvanA gurune paNa prabhu "mA samaya goyama pamAyae" gautama, eka samaya paNa pramAda karIza nahIM-ema kahetA, ne vinayavaMta guru gautamasvAmI tene AvakAratA, svIkAramAM praphulla banatA. anaMta lablinidhAna guru gautame labdhino upayoga keTalI vakhata karyo? zA mATe ane kyAM karyo ? : phakta be ja vakhata. mokSa javAnI tAlAvelI hatI. te khAtarI karavA aSTApade pahoMcyA te eka vakhata ane khIrane akhUTa kIdhI te bIjI vakhata ema be ja vakhata labdhino upayoga karyo ane kahevAya che ke upayoga to eka vakhata mUkyo nathI. kharA vinIta ! jene dIkSA Ape tene kevaLajJAna thAya tevI labdhi bIjA koI gaNadharane hatI ? nA, jANavAmAM nathI AvyuM. covIsa tIrthaMkara paramAtmAnA 14para gaNadharo paikI bIjA koIne AvI labdhi na hatI. ApaNe paNa teozrI pAse dIkSita thayA hota to kevaLI thaI mokSasthAne hota.... hastadIkSita : 50,000 kevalI bhagavaMta kula Ayu : 92 varSa nirvANa gAma : rAjagRhI nagara, vaibhAragiri pU. munirAjazrI pUrNAnandasAgarajI mahArAja Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ guru gautama svAmI : keTalAka prasaMgo (1) pudgala parivrAjaka zramaNa bhagavAna mahAvIre sattaramuM comAsuM vANijyagrAmamAM karyuM te pachI bhagavAna vicaratA vicaratA potAnA saMgha sAthe AbhikA nagarImAM padhAryA. AbhikA nagarInA zaMkhavana caityamAM eka tapasvI parivrAjaka rahetA hatA. emanuM nAma pudgala (poggala) hatuM. e brAhmaNa zAstronA moTA paMDita hatA ane jIvanasAdhanA mATe be upavAsane pAraNe be upavAsanI tapasyA karatA hatA, tema ja sUryanI sAme UbhA rahIne ugra tApamAM ekAgratAthI AtApanA letA hatA. emanI A sAdhanA eka divasa saphaLa thaI ane brahmaloka sudhInA devalokanuM emane jJAna thayuM. emane eTaluM jJAna to sAcuM thayuM hatuM; paNa pUrNa jJAnanA hisAbe e ghaNuM adhUruM hatuM. ane potAnA A adhUrA jJAnane pUruM mAnIne teo lokone e pramANe kahevA samajAvavA lAgyA hatA. eka divasa guru gautamasvAmI e nagarImAM bhikSA levA nIkaLyA. emaNe lokonAM moDhethI pudgala parivrAjakanA jJAnanI vAta jANI. teone thayuM : AvA saraLapariNAmI AtmasAdhakane AvI bhUlamAMthI ugArIne sAce raste dorI javA joIe. paNa gautamane bhagavAna upara ananya zraddhA eTale emaNe vicAryuM H AvA jIvonA sAcA uddhAraka to bhagavAna ja che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gautame bhagavAna pAse jaIne vinayapUrvaka pudgala parivrAjakanuM jJAna paripUrNa che ke apUrNa te pUchyuM. bhagavAne enuM jJAna apUrNa hovAnuM kahyuM. A vAta lokamukhe pharatI pharatI pugalanA jANavAmAM AvI. parivrAjaka svabhAve durAgrahI nahIM paNa satyanA zodhaka ane saraLapariNAmI jIva hatA. potAnI zaMkAnuM samAdhAna meLavavA e satvara bhagavAna mahAvIra pAse pahoMcyA ane potAnI zaMkAonuM nirAkaraNa thavAthI zraddhAbhaktithI prerAIne sadAne mATe bhagavAnanA bhikSukasaMghamAM bhaLI gayA. satyanA jijJAsu parivrAjaka satyanuM darzana pAmyAno AnaMda anubhavI rahyA. (2) gautama karatAM ya caDhiyAtA bhagavAna mahAvIra to satyanA pakSapAtI ane guNanA prazaMsaka dharmanAyaka hatA. je AtmAne vadhu ArAdhe te emane mana moTo hato - bhale pachI e uMmaramAM, adhikAramAM ke dIkSAmAM nAno hoya. bhagavAnanA zramaNasaMghamAM eka aNagAra; bahu moTA tapasvI ane cetana ane jaDanA bhedonA barabAra jANakAra. kAyAnI mAyAne vistArIne eno upayoga AtmAnA kuMdanane nirmaLa karavAmAM karI levA mATe emaNe mahAduSkara sAdhanA AdarI hatI. emanuM nAma dhanya aNagAra. kAkaMdI nagarImAM bhadrA nAme eka zeThANI rahe. emane be putro : ekanuM nAma dhanya ane bIjAnuM nAma sunakSatra. emanI saMpatti ane sukhasAhyabIno pAra nahIM, dhanya to bhoga-vilAsamAM evo DUbelo rahe che ke jANe e duHkha-dInatAne jANato ja nahoto. mAtAnA hetano ya koI pAra na hato. eka divasa bhagavAna mahAvIranI vANI dhanyanA aMtarane sparzI gaI--jANe lohane pArasano sparza maLyo; ane vilAsamAM DUbelo eno AtmA dharmane jhaMkhI rahyo. mAtAne samajAvIne ane chevaTe emanI AjJA meLavIne e bhikSuka banI gayo. ane karmacUra AtmA dharmazUra banIne Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 18 potAnI Atmazaktine zatadaLa kamaLanI jema vikasAvavAnA puruSArthamAM lAgI gayo. dehanI mamatA mUkIne emaNe AkarAM tapa AdaryA - evAM AkarAM ke kAyA to naryAM hADakAMno mALo banI gaI, AMkho UMDI UtarI gaI, mAMsa sukAI gayuM ane jANe hADa ane cAmane koI sagapaNa na hoya ema cAmaDI havA vagaranI dhamaNanI jema ke anAja vagaranA khAlI kothaLAnI jema TaLavA lAgI. ane chatAM dInatAnuM nAma nahIM. dhanyamuni mahAyogInI jema nijAnaMdamAM sadA magna rahetA. emanI jAgRti ajaba hatI. eka vAra rAjA zreNika bhagavAna mahAvIranA vaMdane AvyA. dhanya aNagAranAM darzana karI emanI sAva jarjarita kAyA joI, e bhAre ahobhAva anubhavI rahyA : kevA AtmasAdhaka vIra ! pachI zreNika rAjAe bhagavAnane kahyuM : "bhagavAna ! ApanA zramaNa samudAyamAM iMdrabhUti gautama gaNadhara vagere badhA sAdhuomAM A dhanya aNagAra sauthI moTA sAdhaka ane mahAduSkara sAdhanAnA karanArA ane karmono mULamAMthI nAza karanArA mahAzUravIra che, ema huM mAnuM chuM." bhagavAne kahyuM : "rAjana ! tamArI vAta sAcI che. dhanyamuni mArA badhA zramaNomAM mahAduSkara sAdhanA karanArA che." sAMbhaLanArA bhagavAnanI guNagrAhaka ane madhyastha daSTine praNamI rahyA. (3) bhagavAnanA saMdezavAhaka bhavitavyatA kyAreka kevA du:khadAyaka saMbaMdho joDI de che ! rAjagRhInA gRhapati mahAzataka ane enI bhAryA revatI AvI ja duHkhada, karuNa dazAnAM bhoga thaI paDyAM hatAM, eka uttaramAM jAya to bIjuM dakSiNamAM kheMce, evAM ekabIjAthI sAva virodhI emanAM mananAM valaNo hatAM. zreSThI mahAzataka bhagavAna mahAvIranA zramaNopAsaka (zrAvaka) saMghamAM Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 19 bhaLyA hatA; ane emanI bhAvanA ane pravRtti dharmasAdhanAmAM uttarottara AgaLa vadhavAnI rahetI. teo haMmezAM vrata, tapa ane niyamonA pAlanamAM jAgatA rahetA ane potAnA cittane sthira, svastha ane zuddha karavAno prayatna karatA ! paNa revatInI dizA sAva judI ja hatI. uMmara vadhatI ema enI bhoga-vilAsanI vAsanA ane indriyalolupatA vadhatI jatI hatI. khAnapAnamAM ene mana nahIM khAvA jevuM ke nahIM pIvA jevuM kazuM ja na hatuM - e na khAvAnuM khAtI ane na pIvAnuM pItI ! ane enI viSayavAsanA to mAjhA mUkI detI hatI. ethI ene mahAzataka sAthe koI manameLa nahoto rahyo; ane e to haMmezAM mahAzataka taraphanA asaMtoSathI baLyA ja karatI. potAnI vRddha uMmara ane jIvananI anizcitatAno vicAra karIne mahAzatake, dharmanuM zaraNa laIne, gharavyavahArano tyAga karyo ane ekathI eka caDhiyAtI tapasyA ane sAdhanA karavA mATe teo pauSadhazALAmAM ja rahevA lAgyA. vilAsitA ane naryA asaMyamanA avatAra samI revatIthI A badhuM zI rIte sahana thAya ? e to avAranavAra mahAzatakane calita karavA kaMI kaMI prayatno karyA karatI. potAnI aMtima sAdhanA karavA mahAzatake maraNa paryaMtanA anazanano svIkAra karyo; ane janma-maraNanA pherAthI sadAne mATe bacI javA sAru ekAgratAthI zubha dhyAnamAM samaya vitAvavA lAgyA. teo jIvananI tRSNA ane maraNanA bhayathI krame krame mukta thatA jatA hatA. AvA gaMbhIra prasaMgathI paNa revatInuM mana na palaLyuM. e to kasAInA jevI kaThoratA dhAraNa karIne, tapasvI mahAzataka pAse pahoMcI gaI ane azlIla zabdo ane aziSTa cenacALAthI emanI sAdhanAmAM bhaMga pADavA prayatna karavA lAgI. mahAzataka A badhuM AMtarika baLa, vIrya ane parAkramathI sahana karI rahyA ane potAnI chellI sAdhanAmAM UbhA thayela vipnane TALavAno puruSArtha karatA rahyA. paNa revatInA cenacALAe mAjhA mUkI eTale mahAzataka paNa Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 20 potAnI sAdhanAnA mArgathI jarAka calita thaIne AvezamAM AvI gayA. ane e AvezamAM ne AvezamAM AvI utkaTa sAdhanAne lIdhe potAne pragaTela viziSTa jJAnathI vastusthitine jANIne, emaNe revatIne enA bhayaMkara bhAvinI - enI bhAvI naraka gatinI - kaDavI vAta saMbhaLAvI dIdhI. potAnA hAtha heThA paDyA jANIne revatI to tyAMthI cAlI gaI; paNa, caMdra uparanA rAhunA paDachAyAnI jema, mahAzatakanI sAdhanAne dUSita karatI gaI ! e vakhate, bhagavAna mahAvIra ekavIsamuM comAsuM vANijayagrAmamAM vitAvIne vicaratA vicaratA rAjagRhImAM padhAryA. emaNe joyuM ke thoDIka bhUlane kAraNe, eka uttama jIvanI kuMdana jevI sAdhanAmAM kathIranI rekhAo bhaLI rahI che. bhagavAna to karuNAnA sAgara. emaNe gautamane bolAvIne mahAzatakanI vAta karI ane Adeza karyo : "gautama ! mahAzatakane jaine kaho ke maraNa sudhInuM anazana svIkAranAra zramaNopAsaka koIne sAcuM chatAM apriya ane kaDavuM vacana kahe ke krodhane vaza thAya to ethI enI sAdhanA dUSita thAya che. mATe tamAre revatIne kahelAM kaDavAM vacanonuM prAyazcita laI zuddha thavuM ghaTe." gautamasvAmIe satvara mahAzataka pAse jaIne emane bhagavAnano saMdezo kahyo. mahAzatake ullAsapUrvaka bhagavAnano Adeza zire caDAvIne pote sevela doSanuM tarata ja prAyazcita karyuM. mahAzatakanuM romaroma bhagavAna taraphanI kRtajJatAthI UbharAI gayuM- jANe emanuM aMtara kahetuM hatuM : karuNAnidhi bhagavAna ! saMsArakIcaDamAM DUbato bhalo ugArI lIdho A sevakane ! bhagavAnanA saMdezavAhaka gautama paNa kRtArthatA anubhavI rahyA. Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 21 (4) zaMkAnuM samAdhAna rAjagRhanI najIkamAM tuMgiyA nAme nagarI hatI. e nagarImAM sukhI ane dharmatattvanA jANakAra aneka zramaNopAsako rahetA hatA. eka vAra e nagarImAM bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAnA pAMcaso jeTalA sAdhuo padhAryA ane nagaranA puSpavatI caityamAM UtaryA. teo saMyamI, jJAnI, tapasvI, suvatI ane guNonA bhaMDAra hatA. AvA guNavaMta munivarone potAnA nagaramAM padhAryA jANIne badhA zrAvako khUba harSita thayA. teo vaMdana, bhakti ane dharmazravaNa karavA e munivaro pAse pahoMcI gayA ane e munivaroe saMbhaLAvelo bhagavAna pArzvanAthano cAra mahAvratovALo dharma sAMbhaLIne khUba rAjI thayA. dharmadezanA sAMbhaLyA pachI e gRhasthoe e sAdhuone saMyamanA ane tapanA phaLa saMbaMdhI tema ja bIjA paNa keTalAka prazno pUchyA. munivaroe e praznonA je javAbo ApyA te sAMbhaLIne badhA bahu prasanna thayA. e ja arasAmAM nigraMtha bhagavAna mahAvIra rAjagRha nagaranA guNazIla caityamAM padhAryA. guru gautamasvAmI eka vAra traNa upavAsanA pAraNA mATe bhikSA levA nagarImAM gayA. nagaramAM pharatAM pharatAM teoe bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAnA sAdhuonI taMgiyA nagarInA zrAvako sAthe thayelI vAtacItanA samAcAra jANyA ane A munivaroe kahela vAta sAcI haze ke kema, te mATe emanA manamAM saMzaya ane kutUhala jAgyAM. gocarI laIne pAchA pharyA bAda gautame bhagavAnane pUchyuM : "he bhagavAna ! e sAdhuoe je khulAsA ApyA te zuM sAcA che ? AvA savAlonA javAbo ApavAnI zakti teo dharAve che kharA ? zuM teo viparIta jJAna vagaranA, sArI pravRttivALA, abhyAsI ane vizeSa jJAnI che ?" bhagavAne kahyuM : "gautama ! e sAdhuoe je javAbo ApyA te Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 2 yathArtha che. teo AvA javAbo ApavA samartha, viparIta jJAna vagaranA, sArI pravRtti vALA, abhyAsI ane vizeSa jJAnI che." bhagavAnanA mukhethI potAnI zaMkAonuM samAdhAna meLavIne gautamasvAmI khUba rAjI thayA. (pa) parivrAjaka saMbaDa udAratAthI ane vizALatAthI zobhatA bhagavAna mahAvIranA dharmasaMghamAM to kevA kevA jIvo bhaLyA hatA ! e badho pratApa hato bhagavAnanI samatA, vatsalatA ane Agrahamukta anekAMta daSTino. emanA bhikSusaMghamAM to vastra-pAtranA sarvathA tyAgI, ane potAnI ruci ke lAcArIne lIdhe, vastra-pAtrano upayoga karanAra ema baMne prakAranA zramaNone to sthAna hatuM ja; sAthe sAthe potAne managamato veSa ane vyavahAra dharAvanAra badhI nAta-jAtanAM strI-puruSone paNa emanA zrAvakasaMghamAM AvakAra maLato. veSavyavahAra game te hoya, prayatna manane nirmaLa karavAno hovo joIe : e ja bhagavAnanI mukhya AjJA hatI. e AjJAne mAne te emanA saMghamAM bhaLI zake. AvA ja eka vicitra veSabhUSAdhArI hatA brAhmaNa parivrAjaka saMbaDa. teo kAMpilyapuramAM rahetA hatA, aneka vidyAonA jANakAra hatA, sAtaso ziSyonA guru hatA ane bhagavAna mahAvIranI dharmadezanAthI prabhAvita thaIne zramaNopAsaka-zrAvaka banyA hatA. ane chatAM emaNe bAhya veSa ane bAhya AcAra tridaMDI parivrAjaka jevA ja rAkhyA hatA. e chatra, tridaMDa ane kamaMDalu rAkhatA ane vastro paNa bhagavAM dhAraNa karatA. bhagavAna mahAvIranA upAsaka kahevAtA A parivrAjakanAM rUpa-raMgaDhaMga joIne loko navAI pAmatAM, vaLI emanA camatkAronI paNa kaMI kaMI adbhuta vAto lokajIbhe vahetI thaI hatI. eka vAra trIsamuM comAsu vANijayagrAmamAM rahIne bhagavAna kAMpilyapura padhAryA. indrabhUti gautame nagaramAM bhikSAcaryA mATe pharatAM pharatAM Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 23 aMbaDanA veSa, vyavahAra ane camatkAronI ghaNI ghaNI vAto sAMbhaLI. AthI emanuM mana zaMkita thayuM ke Avo vicitra-vilakSaNa jIva bhagavAnanA saMghano sAco zramaNopAsaka hoI zake kharo ? gautame bhagavAnane potAnI zaMkAo kahI. bhagavAne hA kahIne zaMkAonuM samAdhAna karyuM. chevaTe gautame pUchyuM : "zuM aMbaDa parivrAjaka nigraMtha dharmanI dIkSA laIne ApanA ziSya banaze? ane teo kaI gati pAmaze ?" bhagavAne kahyuM : "gautama ! aMbaDa mAruM ziSyapaNuM to nahIM svIkAre; paNa e eka uttama zramaNopAsaka tarIke vrata, tapa ane niyamonuM AcaraNa karIne, pavitra jIvanane pratApe, ahIMthI devalokamAM jaze ane tyAMthI mahAvidehamAM janma laI nirvANa prApta karaze." aMbaDanA vicitra lAgatA jIvananuM satya darzana pAmIne ane emanI sadgatinI vAta sAMbhaLIne, sarvakalyANanA vAMchu gautamasvAmI rAjI rAjI thaI gayA : prabhunA zAsanano mahimA kevo vistarI rahyo che ! (6) kAlodAyI vagerenuM samAdhAna rAjagRha nagaranuM guNazIla caitya bhagavAna mahAvIranA padhAravAthI anekavAra pAvana thayuM hatuM. A guNazIla caityathI thoDe dUra kAlodAyI, zailodAyI, sevAlodAyI vagere anya dharma-matamAM AsthA dharAvanAra gRhastho rahetA hatA. teo tattvacarcAnA rasiyA ane satyanA jijJAsu hatA. ane jayAre jyAre samaya maLato tyAre, vArtA-vinoda karIne potAnI jijJAsAne pUrI karavA prayatna karatA. hamaNAM hamaNAM teomAM bhagavAna mahAvIre samajAvela pAMca astikAyanI ane emAMnAM cAra astikAya ajavarUpa - jaDa ane eka sajIva hovAnI tema ja cAra astikAya arUpI ane eka-rUpI hovAnI vAtanI carcA cAlyA karatI; paNa aMdara-aMdaranI carcAthI emanuM samAdhAna thatuM nahIM. Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 24 te vakhate rAjagRha nagaramAM maduka nAme eka zrAvaka raheto hato. e zramaNa bhagavAna mahAvIrano bhakta ane dharmatattvano jANakAra hato. kAlodAyI vageree ene potAnI zaMkA kahI ane maduke enuM samAdhAna paNa sArI rIte karyuM. chatAM kAlodAyI vagerane ethI saMtoSa na thayo. bhagavAne madukanI vAtane yathArtha kahI ane enI prazaMsA karI ane gautamanA praznanA javAbamAM bhagavAne enA ujjavaLa bhAvinuM kathana karatAM kahyuM : "gautama ! maduka mArI pAse dIkSA to nahIM le, zrAvakadharmanuM sArI rIte pAlana karIne devagati pAmaze ane aMte paMcama gatine--mokSane pAmaze." bhagavAna tetrIsamuM comAsu rAjagRhamAM rahyA hatA. kAlodAyI vagere paNa tyAM ja hatA. bhagavAnanI pAMca astikAya, emAMnA cAra nirjIva ane eka sajIva hovAnI tathA cAra arUpI ane ekarUpI hovAnI vAta hajI paNa emane samajAtI na hatI. eka vAra gautamasvAmI rAjagRhamAM bhikSA levA nIkaLyA hatA. teo bhikSAcaryA karIne pAchA pharatA hatA tyAre kAlodAyI vageree emane bolAvIne emanI pAse potAnI zaMkAo rajU karI ane enuM samAdhAna karavA vinaMti karI. gautamasvAmIe emanI zaMkAonuM samAdhAna ApIne potAnA jJAnano ADaMbara racavAne badale badhI zaMkAonuM samAdhAna meLavI zakAya evI bhagavAnanI dezanA paddhatinI pAyAnI vAta samajAvatAM kahyuM : "he devAnupriyo ! je vastunuM astitva che eno ame inakAra karatA nathI ane je vastunI hayAtI nathI e hovAnuM kahetA nathI; matalaba ke je che e hovAnuM ane je nathI te nahIM hovAnuM kahevAnI bhagavAnanI paddhati che. A uparathI tame tamArI zaMkAonuM samAdhAna meLavI lezo." paNa gautamanA AvA gUDha khulAsAthI kAlodAyI vagere anya dharmamatanA anuyAyIonuM samAdhAna na thayuM eTale teo svayaM bhagavAna pAse pahoMcyA ane potAnI zaMkAonuM saMtoSakAraka samAdhAna meLavIne teonI pAse dIkSita thaI gayA. Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 5 ema lAge che ke bhagavAnanA pravacananA muddAo aMgenI zaMkAonuM savistara samAdhAna gautamasvAmIe pote ApIne svayaM enA yazanA bhAgI thavAne badale kAlodAyI vagere bhagavAna pAse Ave evI sthiti sarjI enI pAchaLa emano eka ja Azaya hovo joIe ke e jIvono uddhAra thAya ane bhagavAnano ane emanA dharmatIrthano mahimA vistare. AvA nirmohI ane bhavya hatA guru gautamasvAmI. (7) hetabharI zikhAmaNa ane mITho Thapako rAjagRhanA eka parAnuM nAma nAlaMdAvAsa hatuM ane enuM eka upavana hastidhAma nAma hatuM. emAM metArya gotranA udaka peDhAlaputra nAme bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAnA eka nigraMtha rahetA hatA. eka vAra gaNadhara gautamasvAmI tyAM padhAryA. e samaye kumAraputra nAmanA bhagavAna mahAvIranI paraMparAnA zramaNa nigraMtho Thera Thera vicaratA ane zrAvakone vrata levarAvatI vakhate sthaLa ahiMsAvratanA pAlana mATe A pramANe niyama karAvatA : "bIjAonI-rAjA vagerenI-baLajabarIne kAraNe koI gRhastha ke corane baMdhanamAM nAkhavArUpa hAlatA-cAlatA jIvonI eTale ke trasa jIvonI hiMsAne bAda karatAM, ane badhI hiMsAthI bacI zakAtuM na hoya to bane teTalI - thoDI paNa - hiMsAthI bacI zakAya evI bhAvanAthI prerAIne, huM hAlatA-cAlatA trasa jIvonI hiMsA nahIM karuM." udaka peDhAlaputra nigraMthane, bhagavAna mahAvIranA matanA zramaNa nigraMtho dvArA zramaNopAsakone karAvavAmAM AvatI hiMsAtyAganI A pratijJAmAM doSa lAgato hato. peDhAlaputra tarkazIla ane buddhizALI nigraMtha hatA, eTale emane hatuM ke kyAreka bhagavAna mahAvIranA koI samartha nigraMthanI sAthe vAta karavAno avasara maLaze tyAre pote emane potAnI vAta samajAvIne emanI vAtamAM rahelo doSa batAvI zakaze. teo AvA avasaranI rAha ja joI rahyA hatA. Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 26 jyAre emaNe jANyuM ke bhagavAna mahAvIranA prathama gaNadhara gautamasvAmI potAnA sthAnamAM AvyA che, tyAre peDhAlaputre emanI pAse AvIne emanA tIrthanA zramaNonI zrAvako mATenI sthaLa ahiMsAnI pratijJAmAM rahela doSanI vAta karI. peDhAlaputrane khAtarI hatI ke A dIvA jevA cokhkhA doSano inkAra koI rIte thaI zakavAno nathI. gautamasvAmI to jaya-parAjayanA AvezathI sarvathA mukta hatA. emaNe zAMti ane svasthatAthI e nigraMthanI vAta sAMbhaLI; ane samabhAvapUrvaka satya samajAvavA mATe, aneka dAkhalAo ApIne, bhagavAna mahAvIranA nigraMthanA kathanamAM rahela doSarahitapaNAnuM darzana karAvyuM. pariNAme nigraMtha peDhAlaputrane potAnA vicAramAM rahela khAmIno khyAla Avyo ane bIjAne parAjita karavAnI enI icchA saphaLa na thaI. gautamasvAmIe samajAvela vAtanI sAme kaMI kahI zakAya ema to hatuM ja nahIM; chatAM enuM aMtara kaMIka parAjayanI becenI anubhavI rahyuM. jJAnI gautamasvAmI enA aMtaranA A DaMkhane jANe pAmI gayA hoya ema ene hetabharI zikhAmaNa ApatAM bolyA : "he AyuSyaman ! je manuSya pApakarmathI mukta thavA mATe jJAna-darzana-cAritrane prApta karIne paNa koI zramaNabrAhmaNanI niMdA-kUthalI kare che te, bhale ne potAnI jAtane emano mitra mAne to paNa, potAno paraloka bagADe che." peDhAlaputra mUMgA mUMgA gautamasvAmInI vAtane sAMbhaLI rahyA ane pachI gautamasvAmI tarapha kazo vinaya-viveka dAkhavyA vagara tyAMthI UThIne cAlavA lAgyA. gautamasvAmIe joyuM ke peDhAlaputranuM aMtara AvI zikhAmaNa pachI paNa jAgyuM nahIM ane e mATe kaMIka vadhAre prayatna karavo jarUrI che; eTale emaNe ene jato rokIne, jANe mamatAbharyo Thapako ApatA hoya ema, lAgaNIpUrvaka kahyuM : "he AyuSyamanuM udaka ! koI ziSTa zramaNa ke brAhmaNanA mukhethI ekAda dharmavAkya paNa sAMbhaLavA ke zIkhavA maLyuM hoya to mAnavuM ke emaNe mane sAco mArga samajAvyo, ane ema samajIne evo upadeza ApanAra mANasano pUjaya buddhithI Adara-satkAra karavo ghaTe, koI Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 27 maMgalakArI deva ke devamaMdiranI jema emanI upAsanA karavI ghaTe." gautamasvAmInA lAgaNIbharyA zabdo nigraMtha udaka peDhAlaputranA aMtarane sparzI gayA. emaNe vinamratA dhAraNa karIne kahyuM : "AyuSyamanuM gautama ! mane koIe atyAra sudhI A vAta samajAvI nathI. AvA zabdo meM koInI pAsethI sAMbhaLyA nathI. tethI huM e pramANe varyo nathI. paNa have mane ApanuM kahevuM sAruM lAge che. ApanA zabdone huM zraddhA ane bhaktipUrvaka zire caDhAvuM chuM. mAro ApanA nigraMtha saMghamAM svIkAra karo." ane udaka peDhAlaputra bhagavAna pArzvanAthanI paraMparAmAMthI bhagavAna mahAvIranI paraMparAmAM pravezI gayA. gautamasvAmIno mamatAbharyo upadeza ane mITho Thapako saphaLa thayo. (8) jyotiSazAstranI vAto bhagavAna mahAvIra ogaNacAlIsamuM comAsuM mithilA nagarImAM rahyA hatA. A vakhate gautamasvAmIe sUrya, caMdra vagerenAM svarUpa, emanI gati, emanI saMkhyA, emanI sthiti, emanA kArya vagerene lagatA saMkhyAbaMdha prazno pUchIne AkAzamaMDaLamAM birAjatA jayoticakra saMbaMdhI jJAna meLavyuM. bhagavAne paNa A praznonA evA vistRta javAbo ApyA ke enA uparathI sUryaprajJapti ane caMdraprajJapti jevA AgamagraMthonI racanA thaI. satyotera varSa jeTalI moTI uMmare paNa gautamasvAmInI jijJAsA keTalI utkaTa hatI ane sarvajJa bhagAvana pAsethI eno khulAso meLavavA teo haMmezAM kevA tatpara rahetA, te A uparathI paNa jANI zakAya che. (9) bALa atimuktaka kyAreka bhagavAna mahAvIra vicAratAM vicAratAM polAsapuranA zrIvana udyAnamAM padhAryA. eka divasa be prahara divasa vItI gayo ane gocarInI veLA thaI, eTale gautamasvAmI bhikSAcaryA mATe nagaramAM nIkaLyA. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 nagaramAM eka iMdranuM maMdira hatuM. tyAM chokarAo ramatA hatA. emAM eka atimuktaka nAme kumAra hato. gautamasvAmIne joI ene kutUhala thayuM. e ramavAnuM mUkIne emanI pAse doDI Avyo ane pUchavA lAgyo : "Apa koNa cho ? ane A pramANe zA mATe pharo cho ?' gautamasvAmIe vahAlapUrvaka kahyuM : "ame nigraMtha sAdhuo chIe; tapa ane saMyamanuM pAlana karIe chIe; ane nAnAM-moTAM-madhyama kuLomAM bhikSAcaryA karIne nirdoSa AhAra-pANI meLavIne amArI saMyamayAtrAno nirvAha karIe chIe.'' atimuktakanA manamAM jANe gautamasvAmI vasI gayA. uMmara nAnI ane samajaNa ochI hatI, paNa gautamasvAmIne joIne, jANe koI adbhuta saMga maLyo hoya ema, enuM citta rAjI rAjI thaI gayuM ane e emanI AMgaLI pakaDIne emane potAne ghera bhikSA mATe laI gayo. ane jyAre gautamasvAmI bhikSA laIne pAchA pharavA lAgyA tyAre zramaNa bhagavAnanA darzana mATe bALaka atimuktaka paNa emanI sAthe gayo. gautamasvAmI jevAM AMtara-bAhya zuddha guruno thoDoka paNa satsaMga pAmI ane bhagavAna mahAvIranAM darzana karI ane emanI vAto sAMbhaLI atimuktakanA aMtaramAM ajavALAM patharAI gayAM. potAnI dharmabhAvanAbharI daDhatAthI mAtA-pitAnI anumati laIne, sukha-vaibhavanI lAlasA upara vijaya meLavIne, kumAra atimuktaka haMmezAMne mATe bhagavAnanAM bhikSukasaMghamAM bhaLI gayo. (10) bhagavAna mokSagAmI ziSyo keTalA ? moTI uMmara ane cAra jJAnanA dhAraka hovA chatAM gautamasvAmI upavAsa jevuM bAhya ane dhyAna jevuM AtyaMtara baMne prakAranA tapa karatA rahetA hatA. eka vAra gautamasvAmI samAdhipUrvakanA dhyAnamAM nimagna hatA, e vakhate mahAzukra devalokanA be devo, potAnI jijJAsAne pUrI karavA bhagavAna Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 29 mahAvIra pAse AvyA. teoe aMtaranA bhAvollAsapUrvaka manathI ja bhagavAnane vaMdana karyuM ane potAnI jijJAsA paNa manathI ja prabhune jaNAvIjANe jJAnajayoti bhagavAna pAse vANIno koI upayoga nahoto rahyo ! prabhu to ghaTaghaTanA aMtaryAmI. emaNe paNa manomana devonI zaMkA jANIne eno khulAso paNa manathI ja karI dIdho - jANe prabhue ane devoe manomana ja vAta karI lIdhI. samAdhAna meLavIne devo saMtoSa pAmyA. dhyAna pUruM karIne gautamasvAmI vicAravA lAgyA : A devo koNa haze ane bhagavAna pAse zA mATe AvyA haze ? teo A savAlano javAba meLavavA bhagavAna pAse gayA tyAre bhagavAne emanA mananI vAta pAmI jaIne kahyuM : "gautama ! tamArA praznano javAba devo pAsethI ja meLavI lyo." gautamasvAmI e devo pAse gayA. devoe kahyuM : "he bhagavAna ! ame mahAzukra nAme devalokamAMthI AvyA chIe. bhagavAnanA keTalA ziSyo mokSe jaze e amArI jijJAsA hatI. sarvajJa bhagavAne vANIno upayoga karyA vagara manathI ja amane javAba Apyo ke "he devAnupriyo ! sAtaso ziSyo sarva duHkhono nAza karI mokSanA zAzvata sukhane pAmaze." (11) sUryAbhadevano pUrvabhava bhagavAna mahAvIra eka vAra AmalakappA nagarImAM padhAryA. e vakhate sUryAbha nAme deva bhagavAnanA darzana karavA Avyo hato. e devanI samRddhi joIne gautamasvAmIe bhagavAnane pUchyuM : "bhagavAna ! A deva pUrvabhave koNa hato ?" bhagavAne kahyuM : "gautama ! pahelAM kekaya nAme dezamAM pradesI nAme rAjA rAjya karato hato. e rAjA AtmatattvanA astitvane mAnato nahoto. enI dRDha mAnyatA hatI ke AtmA nAmanuM zAzvata dravya hoI zake ja nahIM. sadbhAgya ane puruSAdANI bhagavAna pArzvanAthanA anuyAyI kezI nAmanA Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 30 zramaNano satsaMga thayo. e jJAnI zramaNe aneka dAkhalAo ane dalIlo ApIne AtmAnuM astitva samajAvyuM ane ene dharmAbhimukha banAvyo. e pradesI rAjAno jIva te ja A sUryAbhadeva. dharmanI ArAdhanAne pratApe e AvI samRddhi ane devagati pAmyo." (12) "nAlaMdA-adhyayana'nI racanA rAjagRhI nagarI to magadhadezanI rAjadhAnI. Aje ene "rAjagira' che. tIrthabhAvanAthI pavitra thayela pAMca pahADo enA gauravamAM vadhAro kare che ane enI dharmasaMskAritAnI kIrtigAthA saMbhaLAve che. bhagavAna mahAvIranAM aneka comAsAMthI ane saMkhyAbaMdha puNyAtmAonA mokSagamanathI e bhUmi pAvana thayelI che. bauddha dharma-saMghanA itihAsamAM paNa eno ghaNo mahimA che, eTaluM ja nahIM; bhagavAna buddhanA parinirvANa pachI bauddha dharmazAstro tripiTakonI zuddhi ane sAcavaNI mATenI pahelI saMgIti (vAcanA) paNa rAjagRhInA pAMca pahADomAMnA eka pahADa uparanI eka guphAmAM ja thaI hatI. rAjagRhI nagarIno vistAra paNa ghaNo hato ane enAM parAM paNa aneka hatAM. emAMnA eka parAnuM nAma nAlaMdA hatuM. tyAM ghaNA dhanADhyo vasatA hovAne kAraNe eka mahAna samRddhizALI sthAna tarIke enI ghaNI khyAti hatI. bhagavAna mahAvIrano A nAlaMdA upanagara sAthe ghaniSTha saMbaMdha hato ane tyAM emaNe aneka comAsAM karyAM hatAM. vaLI takSazIlA ane vikramazIlA jevuM bauddhadharmanuM eka mahAvidyApITha nAlaMdAmAM paNa hatuM. enAM prAcIna avazeSo, AkhI eka vasAhata jeTalA vipula pramANamAM, chellA pAMca-cha dAyakA daramyAna maLI AvyA che, eTaluM ja nahIM, atyAre tyAM navanAlaMdA mahAvihAra nAmathI, bauddhadharma ane sAhityanA abhyAsa mATe moTuM vidyAdhAma pharI zarU thayuM che. A rIte prAcIna magadhadezanA itihAsamAM nAlaMdAnuM sthAna bahu Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 31 gauravabharyuM hoya ema jANavA maLe che. - nAlaMdAnI kIrtigAthAne sAcavI rAkhavAmAM ane vadhAravAmAM guru gautamasvAmIe paNa potAno phALo Apyo hato, te A rIte : jaina AgamagraMthomAM aMgasUtrone maulika lekhavAmAM Ave che; bhagavAna mahAvIranI pavitra vANI emAM sacavAI rahI che. aMgasUtro bAra che, emAMnuM bAraNuM aMga naSTa thaI gayuM che. eTale atyAre AcArAMga, sUtrakRtAMga vagere agiyAra aMgasUtro upalabdha che. AmAM bIjA aMgasUtra "zrI sUtrakRtAMga'nA zrI nAlaMdIya adhyayana'nI racanA gaNadhara gautamasvAmIe karI hatI, ema e sUtramAM AvatA ullekhathI jANI zakAya che. zrI ratilAla dIpacaMda desAI trailokyabIjaM parameSThibIjaM sajjJAnabIjaM jinarAjabIjam / / yannAmamaMtraM vidadhAti siddhi sa gautamo yacchatu vAJchitaM me // traNa lokanAM bIja svarUpa, parameSThionA bIja svarUpa uttama jJAnanAM bIja svarUpa ane jinezvaronA bIja svarUpa evo jemano nAmarUpa maMtra sarva prakAranI siddhine kare che, te zrI gautamagaNadhara mArAM vAMchitone Apo. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI gautamasvAmi-aSTakam (martha sAthe.) zrI indrabhUti vasubhUtiputraM, pRthvIbhavaM gautamagotraratnam / stuvanti devAsuramAnavendrAH sa gautamo yacchatu vAMchitaM me // 1 // artha : gautama gotranA ratna samAna, vasubhUtinA putra, pRthvI mAtAthI utpanna thayelA jenI devendro, asurendro, manuSyonA rAjAo stuti kare che, te zrI indrabhUti gautama mArAM vAMchitone Apo. zrIvarddhamAnAt tripadImavApya, muhUrtamAtreNa kRtAni yena / aGgAni pUrvANi caturdazApi, sa gautamo yacchatu vAJchitaM me // 2 // martha : zrI vardhamAna-maDAvIrasvAmI pAsethI tripakSI (upannei vA, vigamei vA, dhuvei vA) pAbhIne mudbhUtamAtramA 4mo mAra aMgo (nAzaivil) ane cauda pUrvonI racanA karI te zrI gautama gaNadhara mArAM vAMchitone Apo. zrI vIranAthena purA praNItaM, mantraM mahAnandasukhAya yasya / dhyAyantyamI sUrivarAH samagrAH, sa gautamo yacchatu vAJchitaM me|| 3 // artha : zrI vIraprabhue mahAAnaMdarUpa sukhane mATe jemano maMtra pahelAM racyo che, ane sarva sUrivaro jemanuM dhyAna kare che te zrI gautama gaNadhara mArAM vAMchitone Apo. yasyAbhidhAnaM munayo'pi sarve, gRhNanti bhikSAbhramaNasya kAle / miSTAnnapAnAmbarapUrNakAmAH, sa gautamo yacchatu vAJchitaM me // 4 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 33 artha : sarva munio bhikSAgrahaNa karavAnA samaye jemanuM nAma le che ena miSTAnna-pAna ane vastro meLavI pUrNa icchAvALA thAya che, te zrI gautama gaNadhara mArAM vAMchitone Apo. aSTApadAdrau gagane svazaktyA, yayau jinAnAM padavandanAya / nizamya tIrthAtizayaM surebhyaH sa gautamo yacchatu yAJchitaM me // 5 // artha : jeo aSTApada parvata upara zrI jinezvaronAM caraNane vaMdavA mATe devo pAsethI tIrthano atizaya sAMbhaLIne potAnI zaktithI AkAzamArge gayA te zrI gautama gaNadhara mArAM Icchitone Apo. tripaJcasaMkhyAzatatapAsAnAM, tapaHkRzAnAmapunarbhavAya / akSINalabdhyA paramAtradAtA sa gautamo yacchatu vAJchitaM me // 6 // artha : tapa karavAthI kRza (durbaLa) thayelA paMdaraso tApasone mokSa mATe akSaNamahAnasI labdhi vaDe paramAna-khIrane jemaNe ApI te zrI gautama gaNadhara mArAM icchitone Apo. sadakSiNaM bhojanameva deyaM, sArmikaM saMghasaparyayeti / kaivalyavastraM pradadau munInAM, sa gautamo yacchatu vAJchitaM me // 7 // artha : sAdharmikane saMghapUjA pUrvaka dakSiNA sahita bhojana ApavuM joIe, ethI munione (paMdaraso tApasIne) kevaLajJAnarUpI vastra jemaNe ApyuM, te zrI gautama gaNadhara mArAM vAMchitone Apo. zivaM gate bhartari vIranAthe, yugapradhAnatvamihaiva matvA / paTTAbhiSeko vidadhe surendraiH, sa gautamo yacchatu vAJchitaM me // (tIthafmo ) | 8 || artha : zrI vIra paramAtmA mokSamAM gaye chate. ahIM zrI gautamasvAmIne yugapradhAnapaNe jANIne devendroe mahAvIra paramAtmAnA paTTa upara sthApana karyA, te zrI gautama gaNadhara mArAM vAMchitone Apo. Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 34 trailokyabIjaM parameSThibIjaM, sajjJAnabIjaM jinarAjabIjam / yannAmamantraM vidadhAti siddhi, sa gautamo yacchatu vAJchitaM me // 9 // artha : traNeya lokanA bIjabhUta, parameSThionA bIjarUpa, uttama jJAnanA bIjarUpa ane jinezvaronA bIjarUpa evo jemano nAmarUpa maMtra sarva prakAranI siddhine kare che, te zrI gautama gaNadhara mArAM vAMchitone Apo. zrI gautamasyASTakamAdareNa, prabodhakAle munipuMgavA ye / paThanti te sUripadaM ca devAnandaM labhante nitarAM krameNa // 10 // (ti samAsam IIchA zrIratu II) artha : je uttama munio prabodhakAle-jAgavAnA samaye A zrI gautamasvAmInuM aSTaka AdarapUrvaka bhaNe che teo anukrame AcAryapada ane atyaMta daivika AnaMdane pAme che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ caturaMgIya adhyayana A jIva cAra gatimAM bhramaNa kare che tenAthI bacavA pahelA parISahone sahana karIne karmakSaya karavAnI vAta AgaLa jaNAvIne A adhyayanano prAraMbha karatAM kahe che ke, prANIone manuSyajanma, dharmanuM zravaNa, dharma pratye zraddhA ane cAritramAM virya phoravavAnuM A cAra vastu durlabha che ema paramAtmAe dhela che. temAM manuSyabhavanI durlabhatA upara collaka vagere daza daSTAMto ane zraddhAthI bhraSTa thayela ATha nihanavonI kathA ApI che. manuSyajIvana prApta thavuM durlabha che tenAthI durlabha sarvajJa-bhagavaMtoe kahelA tattvono zravaNa avasara che. tattva pratye zraddhA thavI te tenAthI paNa durlabha che ane tenAthI durlabha saMyama mATe puruSArtha che. A cAra vAtonI durlabhatA samajIne karmakSaya mATe puruSArtha karIne AtmAne cAra gatimAMthI mukta karI paMcama gati prApta karAvavAnI che. cattAri paramaMgANi, dullahANIha jaMtuNo / mANusattaM suI saddhA, saMjamammi ya vIriyaM // 1 // artha : A saMsAramAM prANIne cAra dharmanA pradhAna aMgo-kAraNo durlabha che. te cAra A pramANe-eka to manuSyapaNuM eTale manuSyabhavanI prApti thavI te. bIjuM dharmanuM zravaNa. trIjuM kAraNa zraddhA eTale dharma para zraddhA thavI te. tathA cothuM kAraNa saMyamane viSe eTale viratine viSe vIrya eTale Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAmarthya phoravavuM. A cAra aMgo-kAraNo uttarottara ati durlabha che. 1. ahIM manuSyapaNAnI durlabhatA upara niryuktikAre daza daSTAMto kahyAM che te A pramANe--(1) collaka (2) pAzaka (3) dhAnya (4) dhUta (5) ratna (6) svapna (7) cakra (8) carma (9) yuga ane (10) paramANu. temAM colaka eTale bhojana, tenuM dRSTAMta kahe che- manuSyabhavanI durlabhatA upara collaka (bhojana) daSTAMta 1. kAMpItyapura nAmanA nagaramAM brahma nAme rAjA hato. tene culanI nAme rANI hatI. temane brahmadatta nAmano putra hato. brahma rAjA maraNa pAmyo, tyAre brahmadatta bALavayano hovAthI te brahmano mitra dIrghapRSTha nAmano rAjA potAnA bIjA be mitronA kahevAthI brahmanA rAjayanuM rakSaNa karavA rahyo. anukrame te dIrgharAjA culanI rANIne viSe Asakta thayo, brahmadatte te baMneno anAcAra jANyo. tenAthI te baMne bhaya pAmyA. tethI te bhAvi cakravartI putrane mAravA mATe te dIrghapRSTha eka lAkSAgRha karAvyuM. pachI eka kanyA sAthe tene paraNAvI lAkSAgRhamAM sUvA mATe mokalyo. te vakhate varadhanuM nAmano brahmadattano mitro paNa tenI sAthe ja hato. madhyarAtrie te lAkSAgRhamAM tenI mAtA culanIe ja agni pragaTAvyo. te joI kumAra jAgRta thayo. varadhanue tene suraMga batAvI. te suraMga varadhanunA pitA dhanumaMtrIe culanI ane dIrghapRSThano prapaMca jANIne prathamathI ja karAvI rAkhI hatI. te suraMganA rastethI nIkaLI baMne mitro taiyAra rAkhelA azva upara besIne nAsI gayA. ghaNo paMtha pAra karavAthI baMne azvo thAkIne maraNa pAmyA. eTale te baMne mitro pagapALA cAlatA ja pRthvI para pharavA lAgyA. ekadA dIrghapRSTha rAjAe mokalelA subhaTone joI varadhanuM judo paDI gayo. eTale kumAra ekalo ja bhamavA lAgyo. tene eka brAhmaNa maLyo. te brAhmaNanI sAthe kumAra aTavI utarI gayo. pachI tenAthI judA paDatAM kumAre te brAhmaNane kahyuM ke- "jyAre mane rAjya maLyuM ema tame sAMbhaLo tyAre mArI pAse Avajo." pachI pharato pharato brahmadatta kumAra vidyAdharAdikanI ghaNI kanyAo paraNyo. anukrame dIrghapRSThano parAbhava karI teNe potAnuM Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 37 rAjaya meLavyuM ane te cha khaMDano vijaya karIne cakravartI thayo. brahmadatta cakravartI thayo ema sAMbhaLI pelo brAhmaNa kAMpItyapura nagaramAM Avyo, paraMtu tene rAjAnAM darzana thaI zakyAM nahIM eTale te eka vAMsa para joDAne dhvajAnI jema goThavIne gAmamAM pharavA lAgyo. ekadA pharavA nIkaLelA rAjAe te brAhmaNane joyo. tarata ja tene oLakhIne potAnI pAse bolAvI oLakhIne kuzaLa pUchIne kahyuM ke-"he brAhmaNa ! huM tamane zuM ApuM ? tamArI IcchA hoya te mAMgo." brAhmaNe kahyuM ke "mArI strIne pUchIne pachI mAgIza." ema kahI ghera jaI teNe strIne kahyuM ke- "cakravartI mArA para prasanna thayo che, tenI pAse zuM mAguM?" strIe vicAryuM ke puruSane jo samRddhi prApta thAya to te pUrvanA mitra, pUrvanI strI ane pUrvanAM gharano tyAga karI navA mitra, strI ane ghara kare che." ema vicArI strIe tene kahyuM ke "ghaNo parigraha rAkhavAthI manane saMtApa thAya che. tethI AkhA bharatakSetramAM haMmezAM anukrame sarva ghare bhojana tathA be dInAra (sonAmahAra) dakSiNAmAM maLe, tevuM mAMgo," te sAMbhaLI te brAhmaNe rAjA pAse AvI te ja pramANe mAMgyuM. rAjAe hasIne kahyuM ke- "he vipra ! evI tuccha mAMgaNI kema karo cho ? koI deza, gAma ane bhaMDAra vagere mAMgo." te sAMbhaLIne paNa teNe to te ja mAMgyuM, bIjuM kAMI mAMgyuM nahIM. rAjAe vicAryuM ke jene je yogya hoya che tene te ja maLe che. juo ! varasAda sarvatra ghaNo varase che, to paNa parvata para jaLa jarApaNa rahetuM nathI." ema vicArI rAjAe tenI icchAno svIkAra karyo. pahele divase rAjAe sahakuTuMba tene potAne ghera jamADI be dInAra ApyA. pachI bIje divase pradhAne tene jamADIne dakSiNA ApI. e rIte nagara, deza vagere AkhA bharatakSetranA dareka ghera bhojana karavA mATe pharavA lAgyo. tene pharIthI cakravartIne ghera bhojana karavAno vakhata kyAre Ave ? te bhavamAM to Ave ja nahIM. to paNa kadAca mAno ke devanAM prabhAvathI tevo vakhata Ave, paraMtu manuSya avatArathI bhraSTa thayelo prANI pharIthI manuSyabhava to pAmI zake ja nahIM. tenI prApti thavI evI muzkela che. A rIte manuSyabhavananI durlabhatA upara A collakanuM dRSTAMta ApyuM che. 1. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 pAzaka dRSTAMta 2. golla dezamAM caNaka nAmanA gAmane viSe caNaka nAme brAhmaNa raheto hato. tene caNezvarI nAmanI patnI hatI. teo zrAvaka dharma pALatA hatA. eka vAra tene ghera koI sAdhu AvIne rahyA. tevAmAM tene ghera dAMta sahita putra janmyo. brAhmaNe munine te putra dekhADyo. muni bolyA ke- "A putra dAMta sahita janmyo che. tethI te rAjA thaze." pachI brAhmaNe vicAryuM ke-"jo A rAjA thaze to marIne narake jaze." ema vicArI teNe te putranA dAMta ghasI nAkhyA. pachI pharIthI munine dekhADyo, tyAre teNe kahyuM ke have A putra eka puruSanA AMtarAvALo rAjA thaze. arthAt pradhAna thaze." pachI brAhmaNe te bALakanuM nAma cANikya pADyuM. te putra vRddhi pAmato anukrame cauda vighAmAM nipuNa thayo. pachI te eka brAhmaNanI kanyAne paraNyo. eka vAra tenI strI potAnA bhAInA lagna hovAthI potAnA bApane ghera gaI. te vakhate tyAM tenI bIjI baheno ke jeo moTA dhanavaMtonI strIo hatI, te paNa AvI hatI. te baheno moTA gharanI hovAthI tenA mAtA pitA ane bhAIe teono ghaNo Adara satkAra karyo, ane AnI to prAyaH upekSA ja karI, tethI cANijyanI patnIe khinna thaIne vicAryuM ke-"mArA pati nirdhana hovAthI A pitA vagere paNa mane mAna ApatA nathI." ema vicArI te pAchI patine ghera AvI. cANakaye tene khedanuM kAraNa pUchyuM, eTale teNIe pitAnAM ghare potAnI bIjI bahenonuM mAna ane potAnuM apamAna thayuM te kahyuM. te sAMbhaLI cANakaye vicAryuM ke-"kharekhara jagatamAM garIba mANasa jIvatAM chatAM maryA jevo ja che. kema ke A mArI patnI tenA pitAne ghera paNa ApamAna pAmI. tenuM kAraNa mAruM dAridra ja che." Ama vicArI cANakya dhana meLavavA pATalIputra nagaramAM gayo. tyAM rAjyasabhAmAM jaIne pUrva dizA taraphanA Asana para beTho. tevAmAM tyAMno rAjAnaMda koI nimittiyAne sAthe laI sabhAmAM Avyo. cANakyane joI te nimittiyo bolyo ke- "A brAhmaNa naMdavaMzano prabhAva dabAvIne beTho che." te sAMbhaLI rAjAnI dAsIe cANakyane Adara sahita kahyuM ke- "he bhagavAn ! A bIjA Asana para beso." tyAre - "e Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 Asana para mAruM kamaMDala besaze." ema kahI teNe te Asana para kamaMDala mUkahyuM, paNa prathamanuM Asana teNe choDyuM nahIM. tyAre dAsIe pharI pharI bIjAM bIjAM Asano dekhADyAM, temanA para teNe anukrame dareka upara daMDa, japamALA yajJopavIta vagere upakaraNo mUkayAM paNa teNe prathamanuM Asana choDyuM nahIM. te joI dAsIe krodhathI teno tiraskAra karI te pagathI lAta mArI uThADyo. tyAre te cANakya sarva sabhA samakSa pratijJA karI ke-"dhanakoza ane sevako vaDe jenAM mULa majabUta thayAM che ane putro tathA mitro vaDe jenI zAkhAo vRddhi pAmI che evA A naMdarUpI moTAvRkSane vAyunI jema huM mULamAMthI ukheDI nAMkhIza." A pramANe pratijJA karI te nagaramAMthI nIkaLyo. "A bhikSuthI zuM thavAnuM che ?" ema dhArI rAjAe tenI upekSA karI. pachI cANakya pelA muninuM vacana saMbhArI vicAryuM ke-"huM eka puruSa AMtarAvALo rAjA thavAno chuM, tethI koI bhAgyavaMtane zodhI kADhyuM." ema vicArI te pRthvI para pharavA lAgyo. eka vAra te cANakya parivrAjakanAM veSe naMdarAjAnA mayUrapAlakanA gAmamAM gayo. tyAM je moTo mayUrapAlaka hato, tenI garbhavatI putrIne caMdrapAna karavAno dohada=IcchA, utpanna thaI, tethI teNe potAnA pitAdikane kahyuM. teo dohada pUro karavAnI ciMtAmAM vyagra hatA, tevAmAM cANakya tyAM Avyo. tene joI te vRddha teno Adara satkAra karI putrInA dohadanI vAta karI. tyAre cANakaye kahyuM ke "jo tame te putra ATha varSano thAya tyAre mane soMpo, to huM teno dohada pUrNa karuM." te sAMbhaLI garbhano tathA putrIno nAza thAya nahI, eTalA mATe teoe tenuM vacana aMgIkAra karyuM. pachI cANakya upara chidravALo eka maMDapa karAvyo. te chidra pAse gupta rIte eka manuSyane zIkhavIne besADyo. pachI jayAre zaradapUrNimAno caMdra AkAza madhye Avyo. tyAre te chidranI nIce madhura dUdhano bharelo eka thALa mUkyo. temAM caMdranuM pratibiMba paDyuM. te dekhADI cANakya garbhavatIne kahyuM ke "A thALamAM caMdra che tenuM tuM pAna kara." te joI caMdranAM bhramathI ja te garbhavatI thALamAMthI te dUdha pIvA lAgI. jema jema te pItI gaI tema tema upara rahelA puruSe te chidra thoDuM thoDuM DhAMkavA mAMDyuM. e rIte teno dohada pUrNa karyo. pachI cANakya pRthvI para pharavA lAgyo, ane Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 40 dhana upArjana karavA mATe dhAtuvAda vagere upAyo karavA lAgyo. ahIM mayUra grAmamAM pelI mayUrapAlakanI putrIne putra janmyo. tenuM nAma caMdragupta pADyuM. te ATha varSa pachI cANakya pharato pharato tyAM Avyo. te vakhate gAmanI bahAra caMdraguptane gAmanA chokarAo sAthe rAjanItinI kriIDA karato joyo. cANakya tenI pAse AvI yAcanA karI tyAre caMdragupta bolyo ke "tamane huM A gAya ApuM chuM." teNe kahyuM-"gAyano mAlika tane mAraze to tuM zuM karIza ?" te bolyo-"tame bhaya na pAmo, A pRthvI vIra puruSane ja bhogavavA lAyaka che." te sAMbhaLI cANakaye vicAryuM ke "AnuM caritra AjathI ja mahA udAra che." ema jANI teNe koIne pUchyuM ke-"A kono putra che ?" tyAre teNe dohadano vRttAMta kahI kahyuM ke "cANakya nAmanA parivrAjakano putra che." te sAMbhaLI harSita thaI cANakaye caMdraguptane kahyuM ke he vatsa ! mArI sAthe cAla. huM tane rAjA banAvuM." te sAMbhaLI te bALaka tenI sAthe gayo. pachI cANakya dhAtuvAdanA baLathI ghaNuM dhana meLavI te dhanathI ghaNA sainiko bhegA karyA. pachI te sainya sahita jaIne pATalIputra nagarane teNe gherI lIdhuM. naMdarAjAe sainya sahita bahAra AvI, tenI sAthe yuddha karI, teno parAbhava karyo. tenuM sarva sainya nAsI gayuM. tyAre caMdraguptane laI cANakya paNa nATho. naMdarAjAnA ghoDesavAro tenI pAchaLa paDyAM. temane pAchaLa pAchaLa AvatA joI cANakya vicAryuM ke-"naMdanA sainiko AvI pahoMcyA, mArI sAthe A bALaka che ane vaLI ame baMne page cAlIe chIe, to azva upara, caDhIne AvatA teonI sAme mAruM zuM baLa cAlaze ?' ema vicArI pAse eka taLAvamAM eka dhobI kapaDAM dhoto hato, tenI pAse jaI cANakya kahyuM ke- "he dhobI ! naMda rAjAnA subhaTo mAravA Ave che mATe nAso." te sAMbhaLI dhobI kapaDAM mUkIne nATho. pachI caMdraguptane te sarovaramAM saMtADI cANakya pote dhobI banI gayo. teTalAmAM naMdano eka ghoDe savAra sainika tyAM Avyo. teNe pUchyuM ke-"he dhobI ! caMdragupta kyAM gayo?" dhobIe kahyuM"A sarovaramAM peTho che." te sAMbhaLI te savAra azva parathI utarIne dhobIne ja azva tathA khaDjha soMpI te sarovaramAM praveza karavA taiyArI karavA Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 41 lAgyo. eTale tenA ja khaDga vaDe cANakye tene mArI nAMkhyo. pachI caMdraguptane sarovaramAMthI bahAra kADhI tene azva para besADI cANakya AgaLa cAlyo. mArgamAM teNe bALakane pUchyuM ke--"he vatsa ! meM tane je vakhate pelA ghoDesavArane dekhADyo tyAre teM tArA manamAM zuM dhAryuM hatuM ?'' caMdragupte kahyuM"meM ema vicAryuM hatuM ke mane je A pramANe karavAnuM kahe che te kAMI paNa mArA hitane mATe ja haze.' te sAMbhaLI cANakye vicAryuM ke--'"A caMdragupta mArA para pUrNa vizvAsu hovAthI sarva prakAre yogya ja che.' AgaLa jatAM caMdragupta bhUkhyo thayo, tyAre tene mATe bhojananI zodha karatA cANakye tAjo ja jamelo eka brAhmaNa joyo tenuM udara vidArI-peTa phADIne cANakye temAMthI dahIM ane bhAta kADhI caMdraguptane jamADyo. tyArapachI gAmegAme bhikSA meLavato cANakya caMdraguptane sAthe rAkhI bhramaNa karavA lAgyo. eka vAra koI gAmamAM cANakya koI vRddhAne ghera bhikSA mAgavA gayo. tyAM te vRddhAe bALakane khAvA mATe vAsaNamAM khIra pIrasI hatI. temAM te bALake vacce hAtha nAMkhyo, tethI te dAjhyo, ane rovA lAgyo. tyAre tene vRddhAe kahyuM ke--"he mUDha ! tuM paNa cANakyanI jevo mUrkha jaNAya che." te sAMbhaLI cANakye vRddhAne pUchyuM ke--"he mAtA ! tame cANakyane zA uparathI mUrkha kahyo ?'' vRddhAe kahyuM-'bhojanamAM ane rAjya grahaNa karavAmAM prathama Aju bAjuthI grahaNa karavuM joIe ane pachI vacce hAtha nAMkhavo joIe, nahIM to dAjhI javAya.'' te sAMbhaLI cANakye potAnI bhUla manamAM kabUla karI. pachI cANakya himavAna parvata tarapha gayo. tyAM parvataka nAme rAjA hato. tyAM jaIne tenI sAthe maitrI karIne cANakye kahyuM ke--"naMdarAjAnuM rAjya laIne tame ane A caMdragupta ardhuM ardhuM vaheMcI lyo.' te vacana parvataka rAjAe aMgIkAra karyuM. pachI sainya sahita teo tyAMthI cAlyA. naMdanA dezamAM AvI mArgamAM jeTalA gAma tathA nagara AvyA tene jItatA jItatA eka moTA nagara pAse AvyA. te nagara teo grahaNa karI zakyA nahIM, tyAre cANakya parivrAjakano veSa dhAraNa karI nagaramAM gayo. temAM pharatA teNe prabhAvazALI devIonI sAta pratimAo joI vicAryuM ke--'A devIonA Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 4 2 prabhAvathI A nagara jItAtuM nathI." A pramANe te vicAra karato hato, teTalAmAM tene yogI jANI nagaranA lokoe pUchyuM ke A amArA nagarano rodha kyAre dUra thaze ?" te sAMbhaLI cANakya kahyuM ke-"jayAM sudhI A devIonI mUrtio che tyAM sudhI nagarano rola kyAMthI dUra thAya ? te sAMbhaLI tarata ja nagaranA lokoe te sarva mUrtio ukheDI nAMkhI. tyArapachI tarata ja parvataka ane caMdragupta te nagara potAne AdhIna karI lIdhuM. e rIte anukrame teo naMdano deza jItatA jItatA pATalIputra pahoMcyA. tenuM moTuM lazkara joI yuddha karavA azakta naMda rAjAe temanI pAse dharmadvAra mAMgyuM. tyAre cANakya kahyuM- "eka rathamAM jeTaluM laI javAya teTaluM dhana, strI, putrI vagere laI jAo." naMde te pramANe karyuM. te ratha laIne bahAra nIkaLyo, te vakhate naMda rAjAnI eka kanyA caMdraguptanI sanmukha vAraMvAra jovA lAgI. teno abhiprAya jANI naMdarAjAe putrIne kahyuM ke-"tane A caMdragupta pasaMda hoya to tenI pAse jA." te sAMbhaLI te kanyA te rathamAMthI utarI caMdraguptanA rathamAM caDI. te vakhate caMdraguptanA rathanA paiDAnA nava ArA bhAMgI gayA. te joI amaMgaLa jANI caMdragupta teNIno niSedha karyo. tyAre cANakya tene kahyuM ke- "he vatsa ! tuM teno niSedha na kara. A ArA bhAMgyA te to evuM sUcave che ke nava peDhI sudhI tAro vaMza rAjya karaze." te sAMbhaLI caMdragupta tene potAnA rathamAM besADI. pachI parvataka, caMdragupta ane cANakya e traNe nagaramAM praveza karI rAjamahelamAM gayA. tyAM eka viSakanyAne joI parvataka kAmathI vihvaLa thayo. te jANI cANakaye te kanyA tene ja ApI. teNInI prathama saMyoga karatAM ja parvatakanA zarIramAM viSa vyApyuM. te joI caMdragupta teno kAMIka upAya karavA taiyAra thayo, eTale cANakaye tene bhUkuTinI saMjJA karI niSedha karyo, ane tenA kAnamAM kahyuM ke- 'tulya dhanavALA, tulya sAmarthyavALA, marmane jANanArA, ughogI ane ardha rAjayanA bhAgIdAra evA mitrane je na haNe, te pote ja haNAya che." te sAMbhaLI caMdragupta teno pratIkAra karyo nahIM. eTale te parvataka maraNa pAmyo. pachI caMdragupta svataMtrapaNe AkhuM rAjaya karavA lAgyo. naMdarAjAnA sevako corI karIne caMdraguptanA dezamAM upadrava karavA Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 lAgyA. eka vAra coranA nivAraNano upAya vicArato cANakya nagara bahAra gayo. tyAM teNe eka naLadAma nAmano sALavI joyo, ju potAnA putrane maMkoDo karaDI javAthI gusse thaIne maMkoDAnuM AkhuM bila khodI te sALavI sarva maMkoDAne bALato hato. A joI cANakaye yogya jANI tene ja koMTavALA nImyo. te naLadAme sarva corone pragaTa karI temano nAza karyo. tethI niSkaMTaka rAjya thayuM. eka vAra rAjAno khajAno dhanathI bharavAno cANakye vicAra karyo. teNe nagaranA sarva dhanADhya vepA2Ione jamavA notaryA. te sarvane bhojana karAvyA pachI caMdrahAsa madirA pAI. te sarve unmatta thayA pachI cANakya Ubho thaI nRtya karato bolyo ke--''mAre gerunA raMgelAM be vastro che. tridaMDa che, suvarNanuM kamaMDaLa che ane rAjA mAre vaza che, tethI mArA nAmanI holA-jhallarI vagADo." te sAMbhaLI teomAMthI eka Ubho thayo, ane koInI pAse Aja sudhI pragaTa nahIM karelI potAnI lakSmI pragaTa karato bolyo ke--'hAthInA pagale pagale lAkha lAkha rUpiyA mUkuM e rIte te hAthI eka hajAra yojana sudhI jAya teTaluM dhana mArI pAse che. tethI mArA nAmanI holA vagADo.'' te sAMbhaLI bIjo unmatta bolyo-- "eka ADhaka tala vAvavAthI te sArI rIte pAkIne tenA jeTalA tala utare teTalA lakSa TAMka mArI pAse che, tethI mArI paNa holA vagADo." tyA2pachI bIjo bolyo--'mAre ghera eTalI badhI gAyo che ke temanA eka ja divasanA mAkhaNa vaDe pALa karIne varSARtunI moTI girinadIno pravAha rokI zakuM. tethI mArI paNa holA vagADo.'' vaLI bIjo bolyo--mAre tyAM eka divase janmelA jAtivaMta azvonA vacherAnI kezavALI vaDe A AkhuM nagara vIMTI zakAya, teTalA mATe azvo che, mATe mArI paNa holA vagADo.'' tyArapachI vaLI bIjo bolyA-- '"mAre ghera be jAtanI zALI che, prasUtikA ane gardabhikA evA tenA nAma che. te haMmezAM vAvIe, laNIe ane haMmezAM uge evI che. e be ratno mArI pAse che tethI mArI paNa holA vagADo.'' vaLI bIjo koI bolyo ke--mArI pAse puSkaLa dhana rokaDuM che. tethI huM haMmezAM caMdanathI lIMpAyelo ja rahuM chuM, mAre koI vakhata paradeza javuM paDatuM nathI, huM koI paNa vakhata devuM karato nathI. ane mArI patnI niraMtara mAre AdhIna che. tethI mArI paNa holA vagADo.' A pramANe Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 44 bIjA paNa sarvee madirApAnathI matta thaIne potapotAnI samRddhi pragaTa karI. te sarva jANIne pachI jyAre teo svastha thayA tyAre te sarvenI pAsethI jeTaluM ghaTatuM hatuM teTaluM dhana cANakye rAjabhaMDA2 mATe lIdhuM. ekAda suvarNa upArjana karavAnA hetuthI cANakye koI devanI ArAdhanA karI. te deve tuSTa thaI tene jaya ApanArA pAsA ApyA, pachI cANakye sonAmahorano bharelo eka thALa potAnA sevakane ApI tene zIkhavIne nagaramAM mokalyo. te cotarapha pharato kahevA lAgyo ke--''cANakya maMtrIne je tenI pAsenA pAsA vaDe ramatAM jIte tene A sonAmahorono thALa Ape, ane jo te jIte to tenI pAsethI mAtra eka ja sonAmahora le.' te sAMbhaLI lobha pAmelA ghaNA loko cANakyanI sAthe ramavA lAgyA, paraMtu ghUtakrIDAmAM nipuNa mANasa paNa pelA devatAI pAsAnA prabhAvathI tene jItI zakatA nahotA. tethI te pAsAo vaDe sarva lokone jItI jItIne ekeka sonAmahora laIne cANakye rAjAno koza bharI dIdho. cANakyane jItavA mATe bIjA khajAno bIjA nagaromAMthI paNa saMkhyAbaMdha manuSyo AvatA hatA, paraMtu te sarve hArIne sonAmahora ApI jatA hatA, paNa koI tene jItI zakatuM nahIM. have kartA kahe che ke kadAca koI divya prabhAva vaDe A cANakyanA pAsAne paNa jItI zake, paraMtu pramAda vaDe manuSya janmane hArI janAra jIva pharIthI A manuSya bhava pAmI zake nahIM evo durlabha che. 2. dhAnya dRSTAMta 3. AkhA bharatakSetramAM sArI vRSTi thavAthI sarva jAtanAM dhAnya upadrava rahitapaNe puSkaLa pADyAM hoya. te sarva dhAnyano koI eka ThekANe moTo Dhagalo kare, temAM eka prastha sarasava nAMkhI tene bheLaseLa kare pachI eka ati vRddhA strIne kahe ke--''A sarva dhAnyathI eka-eka sarasavane judA karI Apa.'' to te vRddhA koI kALe paNa tema karI zake nahIM. paraMtu kadAca te paNa koI divya prabhAvathI tema karI zake, paNa A manuSya janmane hArI gayelo jIva pharIthI manuSya bhava meLavI zake nahIM. 3. Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 45 dhUta dRSTAMta 4. ratnapura nagaramAM zatAyudha nAme rAjA hato. tene eka putra hato. yuvAvasthAna pAmyo tyAre teNe vicAra karyo ke--mArA pitAne mArIne rAjyano svAmI thAuM.'' Avo teno vicAra jANIne maMtrIe rAjAne jaNAvyuM. pachI te yuvarAja jyAre rAjAne praNAma karavA Avyo tyAre teNe kahyuM ke "he kumAra ! have huM vRddha thayo chuM, rAjyano bhAra upADavA zaktimAna nathI, tethI tane rAjya soMpavA icchuM chuM, paraMtu ApaNA kuLanI maryAdA evI che ke--je rAjA potAnA putrane rAjya ApavA cAhe, athavA putra pote pitA pAsethI rAjya levA cAhe, to te putre ghRtamAM rAjAne jItavo joIe jo tema na kare to kuLadevI tenA 52 kopAyamAna thAya che. te dyUtanI rIti A pramANe che-- A sabhAmAM ekaso ne ATha staMbho che, temAM dareka staMbhe ekaso ATha ATha hAMso che. mArI sAthe dyUta ramatAM jo AMtarA rahita ekaso ATha vAra mane tuM jIte to eka staMbhanI eka hAMsa teM jItI kahevAya, e pramANe anukrame ekaso ATha hAMsa jItavAthI eka staMbha jItyo gaNAya. e rIte ekaso ATha staMbhano vijaya karavAthI tatkALa huM tane rAjya ApIza paraMtu A dyUta ramatAM eka vAra paNa huM jItuM ane tuM hAre to prathamanI jItelI sarva hAMso ane staMbho nakAmA thAya. eTale pAchuM pahelethI 2mIne mane jItavo joIe." A pramANe pitAnuM vacana sAMbhaLI yuvarAje vicAra karyo ke--'jo dyUtamAM jItavAthI ja rAjya maLI zakatuM hoya to pitAne haNavAnuM pApa zA mATe ka2vuM joIe ?' ema vicArI te rAjA sAthe dyUta ramavA lAgyo. paraMtu upara jaNAvelI zarata pramANe sarva staMbho jItI te kumAra rAjyane meLave tevo samaya zI rIte Ave ? Ave ja nahIM. paraMtu kadAca devanA prabhAvathI te sarva staMbhone jItI kumAra rAjya meLave, paNa pramAdathI gumAvelo manuSya bhava to pharIthI prApta thaI zake ja nahIM. 4. ratna dRSTAMta 5. dhanasamRddha nAmanA nagaramAM dhanada nAme eka vaNika raheto hato. te ghaNAM ratnono svAmI hato. uparAMta ghaNo vepAra karIne upArjana karelA dhana Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 46 vaDe te ratno ja ekaThAM karato hato. potAnI pAse keTaluM dhana che te potAnA putrane paNa kaheto nahoto. ekadA te vepAra karavA paradeza gayo. pAchaLathI tenA putroe vicAryuM ke--''pitA to kevaLa kamAIne ratno ja ekaThAM kare che. bIjA dhanADhyo potAnA dhavalagRha upara potAnI meLe ja jeTalA kroDa dravya hoya teTalA dhvaja bAMdhI lakSmIno vilAsa kare che. pitAe to asaMkhya dhana chatAM tevuM kAMI karyuM nahIM, tethI ApaNe sarva ratno veMcI jeTalA kroDa thAya teTalI dhvajA bAMdhIe.' ityAdi vicAra karI ratnonA mUlyane nahIM jANatA hovAthI te putroe je rIte mAMganAra maLe te rIte ratno vecavA mAMDyAM. A vAta sAMbhaLI judA judA dezAvarothI aneka vepArIoe AvI jevuM tevuM mUlya ApI ratno kharIda karyAM ane potapotAnA dezamAM cAlyA gayA. e rIte keTaleka kALe sarva ratno vecI nAMkhyA. ane potAnA ghara upara putroe koTi pramANa dhvajo bAMdhyA. pachI keTaleka kALe teno pitA ghera Avyo. to koTidhvajo koI sarva hakIkata jANI te atyaMta kopa pAmyo. teNe putrone kahyuM ke he duSTo ! lakSmIno nAza karanArA ! mArA gharamAMthI nIkaLo. ane te sarva ratno laIne pachI mAre ghera Avajo.'' ema kahI temane kADhI mUkyA. te chokarAo dezAvaramAM ratnonI zodha karavA mATe pharavA lAgyA. paraMtu te ratno temane zI rIte maLe ? na ja maLe. kadAca koI devanA prabhAvathI te sarva ratno teo pAmI zake, paraMtu pramAdathI gumAvelo manuSyabhava pharIthI pAmI zakAya nahIM. 5. svapna dRSTAMta 6. A bharatakSetramAM goMDadezamAM pATalIputra nAmanuM nagara che. tenA rAjAne mULadeva nAme putra hato. te rUpamAM kAmadeva jevo, udAra, sarva kaLAmAM kuzaLa, zUravIra, buddhimAna, priya vacana bolanAra ane dhUrtavidyAno nidhAna hato. te sarva guNo vaDe alaMkRta hato, chatAM tenAmAM dyUtano eka moTo doSa hato. rAjA vageree vAraMvAra kahyA chatAM paNa teNe te vyasana mUkyuM nahIM, tethI rAjo teno tiraskAra karyo, eTale te mULadeva tyAMthI nIkaLI pharato pharato ujjayinI nagarIe gayo. tyAM jAduI guTikAnA prayogathI Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 47 vAmanarUpa dhAraNa karI kaLAo vaDe sarva lokonuM manoraMjana karI te AkhI nagarImAM prasiddha thayo. te nagarImAM sarva kaLAomAM nipuNa ane rUpamAM urvazI jevI devadattA nAmanI vezyA rahetI hatI. te vezyAnA kalAkuzaLatAno garva dUra karavA koI paNa kaLAvAna samartha nahoto. te vRttAMta jANI mULadevA tenA gharanI nIce rastA para teNInuM mana haravA mATe saMgIta karavA lAgyo. tenuM manohara saMgIta sAMbhaLI devadattA amRtanA pUra vaDe jANe bhIMjAI hoya tema AnaMda pAmI. AvuM apUrva madhura gIta koNa gAya che ? te jovA mATe teNe potAnI dAsIne mokalI. te dAsI joIne pAchI AvI ane devadattAne kahyuM ke- "he svAminI ! koI gaMdharva jevo vAmana puruSa gIta gAya che. kasturInI jema te rUpavAna nathI, chatAM manohara che." te sAMbhaLI tene bolAvavA mATe devadattAe mAgadhikA nAmanI potAnI kubbA dAsIne mokalI. teNIe vAmana pAse jaIne kahyuM ke-"he kaLAnidhi ! amArI svAminI devadattA tamane vinaMtI kare che ke tame prasanna thaIne mAre ghera padhAro." te sAMbhaLI mULadeve kahyuM ke-"he kubbA ! huM te ghera nahIM AvuM. kAraNa ke buddhimAna mANasone mATe gaNikAnA saMgano niSedha karelo che." A pramANe tenA kahyA chatAM paNa te dAsI tenI ghaNI khuzAmata tathA Agraha karI teno hAtha pakaDI devadattAnA ghara tarapha tene laI gaI, mULadeva tenI pAchaLa pAchaLa cAlavA lAgyo. thoDeka gayA pachI mArgamAM ja te kunjAdAsIne eka thapATa mArI mULadeve vidyAnA prabhAvathI saraLa ane manohara rUpALI karI dIdhI. tethI atyaMta vismaya ane AnaMda pAmatI te dAsI tene gaNikAnA mahelamAM laI gaI. tene jAI devadattA paNa ati harSa pAmI. te vAmananuM lAvaNya joI Azcarya pAmelI devadattAe tene moTA Asana para besADyo. kunbikAe potAnuM zarIra batAvIne tenI vAta devadattAne kahI batAvI. te sAMbhaLI devadattAe tene deva tarIke mAnyo. mULadeve caturAI bharelI vAtacIta vaDe te devadattAnuM mana tatkALa potAne vaza karI lIdhuM. teTalAmAM koI vINA vagADanAra tyAM Avyo, te devadattAnI AjJAthI vINA vagADavA lAgyo. te sAMbhaLI devadattA khuzI thaI tenI prazaMsA karavA lAgI, tyAre vAmana hasIne bolyo ke- "A avaMtI nagarInA loko Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 bahu vicakSaNa jaNAya che, tethI zubhAzubhano taphAvata jaldI jANI jAya che." te sAMbhaLI devadattA zaMkA pAmI bolI ke- "he mahAtmA ! AmAM kAMI bhUla che ke jethI tame AvuM marma vacana bolo cho ?" te bolyo ke-"tamArA jevAne to AmAM kAMI nyUnatA lAgatI nathI. paraMtu vINAno vaMza zalya sahita che ane tenI taMtrI (tAMta) garbhavALI che." te sAMbhaLI devadattAe tenI khAtarI karI ApavA kahyuM. eTale teNe taMtrImAMthI keza ane vaMzamAMthI pattharano kAMkaro kADhI devadattAnA hAthamAM Apyo. pachI teNe te vINA sarakhI karIne vagADI. te sAMbhaLI devadattA paNa tanmaya thaI gaI, teTaluM ja nahIM paNa tenA gharanI pAse eka hAthaNI niraMtara citkAra karatI hatI, te paNa A vINAno svara sAMbhaLI zAMta thaI gaI. tyArapachI devadattA harSanI urmithI bolI ke- "he kaLAvAna ! tame A vINA vagADIne sarasvatI, tuMbaru ane nArada e sarvane jItI lIdhA che." Ama devadattAe tenI ghaNI prazaMsA karI. pachI te vINAvAdaka paNa tene page paDI bolyo ke "he dakSa ! mArA para kRpA karI mane vINA vagADatAM zIkhavo." tyAre te dhUrtarAja mULadeve kahyuM ke huM paNa barAbara vINA vagADI jANato nathI. paraMtu pATalIpura nagaramAM vikramasena nAme eka kaLAcArya che, te barAbara jANe che ane huM tathA rAjaputra mULadeva tenA AzrayathI kAMIka jANIe chIe." A pramANe vAta kare che tevAmAM devadattAne ghera vizvabhUti nAmanA nATyAcArya AvyA. tyAre devadattAe vAmanane kahyuM ke- "A nATyAcArya bharatanA jevA ja che." vAmane kahyuM ke-"tame tenI pAse zIkhyA cho tethI tamane tevA ja lAge, paraMtu tenuM kharuM svarUpa have jaNAze.' ema kahI vAmane te vizvavibhUtine bharatanATya saMbaMdhI keTalAka prazna karyA, paraMtu "A vAmana mUrkha zuM samaje ?' ema dhArI teNe tenI avagaNanA karI. pachI te vizvabhUti pote ja bharatanI vyAkhyA karavA lAgyo. temAM te vAmana pUrvAparano virodha dekhADavA lAgyo. tyAre teNe gusso karIne tene kAMIka anucita vacana kahyuM, te sAMbhaLI mULadeve hasIne kahyuM ke- "he raMgAcArya ! strIone viSe ja tamAro kopa cAlI zake, bIje ThekANe nahIM." te sAMbhaLI te lajjA pAmI mauna rahyo. te joI sneha bharelI daSTi vaDe vAmananI sanmukha Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 49 joI devadattA vizvabhUtinI lajjA dUra karavA bolI ke- "hamaNAM kAryanI AkuLatAne lIdhe tamAruM citta svastha nathI, tethI Apane pUchelA praznano javAba pachI vicArIne Apajo." te sAMbhaLI vizvabhUtie kahyuM- he devadattA ! nATyano samaya thaI gayo che, tethI huM jAuM chuM." ema kahI te vizvabhUti tyAMthI gayo. pachI devadattAe te vINAvAdakane paNa rAjA ApI. bhojanano samaya thavAthI dAsIne kahyuM ke- "amane baMnene snAna karAvavA mATe koI aMgamardakane bolAva."tyAre vAmane kahyuM ke-"jo tamArI icchA hoya to huM ja abhaMgana=mAlIza karuM." devadattAe kahyuM- "he dakSa ! e paNa tame jANo cho ?" vAmane kahyuM-"jANato nathI, paNa jANanAranI pAse rahelo chuM." pachI devadattAnA kahevAthI dAsIe tela ApyuM. te vaDe apUrva atyaMgana karI vAmane devadattAne vaza karI lIdhI. pachI devadattA tenuM sarva mAhAbhya prabhAva joI A asAdhAraNa manuSya che evo nizcaya karI tenA pagamAM paDIne bolI ke- "he bhAgyavaMta ! A sarva kaLAothI siddha thAya che ke tame koI siddha puruSa cho. sAmAnya janamAM AvA guNo ane AvI kaLAo hotI nathI, to tamAruM kharuM svAbhAvika rUpa jovA mAruM mana utkaMThita che, tethI A mAyAno tyAga karI mArA para kRpA karI tamAruM kharuM svarUpa batAvo." A rIte devadattAnA atyaMta AgrahathI mULadeve guTikAnA prayogathI potAnuM mULa rUpa pragaTa karyuM. daSTirUpI cakorane AnaMdita karatAM caMdrasamAna te lAvaNyanA samudrane joI romAMcita thayelI devadattA vismaya pAmI. pachI "mArA para moTI kRpA karI." ema kahI devadattAe jAte tenA zarIre abhaMgana karyuM. rIte baMnee sAthe ja snAna bhojana vagere karI goSThI karavA mAMDI. temAM devadattA bolI ke- "he nAtha ! meM lAkho catura puruSo joyA che, paNa tamArA vinA bIjA koIe mAruM citta haryuM nathI, tethI huM eka ja prArthanA karuM chuM ke jevI rIte tame mArA cittamAM vasyA cho, tevI ja rIte mArA gharamAM paNa tamAre rahevuM." AvAM premanAM vacano sAMbhaLI mULadeva bolyo ke-"nidhana chuM tathA paradezI chuM. mArA para ATalo badho Agraha rAkhavo tamane yogya nathI. kAraNa ke sarva manuSyane dhana upara prema hoya che, temAM Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 paNa vezyAjanane to ghana upara prema ghaNo ja hoya che." ityAdika tenA vacano sAMbhaLI vezyA bolI ke- "guNIjanone premanuM kAraNa dhana hotuM nathI, paNa guNa ja premanuM kAraNa hoya che. dhana to bAhya padArtha hovAthI dhanika loko ene bahArathI ja sparza kare che, paNa amArA cittamAM to kaLAvAna ja praveza kare che. tethI tamAre kRpA karIne haMmezAM mAre ghera rahevuM." A pramANe Agraha karI tene potAnuM vacana aMgIkAra karAvyuM. pachI paraspara prItivALA te baMne haMmezAM vividha prakAranI krIDA karavA lAgyA. eka vAra devadattA mULadevane sAthe laI rAjasabhAmAM nRtya karavA gaI. tyAM mULadeve manohara paTaha=Dhola vagADI tenI pAse ati suMdara nRtya karAvyuM. te joI rAjAe prasanna thaI devadattAne varadAna mAMgavAnuM kahyuM. te varadAna devadattAe rAjA pAse ja thApaNarUpe rAkhavA kahyuM. tyArapachIthI mULadeva upara vadhAre Asakta thaI ane niraMtara tenI sAthe sukha bhogavavA lAgI. ahIM paNa vezyAe ghaNI rIte samajAvyA chatAM paNa dhUtanuM vyasana mULadeve mUkyuM nahIM. te nagarImAM acaLa nAmano eka sArthavAha raheto hato. te mULadevathI pahelAM devadattAmAM Asakta hato. tethI te je je mAgatI hatI te te sarva dhanAdika Apato hato. "rAgIjana potAnA prANone paNa ApI de che to dhananuM zuM kahevuM ? have mULadeva devadattA pAse dararoja Ave che ema jANI acaLa tenA para krodha pAmyo, ane niraMtara tenAM chidra jovA lagyo. acaLanI bIkathI te dhUrta mULadeva gupta rIte ja vezyAne ghera javA AvavA lAgyo. eka vAra akkA=vezyAnI mAtAe devadattAne kahyuM ke- "A mULadeva jugArI ane dhana rahita che, tene tuM choDI de ane ghaNuM dhana ApanAra acaLamAM ja acaLa rAgavALI thA. eka myAnamAM be talavAra kadApi rahI zakaze nahIM." devadattAe kahyuM- "he mAtA ! huM kevaLa dhana upara ja rAgavALI nathI, guNa upara mAro rAga vadhAre che." akAe ghaNuM samajAvyA chatAM devadattAe mULadevane tajayo nahIM. tyAre te akkA teNI upara kopa pAmI, tethI devadattA mULadevane mATe caMdana mAMgatI tyAre akkA tene sukuM kAi ApatI, puSpanI mALAne badale nirmAlya=utarelAM phulo ApatI, Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 51 zeraDIne badale tenuM puMchaDIyuM ApatI ane madIrAne badale pANI ApatI. te joI devadattA akkAne pUchatI ke-"A ?" tyAre te javAba ApatI ke A tAro priya mULadeva jevo nirasa che, tevI ja A vastuo paNa tene lAyaka (nIrasa) che. tethI huM tene choDI de." devadattAe kahyuM ke- "he mAtA ! tame mULadevanI parIkSA karyA vinA ja kema Ama bolo cho ?" akkAe kahyuM ke-"to parIkSA karI batAva." pachI parIkSAne mATe devadattAe dAsI mokalIne acala pAse zeraDI mAMgI, tyAre teNe eka gADuM bharIne zeraDI mokalI. te joI akkAe tenI udAratAnI prazaMsA karI, tyAre devadattA bolI ke-"he mAtA ! huM hAthaNI houM to AvI samaryA vinAnI ane ATalI badhI zeraDI mokalavI yogya che." ema kahI mULadevanI parIkSA mATe tenI pAse paNa dAsI mokalI, zeraDI mAMgI tyAre mULadeve zeraDInA pAMca cha sAMThA laI mULano bhAga ane puMchaDIyAno bhAga kADhI nAMkhI vacceno bhAga laI tene barAbara cholI temAMthI gAMThA kADhI nAMkhI babbe AMgaLanA kakaDA karI te gaMDerIne kapUrathI suvAsita karI temAM bIjA paNa sugaMdhita padArtho caDAvI dareka kakaDo soya upara parovI eka rakAbImAM nAMkhI tenA upara suMdara vastra DhAMkI dAsI sAthe te kakaDA mokalyA. te joI harSa pAmI devadattAe mAtAne kahyuM ke- "he mAtA ! kAca ane maNinI jema A baMnenuM aMtara juo." pachI akkAe vicAra karyo ke-"A putrI mULadevane choDaze nahIM." tethI huM evo koI upAya karuM ke A dhUrta enI meLe A nagara choDIne cAlyo jAya ane pharIne Ave ja nahIM." ema vicArI akAe acaLane kahyuM ke-"tame paragAma javAnuM devadattAne kahI tamAre ghera rahejo . pachI mULadeva ahIM Avaze, tyAre huM tamane khabara ApIza. eTale tame subhaTo sahita AvIne tenuM evuM apamAna karajo ke pharIthI te dhUrta ahIM Ave ja nahIM." e rIte saMketa karI te ja pramANe acala teNIne ""huM paragAma jAuM chuM." ema kahI devadattAne ghaNuM dhana vagere ApI potAnA ghera gayo. pachI acaLane paragAma gayelo samajI devadattAe niHzaMkapaNe mULadevane bolAvyo ane baMne sukha bhogavavA lAgyAM. teTalAmAM akkAnA saMketathI acaLa paNa Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 52 subhaTone sAthe laI tatkALa tene tyAM Avyo. tene Avato joI devadattAe te khabara mULadevane ApyA, eTale te bhayabhIta thaI te ja palaMganI nIce saMtAI gayo. acaLe AvI akkAnA kahevAthI mULadevane pathaMkanI nIce rahelo jANI te ja palaMga para besI devadattAne kahyuM ke--'mane evI jAtanuM svapna AvyuM ke tethI tene satya karavA mATe mAre A palaMga para beThA beThA ja snAnAdika karavuM." devadattAe tene snAna karavAnA bAjoTha para besavAnuM ghaNI rIte kahyuM, to paNa te mAnyo nahIM. tyAre ''palaMga taLAI vagere kiMmatI vastu kharAba thaze.'' ema devadattAe kahyuM tyAre te bolyo ke--''enAthI paNa vadhAre sArI vastuo huM lAvI ApIza." tyAre akkAe paNa acaLanA kahevA pramANe karavAnuM kahyuM, tethI parAdhIna thayelI devadattAe pote tene abhaMga vagere karIne snAna karAvyuM, tenAthI mULadevanuM AkhuM zarIra kAdavavALuM thayuM. teNe vicAryuM ke--''aho ! mAre mAthe kevI Apatti AvI ? athavA kAmI puruSa zI zI Apatti na pAme ? have mAre zuM karavuM ?'' vagere vicAra karI te mULadeva mUDha banI gayo. te vakhate akkAnAM saMketathI acaLe potAnA subhaTo cotarapha rAkhI mULadevane kezathI pakaDI bahAra kADhIne kahyuM ke--"are mUDha ! bola, atyAre tAruM koNa zaraNa che ? atula dhana ApI meM svIkAra karelI A gaNikAnI sAthe krIDA karanArAM tane have huM zuM karuM ? kahe." te sAMbhaLI cotarapha ubhelA subhaTone joI mULadeve vicAra karyo ke--''atyAre baLa dekhADavAno samaya nathI." ema vicArI te bolyo ke--'sArthavAha ! tane je ruce te kara.' te sAMbhaLI acaLe vicAryuM ke--'A koI mahApuruSa che. satpuruSane paNa A saMsAramAM vipatti AvavI sulabha che. daivayoge AnI AvI avasthA thaI che, to paNa teno nigraha karavo yogya nathI.' vagere vicArI teNe mULadevane kahyuM ke--'AvI avasthAmAM AvyA chatAM huM tane choDI dauM chuM, tAre paNa koI vakhata avasare mAro upakAra karavo." ema kahIne tene choDI dIdho. ,, mULadeva paNa tarata ja tyAMthI nIkaLI nagarI bahAra taLAve jaI vastro dhoI snAna karI svastha thaI vicAra karavA lAgyo ke--'acaLe mane kapaTathI chetaryo che, tathI huM paNa kyAMka jaIne tenuM vera levAno upAya karuM.' Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa3 ema vicArI mULadeva mArgamAM AvatA moTA araNyane eka brAhmaNanI sahAyathI pAra karI benjAtaTa nagara tarapha cAlyo. araNya utaratAM tenI pAse kAMI bhAtuM nahIM hovAthI te ekalapeTA brAhmaNe paNa tene khAvAnuM nahIM ApavAthI atyaMta kSudhA vaDe pIDA pAmato te AgaLa cAlyo. mArgamAM koI eka gAma AvyuM, te gAmamAM bhikSAne mATe te ghaNuM bhamyo, tyAre te ekalA aDada ja maLyA. te laIne te gAma bahAra jaLAzaya upara Avyo. tevAmAM tapanA tejathI sUryanI jevI kAMtivALA ane zAMta cittavALA eka munine mAsopavAsane pAraNe gAma sanmukha jatA koI mULadeve harSa pAmI vicAryuM ke-"A samaye mane muninA darzana thayA tethI huM bhAgyavAna chuM. marudezamAM kalpavRkSanI jema AvA sthAne AvA mahAmuni maLavA atyaMta durlabha che. A kRpaNa gAmamAM A munine bhikSA maLI zakaze nahIM. kAraNa ke meM Ama tema puSkaLa bhamIne mahA muzkelIthI ATalA kulmASa meLavyA che. to A vizuddha kulmASa A munine ApI mArA viveka vRkSane huM saphala karuM, huM to pachI game tyAM bhamIne pharIthI kAMIka bhojana meLavIza. A pramANe vicArI bhaktithI teNe te kulmASa te munine vahorAvyA. munie paNa zuddha jANIne lIdhA. te vakhate mULadevanI ati bhakti jANI pAse rahelI koI devIe tene kahyuM ke- "he vatsa ! sAdhunI bhakti karatAM te ghaNuM puNya upArjana karyuM che. to tuM icchita varadAna mAga." tyAre mULadeva harSa pAmI bolyo ke-"devadattA vezyA ane hajAra hAthIvALuM rAjaya mane Apo." devIe kahyuM-""te tane zIdhrapaNe maLaze." pachI munine namI gAmamAM jaI pharI bhikSA mAgI, je maLyuM te khAIne mULadeva AgaLa cAlyo. anukrame te benAtaTa nagaramAM gayo tyAM dharmazALAmAM ghaNA musApharo sAthe sUto. rAtrine chelle pahore nirmaLa kAMtivALo pUrNacaMdra teNe potAnA mukhamAM praveza karato svapnamAM joyo. te ja vakhate tevuM ja svapna eka kArpaTike paNa joyuM. jAgyA pachI te kApeTike bIjAone svapnanuM phaLa pUchyuM, tyAre teoe kahyuM ke-""tane Aje ghI sahita khAMDa ane mAMDA maLaze." teTalAthI ja te saMtoSa pAmyo. mULadeva to prAtaHkALe UThI koI mALInuM kAma karI mALI pAsethI Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 puSpaphaLa laI nagaramAM koI vidvAna nimittiyA pAse gayo. tene namI puSpaphaLa tenI pAse mUkI potAnuM svapna namratAthI tene jaNAvyuM. eTale te nimittiyAe tene kahyuM ke- huM zubhaveLAe A svapnanuM phaLa tamane kahIza. paraMtu Aje tame mArA atithi thAo." ema kahI tene bhojana karAvI te paMDite AgrahathI potAnI putrI tene paraNAvI. pachI kahyuM ke "A svapnathI tame sAta divasamAM rAjaya meLavazo." te sAMbhaLI harSa pAmI mULadeva tenA AgrahathI tane ja ghera sukhethI rahyo. pAMcame divase mULadeva nagaranI bahAra caMpaka vRkSanI nIce jaI sukhe suto hato. te vakhate te ja nagarano aputra rAjA maraNa pAmavAthI maMtrIoe hastI vagere pAMca divyo karyA, te nagaramAM bhamI bhamI koI lAyaka nahIM jovAthI nagara bahAra jaI, sthira rahelI caMpakanI chAyAmAM mULadevane sUtelo joI, azve haMSArava karyo, hastIe garjanA karI, kaLaze tenA para abhiSeka karyo, cAmaro tene vIMjhavA lAgyA, ane zveta chatra tenA mastaka para dhAraNa thayuM. sArA svAminI prAptithI harSa pAmI lokoe jaya jayakAra karyo. pachI hastIe tene potAnA skaMdha para besADyo. e rIte teNe nagara praveza karyo. rAjasabhAmAM laI jaI tene siMhAsana para besADI maMtrI ane sAmaMtoe rAjyAbhiSeka karyo. te vakhate devIe AkAzavANI karI ke-"devatAnA prabhAvathI A rAjA thayo che, mATe A parAkramI rAjAne saue mAnya karavo. jo koI tenI AjJA nahIM mAne to huM teno nigraha karIza." te sAMbhaLI sarva bhaya pAmI, tenI bhaktimAM tatpara thayA pachI te rAjAe ujjayinI nagarInA vicAradhavala rAjAne bheTayuM mokalI tenI sAthe prIti bAMdhI. A bAju mULadeva gayA pachI tenI atyaMta viTaMbaNA thayelI joI kopa pAmelI devadattAe tiraskArapUrvaka acaLane kahyuM ke-"tuM mane paraNelI strI dhAre che? ke jethI mAre ghera AvuM ayogya kRtya kare che ? Aja pachI tAre mAre ghera bilakula AvavuM nahIM." ema kahI tene kADhI mUkI pote tatkALa rAjA pAse gaI. teNe rAjAne kahyuM ke "mAruM thApaNa rAkheluM varadAna Apo." rAjAe kahyuM-'tArI icchA pramANe mAMga."tyAre teNe mAMgyuM kemAre ghera mULadeva vinA bIjA koI puruSane Ape mokalavo nahIM, ane Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 55 mAre ghera je acaLa Ave che tene Avato aTakAvavo." rAjAe kahyuM-''te pramANe thAo.'' paraMtu tenuM kAraNa mane kahe.'' tyAre teNIe prathamano samagra vRttAMta kahyo. te sAMbhaLI kopa karI acaLa sArthavAhane rAjAe bolAvI kahyuM ke--"are ! zuM A nagarIno svAmI tuM che ? ke jethI AvuM baLa kare che ? devadattA ana mULadeva ke je mArA rAjyanA ratno che, temanuM meM apamAna karyuM, tethI huM tane hamaNAM ja yamarAjane ghera pahoMcADuM chuM." te sAMbhaLI devadattAe kahyuM-''he svAmI ! A kSudrane mAravAthI zuM phaLa che ? mATe tene choDI mUko.'' ema kahI tene choDAvyo. tyAre rAjAe tene pharIthI kahyuM ke-- A devadattAnA kahevAthI atyAre tane mukta karuM chuM. paraMtu mULadeva ahIM Avaze tyAre ja tArI zuddhi thaze, eTale tuM chUTIza.' tyArapachI acaLe mULadevanI ghaNI zodha karI, paNa te tene zodhI zakyo nahIM. tethI rAjAnA bhayathI te karIyANAM laIne pArasakULa dezamAM cAlyo gayo. A bAju mULadeva devadattA vinA AkhA rAjyane nIrasa mAnavA lAgyo. tethI eka lekha lakhI potAnA dUtane devadattA pAse mokalyo. dUte avaMtImAM jaI te lekha devadattAne Apyo. devadattA AnaMda pAmI vAMcavA lAgI. temAM A pramANe lakhyuM hatuM--''svasti bennAtaTathI mULadeva avaMtImAM rahelI cittarUpI kamaLanI haMsI samAna devadattAne AliMgana karI kahe che ke atre devagurunA prAsAdathI kuzaLatA che, tAre paNa kuzaLatAnI vArtAthI amane AnaMda Apavo. bIjuM sAdhune dAna ApavAthI devIe prasanna thaI varadAna ApyuM. tyAre meM devadattA sahita hajAra hAthInA vaibhavavALuM rAjya mAgyuM. tethI mane rAjya maLyuM che, paNa tArA vinA samagra rAjya vyartha lAge che. tethI tAre rAjAnI rajA laI zIghra ahIM AvavuM.' A pramANeno patra vAMcIne te tuSTa thaI. tene dUtane kahyuM ke--'huM mULadevamAM ja Asakta chuM, to paNa ahIMnA rAjAnI AjJA laIne tyAM AvavuM mane yogya lAge che." te sAMbhaLI te dUta harSa pAmI rAjA pAse gayo. ane tene namratApUrvaka kahyuM ke-- 'he deva ! mULadevarAjA mArA mukhethI ApanI pAse mAMgaNI kare che ke--'he svAmI ! devadattA upara mAro gADha sneha che, tethI jo ApanI ane devadattAnI icchA hoya to tene ahIM mokalo.' te sAMbhaLI rAjAe kahyuM- Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 56 ''A rAjya paNa te vikrama (mULadeva) rAjAnuM ja che, to temaNe mAtra ATaluM ja zuM mAgyuM ?'' ema kahI devadattAne bolAvI kahyuM ke--''he bhadre ! ghaNe kALe tArI icchA phaLIbhUta thaI che. devIe mULadevane rAjya ApyuM che tethI te tane bolAve che, mATe tAre jaladI tyAM javuM.' te sAMbhaLI devadattA anukrame bennAtaTa nagare gaI. mULadeva rAjAe tene moTA utsavapUrvaka praveza karAvyo. ane teNInI sAthe viSayasukha bhogavato arhatapUjAdika dharmakArya niraMtara karavA lAgyo. ahIM acaLa je pArasakULamAM gayo hato te asaMkhya karIyANAM laI anukrame pharato pharato bennAtaTa nagare Avyo, ane rAjA pAse moTuM bheTaNuM laIne maLavA Avyo, rAjAe tene oLakhI Asana vagere ApI teno Adara satkAra karyo. paraMtu acaLe rAjAne oLakhyo nahIM, teNe rAjAne vinaMtI karI ke--''he deva ! mAruM karIyANuM joI yogya dANa levA paMcakuLane AjJA= karo.' rAjAe kahyuM-''huM pote paNa kautukathI te jovA AvIza.' ema kahI paMcakuLa sahita rAjA tenuM karIyANuM jovA gayo. tene acaLe majITha sopArI vagere karIyANuM dekhADyuM, rAjAe tene pUchyuM ke---'he sArthavAha ! A ja karIyANuM tamArI pAse che ? ke bIjuM kAMI ?" te bolyo--''ATaluM ja che. bIjAnI pAse paNa huM asatya na boluM to rAjAnI samakSa dANacorI kema karuM ?'' te sAMbhaLI rAjAe paMcakuLe kahyuM ke--''A satyavAdI che mATe tanuM ardha dANa lejo. paraMtu mArI rubaru tenAM karIyANAM toLo.' pachI tene toLatAM vajana vadhAre lAgavAthI te karIyANAnI guNo rAjAe toDAvI to tenI aMdara majITha vagere karIyANAmAM motI, suvarNa, rUpuM ane paravALA vagere uttama dravyo nIkaLyAM. te joI rAjAe kopathI kahyo ke--are !! pratyakSa cora che, tene bAMdhIne mArI pAse lAvo." ema subhaTone kahI rAjA potAnA mahelamAM gayo. pachI subhaTo acaLane gADha baMdhanathI bAMdhI rAjA pAse laI gayA. tene rAjAe baMdhanathI choDAvI pUchyuM ke-'he sArthavAha ! tuM mane oLakhe che ?" te bolyo ke--''pRthvI para prasiddha evA Apa vikramarAjAne koNa na oLakhe ?" rAjAe kahyuM-''vivekanA vacananI koI jarUra nathI.' Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 57 jo tuM mane oLakhato ho to kahe.'' tyAre te bolyo ke-''deva ! bIjI rIte huM Apane jANato nathI.' tyAre rAjAe devadattAne bolAvI tene dekhADI. te joI acaLa atyaMta AkuLa vyAkuLa thaI gayo, ane lajjAthI teNe potAnuM mukha nIcuM karyuM. tyAre devadattAe tene kahyuM ke-'je mULadevano teM parAbhava karyo hato, tenA ja hAthamAM atyAre tArA prANa ane dhana vagere AvyAM che. to paNa A dayALu rAjA tane mukta kare che.'' te sAMbhaLI te acaLa namratAthI baMnenA pagamAM paDI bolyo ke--'mArA sarva aparAdho kSamA karo.'' pachI devadattAe AdarathI tene snAna bhojana vagere karAvyAM, rAjAe paNa tenuM dANa mApha karI tene ghaNAM kiMmatI vastro vagere ApI teno satkAra karyo. satpuruSo zatru upara paNa upakAra karanAra hoya che." pachI potAnA dUtane mokalI avaMtInA rAjAne kahevarAvyuM ke--'acaLano aparAdha meM mApha karyo che, tethI tene kAMI harakata karazo nahIM.' e rIte mULadeva rAjA niSkaMTaka rAjya sukha bhogavavA lAgyo. have je dharmazALAmAM mULadevanI sAthe ja ane tenA jevuM ja svapna je kArpaTikane AvyuM hatuM, teNe mULadevane te svapnanA prabhAvathI ja rAjya maLyuM sAMbhaLyuM, tethI te vicAravA lAgyo ke--'mane dhikkAra che, ke jethI meM te vakhate tevuM uttama svapna maMda mativALAne kahevAthI niSphaLa gumAvyuM. to haju paNa sarasa gorasanuM pAna karIne huM sUI jAuM, ke jethI rAjyane ApanAruM tevuM svapna pharIthI Ave.'' e pramANe vicAra karI rAjyanI icchAthI te haMmezAM chAMza pIne sUvA lAgyo, paraMtu tevuM svapna tene pharIthI prApta thayuM nahIM kadAca te kArpaTika koI kALe paNa tevuM svapna pAme to paNa pramAdathI gumAvelo manuSya bhava pharIthI prApta thaI zake nahIM. 6. cakra (rAdhAvedha) daSTAMta. 7. iMdrapura nagaramAM iMdradatta nAme rAjA rAjya karato hato. tene ghaNI rANIo hatI. rANIonI kukSithI utpanna thayelA bAvIza putro rAjAne atyaMta vallabha hatA. rAjAe mahotsava pUrvaka te sarvene kaLA grahaNa karavA mATe kalAcArya pAse mUkyA. ekadA rAjAe atyaMta manohara rUpavALI maMtrInI Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 58 putrIne joI eTale te tene paraNyo. paraMtu paraNyA pachI koI paNa vakhata rAjAe teNIno sparza karyo nahIM, temaja tenI sAmuM joyuM paNa nahIM, ane ghaNI priyAo hovAthI tene te saMbhArI paNa nahIM. ekadA RtusnAna karelI teNIne joI rAjAe bIjI rANIone pUchyuM ke--'A koNa che ?" teoe kahyuM ke--''he svAmI ! te ApanI ja patnI che." te sAMbhaLI rAjA teNInI sAthe te rAtrie rahyo. te ja rAtrie teNIe garbha dhAraNa karyo. bIje ja divase teNIe te garbhadhAraNano vRttAMta potAnA pitA maMtrIne kahyo, tethI rAjAnI sAthe thayelI vAtacIta nizAnI sAthe kahI batAvI maMtrIe potAnI vahInAM copaDAmAM te garbha vagerenI sarva hakIkata nizAnI sahita lakhI rAkhI. rAjAne to pharIthI te maMtrIputrI pAchI smaraNamAM ja AvI nahIM. tethI maMtrIe potAne ghera laI jaIne rAkhI. tyAM tene uttama lakSaNavALo putra thayo. tenuM nAma maMtrIe sureMdradatta pADyuM. pachI te putra vRddhi pAmI ATha varSano thayo. tyAre maMtrIe tene kalAcArya pAse kalA zIkhavA mokalyo. tyAM buddhimAna te anAyAse kalA zIkhavA lAgyo. temAM kalAcAryanI kRpAthI tathA maMtrInA prayAsathI te anukrame sarva kalAo zIkhyo. ane dhanurvedanI vidyAmAM eTalo badho nipuNa thayo ke te rAdhAvedha paNa sahelAIthI sAdhI zakato hato. rAjAnA bIjA je bAvIza putro hatA, temane kalAcArya ghaNI mahenatathI zIkhavatA hatA, to paNa krIDAmAM ja cittavALA teone koI paNa utkRSTa kaLA prApta thaI nahIM. koI vakhata upAdhyAya temane zIkhavA dhamakI Ape ke mAre to teo rotA rotA potAnI mAtA pAse jAya eTale te mAtAo paNa upAdhyAyane Thapako ApIne kahe ke--amArI jevI rANIone putro thavA durlabha che, tethI amArA putrone jema sukha upaje tema tamAre bhaNAvavA, temane kadApi mAravA nahIM.'' te sAMbhaLI upAdhyAyane vicAra thayo ke--"A rAjaputrone bhaNAvavAthI mane sanmAna to maLyuM nahIM, paraMtu ulaTo Thapako maLyo. tethI A avinIta rAjaputrone bhaNAvavAthI kAMI paNa phaLa thavAnuM nathI.'' ema vicArI teNe temanI upekSA karI. tethI teo nAmanI ja kaLAo zIkhyA. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pa9 e avasare mathurApurImAM jitazatru nAmano rAjA rAjaya karato hato. tene traNa bhuvananI strIone rUpalakSmIthI jIte tevI eka putrI thaI hatI. tenuM nAma nivRtti rAkhyuM hatuM. te sarva kaLAomAM nipuNa thaIne yuvAvasthA pAmI. eTale rAjAe tene pUchyuM ke-"he vatsa ! tane kevo vara priya che ?" te bolI ke-"je phuTa rIte rAdhAvedha sAdhe te vara mane pasaMda che." te sAMbhaLI rAjAe vicAra karyo ke- "iMdrapuranA iMdradatta rAjAnA ghaNA kumAro niraMtara kalAbhyAsa kare che, tethI teo rAdhAvedha karI zakatA haze." ema dhArI potAnA vRddha maMtrIo tathA caturaMga sainya sahita te putrIne iMdrapura mokalI. tene AvelI jANI iMdradatta rAjo harSa pAmI moTA utsavapUrvaka nagarapraveza karAvyo. pachI rAdhAvedhane yogya maMDapa karAvI potAnA putrone rAdhAvedha sAdhavA taiyAra karyA. te sarvee anukrame UbhA thaI aneka bANo mUkyAM, paraMtu bAvIzamAMthI koI paNa rAdhAvedha sAdhI zakyo nahIM. te joI iMdradatta rAjA ghaNo kheda pAmyo, tyAre maMtrIe kahyuM ke- "he deva ! zA mATe kheda karo cho ? haju mArI putrIthI utpanna thayelo Apano eka putra bAkI che, te avazya rAdhAvedha sAdhaze." rAjAe kahyuM- "he maMtrI ! te putra viSe mane kAMIpaNa sAMbharatuM nathI." te sAMbhaLI maMtrIe rAjA pAse te divase lakhelI vahInI copaDI mUkI, te vAMcI rAjAne sarva vRttAMta smaraNamAM Avyo. pachI teNe pUchyuM ke- "he maMtrI ! te mAro putra kyAM che?" tyAre maMtrIe tene rAjA pAse bolAvayo. te rAjAne praNAma karI namratAthI Ubho rahyo. tene AliMgana karI rAjAe kahyuM ke-"he vatsa ! he mahAbuddhizALI ! A mArA bIjA putromAMthI koIe rAdhAvedha sAdhyo nathI, tene tuM sAdhIne A kanyA sahita rAjayane paNa grahaNa kara." te sAMbhaLI ""jevI pUjyanI AjJA" ema kahI te staMbhanI pAse gayo. pachI dhanuSa laI tenA para bANa caDAvI, hAthanI muThI UMcI ane dRSTi nIcI rAkhI yogInI jema sthira citte Ubho rahyo. te vakhate nivRttikanyAe tenuM svarUpa joI vicAra karyo ke- "jo A kumAra rAdhAvedha kare to huM kRtArtha thAuM." tathA sarva rAjakumAro vicAravA lAgyA ke-"A rAdhAvedha na karI zake to ThIka." ema dhArI tenA cittano vyAkSepa karavA mATe kolAhala karavA lAgyA. to paNa eka cittavALA teNe Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka ja bANa mUkI tatkALa rAdhAvedha karyo. te joI kanyA ane rAjA vagere sarve harSa pAmyA. rAjAe kahyuM ke-"he vatsa ! tArAthI ja huM putravALo thayo chuM." ema kahI teNe tene prItithI AliMgana karyuM. pachI te kanyA rAjAe tene paraNAvI anukrame rAjaya paNa tene ja ApyuM. bAvIza kumAroe abhyAsa nahIM karelo hovAthI teo rAdhAvedha karI zakyA nahIM. have teo rAdhAvedha karavAnuM zIkhavuM zarU kare to te rAdhAvedha temane zIkhavo durlabha che. Ama chatAM kadAca divya prabhAvathI teo paNa rAdhAvedha kadAca karI zake, paraMtu prANI pramAdathI gumAvelo manuSya bhava pharIthI pAmI zake nahIM. 7. carma daSTAMta. 8. koI ThekANe hajAra yojananA vistAravALuM eka sarovara hatuM. temAM aneka jaLacaro rahetA hatA. tenA pANI upara sevALanI jALa paraspara guMthAIne evI thaI gaI hatI ke te sarovara jANe carmathI maDhyuM hoya tevuM dekhAtuM hatuM. temAM koI kAcabo potAnA ghaNA parivAra sAthe raheto hato, te eka vAra potAnI grIvAHDokane prasArIne cotarapha pharato hato, teTalAmAM daivayoge prabaLa vAyune kAraNe te sevALamAM eka nAnuM chidra paDyuM eTale temAMthI tenI grIvA bahAra nIkaLI. tethI teNe UMcuM joyuM to pUrNimAnA caMdrathI ane asaMkhya tArAothI zobhatuM AkAza dekhAyuM. te apUrva zobhA joI kAcabo ghaNo AnaMda pAmyo, ane potAnA kuTuMbane te zobhA dekhADavA mATe pAcho DUbakI mArI svajano pAse Avyo. te teone laI apUrva zobhA batAvavA cAlyo. ane te moTA sarovaramAM ghaNA kALa sudhI bhaTakyo. paraMtu vAyune ja lIdhe pAchuM DhaMkAI gayeluM te chidra pharIthI tenA jovAmAM AvyuM nahI, chatAM daivayoge kadAca te kAcabo pharIthI te chidrane pAme, to paNa pramAdathI hArelA manuSyabhavane prANI pharIthI pAmI zakato nathI. 8. yuga daSTAMta 9. asaMkhya yojanAnA vistAravALo ane sahasra yojana UMDo svayaMbhUramaNa samudra sarva asaMkhyAtA dvIpo ane samudrothI chello valayAkAre Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 1 rahelo che. te samudramAM pUrva dizAe koI deva kautukathI yuga=gADInuM dhosa nAMkhe ane pazcima dizAe tenI zamilAHkhIlI nAMkhe pachI te apAra samudramAM bhamatI bhamatI zamitA zuM potAnI meLe kadApi te yugamAM praveze ? na ja praveze. kadAca daivayoge te yugamAM te zamilA potAnI meLe praveza kare, to paNa puNyahIna manuSya A bhava hArI gayA pachI pharIthI manuSya bhava pAmato nathI. 9. paramANu dRSTAMta 10. koI deva potAnA sAmarthyanI parIkSA karavA mATe eka moTA mANikyanA staMbhanuM bArIka cUrNa karI eka nalIkAnnanaLImAM nAMkhe pachI meru parvata para jaI tyAMthI phUMka mArIne te paramANuo sarva dizAmAM uDADI de. te paramANuo paNa vAyunA jorathI sarva dizAonA cheDA sudhI cotarapha phlAI jAya. tyArapachI te ja paramANuo ekaThA karI te ja staMbha hato tevo banAvavA A traNa jagatamAM koI zaktimAna thAya ? na ja thAya. te ja rIte pramAdIe gumAvelo manuSyabhava tene pharIthI prApta thato nathI. athavA koI rAjAnI ghaNA staMbhothI zobhatI sabhA agnithI baLIne bhasma thaI jAya. pachI te sabhA pAchI tenA te ja paramANu vaDe hatI tevI zuM koI banAvI zake ? na banAvI zake. te ja rIte pramAdathI gumAvelo manuSyabhava paNa pharIne maLI zakato nathI. 10. A rIte manuSya bhavanI durlabhatA dekhADavA mATe zrIjinezvare daza dRSTAMta kahyAM che. te sAMbhaLIne he bhavya prANIo ! AvA durlabha manuSya janmane pAmI tene saphaLa karavA mATe jinendra prarUpelA dharmane viSe pramAdane choDI niraMtara udyama karo ke jethI mokSanI prApti thAya. have je rIte manuSyabhava durlabha che te batAve che - samAvannA Na saMsAre, NANAguttAsu jAisu / kammA NANAvihA kaTTa, puDho vissaMbhiyA payA // 2 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 6 2 artha : saMsAramAM aneka nAmavALI kSatriyAdika jAtine viSe manuSyapaNAne pAmelA prajA-jIvo nAnA prakAranA karmo karIne pRthak eTale judI judI dareka yonimAM utpanna thaI jagatane pUrNa karanArA thAya che eTale sarva ThekANe utpanna thaI dareka jIva AkhA jagatane vyApta kare che. 2. e ja vAtane spaSTa kare che - egayA devaloesu, naraesu vi egayA / egayA AsuraM kAyaM, ahAkammehiM gacchai // 3 // artha : eka vAra zubha karmanA udaya vakhate jIva saudharmAdika devalokamAM jAya che eTale tyAM devapaNe utpanna thAya che ane eka vAra azubha karmanA udayathI te ja jIva narakane viSe paNa utpanna thAya che. eka vAra sarAga saMyama, bALapa vagere karmanA udayathI asurasaMbaMdhI nikAyamAM jAya che eTale bhavanapati AdimAM utpanna thAya che. e rIte yathA karma vaDe eTale te te gatine yogya evA karma vaDe jIva te te judI judI gatimAM jAya che-utpanna thAya che. 3. egayA khattio hoi, tao caMDAla bokkaso / tao kIDa payaMgo ya, tao kuMthu pipIliyA // 4 // artha : eka vAra jIva kSatriya eTale rAjA thAya che, tyArapachI caMDAla ane bokkasa eTale zUdra pitA ane brAhmaNI mAtAthI utpanna thayelo varNazaMkara thAya che. tyArapachI vaLI kIDo ane pataMga paNa thAya che. ane tyArapachI kaMthuo ane pipIlikA=kIDI paNa thAya che. 4. A pramANe sarvatra bhramaNa karavA chatAM paNa je jIvo gurukarmI hoya che te nirveda= kheda pAmatA nathI, te kahe che - evamAvaTTajoNIsuM, pANiNo kammakibbisA / na nivvijjaMti saMsAre, savvaDhesu va khattiyA // 5 // Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 63 artha : e pramANe Avarta eTale vAraMvAra bhramaNa karavA rUpa corAzI lAkha yonIone viSe kliSTakarme karIne adhama evA jIvo A saMsArane viSe nirveda pAmatA nathI. eTale A saMsAra bhramaNathI mAro mokSa kyAre thaze ? evo vicAra karI vairAgya pAmatA nathI. jema kSatrio eTale rAjAo dhana, kanaka vagere sarva arthane viSe kheda pAmatA nathI. eTale manohara zabdAdika viSayo bhogavatA chatAM temanI tRSNA vadhatI ja jAya che--ghaTatI nathI. tema te te yoniomAM vAMravAra utpanna thayA chatAM jIvone temAM ja Asakti rahe che. nahIM to te janmamaraNAdino nAza karavA kema yatna na kare ? pa. kammasaMgehi sammUDhA, dukkhiyA bahuveyaNA / amANusAsu joNIsu, viNihammaMti pANiNo // 6 // artha : jJAnAvaraNIyAdika karmanA saMbaMdhathI atyaMta mUDha thayelA, tathA manamAM mAnasika pIDAthI ghaNA du:khI thatA, tathA zarIre ghaNI vedanA pAmatA jIvo manuSya sivAya bIjI eTale naraka, tiryaMca ane AbhiyogikAdi adhama devagati saMbaMdhI yonione viSe haNAya che. arthAt evI yoniomAM bhamyA kare che--temAMthI nistAra pAmatA nathI tethI A manuSya bhavane durlabha kahelA che. tyAre manuSyabhavanI prApti zI rIte thAya ? te kahe che kammANaM tu pahANAe, ANupuvvI kayAi u / jIvA sohimaNuppattA, AyaNaMti maNussayaM // 7 // - artha : paraMtu anukrame-dhIre dhIre narakagati vagere pamADanArA anaMtanubaMdhi Adi karmonI hAni thavAthI kadAcit ja-koIka ja vAra jIvo kliSTa karmanA nAzarUpa zuddhine pAmelA manuSyabhavane grahaNa kare che eTale pAme che. kaSAya maMdatAthI vizeSa zuddhi thAya to ja manuSyabhavanuM AyuSya baMdhAya che. 7. Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 64 A rIte kadAca manuSyabhava prApta thAya, to paNa dharmanuM zravaNa durlabha che te upara kahe che - mANussaM viggahaM laddhaM, suI dhammassa dullahA / jaM soccA paDivajjaMti, tavaM khaMtimahiMsayaM // 8 // artha : manuSyabhava saMbaMdhI zarIrane pAmIne paNa dharmanuM zravaNa karavuM te durlabha che. ke je dharmane sAMbhaLIne anazanAdika bAra prakAranA tapane, tathA krodhanA nAzarUpa kSamAne, upalakSaNathI mAnAdikanA tyAgarUpa mArdavAdikane, tathA ahiMsakapaNAne, A prathama vratanA upalakSaNathI satya vagere bIjAM cAra vratone bhavya jIvo aMgIkAra kare che. tapa/kSamA ane ahiMsAnAM ullekhathI ahIM tapa eka, kSamA vagere cAra ane mahAvrato pAMca ema daza prakArano yatidharma che kahyuM. 8. dharmazravaNa prApta thayA chatAM paNa te para zraddhA thavI durlabha che. te batAve che - Ahacca savaNaM laddhaM, saddhA paramadullahA / soccA neyAuyaM maggaM, bahave paribhassaI // 9 // artha : kadAcita dharmanuM zravaNa tathA manuSyabhava pAmIne paNa dharmapara ruci thavI te atyaMta durlabha che. kema atyaMta durlabha che? te kahe che kAraNa ke nyAyayukta samyagdarzanAdika mArgane sAMbhaLIne ghaNA jIvo jamAli vagere nicvonI jema te nyAyamArgathI bhraSTa thAya che. arthAt je prApta thAya to paNa jatuM rahe che. te ciMtAmaNinI jema atyaMta durlabha ja hoya che. 9. ahIM jamAli vagere sAta nidvavonI kathA kahe che - pahelA nihnava jamAlinI kathA zrIkuMDapura nagaramAM zrImahAvIrasvAmInI bahena sudarzanAne paraNAvI hatI, tene jamAli nAme putra thayo hato. te zrImahAvIrasvAmInI putrI Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 65 priyadarzanAne paraNyo hato. ekadA zrImahAvIrasvAmI zrIkuMDapuranA udyAnamAM samavasaryA. te vakhate jamAli potAnI patnI sahita bhagavAnane vaMdana karavA gayo. tyAM svAmInI dezanA sAMbhaLI vairAgya pAmIne mAtApitAnI AjJA laI moTA utsavapUrvaka pAMcaso kSatriyo sahita teNe dIkSA lIdhI, ane tenI priyA priyadarzanAe paNa hajAra strIo sahita dIkSA lIdhI. pachI svAmInI sAthe vicaratAM jamAlie dustapa tapa karyo ane agyAra aMgano abhyAsa karyo. eTale mahAvIra svAmIe te ja pAMcaso kSatriya sAdhuo ane priyadarzanA sahita hajAra sAdhvIo jamAline ja parivAra tarIke soMpI. eka vAra jamAlie prabhu pAse ekalA svataMtra vicaravAnI AjJA mAMgI. tyAre prabhue temAM kAMI lAbha na joyo. tethI prabhu mauna ja rahyA. tethI jamAlie vicAryuM ke- "mane niSedha karyo nahIM, tethI temanI anumati ja thaI." ema dhArI vicArI te potAnA sarva parivAra sahita ekalo vicaravA lAgyo. anukrame vicaratAM vicaratAM zrAvastI nagaranI bahAra hiMduka nAmanA udyAnamAM koSTaka nAmanA caityamAM AvIne rahyo, tyAre teNe sUI javAnI icchAthI potAnA ziSyone kahyuM ke- "mAre mATe saMthAro karo." ziSya saMthAro karavA mAMDyo. paraMtu besavA mATe azakta jamAlie pharIne pUchyuM ke-"saMthAro karyo ?" ziSya kahyuM "karyo." eTale te Ubho thaI tyAM AvIne jue che to saMthAro karyo nathI, paNa karAto hato eTale teNe kahyuM ke-"haju thaI rahyo nathI chatAM te karyo kema rahyo ?' ziSya bolyo-"mahArAja ! kriyamANe kuta" "karAto hoya te karyo kahevAya che. te sAMbhaLI mithyAtvanA udayane lIdhe jamAline vicAra thayo ke- "jinezvara kahe che ke "kriyamANe kRta eTale je kArya karAtuM hoya te karyuM kahevAya. AvuM tIrthaMkaranuM vacana sAcuM zI rIte ? kema ke A saMthAro haju karAya che, karyo nathI. tethI bhagavAnanuM vacana pratyakSa pramANathI ja viruddha che.' ema vicArI teNe sarva sAdhuone bolAvIne kahyuM ke-"he sAdhuo ! "kriyamANe kRta' e bhagavAnanuM vacana pratyakSa rIte viruddha hovAthI asaMgata jaNAya che. kAraNa ke A saMthAro karAto che tene karyo kahevAya ane bolavA mAMDyuM te bolyuM ja kahevAya ityAdika jiteMdranA vacano asatya che." Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te sAMbhaLI keTalAka sAdhuoe tenuM vacana aMgIkAra karyuM, ane keTalAke aMgIkAra na karyuM, ane teo bolyA ke-"he jali ! zrImAna bhagavAnanA vacanano Azaya evo che keje kArya karavA mAMDyuM te ja karyuM kahevAya che, je kArya karavA mAMDyuM nathI, te kayAre paNa karyuM kahevAze nahIM. tethI "karAtuM te karyuM evuM zrI mahAvIrasvAmInuM vacana satya ja che tene tame paNa aMgIkAra karo.' ityAdi ghaNI rIte tene samajAvyo. to paNa mithyAtvanA udayane lIdhe teNe te aMgIkAra karyuM nahIM, tyAre teno tyAga karI te sAdhuo bhagavAnanI pAse AvIne rahyA. priyadarzanA sAdhvI pati paranA rAgane lIdhe sahagna sAdhvIonA parivAra sahita jamAli pAse ja rahI. eka vAra vihAra karatI te sAdhvI priyadarzanA Dheka nAmanA kuMbhakAranI zALA=gharamAM rahI. te kuMbhakAra bhagavAnano parama bhakta zrAvaka hato. teNe vicAra karyo ke "bhagavAnanA vacanane nahIM mAnanArI A sAdhvIne huM koI paNa prakAre bodha pamADuM." ema vicArI eka vAra te nIbhADAmAMthI vAsaNa kADhato hato, te vakhate te sAdhvI svAdhyAyamAM lIna hatI. teNe samaya joI teNInA sADA para eka saLagato aMgAro nAkhyo. tenAthI baLatuM potAnuM vastra joI te sAdhvI ekadama bolI uThyA ke- "he zrAvaka ! mAro sADo te bALI nAMkhyo." tyAre kuMbhakAra bolyo ke- "he sAdhvI ! tamAro sADo baLe che, paNa baLI gayo nathI. ane tamArA manamAM baLatI vastune baLI kahevAtI nathI. to tame baLI kema kahI ?' A pramANe te kuMbhakAranA yuktivALA vacanothI te pratibodha pAmI. eTale teNe jamAli pAse jaIne kahyuM ke-"bhagavAnanuM vacana satya che. mATe tame paNa tene aMgIkAra karo. to paNa teNe aMgIkAra karyuM nahIM. tyAre te priyadarzanA jamAlino tyAga karI potAnA sahastra sAdhvInA parivAra sahita zrI mahAvIra svAmI pAse AvI. ekadA zrImahAvIrasvAmI caMpAnagarImAM samavaryA, tyAre jamAli bhagavAna pAse samavasaraNamAM AvI bolyo ke- "he bhagavAna ! tamArA sarva ziSyo chadmasthapaNe ja mRtyu pAmaze, ane huM to kevaLI thayo chuM." te sAMbhaLI zrIgautamasvAmI bolyA ke-"he jamAli ! jo tamane kevaLajJAna thayuM Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 03 hoya to mArA be praznano javAba Apo ke--A loka zAzvata che ke azAzvata che ? tathA jIva zAzvata che ke azAzvata ?' te sAMbhaLI teno uttara ApavAmAM azakta thaI gayelo jamAli mauna rahyo. tyAre zrI bhagavAna bolyA ke--he jamAli ! mArA ghaNA ziSyo A baMne praznano uttara ApI zake tevA che to paNa huM ja kahuM chuM--'he jamAli ! A loka pahelAM nahoto, hamaNAM nathI ane AgaLa nahIM hoya evuM kyAre paNa kahI zakAze nahIM. tethI A loka traNe kALe rahelo che mATe zAzvata kahevAya che, tathA A loka utsarpiNInA viSayavALo thaI pachI avasarpiNInA viSayavALo thAya che, mATe AvA AvA paryAyone laIne A loka azAzvata paNa kahevAya che. e ja pramANe jIva paNa traNe kALamAM hovAthI zAzvata che ane devapaNuM, manuSyapaNuM, tiryaMcapaNuM vagere paryAyane pAmavAthI azAzvata paNa kahevAya che.'" A pramANe svAmIe samajAvyA chatAM paNa te jamAli pratibodha pAmyo nahIM. pachI te tyAMthI nIkaLI pRthvI para vicaravA lAgyo. teNe ghaNA mugdhajanone bharamAvyA. ane ghaNA chaThTha aThThamAdika tapa vaDe potAnA AtmAne saMskAra yukta karatAM teNe cirakALa sudhI cAritranuM pAlana karyuM. chevaTe ardhamAsanuM anazana karI te utsUtra prarUpaNAne AlocyA vinA ja kALa karI chaThThA devalokamAM tera sAgaropamanA AyuSyavALo kilbiSika deva thayo. tyAMthI cyavI utsUtranI prarUpaNAne lIdhe te ghaNA kALa sudhI saMsAramAM paribhramaNa karI chevaTe siddhipadane pAmaze. A pramANe prathama jamAli pratibodha pAmyo hato, paraMtu pachIthI mithyAtvanA udayathI viparIta bhAva pAmyo, tethI dharmazraddhA ciMtAmaNi ratnanI jevI ati durlabha che. A jamAli zrIvI2 bhagavAnane kevaLajJAna thayA pachI cauda varSe nirbhava thayo hato. 1. bIjA nihnava tiSyaguptanI kathA zrImahAvIrasvAmIne kevaLajJAna thayA pachI soLa varSe tiSyagupta bIjo nirbhava thayo. tenI kathA A pramANe che-rAjagRha nagaramAM guNazIla nAmanA caityane viSe vasu nAmanA AcArya mahArAja samavasaryA. teno eka Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 68 tiSyagupta nAme ziSya pUrvano abhyAsa karato hato. temAM eka vAra AtmapravAda nAmanuM sAtamuM pUrva bhaNatAM bhaNatAM jIvanA pradezano viSaya Avyo. temAM evuM kahyuM ke- "jIvano eka pradeza te jIva kahevAya nahIM, be pradeza paNa jIva nathI, ema traNa, cAra, pAMca, saMkhyAtA ane chevaTa asaMkhyAtA pradeza paNa jyAM sudhI eka pradeza paNa ocho hoya tyAM sudhI te jIva kahevAya nahIM. paraMtu lokAkAzanA jeTalA pradezo che teTalA saMpUrNa pradezavALo jIva ja jIva kahevAya che." AvuM vyAkhyAna sAMbhaLI te tiSyagupta azubha karmanA udayathI te vAta viparIta samajI virane kahyuM ke-"jo mAtra eka ja pradeza rahita samagra jIva pradezo maLIne paNa jIva na kahevAto hoya to te eka ja chellA pradezane jIva kahevo yogya che." te sAMbhaLI AcArya mahArAje tene kahyuM ke-"he vatsa ! evuM ayukta kema bole che ? eka jIvapradeza kAMI jIva kahevAto nathI. je ekanA be bhAga na thaI zake tevo jIvano aMza te pradeza kahevAya che ane te pradeza sarva paraspara tulya che, tethI eka ja pradezane jIva kema kahI zakAya ?" tiSyagukhe kahyuM ke-"eka chello pradeza ke je sarva pradezonI saMkhyAne pUrNa kare che, te ja aMdara AvavAthI jIva kahevAya che ane tene jayAM sudhI aMdara na gaNIe tyAM sudhI te sarva pradezo maLIne paNa jIva kahevAto nathI, mATe te chellA eka pradezane ja jIva kahevo te yuktiyukta che." guru bolyA ke- "e tArI yuktimAM virodha Ave che. kema ke tuM je pradeza bheLavavAthI jIva kahevA mAMge che te pradeza bheLavavAthI paNa jyAM sudhI bIjA sarva pradezomAMno koI eka paNa na gaNIe tyAM sudhI te jIva kahevAto nathI. vaLI chello pradeza kone kahevo ? te paNa nizcaya thaze nahIM. kema ke sarva pradezo apekSAe karIne chellA che. pahelo ke chello ke vacalo pradeza koI paNa tAttvika nathI, ane apekSAe karIne je pahelo ke chello vagere kahevAya te kyAre paNa niyamita hoto nathI. kemake apekSAthI sarva pradezo pahelA, vacalA ane chellA kahI zakAya che. jema ghaTanA paramANuo pahelA ke chellA koI paNa niyamita nathI, ane tethI teno paNa koI eka paramANu ghaTa nathI, tema jIvano paNa koI eka pradeza jIva nathI. vaLI vastunA koI paNa eka Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 69 pradezane vastu mAnavAthI tenAthI artha kriyA=kArya thaI zakatI nathI. kema ke paTanA koI paNa eka taMtuthI paTanuM kArya thaI zakatuM nathI. tethI samagra jIva pradezomAM ja jIva che evuM bhagavAnanuM vacana tuM svIkAra kara." A pramANe gurue tene ghaNI rIte samajAvyo to paNa te kadAgrahIe potAnA kumata tajyo nahIM. tyAre gurue kAyotsarga pUrvaka te tiSyaguptane samudAyathI bahiSkRta karyo. eTale te pRthvI 52 bhramaNa karato ghaNA lokone bharamAvavA lAgyo. eka vAra te tiSyagupta pharatAM pharatAM AmalakalpA nagarImAM Avyo. tyAM AmrazAla nAmanA vanamAM parivAra sahita rahyo. te nagarImAM mitrazrI nAme uttama zrAvaka raheto hato. teNe tiSyaguptane Avelo jANI bIjA zrAvakonI sAthe tyAM jaI vidhipUrvaka tene vaMdanA karI. te nirbhava che ema jANavA chatAM paNa tenI pAse te dezanA sAMbhaLavA beThA. teNe paNa potAno mata prakAzita karyo. te sAMbhaLI samaya Ave Amane bodha ka2zuM. ema vicArI te vakhate tenI sAthe teNe vAda karyo nahIM. ane e ja rIte haMmezAM tenI pAse javA lAgyA. ekadA potAne ghera koI moTo jamaNavAra hato. te divase mitrazrI zrAvaka tiSyaguptane ghera lAvavA udyAnamAM gayo. ane tene kahyuM ke--''Aje to Apa jAte ja mAre ghare padhArI mAruM ghara pavitra karo.'' ema kahI parivAra sahita temane potAne ghera teDI lAvyo. pachI te zrAvake khAjAM, khAMDa, modaka vagerenA moTA thALa bharI tenI pAse mUkyA. temAMthI khAjAno eka talanA dANA jeTalo aMza tenA pAtramAM vahorAvyo, modakano paNa teTalA ja aMza vahorAvyo, e ja rIte dALa, bhAta, zAka, ghI vagere sarva vastuno eka eka aMza vahorAvyo, vastramAMthI paNa eka taMtu kADhI tene Apyo. pachI teNe potAnA gharanA sarva mANasone kahyuM ke--''tamo sarve A gurune vaMdana karo. Aje ApaNe gurune uttama vastu vahorAvI kRtArtha thayA chIe." ema bolatA teNe gurune vaMdanA karI. te joI ziSya sahita tiSyagupte vilakSa thaIne kahyuM ke--''he zrAvaka ! AvI rIte amAruM apamAna kema karo cho ?'' zrAvake kahyuM- "meM ApanuM apamAna kyAM karyuM ? sarva vastuonA chellA pradezo meM Apane ApyA che ane tamArA matamAM eka chello avayava ja avayavI kahevAya che, A tamAro mata jo satya hoya to tamAruM kAMI paNa apamAna meM karyuM nathI. Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 70 tamArA mata pramANe A chellA chellA aMzothI pUrNa padArthonuM kArya tamAre thaze. paraMtu jo tame arihaMtanI satya vANIne aMgIkAra karatA ho to huM temanA mata pramANe vahorAvuM.' A pramANe tenI vANI sAMbhaLI parivAra sahita tiSyagupta pratibodha pAmyo. tethI te bolyo ke--'he mahAzrAvaka ! tame mane ThIka pratibodha karyo. have huM zrIvIra bhagavAnanuM vacana pramANa mAnuM chuM. atyAra sudhI meM temanA vacananuM je utthApana karyuM, tenuM mane mithyAduSkRta ho." te sAMbhaLI mitrazrIe tene AnaMdathI vastra, AhA2 vagere sarva vastu vahorAvI. pachI parivAra sahita tiSyagupta te pApanI AlocanA karI zuddha thayo. tenuM utsUtra prarUpavAthI samakita-bodhi gayuM hatuM chatAM AlocanA levAthI pharIthI samakita pAmyo, te tenuM mahAbhAgya samajavuM. 2. trIjA nihnava aSADhAcAryanI kathA zrIvardhamAna svAmInA nirvANa pachI baso cauda varSa gayA tyAre trIjo nirbhava thayo, te A pramANe--'zvetAMbikA nagarImAM polAza nAmanA vanamAM Arya aSADhAcArya samavasaryA. tyAM Agamane bhaNanArA tenA ghaNA ziSyo AgADha yoga vahana karatA hatA. eka vAra rAtrimAM akasmAt visUcikAnI vyAdhithI sUrimahArAja kALa karI saudharma devalokamAM nalinIgulma vimAnane viSe devapaNe utpanna thayA. tyAM temaNe upayogathI potAnuM zarIra tathA AgADha yoga vahana karatA potAnA ziSyone jANI temanA paranI dayAne lIdhe potAnA pUrvazarIramAM AvIne praveza karyo. A vAtanI koIne khabara nahotI, tethI temaNe te sAdhuone yogavahana tathA Agamano abhyAsa pUrNa karAvyo. tyArapachI bIjA AcAryane sthApana karI sarva munione temaNe kahyuM ke--'huM amuka divase rAtrie marIne svargamAM gayo chuM. mAtra tamArA yogane pUrNa karAvavA mATe mArA zarIramAM huM ATalA divasa rahyo chuM, have tamArI kriyA pUrNa thaI che. mATe huM jAuM chuM. Ama chatAM asaMyamI chatAM meM tamArI pAse je vaMdanA vagere karAvI, te tame kSamA karajo." ema kahI te deva svarge gayo. pachI te munioe tenuM zarIra paraThavI vicAra karyo ke--'ApaNe Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 71 ajJAnane lIdhe asaMyamIne vaMdanA karI. to bIjo paNa koI muni deva che ke saMyata che ? te koNa jANe ? tethI tattvajJAnIe vAstavika rIte sarva avyakta che ema mAnavuM yogya che, tema mAnavAthI mRSAvAda lAgatuM nathI ane asaMyatane vaMdanA paNa karavI paDatI nathI." ityAdika vicAra karI avyaktamatano svIkAra karyo ane teoe paraspara paNa vaMdana vyavahAra baMdha karyo. ane pRthvI para vicaratA teo potAnA avyakta matanI bIjA pAse prarUpaNA karavA lAgyA. A rIte mithyAtvane pAmelA temane keTalAka sthavira munioe kahyuM ke- "avyaktapaNuM aMgIkAra karavAmAM tamAro abhiprAya evo che ke-je kAMI vastuno jJAnathI nirNaya na thaI zake, te sarva padArtho avyakta kahevAya. Avo tamAro mata yogya nathI. kema ke vastune nizcaya karanAruM jJAna ja che. jo kadAca jJAna sarva prakAre nizcaya karanAruM na hoya to haMmezAM bhAta pANI vagere saMbaMdhI paNa zuddhi-azuddhano nizcaya zI rIte thaze? e sarvano paNa jJAna vinA nizcaya thaI zakaze nahIM. jo kadAca bhaktapAna AdikanuM jJAna vyavahArathI ja nizcaya karanAruM kahezo to vyavahArathI ja sAdhu Adi vastunuM jJAna nirNaya karanAruM kema nathI mAnatA ? mATe chadmasthonI sarva pravRtti vyavahArathI ja hoya che. te vyavahArano uccheda karavAthI tIrthano paNa uccheda thaI jAya che. tethI tame paNa vyavahArane aMgIkAra karo." A pramANe ghaNI rIte samajAvyA chatAM teoe potAno kadAgraha mukyo nahIM. tyAre sthaviroe kAyotsargapUrvaka temano bahiSkAra karyo. teo anukrame vicaratA ekadA rAjagRha nagaranI bahAra guNazIla caityamAM AvyA. te vakhate te nagaramAM mauryavaMzano baLabhadra nAme rAjA zrAvaka hato. teNe teone avyakta matavALA jANyA. tethI teone bodha karavA mATe potAnA subhaTo pAse temane baMdhAvIne sabhAmAM maMgAvyA. pachI rAjAe kRtrima kopa karI potAnA sevakone kahyuM ke-"A sarvene kaTamardana vaDe mardana karo." eTale ke kaTa=sAdaDInI nIce mANasone rAkhI tenA upara hAthIo calAvAya, tenuM nAma kaTamardana kahevAya che. AvI rIte kaTamardana karavA mATe rAjAnI AjJA thavAthI tenA sevako kaTa tathA hAthI lAvyA. te joI te Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munio bhaya pAmI bolyA ke- "he rAjA ! tame zrAvaka thaIne amane sAdhuone kema haNo cho ?" rAjAe kahyuM ke-"tame cora cho ? ke herika-jAsusa cho? ke sAdhu cho ? ema koNa jANe che ?" teo bolyA ke he rAjA ! ame sAdhu ja chIe." rAjAe kahyuM-'tamArA matamAM sarva vastu avyakta che, tethI ame sAdhu chIe ema tame zI rIte kaho cho ? vaLI tamArA mata pramANe hu paNa zrAvaka chuM? ke bIjo chuM? ema nizcayathI jANyA vinA tame mane zrAvaka kema kaho cho ? tethI jo tame bhagavAna mahAvIra paramAtmAe jaNAvela vyavahAra nayane mAnatA ho to huM tame zramaNa nigraMtha cho ema mAnI zakuM" te sAMbhaLI teo atyaMta lajjA pAmI pratibodha pAmyA, tethI teo bolyA ke- "he rAjA ! ame cirakALathI bhrAMti pAmyA hatA te Aje tame amane pratibodha Apyo te bahu sAruM karyuM." te sAMbhaLI rAjAe temane kahyuM ke-"meM tamane pratibodha pamADavA mATe je je kAMI ayukta karyuM che, te tame mArA aparAdhanI kSamA karazo"ema kahI bahumAnapUrvaka rAjAe temane vaMdana karyuM. teo paNa AlocanA laI pharIthI bodha pAmI prathamanI jema pRthvI para vicaravA lAgyA. 3. cothA nitava azvamitranI kathA zrI vardhamAna svAmInA nirvANathI basone vIsa varSe cotho nirtava utpanna thayo, te A pramANe-mithilA nagarInA lakSmIgRha nAmanA udyAnamAM zrImahAgiri nAmanA AcArya samavasaryA. temane kaDigna nAmano ziSya hato, ane tene azvamitra nAme ziSya hato. te azvamitra eka vAra vidyAnupravAda nAmanA dazamAM pUrvanI naipuNika nAmanI vastuo bhaNato hato. temAM Avo pATha Avyo ke-"vartamAna samayamAM rahelA nairayikathI AraMbhIne vaimAnika paryata sarva jIvo bIje samaye viccheda pAme che." AvA pATha uparathI te viparIta samajIne bolyo ke-jema iMdradhanuSa, vIjaLI ane megha vagere vastu eka kSaNe utpanna thAya che ane bIje kSaNe nAza pAme che, tema jIvAdika sarva padArtho paNa kSaNa vinazvara che." te sAMbhaLI gurue tene kahyuM ke-"he vatsa ! kSaNa kSaNa pratye sarva vastuno sarvathA nAza thAya che ema tuM Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 73 samajIza nahIM, paraMtu vastunA bIjA bIjA paryAyonI utpatti ane nAzanI apekSAe vastuonuM kathaMcit kSaNavinasvarapaNuM kahevAya che. kAraNa ke jo sarvathA pratikSaNe vastuno nAza aMgIkAra karIe to teo tevo ja padArtha pratyakSapaNe jovAmAM Ave che, te zI rIte dekhAya ? vaLI kSaNa kSaNa pratye vastuno sarvathA nAza mAnIe to A loka ane paraloka saMbadhI vyavahAra paNa zI rIte thaI zake? kAraNa ke tema mAnIe to eka jaNa bhojana karavAno AraMbha karaze ane tRpti bIjo pAmaze, eka jaNa mArgamAM cAlaze ane teno zrama bIjo pAmaze, eka jaNa ghaDAne joze ane tenuM jJAna bIjAne thaze, eka jaNa kAryano AraMbha karaze ane kAryano kartA bIjo thaze, eka jaNa duSkarma karaze ane narakamAM bIjo jaze, eka jaNa cAritra pALaze ane mokSe bIjo jaze. e rIte sarvathA kSaNika vAdathI to sarvatra viparItapaNuM Avaze. tethI karIne sarvathA prakAre vastuno nAza mAnavo yogya nathI, paraMtu vastunA paryAya kSaNe kSaNe judA judA thAya che ema mAnavuM yogya che. sUtramAM paNa nArakAdikano je viccheda kahyo che, te paryAyanI apekSAe kahyo che. jenA siddhAMtamAM sarva padArtho dravyathI zAzvatA ane bIjA bIjA paryAyanI apekSAe azAzvatA mAnelA che." A pramANe aneka yukti vaDe samajAvyA chatAM te azvamitra sAdhu pratibodha pAmyo nahIM, tyAre gurue tene nihnava jANI kAyotsargapUrvaka teno tyAga karyo. tyArapachI te azvamitra pote viparIta samajAvelA=bharamAvelA keTalAka sAdhuo sahita pRthvIpara vicaravA lAgyo, ane ghaNA mANasone potAno mata kahI bharamAvavA lAgyo. ekaveLA te parivAra sahita rAjagRha nagaramAM gayo. tyAM zulka (dANa)nA adhikArIo uttama zrAvaka hatA, teoe te nihnavane Avelo jANI vicAra karyo ke-"ApaNe kaThora-nirdaya kArya karIne paNa A azvamitra ane tenA parivArane pratibodha pamADavo." ema vicArI te zrAvako temanI pAse jaI temane yaSTi muSTi vagere vaDe atyaMta mAravA lAgyA. tyAre te sAdhuo bolyA ke-"ame tamane lokanA mukhathI zrAvaka sAMbhaLyA che ane tame amane sAdhuone kema mAro cho ?" te sAMbhaLI zrAvako bolyA ke-"tamArA mata pramANe jeoe cAritra grahaNa karyuM Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 74 che te to sarvathA nAza pAmyA che ane tame to koI bIjA utpanna thayA cho. tame potAnI meLe ja kSaNavinazvara cho, to tamAro bIjo koNa vinAza karI zake che ? vaLI tamArA mata pramANe ame paNa zrAvaka nathI. bIjA ja chIe. paraMtu jo tame vIraparamAtmAnA siddhAMtane pramANa karatA ho to ame tamane te ja uttama sAdhuo tarIke aMgIkAra karIe. A pramANe sAMbhaLI teo pratibodha pAmyA, ane prabhunI vANI satyapaNe aMgIkAra karI. eTale te zrAvakoe paNa temane khamAvyA. e rIte te sAdhuo pharIthI pratibodha pAmI pRthvIpara vicaravA lAgyA. 4. paMcama nitava gaMgadevanI kathA. zrI mahAvIra svAmInA nirvANa pachI basone aThThAvIsa varSe pAMcamo nidbhava thayo, te A pramANe-ulUkA nAmanI nadInA pUrva kinAre alUkatIra nAmanuM nagara hatuM. ane pazcima kinAre kheTasthAma nAmanuM pUra hatuM. eka vAra zrI mahAgirisUrinA ziSya zrI dhanagupta nAmanA sUri kheTasthAma puramAM cAturmAsa rahyA. ane temanA ziSya gaMgadeva nAmanA AcArya alUkatIra puramAM rahyA. eka vAra zarada RtumAM gaMgadeva AcArya madhyAhna samaye gurune vAMdavA kheTasthAma pura tarapha cAlyA, ane mArgamAM Avela ulUkA nadI utaravA lAgyA. te vakhate tene mAthe TAla hovAthI tenuM mastaka sUryanA kiraNo vaDe uSNa thayuM. ane jaLamAM cAlavAthI paga zItaLa thayA, tethI tene vicAra thayo ke- "siddhAMtamAM eka samaye be kriyA anubhavavAno niSedha karyo che paNa huM atyAre zIta ane uSNa baMne kriyAo eka ja kALe anubhavuM chuM." ema vicArI guru pAse jaI temane vAMdIne temanI pAse potAno mata kahyo. tyAre guru bolyA ke-"he vatsa ! chAyA ane AtapanI jema eka samaye be kriyAnuM vedavuM e pratyakSa virodha ja che. jyAre prANInAM manamAM zIta vedanAno upayoga upayogI hoya che, te vakhate tene uSNa vedanAno upayoga hoI zake nahIM, ane jyAre uSNavedanAmAM upayoga hoya tyAre zItavedanAno upayoga hoI zake nahIM." te sAMbhaLI gaMgadeve kahyuM ke "mane potAne nadI utaratAM pratyakSapaNe baMne upayoga thayA, tevuM kema ?" gurue kahyuM- "he vatsa ! Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 75 kamaLanA so patrane ekI sAthe bhedatAM ApaNe joIe chIe, to paNa jema te anukrame ja bhedAya che, chatAM kriyAnI zIghratAne lIdhe tene ekIsAthe bhedAya che' ema bolIye chIe paNa vAstavika rIte te patro anukrame ja bhedAya che tema mananI zIghratAne lIdhe ane samayanI ati sUkSmatAne lIdhe ApaNane eka kALe be upayogano bhAsa thAya che, paraMtu vAstavika rIte to anukrame ja upayoga thAya che." A pramANe ghaNI rIte tene samajAvyA chatAM te gaMgadeva samajyo nahIM, tyAre gurue kAyotsarga pUrvaka teno tyAga karyo. te gaMgadeva pRthvI para potAnA matanI prarUpaNA karato ane ghaNA mANasone bharamAvato eka vAra rAjagRhanA maNinAga nAmanA udyAnamAM gayo. tyAM lokonI pAse potAnA matanI prarUpaNA karato hato, te joI tyAM rahelA maNinAga nAmanA yakSe mugara laI pratyakSa thaI tene kahyuM ke-"he dukha ! zrImAna mahAvIrasvAmI pote ja ahIM dezanA ApatA hatA, temanI dezanA meM sAMbhaLI che, temAM eka samaye eka ja kriyAno upayoga temaNe kahyo che, to zuM tuM temanAthI paNa vadhAre jJAnI che ke jethI AvI asata prarUpaNA kare che ? mATe tuM tAro A kadAgraha choDI de, nahIM to A mugarathI huM tAro vinAza karIza." A pramANe te devanA kahevAthI gaMgadeva pratibodha pAmyo, ane pharIthI zuddha thaI pRthvI para vicAravA lAgyo. pa. chaThThA nihnava rohaguptanI kathA zrI mahAvIrasvAmInA nirvANa pachI pAMcaso cummAlIsa varSe cho nidbhava thayo. te A pramANe-aMtaraMjikA nAmanI nagarImAM baLazrI nAme rAjA rAjaya karato hato. ekadA te nagarInA bhUtaguhA nAmanA udyAnamAM zrIgupta nAmanA AcArya gaccha sahita samavasaryA. te vakhate te nagarImAM vidyAnA baLathI garviSTa thayelo koI parivrAjaka Avyo. teNe potAnA peTapara lohano pATo bAMdhyo hato ane hAthamAM jaMbUvRkSanI zAkhA rAkhI hatI. te lokonI pAse bolato hato ke "vidyAthI mAruM peTa phATe che ane jaMbudvIpamAM mArI tulya koI nathI-AthI tenuM poTTazAla nAma paDyuM hatuM. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ eka vakhata zrIguptasUrinA bhANeja rohagupta nAmanA temanA ja ziSya bIjA nagarathI gurune vAMdavA mATe tyAM AvyA, teNe uparanI A ghoSaNA sAMbhaLI paTaha=DhaMDhero nivAryo. pachI guru pAse AvI teNe paTaha nivAryAnI vAta karI. tyAre gurue kahyuM ke- "he vatsa ! te vAdI jItAya to paNa ghaNI vidyAvALo che tethI te vidyA vaDe jItAyA bAda paNa vividha prakAranA upadravo kare che. te vidyA vaDe (1) vIMchI (2) sarpa (3) uMdara (4) mRga (5) zUkara (6) kAgaDo e (7) zakunikA=samaLI e sAtane pRthak pRthapha vikarvIne banAvIne atyaMta upadrava kare che." te sAMbhaLI rohagupta bolyo ke-"vAdano svIkAra karIne have chupAI javuM te ThIka nathI. meM to jainazAsananI unnati karavAnA hetuthI vAda svIkAryo che, mATe je thavAnuM hoya te thAo." te sAMbhaLI tene vAda karavAmAM ekAgra cittavALo joI gurue te vAdInI vidyAnI pratipakSa vidyA, ke je mAtra pATha karavAthI ja siddha thAya tevI hatI te sAta vidyAo rohaguptane ApI. te vidyAo A pramANe hatI : (1) mora (2) noLIyo (3) bilADo (4) vAgha (5) siMha (6) ghuvaDa ane (7) yena (sIMcANo). vAdInI sAte vidyAne nAza karanArI A sAta vighA rohaguptane ApIne pachI gurue tene oghorarajoharaNa maMtrI Apyo, ane kahyuM ke-"vAdI ATalAthI vadhAre kAMI upadrava kare to A rajoharaNane tuM cotarapha pharavaje. tethI tAro parAbhava thaze nahIM." pachI te sarva vidyAo ane rajoharaNa sahita rohagupta rAjasabhAmAM gayo. tyAM jaI teNe kahyuM ke-"A parivrAjaka mithyA paMDitAI kare che, mATe prathama te ja vAda kare." te sAMbhaLI poTTasAle vicAryuM ke-"A jaina loko ghaNA paMDita hoya che, tethI tene huM jItI zakIza nahIM. mATe tenA ja siddhAMtane anusarIne huM mAro pakSa sthApana karuM, tethI te viruddha bolI zakaze nahIM." ema vicArI te parivrAjaka bolyo ke-"A jagatamAM jIva ane ajIva e be ja rAzi che ema huM mAnuM chuM." te sAMbhaLI roha gupta vicAryuM ke-"A dhUrta mArA siddhAMtano ja Azraya karyo che, tethI jo huM paNa te svIkAra karIza to sabhAnA loko jANaze ke A rohagupta paNa parivrAjakano Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mata ja svIkAryo. mATe atyAre to tenA vacananuM mAre khaMDana karavuM ja yogya che." ema vicArI teNe kahyuM ke- "he vAdI ! e tAruM mAnavuM asatya che, kema ke jIva, ajIva ane nojIva ema traNa rAzi hoya che. temAM manuSya pazu, pakSI vagere jIva che, ghaTa, paTa vagere ajIva che ane garoLInuM chedAyeluM taraphaDatuM pUchaDuM e vagere no jIva kahevAya che. daMDanA Adi, madhya ane aMta ema traNa bhAga che. svarga, mRtyu e pAtALa e traNa loka che, brahmA, viSNu, mahezvara e traNa deva che, sattva, rajasa ane tamasa e traNa guNa che, te ja rIte rAzi paNa traNa che e ja yogya che." A pramANe kahI teNe te parivrAjakano parAjaya karyo. eTale te parivrAjake teno parAjaya karavA potAnI vidyA vaDe aneka vIMchIo vidurgA, te vIMchIo puMchaDI UMcI karI rohaguptane karaDavA doDyA, eTale roha gupta gurue ApelI vidyA vaDe mayUra vikuLaM. te mayUroe vIMchIono nAza karyo. 1. pachI parivrAjake moTA sarpo vikurlA tyAre rohagupta noLIyA vikarvI temano nAza karyo. 2. pachI teNe tIkSNa dAMtavALA uMdaro vikavya, tyAre rohagupta bilADA vikarvI temano nAza karyo. 3. pachI teNe tIkSNa zIMgaDAvALA mRgo vikurlA, tyAre rohagupta vyAdhro vidurvI temano nAza karyo, 4. pachI teNe zUkara vidurgA, tyAre rohagupta siMho vikurtI temano nAza karyo. 5. pachI teNe vaja jevI cAMcavALA kAgaDAo vidurgA, tyAre rohagupta ghuvaDo vidurthI temano nAza karyo. 6. pachI teNe ati duSTa zakunikA =samaLIo vikrvIne mUkI tyAre rohagupta zyana=sacANA=vikurtI teno vinAza karyo. 7. e rIte tenI sarva vidyAo niSphaLa thaI. tyAre te parivrAjake krodha karIne vidyA vaDe eka gadheDI vikrvI muni tarapha choDI mUkI. tene AvatI joI rohagupta munie gurunuM rajoharaNa potAnI cotarapha pheravI gadheDIne ovAthI tADana karI eTale te gadheDI prabhAva rahita thaI gaI ane parivrAjakanI upara ja mUtra ane viSTA karIne nAsI gaI. A rIte sarva vighAomAM paNa te hAryo eTale sarva lokoe teno tiraskAra karyo, tethI te lajjA pAmIne nAsI gayo. pachI loko vaDe prazaMsA karAtA rogupta harSathI guru pAse AvyA. Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 78 rohagupta gurune rAjasabhAmAM banelo sarva vRttAMta kahyo. te sAMbhaLI gurue kahyuM ke-"he vatsa ! teM vAdIno parAjaya karyo te sAruM karyuM, paraMtu traNa rAzinuM sthApana karyuM che te utsutra che, mATe pharIthI rAjAnI sabhAmAM jaIne yathArtha vyAkhyAna karI Ava." A pramANe gurue vAraMvAra kahyA chatAM rohagupta potAnI niMdAnA bhayathI gayA nahIM, paraMtu ulaTA ema bolyA ke"traNa rAzimAM zo doSa che ? jagatamAM traNa rAzi ja che." gurue kahyuM ke asat prarUpaNA karIne arihaMtanI AzAtanA na kara." e pramANe gurue vAravA chatAM te mAnyo nahIM, tyAre gurue pote tene sAthe laI rAjasabhAmAM jaIne kahyuM ke- "amArA jainamatamAM be ja rAzi che, chatAM vAdIne jItavA mATe ja mArA ziSya rohagupta traNa rAzi sthApana karI che, paraMtu te asatya che, chatAM A mAro ziSya abhimAnane lIdhe te aMgIkAra karato nathI. tethI he rAjan ! satya asatyano viveka tamArA jevA rAjA sivAya thaI zake nahIM, mATe amAro vAda tame sAMbhaLo." rAjAe vAda karavAnI anumati ApI, tyAre gurue rohaguptane kahyuM ke- "tAro je mata hoya te pragaTa kara." rohagupta bolyo ke-"jema jIva thakI ajIva vilakSaNa hovAthI bhinna che tema no jIva paNa jIvanA lakSaNathI vilakSaNa che tethI nojIva evo trIjo rAzi pragaTa ja che." te sAMbhaLI guru bolyA ke "teM je kahyuM ke-jIvathI vilakSaNa che tethI garoLInI pUMchaDI nojIva che to te tAruM kahevuM asatya che. kema ke temAM jIvanuM lakSaNa pharakavuM Adi jovAmAM Ave che, mATe te nojIvA kahevAze nahIM." AvI AvI aneka yuktio vaDe rohaguptane cha mAsa sudhI gurue samajAvyo, to paNa te mAnyo nahIM. eTale rAjAe kahyuM ke- "he sUri mahArAja ! amArA rAjakAryamAM vighna Ave che mATe have vAdanI samApti karo." tyAre gurue kahyuM ke-"AvatI kAle huM vAda samApta karIza." pachI bIje divase guru, rAjA tathA rohagupta vagerene sAthe laI kutrikApaNa'mAM gayA. kAraNa ke te devatAI dukAna che. temAM traNa jagatanI sarva vidyamAna vastuo maLe che. tyAM jaI gurue jIva mAMgyo, tyAre deve kukaDo vagere jIva ApyA. pachI ajIva mAMgyo, tyAre DheruM ApyuM, pachI nojIva mAMgyo tyAre deve kahyuM ke-"traNa jagatamAM nojIva che ja nahIM pharIne Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 79 paNa AgrahathI nojIva mAMgyo tyAre pharIthI ajIvano padArtha ja Apyo. tyAre sUrie rohaguptane kahyuM ke "tuM kadAgraha choDI de. jo nojIva hota to A deva Apata. ema kahI bIjA ekaso ne cummAlIza praznonA vikalpo karI gurue teno nigraha karyo, to paNa te mAnyo nahIM. tyAre gurue tenA mastaka para khela=zleSmanI kaMDInI rakSA nAMkhI tene nihnava karI gacchamAMthI kADhI mUkyo. rAjAe paNa tene potAnA dezamAMthI kADhI mUkyo. pachI pRthvI para pharatA rohagupta vaizeSika mata pravartAvyo. A pramANe te rohagupta prApta thayelI bodhi paNa gumAvI dIdhI. tethI A jIvane bodhi prApta thavI ne rahevI te atyaMta durlabha che. 6. sAtamA nihnava goSThAmAlinI kathA. zrI vardhamAna svAmInA nirvANa pachI pAMcasone covIza varSe sAtamo nitava thayo, te A pramANe-eka vAra zrI AryarakSita sUri dazapura nagaranA izugRha nAmanA udyAnamAM gaccha sahita samavasaryA. temane goSThAmAhila, phallurakSita ane durbalikApuSpamitra e traNa ziSyo sauthI vadhAre vicakSaNa hatA. temAM goSThAmAhila te temanA mAmA thatA hatA ane phalyurakSita temanA sahodara bhAI hatA. eka vAra mathurA nagarImAM koI nAstika Avyo. te AtmA nathI, puNya nathI, paraloka nathI.' vagere kahI lokone bharamAvato hato. te vakhate tyAM sAdhuo hatA, paraMtu teo tenI sAthe vAda karI zake tevA nahotA tethI teno parAjaya kare tevA vAdIne bolAvavA mATe mathurA saMghe zrI AryarakSitasUri pAse sAdhuo mokalI te vRttAMta jaNAvyo. tyAre sUrie goSThAmAhila vAdalabdhivALA che" ema jANI temane mokalyA. temaNe mathurA jaI rAjasabhAmAM te nAstikano parAjaya karyo. pachI goSThAmAhila guru pAse javA taiyAra thayA. paraMtu saMghe Agraha karI temane mathurAmAM ja comAsuM rAkhyA. ahIM dazapuramAM zrIAryarakSita sUrie potAnA avasAna samaya najIka Avyo dhArI potAne sthAne kone sthApavo ? te bAbatano vicAra thavAthI temaNe saMghane bolAvI kahyuM ke-"huM goSThAmAhilane vidyA ApatI Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 80 vakhate ghInA ghaDA jevo thayo chuM eTale ke jema ghInA ghaDAmAMthI ghI kADhI laIe, to paNa ghaDAmAM ghaNuM ghI coMTI rahe che, tema goSThAmAhilane bhaNAvatAM mArI pAse ghaNA vidyAnA aMzo rahI gayA che, tathA phalgurakSitane vidyA ApatI vakhate huM telanA ghaDA jevo thayo chuM, eTale ke telanA ghaDAmAMthI tela kADhI letAM temAM ghI karatAM thoDuM tela coMTI rahe che, tema mArI pAsethI tene vidyA detAM thoDA aMzo rahI gayA che, kAraNa ke te pUrI vidyA laI zakyo nathI. tathA durbalikApuSpamitrane bhaNAvatI vakhate huM vAlanA ghaDA jevo thayo chuM, eTale ke ghaDAmAMthI vAla kADhI letAM ghaDAmAM kAMIpaNa coMTI rahetuM nathI, tema teNe mArI pAsethI saMpUrNa vidyA grahaNa karI che. to have mAre A traNamAMthI kone AcAryapade sthApavo ?' te sAMbhaLI saMghe kahyuM ke--''he pUjya ! durbalikApuSpamitrane AcArya pada Apo. ke ke te sarva vidyAnuM sthAna hovAthI te ja yogya che." te sAMbhaLI sUrie durbalikApuSpamitrane sUripade sthApI temane kahyuM ke--'he vatsa ! jevI rIte huM phalgurakSita ane goSThAmAhila vagerenuM lAlana pAlana karato hato, tevI ja rIte tAre paNa karavuM." ema kahI gurue phalgurakSita vagerene paNa kahyuM ke--tame jevI rIte mArI sevAmAM pravatta thayAM cho tevI ja rIte durbalikApuSpamitranI sevAmAM paNa pravRtta thajo. vaLI tame koI vakhata mArI sevA karatA athavA nahotA karatA to paNa meM kadApi roSa karyo nahoto, ane te meM sahana karyuM hatuM, tema A sahana karI zakaze nahIM, mATe tamAre tenI sAthe vadhAre sArI rIte vartavuM." A pramANe baMne pakSane juduM juduM kahI anazana karI zrI AryarakSita sUri devaloke gayA. goSThAmAhila gurunA svarge javAnI vAta sAMbhaLI tyAM AvyA, ane temaNe zrAvakone pUchyuM ke--'AcAryapade gurue kone sthApana karyA ?" tyAre zrAvakoe ghInA ghaDA vagerenA dRSTAMta jevI rIte gurue kahyAM hatAM te pramANe kahI durbalikApuSpamitrane AcAryapada ApyAnuM kahyuM. te sAMbhaLI godAmAhila judA upAzrayamAM keTaloka vakhata rahI tyAM vasra vagere mUkI pachI durbalikApuSpamitrane upAzraye gayA. temane joI sarva sAdhuoe UbhA thaI temanuM sanmAna karyuM. AcArye paNa tene sukhazAtA pUchI kahyuM ke--''tamAre judA Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 81 upAzrayamAM zA mATe rahevuM joIe ? ahIM ja AvIne raho." A pramANe AcArye kahyA chatAM tenI tyAM rahevAnI icchA thaI nahIM. tethI te tyAMthI nIkaLI potAnA upAzrayamAM gayA. pachI te goSThAmAhila judI judI vAto kahIne ghaNA lokone bharamAvavA lAgyA, tyAM koIe tenuM vacana aMgIkAra karyuM naha. eka vAra durbalikApuSpamitra AcArya arthaporasInAM samaye sUtranA arthanI vyAkhyA karavA lAgyA, tyAre sarva sAdhuo te sAMbhaLavA beThA, te vakhate goSThAmAhilane bolAvyA chatAM paNa te AvyA nahIM, ane bolyA ke tame je vAlanA ghaDA jevA hoya tenI pAse arthaporisI karo." A pachI eka vakhate sUri vaMdhya vagere sAdhuone karmapravAda nAmanA AThamAM pUrvanI vyAkhyA samajAvatA hatA. eka vAra bhaNyA pachI buddhimAna vaMdhya sAdhu tenI A pramANe ciMtavanA karatA hatA ke-jIvane traNa prakAre karmano baMdha thAya chebaddha 1, pRSTa 2, ane nikAcita 3. temAM soyano samUha ekaTho karIne tene dorAthI bAMdhIe, e rIte AtmAnA pradezo sAthe karmano baMdha thAya che, te baddha karma kahevAya 1. tathA jema te soyono samUha kATa caDhavAthI paraspara ekarUpa thaI jAya che tevI ja rIte jIvanA pradezo sAthe je karma ekarUpa thaI jAya te spaSTa karma kahevAya che. 2. tathA te ja soyono samUha agnimAM tapAvIne phUTavAthI jema ekarUpa thaI jAya che evI ja rIte jIva pradezo ane karma ekarUpa thaI jAya te nikAcita kahevAya che. 3. jIva prathama rAgAdikanA pariNAmathI karmano baMdha kare che, pachI tenA caDhatA pariNAmo vaDe te ja karmone spaSTa kare che ane pachI ati saMkliSTa pariNAmathI ja tane nikAcita kare che. temAM je baddha karma hoya te AtmaniMdA vagere karavAthI nAza pAme che, je karma spaSTa hoya te prAyazcittAdika upAya vaDe nAza pAme che ane je karma nikAcita hoya te prAye karIne bhogavavA vaDe ja nAza pAme che." AvI rIte te ciMtavanA karatA hatA. te sAMbhaLI tene goSThAmAhile kahyuM ke-"he viMdhya ! tuM kahe che te barAbara nathI. ame guru pAse evI rIte sAMbhaLyuM nathI. jo tArA kahevA pramANe AtmAnI sAthe karma baddha, spaSTa ane nikAcita thatA hoya to te karma kSIranIranI jema AtmA sAthe maLI javAthI teno vinAza thaze nahIM, Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ane tethI karIne jIvano mokSa paNa thaze nahIM." te sAMbhaLI vaMdhye pUchayuM ke''tyAre jIva ane karmano saMbaMdha zI rIte jANavo ?" tyAre goThAmAhile kahyuM ke-"jema kAMcaLI sarpanA zarIrane bahArathI ja sparza kare che, paNa tene zarIra sAthe saMbaMdha nathI, tema karma paNa jIvane sparza kare che, paraMtu kSIranIranI jema ekameka thatA nathI." te sAMbhaLI vaMdhyane zaMkA utpanna thaI, tethI teNe sUri pAse jaI zaMkA pUchI. tyAre sUrie kahyuM ke-"goSThimAhile asatya kahyuM che paraMtu jevI vyAkhyA ame karI che e ja rIte gurue paNa kahyuM che. jema loDhAnA goLAmAM agni ekarUpa thaI jAya che chatAM pAcho te judo paNa paDe che, tema jIvapradezonI sAthe karma paNa ekarUpa thAya che chatAM te nAza paNa pAme che." ityAdika ghaNI yuktio vaDe sUrie samajAvI vaMdhyanI zaMkA dUra karI. pachI vadhe goSThAmAhilane te vyAkhyA jaNAvI. paNa teNe te aMgIkAra karI nahIM. eka vAra pratyAkhyAna nAmanA navamA pUrvanI vyAkhyAmAM gurue kahyuM ke- "prANIo (manuSya) cAritra letI vakhate prANAtipAtaviramaNAdikavrato trividha trividha jAvajIva aMgIkAra karavAnAM che." te sAMbhaLI goSThAmAhile kahyuM ke-"pratyAkhyAnamAM jAvajIva zabda bolavo na joIe. kema ke tema bolavAthI pratyAkhyAna avadhi=maryAdAvALuM thayuM, tethI karIne parabhavanI AzaMsA prApta thaI, ane AzaMsA thavAthI vratano bhaMga thAya che. tethI avadhi vinA ja eTale yAvajIva zabda bolyA vinA ja pratyAkhyAna karAvavuM. A pramANe sAMbhaLI zaMkA utpanna thavAthI vaMdhyamunie sUrine pUchyuM, tyAre te bolyA ke-"pratyAkhyAnamAM kALano avadhi avazya karavAno che. porasI Adi sarva pratyAkhyAno maryAdAvALA ja che. maryAdA sahita pratyAkhyAna karavAthI paralokAdinI AzaMsA thatI nathI. kemake huM jIvatAM sudhI sAvadya-pApanuM sevana karIza nahIM. e pramANe kahevAmAM parabhavanI AzaMsAnA pariNAma hotA nathI. ane maraNa pAmyA pachI taratamAM to avazya avirati thavAnI ja che, mATe avadhi sahita kahevAthI pratyAkhyAnano bhaMga thato nathI, paNa avadhi na karIe to parabhavamAM pragaTa rIte bhaMga thAya che." A pramANe durbalikApuSpamitra AcAryanuM kathana sarva sAdhuoe mAnya karyuM. tathA bIjA Arya phalyurakSita vagere Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 83 viroe paNa te ja pramANe kahyuM. paraMtu goThAmAhile te aMgIkAra karyuM nahIM, tethI te bolyA ke-"A sarve kAMI paNa samajatA ja nathI." ema kahI potAnuM vacana tIrthaMkaranA vacana jevuM sthApana karavA lAgyA. tyAre sarva saMdhe ekatra thaI zAsanadevIno kAyotsarga karyo, eTale zAsanadevIe AvI pragaTa thaIne kahyuM ke- "mane zI AjJA che ?" saMghe kahyuM ke- "mahAvidehamAM jaI tIrthaMkara bhagavAnane pUchI Avo ke-goSThAmAhila je kahe che te satya che ? ke durbalikApuSpamitra kahe che te satya che ?" te sAMbhaLI devIe kahyuM ke-"huM jaIne AvuM tyAM sudhI mane sahAya mATe kAyotsarganuM baLa Apo." te sAMbhaLI saMghe kAyotsarga karyo. pachI devI sImaMdharasvAmI pAse jaI pUchyuM ke-"he bhagavAna ! saMgha pUche che ke-"durbalikApuSpamitra vagere kahe che te satya ? ke goThAmAhila kahe che te satya ?' bhagavAne kahyuM ke- "durbalikApuSpamitra vagere je kahe che te ja satya che ane goThAmAhila je kahe che te mithyA che, te sAtamo nitava thavAno che." A pramANe bhagavAnanuM vacana sAMbhaLI te devIe AvI saMghane te pramANe kahyuM. te sAMbhaLI goSThAmAhile kahyuM ke- "A devI alpa RddhivALI che, tethI te tyAM jaI zake ja nahIM. eTale teNe tyAM gayA vinA potAnI meLe ja goThavIne javAba Apyo che." pachI AcArye goSThAmAhilane ekAMtamAM bolAvIne kahyuM ke- "he Arya bhagavAnanuM vacana aMgIkAra karo, nahIM to saMgha tamAro bahiSkAra karaze." A pramANe kahyA chatAM teNe mAnyuM nahIM, eTale sakaLa saMgha ekatra thaI A sAtamo nihnava che ema kahI tene saMgha bahAra karyo. 7. A pramANe sAte nidvavonuM varNana karyuM te sarve jinezvaranA svalpa vacananA utthApaka hatA. have A prasaMge bhagavAnanA ghaNA vacanono utthApaka AThamo nitava ke jeno prarUpelo mata digaMbara matathI oLakhAya che, tenuM svarUpa batAve che. te zrI vardhamAna svAmInA nirvANa pachI chaso nava varSe thayela che. AThamA nihnava digaMbara zivabhUtinI kathA rathavIrapuramAM dIpaka nAmanA udyAnane viSe eka vAra AryakRSNa Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 84 nAmanA AcArya gaccha sahita rahyA hatA. te ja nagaramAM zivabhUti nAmano eka sahagnamala hato, teNe rAjA pAse jaIne kahyuM ke- "huM tamArI sevA karavA icchuM chuM." rAjAe kahyuM-"tArI parIkSA karyA pachI huM tane sevaka banAvIza." pachI eka vAra aMdhArI rAtrie rAjAe tene bolAvI eka pazu tathA madirA ApI kahyuM ke- "atyAre smazAnamAM ekalA jaI tyAM mAtRdevInA maMdiramAM rahelI devIne A madirA ane pazunuM balidAna ApI Ava." tyAre zivabhUti te pazu tathA madirAne laI smazAnamAM gayo. rAjo tenI pAchaLa tene bhaya pamADavA mATe gupta sevako mokalyA. sahasmalla mAtRdevInA maMdire Avyo te khUba ja bhUkhyo hovAthI teNe pazune mArI tenuM mAMsa khAdhuM ane madirA pIdhI. te vakhate gupta rahelA rAjAnA sevakoe ziyALa jevA avAjo karI tene ghaNA prakAre bIvarAvyo, paNa te jarApaNa kSobha pAmyo nahI. pachI te sahasramale rAjA pAse AvIne kahyuM ke-"meM balidAna ApyuM." sevakoe paNa tenA vIrapaNAnI prazaMsA karI, paraMtu zivabhUti mAMsa-madIrA khAI-pI gayo che e vAta koIe karI nahIM, rAjAe tene moTI AjIvikA ApI potAno sevaka banAvyo. eka vAra rAjAe mathurA nagarI jItavA mATe potAnuM sainya mokalyuM, ane sAthe sahasramallane paNa mokalyo, thoDe dUra gayA pachI teoe paraspara vicAra karyo ke-"rAjAe ApaNane mathurA nagarI jItavA mokalyA che. paraMtu uttara mathurA ane dakSiNa mathurA evI be mathurA che temAMthI kaI jItavAnI che ? te ApaNe pUchyuM nahIM. mATe have zuM karavuM?" te sAMbhaLI zivabhUti bolyo ke-"te bAbata rAjAne pUchavAnI jarUra nathI. ApaNe baMne mathurA jItIne jaIzuM." te sAMbhaLI senApatie kahyuM ke-"A sainyanA be bhAga karIne judA judA jItavA jaIe to to eka paNa mathurA jItI zakAya tema nathI. vaLI eka jItavAmAM ja ghaNo kALa lAge tema che, tethI eka jItyA pachI bIjI jItIe te paNa banI zake tevuM nathI." te sAMbhaLI zivabhUtie kahyuM ke-"te be nagarImAM je durjaya hoya te mane ekalAne ja jItavA Apo, ane bIjI nagarIne jItavA AkhuM sainya laIne tame jAo." tyAre senApatie kahyuM ke-"dakSiNa mathurA moTI che mATe tyAM tame jAo." te Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 85 sAMbhaLI zivabhUtie dakSiNa mathurA tarapha jaI buddhi ane baLathI te jItI lIdhI, ane sainya uttara mathurA jItI lIdhI. pachI sarva rAjA pAse AvyA. rAjAe te vRttAMta sAMbhaLI prasanna thaI zivabhUtine kahyuM ke-"teM moTuM kAma karyuM che. mATe tane zuM ApuM? je mAge te ApuM." teNe kahyuM ke-"mane sarvatra pharavAnI rajA Apo." rAjAe kahyuM- "tArI svecchAe tAre sarvatra pharavuM." tyArapachI te zivabhUti icchA pramANe pharavAthI potAne ghera paNa madhyAhna pachI jAya, madhya rAtrie jAya, koI vakhata paroDhIye jAya ane koI vakhata na paNa jAya. evI rIte aniyamita thavAthI tenI strI ghaNI ja kheda pAmI, tethI teNIe eka vAra potAnI sAsune kahyuM ke "he mAtA ! divase huM tamArA putranI rAha jovAthI bhUkhe maruM chuM, ane rAtrIe tenA AvyA sudhI jAgavAthI nirAMte nidrA paNa laI zakatI nathI." te sAMbhaLI sAsue kahyuM ke-"Aje tuM suI jA, tArA vatI tAre badale Aje huM jAgIza." ema kahI vahune sUvADI pote daravAjA baMdha karI jAgatI rahI. madhya rAtri thaI tyAre zivabhUtie AvIne dvAra ughADavAnuM kahyuM. tyAre tenI mAtAe krodhathI kahyuM ke- "atyAre jyAM dvAra ughADA hoya tyAM jA." te sAMbhaLI zivabhUti paNa roSathI cAlyo gayo. nagaramAM pharatA pharatA teNe AryakaSNAcArya jyAM birAjamAna hatA te upAzraya khullo joyo eTale tyAM jaI AcAryane vaMdana karIne kahyuM ke-"he pUjya ! mane dIkSA Apo." gurue tene nA kahI to paNa teNe potAnA hAthe ja loca karyo. tyAre gurue tene veSa Apyo. prAtaHkALe rAjAe vRttAMta jANI tenI pAse AvI pUchyuM ke-"mane pUchyA vinA kema dIkSA lIdhI ? teNe kahyuM ke "meM tamArI pAse svataMtratA mAgI te vakhate pUcheluM ja hatuM." te sAMbhaLI tenA viyogathI duHkha pAmato rAjA tene vAMdI potAne ghera gayo. pachI guru parivAra sahita tyAMthI vihAra karI anyatra gayA. thoDo samaya gayA pachI pharIthI AcArya te ja nagaramAM AvyA. rAjA temane vAMdavA Avyo. pachI gurunI AjJA laI sahagnamallane rAjA potAne ghera laI gayo. tyAMthI tenI icchA vinA paNa rAjAe Agraha karI tene eka ratnakaMbala ApI. te laI te guru pAse Avyo. gurue ratnakaMbala joI tene Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahyuM ke-"he vatsa ! mane pUchyA vinA kema A ratnakaMbala lIdhI ? sAdhuone bahu mUlyavALuM upakaraNa kahyuM nahIM." ema kahyA chatAM teNe te ratnakaMbalano tyAga karyo nahI. paraMtu mUchane lIdhe upadhimAM gopavIne rAkhI. ekadA te zivabhUti bahAra gayo hato tyAre gurue tenI mUccha dUra karavA mATe tenI upadhimAMthI te ratnakaMbala kADhI tenA kakaDA karI sAdhuone pAdaluMchana karavA ApI dIdhA. pachI te jayAre Avyo tyAre te vRttAMta teNe jANyo, AthI manamAM kaSAya rAkhI mauna rahyo. ekadA gurue jinakalpInI vyAkhyA karI, temAM kahyuM ke- "jinakalpI be prakAranA che. temAM eka hAtharUpI ja pAtravALA, ane bIjA pAtra dhAraNa karanArA. te vaLI vastra sahita ane vastra rahita ema be prakAranA hoya che." ityAdi jinakalpikano mArga sAMbhaLI sahasramale pUchyuM ke- "hAlamAM e mArga kema aMgIkAra karAto nathI ?" guru kahyo ke"hAlamAM te mArga viccheda thayo che." te bolyA- "jo te mArga hAlamAM paNa aMgIkAra karAya to teno viccheda na thAya. paralokanA arthIne to e ja mArga uttama che, kema ke sarvathA prakAre parigrahano tyAga karavo e ja zreya che." te sAMbhaLI gurue kahyuM ke-"e to dharmanAM upakaraNa che, te kAMI parigraha kahevAya nahIM. kema ke carmacakSuthI joI na zakAya tevA ghaNA jaMtuo che, temanI rakSAne mATe rajoharaNa dhAraNa karavAnuM kahyuM che. besatAM, sUtAM, UbhA rahetAM, kAMI vastu letAM athavA mUkatAM tathA zarIrane lAMbuM-sUkuM karatAM prathama rajoharaNa vaDe bhUmi AdinuM pramArjana karavAnuM che. athavA saMpAtima eTale uDI uDIne AvI paDatA sUkSma jIvo cotarapha vyApIne rahyA che, temanI rakSA mATe mukhavastrikA rAkhavAnI che. tathA annapANImAM paNa jaMtuo kadAca hoI zake che, te jovA mATe pAtra rAkhavAnuM kahyuM che. temaja samyakta, jJAna, zIla ane tapa sAdhavA mATe vastranuM paNa dhAraNa karavuM kahyuM che. kema ke zIta, vAyu, taDako tathA DAMsa macchara vagerethI saMtApa pAmelA sAdhuo kadAca samakita vagerethI paNa skUlanA pAme. vastra nahIM dhAraNa karavAthI kSudra prANIono vinAza thAya athavA jJAnadhyAnanA upaghAtarUpa moTo doSa thAya. je A doSone dharmopakaraNa vinA ja varjItyajI zakato hoya te jinezvaranI jema upakaraNa grahaNa na kare to yogya che. vaLI Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ jinakalpI pahelA saMghayaNa vALA ja hoya che, tethI teo upakaraNa vinA paNa doSo TALI zake che. hamaNAM prathama saMghayaNa nathI, tethI jinakalpika mArgano viccheda thayo che. vaLI upakaraNa dhAraNa karavAmAM kAMI parigraha kahI zakAto nathI, paMDito mUchane ja parigraha kahe che, kemake mUcha ja mokSamAM vighnakartA che, kAMI upakaraNa vighna karI zakatAM nathI paNa tenI mUccha vighnakartA che." e rIte gurue tene aneka prakAre samajAvyo to paNa te samajo nahIM. ane vastra vagereno tyAga karI ekalo vanamAM gayo. tyAM tenI bahena uttarA nAmanI sAdhvI tene vAMdavA mATe gaI. tyAre tene vastra rahita joI teNIe paNa vastrAdikano tyAga karyo. ekadA tenI sAthe bhikSA mATe te paNa nagaramAM cAlI. tene potAnI bArImAM ubhelI eka vezyAe joI. tethI te vezyAe vicAra karyo ke- "A strIne vastra rahita jovAthI loko strIothI vairAgya pAmaze. (eTale amane hAni thaze.)" ema dhArI vezyAe tenA zarIra para eka sADI uparathI nAMkhI, to paNa uttarAe tenI icchA na karI, tyAre zivabhUtie teNIne kahyuM ke-"A zATikA devatAe ApI che, mATe tene dUra na kara." A pramANe bhAInA vacanathI teNe te sADI zarIra para dhAraNa karI. te zivabhUtine koDinsa ane korTuvIra nAmanA be buddhimAna ziSyo hatA, temanAthI A boTika matanI paraMparA cAlI. A rIte AThamo nihnava digaMbara thayo. teNe prathama zuddha bodha meLavyo hato, paNa pAchaLathI hArI gayo, tethI prApta thayelI bodhinuM rakSaNa karavA mATe bhavya prANIoe yatna karavo. 8. have pUrve kaheluM manuSyapaNuM, zAsazravaNa ane dharmazraddhA e traNe prApta thayA chatAM paNa saMyamane viSe vIrya-parAkrama phoravavuM ati durlabha che. te kahe che - suiM ca laddhaM saddhaM ca, vIriyaM puNa dullahaM / bahave royamANA vi, no ya NaM paDivajjae // 10 // artha : zrutine eTale dharmanA zravaNane tathA manuSyapaNAne tathA dharmanI Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 88 zraddhAne pAmIne saMyama levAnuM vIrya punaH eTale atyaMta durlabha che. kema ke ghaNA manuSyo rucivALA eTale zraddhAvALA hovA chatAM paNa ene eTale A saMyamane aMgIkAra karatA nathI. 10 have A cAre aMgonuM paraloka saMbaMdhI phaLa batAve che - mANusattammi AyAo, jo dhammaM succa saddahe / tavassI vIriyaM laddhaM, saMvuDo NidbhuNe rayaM // 11 // artha : manuSyapaNAne viSe Avelo je prANI dharmane sAMbhaLI tenA para zraddhA rAkhe che. te tapasvI eTale niyANA Adi rahita prazasya tapavALo jIva vIrya eTale saMyamanA udyamane pAmIne saMvaravALo thaIne karmarUpI rajane atyaMta dUra kare che-nAza karI mukti pAme che. 11. have te cAre aMgonuM AlokasaMbaMdhI phaLa batAve che - sohI ujjuyabhUyassa, dhammo suddhassa ciTThai / nivvANaM paramaM jAi, ghayasitti vva pAvae // 12 // artha : cAra aMganI prApti vaDe mokSa pratye RjubhUta eTale taiyAra thayelAne zuddhi thAya che eTale kaSAyarUpI kaluSatAno nAza thAya che. tathA zuddha thayelAne kSamAdika daza prakArano yatidharma sthira thAya che. tathA sthira dharmavALAne utkRSTa nirvANa-mokSa prApta thAya che eTale te jIvanamukta thAya che. arthAt ghI vaDe sIMcAyelA agninI jema tapanA teja vaDe te jAjavalyamAna thAya che. 12. A pramANe phaLa kahIne have ziSyane upadeza Ape che - vigiMca kammuNo heDaM, jasaM saMciNu khaMtie / pADhavaM sarIraM hiccA, uTThe pakkamaI disaM // 13 // Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 89 artha : guru ziSyane kahe che ke-sAdhu manuSyatvAdikanA niSedhaka evA karmanA mithyAtva avirati vagere upAdAna kAraNane tuM vivecana kara eTale pRthakkaraNa kara. ane kSAMti vaDe tathA upalakSaNathI mArdavAdika vaDe yaza eTale saMyama athavA vinaya. tene tuM ekaTho kara eTale puSTa kara. e pramANe karavAthI prANI A pRthvInA vikAra rUpa dArika zarIrano tyAga karIne urdhva dizAe eTale mokSa pratye jAya che arthAta ema karavAthI prANI mokSa jAya che. te pramANe karavAthI he ziSya ! tuM paNa mokSamAM jaIza. 13. A pramANe te ja bhave mokSe janAranuM phaLa kahI, have tethI bIjAone zuM phaLa prApta thAya ? te kahe che - visAlisehiM sIlehiM, jakkhA uttarauttarA / mahAsukkA va dippaMtA, mannaMtA apuNaccavaM // 14 // appiyA devakAmANaM, kAmarUvaviuvviNo / urlDa kappe ciTuMti, puvvA vAsasayA bahU // 15 // artha : sAdhuo visadaza eTale potapotAnA cAritramohanIya karmanA kSayopazamanI apekSAe judA judA vrata pALavArUpa AcAra pAlanathI deva thaIne, UMce kalpamAM-devalokamAM rahe che. eno bIjI gAthA sAthe saMbaMdha che. te devo kevA che? te kahe che. uttarottara pradhAna evA, tathA mahAzukla eTale atyaMta ujjavaLa je caMdra sUrya Adi tenI jema dedIpyamAna tathA dIrgha AyuSyanI sthiti hovAthI pharI cyavavuM nathI ema potAnA manamAM mAnatA, tathA pUrva bhavamAM cAritra pALavArUpa sukRta vaDe devanA kAmabhoga pratye arpaNa karAyelA pAmelA evA, tathA IcchA pramANe rUpane racavAvALA evA te devo ghaNA eTale asaMkhyAtA seMkaDo pUrva varSa sudhI UMce kalpane viSe eTale bAradevalokane viSe tathA upalakSaNathI nava raiveyaka ane pAMca anuttara vimAnane viSe rahe che-sthitine bhogave che. ahIM pUrvavarSanuM grahaNa karyuM che tethI ema jaNAvyuM ke-pUrvanA AyuSyavALA ja cAritrane yogya hoya che tethI teone ja dezanA ApavAmAM Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 90 Ave che, teo ja upadezanI yogyatAvALA che. 14-15. teone svargamAM rahevA jeTaluM ja phaLa che ke bIjuM paNa che? te upara kahe che - tattha ThiccA jahAThANaM, jakkhA Aukkhae cuyA / urvati mANusaM joNiM, se dasaMge'bhijAyai // 16 // artha : te devalokane viSe devo jenuM jevuM sthAna hoya-jenI jeTalI sthiti hoya te pramANe rahIne pachI AyuSyano kSaya thavAthI tyAMthI cyavIne manuSyanI yonimAM Ave che ane tyAM savizeSa zubha karmavALo te jIva daza aMgavALo eTale daza prakAranA bhoganI sAmagrIvALo thAya che. ahIM eTale te jIva ema ekavacana ApyuM teno hetu e che je potapotAnA bAkI rahelA zubhakarmane anusAra koI nava prakAranA, koI ATha prakAranA ema vividha prakAranA bhoganI sAmagrIne pAme che. ema jaNAvavA mATe eka vacana lakhyuM che. 16. have bhoganA dazAMga eTale daza prakAro batAve che - khettaM vatthu hiraNNaM ca, pasavo dAsa-porusaM / cattAri kAmakhaMdhANi, tattha se uvavajjai // 17 // artha : kSetra eTale grAma ArAma vagere athavA setu ane keturUpa kSetra vAstu eTale bhoMyarA vagere khAtaHkhodelo, meDI vagere ucchita= jamInathI UMcA ane te baMne rUpa gharo, suvarNa, ane upalakSaNathI rUpe vagere, gAya bheMsa vagere pazuo, cAkara, tathA pauruSeya eTale padAtino samUha A cAra kAmabhoganA heturUpa skaMdho eTale pudgalanA samUho jemAM hoya tevA kuLamAM te utpanna thAya che. ahIM kSetra ane vAstu maLIne kAmano eka prakAra jANavo, bIjo hiraNya, trIjo pazuo ane cotho kAma, dAma ane pauruSeya maLIne jANavo. A cAre kAma maLIne tenuM eka aMga kahyuM. 17. Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 91 bAkInAM nava aMga kahe che - mittavaM nAivaM hoi, uccAgotte ya vannavaM / appAyaMke mahApanne, abhijAe jaso bale // 18 // artha : vaLI te mitravALo thAya che 1, tathA jJAtivALo eTale kuTuMbavALo thAya che 2, tathA ucca gotravALo thAya che 3, tathA varNavALo eTale zarIranI kAMtivALo thAya che 4, tathA alpAMtaka eTale vyAdhi rahita thAya che 5, mahAprajJa eTale paMDita thAya che 6, tathA abhijAta eTale vinayavALo thAya che 7, tethI ja yazasvI thAya che 8, tathA baLavAna thAya che, 9, 18. AvuM guNavALuM manuSyapaNuM prApta thAya e ja tenuM phaLa che? ke bIjuM paNakAMI phaLa che ? te kahe che - bhoccA mANussae bhoe, appaDirUve ahAuyaM / puvvaM visuddhasaddhamme, kevalaM bohi vujjhiyA // 19 // cauraMgaM dulhaM maccA, saMjamaM paDivajjiyA / tavasA dhutakammaMse, siddhe bhavati sAsae // 20 // tti bemi // artha : tyAM te manuSya AyuSya paryaMta bIjAne na maLI zake tevA manuSya saMbaMdhI kAmabhogone bhogavIne pUrva janmamAM vizuddha=niyANA Adi rahita saddharmavALI kalaMka rahita jina dharmanI prAptine jANIne tyArapachI prathama kahelA manuSyabhavAdika cAra aMgo je atyaMta durlabha che ema jANI, sarvasAvadyavirati rUpa cAritrane aMgIkAra karI, bAra prakAranA tapa vaDe sarvakarmano nAza karIne, zAzvata eTale niraMtara sthitivALo siddha thAya che. ema huM kahuM chuM. A pramANe zrIsudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kahyuM ke zrImahAvIrasvAmI pAsethI meM je pramANe sAMbhaLyuM che te pramANe huM tamane kahuM chuM. 19-20. Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ drumapatraka adhyayana zarIranI nazvaratA ane AyuSyanI kSaNabhaMguratA batAvIne paramakRpALu paramAtmAe paramavinayI gautamasvAmImahArAjAne dareka padArtha samajAvatAM samajAvatAM samaya goyama ! mA pamAya / ' he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karIza ema vAraMvAra kahela che. ahIM pramAda eTale nidrA eTaluM ja nahi paNa je indriyo Adi maLela che tene dharma ArAdhanAmAM na vALatAM viSayasukhomAM Asakta karavI te paNa pramAdarUpe kahela che. pIpaLAnA pAnanA dRSTAMta dvArA zarIra-Rddhi-samRddhi pratye Asakta banavA jevuM nathI te batAvyuM che eTale prAraMbhamAM vRkSanA pAMdaDA dvArA upadeza Apela hovAthI 'drumapatra adhyayana' nAma ApyuM che. A bharatakSetramAM pRSThacaMpA nAmanI nagarImAM sAla nAme rAjA ane mahAsAla nAme yuvarAja hatA. te baMne bhAIone yazomatI nAmanI bahena hatI. tene piThara nAmano pati hato. temane gAgili nAmano eka putra hato. eka vakhata vihAra karatA karatA zrI mahAvIrasvAmI te nagarImAM samavasaryA. temanA samAcAra sAMbhaLI sAla ane mahAsAla parivAra sahita bhagavAnane vaMdana karavA gayA. jinezvarane namaskAra karI baMne bhAIo yogya sthAne beThA. pachI bhagavAnanA mukhathI temaNe A pramANe dharmadezanA sAMbhaLI. 'he bhavya prANIo ! saMsAramAM manuSya bhava vagere dharmasAdhanAnI Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 93 sAmagrI maLavI ati durlabha che. mithyAtva, avirati vagere dharmanA bAdhaka che, mahA AraMbho narakanAM kAraNo che, A saMsAra janma, jarA, maraNa vagere aneka duHkhothI bharelo che, krodhAdi kaSAyo saMsAra bhramaNanA heturUpa che ane te kaSAyono tyAga karavAthI ja mokSanI prApti thAya che." ityAdi dharmadezanA sAMbhaLI sAla, mahAsAla vagere sarva potapotAne sthAne gayA. gayA pachI sAla rAjAe mahAsAlane kahyuM ke- "he bhAI ! bhagavAnanI dezanA sAMbhaLI mane vairAgya thayo che, tethI huM dIkSA grahaNa karIza. A rAjyane tuM grahaNa kara." te sAMbhaLI mahAsAle kahyuM ke-"he baMdhu ! A durgatinA kAraNarUpa rAjayathI mAre saryuM, mane paNa vairAgya thayo che, tethI huM paNa tamArI sAthe ja dIkSA grahaNa karIza. mane paNa tamArI sAthe rAkhI durgatithI mAro uddhAra karo." te sAMbhaLI rAjAe potAnA bhANeja gAgiline rAjaya upara sthApana karI nAnA bhAI sahita moTA utsavapUrvaka zrI mahAvIrasvAmI pAse dIkSA grahaNa karI. pachI niraMtara bhagavAnanI sAthe vicaratA te baMne muni saMpUrNa agyAra aMga bhaNyA. eka vakhata bhagavAna rAjagRha nagarathI caMpApura tarapha cAlyA. te vakhate sAla mahAsAla munioe prabhune vaMdanA karI vijJapti karI ke-"he svAmI ! jo ApanI anujJA hoya to ame pRSThacaMpA nagarImAM amArA svajanone pratibodha karavA joIe." te sAMbhaLI jJAnI prabhue te baMnene gautama gaNadharanI sAthe javAnI anujJA ApI. eTale teo anukrame vihAra karI pRSThacaMpA nagarIe gayA. tyAM devoe racelA suvarNa kamaLa upara besI cAra jJAnane dhAraNa karanAra zrI gautamasvAmI dharmadezanA ApavA lAgyA. gAgili rAjA potAnA baMne mAmA sahita zrI gautamasvAmIne samavasarelA jANI potAnA mAtA pitAnI sAthe utsukatAthI temane vaMdana karavA mATe moTA ADaMbarapUrvaka gayo. gautamasvAmIne tathA mAmAone vaMdanA karI te yogya sthAne beTho. saMsAranI asAratA jaNAvanArI dharmadezanA sAMbhaLI gAgili rAjAe potAnA mAtA pitA sahita vairAgya pAmI, putrane rAjya para sthApana karI gautamasvAmI pAse dIkSA-pravrajayA grahaNa karI. Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 tyArapachI sAla, mahAsAla, gAgili ane tenA mAtA pitA sahita gautamasvAmI tyAMthI vihAra karI bhagavAnanI pAse javA mATe caMpAnagarI tarapha cAlyA. mArgamAM sAla ane mahAsAla muni vicAra karavA lAgyA ke--''bena, banevI ane bhANejane ApaNe saMsArasamudrathI tAryA e bahu sAruM thayuM." te vakhate gAgali vagere traNe paNa vicAra karavA lAgyA ke--'aho ! A sAla ane mahAsAla ApaNA moTA upakArI che. kemake temaNe prathama ApaNane rAjyalakSmInA mAlika karyA ane atyAre mokSalakSmInA paNa mAlika karavA mATe A durlabha cAritra apAvyuM." ityAdi vicAra karatAM te pAMce kSapaka zreNi para ArUDha thayA, ane mArgamAM ja moharUpI madonmatta hAthIno vinAza karavAmAM siMha samAna te pAMce mahAtmA kevaLajJAna pAmyA. anukrame teo gautamasvAmInI sAthe zrI jinezvara pAse AvyA. tyAM te pAMce kevaLIo jiteMdrane pradakSiNA karI kevaLInI sabhA tarapha cAlyA. te vakhate gautamasvAmIe temane kahyuM ke-"he munio ! zuM tame jANatA nathI ke e parSadA kevaLI bhagavaMtonI che ? tyAM tame kema jAo cho ? Ama Avone jagat prabhune vaMdana karo.' te sAMbhaLI prabhue gautamane kahyuM ke--he gautama ! kevaLInI AzAtanA na karo, teo kevaLI che." A pramANe bhagavAnanuM vacana sAMbhaLI tatkALa gautamasvAmIe temane khamAvI manamAM vicAra karyo ke--mArA ziSyone tarata kevaLajJAna thAya che ane mane to haju sudhI kevaLajJAna thayuM nathI. to zuM huM A bhave mokSamAM jaIza ke nahIM jAuM ?'' A pramANe te vicAra karatA hatA, teTalAmAM temaNe A pramANe devatAonI paraspara vAtacIta sAMbhaLI ke--'Aje zrI jinezvare dezanAmAM kahyuM hatuM ke je manuSya potAnI labdhithI aSTApada parvata para jaI jinezvarone vaMdanA kare te manuSyanI te ja bhavamAM siddhi thAya che." AvuM devanuM vacana sAMbhaLI gautamasvAmI aSTApada javA utsuka thayA, ane te bhagavAna pAse AjJA mAgI. bhagavAne tApasone bodha mATe tathA temane sAttvanA mATe javAnI AjJA ApI. eTale zrI gautamasvAmI bhaktithI tIrthaMkarane vaMdana karI aSTApada tarapha cAlyA. Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 95 A avasare koDinsa, dinna ane sevAla nAmanA traNa tApasI ke jemane darekane pAMcaso pAMcaso ziSyo hatA, temaNe mANasonA mukhathI mahAvIra bhagavAnanuM uparokta vacana sAMbhaLyuM hatuM, tethI teo potapotAnA ziSya parivAra sahita prathamathI ja aSTApada tarapha cAlyA hatA. teomAM pahelo koDinsa nAmano tApasa potAnA ziSya rahita niraMtara upavAsa karI pAraNe kaMda vagerenuM bhojana karato hato. te aSTApadanI pahelI mekhalA sudhI pahoMcyo hato. AgaLa javAnI tenI zakti nahotI. bIjo dinna nAmano tApasa ziSyo sAthe niraMtara chaThTha tapa karI pAraNAmAM pAkI gayelAM pAMdaDAM vagerenuM bhojana karato hato, te A parvatanI bIjI mekhalA sudhI AvIne aTakI gayo hato, tathA trIjo savAla nAmano tApasa ziSyo sAthe niraMtara aThThama tapa karI pAraNAmAM sukI sevALanuM ja bhakSaNa karato hato, te aSTApada parvatanI trIjI mekhalA sudhI pahoMcyo hato. paraMtu temAMno koI paNa te parvatanA zikhara sudhI jaI zakyo nahoto. (aSTApadane eka eka yojanA pramANa ATha mekhalAo che.) teTalAmAM te tApasoe gautamasvAmIne AvatA joI vicAra karyo ke- "ame tapa vaDe atyaMta kRza thayA chIe, to paNa upara vadhAre caDI zakatA nathI, to A sthULa zarIravALA yati zI rIte caDI zakaze ?' A pramANe teo vicAra kare che teTalAmAM to gautamasvAmI jaMghAcAraNa labdhithI sUryanA kiraNonuM AlaMbana karI zIvratAthI caDavA lAgyA ane anukrame te sarvane oLaMgI kSaNavAramAM joI na zakAya teTalA dUra gayA. te joI gautamasvAmInI prazaMsA karatA te traNe tApasoe potapotAnA manamAM vicAra karyo ke- "A yati parvata parathI utaraze tyAre ame temanA ziSya thaIzuM." ahIM gautamasvAmI parvatanA zikhara para jaI tyAM bharatacakrInA karAvelA manohara prAsAdane joI manamAM AnaMda pAmyA. pachI prAsAdanI aMdara rahelA potapotAnA dehapramANa ane varNavALI zrIRSabhAdi covIze tIrthakaronI pratimAone vaMdanA karI, jANe sAkSAt jinezvaro ja virAjatA hoya evA te sthApanA jinone joI joIne gautamasvAmI advitIya AnaMda pAmyA. ane ""jagaciMtAmaNi jaganAha.' vagere sUtra vaDe stuti karI. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 96 pachI prAMte namaskAra karI caityanI bahAra AvI azokavRkSanI nIce rAtri pasAra karavA lAgyA. A avasare zakeMdrano dikSALa dhanada (kubera) deva tyAM jinezvarone vaMdana karavA Avyo. teNe tIrthakarone vaMdanA karIne gautama gaNadharane paNa harSathI vaMdanA karI temanI pAse te beTho. te vakhate gaNadhara mahArAja devaguru-dharma traNa tattvanuM nirupaNa karavA lAgyA. temAM gurutattvanuM nirupaNa karatAM temaNe A pramANe sAdhunA guNonuM varNana karyuM-"jeo pAMca mahAvratone dhAraNa karanArA che, tIvra tapa vaDe zarIranuM zoSaNa karanArA che, aMtakAMta AhAranuM bhakSaNa karanArA che, zatru ane mitrane viSe tulya manovRttivALA che, pAMca iMdriyone jItanArA che tathA jeo krodhAdi kaSAya rahita che te mahAtmA munio ja guru kahevAya che, ke jeo pote saMsAra sAgarane tare che tathA bIjAne paNa tAre che." AvAM gaNadhara mahArAjanAM vacana sAMbhaLyAM. paNa gautama gaNadharanuM zarIra komaLa ane hRSTapuSTa joI dhanade vicAra karyo ke-"A gaNadhara je pramANe kahe che tevuM temanuM potAnuM ja zarIra nathI jaNAtuM. kAraNa ke aMtaprAMta AhAra levAthI AvuM manohara zarIra hoI zake ja nahIM." ema vicArI te vaizravaNa deva kAMIka malakyo. te vakhate tenA hRdayano abhiprAya jANI cAra jJAnane dhAraNa karanAra gaNadhara mahArAjA bolyA ke-"he deva ! dhyAna ja pramANa che, paraMtu dekhAtuM kRza zarIra kAMI kAraNabhUta nathI. vaLI te dhanada ! A tamArA saMzayarUpI kAdavane dhovA mATe jaLa jevuM puMDarIka adhyayana (puMDarIka kaMDarIkanuM caritra) kahuM chuM te sAMbhaLo- A ja jaMbUdvIpanA mahAvidehamAM puSkalAvatI nAmanI vijayamAM puMDarIkiNI nAmanI nagarI che. temAM mahApadma nAme rAjA hato. tene padmAvatI nAmanI rANI hatI. tene puMDarIka ane kaMDarIka nAmanA temane be putro hatA. eka vakhata te nagarImAM koI sthavira muni padhAryA. temane vaMdanA karI, temanA mukhathI dharma sAMbhaLI, vairAgya pAmI, mahApadma rAjAe puMDarIkane rAya ane kaMDarIkane yuvarAja pada ApI dIkSA lIdhI. anukrame sarva pUrvano abhyAsa karI te rAjarSi kevaLajJAna pAmI eka mAsanA anazana karI mokSapada pAmyA. Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 62 tyArapachI eka vakhata pAdaraja vaDe pRthvIne pavitra karatA te ja sthavira muni pharIthI te ja puMDarIkiNI nagarIe padhAryA. te sAMbhaLI, harSa pAmI, puMDarIka rAjAe guru pAse jaI, te namaskAra karI dezanA sAMbhaLI. zrAvaka dharma aMgIkAra karyo. pachI kaMDarIka gurune vaMdana karI dharma sAMbhaLIne bolyA ke--'he svAmI huM bhavathI udvega pAmyo chuM, mATe ApanI pAse dIkSA laIza. paraMtu mArA bhAI puMDarIka rAjAnI rajA laIne huM AvuM tyAM sudhI Ape mArA para anugraha karI ahIM ja rahevuM.'' te sAMbhaLI gurue kahyuM ke- ''he vatsa ! A bAbatamAM pramAda karIza nahIM, vahelo Avaje." A rIte gurunA kahevAthI kaMDarIka nagarImAM gayo ane moTA bhAIne teNe kahyuM ke--''he baMdhu ! gurunA mukhathI dharmopadeza sAMbhaLI mane vairAgya thayo che, tethI tamArI AjJA hoya to huM dIkSA levA utsuka thayo chuM. manuSyabhavarUpI ciMtAmaNine koNa pramAdathI gumAve ?' te sAMbhaLI puMDarIke kahyuM ke--'he bhAI! hamaNAM tuM vratano Agraha na kara. huM tane rAjya ApuM chuM. tethI hAla tuM bhoga bhogava ane huM vrata grahaNa karuM.' kaMDarIke kahyuM--"bhoga ke rAjya vaDe mAre saryuM, bhUkhyA mANasane bhojananI jema mane vrata ja iSTa che." puMDarIke kahyuM- "he vatsa ! sAdhu dharma ati duSkara che, kAraNa ke temAM aDhAra pApasthAnone avazya varjavAnA hoya che, meruparvata jevuM durdhara brahmacaryavrata pALavAnuM hoya che, manamAM saMtoSa rAkhavAno che ane gurunA vacana pramANe vartavAnuM hoya che. vatsa ! be bAhu vaDe samudra taravA jevuM te ati duSkara che. vaLI tuM atyaMta sukumAra che, tethI zIta uSNa vagere pariSadonI vyathA sahana karI zakIza nahIM. mATe hAlamAM tAre dIkSA levI yogya nathI.'' te sAMbhaLI kaMDarIka bolyo ke--''pAmara jIvone vrata duSkara lAge che, paraMtu paralokanA arthIne te duSkara nathI. tethI mane vratanI AjJA Apo.' A rIte AgrahapUrvaka AjJA mAgavAthI rAjAe tene nachuTake AjJA ApI. tyAre moTA utsavapUrvaka kaMDarIke dIkSA lIdhI. pachI ugra tapasyA karatAM teNe agyAra aMgono abhyAsa karyo. eka vakhata aMtaprAMta AhAra levAthI kaMDarIkanA zarIramAM dAhavarAdi rogo utpanna thayA. tenI pIDAthI tenuM zarIra kRza ane divase Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 98 caMdranI jevuM phikyuM thaI gayuM. pharIthI vihAranA krame te ja sthavira muni kaMDarika sAthe eka vakhata puMDarIkiNI nagarIe AvyA. temane vaMdana karavA puMDarIka rAjA AvyA. tyAM kaMDarIkane namatAM rAjAe temanuM zarIra ghaNI vyAdhithI gherAyeluM joyuM. tyAre rAjAe gurune kahyuM ke "prAsuka auSadha vaDe A kaMDarIka muninA zarIranI huM cikitsA karIza, mATe Apa mArI. yAnazALAmAM padhAro." A pramANe rAjAnI vijJaptithI guru mahArAja rAjAnI yAnazALAmAM jaIne rahyA. pachI rAjAnI AjJAthI vaidyoe vividha prakAranAM auSadho vaDe kaMDarIka muninuM zarIra thoDA divasomAM vyAdhi rahita karyuM. tyArapachI sthavira muni rajA laI parivAra sahita vihAra karI anyatra gayA. kemake "sAdhuone eka ThekANe rahevuM sAruM nathI.' te vakhate kaMDarIka muni rAjayanA bhojanane viSe lolupa thavAthI vihAra karavA taiyAra thayA nahIM. tenI rAjAne khabara paDatAM te kaMDarIka pAse AvI tene pradakSiNApUrvaka vaMdanA karI madhura vacanathI bolyA ke-"he muni ! tame dhanya cho, tame tamAro janma saphaLa karyo che, kAraNa ke rAjaya, strI vagereno tyAga karI tame vrata grahaNa karyuM che. huM to adhanya chuM ke jethI vIjaLInI jevA capaLa rAjayane tajavA zaktimAna thayo nathI." ityAdi rAjo ekavAra kahyuM tyAre te muni mauna rahyA, pharI bIjIvAra ane trIjIvAra kahyuM tyAre lajjA pAmI temaNe vihAra karyo. pachI keTalAka kALa sudhI utsAha vinA ja gurunI sAthe rahyA. paraMtu temanI hRdayanI azubha vAsanA asAdhya vyAdhinI jema zAMta thaI nahIM. tethI eka vakhata vratathI udvega pAmI, zubha pariNAmathI bhraSTa thaI, guruthI judA paDI te kaMDarIka potAnI nagarIe AvyA, tyAM rAjAnA mahelanI pAse eka azoka vRkSanI zAkhA upara upadhi TIMgALIne te vRkSa nIce beThA. tevAmAM puMDarIka rAjAnI dhAtrIe temane joI te vAta rAjAne karI. te sAMbhaLI ""huM paNa Ane doSane mATe thayo." ema vicAratA rAjA aMtaHpura sahita tatkALa kaMDarIkanI pAse AvyA, traNa pradakSiNA pUrvaka vaMdanA karI, rAjAe prathamanI jema ghaNAM miSTa vacano kahyAM. to paNa kaMDarIka to jANe bhUtAdinA AvezavALA hoya tema mauna ja rahyA. pharIthI rAjAe kahyuM ke- "he mahAtmA! svargano tyAga karI koNa narakane grahaNa kare ? ciMtAmaNino tyAga Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 99 karI koNa kAcano TukaDo grahaNa kare ? moTA sAmrAjayano tyAga karI nirdhanapaNuM koNa aMgIkAra kare ? tevI ja rIte mokSane ApanAra cAritrano tyAga karI kSaNabhaMgura bhoganI koNa prArthanA kare ? Ama chatAM paNa jo tamAre bhoganI icchA hoya to tema kaho. kAraNa ke prArthanA karyA vinA ayogya vastu koNa Ape?" te sAMbhaLI lajjAno tyAga karI kaMDarIka bolyA ke"mAre bhoganI abhilASA che." A sAMbhaLI tarata ja rAjAe pApanA bhAranI jema rAjaya tene soMpyuM, ane pote hAtha vaDe mastakano loca karI, cAritra aMgIkAra karI, kaMDarIka pAsethI sAdhuno veza laI, ""guru pAse pravajayA lIdhA pachI huM bhojana karIza." evo abhigraha laI, te bhAvasAdhu puMDarIka rAjarSi gurunA caraNakamaLathI pavitra thayelI dizA tarapha cAlyA. ahIM kaMDarIke te ja divase lolupatAthI akarAMtiyAnI jema atyaMta bhojana karyuM. te snigdha anna maMda jaTharAgnivALA tene pacyuM nahIM, tethI udaramAM ghaNI vyathA thavA lAgI. pApI dhArIne maMtrI vageree tenI upekSA karI. auSadhAdi karyuM nahIM. vyathArUpI nadInA pUramAM taNAtA te kaMDarIka vicAra karavA lAgyA ke-"du:khamAM paDelA svAmI evA mane paNa je jaDa mANaso upekSA kare che teo sevaka chatAM paNa zatru karatAM adhika vairI che. tethI jyAre huM sAjo thaIza tyAre upekSA karanArA A maMtrI vagere sarvano temanA putrapautrAdi sAthe vinAza karIza." ityAdi taMduliyA malyanI jema raudradhyAna karatA te krUra kaMDarIka viSTAmAM zUkaranI jema rAjyAdimAM atyaMta mUrchAvALA thayA. prAMte te vyathAthI te ja rAtre maraNa pAmIne te sAtamI narake gayA. kemake "aMtakALe jevI mati hoya tevI gati thAya che.' ahIM puMDarIke guru pAse jaI temane vaMdana karI amanuM pAraNuM karyuM. temAM aMtaprAMta AhAra karavAthI temane atyaMta vyathA thaI. to paNa sthiratAne dhAraNa karI te rAjarSi A pramANe bolyA ke- "mokSapadane pAmelA bhagavAna arihaMtone mArA namaskAra che, siddha, sthavira ane sAdhuone mAro namaskAra che, gurunA caraNakamaLamAM meM cAra mahAvrato lIdhelAM che, chatAM hamaNAM paNa saMsArasAgaramAM naukA samAna te vratono pharIthI huM Azraya karuM chuM. huM dInatA rahita thaIne jinezvarAdinuM zaraNa lauM chuM, ane A ISTa zarIrano paNa tyAga Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 100 chellA zvAsozvAsa karuM chuM." A pramANe ArAdhanA karI te mahAmuni kALadharma pAmI sarvArthasiddha vimAnamAM tetrIsa sAgaropamanA AyuSyavALA deva thayA. tyAMthI cyavI mahAvideha kSetramAM janma laI siddhi padane pAmaze. tethI karIne he dhanada deva ! kRza hovuM, puSTa hovuM kAMI puNya-pApanuM kAraNa nathI, paraMtu zubhAzubha dhyAna puNya-pApanuM ja kAraNa che. juo ke kaMDarIka zarIre kRza hatA to paNa durgAnathI narake gayA ane puMDarIka puSTa chatAM zubhadhyAnathI svarge gayA." A pramANe zrIgautamasvAmInA mukhathI tattvane sAMbhaLI aho ! svAmIe mArA manano abhiprAya jANI lIdho." ema AzcaryapUrvaka vicAra karI te dhanada deva potAne sthAne gayo. te vakhate dhanadano sAmAnika deva ke je vajasvAmIno jIva hato te samyakta pAmyo. keTalAka AcAryo kahe che ke-te tiryabhakadeva hato, te deva pAMcaso zloka pramANa te adhyayanane grahaNa karI gaNadharane namI potAne sthAne gayo. pachI prAtaHkALe zrIgautamasvAmI jinezvarone vaMdana karI aSTApada parvata parathI nIce utaryA. te vakhate tApasoe temane kahyuM ke- "he pUjaya ! tame amArA guru thAo. ame tamArA ziSyo chIe." te sAMbhaLI gaNadhara bolyA ke "tamArA ane amArA sarvanA guru jinezvara ja che." tyAre teo bolyA ke-"zuM tamAre paNa guru che ?" svAmI bolyA ke-"hA. sura asuroe jemane namaskAra karelA che, evA, rAgadveSa rahita, sarvajJa zrI mahAvIrasvAmI jagatanA guru che te mArA paNa guru che." te sAMbhaLI sarva tApasI prasanna thayA. pachI devatAe Apelo veSa dhAraNa karI te sarvee gautamasvAmInI pAse dIkSA grahaNa karI. temane sAthe laIne cAlatAM mArgamAM bhikSAno samaya thayo, tyAre gautamasvAmIe temane pUchyuM ke-"tamAre mATe zuM bhojana lAvuM ?" tyAre teoe vicAryuM ke-"ghaNAM puNyathI ApaNane A vAMchitadAyaka guru maLyA che tethI Aje manohara bhojana vaDe ApaNe sudhAgnine zAMta karIe." ema vicArI harSita thaI teoe kahyuM ke-"pUjaya ! ApanA prasAdathI paramAna vaDe Aje amAruM pAraNuM ho." te sAMbhaLI gautamasvAmI pAsenA koI Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 101 gAmamAM gocarIe gayA. tyAM koIe bhaktithI temane ghaNA ghI sAkara sahita prAsuka paramAnaHkhIra vahorAvyuM. te laIne AvatA temane joI te sAdhuoe vicAryuM ke-"pUjyanA hAthamAM to eka ja pAtra che, bIjuM pAyasa pAchaLa koI laIne AvatuM haze, nahIM to A pAtramAMthI to ApaNe bhAge eka eka dANo paNa Ave nahIM. athavA to A guruno prabhAva aciMtya che. teno vicAra ApaNe karI zakIe tema nathI." teTalAmAM gurue AvI te sarvene paMktie besADI te pAtramAMthI te sarvane tRpti thAya tyAM sudhI pAyasa pIrasI, paraMtu akSaNamahAnasa nAmanI labdhinA kAraNe samudramAMthI jaLanI jema te pAtramAMthI jarA paNa pAyasa ochuM thayuM nahIM. te vakhate sevAlakSI pAMcaso ne eka sAdhuoe vicAra karyo ke "ahIM ! amAruM moTuM bhAgya udaya pAmyuM che. jema girirAja sarva auSadhinuM sthAna che tema A guru sarva labdhionuM sthAna che, jema megha sarva nadIone pravartAve che tema A guru bhavya prANIone sanmArgamAM pravartAvanArA che, jema sUrya sarva dizA ane dezono svAmI che, tema A guru sarva zAstronA zAsanakartA eTale zikSA ApanAra che. vaLI A guru yaza vaDe caMdrano ane teja vaDe sUryano paNa tiraskAra kare che. AvA siddhipurInA sArthavAha samAna, lokottara guNanA nidhAna ane kRpArasanA mahAsAgararUpa guru amane moTA puNyathI prApta thayA che. A gurunA prasAdathI ja amane durlabha evI bodhi paNa prApta thaI che tathA emanA prasAdathI ja Aje jagatanA ciMtAmaNirUpa zrI mahAvIrasvAmInA darzana thaze. tethI kharekhara ame to A saMsArasamudrane tarI gayA chIe." AvI rIte zubhadhyAnanI zreNie caDelA teone jamatAM jamatAM ja nirmaLa kevaLajJAna prApta thayuM." pachI sarva sAdhuo tRpta thayA tyAre gautamasvAmIe pote AhAra karyo. pachI te sarvane sAthe laI gaNadharamahArAja AgaLa cAlyA. anukrame samavasaraNanI najIka AvyA tyAre samavasaraNane jotAM ja chaThTha tapa karanArA digna vagere pAMcasone eka sAdhuone prathamanI jema uttama dhyAna karatAM kevaLajJAna prApta thayuM, tathA upavAsa karanArA kauDinmAdi pAMcaso ne eka sAdhuone tevA ja zubhadhyAnanA yogathI tIrthakaranA darzana Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 102 thatAM ane temanI vANI sAMbhaLatAM kevaLajJAna prApta thayuM. te badhA sAthe gaNadhare bhagavAnanI pradakSiNA karI. pradakSiNA karIne te sarva sAdhuo kevaLInI parSadA tarapha cAlyA, tyAre temane gotamasvAmIe kahyuM ke- "munio ! tame e bAju na jAo, Ama Avo ane jagadgurune vaMdanA karo." te vakhate bhagavAne gaNadharane kahyuM ke- "he gautama ! kevaLInI AzAtanA na karo. te kevaLI thayA che." te sAMbhaLI gautama gaNadhare temane mithyAdukRtaparvaka khamAvI vicAra karyo ke"huM gurukarmA hovAthI A bhave mokSapada pAmIza ke nahIM? A jIvone dhanya che ke jeone dIkSA meM ApI chatAM paNa teo mArA karatAM pahelA tatkALa kevaLajJAna pAmyA." A pramANe saMtApa karatA gaNadharane jagaddhatsala zrI mahAvIrasvAmIe kahyuM-"he AyuSman ! potAnI labdhi vaDe aSTApada parvata janArane avazya siddhi maLe evuM mAruM kaheluM vacana devoe tamane saMbhaLAveluM te vacana satya ke asatya ?" gaNadhare kahyuM-"he svAmI ! Ama vacana satya ja hoya." prabhu bolyA- "tyAre tame avRti kema karo cho ? prANIone suMTha, dvidala, carma ane UrNAkaTa jevA cAra prakAranA sneha hoya che. temAM cirakALanA paricayane lIdhe tamAro amArA upara UrNAkaTa jevo sneha varte che. tethI karIne tamane kevaLajJAna thatuM nathI. je rAga strI, dhana, putrAdine viSe hoya te rAga tIrthakara, guru ane dharmane viSe hoya to te prazasta kahevAya che. to paNa tevo rAga yathAkhyAta cAritrano pratibaMdha karanAra che ane sUrya vinA jema divasa na hoya tema yathAkhyAta cAritra vinA kevaLajJAna hotuM nathI. tethI amArA parano rAga jyAre jaze tyAre tamane avazya kevaLajJAna thaze, ane ahIMthI kALa karIne ApaNe baMne tulya ja thaIzuM. mATe avRti na karo." A pramANe gautamagaNadharane temaja bIjA sarva munione hitazikSA ApavA mATe bhagavAne A drumapatraka nAmanuM adhyayana karyuM che. tenuM paheluM sUtra A pramANe che dumapattae paMDuyae jahA, nivaDai rAigaNANa accae / evaM maNuyANa jIviyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 1 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 103 artha : jema ghaNA rAtri divasa pasAra thatAM kALe karIne pAkI javAthI zveta thayeluM vRkSanuM pAMdaDuM paDI jAya che, e ja pramANe manuSyonuM eTale upalakSaNathI sarva prANIonuM jIvita eTale AyuSya ghaNA rAtri divaso javAthI athavA adhyavasAyAdi thayelA upakramathI paDI jAya che eTale kSINa thAya che. tethI he gautama ! eka samaya mAtra paNa pramAda karavo nahIM. ahIM gautamane kahyuM che. paNa upalakSaNathI sarva sAdhuone zrI mahAvIrasvAmI upadeza Ape che. A adhyayana sUtrathI tathA arthathI zrImahAvIrasvAmIe ja prarUpyuM che. ema A uttarAdhyayananI brahavRttimAM lakhyuM che, tethI koI ema kahe ke-"uttarAdhyayana sUtramAM vIra bhagavAnanI vANIno sparza paNa nathI." AvuM kahenArA kumatio ja jANavA. kAraNa ke sAkSAt vIraprabhue ja gautama gaNadharane saMbodhIne bIjA sAdhuone paNa A zikSA ApavA mATe A adhyayana prarUpyuM che. ahIM pAMDura patranI anityatatA jaNAvavAthI yuvAvasthAnI paNa anityatA jaNAvI che. tene mATe niyuktikAra AvA arthavALI gAthAo lakhe che-"kALanA pariNAmathI jenuM komaLatArUpI lAvaNya nAza pAmyuM che, jenI saMdhi eTale DIMTa DhIlA thayA che, evuM kALanA pariNAmathI patanarUpI kaSTane pAmeluM evuM pAkuM pAMdaDuM bIjA navA pallavone hasatAM joIne kahe che ke-"jevA tame atyAre cho tevA ame paNa pahelAM hatAM. ane atyAre ame jevA chIe tevA tame paNa thazo." e pramANe koI vRddha puruSa jema putrane upadeza Ape tema paDatuM pAkuM pAMdaDuM bIjAM navAM pAMdaDAne kahe che. ahIM koIne zaMkA thAya ke- "AvI rIte pAMDupatra ane navAM pAMdaDAM vacce AvI vAtacIta thavAno saMbhava che ?" tene javAba kahe che ke- "AvI rIte pAMDupatra ane kisalayapatrano saMvAda koI vakhata thayo nathI ane thaze paNa nahIM. paraMtu mAtra bhavya prANIone bodha karavA mATe A upamA mAtra kalI che." eTale ke jema pAMDupatro kisalayone upadeza Ape che tema bIjA vRddhoe paNa yuvAvasthAnA garvavALA manuSyone upadeza Apavo. te viSe vAcaka mukhya paNa kahyuM che ke-"jarAvasthA vaDe jenuM zarIra jIrNa thayuM che evA vRddha mANasano parAbhava tuM zA mATe kare che ? tuM paNa thoDA Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 104 kALamAM tevo ja thavAno che, to yuvasthAno mada zA mATe kare che ?'' A rIte jIvita tathA yauvanane anitya jANI jarApaNa pramAda karavo nahIM, e tAtparya che. 1. pharI paNa AyuSyane ja anitya batAve che - kusagge jaha osa biMdue, thovaM ciTThai laMbamANae / dhruvaM maLuvALa nauviyuM, samaya goyama ! mA pamAyaNa rA artha : jema darbhanA agrabhAga para laTakatuM jhAkaLanuM biMdu alpakALa rahe che, te ja pramANe manuSyonuM jIvita che, tethI karIne he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. 2. ii ittariyammi Aue, jIviyae bahupaccavAyae / vidyuLAdi NaM pureDa, samaya goyama ! mA pamAyaNa rUA artha : A pramANe nirUpakrama AyuSya itvara kALanuM eTale alpakALanuM, ane sopakrama jIvita eTale AyuSya ghaNA vighnavALuM-- vighAtavALuM hovAthI pUrve karelA karmarUpI rajane tuM dUra kara ane tene mATe ja he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. 3. kadAca koI ema dhAre ke pharIthI manuSya bhava Avaze tyAre udyama karIza. te upara manuSya bhavanI durlabhatA batAve che - - dulahe khalu mANuse bhave, cirakAleNa vi savvapANiNaM / gADhA ya vivAna muLo, samaya goyama ! mA pamAyaN // 4 // artha : sarva prANIone cirakALe paNa manuSyabhava pharIthI prApta thavo durlabha ja che, kAraNa ke karmonA vipAko gADha che eTale vinAza karavA azakya che. tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. 4. Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 105 manuSyabhavanI durlabhatAne ja daza sUtro vaDe batAve che - puDhavIkAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 5 // artha : pRthvIkAyane pAmelo jIva utkRSTathI saMkhyAtIta kALa sudhI eTale asaMkhyAtI utsarpiNI avasarpiNIrUpa kALa sudhI rahe che. arthAt tene te ja kAyamAM teTalA vakhata sudhI vAravAra janma maraNa pAmI tyAMne tyAM ja rahe che. tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. 5. AukkAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 6 // teukkAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 7 // vAukkAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhAIyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 8 // artha : apakAyane pAmelo. 6. tejaskAyane pAmelo. 7. vAyukAne pAmelo jIva te te kAyamAM asaMkhyAto kALa rahe che tethI he gautama ! eka samayamAtra paNa pramAda na karavo. 8. vaNassaikAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlamaNaMtaM duraMtaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 9 // artha : vanaspatikAyane pAmelo jIva utkarSathI anaMta ane duSTa aMtavALA kALa sudhI eTale anaMtI utsarpiNI avasarpiNI kALa sudhI rahe che. (sAdhAraNa vanaspatikAyane uddezI A pramANe kahyuM che.) tethI karIne he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. 9. Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 106 beiMdiyakAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhijjasanniyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 10 // artha : DhIdriyakAyane pAmelo jIva utkarSathI saMkhyAtA hajAra varSa rUpa kALa sudhI rahe che, tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. 10. teiMdiyakAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhijjasanniyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 11 // cauridiyakAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / kAlaM saMkhijjasanniyaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 12 // artha : te iMdriya temaja cariMdriyamAM paNa saMkhyAto kALa rahyA saMbaMdhI be gAthA (11-12)no artha dazamI gAthA pramANe jANavo. paMceMdiyakAyamaigao, ukkosaM jIvo u saMvase / sattaTThabhavaggahaNe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 13 // artha : paMcendriya tiryaMca kAyane pAmelo jIva utkarSathI sAta ATha bhavanA grahaNamAM rahe che. tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. deva ane nArakIne mATe uttaranI gAthAmAM kahevAnA che tathA manuSyabhavanI to durlabhatA kahelI che tethI ahIM paceMdriya zabdathI tiryaMcanA ja levAnA che. temAM saMkhyAtA varSanA AyuSyavALAmAM sAta bhava kare ane AThamo bhava kare to asaMkhyAtA varSanA AyuSyavALAmAM kare che. tethI ahIM sAta ATha bhava kahyA che. 13. deve Narae ya gao, ukkosaM jIvo u saMvase / ikkekabhavaggahaNe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 14 // Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 107 artha : devanA bhavane tathA nArakInA bhavane pAmelo jIva utkarSathI eka eka bhavagrahaNane viSe ja rahe che, (ekeka bhava ja kare che) tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. 14. kahelA arthane ja samApta kare che. evaM bhavasaMsAre, saMsarati subhAsubhehi kammehiM / nIvo pamAyavartuLo, samayaM oyama ! mA pamAyaN // artha : upara kahyA pramANe A janmamaraNarUpI saMsAramAM ghaNA pramAdavALo jIva pRthvIkAya Adi bhavanA heturUpa zubhAzubha karmo vaDe bhramaNa kare che. he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. 15. A pramANe manuSyabhavanI durlabhatA kahI. have manuSyabhava prApta thayA chatAM paNa uttarottara guNa prApta thavA paNa ati durlabha che. te pAMca sUtro vaDe kahe che - laddhUNa'vi mANusattaNaM, AyariyattaM puNarAvi dullabhaM / vave suyA milevuyA, samayaM goyama ! mA pamAyaN // 6 // artha : manuSyapaNuM pAmyA chatAM paNa pharIne temAM AryapaNuM eTale Arya dezamAM janma durlabha che. kAraNa ke ghaNA jIvo to parvatAdimAM vasanArA coro che tathA mleccha eTale jemanI bhASA paNa na samajI zakAya tevA zaka ane yavana dezamAM utpanna thayelA hoya che, teo dharma, adharma, bhakSya, abhakSya ane gamya, agamya vagere kAMI paNa jANatA ja nathI. tevA dezamAM utpanna thavAya to tethI paNa te manuSyajanma vyartha ja che. tethI karIne he gautama ! eka samaya paNa pramAda karavo nahIM. 16. lavaNa'vi AyariyattaNaM, ahINapaMciMdiyayA hu dulahA / viniyiyA huM vIsarpha, samaya goyama ! mA pamAyaN // 7 // Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 108 artha : AryapaNuM pAmIne paNa sarva iMdriyonI nipuNatA prApta thavI durlabha ja che. kAraNa ke- rogAdi vaDe iMdriyonI vikalatA=apUrNatA hoya evuM ghaNuM kharuM--e jovAmAM Ave che. tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda karavo nahIM. 17. ahINapaMciMdiyattaM pi se lahe, uttamadhammasuI hu dullahA / kutitthinisevae jaNe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 18 // artha : paMceMdriyanI saMpUrNatA paNa te jIva kadAca pAme to paNa uttama eTale tAttvika dharmanuM zravaNa atyaMta durlabha ja che. kAraNa ke- ghaNA loko zAkyAdi kutIrthikone sevanArA hoya che kAraNa ke katIrthiko lAbhAdinI icchAthI prANIone priya evo ja upadeza kare che. tethI temanA matamAM ghaNA mANaso jAya che. tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. 18. labhrUNavi uttamaM suiM, saddahaNA puNaravi dullahA / micchattanisevae jaNe, samayaM goyama ! mA pamAyae // 19 // artha : uttama dharmanuM zravaNa pAmIne paNa pharIthI te upara zraddhA thavI durlabha che. kAraNa ke ghaNA mANaso anAdi bhavanA abhyAsathI tathA bhArekarmI hovAthI mithyAtvane sevanArA hoya che, tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda karavo nahi. 19. dhamma pi hu saddahaMtayA, dullahayA kAeNa phAsayA / iha kAmaguNehiM mucchiyA, samayaM goyama ! mA pamAyae // 20 // artha : uttama dharmane zraddhA karatAM paNa tene kAyA vaDe sparza karanArA eTale anuSThAna karanArA ati durlabha che. kAraNa ke A jagatamAM ghaNA jIvo zabdAdi kAmabhogane viSe mUrchAvALA-spRhAvALA hoya che. apathyanI jema ahita karanArA viSayo bhogI mANasone priya lAge che. tethI durlabha evI dharmasAmagrI Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 109 pAmavA chatAM he gautama ! eka samaya paNa pramAda karavo nahIM. 20. have zarIranI zakti hoya to dharmanI ArAdhanA karavI. zarIra anitya che. tethI cha sUtra vaDe apramAdano upadeza Ape kAraNa ke che - parijUra te sarIrayaM, kesA paMDurayA havaMti te / se soyabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAya // 21 // artha : tAruM zarIra sarva prakAre jIrNa thAya che, tathA tArA kezo, lokonA netrone manohara lAge tevA zyAmavarNanA je hatA te vRddhAvasthAnA kAraNe zvetavarNavALA thAya che. tathA te eTale pUrve hatuM te zrotranuM baLa eTale dUratI sAMbhaLavAnI zakti paNa hAni pAme che. tethI zarIranuM sAmarthya asthira--anitya che mATe he gautama ! eka samaya paNa pramAda na 12vo. 21. parijUra te sarIrayaM, kesA paMDurayA havaMti te / se cakkhubale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAya // 22 // parijUra te sarIrayaM, kesA paMDurayA havaMti te / se ghANabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAya // 23 // parijUrai te sarIrayaM, kesA paMDurayA havaMti te / se jibbhabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAya // 24 // parijUra te sarIrayaM, kesA paMDurayA havaMti te / se phAsabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAya // 25 // parijUra te sarIrayaM, kesA paMDurayA havaMti te / se savvabale ya hAyaI, samayaM goyama ! mA pamAya // 26 // Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 110 artha : upara pramANe ja artha karavo. temAM vizeSa e ke pUrve hatuM te netranuM, nAsikAnuM baLa jillAnuM baLa, sparzendriyanuM baLa ane hAtha, paga vagere sarva avayavonuM baLa paNa nAza pAme che-ghaTI jAya che, tethI te gautama ! samaya mAtra pramAda na karavo. 22, 23, 24, 25, 26. vRddhAvasthAnAnI jema rogathI paNa zarIranI azakti thAya che te kahe che - araI gaMDaM visUIyA, AyaMkA vivihA phusaMti te / vivaDai viddhaMsai te sarIrayaM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 27 // artha : arati eTale vAtAdi vaDe utpanna thayelo cittano udvega, tathA lohInA vikArathI thatA gumaDA vagere, tathA visUcikA eTale ajIrNanA doSathI thatA vamana, vivecana vagere, vividha prakAranA AtaMka eTale tatkALa ghAta karanArA rogo tArA zarIrane sparza kare che, tathA tAruM zarIra baLanI hAni thavAthI vizeSa karIne paDe che ane jIva rahita thaI vidhvaMza pAme che. jayAM sudhI vRddhAvasthA ane rogo zarIrane jIrNa na kare tyAM sudhImAM he gautama ! eka samaya paNa pramAda na karavo. ahIM jo ke gautama gaNadharane kezanuM zvetapaNuM vagere vRddhAvasthAnA cihna tathA rogo saMbhavatA nathI. to paNa tene laIne bIjA sarva ziSyone pratibodha karavAno che, tethI A pramANe kahevuM ayogya nathI. 27. have kaI rIte apramAda karavo te kahe che - vocchida siNehamappaNo, kumudaM sAraiyaM va pANiyaM / se savvasiNehavajjie, samayaM goyama ! mA pamAyae // 28 // artha : zaradaRtu saMbaMdhI caMdravikAsI kamala jaLane jema tajI de che tema tuM mArA uparano potAno sneha dUra kara. ane tyArapachI sarva snehathI rahita thaI che gautama ! eka samaya paNa pramAda na kara. 28. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 111 ? ceccA NaM dhaNaM ca bhAriyaM pavvaio hi si aNagAriyaM / mA vaMtaM puLo vi AjJA, samaya goyama ! mA pamAyaN // 21 // artha : kAraNa ke dhana ane bhAryAne tajIne tuM munipaNAne pAmyo che. tethI vamelAne pharIthI pI nahIM. paraMtu he gautama ! eka samaya paNa pramAda na kara. 29. ahIM kadAca gautama gaNadhara zaMkA kare che ke he svAmI ! je ApanA uparano prema che. te vamanane pIvA. jevo zI rIte ?" te upara kahe che-- avaujjhiya mittabaMdhavaM, viulaM ceva dhaNohasaMcayaM / mA taM dvitiyaM vesaNu, samaya goyama ! mA pamAyaNa rU0 artha : mitro tathA bAMdhavone ane vistAravALA suvarNAdi dhananA samUhane tajIne te mitrAdine bIjI vAra eTale pharIthI tuM gaveSaNA na kara. cAritra letI vakhate te mitrAdino tyAga karyo che tethI te vamana jevuM che ane pharIthI teno svIkAra vamananuM pAna karavA jevo che. mATe he gautama ! eka samaya paNa pramAda na kara. 30. A pramANe mamatA tyAgano upadeza ApI have samakitanI zuddhi karavA mATe upadeza Ape che - Na hu jiNe ajja dissai, bahumae dissara maggadesie / saMparU oyADaNa pade, samaya goyama ! mA pamAyaN ||rUA artha : jo ke Aje eTale A kALe jinezvara nathI ja dekhAtA, to paNa mokSamArgane dekhADanAra-pamADanAra ghaNAMno mAnelo mokSamArga dekhAya che eTale hamaNAM tIrthaMkara nathI to paNa temaNe prarUpelo mokSamArga to dekhAya che, mATe Avo mArga dekhADanAra atIMdriya jJAnavALA jinezvara Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 112 vinA bIjA koI hoI zake nahIM. ema dhArIne bhAvikALanA bhavya jIvo paNa pramAdano tyAga karaze. to hamaNAM eTale huM tIrthakara vidyamAna chate naiyAyika eTale muktirUpa mArgamAM he gautama ! eka samaya paNa pramAda na kara. 31. avasohiya kaNTagApahaM, oiNNo'si pahaM mahAlayaM / gacchasi maggaM visohiyA, samayaM goyama ! mA pamAyae // 32 // artha : zAkyAdidarzanarUpI bhAvakaMTaka vaDe vyApta evA mArgano tyAga karIne tuM mokSarUpI moTA bhAvamArgamAM uterelo Avelo che. eTaluM ja nahIM paNa te mokSamArgano nizcaya karI te ja mokSamArgamAM tuM cAle paNa che. tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda na kara. 32. A rIte durlabha mArganI prApti thayA pachI paNa koIne pazcAttApa paNa thaI jAya, mATe kahe che - abale jaha bhAravAhae, mA magge visame'vagAhiyA / pachI pachI amutAvA, samartha joyama ! mA pamAyA rUrUA. artha : jema nirbaLa evo koI bhAravAhaka eTale majUra puruSanI jema viSama mArgamAM praveza karIne pachI te pazcAttApa karanAra na thAo. mATe he gautama ! eka samaya paNa pramAda na kara. jema koI daridra mANasa paradezamAM jaI bahu dravya upArjana karI potAnA ghara tarapha mArgamAM bAkInA kAraNe suvarNAdi dravya bIjI vastunI aMdara nAMkhI tenuM poTaluM bAMdhI potAnA mAthA upara te bhAra upADIne cAle. patharALa rastAmAM praveza karavAthI ghaNA bhArane lIdhe akaLAIne te bhAra nAMkhI de, pachI ghera AvI nAMkhI dIdhelA bhArano pazcAttApa kare ke- "meM nirmAgIe te bhAra kema nAMkhI dIdho ?" evo pazcAttApa na thAya. 33. Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 113 utsAhano bhaMga thAya nahIM. te mATe preraNA Ape che - tiNNo hu si aNNavaM mahaM, kiM puNa ciTThasi tIramAgao / abhitura pAraM gamittae, samayaM goyama ! mA pamAyae // 34 // artha : moTA-ghaNA saMsAra samudrane tuM tarI gayo ja che, have kAMThe AvIne kema aTakI rahe che ? kema udAsInatAne dhAraNa kare che ? pAra pAmavAne eTale muktipada tarapha javAnI utAvaLa kara. tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda na kara. 34. vaLI tArI pAra pAmavAnI yogyatA che ja. kema ke - akalevaraseNimussiyA, siddhi goyama ! loyaM gacchasi / khemaM ca sivaM aNuttaraM, samayaM goyama ! mA pamAyae // 35 // artha : he gautama ! tuM klevara rahita eTale siddhanA jIvo, temanI zreNIne-te sthitine pamADe tevI zreNine eTale uttarottara zubha adhyavasAyarUpa kSapakazreNine UMcI jevI karIne eTale prApta karIne kSama eTale paracakrAdi bhayarahita, tathA ziva eTale samagra upadrava rahita, tathA sarvotkRSTa evA siddhi nAmanA loka pratye eTale mokSapada pratye jaIza. tethI he gautama ! eka samaya paNa pramAda na kara. 35. have adhyayananI samAptimAM upadezanuM rahasya kahe che - buddhe parinivvuDe care, gAma gae nagare va saMjae / saMtimaggaM ca vUhate, samayaM goyama ! mA pamAyae // 36 // artha : gAmamAM athavA nagaramAM ke araNyAdikamAM rahelo evo, tathA saMyata eTale samyapha prakAre pApa thakI nivRtti pAmelo, tathA heya, upAdeyanA vibhAgane jANanAra evo tuM kaSAyarUpI agninI zAMti vaDe zItaLa thaI cAritranuM sevana kara. tathA zAMtimArgane eTale mokSamArgane upadeza ApIne vRddhi Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 114 pamADa. tema karavA mATe he gautama ! eka samaya paNa pramAda na kara. 36. he che A pramANe bhagavAnanuM vacana sAMbhaLI gautamasvAmIe je karyuM te buddhassa nisamma bhAsiyaM, sukahitamaTThapadovasohiyaM / rAgaM dosaM ca chiMdiyA, siddhigaI gae goyame // 37 // tti vemi artha : sArI rIte eTale upamA vagere dekhADavApUrvaka kaheluM, e ja kAraNa mATe sArA arthavALA pado--zabdo vaDe zobhita evuM kevaLajJAna vaDe lokAlokanA svarUpane jonArA zrIvardhamAna svAmInuM A pramANe vacana sAMbhaLIne bhagavAna gautamasvAmI rAga tathA dveSane chedI siddhi gatine pAmyA. ema huM kahuM chuM. e rIte sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kahyuM. 37. Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kezIgautamIya adhyayana jema pArzvanAtha bhagavAnanA sAdhu zrIkezIkumAre zrIgautamasvAmIne vinayathI prazna pUchIne potAnA ziSyono saMdeha dUra karyo hato tema anya mumukSue paNa zaMkAnuM samAdhAna karI saMyama mArgamAM kevI rIte pravartavuM te saMbaMdhI samajavA jevI bodhadAyaka vAto A adhyayanamAM suMdara samajAvelI che. kezIgaNadhara ane gautamasvAmI e baMne mahAtmAonI vacce thayela saMyamIone upayogI tAttvika vArtAlApa vAMcavA jevo che, ciMtanIya che. vArtAlApanA aMte kezIkumAre parivAra sahita zrIgautamasvAmI pAse pAMca mahAvrata vALo dharma svIkAra karyo. jiNe pAsi tti nAmeNaM, arahA logapUie / saMbuddhappA ya savvaNNU, dhammatitthayare jiNe // 1 // artha : rAgadveSane jItanAra pArzva evA nAmanA, pUjAne lAyaka tIrthakara, e ja kAraNe lokoe pUjelA tattvanA jJAnavALA, sarvajJa, dharmatIrthane karanArA tathA sarva karmane jItanArA hatA. 1. ahIM zrI pArzvanAthanuM saMkSipta caritra kahe che - zrIpArzvanAthabhagavAnanuM caritra A ja bharatakSetramAM potanapura nAmanuM nagara che. temAM araviMda nAme rAjA hato. tene sakala zAstrano pAragAmI ane jinadharmamAM tatpara vizvabhUti nAme purohita hato, tene anuddharA nAmanI bhAryA hatI. te purohitane kamaTha Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 116 ane marubhUti nAmanA be putro hatA. te baMnene anukrame varuNA ane vasuMdharA nAmanI patnIo hatI. eka vakhata vizvabhUti purohita baMne putrone gharano bhAra soMpI, anazana grahaNa karI, svarge gayA. tenI bhAryA anuddharA paNa patinA viyogathI zoka ane tapa vaDe zarIranuM zoSaNa karI mRtyu pAmI. baMne bhAIoe mAtApitAnI uttarakriyA karI. pachI rAjAe moTA putra kamaThane purohita pade sthApana karyo. marubhUti vrata levAnI icchAthI viSayothI vimukha thaI dharmakarmamAM atyaMta tatpara thayo. eka vakhata navA yauvanavALI ane manohara AkRtivALI nAnAbhAInI priyA vasuMdharAne joI kamaTha teNI para Asakta thayo. tethI svabhAvathI ja parastrImAM laMpaTa evo te kamaTha kAmadevarUpI vRkSanA dohada samAna madhura vacano vaDe teNI sAthe vAto karavA lAgyo. eka vakhata teNe teNIne kahyuM ke-"he mugdhA ! bhoga vinA phogaTa A yuvAvasthAne kema gumAve che ? jo mAro nAno bhAI sattva rahita hovAthI tene sevato nathI, to te manohara ! mArI sAthe krIDA kara." ema kahI potAnA utsaMgamAM AdarapUrvaka besADI. eTale prathamathI ja bhogane icchatI vasuMdharAe tenuM vacana aMgIkAra karyuM. pachI te baMne viveka, maryAdA ane lajjAno tyAga karI ekAMtamAM pazukriyA=kAmabhoga sevavA lAgyA. keTaleka kALe kamaThanI strI varuNAe temano A anAcAra jANI IrSyAne lIdhe te sarva vRttAMta marubhUtine kahyo. te sAMbhaLI ""asaMbhavita vAtane pratyakSa joyA vinA satya kema mAnavI ?" ema manamAM vicAra karato marubhUti kamaTha pAse jaI bolyo ke "he bhAI ! huM kAMI kAryane mATe paragAma jAuM chuM." ema kahI gAma bahAra jaI bhikSukano veSa laI rAtrie ghera AvI avAja badalI kamaThane kahyuM ke- "dUra dezathI AvuM chuM, mane rAtrivAso rahevA mATe kAMIka sthAna Apo." te sAMbhaLI sAcI vAta nahIM jANatA kamaThe tene potAnA gharanI pAsenA eka oraDAmAM rahevAnuM kahyuM, eTale te baMne kAmAMdhanI duSTa ceSTA jovAnI icchAthI te temAM khoTI nidrAe suto. pachI "mabhUti bahAragAma gayo che." ema dhArI vasuMdharA ane kamaTha niHzaMkapaNe krIDA karavA lAgyA. te marubhUtie sAkSAt joyuM. Avo temano Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 117 durAcAra jovAne asamartha chatAM lokApavAdathI bhaya pAmato marubhUti teno pratikAra karyA vinA zIghra tyAMthI nIkaLI gayo. pachI kAMIka vicAra karI marubhUtie te sarva vRttAMta araviMda rAjA pAse jaIne kahyuM. rAjAe paNa krodha pAmI kamaThane nagara bahAra kADhI mUkavA mATe hukama karatAM ArakSakoe gadheDA para besADI cotarapha pheravI viDaMbanApUrvaka nagaramAMthI kADhI mUkyo. tethI vairAgya pAmI vanamAM jaI te kamaTha tApasavrata grahaNa karI ugra bALatapa karavA lagyo. A vRttAMta jANI pazcAttApa pAmelA marubhUtie vicAra karyo ke-- "mane dhikkAra che ke meM rAjAnI pAse gharanuM chidra ughADuM karI moTAbhAIne viDaMbanA pamADI. 'gharanuM duzcaritra pragaTa karavuM nahIM.' e nItinuM vacana paNa krodhathI aMdha thayelA mane smaraNamAM rahyuM nahIM, to haju paNa moTAbhAI pAse jaI A mArA aparAdhane huM khamAvuM.' ema vicArI vanamAM jaI te moTAbhAInA pagamAM paDyo. te vakhate te duSTa buddhivALA ane duSkarmamAM ja tatpara evA kamaThe vicAryuM ke--"ANe je mArI viDaMbanA karI che te mane mRtyu karatAM paNa adhika duHkhakAraka che." e vicArI mahAkrodhathI eka moTI zilA upADI nAnAbhAInA mastaka para mArI, tethI tatkALa te marubhUti maraNa pAmI ArtadhyAnane lIdhe viMdhyAcalanI aTavImAM yUthano svAmI hAthI thayo. eka vakhata araviMda rAjA potAnI rANIo sAthe zaradaRtumAM agAzImAM krIDA karato hato. te vakhate AkAzamAM vAdaLAM caDI AvyAM. te sAthe iMdradhanuSa, garjanA ane vIjaLInA camakArA paNa thavA lAgyA. te sarva joI ''aho ! A atIva=ghaNuM ja ramaNIya che." ema rAjAe tenI prazaMsA karI. thoDIvAramAM te vAdaLAM sarva AkAzamAM vyApI gayAM ane pAchAM tarata ja vAyunA jhapATAthI vIkharAI gayAM. te joI rAjAe vicAryuM ke-- 'jema A vAdaLAM kSaNavAramAM dekhAIne vIkharAI gayAM, te ja rIte A jagatanA sarva padArtho vinazvara che, temAM prIti karavI phogaTa che.' A pramANe vicAratAM ja rAjAne avadhijJAna prApta thayuM. tarata ja rAjaya para potAnA putrane sthApana karI sadgurunI pAse cAritra aMgIkAra Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 118 karyuM. anukrame te rAjarSi zrutanA pAragAmI thaI vihAra karatA eka vakhata sAgaradatta nAmanA sArthavAhanI sAthe aSTApada parvata tarapha cAlyA. temane namaskAra karI sArthavAhe pUchyuM ke "he prabhu ! Apane kyAM javuM che ?" rAjarSi bolyA ke--"amAre tIrthayAtrA karavA javuM che." pharIthI sArthavA pUchyuM ke-"Apano kyo dharma che ?" tyAre munie tene vistAra sahita jaina dharma kahyo. te sAMbhaLI sArthavAhe zrAvakadharma aMgIkAra karyo. anukrame cAlato te sAthe jyAM marubhUti hAthI raheto hato te aTavImAM pahoMcyo ane tyAM bhojanano avasara thavAthI eka sarovarane kAMThe paDAva nAMkhyo. tevAmAM te marubhUti hAthI potAnI ghaNI hAthaNIo sahita te taLAvamAM pANI pIvA Avyo. tyAM pANI pIne hAthaNIo sAthe krIDA karI taLAvanI pALa para caDyo. tyAMthI cAre dizA tarapha daSTi nAMkhatA teNe te sArtha joyo. tarata ja krodhathI yamarAjanI jema te hAthI sArthane haNavA doDyo, tene Avato joI bhaya pAmelo sAthe tatkALa nATho. te vakhate rAjarSie avadhijJAnathI tene bodha lAyaka jANI tenA mArgamAM ja parvatanI jema sthira UbhA rahI kAyotsarga karyo. te hAthI paNa doDato temanI pAse Avyo, paNa munine joI zAMta thaI gayo ane temanI pAse Ubho rahyo. te vakhate rAjarSie kAyotsarga pArI teno upakAra karavA mATe kahyuM ke- "he hAthI ! tArA marubhUtinA bhavane kema saMbhArato nathI ? he buddhimAna ! mane-araviMda rAjAne zuM tuM oLakhato nathI ? ane pUrva bhavamAM aMgIkAra karelA zrAvakadharmane zuM tuM bhUlI gayo ?" A pramANe muninuM vacana sAMbhaLI te hAthIne jAtismaraNa jJAna thayuM, tethI teNe potAnI sUMDha UMcI karI mastaka pRthvI para namAvI munine namaskAra karyA. pachI munie kahelA zrAvaka dharma aMgIkAra karI zAMta thayelo hAthI potAne sthAne gayo. A ati addabhuta dekhAva joI prathama nAsI gayelA sArthajano pAchA AvI, munine namI zrAvaka dharma pAmyA ane sArthapati paNa jinadharmamAM atidaDha thayo. pachI aSTApada tIrthe jaI jinezvara devone vAMdI rAjarSie anyatra vihAra karyo. te hAthI paNa muninI jema iryAsamitipUrvaka Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 119 cAlato, SaSTha Adi tapa karato, sukAM pAMdaDAM vagerethI pAraNuM karato, sUryanA kiraNothI garama thayeluM sarovaranuM pANI pIto ane hAthaNIo sAthe krIDAno tyAga karI zubha bhAvanA bhAvato rahevA lAgyo. ahIM kamaTha tApasa potAnA bhAIne mArIne zAMta thayo nahIM. tethI ArtadhyAnathI maraNa pAmI viMdhyAcaLanI aTavImAM ja kuphphaTa jAtino utkaTa sarpa thayo. eka vakhata vanamAM bhamatAM teNe marubhUti hAthIne sUryanA tApathI tapeluM jaLa pIvA mATe sarovaramAM praveza karato joyo. te vakhate te hAthI daivayoge tenA aMkamAM khUcI phasAI gayo, tethI te jarA paNa AgaLa pAchaLa cAlI zakyo nahIM. te joI te sarSe uDI tenA kuMbhasthaLa upara daMza dIdho. tenA viSano Aveza thavAthI potAno aMtasamaya, jANI tatkALa anazana grahaNa karI ane te vedanAne sahana karato tathA paMcanamaskAranuM dhyAna karato te hAthI maraNa pAmI sattara sAgaropamanA jaghanya AyuSyavALo sahastrAra nAmanA AThamA devalokamAM deva thayo. anukrame kuphphaTa nAga paNa marIne pAMcamI narakamAM sattara sAgaropamanA utkRSTa AyuSyavALo nArakI thayo. A ja jaMbUdvIpamAM pUrvamahAvideha kSetramAM sukaccha nAmanA vijayamAM vaitADhya parvata upara tilakA nAmanI nagarI che. temAM vidyagati nAmano vidyAdhara rAjA hato. tene kanakanI jevI kAMtivALI kanakatilakA nAmanI rANI hatI. te marubhUti hAthIno jIva AThamA svargamAMthI cyavI temano putra thayo. tenuM nAma kiraNavega pADyuM. anukrame vRddhi pAmato te kumAra samagra kaLAomAM nipuNa thaI yauvanavayane pAmyo. eka vakhata tenA pitAe tene rAjaya para sthApana karI dIkSA grahaNa karI, eTale te kiraNa vega rAjA nyAyathI rAjyanuM pratipAlana karavA lAgyo. eka vakhata suraguru nAmanA gurunA mukhathI dharmadezanA sAMbhaLI kiraNavega rAjAe pravrajayA grahaNa karI. anukrame gItArtha thaI, ekAkI vihArano abhigraha dhAraNa karI te muni AkAzamArge puSkarAI dvIpamAM gayA. tyAM kanakagiri nAmanA parvatanI pAse kAyotsarge rahyA. ahIM kuphphaTa sarpano jIva narakamAMthI nIkaLI te ja kanakagiri Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 120 parvatanA vanamAM ativiSavALo sarpa thayo. parvatanI pAse bhamatAM teNe dhyAnamAM rahelA munine joyA. tethI pUrvabhavanA verathI krodha pAmI te muninA sarva aMgo para DaMkha mAryA. te vakhate te kiraNabega munie anazana grahaNa karI vicAryuM ke- "A sarpa mArA asAtavedanIya karmano kSaya karAvanAra hovAthI mAro mitrarUpa che." vagere zubha bhAvanA pUrvaka kALadharma pAmI bAramA ayyata devalokanA jaMbUThumAvarta nAmanA vimAnamAM bAvIza sAgaropamanA AyuSyavALA zreSTha deva thayA. parvata pAse bhamato pelo sarpa paNa dAvAnaLamAM baLI jaI maraNa pAmI pharIthI pAMcamI narakamAM utkRSTa sthitivALo nArakI thayo. A ja jaMbudvIpanA pazcima mahAvidehakSetramAM sugaMdhi nAmanI vijayamAM zubhaMkarA nAmanI nagarI che. temAM mahAparAkramI vajavIrya nAme rAjA hato, tene jANe bIjI lakSmI ja hoya tevI lakSmIvatI nAmanI priyA hatI. eka vakhata kiraNavega munino jIva svargathI cyavI vajanAbha nAme temano putra thayo. anukrame vRddhi pAmato te kumAra sarva kaLAone grahaNa karI pavitra yauvana vayane pAmyo. tyAre tene rAjaya soMpI vajavIrye dIkSA grahaNa karI. pachI vajanAbha rAjAe cirakALa sudhI rAjyanuM pAlana karyuM. eka vakhata vairAgya pAmI cakrAyudha nAmanA putrane rAjaya para sthApana karI vajanAbha kSemaMkara nAmanA tIrthaMkara pAse dIkSA grahaNa karI. anukrame tIvra tapasyA karatA ane parISahone sahana karatA te muni AkAzagamana Adi aneka labdhio pAmyA. gurunI AjJAthI ekAkI vihAra karatA te muni eka vakhata AkAza mArge sukaccha nAmanI vijayamAM gayA. tyAM vihAra karatA eka vakhata bhayaMkara araNyamAM rahelA javalanAdri nAmanA parvata para gayA. teTalAmAM sUrya asta pAmyo. tethI parvatanI koI guphAmAM kAyotsarga rahyA. prAtaHkALe sUryodaya thayo tyAre IryAsamiti pUrvaka vihAra karavA lAgyA. AvA avasare te sarpano jIva narakamAMthI nIkaLI aneka bIjA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 121 bhavamAM bhramaNa karI te ja girinI pAse kuraMgaka nAme bhilla thayo. te eka vakhata zikArane mATe nIkaLelA, teNe te ja munine prathama joyA. tethI "A apazukana thayA" ema dhArI pUrvabhavanA verane lIdhe teNe te munine tIkSNa bANa mAryuM. tarata ja te mahAmuni ema bolatA bANanA prahArathI pIDA pAmI pRthvI para besI gayA ane tatkALa anazana grahaNa karI, sarva jIvone khamAvI, zubhadhyAnathI kALadharma pAmI, madhyama raiveyakamAM lalitAMga nAme deva thayA. ahIM eka ja prahArathI maraNa pAmelA munine joI karaMgaka bhillA potAne mahAbaLavAna mAnI AnaMda pAmyo. anyadA te bhilla paNa maraNa pAmI sAtamI narakamAM raurava nAmanA narakAvAsamAM nArakI thayo. A ja jaMbUdIpanA pUrva mahAvidehamAM purANapura nAmanuM nagara che. temAM kulizabAhu nAme rAjA hato. tene sudarzanA nAmanI priyA hatI. eka vakhata vajanAbhano jIva raiveyakathI cyavI cauda mahA svapnothI sUcita temano putra thayo. tenuM nAma suvarNabAhu pADyuM. te anukrame vRddhi pAmI pUrvabhavanA abhyAsathI samagra kaLAo grahaNa karI yuvAvasthAne pAmyo. tyAre rAjAe tene rAjaya para sthApana karI pote dIkSA grahaNa karI. pachI suvarNabAhu rAjA dayA sahita pRthvInuM rakSaNa karavA lAgyo. eka vakhata suvarNabAhu rAjA azva krIDA karavA nagara bahAra gayo. tyAM viparIta zikSAvALo azva tene dUra vanamAM laI gayo. tyAM eka sarovara joI tRSAtura thayelo azva potAnI meLe ja Ubho rahyo. eTale rAjAe azva parathI UtarI te azvane navarAvI pANI pAI pote paNa snAna karI jaLapAna karyuM. pachI te sarovarane kAMThe kSaNavAra vizrAma laI AgaLa cAlatAM, eka tapovanamAM praveza karatAM rAjAnuM jamaNuM netra pharakyuM, tyAre ahIM mane kAMIka lAbha thavo joIe." ema vicArI AgaLa cAlatAM rAjAe tyAM vRkSone pANI pAtI eka manohara munikanyAne tenI sakhI sAthe joI. tethI vRkSane AMtare=vacce Ubho rahI tene ekadaSTie joto rAjA vicAra karavA lAgyo ke-"A kanyAne vidhAtAe potAnA sarva prayatnathI banAvI jaNAya che. A kanyA vikAro mATe upAdhyAya che, apsarAomAM paNa AvuM rUpa nathI, paraMtu AnuM A rUpa kyAM ? ane AvuM nIca jAtine ucita karma kyAM ?" Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 122 e pramANe rAjA vicAra karato hato, tevAmAM zvAsanI sugaMdhamAM moha pAmI koI bhamatA bhramarathI bhaya pAmI sakhIne kahyuM ke- "he sakhI ! A bhramarathI mAruM rakSaNa kara, rakSaNa kara." te sAMbhaLI sakhI hAsyathI kahyuM ke suvarNabAhu vinA koNa tAruM rakSaNa karavA samartha che?" te sAMbhaLI avasara joI "suvarNabAhu pRthvInuM rakSaNa karatAM tamane koNa upadrava kare che?" ema bolato rAjA tatkALa pragaTa thayo. tene akasmAtu Avelo joI te baMne strIo kSaNavAra to kSobha pAmI. pachI dhIrajane dhAraNa karI sakhI bolI ke-"suvarNabAhu rakSaNa karatAM, tApasone upadrava karavA koI paNa samartha nathI. paraMtu A mArI mugdhA sakhI potAnI pAse AvatA bhramarane joI bhaya pAmI "mAruM rakSaNa kara, rakSaNa kara." ema bole che. he mahApuruSa ! kAmadevanA jevA rUpavALA tame koNa cho ? te kaho." te sAMbhaLI rAjAe pote ja potAnI oLakhANa ApavI ayogya dhArI kahyuM ke-"huM suvarNabAhuno vazavartI sevaka chuM ane rAjAnI AjJAthI Azramano upadrava dUra karavA Avyo chuM. paraMtu he bhadre ! A kamaLanA sarakhA netravALI kanyA anucita kAma karIne kleza kema pAme che?" tyAre sakhIe kahyuM ke-"A ratnapuranA rAjA vidyAdhareMdranI priyA ratnAvalInI kukSIthI utpanna thayelI padmA nAmanI kanyA che. A kanyAno janma thayo, te ja vakhate tenA pitA maraNa pAmyA. tyAre tenA putro rAjayane mATe paraspara yuddha karavA lAgyA. te vakhate ratnAvalI rANI A bALAne laI ahIM potAnA bhAI gAlava nAmanA kulapatinI pAse AvIne rahI che. tethI tApasothI lAlana pAlana karAtI A kanyA ahIM ja vRddhi pAmIne anukrame yuvAvasthAne pAmI che. ahIM munikanyAonA sahavAsathI te AvuM ja karma karatAM zIkhelI che. eka vakhata koI jJAnI sAdhu mahArAja ahIM AvyA hatA. tene kulapatie A kanyAno vara koNa thaze ?' ema pUchyuM tyAre sAdhue kahyuM kesuvarNabAhu nAmanA cakravartI azvathI haraNa karAIne jAte ja ahIM AvI A kanyAne paraNaze.' A pramANe hakIkata sAMbhaLI suvarNabAhu rAjAe harSa pAmI vicAryuM ke "A azve mArA upara upakAra karyo, ke jethI ahIM lAvI Ano mane Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 123 saMgama karAvyo." pachI rAjAe teNIne pUchyuM ke-"he bhadre ! kulapati kyAM che ? temane jovA mATe huM atyaMta utsuka chuM." sakhIe kahyuM ke-"ahIM AvelA sAdhue Aje ahIMthI vihAra karyo che, temanI sAthe gayA che, thoDeka dUra sudhI jaI temane vaMdana karI hamaNAM pAchA Avaze." Ama vAta cAle che teTalAmAM azvanA pagalAne anusarI rAjAnuM sainya Azrama pAse AvI pahoMcyuM. te joI te baMne kanyAoe "A. suvarNabAha rAjA pote ja che' ema jANI lIdhuM. pachI "kulapatinA AvatAM sudhI A padmAnI zI avasthA thaze ?' ema zaMkA karatI sakhI tene mahAkaSTathI AzramamAM laI gaI. pachI te naMdA nAmanI tenI sakhIe AzramamAM AvelA gAlavamunine tathA ratnAvalIne AnaMdathI suvarNabAhu rAjAnI sarva vAta kahI. te sAMbhaLI harSa pAmelA gAlavamuni ratnAvalI, padmA ane naMdA sahita rAjAnI pAse AvyA. rAjAe paNa muninuM bahumAna karyuM. pachI munie rAjAne kahyuM ke-"he rAjA ! jJAnIe A pahmAnA pati tamane kahyA che, tethI A mArI bhANejane tame paraNo." te sAMbhaLI atyaMta harSa pAmelA rAjAe gAMdharvavidhithI teNInuM pANigrahaNa karyuM. te vakhate tyAM vimAno vaDe AkAzane AcchAdana karato padmottara nAmano vidyAdhara rAjA ke padmAno sApatna-oramAna bhAI thato hato, te Avyo. ratnAvalInA kahevAthI teNe suvarNabAhu rAjAne namaskAra karI kahyuM ke-"he deva ! tamAro vRttAMta sAMbhaLIne huM tamArI sevA karavA AvyuM chuM. he svAmI ! tame jAte padhArIne vaitADhya parvata para rahelA mArA ratnapura nagarane pavitra karo." AvuM tenuM vacana aMgIkAra karI ratnAvalI ane kulapatinI rajA laI rAjA parivAra sahita tenA vimAnamAM beTho. te vakhate padmA paNa mAmAnI tathA mAtAnI rajA laI patinI pAchaLa cAlI. pachI padmA sahita te rAjAne tatkALa vaitADhya parvata para pabottara potAnA nagaramAM laI gayo. tyAM divya ratnanA prAsAdamAM te suvarNabAhu rAjAne utAro ApIne sevakanI jema pote snAna-bhojana Adi vaDe teno yogya satkAra karyo. pachI suvarNabAhue puNyaprabhAvathI baMne zreNinuM sAmrAjaya prApta karyuM ane ghaNI vidyAdhara kanyAonuM pANigrahaNa karyuM. pachI padmA vagere priyAo Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 124 sahita potAnA nagaramAM Avyo. tyAM anukrame cakra Adi ratno utpanna thayAM, tenAthI cha khaMDa sAdhI suvarNabAhu rAjA cakravartI thayA ane cha khaMDanuM cirakALa rAjaya karyuM. . eka vakhata potAnI priyAo sahita prAsAdanI upara krIDA karatA suvarNabAhu rAjA AkAzamAM devone jatA AvatA joI vismaya pAmyA. mANaso pAsethI jagannAtha tIrthakaranuM Agamana sAMbhaLI, tyAM jaI jinezvarane vaMdana karI, temanA mukhathI mohano nAza karanArI dezanA sAMbhaLI. pachI cakravartI potAne sthAne AvyA ane dharmacakrI paNa bhavya prANIone prabodha karatA pRthvI para vicaravA lAgyA. eka vakhata jinezvaranI pAse AvelA devone jotA cakravartIne vicAra thayo ke- "AvA devo meM pUrve kayAMya paNa joyA che." A pramANe UhApoha karatAM temane jAtismaraNa jJAna utpanna thayuM ane teNe potAnA pUrvabhavo joyA. tethI temane mokSarUpI vRkSanA bIja samAna vairAgya thayo. eTale dIkSA levAnI icchAthI teNe potAnA putrane rAjaya para sthApana karyo, tevAmAM te ja jagannAtha tIrthakara vihAra karatAM karatAM tyAM ja padhAryA. temanI pAse suvarNabAhu cakrIe dIkSA grahaNa karI. te anukrame gItArtha thaI dustara tapa karavA lAgyA. temAM jinasevA Adi sthAnakonA sevana vaDe temaNe tIrthakara nAma karma upArjana karyuM. eka vakhata vihAranA krame kSIravana nAmanI aTavImAM kSIramahAgiri nAmanA parvata para ArohaNa karI sUryanI sanmukha daSTi rAkhI teo kAyotsargamAM rahyA. te avasare kuraMgakano jIva narakamAMthI nIkaLI te ja vanamAM siMha thayo hato, te daivayoge bhamato bhamato tyAM AvI caDyo. ane te munIMdrane joI pUrvanA vairane lIdhe tenA para atyaMta krodha pAmI te rAkSasanI jema temanA tarapha doDyo. te siMhane Avato joI munIzvare tatkALa anazana grahaNa karyuM. tevAmAM te siMha moTI phALa mArI muninA zarIra para paDyo, eTale te muni kALadharma pAmI dazamA devalokamAM mahAprabha nAmanA vimAnamAM vIza sAgaropamanA AyuSyavALA deva thayA. Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 125 te siMha paNa marIne cothI narakamAM nArakIpaNe utpanna thayo. tyAM daza sAgaropama sudhI vividha prakAranI vedanAone anubhavI tyAMthI nIkaLI cirakALa sudhI tiryaMcayonimAM bhramaNa karI te siMhano jIva koIka gAmamAM brAhmaNano putra thayo. teno janma pachI tarata ja tenA mAtApitA vagere sarva maraNa pAmyA. tene kamaTha nAma pADIne lokoe dayAthI ucherI moTo karyo. te atyaMta daridrI yuvAvasthA pAmyo, tyAre mANasonI niMdAne sAMbhaLato te mahA kaSTathI bhojana pAmavA lAgyo. eka vakhata dAnabhoga Adi karatA dhanikone joI tene vicAra thayo ke--'A lokoe pUrvajanmamAM duSkara tapa karyo haze, kAraNa ke bIja vinA anna prApti na thAya tema tapa vinA lakSmI prApta thAya nahI. tethI huM paNa tapa karuM.'' ema vicArI vairAgya pAmelA kamaThe tApasanI dIkSA grahaNa karI ane kaMda AdinuM bhojana karI te paMcAgni Adi ajJAnakaSTa karavA lAgyo. A ja bharatakSetramAM vArANasI nAmanI nagarI che. te nityasakhInI jema pAse rahelI gaMgAnadI tene seve che. alakA nagarInI jevI te nagarInI cotarapha jANe caitraratha nAmanuM vana AvIne rahyuM hoya tema manohara udyAna raheluM che. te nagarInA killAne vizALa ane moTA mANikyaratnanA kAMgarAo jANe dizArUpI lakSmInA sahaja ArisA hoya tevA zobhe che. te nagarImAM rahelA caityonA zikharo upara rahelA suvarNanA kaLazone atithinI jema AvelA jANI sUrya potAnA kiraNo vaDe pUje che. te nagarImAM dhanikanA manohara mahelo jANe puNyanA udayathI pAmavA lAyaka devone vimAno hoya tevA zobhe che. devatAo bhojanane mATe jyAre mAge che tyAre ja sudhA=amRtane pAme che, paraMtu A nagarInA sarva gRho to prAye karIne sudhAcUnAthI lIMpAyelA ja che e Azcarya che. te nagarImAM dukAnonI zreNi agaNita karIyANAnA samUha vaDe sAMkaDI chatAM paNa kutrikApaNanI zreNinI jema vizALa hoya tema zobhe che. vizvane ullaMghana kare tevI te nagarInI lakSmI joIne paMDito mAnatA hatA ke--'rohaNAcaLa parvata upara have mAtra patthara ja rahyA haze ane samudramAM kevaLa jaLa ja rahyuM jaze.'' te nagarImAM kArtikasvAmI jevA parAkramavALA azvasena nAme rAjA Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 26 hatA, jANe ke iMdra AvIne pRthvI para vAsa karyo hoya tema te zobhatA hatA. te rAjAne vAmA nAmanI rANI hatI. te guNanA samUha vaDe suMdara, zIla Adi guNa vaDe zobhatI ane azvasena rAjAne tenA prANa karatAM paNa adhika priya hatI. eka vakhata suvarNabAhuno jIva traNa jJAna sahita prANata nAmanA dazamA devalokathI cyavI vAmAdevInI kukSImAM avataryo. te vakhate sukha pUrvaka sutelI te manohara mukhavALIe hastI vagere cauda mahAsvapnone potAnA mukhamAM praveza karatA joyA. pachI tatkALa jAgelI tene anukrame iMdra, rAjAe ane pachI jyotiSIoe te mahAsvapnanuM phaLa kahyuM ke- "he devI ! A mahAsvapnothI tamAro putra jagatpati thaze." te sAMbhaLI harSa pAmelI vAmAdevIe sukhethI garbha dhAraNa karyo ane kALa saMpUrNa thaye zyAma kAMtivALA tathA sarpanA cihnavALA manohara putrane janma Apyo. te vakhate AsanakaMpathI prabhuno janma jANIne chappana dimArIoe AvI sUtikarma karyuM ane zakeMdra vagere sarva iMdroe avadhijJAnathI prabhuno janma jANI meruparvata para laI jaI prabhuno janmotsava karyo. pachI jANe amRtanuM pAna karyuM hoya tema AnaMda pAmelA azvasena rAjAe kArAgRhamAMthI kedIne mukta karI putrajanmano mahotsava karyo. prabhu garbhamAM hatA tyAre tenI mAtAe aMdhArI rAtrimAM paNa potAnI pAse thaIne pasAra thatA sarpane joyo hato te vAtanuM smaraNa karI azvasena rAjAe te putranuM pArzva nAma pADyuM. iMdra Adeza karelI pAMca dhAtrIothI pAlana karAtA prabhu bALakanuM rUpa dhAraNa karIne AvelA devonI sAthe krIDA - karavA lAgyA. iMdra aMguThAmAM mUkelA amRtanuM pAna karatA prabhu anukrame vRddhi pAmI yauvanavayane pAmyA. te vakhate prabhunuM zarIra nava hAthanuM thayuM. eka vakhata azvasena rAjA sabhAmAM beThA hatA, te vakhate dvArapALanI rajAthI koI puruSe sabhAmAM AvI rAjAne kahyuM ke- "he svAmI ! A bharatakSetramAM kuzasthaLa nAmanuM nagara che. temAM prasenajita nAme rAjA che. tene prabhAvatI nAmanI yuvAvasthAne pAmelI manohara putrI che. kharekhara vidhAtAe AkhA jagatano sAra laIne ja tene banAvI lAge che. kAraNa ke caMdra tenA mukhano dAsa che, mRganA netrono dAsa che, mayUra kezapAzano dAsa Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 127 che ane Adhara amRtarasa tenA arasano dAsa che, ariso tenA kapoLanI zobhAne pAmato nathI, suvarNakaMda tenA adharanI upamA=samAnatA pAmatA nathI, tenA kaMThanI suMdaratA meLavavAmAM paMcajanya zaMkha paNa yogya nathI, tenA stananI lakSmI=zobhA grahaNa karavAmAM suvarNano kaLaza paNa catura nathI, tenI bhujalatAnI lakSmI meLavavA kamaLanuM nALa paNa samartha nathI, tenA hastanI kAMtinA lezane pallavI kuMpaLa paNa pAmI zakatA nathI, tenI kaTinI zobha grahaNa karavAmAM vaja paNa mUrkha che, tenI nAbhinuM sadazapaNuM zIkhavAmAM Ava=nadInI bhamarI paNa samartha nathI, tenA jaghananI tulanA karavAmAM pulina=retIvALo nadIno kAMTho paNa zaktimAna nathI, tenA sAthaLanI suMdaratA meLavavAmAM raMbhA paNa aTakI jAya che, mRgalInI jaMghA paNa tenI jaMghAnI zobhA grahaNa karavAmAM saphaLa nathI, tenA caraNakamaLanI lakSmIne araviMda paNa pAmI zake tema nathI, suvarNa paNa tenA zarIranI kAMtinA koIpaNa aMzane pAmatuM nathI ane tenA lAvaNya guNane joI apsarAo nIrasa thAya che. AvI manohara te kanyAne joI yogya varanI prApti mATe tenA pitAe ghaNA kumAro zodhyA, paraMtu koIpaNa tene yogya maLyo nathI. eka vakhata te prabhAvatI sakhIo sAthe udyAnamAM gaI hatI. tyAM kinnarIothI gavAtuM gIta sAMbhaLyuM AvyuM ke "rUpa, lAvaNya ane teja vaDe devono paNa tiraskAra karanAra azvasena rAjAnA putra zrI pArzvakumAra cirakALa sudhI jaya pAmo." AvuM gIta sAMbhaLI te prabhAvatI zrIpArzvakumAra para prItivALI thaI. tethI te lajjA ane krIDAno tyAga karI mAtra te gItane ja vAraMvAra sAMbhaLavA lAgI. te joI tenI sakhIoe tene zrIpArthane viSe rAgavALI jANI. kemake pANImAM rahelA telanI jema rAgImAM rahelo rAga chAno rahI zakato nathI. pachI te kinnarIo gaI tyAre te prabhAvatI temanI sanmukha AkAzamAM joI ja rahI. te vakhata sakhIo tene mahA mahenate=parANe ghera laI gaI. paraMtu tene koIpaNa ThekANe sukha prApta thayuM nahIM. kAmadevarUpI apAra-vAInA vyAdhithI paravaza thayelI te kAMIpaNa jANatI nahotI, mAtra jema yoginI parabrahmanuM dhyAna kare tema eka zrIpArthanuM Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 1 28 ja manamAM dhyAna karavA lAgI. sakhIonA mukhathI tene zrIpArthane viSe prItivALI jANI tenA mAtApitA harSa pAmyA kAraNa ke "putrIno rAga yogya sthAne che." pachI tenA mAtApitA bolyA ke "A putrIne zrIpArtha pAse svayaMvarA tarIke mokalIne ApaNe tene AnaMda pamADazuM." A vRttAMta aneka dezonA adhipati mahA baLavAna yavana rAjA potAnA carapuruSonA mukhethI sAMbhaLIne potAnI sabhAmAM bolyA ke-"te prasenajitu rAjA mane mUkIne pArzvakumArane potAnI putrI kema Apaze ? jo te pote ja mane nahIM Ape to huM baLAtkAre grahaNa karIza." A pramANe kahIne tatkALa pavananI jevA vegavALA te yavana rAjAe sainya sahita AvI kuzasthaLane cotaraphathI ruMdhyuM che. tethI rAtrinA prAraMbhamAM bIDAI gayelA kamaLamAM bhramaranI jema koIpaNa manuSya nagaramAM praveza ke nirgama karI zakato nathI. A vRttAMta Apane jaNAvavA mATe puruSottama nAmanA mane maMtrIputrane prasenajitu rAjAe mokalyo che, te huM rAtrine samaye gupta rIte nagara bahAra nIkaLI ahIM Avyo che. to have je karavA lAyaka hoya te Apa karo. prasenajit rAjA Apane zaraNe che." A pramANe tenuM vacana sAMbhaLI azvasena rAjAnAM netro krodhathI lAla thayAM ane te duSTa yavana rAjAne zikSA karavA mATe temaNe tatkALa prayANanI bherI vagaDAvI. te bherIno zabda sAMbhaLI "A akasmAta zuM che ?' e vicAra karatAM zrIpArzvakumAre pitA pAse AvI kahyuM ke "he pitA ! devo ke asuro maLe kyA baLavAne Apano aparAdha karyo che ke jethI Apane potAne A prayAsa karavo paDe che ?" te sAMbhaLI azvasena rAjAe te puruSane AMgaLI vaDe dekhADI kahyuM ke- "kuzasthaLanA rAjAnuM rakSaNa karavA ane yavanarAjAne jItavA javuM che." te sAMbhaLI pArzvakumAre kahyuM ke- "ghAsamAM parazunI jema te manuSyarUpI kITamAM sura asurane jItanArA Ape A udyama karavo yogya nathI, tethI Apa mane ja AjJA ApI A mahelane ja zobhAvo. huM paNa Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 129 tenA garvano nAza karI zakIza." te sAMbhaLI putranuM baLa traNa jagata karatAM paNa adhika che ema jANatA rAjAe tenuM vacana aMgIkAra karyuM ane sainya sahita javAnI rajA ApI. zrI pArzvakumAra sainya sahita cAlyA, tyAre pahelA prayANamAM ja iMdranA sArathi mAtalie AvI rathamAMthI UtarI prabhune namaskAra karI vinaMtI karI ke- "he prabhu ! krIDA vaDe paNa saMgrAmamAM udyamavaMta thayelA Apane jANIne zakredra bhaktithI A ratha ApanA mATe mokalyo che, teno svIkAra karo." te sAMbhaLI vividha prakAranA zAstrothI bharelA ane pRthvIne nahIM sparza karatA te ratha upara ArUDha thaI sUryanI jema prabhu AkAzamArge cAlyA. pAchaLa pRthvI para cAlI AvatI tenA upara kRpA kAraNe nAnA prayANothI prabhu anukrame keTaleka divase kuzasthaLa nagara pAse AvI pahoMcyA. tyAM eka udyAnamAM devoe karelA prAsAdamAM prabhu sukha pUrvaka rahyA. pachI prabhue mokalela eka dUta yavanarAjA pAse jaIne kahyuM kehe rAjA ! zrI pArzvanAtha tamane AjJA kare che ke-A prasenajitu rAjA amArA pitAne zaraNe rahyA che, tethI tenA nagarano rodha mUkI do. tethI jo tamane sukhanI icchA hoya to tame tamAre sthAne jatA raho." AvuM dUtanuM vacana sAMbhaLI krodha pAmelo yavana bolyo ke-"re dUta! tuM A zuM bole che ? mArI pAse azvasena ke pArzva kaI gaNatarImAM che ? te pArzva ja potAne sthAne jAya ane potAnA zarIranuM rakSaNa kare. tuM dUta che tethI tane jIvato mUkuM chuM. are ! tuM paNa jaladI ahIMthI jato rahe." te sAMbhaLI dUte pharIthI kahyuM ke- "he rAjA ! amArA svAmI dayALu che, tethI kuzasthaLanA rAjAnI jema tAruM paNa rakSaNa icche che ane tethI ja mane tArI pAse bodha karavA mokalyo che, to te jaDa ! bodha pAma ane amArA svAmIne iMdro paNa jItI zake tema nathI, ema tuM nakkI jANa. jema siMhanI sAthe haraNa, sUryanI sAthe aMdhakAra, agninI sAthe pataMgIyuM, samudranI sAthe kIDI, garuDanI sAthe sarpa, vajanI sAthe parvata ane hAthInI Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 130 sAthe gheTo yuddha karavA zaktimAna nathI, tema tuM paNa zrIpArzvanI sAthe yuddha karavA zaktimAna nathI. tethI he yavana ! tuM temanI AjJA aMgIkAra kara.' A pramANe dUta bolyo tyAre yavananA sainiko tenI sAthe viparItapaNe bolavA lAgyA ane mAravA taiyAra thayA. tevAmAM--are mUDha sainiko ! tame zrIpArzvaprabhunA dUtane mAravA iccho cho te to tamArA potAnA ja svAmIne gaLe pakaDI anartharUpI kuvAmAM nAMkhavA jevuM karo cho iMdro paNa jenI AjJAne mastaka 52 mugaTanI jema caDAve che, tenA dUtane mAravo te to dUra raho, paraMtu tenI hIlanA paNa duHkha ApanArI che." A pramANe kahI maMtrIe te subhaTone nivArI pachI sAmavacanathI te dUtane kahyuM ke--"he bhadra ! Amano A eka aparAdha tame mApha karajo ane prabhune A vAta kahezo nahIM. zrIpArzvaprabhunA caraNakamaLane vAMdavA mATe ame hamaNAM ja AvIe chIe." A pramANe samajAvI te dUtane maMtrIe vidAya karyo. pachI potAnA svAmInA hitane icchatA maMtrIe rAjAne kahyuM ke--'he deva ! bhaviSyano vicAra karyA vinA tame siMhanI kezavALIne kheMcavA jevuM AvuM viparIta pariNAmavALuM kArya kema karo cho ? IMdro paNa je pArzvaprabhunA pattio che tenI sAthe tamAruM yuddha zI rIte hAI zake ? tethI haju paNa kaMTha para kuThAra dhAraNa karIne tame pArzvanAthano Azraya karo, temanI pAse tamArA aparAdhanI kSamA mAMgo ane temanI AjJA aMgIkAra karo. jo Aloka ane paraloka saMbaMdhI sukhanI icchA hoya to tamAre A kArya karavuM ucita che." Avu maMtrInuM vacana sAMbhaLI ke--'he maMtrI ! tame mane ThIka bodha karyo.' ema kahI potAnA kaMTha para parazu rAkhI parivAra sahita te yavanarAjA zrIpArzvaprabhu pAse gayo. tyAM pratihAra dvAra rajA laI sabhAmAM jaI prabhune namaskAra karyA. prabhue tenA kaMTha parathI kuThAra mUkAvI dIdho, tyAre pharIthI namaskAra karI yavana rAjA bolyo ke--'he nAtha ! tame sarvane sahana karanAra cho, tethI mAro A aparAkSa kSamA karo, mane bhaya pAmelAne abhayadAna Apo ane mArA para prasanna thaI mArI lakSmIna grahaNa karo.' Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 131 zrI pArzvanAthe kahyuM ke-he kuzaLa rAjA ! tamAruM kalyANa thAo, tamAruM rAjaya tame bhogavo, bhaya pAmazo nahIM ane pharIthI AvuM kArya karazo nahIM." A pramANe bhagavAnanA vacanano teNe aMgIkAra karyo, eTale jinezvare tenuM bahumAna karyuM. te vakhate tarata ja kuzasthaLa purano rodha-ghero dUra thayo. pachI prabhunI AjJAthI te puruSottame nagaramAM jaI prasenajita rAjAne te vArtA kahI prasanna karyo. tyArapachI bheTaNAMnI jema prabhAvatI kanyAne sAthe laI prasenajita rAjA prabhu pAse AvyA. ane temane vijJapti karI ke-"he jagatpati ! jema tame ahIM AvIne mArA para anugraha karyo tema A mArI putrInuM pANigrahaNa karI mArA para anugraha karo. A mArI putrI tamArA para ghaNAM samayathI rAgavALI che. te bIjA varane icchatI nathI, vaLI svabhAvathI ja tame kRpALu cho mATe AnA para vizeSa kRpAvAna thAo." te sAMbhaLI svAmI bolyA ke- "he rAjA ! huM mArA pitAnI AjJAthI tamAruM rakSaNa karavA Avyo chuM, paNa tamArI putrIne paraNavA Avyo nathI, tethI A vArtA pharI karazo nahIM." te sAMbhaLI prasenajite vicAryuM ke-"A pArzvanAtha mArA vacanathI mAnaze nahIM. tethI azvasena rAjA pAse ja Agraha karI huM A vAta tene manAvIza." pachI prasenajita sAthe yavana rAjAnI mitrAI=maitrI karAvI yavana" rAjAne rajA ApI. pachI prabhue prasenajitane rajA ApI tyAre teNe kahyuM ke- "he svAmI ! mAre azvasena rAjAne namavA mATe ApanI sAthe AvavuM che." prabhue "bahu sAruM kahyuM eTale prasenajit rAjA prabhAvatIne sAthe laI prabhunI sAthe ja cAlyo. anukrame vArANasI nagarIe jaI pitAne praNAma karI zrI pArzvanAtha potAnA mahelamAM gayA, tyAre prabhAvatI sahita prasenajit rAjAe azvasena rAjA pAse jaI temane praNAma karyA, tarata ja azvasene UbhA thaI tene gADha AliMgana karI pUchyuM ke-"tame kuzaLa cho ? ahIM sudhI jAte kema AvavuM thayuM ?' Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 132 prasenajite kahyuM-"tame jenuM rakSaNa karanAra ho, tene akuzaLa kayAMthI hoya ? he mahArAjA ! huM jAte ahIM tamArI pAse kAMIka yAcanA karavA Avyo chuM. ke--he deva ! A mArI prabhAvatI nAmanI putrIne zrI pArzvanAthane mATe aMgIkAra karo. he svAmI ! A mArI yAcanA tamArI pAse niSphaLa na thAo.' azvasene kahyuM ke- "A kumAra sadA bhagavAsathI virakta che, to paNa tamArI prasannatA mATe parANe paNa tene paraNAvIza." ema kahI azvasena rAjA tene sAthe laI zrI pArzvakumAra pAse gayA ane kahyuM ke-"he vatsa ! A rAjAnI A putrIne tuM paraNa. he dAkSiNyanA samudra ! jo ke tuM bAlyAvasthAthI ja saMsArathI virakta che, to paNa A mAruM vacana tAre mAnavuM paDaze." A pramANe pitAnA ati AgrahathI, bhogaphaLa karmane bhogavavA mATe pANigrahaNa karyuM. pachI krIDA parvata, nadI, vAva ane udyAna AdimAM prabhAvatInI sAthe krIDA karatA prabhue keTalAka divaso nirgamana karyA. " eka vakhata pArzvanAtha potAnA mahelanA gavAkSamAM beThA beThA nagarIne jotA hatA te vakhate ghaNA lokone puSpa Adi pUjA sAmagrI laI nagara bahAra jatA joyA. tethI kumAre sevakone pUchyuM ke "Aje kyo utsava che ke jethI A loko jaldI jaldI nagara bahAra jAya che ?" tyAre koI sevaka bolyo ke-"he svAmI ! Aje utsava nathI, paraMtu nagara bahAra udyAnamAM kamaTha nAmano eka mahAtapasvI tApasa Avelo che, tenI pUjA karavA mATe A loko jAya che." - te sAMbhaLI svAmI paNa te kautuka jovA mATe parivAra sahita udyAnamAM gayA. tyAM te kamaTha tApasa paMcAgni tapa karato hato. te vakhate agninA kuMDanAM nAMkhelA eka lAkaDAnI polamAM eka sarpane baLato avadhijJAna vaDe joI dayALu prabhue kahyuM ke-"aho ! A tApasa tapa kare che, topaNa ajJAnatA hovAthI dayAguNa to che ja nahIM. netra vinA mukhanI jema dayA vinA dharma zA kAmano ? dayA rahita puruSono kAyakaleza paNa pazunI jema vRthA che." Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 133 te sAMbhaLI kamaTha bolyo ke-"he rAjaputra ! tamArI jevA kSatriyo to hAthIne zikSA ApavI e vagere kAryamAM ja paMDita hoya che, dharmamAM to ame munio ja paMDita chIe." te sAMbhaLI prabhue potAnA sevako pAse te kuMDamAMthI saLagatuM lAkaDuM bahAra kaDhAvI jayaNApUrvaka tene cIrAvyuM, eTale temAMthI eka moTo sarpa nIkaLyo. te sarpa agninI javALAthI vyAkuLa thayelo hato, to paNa prabhunuM darzana thatAM te aMtaHkaraNamAM atyaMta prasanna thayo. tene prabhue potAnA sevako pAse paralokanA bhAtArUpa pratyAkhyAna=pacakhANa apAvyuM ane paMcanamaskAra saMbhaLAvyA. prabhu pote tenI sanmukha kRpAdRSTithI joI rahyA, tethI te sarve paNa ekAgratAthI aMta:karaNathI aMgIkAra karyuM. A rIte te sarpa marIne dharmanA prabhAvathI dharaNaMdra thayo. AvuM Azcarya joI loko prabhunI stuti karavA lAgyA ke- "aho ! A svAmInuM jJAna to adbhuta che." pachI loko sahita prabhu potAne sthAne gayA. A sarva joI zaTha manavALo kamaTha atyaMta lajjA pAmyo ane vadhAre ajJAna tapa karavA lAgyo. "tevAone sanmArganI prIti kyAMthI hoya ?" anukrame te kamaTha tApasa maraNa pAmI ajJAnatapanA prabhAvathI meghakumAra nikAyamAM meghamALI nAmano bhavanapati deva thayo. eka vakhata zrI pArzvanAtha svAmI vasaMta RtumAM krIDA karavA mATe udyAnamAM gayA. tyAM eka prasAdanI bhIMta upara zrIneminAthanA caritranuM citra joI vicAryuM ke-"aho ! zrIneminAthane dhanya che ke jeNe kumAra avasthAmAM ja atyaMta rAgavALI rAjImatI kanyAno tyAga karI dIkSA grahaNa karI hatI. to huM paNa have sarva saMgano tyAga karuM." A pramANe prabhue vicAra karyo ke tarata ja lokAMtika devoe AvI ""he svAmI ! tIrtha pravartAvo." ema vijJapti karI. pachI kubere pUrelA dhana vaDe vArSika dAna ApI dIkSA mATe mAtApitAnI AjJA lIdhI. pachI azvasena vagere rAjAoe ane zakra vagere iMdroe zrI pArzvaprabhuno dIkSAbhiSeka karyo. pachI devoe vahana karelI zibikAmAM Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 134 ArUDha thaI prabhue devaduMdubhinA nAda sahita Azramapada nAmanA vanamAM jaI, zibikAmAMthI nIce utarI, vastra ane AbhUSaNono tyAga karI mastaka para paMcamuSTi lonca karyo ane pachI iMdra ApeluM devadUSya DAbA khabhA para dhAraNa karI trIza varSanI vayavALA svAmIe traNaso puruSo sahita aThThama tapa karI sarvavirati aMgIkAra karI. e vakhate svAmIne cothuM mana:paryava jJAna prApta thayuM. pachI svAmI bhAkhaMDa pakSInI jema pramAda rahita thaI pRthvI para vicaravA lAgyA. sarva iMdro svAmIno dIkSA mahotsava pUrNa karI naMdIzvara dvIpa para jaI tyAM aSTAlikA utsava karI potapotAnA sthAne gayA. eka vakhata zrI pArzvanAtha svAmI vihAranA kramathI nagaranI najIka rahelA evA tApasanA AzramamAM AvyA. te vakhate sUrya asta pAmyo tethI tyAM eka kUvAne kAMThe rahelA vaTavRkSanI nIce prabhu nAsikA upara dRSTi rAkhI pratimA kAusagnamAM UbhA rahyA. evA avasare te meghamALI nAmano asura avadhijJAna vaDe potAnA pUrvabhavano vRttAMta jANI tathA veranuM kAraNa saMbhArI krodhathI dhamadhamato prabhune upasarga karavA te sthAne Avyo. teNe aMkuzanI jevA tIkSNa nakhavALA, bhayaMkara rUpavALA ane puchaDAnA pachADa=pachaDATathI parvata paNa kaMpe evA ghaNA siMha vidurgA. tenAthI bhagavAna kAMI paNa bhaya pAmyA nahIM. tyAre teNe atyaMta bhayaMkara parvata jevaDA hAthIo vikavya. tenAthI paNa prabhu calAyamAna thayA nahIM. tyAre teNe moTA phaMphADA mAratA ane yamarAjanA hastadaMDa jevA pracaMDa dRSTiviSa sarpo vikuLaM. temaja UMcA AMkaDA vaDe svasthatAno nAza karanArA aneka vIMchIo, Apattine karanArA bhalUka ane zUkara vagere vyApado tathA javALAnI jevA bhayaMkara mukhavALA ane muMDanI mALAne dhAraNa karanAra pretone vipharyA. te sarva paNa prabhune dhyAnathI calAyamAna karavA samartha thayA nahIM. "tIkSNa mukhavALI kIDIo ane mAMkaDa vagere paNa zuM vajane bhedI zake ?" tyArapachI atyaMta krodha pAmelA te meghamALIe garjarava ane vIjaLI vaDe dizAomAM phelAI gayelA meghonI zreNi AkAzamAM vikarvI. "A mArA pUrvabhavanA zatrune A meghanA jaLathI DubADIne mArI nAkhuM." ema vicArI te vRSTi varasAvavA lAgyo. prathama muSTi jevI pachI muzaLa jevI ane pachI Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 135 staMbha jevI dhArA varasAvI varasAvIne teNe AkhI pRthvI eka samudramaya karI dIdhI, te vakhate anukrame prabhunA kaMTha sudhI te jaLa pahoMcyuM. eTale prabhu kaMTha sudhI pANImAM DUbI gayA. tethI temanuM mukha padmadrahamAM rahelA kamaLanI jema zobhavA lAgyuM. pachI jeTalAmAM te jaLa prabhunI nAsikA sudhI pahoMcyuM, teTalAmAM nAgarAja dharaNaMdranuM Asana kaMpyuM. tarata ja avadhijJAnathI prabhuno vRttAMta jANI te potAnI priyAo sahita tyAM AvI prabhune bhaktithI namyo. pachI prabhunA baMne paganI nIce moTA nALavALuM kamaLa mUkI te dharaNeDhe potAnA zarIra vaDe prabhunI pITha ane baMne paDakhAM DhAMkI temanA mastaka para potAnI sAta phaNAnuM chatra karyuM. tethI tyAM rahelA prabhu sukhapUrvaka dhyAnamAM magna thayA. te vakhate te dharaNaMdranI iMdrANIo prabhu pAse nRtya karavA lAgI tathA veNu, vINA ane mRdaMga vagerenA zabdathI sarva dizAone bharI dIdhI. A vakhate bhakti karanArA dharaNaMdra upara tathA Sa karanAra te asura upara samatAnA nidhAnarUpa svAmI te samAna daSTivALA ja hatA. paraMtu veSathI adhikAdhika vRSTi karatA te kamaTha nAmanA asurane joI nAgeMdrane tenA para krodha thayo tethI tiraskAra sahita te asurane kahyuM ke re dukha ! potAnA ja upadravane mATe te A zuM AraMbhya che ? huM dayALu prabhuno sevaka chuM chatAM have tArA aparAdhane huM sahana karIza nahIM. A svAmIe te vakhate tane pApamAMthI mukta karavA mATe baLato sarpa kADhIne batAvyo, temAM tameNe tAruM zuM apriya karyuM ? he pApI ! jagatanA sahaja mitrarUpa A bhagavAnanI upara tuM vinA kAraNe dveSa kare che, tethI have tuM nathI ema samaja." AvuM dharaNaMdranuM vacana sAMbhaLI meghamALIe nIcI daSTi karI ane dharaNaMdrathI sevAtA prabhune joyA. tarata ja te bhaya pAmI vicAravA lAgyo ke- mArI badhI zakti parvatane viSe sasalAnI jema A prabhune viSe niSphaLa thaI. vaLI A bhagavAna eka ja muSTithI vajane paNa cUrNa karI zake tevA baLavAna che, chatAM kSamAM guNathI sarva sahana kare che, paraMtu A Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 136 nAgaeNdrathI to mAre bhaya rAkhavAno ja che. huM vizvanA nAthano verI thayo, tethI mAre bIjuM koI paNa zaraNa che nahIM. tethI A karuNAnA sAgaranuM ja zaraNa karuM." A pramANe vicArI megha=vAdaLane saMharI laI prabhunI pAse AvI "mAro aparAdha kSamA karo." ema namaskAra pUrvaka kahI te asura potAne sthAne gayo. nAgeMdra paNa prabhune upasarga rahita thayelA jANI temane praNAma karI potAne sthAne gayo ane prabhue paNa prAtaHkALa thaye tyAMthI anyatra vihAra karyo. prabhu chadmastha avasthAe corAzI divasa vihAra karI pharIthI teja AzramanA udyAnamAM AvyA. tyAM dhyAnamAM rahelA prabhune kevaLajJAna prApta thayuM. iMdra Adi devoe samavasaraNa racyuM. tyAM pUrva dizA taraphanA siMhAsana para prabhu pUrvAbhimukha beThA ane bIjI traNa dizAomAM vyaMtaradevoe prabhunA traNa pratibiMba racyAM pachI sarva sura, asura ane manuSyo AvIne yogya sthAne beThA. eka eka yojana sudhInA vistAravALI vANI vaDe svAmIe dezanAno AraMbha karyo. zrI pArzvanAtha svAmInA kevaLajJAnano vRttAMta udyAnapAlakanA mukhathI jANIne zrI azvasena rAjA atyaMta harSa pAmI, prabhunA darzana mATe atyaMta utsuka thaI, vAmAdevI sahita tyAM AvyA ane prabhunI stuti tathA namaskAra karI zuddha buddhithI dharmanA sAMbhaLavA beThA. jagadIzvaranI te dezanA sAMbhaLI ghaNA puruSo tathA strIoe pratibodha pAmI dIkSA grahaNa karI temAMthI Aryadatta vagere daza gaNadharo thayA. teoe svAmI pAsethI tripadI grahaNa karI tatkALa dvAdazAMgI racI. ane keTalAke zrAvakadharma aMgIkAra karyo. te vakhate azvasena rAjAe hastIsena nAmanA putrane rAjaya para sthApana karI vAmAdevI ane prabhAvatI sahita prabhunI pAse dIkSA grahaNa karI. padmAvatI, pArzva yakSa, vairocyA ane dharaNendra sarvadA jemanuM sAnidhya karyuM che evA zrI pArzvanAtha prabhu pRthvI para vicaravA lAgyA. te prabhunA tIrthamAM samagra guNothI zobhatA soLa hajAra sAdhuo, Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 137 ADatrIsa hajAra sAdhvIo, eka lAkha ne cosaTha hajAra zrAvako ane traNa lAkha ne sattAvIza hajAra zrAvikAono parivAra thayo. corAzI divasa nyUna evA sItera varSa sudhI kevaLI paryAye vicaratA prabhuno e pramANe caturvidha saMgha thayo. chevaTe prabhu tetrIza munio sahita saMmetAdri parvata para jaI, anazana grahaNa karI, kAyotsarge rahyA. eka mAsanuM anazana pUrNa karI kula so varSanuM AyuSya bhogavI te tetrIza sAdhuo sahita bhagavAna bhavopagrAhI cAra aghAtI karmano kSaya karI mokSapada pAmyA. te vRttAMta avadhijJAnathI jANI sarva iMdroe AvI bhagavAnanA nirvANano mahotsava karyo. A pramANe zrIpArzvanAthanuM caritra kahI have prastuta kahe che - tassa logappaIvassa, Asi sIse mahAyase / kesI kumArasamaNe, vijjAcaraNapArage // 2 // artha : lokamAM pradIpa samAna te pArzvanAtha svAmIne moTA yazavALA ane kumAra avasthAmAM ja sAdhu thayelA evA kezI nAmanA ziSya hatA, te jJAna ane cAritranA pAragAmI hatA. ahIM A kezIkumArane zrIpArzvanAthanA ziSya kahyA, te temanI paraMparA thayelA jANavA, paraMtu temanA sAkSAt ziSya nahIM. kemake te prabhunA jo hastadIkSita ziSya hoya to zrI mahAvIra svAmInA tIrthanI pravRtti thaI tyAM sudhI te hoI zake nahIM. 2. ohinANasue buddhe, sIsasaMghasamAule / / gAmANugAmaM rIyaMte, sAvatthi nagarimAgae // 3 // artha : avadhijJAna ane zrutajJAna vaDe tattvanA jANa arthAt mati, zruta ane avadhijJAnavALA tathA ziSyanA samUha vaDe parivarelA evA te kezIkumAra eka gAmathI bIje gAma vihAra karatA anukrame zrAvati nAmanI nagarImAM AvyA. 3. Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 138 tiMduaM nAma ujjANaM, tammi nagaramaMDale / phAsue sijjasaMthAre, tattha vAsamuvA // 4 // artha : te zrAvasti nagarInA nagara bahAranA pradezamAM hiMduka nAmanuM ughAna hatuM, te udyAnamAM prAsuka eTale svAbhAvika ane AgaMtuka jIvothI rahita evA zayyAsaMstArakamAM nivAsane pAmatA hatA-nivAsasthAna hatA. zayyA eTale vasati-upAzraya, temAM je zilA phalaka Adi saMstAraka, tenI upara nivAsa karyo. A avasare je thayuM te kahe che aha teNeva kAleNaM, dhammatitthayare jiNe / bhagavaM vaddhamANu tti, savvalogammi vissue // 5 // artha : have te ja kALe dharmarUpI tIrthane karanArA rAgadveSane jItanArA bhagavAna vardhamAna che. ema sarva lokamAM vidyuta eTale prasiddha hatA. 5. tassa logapaIvassa, Asi sIse mahAyase / bhayavaM goame nAmaM, vijjAcaraNapArage // 6 // artha : lokamAM pradIpa samAna evA te vardhamAnasvAmIne moTA yazavALA jJAna ane cAritranA pAragAmI bhagavAna gautama nAmanA ziSya hatA. 6. bArasaMgaviU buddhe, sIsasaMghasamAule / gAmANugAmaM rIyaMte, se'vi sAvatthimAgae // 7 // ' artha dvAdazAMgIne jANanArA, tattvane jANanArA, ziSyanA samUha sahita tathA eka gAmathI bIje gAma vihAra karatA evA te gautamasvAmI paNa zrAvasti nagarImAM AvyA. 7. Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 139 koTThagaM nAma ujjANaM, tammi nayaramaMDale / phAsue sijjasaMthAre, tattha vAsamuvAgae // 8 // artha : te zrAvasti nagarInA nagaranA bahAranA pradezamAM koSTaka nAmanuM udyAna hatuM, te udyAnamAM prAsuka evA zayyAsaMstArakamAM nivAsane pAmatA hatA-rahetA hatA. 8. tyArapachI zuM thayuM? te kahe che - kesI kumArasamaNe, goame a mahAyase / ubhao tattha vihariMsu, allINA susamAhiA // 9 // artha : kezI nAmanA kumArasAdhu tathA gautamasvAmI e baMne moTA yazavALA tathA mana, vacana ane kAyaguptimAM lIna thayelA tathA sArI samAdhivALA te potapotAnA udyAnamAM vicaratA hatA. 9. ubhao sIsasaMghANaM, saMjayANaM tavassiNaM / tattha ciMtA samuppannA, guNavaMtANa tAiNaM // 10 // artha : tyAM zrAvati nagarInA udyAnamAM kezIkumAra ane gautamasvAmI e baMnenA ziSyano samUha ke jeo saMyamane dhAraNa karanArA, tapasvI, guNavAna ane cha javanikAyanA rakSaNa karanAra hatA. eka bIjAne paraspara jovAthI munione vicAra utpanna thayo. 10. zo vicAra thayo? te kahe che - keriso vA imo dhammo ?, imo dhammo va keriso ? / AyAradhammappaNihI, imA vA sA va kerisI ? // 11 // artha : A amAro mahAvratarUpa dharma kevo che ? ane A pratyakSa dekhAtA gaNadharanA ziSyono dharma kevA prakArano che ? tathA A amArI Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 140 AcAra eTale veSadhAraNa karavArUpa bAhya kriyAno samUha, tenI vyavasthA kvI che ? ane A gaNadharanA ziSyonA bAhya AcArarUpa dharmanI vyavasthA kvI che ? kahevAno bhAva e che ke, baMne gaNadharonAM munione--amAro ane temano dharma zrIsarvajJe ja kahelo che, chatAM te dharmamAM ane tenA sAdhanomAM ghaNo taphAvata dekhAya che, tenuM kAraNa zuM haze ? ema bAhya taphAvatathI zaMkA thaI. 11. te ja vicArane pragaTa karatA kahe che - cAujjAmo ya jo dhammo, jo imo paMcasikkhio / desio vaddhamANeNaM, pAseNa ya mahAmuNI // 12 // artha : je A amAro cAra mahAvratavALo dharma mahAmuni pArzvanAthasvAmIe kahelo che ane je A gautama gaNadharanA ziSyono pAMca zikSAvALo eTale paMcamahAvratavALo dharma mahAmuni vardhamAnasvAmIe kahelo che. A baMne prakArano judo judo dharma kahevAnuM zuM kAraNa haze ? (A sUtra vaDe dharmanA viSayavALo saMzaya pragaTa karyo che.) 12. acelago a jo dhammo, jo imo saMtaruttaro / VAqhapavanAnuM, visese hri nu ArAM ? / / artha : tathA je acelaka eTale vastra rahita arthAt pramANopeta, zveta, jIrNaprAya ane alpa mUlyavALuM vastra dhAraNa karavuM evo dharma zrIvardhamAnasvAmIe kahyo che ane je A amAro sAMtara eTale zrImahAvIrasvAmInA ziSyanI apekSAe aMtara=taphAvata sahita arthAt vizeSa prakAranA pramANa ane varNavALo tathA uttara eTale moTA mUlya vaDe pradhAna-zreSTha evA vastravALo dharma zrIpArzvanAtha-svAmIe kahyo che. to mokSarUpa eka ja kAryane mATe pravartelA te baMne tIrthaMkarone Avo vizeSa-- pheraphAra karavAmAM zuM kAraNa haze ? 13. Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 141 A pramANe gautamasvAmInA sAdhuone paNa saMzaya thayo. eTale baMnenA sAdhuone saMzaya utpanna thavAthI kezI ane gautamasvAmIe zuM karyuM? te kahe che - aha te tattha sIsANaM, vinnAya paviakkiaM / samAgame kayamaI, ubhao kesigoamA // 14 // artha : tyArapachI tyAM zrAvatinagarImAM sAdhuonA AvA prakAranA vitarkane jANIne te kezI ane gautama baMne jaNA eka bIjAne maLavA icchAvALA thayA. 14. goame paDirUvaNNU, sIsasaMghasamAule / jiTuM kulamavikkhaMto, tiMduaM vaNamAgao // 15 // artha : tyArapachI yathAyogya vinayane jANanAra gautama-svAmI pArzvanAthanA ziSyane "prathama thayela hovAthI A moTuM kuLa che' ema apekSA karatA-jANatA ziSyonA samUha sahita hiMduka nAmanA udyAnamAM AvyA. 15. kesI kumArasamaNo, goamaM dissamAgataM / paDirUvaM paDivattiM, sammaM saMpaDivajjai // 16 // artha : kezI nAmanA kumArasAdhu gautamane AvelA joIne samyapha prakAre atithine yogya evI sevA-satkArane sArI rIte karatA hatA. 16. te sevAne ja batAve che - palAlaM phAsuyaM tattha, paMcamaM kusataNANi ya / goyamassa NisijjAe, khippaM saMpaNAmae // 17 // artha : tyAM tiMdukavanamAM prAsuka-acitta parALa DAMgara vagerenAM photarAM tathA pAMcamA kuza jAtinA tRNa gautamane besavA mATe jaldIthI Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 142 kezIkumAre ApyAM. ahIM parALanA cAra bhedanI apekSAe tRNane pAMcamuM gaNAvyuM che tethI "paMcama' zabda lakhyo che. te viSe kahyuM che ke artha : "AThe karmanI graMthine mathana karanArA jinezvaroe pAMca prakAranA tRNa kahyA che-zAlI 1, vrIhi 2, kodarA 3, rAlaka 4 ane araNyanA tRNa 5." AmAM prathamanA cAra bheda parALanI jAti che ane pAMcamo bheda tRNano che. tethI paMcama zabda kahyo che. 17. te baMne sAthe beThA te vakhate kevA zobhatA hatA? te kahe che - kesI kumArasamaNo, goyame ya mahAyase / ubhao nisannA sohaMti, caMdasUrasamappabhA // 18 // artha : mahAyazavALA kezIkumAra sAdhu tathA gautama e baMne beThA tyAre caMdra ane sUrya jevI kAMtivALA zobhatA hatA. 18. te vakhate je thayuM te kahe che - samAgayA bahU tattha, pAsaMDA kougA miA / gihatthANamaNegAo, sAhassIo samAgayA // 19 // artha : tyAM hiMduka udyAnamAM kautukathI mRga jevA, mRga eTale ajJAnI evA ghaNA pAkhaMDIo eTale anyadarzanI sAdhuo AvyA. tathA aneka hajAro gRhastho AvyA. 19. devadANavagaMdhavvA, jakkharakkhasakinnarA / adissANa ya bhUANaM, Asi tattha samAgamo // 20 // artha : tathA deva, dAnava ane gaMdharvo tathA yakSa, rAkSasa ane Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 143 kinnaro paNa AvyA. tathA adazya evA bhUtono--vyaMtarono paNa tyAM samAgama meLo thayo. 20. have te baMne munio vaccenI vAtacIta kahe che - puchAI te mahImA !, sI royameLavI ! tao kesI buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 21 // artha : kezIkumAre gautamagaNadharane kahyuM ke- he mahA bhAgyavAna ! tamane huM pUchuM chuM. tyArapachI A pramANe bolatA evA kezIkumArane punaH gautamasvAmI A pramANe kahetA hatA. 21. puccha bhaMte ! jahicchaM te, kesI goyamamabbavI / tao kesI aNuNNAe, goyamaM iNamabbavI // 22 // artha : he pUjya ! jema tamArI icchA hoya tema tame pUcho. e pramANe kezIkumArane gautamasvAmI kahetA hatA. tyAre kezIkumAra gautamasvAmInI AjJAthI gautamasvAmI pratye A pramANe kahetA hatA-pUchatA hatA. 22. kezakumAre gautamasvAmIne je pUchyuM te kahe che - cAujjAmo ya jo dhammo, jo imo paMcasikkhio / desio vaddhamANeNaM, pAseNa ya mahAmuNI // 23 // artha : je A amAro ahiMsA, amRta, asteya ane aparigraha e cAra mahAvratavALo dharma mahAmuni zrI pArzvanAtha svAmIe kahyo che tathA je A tamAro uparanA cAra tathA brahmacarya e pAMca zikSA=mahAvratarUpa dharma zrI vardhamAnasvAmIe kahyo che. 23. egakajjapavaNNANaM, visese kiM nu kAraNaM ? / thane vide meDhAvI !, 6 viUvyo ra te ? rajA Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 144 artha : to mokSarUpI eka ja kAryane mATe pravartelA te baMne jinezvarone Avo vizeSa-bheda karavAmAM zuM kAraNa haze ? he buddhimAna ! A rIte be prakAre dharma kahevAthI tamane avizvAsa kema thato nathI ? eTale ke baMne tulya sarvajJa che, chatAM Avo matabheda kema thAya ? evI zaMkA kema thatI nathI. 24. tao kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI / paNNA samikkhae dhamma-tattaM tattaviNicchiyaM // 25 // artha : tyArapachI A pramANe bolatA kezIkumArane gautamagaNadhara A pramANe kahetA hatA, ke buddhi jIva Adi tattvono nizcaya karanAra dharmanA tattvane jue che. Azaya e che ke, mAtra vAkyanuM zravaNa karavAthI ja arthano nirNaya thaI zakato nathI paraMtu buddhithI ja nirNaya thAya che. 25. tethI - purimA ujjujaDA u, vakkajaDDA ya pacchimA / majjhimA ujjupaNNA u, teNa dhammo duhA kae // 26 // artha : je kAraNe pahelA tIrthakaranA munio Rju saraLa prakRtivALA ane jaDa=bodha pamADavA duSkara hatA tathA chellA tIrthakaranA sAdhuo vakra viparIta prakRtivALA, ane jaDa potAnA kuvikalpa vaDe satya artha jANavAmAM asamartha che, tathA madhyamanA bAvIza tIrthakaronA sAdhuo Rju eTale saraLa prakRtivALA ane prAjJa eTale buddhimAna hatA, te kAraNe dharma be prakAre karyo che--kahyo che. 26. ahIM kazIkamAra zaMkA kare ke -"jo ke prathama vagere prabhunA munio evA prakAranA hatA, topaNa A rIte be prakArano dharma karavAnuM zuM kAraNa?" te upara kahe che - Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 145 purimANaM duvvisojjho u, carimANaM duraNupAlao / kappo majjhimagANaM tu, suvisujjho supAlao // 27 // artha : pahelA tIrthaMkaranA sAdhuone A sAdhudharmano kalpa eTale AcAra durvizodhya eTale duHkhathI nirmaLa karI zakAya tevo che=jANI zakAya tevo che, kAraNa ke teo Rju-jaDa hovAthI gurue kahyA chatAM teno artha samyak prakAre jANI zake nahIM. paraMtu jo jANe to pachI pALI zake kharA. tathA chellA tIrthaMkaranA sAdhuone te kalpa duHkhathI pALI zakAya tevo che, kAraNa ke teo koIpaNa rIte jANI zake che, paraMtu vakra--jaDa hovAthI barAbara pALI zakatA nathI. tathA madhyanA bAvIza tIrthaMkaronA sAdhuone te kalpa sArI rIte zodhI zakAya--jANI zakAya tevo ane sArI rIte pALI zakAya tevo che. kAraNa ke teo RjuprAjJa hovAthI sukhathI yathArthapaNe jANI zake che ane te ja pramANe pALI paNa zake che. tethI teo cAra mahAvratovALo dharma kahyA chatAM paNa pAMcamA vratane jANavAmAM ane pALavAmAM samartha che. kahyuM che ke--'strIno parigraha karyA vinA teno bhoga thaI zakato nathI, tethI parigrahanI viratimAM maithunanI paNa virati AvI ja jAya che." e pramANenI buddhithI bAvIza tIrthaMkaronA sAdhuo jANIne te pramANe pALe che. AvI apekSAthI zrIpArzvanAthasvAmIe cAra mahAvrato kahyAM ane pahelAchellA tIrthaMkaranA sAdhuo tevA RjuprAjJa nahIM hovAthI zrIRSabhadeve ane zrImahAvIrasvAmIe pAMca mahAvrato kahyAM che. vicitra buddhivALA ziSyonI upara anugraha karavAnI buddhithI ja be prakArano dharma kahyo che, paNa tattvathI vicAra karIe to e be prakArano dharma ja nahIM--eka ja prakArano che. ahIM prasaMgane lIdhe ja pahelA tIrthaMkara saMbaMdhI vAta kahI che. 27. te sAMbhaLI kezakumAre kahyuM - sAduM goyama ! pannA te, chinno me kaMsae rUmo / anno vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA ! // 28 // Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 146 artha : he gautama ! tamArI buddhi ghaNI sArI che, tethI A mAro saMzaya to tame dhyo che. vaLI bIjo paNa mane saMzaya che. tene--tenA samAdhAnane paNa he gautama ! tame mane kaho. A sarva kezIkumAranuM kahevuM ziSyanI apekSAthI che. arthAt ziSya vargane samajAvavA mATe che. kAraNa ke pote to traNa jJAna sahita che tethI tene to Avo saMzaya hoya ja nahIM. 28. acalago a jo dhammo, jo imo saMtaruttaro / desio vaddhamANeNaM, pAseNa ya mahAmunI // 29 // artha : tathA je A acelaka eTale vastra rahita arthAt pramANopeta, zveta, jIrNaprAya ane alpa mUlyavALuM vastra dhAraNa karavArUpa sAdhuno dharma moTA yazavALA zrI vardhamAnasvAmIe kahyo che tathA je A amAro sAMtara eTale zrImahAvIrasvAmInA ziSyanI apekSAe aMtara sahita arthAt vizeSa prakAranA pramANa ane varNavALA--game tevA pramANavALA ane judA judA raMgavALA ane uttara eTale ghaNA mUlya vaDe zreSTha evA vastravALo dharma zrIpArzvanAthasvAmIe kahelo che. 29. egakajjapavannANaM, visese kiM na kAraNaM ? | nu liMge duvihe mehAvI !, kahaM vippaccao na te ? // 30 // artha : mokSarUpI eka ja kArya sAdhavAmAM pravartelA te baMne tIrthaMkarone Avo vizeSabheda karavAmAM zuM kAraNa haze ? he buddhimAna ! acelaka ane sacelaka evA be prakAranA liMgaveSane viSe tamane avizvAsa kema nathI thato? zaMkA kema nathI thatI ? 30. kesimevaM buvANaM tu, goyamo iNamabbavI / viNNANeNa samAgamma, dhammasAhaNamicchiaM // 31 // artha : e pramANe kahetA--pUchatA evA kezIkumArane gautamagaNadhara Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 147 A pramANe kahetA hatA-uttara ApatA hatA, ke- kevaLajJAna vaDe je jene ucita hoya te teja pramANe jANIne te baMne tIrthakaroe dharmanuM sAdhana eTale dharmanA upakaraNane icchukyA che--kahyA che. pahelA ane chellA tIrthakaranA sAdhune jo paMcavarNanA vastrAdinI anujJA ApI hota to teo Rju-jaDa ane vakra-jaDa hovAthI vastro raMgavA vagere kAryamAM pravRtti karata. tethI temane tevI anujJA ApI nahIM. ane madhyama-zrIpArzvanAthasvAmInA ziSyo to Rju-prAjJa hovAthI teone raMgelAM vastronI paNa anujJA ApI che. 31. tema ja vaLI- paccayatthaM ca logassa, nANAvihavigappaNaM / jattatthaM gahaNatthaM ca, loge liMgappaoyaNaM // 32 // artha : tathA vaLI lokanA vizvAsane mATe nAnA prakAranA upakaraNanI kalpanA karelI che. eTale ke rajoharaNa Adi vividha prakAranAM upakaraNanA niyamo yatione viSe ja saMbhave che, tethI lokone te upakaraNa joI "A sAdhu che" ema vizvAsa Ave che. jo e rIte niyamita upakaraNa na hoya to bIjA paNa koI icchA pramANe veSa dhAraNa karIne "ame sAdhu chIe." ema pUjAvAmanAvA mATe loko pAse potAnI prasiddhi kare ane tema karavAthI satya munio pratye paNa lokane vizvAsa thAya nahI. mATe niyamita upakaraNamAM pheraphAra kahela nathI. te to baMnene eka sarakhA ja rAkhavA yogya che. tathA yAtrA eTale saMyamanA nirvAha mATe tathA potAnA jJAnane mATe paNa lokamAM veSanuM prayojana che. eTale te pramANe varSAkalpAdi rAkhavAmAM na Ave to varSAkALamAM saMyamanI bAdhA thAya, tethI veSanI jarUra che, temaja kadAcit mananA pariNAma cAritra parathI paDI jAya to paNa huM muni chuM." ema potAne munipaNAnA jJAnane mATe paNa veSanI jarUra che. 32. Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 148 aha bhave paiNNA u, mokkhasabbhUyasAhaNNA / nANaM ca daMsaNaM ceva, carittaM ceva nicchae // 33 // artha : have nizcaya nayanA mate to jJAna, darzana ane cAritra ja mokSanAM satya sAdhano che, e pramANe zrI pArzvanAthasvAmI ane vardhamAnasvAmInI eka sarakhI pratijJA-aMgIkAra hoya ja-che ja. bharatacakrI vagerene veSa vinA paNa kevaLajJAna utpanna thayuM hatuM ema paNa saMbhaLAya che, tethI mokSanuM kAraNa tattvathI to jJAna, darzana ane cAritra che, paNa veSa nathI. tethI veSanI bhinnatA jovAthI vijJAnIone temAM kAMI avizvAsa thato nathI. veSa to mAtra vyavahAranayanI apekSAe ja che. 33. sAhu goyama ! paNNA te, chiNNo me saMsao imo / anno'vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA ! // 34 // artha : he gautama ! tamArI buddhi ghaNI sArI che, tethI A mAro saMzaya to tame cheDyo che. vaLI bIjo paNa mane saMzaya che. te mArA saMzayane he gautama gaNadhara ! tame kaho. te bIjA paNa mArA saMzayane tame chedo. ahIM sau prathama mahAvratasaMbaMdhI tathA veSasaMbaMdhI ziSyonA saMzayane dUra karI have te ziSyone ja jaNAvavA mATe kezIkumAra pote jANatA hatA to paNa nIceno bIjo prazna kare che. 34. aNegANa sahassANaM, majjhe ciTThasi goyamA ! / te ya te abhigacchaMti, kahaM te nijjiyA tume ? // 35 // artha : he gautama ! aneka hajAro zatruonI mathe tame raho cho. ane vaLI te zatruo tamArI tarapha tamane jItavA mATe doDe che, chatAM te zatruone tame zI rIte jItyA? jItI lIdhA? te kaho. 35. have gautamasvAmI uttara Ape che - Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 149 ege jie jiyA paMca, paMca jie jiyA dasa / sahA 3 niLittALa, savvasaTM niAma( mi)duM rUddA artha : eka zatru jItAya to pAMce zatru jItAya tathA pAMca zatru jItAvAthI daze zatru jItAya. tathA daza prakAranA zatrune jItIne sarva zatruone huM jItuM chuM. 36. te sAMbhaLIne pachI-- sattU ya ii ke vutte ?, kesI goyamamabbavI / tao kesiMbuvaMtaMtu, goyamo iNamabbavI // 37 // artha : tame zatruo kayA kahyA che ?--kone kaho cho ? e pramANe kezIkumAra gautamasvAmIne kahetA hatA--pUchatA hatA. tyArapachI e pramANe bolatA evA kezIkumAra pratye gautamasvAmI A pramANe bolatA hatA--kahetA hatA. 37. gappA ajie sattU, kasAyA iMdiyANi ya / te jiNittU jahAnAyaM, viharAmi ahaM muNI // 38 // artha : nahIM jItavAthI eka AtmA eTale jIva ke mana tathA cAre kaSAyo tathA pAMca iMdriyo zatrurUpa che, A sarva maLIne daza zatru thayA. te sarva zatruone zAstramAM kahelI nIti vaDe jItIne he kezIkumAra muni ! huM vicaruM chuM, eTale te zatruonI madhye rahyA chatAM paNa apratibaddha vihAre karIne huM vicaruM chuM. 38. A pramANe gautamasvAmIe kahyuM tyAre kezakumAra pharIthI bolyA ke-- sAduM goyama ! panA te, chino me saMgho rUmo / anno vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA ! // 39 // Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 150 artha : he gautama ! tamArI buddhi ghaNI sArI che, tethI A mAro saMzaya to paNa tame jIdyo che. haju bIjo paNa mane saMzaya che, te mArA saMzayane he gautama gaNadhara ! tame kaho-chedo. 39. dIsaMti bahave loe, pAsabaddhA sarIriNo / mukpAso lahubhUo, kahaM taM viharasi muNI ? // 40 // artha : lokamAM pAzathI eTale rAgadveSarUpI pAzathI baMdhAyelA prANIo ghaNA dekhAya che, to he gautama muni ! tame te pAzathI mukta ane laghu eTale vAyunI jema haLavA thayelA kevI rIte sarvatra apratibaddhapaNe vicaro cho ? 40 tyAre gautamasvAmI bolyA ke - te pAse savvaso chittA, nihaMtUNa uvAyao / mukkapAso lahubhUo, viharAmi ahaM muNI // 41 // artha : te sarva pAzone chedIne tathA satya bhAvanAnA abhyAsarUpa upAyathI haNIne eTale pharIthI teno baMdha na thAya evI rIte temano vinAza karIne huM he kezIkumAra muni ! pAzathI mukta ane vAyunI jevo laghu thaIne vicaruM chuM. 41. pAsA ya ii ke vuttA ?, kesI goyamamabbavI / tao kesI buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 42 // artha : pAzo tame kyA kahyA? eTale tame kone pAsalA kahyA? e pramANe kezIkumAra muni gautamagaNadharane kahetA hatA. tyArapachI e pramANe bolatA evA kezIkumArane gautamasvAmI A pramANe kahetA hatA. 42. rAgadosAdao tivvA, nehapAsA bhayaMkarA / te chidittu jahANAyaM, viharAmi jahakkamaM // 43 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 151 artha : rAga ane dveSa vagere tIvra ane bhayaMkara evA snehapAzo kahelA che, te pAzone zAstramAM kahelI nIti pramANe chedIne yathAkrama eTale sAdhunA AcAramAM kahelA krama pramANe huM vicaruM chuM. 43. te sAMbhaLI kezakumAra bolyA - sAhu goyama ! paNNA te, chinno me saMsao imo / anno vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA ! // 44 // * artha : he gautamagaNadhara ! tamArI buddhi ghaNI sArI che, tethI A mAro saMzaya paNa tame dyo che. vaLI bIjo paNa mane saMzaya che, te mArA saMzayane he gautamagaNadhara ! tame kaho chedo. 44. aMtohiayasaMbhUtA, layA ciTThaI goyamA ! phalei visabhakkhINaM, sA u uddhariyA kahaM ? . // 45 // artha : he gautamagaNadhara ! hRdayanI aMdara utpanna thayelI je latA rahelI che tathA je latA viSa jevA pariNAme dAruNa evA phaLone phaLe che- utpanna kare che, te latA tame kevI rIte ukheDI nAMkhI ? 45 tyAre gautamasvAmI bolyA taM layaM savvaso chittA, uddharittA samUliyaM / vidvAmi nahAnAyaM, muThTho mi visamavazvam nA] II46 // - artha : te latAne sarvathA chedIne tathA mULasahita ukheDI nAMkhIne zAstramAM kahelI nIti pramANe huM vicaruM chuM ane kliSTa karmarUpI viSaphaLanA bhakSaNathI huM mukta thayo chuM. (bhakSaNane mUkI dIdhuM che.) 46. layA ya iti kA vuttA ?, kesI goyamamabbavI / kesimevaM buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 47 // Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 152 artha : vaLI latA te kaI kahI che ? e pramANe kezIkumAra gautamagaNadharane kahetA hatA-pUchatA hatA. e pramANe kahetA evA kezIkumArane gautamasvAmI A pramANe kahetA hatA. 47. bhavataNhA layA vuttA, bhImA bhImaphalodayA / tamuddharittu jahAnAyaM, viharAmi mahAmuNI // 48 // artha : saMsAra pratye je tRSNA-lobha te ja bhayaMkara ane bhayaMkara phaLanA udayavALI latA kahelI che. te latAne zAstramAM kahelI nIti pramANe ukheDI nAMkhIne he kezI mahAmuni ! huM vicaruM chuM. 48. sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsao imo / anno vi saMsao majjhaM, taM me kaha su goyamA ! // 49 // artha : prathamanI jema jANavo. 49. saMpajjaliyA ghorA, aggI ciTThaI goyamA ! / je DahaMti sarIratthA, kahaM vijjhAviyA tu me ? // 50 // artha : he gautamagaNadhara ! atyaMta baLI rahela hovAthI ghorabhayaMkara evA agnio rahelA che, ke je agnio zarIramAM rahIne bALe che-paritApa upajAve che temane tame kevI rIte bujhavyA-holavyAM? 50. tyAre gautamasvAmI bolyA - mahAmehappasUyAo, gijjha vAri jaluttamaM / siMcAmi sayayaM te u, sittA no va dahaMti me // 51 // artha : mahAmeghathI utpanna thayelA pravAhathI sarva jaLamAM pradhAna evuM jaLa grahaNa karIne te agnione niraMtara huM kahuM chuM. ane te jaLa vaDe sIMcAyelA te agnio mane bALatA ja nathI. pa1. Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 153 aggI ya iti ke vuttA ?, kesI goyamamabbavI / tao kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 52 // artha : vaLI agni te kyA kahyA che ? e pramANe kezIkumAra gautamasvAmIne kahetA-pUchatA hatA. tyAre e pramANe bolatA evA kezIkumArane gautamasvAmI A pramANe kahetA hatA. ahIM agninA saMbaMdhamAM prazna karyo, tenA upalakSaNathI tene bUjhAvanAra mahAmegha Adi saMbaMdhI paNa prazna karyo ema samajavuM. para. kasAyA aggiNo vuttA, suyasIlatavo jalaM / suyadhArAbhihatA saMtA, bhinnA hu na DahaMti me // 53 // artha : paritApa tathA zoSaNa karanAra hovAthI kaSAyo agni kahyA che tathA zrata eTale kaSAyane zamAvavAnA kAraNe upadezo, zIla eTale pAMca mahAvrato ane bAra prakArano tapa, te jaLa kaheluM che. upalakSaNathI jagatane AnaMdadAyaka evA tIrthakarane mahAmegharUpa kahyA che ane temanAthI utpanna thayelA Agamane jaLanA pravAharUpa kahelo che. tethI zrutanI tathA upalakSaNathI zIla ane tapanI dhArA vaDe haNAyelA ane bhedAyelA chatAM te agnio mane bALatA nathI. pa3. sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsao imo / anno'vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA ! // 54 // artha : pUrvanI jema jAvo. 54. ayaM sAhasio bhImo, duTThasso paridhAvai / jaMsi goyama ! ArUDho, kahaM teNa na hIrasi ? // 55 // artha : sAhasika eTale vicAra vinAno bhayaMkara ane duSTa evo A azva doDe che, ke jenA upara ArUDha thayelA evA tame he gautama gaNadhara ! Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 154 te azvathI kema haraNa karAtA nathI te azva tamane kema unmArge kheMcI jato nathI ? 55. tyAre gautamasvAmI bolyA - pahAvaMtaM nigiNhAmi, suyarassIsamAhitaM / na me gacchai ummaggaM, maggaM ca paDivajjai // 56 // artha : dhRtarUpI razmi eTale doraDA vaDe bAMdhelA unmArge doDatA te duSTa azvane pakaDI rAkhuM chuM, tethI mAro te azva unmArge jato nathI, ane mArgane eTale sanmArgane aMgIkAra kare che-sanmArge cAle che. pa6. Ase ya iti ke vutte ?, kesI goyamamabbavI / tao kesi buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 57 // artha : vaLI azva te kyo kahyo che ? e pramANe kezIkumAra gautamagaNadhara pratye kahetA hatA-pUchatA hatA e pramANe kahetA evA kezIkumArane gautamasvAmI A pramANe uttara kahetA hatA. 57. maNo sAhasio bhImo, duTusso paridhAvaI / taM sammaM tu nigiNhAmi, dhammasikkhAe kaMthagaM // 58 // artha : he kezI muni ! manarUpI sAhisaka ane bhayaMkara evo duSTa azva Ama tema doDe che. tene dharmarUpa zikSA vaDe jAtivaMta azvanI jema samyapha prakAre huM nigraha karuM chuM-kAbU rAkhuM chuM. 58. sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsao imo / anno'vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA ! // 59 // artha : pUrvanI jema jANavo. 59. Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 155 kuppahA bahave loe, jehiM nAsaMti jaMtuNo / antAne ha vakRto, taM na nAsi goyamA ! ? ||60 // artha : lokamAM kumArgo ghaNA che, ke je kumArgo vaDe prANIo nAza pAme che eTale sanmArgathI bhraSTa thAya che, to he gautamamunIzvara ! sanmArgamAM vartatA evA tame kaI rIte nAza pAmatA nathI ? bhraSTa thatA nathI ? 60. je ya maggeNa gacchaMti, je ya ummaggapaTThiyA / te savve viditA majjhaM, to na nassAmi haM muNI ! // 61 // artha : he kezI muni ! jeo sanmArge jAya che, tathA jeo unmArge cAlanArA che, te sarva prANIo mArA jANelA che eTale te sarvene huM jANuM chuM arthAt mArga ane unmArganA svarUpane huM jANuM chuM. tethI huM nAza pAmato nathI-sanmArgathI bhraSTa thato nathI. 61. magge ya iti ke vutte ?, kesI goyamamabbavI / tao kesiM buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 62 // artha : mArga ane unmArga kone kaho cho ? bAkIno artha pUrvavat jANavo. 62. kuppavayaNapAsaMDI, savve ummaggapaTTiyA / sammaggaM tu jiNakkhAyaM, esa magge hi uttame // 63 // artha : kupravacananA pAkhaMDIo eTale ekAMtavAdI kapila AdinA darzanavALA sarve unmArge cAlanArA che, punaH jinezvare kahelo mArga ja sanmArga che, mATe A mArga ja uttama che. 63. sAhu goyama ! pannA te, chino me saMsao rUmo / anno'vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA ! // 64 // Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 156 artha : pUrvavat jANavo. 64. mahAudagavegeNaM, vujjhamANANa pANiNaM / sarapa na par3A , tIvra va manasI ? muLa dvA artha : he gautama muni ! moTA jaLanA pravAha vaDe taNAtA prANIone zaraNarUpa, gati eTale AdhAra bhUmirUpa, ane pratiSThA eTale sthira rahevAnA heturUpa dvIpa kone tame mAno cho ? 65. gautamasvAmI javAba Ape che - atthi ego mahAdIvo, vArimajjhe mahAlao / mahAudagavegassa, gaI tattha na vijjaI // 66 // artha : jaLanI madhye moTo eka mahAdvIpa che. temAM mahAjananA veganI-pravAhanI gati pravartatI nathI. 66. dIve ya iti ke vutte ?, kesI goyamamabbavI / tao kesiM buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 67 // artha : dviIpa kone kahIe ? bAkIno artha pUrvavatuM. dvIpanA upalakSaNathI te jaLamAM rahelo hovAthI jaLanA pravAhano prazna paNa jANI levo. 67. jarAmaraNavegeNaM, vujjhamANANa pANiNaM / dhammo dIvo paiTThA ya, gaI saraNamuttamaM // 68 // artha : jarA ane maraNarUpI jaLanA vega vaDe taNAtA prANIone dharma ja sthira rahevAnA heturUpa, gati-AdhArarUpa ane uttama zaraNarUpa dvIpa che. kAraNa ke te dharma ja saMsArarUpI samudramAM dvIparUpe rahelo che. te Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 157 muktinuM kAraNa hovAthI jarA ane maraNarUpa jaLano vega tene pahoMcI zakato nathI. 68. sAhu goyama ! pannA te, chinno ne saMto rUmo / anno'vi saMsao majjhaM, taM me kahasu goyamA ! // 69 // artha pUrvavat.69. aNNavaMsi mahohaMsi, nAvA viparidhAvai / jaMsi goyama ArUDho, kahaM pAraM gamissasi ? // 70 // artha : moTA pravAhavALA samudramAM te vahANa vizeSe karIne= moTebhAge Amatema doDe che, barAbara sIdhA cAlI zakatA nathI to je vahANapara ArUDha thayelA tame he gautamamuni ! te samudranA pArane kevI rIte pAmazo ? 70. gautamasvAmI javAba Ape che - jA u assAviNI nAvA, na sA pArassa gAmiNI / jA nirassAviNI nAvA, sA u pArassa gAmiNI // 79 // artha : je naukA AzravavALI--jemAM pANI bharAtuM hoya che, te samudranA pArane pAmanArI thatI nathI, paNa je nAva Azrava rahita--aMdara jaLa na AvI zake tevI hoya che te nAva samudranA pArane pAmanArI thAya che. tethI huM Azrava rahita nAva 52 ArUDha thaI samudranA pArane pAmIza. 71. nAvA ya iti kA vuttA ?, kesI goyamamabbavI / tao kesiM buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 72 // artha : pUrvavat jANavo. ahIM kevI nAvA ? evo prazna karyo che tethI te sAthe taranArano ane taravA lAyaka samudrano paNa prazna karyo ja che ema jANavuM. 72. Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 158 1 sarIramAhu nAva tti, jIvo vuccai nAvio / saMsAro aNNavo vutto, jaM taraMti mahesiNo // 73 // artha : zarIra rUpa nAva che ema kahyuM che, kAraNa ke AzravadvArano rodha karI jJAna, darzana ane cAritrarUpa traNa ratnanI ArAdhanA karavAthI te zarIra ja saMsArasAgarane tAre che. tathA jIva nAvika--taranAra kahevAya che. kemake te jIva ja bhavasAgarane taranAra che. tathA A cAra gatirUpa saMsAra samudra kahyo che. kemake tattvathI te saMsAra ja samudranI jema taravA lAyaka che. ke je saMsArasAgarane maharSio ja tare chetarI zake che. 73. sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsao imo / anno'vi saMsao majjhaM, taMme kahasu goyamA ! // 74 // artha : pUrvavat. 74. aMdhayAre tame ghore, ciTTheti pANiNo bahU / ko karissai ujjoyaM, savvaloammi pANiNaM ? // 75 // artha: prANIne aMdha karanAra ane ghora evA aMdhArAmAM ghaNA prANIo rahelA che. to sarva lokamAM prANIone koNa udyotane--prakAzane 52ze ? 75. zrIgotamasvAmI javAba Ape che uggao vimalo bhANU, savvaloappahaMkaro / so karissai ujjoyaM, savvaloammi pANiNaM // 76 // artha : sarva lokamAM prakAza karanAra nirmaLa sUrya udaya pAmyo che, te sUrya sarva lokamAM prANIone udyota-prakAza karaze. 76. bhANU ya iti ke vutte ?, kesI goyamamabbavI / tao kesiM buvaMtaM tu goyamo iNamabbavI // 77 // Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 159 artha : ahIM sUrya kone kaho cho ? ema prazna karyo che. bAkI pUrvavatuM. 77. uggao khINasaMsAro, savvaNNU jiNabhakkharo / so karissai ujjoyaM, savvaloammi pANiNaM // 78 // artha : saMsAra jeno kSINa thayo che tathA sarva padArthane jANanAra evo jinezvarUpI bhAskara--sUrya udaya pAmyo che, te sUrya sarva lokamAM prANIone udyota-moharUpI aMdhakArano nAza karI sarva vastuno prakAza karaze. 78. sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsao imo / mano vi saMsa ma, te ! joyA ! I72 artha : pUrvavatuM. 79. sArIramANase dukkhe, bajjhamANANa pANiNaM / e sivamaUTIIThuM, hAi viMdra manasI muLa ! ? 1805 artha : he gautamamunIzvara ! zarIrasaMbaMdhI ane manasaMbaMdhI du:kho vaDe bAdhA-pIDA pAmatA evA prANIone kSema-Adhi vyAdhi rahita, ziva-jarA ane upadrava rahita tathA anAbAdha-zatru nahIM hovAthI, svabhAva vaDe ja pIDA rahita evuM sthAna kyuM tame mAno cho ? te kaho. 80. gautamasvAmI javAba Ape che - atthi egaM dhuvaM ThANaM, logaggammi durAruhaM / jattha natthi jarA maccU, vAhiNo veyaNA tahA // 81 // artha : lokanA agrabhAga raheluM duHkha=kaThaNAIthI caDI zakAya evuM eka ja dhruva-nizcala sthAna che, ke jyAM jarA, mRtyu, vyAdhio tathA vedanA eTale zarIra saMbaMdhI ane manasaMbaMdhI duHkhono anubhava nathI. Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 160 jarA ane mRtyu nahIM hovAthI te sthAna zivarUpa che, vyAdhi nahIM hovAthI kSemarUpa che ane vedanA nahIM hovAthI anAbAdha che. 81. ThANe ya iti ke vutte ?, kesI goyamamabbavI / kesimevaM buvaMtaM tu, goyamo iNamabbavI // 82 // artha : AmAM te sthAna kyuM? ema prazna karyo che. bAkI pUrvavat. 82. nivvANaM ti abAhaM ti, siddhI logaggameva ya / khemaM sivamaNAbAhaM, jaM caraMti mahesiNo // 83 // artha : saMtApanA abhAvathI prANIo jyAM zItaLa thAya che. tethI nirvANa jayAM bAdhA nathI tethI anAbAdha bhramaNa karyA vinA sarva kAryo jyAM siddha thAya tethI siddhi lokanA agrabhAge rahela hovAthI lokAgra zAzvata sukha karanAra hovAthI kSema upadrava nahIM hovAthI ziva tathA bAdhA-pIDA rahita hovAthI te sthAna anAbAdha tathA je sthAne maharSio ja jAya che. ahIM jayAM na hoya tyAM "iti' zabdano adhyAhAra rAkhI artha karavo. 83. taM ThANaM sAsayaM vAsaM, loaggammi durAruhaM / jaM saMpattA na soyaMti, bhavohaMtakarA muNI ! // 84 // artha : te sthAna zAzvata nivAsavALuM tathA lokanA agra bhAge raheluM duHkhe karIne caDI zakAya tevuM kahyuM che. bhavanA samUhano aMta karanArA munio je sthAnane pAmavAthI zoka karatA nathI-koI jAtano zoka karavAnuM rahetuM ja nathI. 84. sAhu goyama ! pannA te, chinno me saMsao imo / namo te saMsayAIya !, savvasuttamahoyahI ! // 85 // artha : he gautamagaNadhara ! tamArI buddhi bahu sArI che, A mAro saMzaya paNa tame chelyo che. te saMzayarahita ! he sarva zrutanA moTA samudra ! tamane Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 161 namaskAra che. 85. pachI kezakumAre karyuM? te kahe che - evaM tu saMsae chinne, kesI ghoraparakkame / abhivaMdittA sirasA, goyamaM tu mahAyasaM // 86 // artha : A anukrame saMzaya chedAvAthI eTale sarva saMzayo chedAvAthI ghora parAkramavALA kezIkumAre mahAyazavALA gautamagaNadharane mastaka vaDe vaMdanA karIne. 86. paMcamahavvayaM dhammaM, paDivajjai bhAvao / purimassa pacchimammi, magge tattha suhAvahe // 87 // artha : bhAvathI prathama jinezvare mAnelA-prathama jinezvare paNa pravartAvelA evA te sukhakAraka chellA tIrthakaranA pravartAvelA mArgamAM-tIrthamAM dharmane aMgIkAra karyo. 87. have adhyayana aMte mahApuruSanA saMganuM phaLa kahe che - kesIgoyamao niccaM, tammi Asi samAgame / suyasIlasamukkariso, mahattha'tthaviNicchao // 88 // artha : te nagarImAM haMmezAM kezIkumAra ane gautamasvAmI dvArA samAgama thayA karyo, tethI zruta ane zIlano eTale jJAna ane cAritrano utkarSa thayo tathA mahArtha eTale muktinAM sAdhana hovAthI mahAprayojanavALA zikSA ane vrata vagere arthono nizcaya paNa thayo-zikSA, vrata ane tattvo vagere padArthono nizcaya thayo. ahIM kezIkumAra tathA gautamasvAmIne to arthano nizcaya hato ja. paNa temanA ziSyone arthanizcaya thayo ema jANavAnuM che. 88. Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 162 tosiyA parisA savvA, sammaggaM samuvaTThiyA / saMthuyA te pasIyaMtu, bhayavaM kesIgoyame // 89 // tti bemi / artha : A rIte prasanna thayelI sarva parSadA sanmArgane eTale muktimArgane ArAdhavA sAvadhAna thaI. te pUjaya ane jJAnavaMta evA kezIkumAra ane gautamasvAmI parSadA vaDe stuti karAvAthI satpuruSo upara prasanna thAo. ema huM kahuM chuM. e pramANe sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kahyuM. 89. Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ samyaktvaparAkrama adhyayana prastuta samyaktva parAkrama adhyayanamAM paramAtmAthI mahAvIra svAmIne saMvega, nirveda, dharmazraddhA Adi viSayaka 76 prazno pUchavAmAM AvyA hatA. tenA uttaro paramAtmAe ApyA hatA tene saMgraha ahiM karavAmAM Avyo che. A adhyayana mumukSuo mATe atyaMta ciMtanIya ane mananIya che. suaM me Au ! teNaM bhagavayA evamakkhAyaM, iha khalu sammattaparakkame nAmajjhayaNe samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM kAsaveNaM paveie / jaM sammaM saddahittA pattiAittA roaittA phAsittA pAlaittA tIraittA kiTTaittA sohaittA ArAhaittA ANAe aNupAlaittA bahave jIvA sijjhaMti bujjhaMti muccaMti parinivvAyaMti savvadukkhANamaMtaM kareMti // 1 // artha : zrIsudharmAsvAmI jaMbUsvAmIne kahe che ke-- he AyuSyamAn ziSya ! meM sAMbhaLyuM che ke- te traNa jagatamAM prasiddha evA bhagavAna zrImahAvIrasvAmIe A pramANe kahyuM che. arthAt A pravacanamAM nizce samyaktva hovAthI uttarottara guNaprApti vaDe karmarUpI zatrune jItavAnA sAmarthyarUpa jIvanA parAkramanuM jemAM varNana karAya che evuM A samyaktva parAkrama nAmanuM adhyayana kAzyapa zramaNa bhagavaMta zrImahAvIre prarUpyuM che. A adhyayananuM mAhAtmya che ke je A adhyayanane samyak prakAre saddahIne eTale zabda, artha ane te baMnene sAmAnyapaNe aMgIkAra karIne, tathA pratItya eTale Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 164 'A ema ja che' ema vizeSapaNe nizcaya karIne, tathA teno abhyAsa karavA vaDe tene AtmAmAM ruci utpanna karIne, tathA traNa yoga vaDe sparza karIne eTale mana vaDe sUtra ane arthanA ciMtavane, vacana vaDe vAMcanAdi vaDe ane kAyA vaDe tenA bhAMgA aMgIkAra karavA vaDe--e rIte sparza karIne, parAvartana vagere vaDe rakSaNa karIne, tene samApta karIne, guru pAse vinayapUrvaka 'A A pramANe huM bhaNyo chuM' ema nivedana karIne, gurunI pAchaLa teno anuvAda karavA vaDe zuddha karIne, utsUtranI prarUpaNAnA tyAga vaDe athavA utsarga ane apavAdamAM kuzaLatA vaDe athavA jIvanaparyaMta tenA arthanA sevana vaDe ArAdhIne tathA gurunA niyogarUpa AjJA vaDe pAlana karIne ghaNA jIvo siddha thAya che eTale ahIM ja AtmAnI siddhine pAme che, ghAtikarmanA kSaya vaDe bodha-kevaLajJAna pAme che, bhavopagrAhI cAra karmanA kSaya vaDe mukta thAya che ane tyArapachI samagra karmarUpI dAvAnaLanI zAMti thavAthI zAMta thAya che ane tethI ja zarIra ane mana saMbaMdhI sarva duHkhono aMta kare che--muktipadane pAme che. 1 have ziSyano anugraha karavA mATe saMbaMdha kahevA pUrvaka A adhyayanano artha kahe che GG tassa NaM ayamaTThe evamAhijjaMti, taM jahA - saMvege 1, nivvee 2, dhammasArU, gurusAhammiganusnUsayA 4, AtoaLayA 6, niMdaNayA 6, garahaNayA 7, sAmAie 8, cauvIsatthae 9, vaMdaNe 10, paDikkamaNe 11, kAussagagge 12, paccakkhANe 13, thayathuimaMgale 14, kAlapaDilehaNayA 15, pAyacchittakaraNe 16, khamAvaNayA 17, sajjhAe 18, vAyaNayA 19, paDipucchaNayA 20, paTTiyA 26, aNuppA 22, dhammattA 23, suassa ArAhaNayA 24, egaggamaNa - sannivesaNayA 25, saMjame 26, tave 27, vovALe 28, sahasAC 21, appakinandvayA 30, vivittasayaNAsaNasevaNayA 31, viNiaTTaNayA 32, saMbhoga Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 165 paccakkhANe 33, uvahipaccakkhANe 34, AhArapaccakkhANe 35, kasAyapaccakkhANe 36, jogapaccakkhANe 37, sarIrapaccakkhANe 38, sahAyapaccakkhANe 39, bhattapaccakkhANe 40, sabbhAvapaccakkhANe 41, paDirUvaNayA 42, veAvacce 43, savvaguNasaMpunnayA 44, vIarAgayA 45, khaMtI 46, muttI 47, maddave 48, ajjave 49, bhAvasacce 50, karaNasacce 51, jogasacce 52, maNaguttayA 53, vayaguttayA 54, kAyaguttayA 55, maNasamAdhAraNayA 56, vayasamAdhAraNayA 57, kAyasamAdhAraNayA 58, nANasaMpannayA 59, saNasaMpannayA 60, carittasaMpannayA 61, soiMdiyaniggahe 62, cakkhidianiggahe 63, ghANidianiggahe 64, jibbhidianiggahe 65, phAsiMdianiggahe 66, kohavijae 67, mANavijae 68, mAyAvijae 69, lobhavijae 70, pijjadosamicchAdasaNavijae 71, selesI 72, akammayA 73 // 2 // artha : te samyaktaparAkrama adhyayanano A artha A pramANe zrI mahAvIra bhagavAna kahe che, te A pramANe- saMvega 1, nirveda 2, dharmazraddhA 3, guru ane sAdharmikanI zuzruSA-bhakti 4, AloyaNa 5, niMdA 6, 7, sAmAyi: 8, yaturviMzatistava 8, vaMhana 10, prtibhe| 11, kAyotsarga 12, pratyAkhyAna 13, stava-stutimaMgala 14, kALapratyupekSaNA 15, prAyazcitta karavuM 16, khAmaNA 17, svAdhyAya 18, vAcanA 19, pratipRcchanA 20, parAvartanA 21, anuprekSA 22, dharmakathA 23, zratanI ArAdhanA 24, ekAgra-mana-saMnivezanA eTale mananuM ekAgrapaNe sthApana 25, saMyama 26, tapa 27, vyapadAna eTale karmanI zuddhi-karmanirjarA 28, sukhazAta eTale viSayasukhano nAza 29, apratibaddhapaNuM 30, viviktazayanAsanasevana-strI, pazu paMDaka Adi rahita zayyA, Asana vagerenuM sevana 31, vinivartanA eTale pAMca iMdriyonA viSayathI manane pAchuM karavuM Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 166 32, saMbhogapratyAkhyAna eTale jinakalpika Adine eka maMDaLIno AhAra grahaNa karavAnuM pratyAkhyAna 33, rajoharaNa ane mukhavastrikA sivAya bIjI upadhinuM pratyAkhyAna 34, sadoSa AhAranuM pratyAkhyAna 35, kaSAya pratyAkhyAna 36, mana, vacana, kAyAnA yoganuM pratyAkhyAna 37, samaya Ave zarIranuM paNa pratyAkhyAna 38, sahAya karavAnuM pratyAkhyAna 39, bhakta pratyAkhyAna-anazana grahaNa 40, sadbhAva vaDe eTale satyapaNe pratyAkhyAna 41, pratirUpatA eTale sthavarakalpI sadaza veSadhArIpaNuM 42, vaiyAvacca 43, jJAnAdi sarvaguNo vaDe saMpannatA-sahitapaNuM 44, vItarAgapaNuM 45, zAMti-kSamAM 46, mukti-nirlobhatA 47, mArdava-mAnano tyAga 48, ArjavatA-mAyA rahitapaNuM 49, bhAvasatya-aMtarAtmAnI zuddhi 50, karaNasatya eTale pratilekhanAdi kriyAmAM ALasa rahitapaNuM 51, yogasatyamana, vacana, kAyAnA yoganuM satyapaNuM pa2, managuptatA-manogupti pa3, vacanagupti 54, kAyagupti pa5, mana-samAdhAraNA-mananI samAdhi pa6, vacanasamAdhAraNA pa7, kAyAsamAdhAraNa pa8, jJAnasaMpannatA-jJAnasahitapaNuM pa9, darzanasaMpannatA 60, cAritrasaMpannatA 61, zrotraMdriyanigraha 62, cakSuriMdriyanigraha 63, ghAneMdriyanigraha 64, jinheMdriyanigraha 65, sparzedriyanigraha 66, krodhavijaya 67, mAnavijaya 68, mAyAvijaya 69, lobhavijaya 70, prema, dveSa ane mithyAdarzanano vijaya 71, zailezIkaraNa caudamAM guNasthAnamAM rahevuM te 72, tathA akarmatAkarmano abhAva 73. A pramANe zabdArtha kahyo. 2. have anukrame dareka padanI phaLapUrvaka vyAkhyA kare che - saMvegeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? saMvegeNaM aNuttaraM dhammasaddhaM jaNayai, aNuttarAe dhammasaddhAe saMvegaM havvamAgacchai, aNaMtANubaMdhikohamANamAyAlohe khavei, navaM ca kammaM na baMdhai, tappaccaiaM ca NaM micchattavisohi kAUNa dasaNArAhae bhavai, daMsaNavisohIeNaM visuddhAe atthegatie teNeva bhavaggahaNeNaM sijjhai, sohIe a NaM visuddhAe taccaM puNo Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 167 bhavaggahaNaM nAikkamai // 1 // 3 // artha : he bhagavaMta ! saMvega vaDe eTale mokSanA abhilASa vaDe jIva zuM utpanna kare eTale kayo guNa upArjana kare ? saMvega vaDe zreSTha evI dharmanI zraddhA utpanna kare che. zreSTha evI dharmanI zraddhAthI jIva vizeSa saMvegane zIghrapaNe pAme che. anaMtAnubaMdhI krodha, mAna, mAyA ane lobhane khapAve che--kSaya kare che, tathA navA azubha karmane bAMdhato nathI. ane tene AzrayIne eTale kaSAyanA kSayane AzrayIne mithyAtvanI zuddhine eTale sarvathA mithyAtvano kSaya karIne darzanano eTale kSAyika samyaktvano ArAdhaka thAya che. nirmaLa evA darzananI zuddhi vaDe koI eka jIva evo che ke je te ja bhavanA grahaNa vaDe eTale te eka ja bhava karIne marudevI mAtAnI jema siddha thAya che. ane je jIva te ja bhave siddhipadane pAmato nathI te paNa nirmaLa evI darzanazuddhithI vaLI trIjA bhavanA grahaNane ullaMghana kare nahIM. eTale trIje bhave to avazya siddhipadane pAme. A utkRSTa darzananI ArAdhanAne AzrayIne kahyuM che. 1-3. saMvega vaDe avazya nirveda thAya che, tethI have nirveda kahe che - nivveeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? nivveeNaM divvamANusatericchiesu kAmabhogesu nivveaM havvamAgacchar3a, savvavisaesa virajjai, savvavisaesa virajjamANe AraMbhapariggahapariccAyaM karei, AraMbhapariggahapariccAyaM karemANe saMsAramaggaM vocchiMdai, siddhimaggapaDivaNNe a bhavai // 2 // 4 // artha : he bhagavaMta ! nirveda eTale ''A saMsArano huM kyAre tyAga '" evo sAmAnyapaNe saMsAra parano vairAgya, te vaDe jIva zuM utpanna kare ? kyo guNa upArjana kare ? karuM.' uttara : nirvedathI deva, manuSya ane tiryaMca saMbaMdhI kAmabhogamAM nirveda pAme che. eTale ke "A anarthanA heturUpa viSayothI saryuM." evA Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 168 bhAvane jaldIthI pAme che, tathA sarva viSayone viSe vairAgya pAme che, sarva viSayone viSe vairAgya pAmatAM AraMbha ane parigrahano tyAga kare che, AraMbha ane parigrahano tyAga karyA pachI mithyAtva, avirati Adi saMsAranA mArgane chede che, tathA siddhimArgane pAme che. kRSi vagere AraMbha ane dhana, dhAnyAdi parigrahano tyAga karavAthI ja saMsAramArgano viccheda thAya che, teno viccheda thavAthI samyagadarzanAdi mokSamArga sukhethI prApta thAya che, tethI siddhimArgane prApta thAya che ema kahyuM che te yogya ja che. 2-4. - nirveda paNa dharmanI zraddhAthI ja thAya che tethI have dharmazraddhAne ja kahe che - dhammasaddhAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? dhammasaddhAe NaM sAyAsokkhesu rajjamANe virajjai, AgAradhammaM ca NaM cayai, aNagAre NaM jIve sArIramANasANaM dukkhANaM cheyaNabheyaNasaMjogAINaM vuccheaM karei, avvAbAhaM ca suhaM nivya rUpo artha : bhagavaMta ! dharmanI zraddhA vaDe-AstikSapaNA vaDe jIva zuM utpanna kare arthAt kyo guNa prApta kare ? uttara : dharmazraddhA vaDe prathama sAtavedanIyathI utpanna thayelA sukhamAM eTale viSayasukhane viSe kharekhara Asakta thayo hato te have virAga pAme che, ane gRhAcArano-gRhastha dharmano tyAga kare che--sAdhu thAya che tathA aNagAra-sAdhu thayelo jIva zarIra ane manasaMbaMdhI duHkhono tathA khaDyAdi vaDe chedana, kuMta Adi vaDe bhedana vagere zarIra saMbaMdhI ane saMyoga eTale aniSTano meLApa tathA Adi zabdathI ISTano viyoga vagere mana saMbaMdhI duHkhono viccheda kare che. ane e ja kAraNathI avyAbAdha eTale bAdhA pIDArahita mokSasaMbaMdhI sukhane utpanna kare che. 3-5. Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 169 dharmanI zraddhAvALAe guru AdinI sevA avazya karavI joIe, tethI have guru AdinI sevAne kahe che - gurusAhammiasussUsaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? gurusAhammi-asussUsaNayAe NaM viNayapaDivattiM jaNayai, viNayapaDivaNNe a NaM jIve aNaccAsAyaNasIle neiatirikkhajoNiamaNussadevaduggaIo niraMbhai, vaNNasaMjalaNabhattibahumANayAe mANussadevasuggaIo nibaMdhai siddhisoggaiM ca visohei, pasatthAiM ca NaM viNayamUlAI savvakajjAiM sAhei, anne ya bahave jIve viNaittA havai // 4-6 // artha : he bhagavaMta ! guru ane sAdharmikanI sevA vaDe jIva zuM utpanna kare arthAt zuM upArjana kare ? uttara : guru ane sAdharmikanI sevA vaDe vinayanI prAptine utpanna kare che. vinayane pAmelo jIva AzAtanA rahita svabhAvavALo thayelo nArakI, tiryaMca yoni, svecchAdi manuSya ane kilziSa Adi devarUpa durgatine rUMdhe che, tathA varNa vaDe eTale zlAghA vaDe je saMjavalana eTale guNa pragaTa karavA, bhakti eTale UbhA thavuM vagere sevA ane bahumAna eTale atyaMtara prIti A sarva guru pratye karavAthI kuLavAna manuSya ane aizvarya Adi yukta devarUpa sugatine bAMdhe che, ane siddhirUpI sugatine sanmArgarUpa samyagdarzana Adi vaDe vizuddha kare che, tathA prazasta ane vinayanA hetuvALAM sarva kAryone eTala zratano abhyAsa vagere A bhava saMbaMdhI tathA mokSa Adi parabhava saMbaMdhI kAryone sAdhe che, tathA bIjA ghaNA jIvone vinaya grahaNa karAvanAravinaya zikhavanAra thAya che. 4-6. gurunI sevA karatAM chatAM paNa kAMIka doSa lAgavAno saMbhava che tethI tenI AlocanA karavI joIe, tethI have AlocanAne kahe che - AloyaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 170 AloyaNayAe NaM mAyAniyANamicchAdarisaNasallANaM mukkhamaggavigghANaM anaMtasaMsAravaddhaNANaM uddharaNaM karei, ujjubhAvaM ca NaM jaNayai, ujjubhAvaM paDivanne a NaM jIve amAI itthIveyaM napuMsagaveyaM ca na baMdhar3a, puvvabaddhaM ca NaM nijjara // 57 // artha : he bhagavaMta ! AlocanA vaDe eTale gurunI pAse potAnA doSa pragaTa karavA vaDe jIva zuM utpanna kare arthAt kayo guNa upArjana kare che ? uttara : AlocanA vaDe jIva mokSamArganA vighnarUpa ane anaMta saMsAranI vRddhi karanArA mAyAzalya, nidAnazalya ane mithyAdarzanazalya e traNe zalyano uddhAra--vinAza kare che. tathA RjubhAvane-saraLatAne utpanna kare che. RjubhAvane pAmalo jIva mAyArahita thayelo strIvedane ane napuMsakavedane bAMdhato nathI, tathA pUrve bAMdhelA A baMne vedane athavA sarva karmane khapAve che. 5-7. je potAnA doSanI niMdA karato hoya tenI ja AlocanA saphaLa thAya che tethI have svadoSanI niMdAne ja kahe che niMdaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? niMdaNayAe NaM pacchANutAvaM jaNayai, pacchANutAveNaM virajjamANe karaNaguNaseDhiM paDivajjai, karaNaguNaseDhi paDivanne a aNagAre mohaNijjaM kammaM ugghAei // 6 // 8 // - artha : he bhagavaMta ! niMdA vaDe eTale potAnA doSanA ciMtavana vaDe--tenI niMdA vaDe jIva zuM utpanna kare arthAt zo lAbha prApta kare che ? uttara : niMdA vaDe jIva 'aho ! meM A akArya karyuM !'' ema pazcAttApa utpanna kare che. pazcAttApa vaDe vairAgyane pAmelo karaNa vaDe eTale apUrvakaraNa vaDe arthAt pUrve kyAre paNa nahIM pAmelA evA nirmaLa pratikramaNanA pariNAma vaDe guNazreNine eTale kSapakazreNine pAme che. Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ apUrvakaraNa vaDe kSapakazreNine pAmelo anagAra--sAdhu mohanIyakarmane khapAve che. 6-8. 171 bahu doSa hoya to niMdAnI pachI garhA paNa karavI joIe tethI have gahane kahe che garahaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? garahaNayAe NaM apurakkAraM jaNayai, apurakkAragae a NaM jIve appasatthehiMto jogehiMto niattai, pasatthajoge a pavattai, pasatthajogapaDivaNNe a NaM aNagAre aNaMtaghAI pajjave khavei // 7 // 9 // - artha : he bhagavaMta ! anyanI pAse potAnA doSa pragaTa karavArUpa gaha vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : gaha vaDe jIva potAnA apuraskArane eTale 'A guNavAna che' evI prasiddhinA abhAvarUpa avajJAnA sthAnane utpanna kare che. apuraskArane pAmelo jIva kadAca azubha adhyavasAya utpanna thAya to paNa potAnI vizeSa avajJA thaze evA bhayane lIdhe aprazasta evA yogothI-- eTale mana, vacana ane kAyAnA vyApArothI nivarte che--pAcho phare che. ane prazasta evA yogomAM pravarte che. tathA prazasta yogane pAmelo sAdhu anaMta jJAna-darzanane haNanArA paryAyone eTale jJAnAvaraNIya Adi karmanA pariNAmone khapAve che. 7-8. pAme ? upara kahelI AlocanA vagere tattvathI sAmAyikavALAne ja hoya che tethI have sAmAyikane kahe che sAmAieNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? | sAmAieNaM sAvajjajogaviraiM jaNayai // 8 // 10 // artha : he bhagavaMta ! sAmAyika vaDe jIva zuM utpanna kare ? zuM Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 172 uttara : sAmAyika vaDe jIva sarva sAvadya yoganI viratine eTale sarva pApavyApAranI nivRttine utpanna kare che. 8-10. | sAmAyika aMgIkAra karanArAe te sAmAyikane racanArA-kahenArA arihaMtonI stuti karavI joIe tethI have te caturvizatistavarUpa arihaMtonI stutine kahe che - cavIsatthaeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? cauvIsatthaeNaM daMsaNavisohiM jaNayai // 9 // 11 // artha : he bhagavaMta ! cauvIsasthAe eTale caturvizatistava vaDe jIva zuM utpanna kare che arthAt kayo guNa prApta kare ? uttara : caturvizatistava vaDe jIva darzananI eTale samyaktanI vizuddhine utpanna kare che. 9-11. jinezvaronI stuti karyA chatAM paNa sAmAyikano svIkAra guruvaMdana pUrvaka ja thAya che, tethI have guruvaMdanane kahe che - vaMdaNaeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vaMdaNaeNaM nIAgo kammaM khavei, uccAgoaM nibaMdhai, sohaggaM ca NaM appaDihayaM ANAphalaM nivvattei, dAhiNabhAvaM ca NaM nAyaDu ? mArA artha : he bhagavaMta ! gurunA dvAdazAvarta vaMdana vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : dvAdazAvarta vaMdana vaDe jIva nIcagotra karmane khapAve che ane uccagotrane bAMdhe che, tathA apratihata eTale asmalita-koI paNa vinAza na kare ane AjJA rUpI phaLa-sAra evuM saubhAgya eTale sarva janane spRhA karavA lAyaka aizvarya nIpajAve che-utpanna kare che. tathA dakSiNabhAvane eTale lokonI anukULatAne utpanna kare che. 10-12. Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 173 sAmAyikAdi guNavALAe pahelA ane chellA tIrthaMkaranA tIrthamAM haMmezA ane madhyamanA bAvIza tIrthakaranA tIrthamAM aparAdhano saMbhava hote chate pratikramaNa karavAnuM che, tethI have pratikramaNane kahe che - paDikkamaNeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? paDikkamaNeNaM vayachiddAI pihei, pihiyavayachidde puNa jIve niruddhAsave asabalacaritte aTThasu pavayaNamAyAsu uvautte apuhutte suppaNidipa vidara 88-rUA artha : he bhagavaMta ! pratikramaNa vaDe jIva zuM utpanna kare arthAt kayo lAbha meLave ? uttara : pratikramaNa vaDe jIva vratanAM chidrone eTela aticArone DhAMkI de che--dhe che. vaLI vratanAM chidrone DhAMkanAra jIva Azravane rUMdhanAra thAya che ane Azrava ruMdhavAthI azaala eTale nirmaLa cAritravALo thAya che, tathA pAMca samiti ane guNa guptirUpa ATha pravacanamAtAmAM upayogavALo tathA apRthakva eTale saMyamanA yogathI abhinna tathA saMyamayogamAM sArI rIte sAvadhAna thaIne vicare che. 11-13. pratikramaNamAM aticAranI zuddhine mATe kAyotsarga karavo joIe tethI have kAyotsargane kahe che - kAussaggeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? kAussaggeNaM tIapaDupannaM pAyacchittaM visohei, visuddhapAyacchitte a jIve niattahiae ohariabharuvva bhAravahe pasatthajjhANovagae suhaMsuheNaM viharai // 12 // artha : he bhagavaMta ! kAyotsarga vaDe jIva zuM utpanna kare arthAt kayo guNa prApta kare che ? uttara : kAyotsarga vaDe jIva atIta eTale cirakALe thayeluM ane Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 174 pratyutpanna eTale hamaNAM thayeluM vartamAna kALanuM prAyazcita eTale prAyazcittane yogya aparAdha, tene vizuddha kare che, ane prAyazcitta vaDe vizuddha thayelo jIva nivRtta hRdayI thAya che eTale potAnA cittamAM nivRtti AnaMda pAme che, konI jema ? te kahe che- bhAra utAranAra bhAravAhakanI jema aticArarUpa bhAra utAravAthI cittamAM nivRtti pAme che ane tethI prazasta dhyAnane pAmelo sukhe sukhe vicare che. 12-14. kAyotsargathI paNa je zuddha na thAya, tene mATe pratyAkhyAna karavAnuM heya che tethI have pratyAkhyAnane kahe che - paccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? paccakkhANeNaM AsavadArAiM niraMbhai // 13 // 15 // artha : he bhagavaMta ! pratyAkhyAna vaDe jIva zuM utpanna kare arthAta paccakhkhANa karavAthI kayo guNa utpanna thAya che ? uttara : pratyAkhyAna vaDe=paccakhkhANa vaDe jIva hiMsA Adi AzravanA dvArone rUMdhe che. upalakSaNathI pUrve upArjana karelA karmone khapAve che. ahIM namaskArasahita-navakArasI vagere paccakhANono uttaraguNapratyAkhyAnamAM samAveza thAya che. tathA pAMca mahAvrata vagereno mULaguNapratyAkhyAnamAM samAveza thAya che. 13-15. pratyAkhyAna karyA pachI jo tyAM caitya hoya to tenuM vaMdana karavAnuM che, te caityavaMdana stutistavamaMgala vinA thaI zakatuM nathI, tethI have stutistavamaMgalane kahe che - thayathuimaMgaleNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? thayathuimaMgaleNaM nANadaMsaNa-carittabohilAbhaM jaNayai, nANadaMsaNacaritta-bohilAbhasaMpaNNe NaM jIve aMtakiriaM kappavimANovavatti ArAhaNaM ArAhei // 14 // 16 // Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 175 artha : he bhagavaMta ! stuti ane stavarUpa maMgaLa vaDe jIva zuM utpanna kare che ? uttara : stava eTale deveMdrastava vagere ane stuti eTale ekathI AraMbhIne sAta zloka paryata stuti, te rUpa maMgaLa vaDe jIva jJAna, darzana ane cAritrarUpI bodhilAbhane eTale jainadharmanI prAptine utpanna kare che. ane jJAna, darzana tathA cAritrarUpa bodhilAbhane pAmela jIva saMsAranA athavA karmanA aMtanI kriyAne arthAt mokSane ApanArI athavA kalpa eTale bAra devaloka ane vimAna eTale raiveyaka ane anuttaravimAna, tene prApta karAvanArI ArAdhanAne ArAdhe che-sAdhe che. arthAt prathama viziSTa devalokane ane paraMparAe chevaTe mokSane ApanArI AradhanAne kare che. 14-16. - stava-stutirUpa caityavaMdana karyA pachI svAdhyAya karavAno che, te svAdhyAya kALe ja thAya che ane te kALanuM jJAna kALapratyupekSaNA vaDe thAya che, tethI have kALaprayukSiNAne kahe che- kAlapaDilehaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? kAlapaDilehaNayAe NaM nANAvaraNijjaM kammaM khavei // 15-17 // artha : he bhagavaMta ! kALapaDilehaNa vaDe jIva zuM utpanna kare che arthAta kayo guNa uporjita kare che ? uttara : prAdoSika Adi kALagrahaNa ane pratijAgaraNarUpa paDilehaNA vaDe jIva jJAnAvaraNIya karmane khapAve che. 15-17. kadAca akALe pATha karyo hoya to prAyazcitta karavuM joIe, tethI te dhe che - pAyacchittakaraNeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? pAyacchittakaraNeNaM pAvakammavisohiM jaNayai niraDAre Avi bhavai, sammaM ca NaM pAyacchittaM paDivajjamANe maggaM ca maggaphalaM ca visohei, AyAraM AyAraphalaM ca ArAhei // 16-18 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 176 artha : he bhagavaMta ! prAyazcitta karavA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : AlocanA Adi prAyazcitta karavA vaDe jIva pApakarmanI vizuddhine eTale pAparahitapaNAne utpanna kare che, jJAnAcAra Adi aticArane zodhavAthI aticAra rahita thAya che, tathA samyapha prakAre prAyazcittane aMgIkAra karato ane mArgane eTale jJAnanI prAptinA heturUpa samyaktane ane mArganA phaLane eTale jJAnane zuddha kare che, jo ke samyakta ane jJAna ekI vakhate ja prApta thAya che. to paNa jema prakAzanuM kAraNa pradIpa che tema jJAnanuM kAraNa samyakta che ema jaNAvavA mATe A pramANe kahyuM che. tathA AcArane aTale cAritrane ane AcAranA phaLane eTale mokSane ArAdhe che-sAdhe che. 16-18. prAyazcitta kSamApanAthI thaI zake che tethI have kSamApanA kahe che - khamAvaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? khamAvaNayAe NaM palhAyaNabhAvaM jaNayai, palhAyaNabhAvamuvagae a savvapANabhUajIvasattesu mittIbhAvaM uppAei, mittIbhAvamuvagae Avi jIve bhAvavisohiM kAUNa nibbhae bhavai // 1721 artha : he bhagavaMta ! kSAmaNA vaDe eTale kAMI paNa duSkRta karyA pachI A mArA duSkatanI tame kSamA karo" ema khamAvavA vaDe jIva zuM utpanna kare arthAt kayo guNa utpanna kare ? uttara : khamAvavA vaDe jIva cittanI prasannatAne utpanna kare che, ane cittanI prasannatAne pAmelo jIva sarva prANa-be, traNa ane cAra iMdriyovALA, bhUta-vanaspatikAya, jIva-paMceMdriyo ane sattva-bAkInA jIvo, e sarva pratye parahitanA ciMtavanarUpa maitrIbhAvane utpanna kare che, tathA maitrIbhAvane pAmelo evo paNa jIva rAgadveSanA abhAvarUpa bhAvavizuddhine eTale cittavizuddhine karIne nirbhaya thAya che-samagra bhayanA kAraNarUpa karmabaMdhano abhAva thavAthI bhaya rahita thAya che. 17-19. Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kahe che 177 AvA guNavALAe svAdhyAya karavAno che tethI have svAdhyAyane sajjhAeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? sajjhAeNaM nANAvaraNijjaM kammaM khavei // 18 // artha : he bhagavaMta svAdhyAya vaDe jIva zuM utpanna kare arthAt kayo guNa utpanna kare ? uttara : svAdhyAya vaDe jIva jJAnAvaraNIya karmane tathA upalakSaNathI bIjAM karmone paNa khapAve che--zcaya kare che. 18-20. svAdhyAyamAM prathama vAcanA che tethI have vAcanAne kahe che. vAyaNAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vAyaNAe NaM nijjaraM jaNayai, suassa aNAsAyaNAe vaTTati, suassa aNAsAyaNAe vaTTamANe titthadhammaM avalaMbai, titthadhammaM avalaMbamANe mahAnijjare mahApajjavasANe bhavai // 19 // 21 // artha : he bhagavaMta ! vAcanA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : vAcanA vaDe jIva karmanI nirjarAne utpanna kare che ane zrutanI anAzatanAmAM varte che, kemake vAcanA na karavI e zrutanI avajJA che. vAcanAthI zrutanI anAzAtanA karI kahevAya che. tathA zrutanI anAzAtanAmAM vartanAra tIrthanA dharmane eTale zrutadAnarUpa gaNadharanA AcArane avalaMbana kare che--Azraya kare che. arthAt pAme che, tathA tIrthanA dharmane avalaMbana karanAra moTI nirjarAvALo ane mahAparyavasAna eTale sarvathA karmanA aMtavALo thAya che arthAt mokSa pAmanAro thAya che. 19-21. vAcanA lIdhA pachI zaMkA thAya tyAre pharI pharI pUchavuM joIe, tethI have pratipRcchanA kahe che - paDipucchaNAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 178 paDipucchaNayAe NaM suttatthatadubhayAiM visohei, kaMkhAmohaNijjaM kammaM vucchidai // 20 // 22 // artha : he bhagavaMta ! pUrve kahelA sUtrAdine pharIthI je pUchavuM pratipRcchanA kahevAya che, te pratipRcchanA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : pratipRcchanA vaDe jIva sUtra, artha ane te baMnene vizuddha kare che ane kAMkSAmohanIyakarmano nAza kare che. "A mAre A rIte bhaNavuM yogya che ke A rIte bhaNavuM yogya che?" ityAdi zaMkAno tathA paramatanI abhilASArUpa kAMkSAno-te baMne prakAranA mithyAtva mohanIya karmano kSaya kare che. 20-22. A pramANe eTale pUchIne sthira karelA kRtanuM vismaraNa na thAya te mATe parAvartana karavI joIe tethI have parAvartanA kahe che. pariaTTaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? pariaTTaNayAe NaM vaMjaNAI jaNayai vaMjaNaladdhi ca uppAei // 21 // 23 // artha : he bhagavaMta ! parAvartana arthAt vAraMvAra punarAvartana karavA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : parAvartana vaDe eTale bhaNelAne pharI pharI gaNavA vaDe jIva vyaMjanone-akSarone utpanna kare che. eTale ke te vyaMjano vistRta thayA hoya to paNa jaldIthI pAchA smaraNamAM Ave che tethI utpanna thAya che ema kahyuM. tathA vaLI tevA prakAranA kSayopazamane lIdhe vyaMjanalabdhi ane =ane eTale ke padalabdhine paNa utpanna kare che-pAme che. 21-23. sUtranI jema arthanuM paNa vismaraNa na thAya te mATe anuprekSA karavI joIe tethI have anuprekSA kahe che - Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 179 aNuppehAe NaM bhaMte! jIve kiM jaNayai ? aNuppehAe NaM AuavajjAo satta kammappagaDio ghaNiabaMdhaNabaddhAo siDhilabaMdhaNabaddhAo pakarei, dIhakAlaTThi Ao hassakAlaTThiiAo pakarei, tivvANubhAvAo maMdANubhAvAo pakarei, bahuppaesaggAo appappaesaggAo pakarer3a, AuaM ca NaM kammaM sia baMdhai sia no baMdhai, asAyAveaNijjaM ca NaM kammaM no bhujjo bhujjo uvaciNAi, aNAiaM ca NaM aNavadaggaM dIhamaddhaM cAuraMtasaMsArakaMtAraM khippAmeva vIIvayai // 22 // artha : he bhagavaMta ! anuprekSA vaDe eTale arthanI ciMtanA vaDe jIva zuM utpanna kare che ? uttara : arthaciMtavanarUpa anuprekSA vaDe eka AyuSyakarma sivAyanI sAta karmanI prakRtio gADha baMdhanathI bAMdhelI--nikAcita karelI hoya tene zithila baMdhana vaDe baMdhAyelI hoya tevI kare che eTale ke apavartanAkaraNa karI zakAya tevI kare che. kAraNa ke A anuprekSA atyaMtara taparUpa che ane tapathI nikAcita karmano paNa kSaya thAya che ema AgamamAM kahyuM che. tathA je karmaprakRtio dIrghakALanI sthitivALI hoya tene hrasva eTale alpa kALanI sthitivALI kare che, eTale zubhAzayane kAraNe karmanI sthitinA kaMDakono hrAsa kare che tethI te alpakALanI sthitivALI thAya che. ahIM manuSya, tiryaMca ane devanA AyuSya vinAnAM sarvakarmanI dIrgha sthiti azubha che. tathA tIvra anubhAvavALI eTale cArasthAnIyAdi rasavALI prakRtine maMda anubhAvavALI eTale traNasthAnIyAdi rasavALI kare che. bahu pradezAgravALI eTale ghaNA daLIyAvALI prakRtine alpa pradezAgravALI eTale thoDA daLIyAvALI kare che, AyuSya karmane kadAcit bAMdhe che ane kadAcit bAMdhato nathI, kemake Ayu to vartamAna bhavanA AyuSyano trIjo bhAga ke teno paNa trIjo bhAga vagere chevaTa aMtarmuhUrta zeSa rahe tyAre ja baMdhAya che ane te paNa eka ja vAra baMdhAya che, jyAre bAMdhe che tyAre paNa devAyune ja bAMdhe che kemake munine teno Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 180 ja baMdha hoya che. tathA asatAvedanIya karmane ane ane bIjI azubha karmaprakRtine paNa vAraMvAra upacaya karato nathI-bAMdhato nathI. kadAca koI vakhata pramAdathI pramatta muni azubhano paNa baMdha kare che paNa vAraMvAra karato nathI. tathA anAdi, anavadajha-anaMta ane dIrghaddha eTale lAMbA kALe oLaMgAya tevA cAra gatirUpa aMta-avayavo che jenA evA saMsArarUpI kAMtArane-aTavIne zIdhrapaNe ja vizeSa karIne atikramaNa kare che-oLaMge che. 22-24. zrutano abhyAsa karanAre dharmakathA paNa karavI joIe, tethI have dharmakathAne kahe che - dhammakahAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? dhammakahAe NaM pavayaNaM pabhAvei, pavayaNapabhAvae NaM jIve Agame sassabhaddattAe kammaM nibaMdhai // 23 // 25 // artha : he bhagavaMta ! dharmakathA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : dharmakathA vaDe eTale vyAkhyAna karavA vaDe jIva pravacananI jinazAsananI prabhAvanA kare che-"prAvacanika 1, dharmakathI 2, vAdI 3, naimittika 4, tapasvI 5, vidyA 6, siddha 7 ane kavi 8, e ATha prabhAvaka kahelA che." tathA pravacananI prabhAvanA karavA vaDe jIva AgAmI kALamAM zAzvata bhadratA vaDe eTale niraMtara kalyANa sahita evA karmane bAMdhe che arthAt zubhAnubaMdhI zubha karmane upArjana kare che. 23-25. A pramANe pAMca prakAranA svAdhyAyanI prItithI zrutanI ArAdhanA thAya che, tethI have zrutanI ArAdhanAne kahe che - suassa ArAhaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNei ? suassa ArAhaNayAe NaM aNNANaM khavei, na ya saMkilissai ra4ra6AA Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 181 artha : he bhagavaMta ! zrutanI ArAdhanA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : zrutanI ArAdhanA vaDe jIva ajJAnane khapAve che, tathA rAgAdithI utpanna thatA klezane pAmato nathI. kemake vizeSa jJAnane lIdhe navA navA saMveganI prApti thavAthI klezane pAmato nathI. 24-26. zrutanI ArAdhanA mananI ekAgratAthI thAya che tethI have mananI ekAgratA kahe che - egaggamanasaMnivesaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? egaggamaNasaMnivesaNayAe NaM cittanirohaM karei // 25 // 27 // artha : he bhagavaMta ! ekAgratAmAM mana sthApavA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : ekAgratAmAM mana sthApavA vaDe arthAt mananI ekAgratA vaDe jIva koI prakAre unmArge gayelA cittano virodha kare che. 25-27. A sarva saMyamavALAne ja saphaLa thAya che, tethI have saMyamane kahe che - saMjameNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? saMjameNaM aNaNhayattaM jaNayai // 26 // 28 // artha : he bhagavaMta ! saMyama vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : hiMsAdi AzravathI viramaNa=aTakavArUpa saMyama vaDe jIva anaMtaRttva-pAparahitapaNAne utpanna kare che eTale pAparahita thAya che. 26-28. saMyama hovA chatAM paNa tapa vinA karmakSaya thato nathI, tethI have tapasaMbaMdhI kahe che - taveNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? taveNaM vodANaM jaNayai // 27 // 29 // Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 182 artha : he bhagavaMta ! tapa vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : tapa vaDe jIva vyavadAnane eTale pUrve bAMdhelA karmamaLano nAza thavAthI vizeSa prakAranI zuddhine utpanna kare che. 27-29. vyavadAnanuM ja phaLa kahe che - vodANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vodANeNaM akiriaM jaNayai, akiriyAe bhavittA tao pacchA sijjhai bujjhati muccai parinivvAi savvadukkhANamaMtaM karei ra8 rUpA artha : he bhagavaMta ! vyavadAna vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : vyavadAna vaDe jIva akriyAne eTale cuparatakriya nAmanA zukladhyAnanA cothA bhedane utpanna kare che. akriyAka eTale cuparatakriya nAmanA zukladhyAnanA cothA bhedamAM vartanAro thaIne tyArapachI tarata ja siddha thAya che, jJAnadarzananA upayoga vaDe vastutattvane jANe che, saMsArathI mukta thAya che, karmarUpI agnine bujhAvIne sarvathA zItaLa thAya che, tathA zArIrika ane mAnasika sarva prakAranAM duHkhonAM aMta kare che. 28-30. vyavadAna eTale vizeSa prakAranI zuddhi to sukhanA zAta vaDe eTale sukhane paNa dUra karavA vaDe thAya che tethI have sukhazAtane kahe che - suhasAeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? / suhasAeNaM aNussuattaM jaNayai, aNussue a NaM jIve aNukaMpae aNubbhaDe vigayasoe carittamohaNijjaM kammaM khavei ArArU artha : he bhagavaMta ! sukhanA sAta vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : vaiSayika sukhanA sAta vaDe eTale tene dUra karavA vaDe- Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 183 vaiSayika spRhAno nAza karavA vaDe jIva anusukatAne eTale vaiSayika sukhamAM niHspRhatAne utpanna kare che, ane utsukatArahita thayelo jIva duHkhI prANI upara anukaMpAvALo thAya che. viSayasukhamAM utsukatAvALo jIva bIjA prANIne maratA joIne paNa eka potAnA ja sukhamAM rasika thAya che, paNa tenA para anukaMpA karato nathI. tathA utsukatArahita thayelo jIva anubhaTa eTale abhimAna athavA zaNagAranI zobhA rahita thAya che, tathA zokarahita eTale AlokasaMbaMdhI kAryano nAza thayA chatAM te mokSanI icchAvALo hovAthI zoka karato nathI ane AvA prakArano hovAthI te kaSAya ane nokaSAyarUpa cAritramohanIya karmane khapAve che-kSaya kare che. 29-31. sukhano zAta-vinAza, sukhamAM apratibaddhatA vaDe thaI zake che tethI apratibaddhatAne kahe che - appaDibaddhayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? appaDibaddhayAe NaM nissaMgattaM jaNayai, nissaMgattagae a NaM jIve ege egaggacitte diA ya rAo a asajjamANe appaDibaddhe sAvi vidaDuM rUArUrA artha : he bhagavaMta ! apratibaddhatA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : apratibaddhatA eTale manamAM koI paNa padArtha upara AsaktirahitapaNuM, te vaDe jIva bAhyavastunI niHsaMgatAne utpanna kare che, niHsaMgatAne pAmelo jIva ekalo eTale rAgadveSa rahita thAya che, ekAgracitta eTale dharmamAM daDha manavALo thAya che, tathA divase ane rAtre anAsakta eTale bAhya saMgano tyAga karato ane apratibaddha thaIne mAsakalpAdi udyata vihAra vaDe vicare che. 30-32. apratibaddhatA to vivikta zayana-AsanathI thaI zake che tethI tene kahe che - Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 184 vivittasayaNAsaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vivittasayaNAsaNayAe NaM carittaguttiM jaNayai, carittagutte a NaM jIve vivittAhAre daDhacaritte egaMtarae mukkhabhAvapaDivaNNe aTTavihaM kammagaMThiM nijjarei // 31 // 33 // artha : he bhagavaMta ! vivikta zayanAsana vaDe jIva zuM utpanna kare? uttara : vivikta eTale strI, pazu, paDakAdi rahita zayana, Asana ane upalakSaNathI upAzraya vaDe jIva cAritranI guptine eTale rakSAne utpanna kare che. tathA cAritranI rakSA karanAra jIva vivikta eTale vigaI Adi zarIranI puSTi karanAra vastu rahita AhAravALo, daDha cAritravALo, saMyamane viSe ekAMtapaNe-nizcayapaNe rakta-Asakta, tathA mokSanA bhAva "mAre mokSa ja sAdhavAno che' evA abhiprAyavALo te ATha prakAranI karmarUpI graMthine nijere che-kSapakazreNi vaDe kSaya kare che. 31-33. vivikta zayanAsanathI vinivarnanA thAya che tethI tene batAve che - viNivaTTaNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? viNivaTTaNayAeNaM pAvakammANaM akaraNayAe abbhuDhei, puvvabaddhANa ya nijjaraNayAe taM niattei, tao pacchA cAurataM saMsArakaMtAraM vIIvayai // 32 // 34 // artha : he bhagavaMta ! vinivartanA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : vinivartanA vaDe eTale viSayothI AtmAne parAkramukha karavA vaDe jIva jJAnAvaraNAdi pApakarmone nahIM karavAthI eTale navAM karmo nahIM bAMdhavAmAM udyamavaMta thAya che. tathA pUrve bAMdhelA karmonI nirjarA karavAthI te pApakarmane rivartana kare chekhapAve che, tyArapachI cAra gatirUpa aMta- avayavovALA saMsArarUpa kAMtArane oLaMge che. 32-34. Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 185 viSayothI nivRtti pAmelo koIka sAdhu saMbhoganA paccakkhANavALo paNa thAya che, tethI have saMbhoganA paccakkhANane kahe che saMbhogapaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? saMbhogapaccakkhANeNaM AlaMbaNAI khavei, nirAlaMbaNassa ya AyayaTThiA jogA bhavaMti, saeNaM lAbheNaM tussai, parassa lAbhaM no AmArU, no tapha, no pIderUM, no patthaTTa, no abhinasa, parasta lAbhaM aNAsAemANe atakvemANe apIhemANe apatthemANe aNabhilasemANe doccaM suhasijjaM uvasaMpajjittANaM viharai // 33 // 35 // artha : he bhagavaMta ! saMbhoganA paccakkhANa vaDe jIva zuM utpanna kare ? ---- uttara : saMbhoga eTale eka maMDaLImAM AhAra karavo arthAt bIjA munie ApelA AhAra Adi grahaNa karavA, tenuM pratyAkhyAna eTale pote gItArtha hovAthI jinakalpAdi aMgIkAra karavAthI teno--bIjAnA lAvelA AhArAdino tyAga karavo, te rUpa saMbhogapaccakkhANa vaDe jIva glAnatva Adi AlaMbanone khapAve che--dUra kare che. arthAt bIjA sAdhu mAMdagI Adi kAraNe bIjAnA lAvI ApelA AhArAdine grahaNa kare che, paraMtu A to kAraNa chatAM paNa grahaNa karatA nathI, ane niraMtara ughata vihAra vaDe vIryAcAranuM AlaMbana kare che. tathA AlaMbanarahita evA jIvane--sAdhune AyatArthikA eTale mokSanA prayojanavALA ja vyApAro hoya che. AlaMbanavALAne keTalAka vyApAro mokSanA prayojanavALA nathI paNa hotA tethI A pramANe kahyuM che. tethI te nirAlaMbana sAdhu potAnA lAbhe--pote ja meLavelA AhAra AdinA lAbha vaDe saMtuSTa thAya che ane bIjAnA lAbhano AsvAda karatA nathI, tarka karatA nathI--ciMtavato nathI, spRhA karatA nathI- icchatA nathI, prArthanA karatA nathI, tathA abhilASA karatA nathI. bIjAnA lAbhane AsvAdana nahIM karatA, tarka nahIM karatA, spRhA nahIM karatA, prArthanA nahIM karatA tathA abhilASa nahIM karatA bIjI sukhazayyAne eTale bIjA sarva Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 186 sAdhuothI judA-ekalA rahevArUpa sukhazayAne aMgIkAra karIne vicare che. 33-35. saMbhoganA paccakhkhANa karanArane upadhinuM paNa paccakhkhANa hoya che tethI te batAve che - uvahipaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? uvahipaccakkhANeNaM apalimaMthaM jaNayai, niruvahie NaM jIve nikkaMkhe uvahimaMtareNa ya na saMkilissai // 34 // 36 // artha : he bhagavaMta ! upadhinA paccakhkhANa vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : rajoharaNa ane mukhavastrikA sivAya bIjI upadhinA paccakhkhANa-tyAga vaDe parimaMtha eTale svAdhyAyano vighAta, teno abhAva te aparimaMtha arthAt svAdhyAyAdimAM udyamane utpanna kare che, tathA upadhi rahita evo jIva kAMkSArahita eTale vastra AdimAM abhilASA rahita thAya che, tethI te upadhi vinA kleza pAmato nathI-anubhavato nathI. 34-36. upathi paccakmANa karanAra jinakalpika Adine yogya AhArAdi na maLe to upavAsa paNa thAya che mATe upavAsa eTale AhAranA paccaMNane have kahe che - AhArapaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? AhArapaccakkhANeNaM jIviAsaMsappaogaM vocchidai, jIviAsaMsappaogaM vucchidittA jIve AhAramaMtareNa na saMkilissai rUArU7nA artha : he bhagavaMta ! AhAranA paccakhANa vaDe eTale doSa AhAranA tyAga vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : AhAranA paccakhANa vaDe-upavAsa karavA vaDe jIva Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 187 jIvitanI AzaMsAnA prayogano eTale jIvavAnI abhilASAno vicchedavinAza kare che. tathA jIvitanI AzaMsAnA prayogane chedIne jIva AhAra vinAyogya AhAra na maLe to paNa kleza pAmato nathI-utkRSTa tapa thAya to paNa te pIDA anubhavato nathI. 35-37. upara kahelA traNe paccakjhANe kaSAyanA abhAve ja saphaLa thAya che tethI have kaSAyanuM paccakhkhANa dekhADe che - kasAyapaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? kasAyapaccakkhANeNaM vIyarAyabhAvaM jaNayai, vIyarAyabhAvaM paDivaNNe a NaM jIve samasuhadukkhe bhavai // 36 // 38 // artha : he bhagavaMta ! kaSAyanA paccakhkhANa vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : krodhAdi kaSAyanA tyAga vaDe jIva vItarAgapaNAne ane upalakSaNathI dveSarahitapaNAne utpanna kare che. tathA vItarAgapaNAne pAmelo jIva samAna sukhaduHkhavALo-sukha duHkhamAM samAna cittavALo thAya che. 36-38. kaSAyarahita paNa yoganA paccakhkhANathI ja kharo mukta thAya che, tethI tene kahe che - jogapaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? jogapaccakkhANeNaM ajogittaM jaNayai, ajogI NaM jIve navaM kammaM na baMdhai, puvvabaddhaM nijjarei // 37 // 39 // artha : he bhagavaMta ! yoganA paccakakhANa vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : yoga eTale mana, vacana, kAyAno vyApAra, tenA nirodha vaDe jIva ayogIpaNAne utpanna kare che. ane ayogI evo jIva navuM karma bAMdhato nathI, ane pUrve bAMdhelA bhavopagrAhI cAra karmane nirbhara che-kSaya kare che. 37-39. Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 188 yoganuM paccakkhANa karanArane zarIranuM paccakkhANa paNa karavAnuM hoya che, tethI te kahe che sarIrapaccakkhANaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? -- sarIrapaccakkhANeNaM siddhAisayaguNattaNaM nivvatter3a, siddhaaisiddhAjJasygunnsNpnne a NaM jIve logaggabhAvamuvagae paramasuhI bhavai // 8 // 40 // artha : he bhagavaMta ! zarIranA paccakkhANa vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : audArikAdi sarva zarIranA tyAga vaDe jIva siddhanA atizaya guNapaNAne utpanna kare che. siddhanA atizaya guNane pAmelo lokanA agrabhAgane pAmelo---muktizilA upara pahoMcelo jIva atyaMta sukhI thAya che. 38-40. upara kahelAM saMbhoga Adi paccakkhANo prAye sahAyanuM paccakkhANa sulabha che, tethI sahAyanuM paccakkhANa kahe che -- sahAyapaccakkhANaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? sahAyapaccakkhANeNaM egIbhAvaM jaNayai, egIbhAvabhUe a jIve egaggaM bhAvemANe appajhaMjhe appakasAe appakalahe appakasAe appakalahe appatumatume saMjamabahule saMvarabahule samAhie Avi bhavai // 39 // 41 // artha : he bhagavaMta ! zarIranA paccakkhANa vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : sahAya karanArA muniono tyAga karavA vaDe--sahAyanI apekSA tajavA vaDe jIva ekIbhAvane eTale ekatvane utpanna kare che. ekatvane pAmelo jIva ekAgratAne bhAvato--abhyAsa karato vANInA kalaha rahita thAya che, kaSAya rahita thAya che, kalaha rahita thAya che, tuM tuM evA zabda rahita thAya che, eTale ke '"tuM ja A kArya karato hato, tuM ja kare che' Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 189 vagere zabda bolavAno vakhata ja Avato nathI. tathA ghaNA saMyamavALo ane ghaNA saMvaravALo thAya che, temaja jJAna AdinI samAdhivALo paNa thAya che. 39-41. Avo je jIva hoya te chevaTa bhaktapratyAkhyAna kare che, tethI tene kahe che - bhattapaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? bhattapaccakkhANeNaM aNegAiM bhavasayAI niraMbhai // 40 // 42 // artha : he bhagavaMta ! AhAranA pratyAkhyAna tyAga vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : AhAranA pratyAkhyAna vaDe jIva aneka seMkaDo bhavone ruMdhe che arthAt daDha-zubha adhyavasAyathI saMsArane ghaNo alpa kare che. 40-42. have sarva pratyAkhyAnomAM uttama evA chevaTanA saddabhAva pratyAkhyAnane kahe che - sabbhAvapaccakkhANeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? sabbhAvapaccakkhANeNaM aNiaTTi jaNayai, aniaTTi paDivanne a aNagAre cattAri kevalikammaMse khavei / taM jahAveaNijjaM, AuaM nAmaM, gottaM / tao pacchA sijjhai bujjhai, muccai, parinivvAi savvadukkhANamaMtaM karei // 41 // 43 // artha : he bhagavaMta ! sadbhAva pratyAkhyAna vaDe jIva zuM utpanna kare? uttara : sarvathA pharIthI paccakhANa karavAno asaMbhava hovAthI sadbhAva paDe eTale paramArtha vaDe je pratyAkhyAna te sadbhAva pratyAkhyAna karavA vaDe arthAt sarva saMvararUpa zailezIkaraNa karavA vaDe jIva anivRttine eTale zukla dhyAnanA cothA bhedane utpanna kare che. anivRttine pAmelo evo sAdhu cAra kevaLInA karmAzone eTale kevaLI thayA pachI bAkI rahelA Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 190 karmone khapAve che. te karmo A pramANe-vedanIya, AyuSya, nAmakarma ane gotrakarma e cAra bhavopagrAhI karmone khapAve che, tyArapachI samagra arthane sAdhIne siddha thAya che, tattvanA bodhane pAme che, karmathI mukta thAya che, karmarUpI tApanA abhAvathI zItaLa thAya che, tathA sarva duHkhono aMta kare che. 41-43. A sadbhAva pratyAkhyAna prAye karIne pratirUpatA hoya to thAya che tethI have pratirUpatAne batAve che - paDirUvayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? paDirUvayAe NaM lAghaviaM jaNayai, lahubbhUe a NaM jIve appamatte pAgaDaliMge pasatthaliMge visuddhasammatte sattasamiisamatte savvapANabhUajIvasattesu vIsasaNijjarUve appaDilehe jiiMdie vipulatavasamii-samannAgae Avi bhavai // 42 // 44 // artha : he bhagavaMta! pratirUpatA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : sthavirakalpInA jevo veSa dhAraNa karavo te pratirUpa kahevAya che te pratirUpa vaDe arthAtu adhika upakaraNanA tyAga vaDe jIva dravyathI alpa upakaraNane lIdhe ane bhAvathI apratibaddhapaNAne lIdhe lAghavapaNAne utpanna kare che. ane laghubhUta eTale laghu thayelo jIva pramAdarahita thAya che, te virakalpika AdinA jevo jaNAto hovAthI pragaTa liMgavALo thAya che, jIvarakSAnA heturUpa rajoharaNa Adi dhAraNa karavAthI prazasta liMgavALo thAya che, kriyA vaDe samyaktane zuddha karavAthI vizuddha samyaktavALo thAya che, satya ane samitio jenI samApta ane paripUrNa thaI che evo thAya che ane tethI ja sarva prANa, bhUta, jIva ane sattvane pIDA upajAvanAra nahIM hovAthI vizvAsa karavA lAyaka thAya che, alpa upadhi hovAthI alpa paDilehaNavALo thAya che, jiteMdriya thAya che, tathA vipula ane ghaNA bhedavALA vistIrNa evA tapa ane sarva viSayamAM vyApta hovAthI vipula evI samitio vaDe yukta paNa thAya che. upara samitionuM samagrapaNuM kahyuM ane Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 191 sarva viSayanuM vyAptapaNuM kahyuM, tethI punarukta doSa samajavo nahIM. 42-44. pratirUpatA hovA chatAM vaiyAvacca karavAthI ja ISTanI siddhi thAya che, tethI vaiyAvaccane kahe che - veAvacceNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? veyAvacceNaM titthayaranAmago kammaM nibaMdhai // 43 // 45 // artha : he bhagavaMta ! vaiyAvacca vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : vaiyAvacca vaDe jIva tIrthaMkaranAma, gotra karmane bAMdhe che. 43 45. vaiyAvacca vaDe arihaMtapadanI prApti kahI, te arihaMta sarvaguNasaMpanna hoya che, tethI sarvaguNasaMpannatAne kahe che - savvaguNasaMpunnayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? savvaguNasaMpunnayAe NaM apuNarAvattiM jaNayai, apuNarAvattipattae a NaM jIve sArIramANasANaM dukkhANaM no bhAgI bhavai I444ddA artha : he bhagavaMta ! jJAnAdi sarva guNothI yuktapaNAthI jIva zuM utpanna kare ? uttara : sarva guNothI yukta thavAthI jIva apunarAvRttine eTale muktine utpanna kare che. apunarAvRttine-muktine pAmelo jIva zarIra ane mana saMbaMdhI koI duHkhono bhAgI thato nathI. kemake duHkhanA kAraNarUpa zarIra ane manano ja abhAva che tethI te du:khano bhAgI thato nathI. 44-46. | sarva guNo to vItarAgatA hoya to ja thAya che tethI vitarAgatAne kahe che - vIarAgayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 192 vIarAgayAe NaM NehANubaMdhaNANi taNhANubaMdhaNANi a vucchidai, maNuNNAmaNuNNesu sadda-pharisa-rUva-rasa-gaMdhesu virajjai artha : he bhagavaMta! vItarAgathI eTale rAgadveSa rahitapaNAthI jIva zuM utpanna kare ? uttara : vItarAgatAthI jIva putrAdi saMbaMdhI snehanA baMdhanone tathA tRSNA eTale lobharUpa baMdhanone chedI nAMkhe che, tathA manojJa e amanojJa evA zabda, sparza, rUpa, rasa ane gaMdhamAM virAga pAme che-virame che. prathama kaSAyanuM paccakhkhANa kahyuM che tenAthI ja vItarAgatA AvI jAya che to paNa rAga e samagra anarthanuM mULa che ema jaNAvavA mATe ahIM vItarAgapaNuM juduM kahyuM che. 4pa-47. vItarAgatAnuM mukhya kAraNa kSamA che tethI kSamAne kahe che - khaMtIe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? khaMtIe NaM parIsahe jiNayai // 46 // 48 // artha : he bhagavaMta ! kSamA vaDe jIva zuM utpanna kare che ? uttara : kSamA vaDe jIva prahArAdi pariSadone jIte che. 46-48. kSamA paNa mukti vaDe eTale nirlobhatA vaDe ja daDha thAya che, tethI muktine kahe che - muttIe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? muttIe NaM akiMcaNaM jaNayai, akiMcaNe a jIve atthalolANaM purisANaM apatthaNijje bhavai // 47 // 49 // artha : he bhagavaMta ! nirlobhatA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : nirlobhatA vaDe jIva akiMcana eTale parigraha abhAvane Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 193 utpanna kare che. parigraha rahita evo jIva dhananA lobhI evA caurAdi puruSone prArthanA nahIM karavA lAyaka thAya che. eTale cora vagere pIDatA nathI pIDavAne nahIM icchavA nathI 47-49. lobhanA abhAve mAyA karavAnuM kAraNa paNa hotuM nathI, tethI mAyAnA abhAvarUpa Arjavane kahe che - ajjavayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? ajjavayAe NaM kAujjuayaM bhAvujjuayaM bhAsujjuayaM avisaMvAyaNaM jaNayai, avisaMvAyaNasaMpannayAe a NaM jIve dhammassa ArAhae bhavai // 48 // 50 // artha : he bhagavaMta ! Arjava vaDe eTale mAyA rahitapaNAthI jIva zuM utpanna kare ? uttara : Arjava vaDe jIva kAyAnI RjutAne eTale kubja Adino veSa ane bhRkuTino vikAra vagere nahIM karavAthI zarIranI saraLatAne, bhAvanI RjutAne eTale manamAM kAMIka vicAra hoya chatAM lokone raMjana karavA mATe mukhathI juduM bolavuM athavA kAyAthI juduM karavuM tenA abhAvarUpa-- mananI saraLatAne, bhASAnI RjutA eTale hAsyAdine nimitte anya dezanI bhASA na bolavArUpa bhASAnI saraLatAne, tathA avisaMvAdane eTale anyanA avipratAraNane arthAt bIjAne ThagavuM nahIM tene utpanna kare che. avisaMvAdanane prApta thayelo tathA upalakSaNathI kAyA, mana ane vacananI RjutAne prApta thayelo jIva dharmano ArAdhaka thAya che. 48-50. AvA guNavALAne paNa vinayathI ja iSTasiddhi thAya che ane vinaya mArdavathI thAya che, tethI mArdavane kahe che maddavayAe naM bhaMte ! nIve ni nAyarU ? maddavayAe NaM aNussiyattaM jaNayai, aNussiyatteNaM jIve - Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 194 miumaddavasaMpanne aTThamayaTThANAI niTThavei // 49 // 51 // artha : he bhagavaMta ! mArdava vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : mArdavatA vaDe jIva anusmRitapaNAne eTale ahaMkAranA abhAvane utpanna kare che. anuchUitapaNAthI jIva komaLa eTale dravyathI ane bhAvathI namananA-namratAnA svabhAvavALAnuM je mArdava eTale sadA sukumALatAthI yukta evo ATha madanA sthAnone khapAve che. 49-51. tattvathI je satyatAyukta hoya tene ja mArdava hoI zake che, satyamAM paNa bhAvasatya ja pradhAna che, tethI bhAvasatyane kahe che - bhAvasacceNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? bhAvasacceNaM bhAvavisohiM jaNayai, bhAvavisohIe a vaTTamANe jIve arahaMtapaNNattassa dhammassa ArAhaNayAe abbhuDhei, arahaMtapaNNattassa dhammassa ArAhaNayAe abbhuTTittA paraloadhammassa ArAhae bhavai // 50 // 52 // artha : he bhagavaMta ! bhAvasatya vaDe eTala zuddha aMtaHkaraNa vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : bhAvasatya vaDe jIva bhAvavizuddhine eTale adhyavasAyanI zuddhine utpanna kare che. ane bhAvavizuddhimAM vartato jIva arihaMte prarUpelA dharmanI ArAdhanA mATe utsAhavALo udyamavALo thAya che. ane arihaMte prarUpelA dharmanI ArAdhanA mATe udyamavaMta thaIne paralokanA dharmanA ArAdhaka thAya che, eTale parabhavamAM jinadharmanI ane viziSTa bhavanI prApti thAya che. 50-para. bhAvasatya hoya to karaNasatya paNa hoya che tethI karaNasatyane kahe che - karaNasacceNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 195 karaNasacceNaM karaNasattiM jaNayai, karaNasacce a vaTTamANe jahAvAI tahAkArI Avi bhavai // 51 // 53 // artha : he bhagavaMta ! pratilekhanA Adi kriyA karavAmAM satya eTale vidhi pramANe ArAdhanathI jIva zuM utpanna kare ? uttara : karaNasatya vaDe jIva karaNazakti eTale apUrva evI zubha kriyA karavAnI zaktine utpanna kare che. tathA karaNasatyamAM vartato jIva je pramANe bole te pramANe karanAro paNa thAya che, eTale ke sUtrane bolatAM bolatA je pramANe kriyAsamUhane mukhathI bole che te ja pramANe te te kriyAne paNa kare che. 51-53. tevA munine yogasatya paNa hoya che, tethI yogasatya kahe che - jogasacceNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? jogasacceNaM joge visohei // 52 // 54 // artha : he bhagavaMta ! yogasatya vaDe eTale mana, vacana ane kAyAnA satya vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : yogasatya vaDe jIva mana, vacana, kAyAnA yogone zuddha kare che eTale kliSTa karmanA baMdhano abhAva hovAthI te yogone nirdoSa kare che. 52-54. A yogasatya guptivALAne ja hoya che tethI guptine kahe che - maNaguttayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? maNaguttayAe NaM jIve egaggaM jaNayai, egaggacitteNaM jIve maNagutte saMjamArAhae bhavai // 53 // 55 // artha : he bhagavaMta ! managupti vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : managupti vaDe jIva dharmamAM ekAgratAnetanmayatAne utpanna Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 196 kare che ane ekAgracittavALo jIva managuptivALo eTale azubha adhyavasAyamAM jatA manane rokato saMyamano ArAdhaka thAya che. pa3-55. vaiguttayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vaiguttayAe NaM niviArattaM jaNayai, nivviAre NaM jIve vaigutte joge ajjhappajogasAhaNajutte Avi bhavai // 54 // 56 // artha : he bhagavaMta ! kuzaLa vANI bolavArUpa vacanagupti vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : vacanagupti vaDe jIva nirvikArapaNAne eTale vikathA Adi karavArUpa vANInA abhAvane utpanna kare che. vANInA vikAra rahita evo jIva sarvathA vANInA nirodharUpa vacanaguptivALo ane adhyAtmayoganA eTale mananA vyApAra dharmadhyAnAdinA sAdhanarUpa ekAgratA AdithI yukta thAya che. vizeSa prakAranI vacanagupti na hoya to cittanuM ekAgrapaNuM paNa thaI zake nahIM. 54-56. kAyaguttayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? kAyaguttayAe NaM saMvaraM jaNayai, saMvareNaM kAyagutte puNo pAvAsavanirohaM karei // 55 // 57 // artha : he bhagavaMta ! zubha yogamAM pravRtti karavArUpa kAyagupti vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : kAyagupti vaDe jIva azubha yoganA nirodharUpa saMvarane utpanna kare che. niraMtara abhyAsathI saMvara vaDe sarvathA kAyavyApArano nirodha karanAra jIva vaLI pApa Azravano eTale pApakarmanA grahaNano nirodha kare che. papa-pa7. A traNe gupti vaDe anukrame mana vagerenI samAdhAraNA thAya che, tethI te samAdhAraNAne kahe che - Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 197 maNasamAhAraNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? maNasamAhAraNayAe NaM egaggaM jaNayai, egaggaM jaNaittA nANapajjave jaNayai, nANapajjave jaNaittA sammattaM visohei micchattaM viningare paddApaTA artha : he bhagavaMta ! mananuM samyapha prakAre AgamamAM kahyA pramANe dhAraNa karavArUpa mananI samAdhAraNA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : mananI samAdhAraNA vaDe jIva cittanA ekAgrapaNAne utpanna kare che, ekAgratAne utpanna karIne vizeSa-vizeSa prakAranAM zrutanA bodharUpa jJAnanA paryAyone utpanna kare che, ane jJAnanA paryAyone utpanna karIne samyaktane zuddha kare che kemake tattvajJAnanI zuddhi thavAthI tattvanA viSayavALI zraddhA paNa vizuddha thAya che, tethI ja mithyAtvane vizeSa rIte nirbhara che khapAve che. pa6-58. vaisamAhAraNayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? vaisamAhAraNayAe NaM vaisAhAraNaMdasaNapajjave visohei, vaisAhAraNaMdaMsaNapajjave visohittA sulahabohittaM nivvattei, dullahabohiyattaM nijjarei // 57 // 59 // artha : he bhagavaMta ! svAdhyAyamAM vANI sthApana karavArUpa vANInI samAdhAraNA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : vANInI samAdhAraNA vaDe jIva vANIne sAdhAraNa arthAt vANIthI kahevA lAyaka padArthonA viSayavALA darzananA paryAyone vizuddha kare che. vANIne sAdhAraNa evA darzananA paryAyone vizuddha karIne sulabhabodhipaNAne utpanna kare che ane durlabhabodhipaNAne nirbhara che-khapAve che. pa7-59. kAyasamAdhAraNayAe NaM bhaMte ! jIve ki jaNayaDa ? Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 198 carittapajjave kAyasamAhAraNayAe NaM carittapajjave visohei, visohittA ahakkhAyacarittaM visoher3a, ahakkhAyacarittaM visohittA cattAri kevalikammaMse khavei, tao pacchA sijjhai bujjhai muccai parinivvAi savvadukkhANamaMtaM karei // 58 // 60 // artha : he bhagavaMta ! saMyamayogamAM zarIranA samyak vyApArarUpa kAyAnI samAdhAraNA vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : kAyAnI samAdhAraNA vaDe jIva kSAyopazamika cAritranA bhedarUpa cAritranA paryAyone vizuddha kare che. kSAyopazamika cAritranA paryAyone vizuddha karIne yathAkhyAta cAritrane vizuddha kare che, yathAkhyAtacAritrane vizuddha karIne cAra kevaLInA sat=vidyamAna karmone eTale adhAtIyA cAre karmone khapAve che. tyArapachI siddha thAya che, vastutattvane jANe che, saMsArathI mukta thAya, karmanA tApa rahita thavAthI zItaLa thAya che, tathA zArIrika ane mAnasika sarva duHkhono aMta kare che. 58-60. A pramANe traNa samAdhAraNAthI jJAnAdi traNanI zuddhi kahI. have tenuM ja phaLa kahe che - nANasaMpannayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? nANasaMpannayA NaM savvabhAvAhigamaM jaNayai, nANasaMpanne a NaM jIve cAuraMte saMsArakaMtAre na viNassai ** " jahA sUI sasuttA paDiA vi na viNassaI / tahA jIve sasutte, saMsAre na viNassai" nANaviNayatavacarittajoge saMpAuNai, sasamayaparasamayasaMghANijje bhavai // 59 // 61 // artha : he bhagavaMta ! zrutajJAnasahita thavAthI jIva zuM utpanna kare ? uttara : zrutajJAnasahita jIva sarva padArthanA jJAnane utpanna kare che. zrutajJAnasahita evo jIva caturaMta saMsArarUpI kAMtAramAM vinAza pAmato nathI Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 199 eTale muktimArgathI vadhAre dUra thato nathI. A vAtane dRSTAMta vaDe vadhAre spaSTa karIne batAve che.- jema sUtradorA sahita soya kAdava vageremAM paDI hoya to paNa vinAza pAmatI nathIbahu dUra jatI nathI tema sUtra-zrutajJAnasahita evo jIva saMsAramAM vinAza pAmato nathI-mokSamArgathI dUra jato nathI. avadhi vagere jJAna, vinaya, tapa ane cAritrayogone samyapha prakAre pAme che, tathA svasamaya ane parasamayane arthAt tenI jANanArane maLavA lAyaka thAya che pa9-61. daMsaNasaMpannayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? daMsaNasaMpannayAe NaM bhava-micchattacheaNaM karei, paraM na vijjAi, aNuttareNaM NANadaMsaNeNaM appANaM saMjoemANe samma bhAvemANe viharai // 60 // 62 // artha : he bhagavaMta ! darzana yukta thavAthI eTale kSAyopathamika samyakta sahita jIva zuM utpanna kare ? uttara : darzanasahitapaNAthI jIva saMsAranA heturUpa mithyAtvanuM sarvathA chedana kare che, eTale kSAyika samyaktane pAme che. tyArapachI utkRSTathI teja bhavamAM ane madhyama tathA jaghanyanI apekSAe trIjA ke cothA bhavamAM kevaLajJAna prApta thavAthI holavAI jato nathI-kevaLajJAna ane kevaLadarzanarUpa prakAzanA abhAvane pAmato nathI. paraMtu sarvottama evA kevaLajJAna sAthe ane kevaLadarzana sAthe potAnA AtmAne joDato samyapha prakAre bhAvato eTale tanmayapaNAne pamADato bhavastha kevaLIpaNe vicare che. 60-62. carittasaMpannayAe NaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? carittasaMpannayAe NaM selesIbhAvaM jaNayai, selesIpaDivanne a aNagAre cattAri kevalikammaMse khavei, tao pacchA sijjhai bujjhai muccai parinivvAi savvadukkhANamaMtaM karei // 61 // 63 // Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 200 artha : he bhagavaMta ! cAritrasahitapaNAthI jIva zuM utpanna kare ? uttara : cAritrasahitapaNAthI jIva yogano virodha karavA vaDe zaileza-meru, tenI jema atyaMta sthira muni paNa zaileza kahevAya che. tevI ja avasthA te zailezI zailezIbhAvane utpanna kare che. zailezIkaraNane pAmelo evo sAdhu cAra kevaLI satravidyamAna karmone-aghAtIyA karmone khapAve che. tyArapachI siddha thAya che, vastutattvane jANe che, saMsArathI mukta che, karmanA tApa rahita thavAthI zItaLa thAya che ane sarva duHkhono aMta kare che. 61 63. iMdriyono nigraha karavAthI ja cAritra prApta thAya che, tethI dareka iMdriyanA nigrahane kahe che - soiMdiyaniggaheNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? soiMdiyaniggaheNaM maNuNNA-maNuNNesu saddesu rAgaddosaniggahaM jaNayai, tappaccaiaMca navaM kammaM na baMdhai, puvvabaddhaM ca nijjareDa // 62 // 64 // artha : he bhagavaMta ! potAnA viSaya tarapha kheMcAI jatA evA zroseMdriyanA nigraha vaDe jIva zuM utpanna kare che ? | uttara : zrotraMdriyanA nigraha vaDe jIva ISTa ane aniSTa evA zabdone viSe anukrame rAga ane dveSanA nigrahane utpanna kare che. tathA te rAgadveSanA pratyayavALuM-nimittavALuM navuM karma bAMdhato nathI. ane pUrve bAMdhelA karmane nijere che-khapAve che. 62-64. cakkhidiyaniggaheNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? cakkhidiyaniggaheNaM maNuNNAmaNuNNesu rUvesu rAgaddosaniggahaM jaNayai, tappaccaiaM navaM kammaM na baMdhai, puvvabaddhaM ca nijjarei I6 rUA.65 Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 201 artha : he bhagavaMta ! cakSuiMdriyanA nigraha vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : cakSuiMdriyanA nigraha vaDe jIva manojJa ane amanojJa evA rUpone viSe anukrame rAga ane dveSanA nigrahane utpanna kare che. tathA te rAgadveSanA nimittavALuM navuM karma bAMdhato nathI. tathA pUrve bAMdhelA karmane nijara che-khapAve che. 63-65. ___ghANidiyaeNaM eva ceva // 64 // 66 // jibhidie vi // 65 // 67 // phAsidie vi // 66 // 68 // navaraM gaMdhesu rasesu phAsesu vattavRM che artha : dhrANedriya, jilaiMdriya ane sparzendriyanA nigrahane viSe paNa e ja pramANe jANavuM. vizeSa e ke dhrANedrayathI manojJAmanojJa gaMdha levo, jiheMdriyathI rasa levo ane sparzendriyathI sparza levo. ane tenA nigrahathI navA karma bAMdhato nathI ane pUrvakarmane nirbhare che ema samajavuM. 64-66. 65-67. 66-68. kohavijaeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? kohavijaeNaM khaMtiM jaNayai / kohaveaNijjaM kammaM na baMdhai, puvvanibaddhaM ca nijjarei // 67 // 69 // artha : he bhagavaMta ! krodhanA vijaya-nigraha vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : krodhanA vijaya vaDe jIva kSamAne utpanna kare che. krodhavedanIya eTale krodhanA hetubhUta padgalarUpa karmane bAMdhato nathI. tathA pUrve bAMdhelA te krodhavedanIya karmane khapAve che. 67-69. evaM mANeNaM // 68 // 70 // mAyAe // 69 // 71 // loheNaM // 70 // 72 // navaraM maddavaM ujjubhAvaM saMtosaM ca jaNayai tti vattavvaM // Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 202 artha : e ja pramANe mAna, mAyA ane lobhanA viSayavALAM sUtro paNa samajavA. vizeSa e ke-mAnanA vijaya vaDe mArdavane, mAyAnA vijaya vaDe RjubhAvane ane lobhanA vijaya vaDe saMtoSane utpanna kare che ane tethI navA karma bAMdhato nathI ne pUrvakarma nirbhara che. 68-70. 69-71. 70-72. kaSAyano vijaya prema=rAga, dveSa ane mithyAdarzananA vijaya vinA thato nathI tethI te prema AdinA vijayane kahe che - pijjadosamicchAdasaNavijaeNaM bhaMte ! jIve kiM jaNayai ? pijjadosamicchA-dasaNavijaeNaM nANadaMsaNacarittArAhaNayAe abbhuDhei, aTThavihassa kammagaMThivimo-aNayAe tappaDhamayAe jahANupuvvIe aTThAvIsaivihaM mohaNijjaM kammaM ugghAei, paMcavihaM nANAvaraNijjaM, navavihaM daMsaNAvaraNijjaM, paMcavihaM aMtarAyaM, ee tiNNi vi kammaMse jugavaM khavei, tao pacchA aNuttaraM aNaMtaM kasiNaM paDipuNNaM nirAvaraNaM vitimiraM visuddhaM logAlogappabhAvagaM kevalavaraNANadaMsaNaM samuppADei, jAva sajogI bhavai tAva ya iriAvahiaM kammaM baMdhai, suhapharisaM dusamayaTThitiaM, taM paDhamasamae baddhaM, biiasamae veiaM, taiasamae nijjiNNaM, taM baddhaM puDhe uIriaM veiaM nijjiNNaM, seakAle akammaM cAvi bhavai // 71 // 73 // artha : he bhagavaMta ! prema-(rAga), dveSa ane mithyAdarzananA vijaya vaDe jIva zuM utpanna kare ? uttara : rAga, dveSa ane mithyAtvanA vijaya vaDe jIva jJAna, darzana ane cAritranI ArAdhanAne mATe udyamavaMta thAya che. tyArapachI ATha prakAranA karmamAM atyaMta durbhedya evA ghAtakarmanI graMthinA vimocana eTale vinAza karavA mATe udyamavaMta thAya che. | pachI zuM kare che ? te kahe che- pahelAM koI vakhata khapAvela nahIM hovAthI prathamathI anukrame aThThAvIza prakAranA mohanIya karmane khapAve che. Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 203 mohanIya karma khapAvavAno anukrama A pramANe che-prathama ekI vakhate anaMtAnubaMdhI krodhAdi cAre kaSAyane khapAve che. tyArapachI anukrame mithyAtva, mizra ane samakita mohanIyanAM daLiyAMne khapAve che. tyArapachI pratyAkhyAnAvaraNa ane apratyAkhyAnAvaraNarUpa ATha kaSAyone khapAvavAno AraMbha kare che, te ardhA khape tyAM vacce narakagati 1, narakAnupUrvI 2, tiryaggati 3, tiryagAnupUrvI 4, ekeMdriyAdi cAra jAti 8, Atapa 9, udyota 10, sthAvara 11, sUkSma 12, sAdhAraNa 13, nidrAnidrA 14, pracalApracalA 15 ane svAddhi 16, A soLa prakRtine khapAve che. pachI te AThe kaSAyono bAkI rahelo ardha bhAga khapAve che. tyArapachI puruSa hoya to anukrame napuMsakaveda, strIveda, hAsyAdi che ane puruSavedane khapAve che, strI ke napuMsaka hoya to potapotAnA vedane chelle khapAve che. tyArapachI anukrame saMjavalana krodha, mAna, mAyA ane lobhane khapAve che. A dareka prakRtine khapAvavAno kALa aMtarmuhUrtano che. tathA sarva prakRtione khapAvavAno kALa paNa aMtarmuhUrtano ja che. kemake aMtarmuhUrtanA asaMkhyAtA bda che. A pramANe mohanIya kramane khapAvyA pachI eka aMtarmuhUrtamAM yathAkhyAta cAritrane pAme che, pachI kSINamoha guNasthAnakanA chellA be samayamAMnA pahelA samaye nidrA ane pracalA e bene khapAvI pAMca prakAranuM jJAnAvaraNIya, nava prakAranuM darzanAvaraNIya ane pAMca prakAranuM aMtarAya karma, A traNe satkarmo 14 prakRtione ekI sAthe khapAve che. tyArapachI sarvottama, vinAza nahIM hovAthI anaMta, samagra padArthone grahaNa karanAra hovAthI kusna-samagra, samagra svapara paryAyo vaDe paripUrNa sarva AraNa rahita, ajJAnarUpI aMdhakAra rahita, sarva doSa rahita, lokolokane prakAza karanAra zreSTha evA kevaLajJAna ane kevaLadarzanane utpanna kare che. tyArapachI jayAM sudhI sayogI mana, vacana ane kAyAnA vyApAravALo hoya, tyAM sudhI aiyaMpathika karmane bAMdhe che. te aiyaMpathika karma kevuM? te kahe che- AtmapradezanI sAthe sukhakAraka sparza sAtavedanIyarUpa be samayanI sthitivALuM, te karma pahele samaye bAMdhe bIje samaye vede=bhogave ane trIje samaye jIrNa kare eTale kSINa kare-AvuM te karma jIva pradezanI Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 204 sAthe AkAzanI sAthe ghaTanI jema tathA lIsI maNinI bhIMta upara paDelA sukA ane jADA cUrNanI jema sparza mAtra kare che. A be vizeSaNathI te karma nidhatta ane nikAcita avasthAne nahIM pAmeluM ema jANavuM. te karma pahele samaye udayane pAmyuM evuM, bIje samaye tenA phaLarUpa sukhane anubhavavA vaDe veDyuM evuM ane trIje samaye kSayane pAmyuM evuM samajavuM. eTale cothA samaya Adi AgAmI kALamAM te karmathI rahitapaNuM thAya che. 71-73. tevo jIva AyuSyane aMte zailezIkaraNane pAmIne-karIne kamarahita thAya che, tethI zailIzI ane akasmatA e be dvArane arthathI kahe che ahAuaM pAlaittA aMtomuhuttaddhAvasesAue joganirohaM karemANo suhumakiriaM appaDivAi sukkajjhANaM jjhiAyamANe tappaDhamayAe maNajogaM niraMbhai, niraMbhaittA vayajogaM niraMbhai, niraMbhaittA kAyajogaM niraMbhai, niraMbhaittA ANApANanirohaM karei, karittA IsiM paMcahassakkharuccAradhAe a NaM aNagAre samucchinnakiriaM aniaTTi sukkajjhANaM jjhiAyamANo veaNijjaM AUyaM nAmaM guttaM ca ee cattAri vi kammase jugavaM khavei // 72 // 74 // tao orAli akammAiM ca savvAhiM vippajahaNAhiM vippajahittA ujjuseDhIpatte aphusamANagaI uTThe egasamaeNaM aviggaheNaM tattha gaMtA sAgArovautte sijjhai jAva aMtaM karei // 73 // 5 // artha : tyArapachI-kevaLI thayA pachI aMtarmuhUrtathI AraMbhIne dezonapUrvakoTi parvata jeTaluM bAkI AyuSya pALIne aMtarmuhUrta AyuSya zeSa rahe tyAre yoganirodhane karanAra jIva sUkSmakriapratipAti nAmanA zukladhyAnanA trIjA bhedane dhyAve. tenuM dhyAna karato te prathamapaNAthI eTale prathama manoyogane eTale dravyamananI najIkathI utpanna thayelA jIvavyApArane rUMdhe, tene rUMdhIne vacanayogane eTale dravyabhASAnA najIka utpanna thayelA jIvavyApArane ruMdhe, tene ruMdhIne kAyayogane ruMdha, tene ruMdhIne udghAsanizvAsanA nirodhane kare-upalakSaNathI sarva kAyayogano nirodha kare. A rIte Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 205 asaMkhyAtA, asaMkhyAtA samayo vaDe traNe yogano nirodha karIne ISata eTale alpa prayatna vaDe a-I-u-R-vR-e pAMca hrasva akSarone madhyamapaNe uccAra karatAM jeTalo kALa lAge teTalA kALamAM sAdhu samucchinnakriya anivRtti nAmanA zukladhyAnanA cothA bhedanuM dhyAna karato arthAt zailezI avasthAne anubhavato vedanIya, AyuSya, nAma, ane gotra e cAre satkarmone ekI vakhate khapAve che. 72-74. tyArapachI audArika, kAmaNa ane ca=ane tejasa, e traNe zarIrane sarva viprahAnio vaDe eTale vizeSa prakarSathI sarva prakAre tyAga karavA vaDe tyAga karIne RjuzreNine-avakra evI AkAzapradezanI paMktine pAmelo sparzarahita gativALo eTale potAnA avagAha uparAMta bIjA AkAzapradezane sparza nahIM karato arthAt jeTalA AkAzapradezamAM te jIva avagADha thayo che teTalA ja AkAzapradezane samazreNi vaDe sparza karato upara eka samaya vaDe ja vakragatirUpa vigrahagati vinA ja tyAM eTale muktipadamAM jaIne sAkAraupayogavALo eTale jJAnanA upayogavALo hoya te samaye siddha che. ityAdi yAvat sarva karmanA aMtane kare che. e sarva pUrvanI jema jANavuM. 73-7pa. have A adhyayanano upasaMhAra kare che. eso khalu sammattaparakkamassa ajjhayaNassa aTThe samaNeNaM bhagavayA mahAvIreNaM Aghavie paNNavie parUvie nidaMsie uvadaMsie tti veri II74-7ddA artha : A nizca samyakta parAkrama nAmanA adhyayanano artha zramaNa bhagavAna mahAvIrasvAmIe sAmAnya ane vizeSa vaDe kahyo che, hetu phaLa Adi kahIne jaNAvyo che, svarUpa vaDe prarUpyo che, dRSTAMta vaDe dekhADyo che, tathA upasaMhAra dvArA vaDe batAvyo che. ema huM kahuM chuM. e pramANe sudharmAsvAmIe jaMbUsvAmIne kahe che. 74-76. Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pra.1 ja.1 pra.2 ja.2 pra.3 gautamasvAmI ane mahAvIrasvAmI bha.nI praznottarI (gautamapRcchA aMtargata) prathama gaNadhara zrIgautamasvAmIe chellA tIrthaMkara zrImahAvIra prabhune prathama prazna pUchatAM kahyuM : "he karuNAsAgara ! kayA karmane lIdhe jIva narake jAya che ?'' te vakhate traNa jagatanA pUjya prabhuzrIe kahyuM : "je jIvahiMsA kare che, jUThuM bole che, corI kare che, parastrInuM sevana kare che, ghaNA prakAranA pApa parigrahamAM Asakta hoya che, e rIte pAMca aNuvratane virodhe che. temaja ati krodhI, ati mAnI, dhRSTa, mAyAvI, raudrasvabhAvI pApI, cADI khAnAra, ati lobhI, sAdhunI niMdAkaranAra, adharmI, asaMbaddha vacana bolanAra, duSTa buddhivALo, kRtaghna hoya te jIva atyaMta duHkha ane zoka pAmIne narakamAM jAya che. "he kSamAsAgara ! A ja jIva svargalokamAM kayA kAraNothI jAya che?'' 'he gautama ! je jIva tapamAM, saMyama-cAritramAM ane dAnamAM rucivALo hoya; je svabhAvathI bhadra-saraLa pariNAmI, dayAvaMta hoya tathA guruvacanamAM zraddhAvALo hoya, jJAna, darzana ane cAritrano ArAdhaka hoya te jIva mRtyu pAmIne haMmezAM devalokamAM utpanna thAya che." "he dayAsAgara ! jIva marIne tiryaMcapaNe zAthI utpanna thAya che ?" Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 207 ja.3 "he gautama ! je mANasa potAnA svArtha mATe mitrane seve, potAnuM kArya saryA pachI mitrano tyAga kare. mitrane du:khamAM nAkhe ane mitranuM azubha bole, potAnI gupta vAta mitrane jaNAve nahIM. je nirdaya hoya, mAyAvI hoya te jIva marIne tiryacapaNe-pazupaNe utpanna thAya che. pra.4 azokakumAra mitrono drAha karI marIne vimalavAhana nAmanA kulakarano hAthI thayo. tenuM dRSTAnta jaNAvuM : zrI gautamasvAmIjIe cotho prazna pUchayo - "he bhagavAna ! kayA kAraNathI jIva marIne manuSya thAya ?" ja.4 "je jIva sarala cittavALo hoya, nirabhimAnI hoya, maMda krodhAdi kaSAyavALo hoya, supAtrane dAna ApanAro hoya, madhyasthabhAvanAvALo hoya, nyAyI hoya, sAdhunA guNonI prazaMsA karato hoya, thoDo parigraha rAkhe, saMtoSI hoya vaLI devaguruno bhakta hoya te jIva marIne manuSya thAya" pra.5 "he bhagavAna ! strI marIne puruSa zAthI thAya ?" ja.5 "he gautama ! je strI saMtoSI hoya, vinayavALI hoya, saraLa cittavALI ane sthira svabhAvavALI hoya, vaLI je strI haMmezA satya bole te strI marIne puruSa thAya. jema ke nAgilA marIne padmazreSThI rUpe thaI" prabhue kahyuM. pra.6 "he dayALu prabhu ! puruSa marIne strI kayAre thAya ? ja.6 he gautama ! je puruSa capala svabhAvavALo, mUrkha, kadAgrahI hoya, vaLI mAyA ane kUDakapaTa vaDe svajanane Thagato hoya, koIno vizvAsa na kare ane vizvAsaghAta kare te puruSa marIne strI thAya che. jemake nAgila marIne padmazeThanI strI padminI thaI. pra.7 "he dayALu prabhu ! A jIva kayA karmathI napuMsaka-hijaDo thAya che ?" ja.7 "he gautama ! je puruSa ghoDAne, vRSabha, bakarA vagere pazune chedana karI nilaMchana (puruSacitathI rahIta) kare che, teonAM galakaMbala Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 208 vagere chede che. kAna vagere avayavone kApe che, jIvahiMsA kare che, te jIva sarva aMgo vaDe hIna thAya che. ane napuMsakapaNAne pAme che, jemake mahApApI govAsa naspakatApaNAne pAmyo." pra.8 "he kRpAnA sAgara ! kayA kAraNathI jIva alpa AyuSyavALo thAya che ?" ja.8 "je puruSa nirdayapaNe jIvone mAre che, paraloka jevuM kAMI mAnato nathI. ati saMkaleza kare che te jIva marIne zivakumAra ane yajJadattanI jema alpa AyuSyavALo thAya che." pra.9 "he dayAnA bhaMDAra ! kayA karmanA hRdayathI jIva lAMbA AyuSyavALo thAya che ?" ja.9 "je jIvone mArato nathI, je dayALuM hoya che, je jIvone abhayadAna ApIne ja saMtoSa mAne che, te jIva marIne parabhavamAM dIrgha AyuSyavALo thAya che." A viSayamAM dAmanakanuM dRSTAMta jANavuM. pra.10 "he dayALuM ! jIva abhogI-bhoga vinAno zAthI thAya che ? ja.10 "he gautama ! je puruSa potAnI vastu koIne Apato nathI, vaLI koIne vastu ApI de to te mATe manamAM kheda kare - agara pAchI mAMgI le che, koI supAtre dAna Apato hoya, tenA ApatA je nivAre-aMtarAya kare che. AvAM karama vaDe jIva bhoga sukha-vinAno thAya che. A bAbatamAM dhanasAranuM dRSTAMta jANavuM." pra.11 "he kRpAsAgara ! jIva zAthI saubhAgI thAya che ?" ja.11 "he gautama ! je manuSya hRdayamAM harSapUrvaka sAdhu munirAjone khapatI vastu zayana-Asana, vastra, pATa, saMthAro, pagapuchaNuM - daMDAsana, kambala vagere temaja AhAra-bhojana, pAtrA, tathA pANI Ape che te manuSya bhogavALo ane sukhI thAya che. A bAbatamAM paNa dhanasAranuM dRSTAMta jANavuM." pra.12 "he kRpAsindha bhagavAn ! jIva kyA karmanA udayathI saubhAgI-sukhI thAya che ?" Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 209 ja.12 "he gautama ! je puruSa guruno, devano ane sAdhuono vinaya kare, kaDavAM vacana bole nahIM, AvA prakArano puruSa sajjanone paNa darzanIya hoya che, te subhaga-saubhAgyazAlI thAya che. sarva lokomAM priya thAya che. te viSe rAjadevanuM dRSTAMta jANavuM." pra.13 "he dayAnA bhaMDAra prabhu ! kayA karma vaDe jIva durbhAgI thAya che ? ja.13 he gautama ! je puruSa guNa rahita hovA chatAM guNavAna tarIke ahaMkArI hoya, je pairyavAna evA tapasvIonI niMdA kare, je viSayI hoya, jAti vagerenA mada kare, bIjA jIvone pIDA kare, te jIva marIne bhojadevanI jema durbhaga-durbhAgI (ja dekhavo ya koIne na game tevo) thAya che. pra.14 "he kRpAsAgara ! kayA karma vaDe jIva buddhizALI thAya che ?" ja.14 "he gautama ! je jIva zAstrano pATha kare, tevuM cittavana kare, zAstra sAMbhaLe, bIjAne zAstra bhaNAve, dharmopadeza Ape, vaLI je zAstranI bhakti kare ane gurunI bhakti kare te jIva marIne buddhizALI hoya che. jema matisAra mantrIno putra subuddhi thayo ane te rAjamAM ane lokamAM priya thayo." pra.15 "he dayAnA bhaMDAra ! kayA kAraNathI jIva dubuddhi-buddhi vinAno thAya che ? ja.15 "he gautama ! je jIva tapasvInI, jJAnavaMtanI ane guNavaMtanI avajJA-apamAna kare, jemake "A zuM jANe che ?" A pramANe je mukhathI bole te marIne kubuddhivALo, adhanya ane lokomAM nindanIya thAya che. te viSe durbuddhinuM dRSTAMta jANavuM. pra.16 "he dayAnA sAgara ! kayA karmathI jIva-puruSa paMDita thAya ?" ja.16 "he gautama ! je puruSa vRddha ane vaDIla janonI sevA kare che, bhakti kare che, vaLI je puNyanuM ane pApanuM svarUpa jANavAnI jijJAsA rAkhe che, je zrutajJAnanI ane guru mahArAjanI bhakti kare che te jIva marIne paMDita thAya che. jema Amrano jIva deva gurunI Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 210 bhakti karIne kuzala nAme paMDita thayo." pra.17 "he kRpALu bhagavAna ! kayA karmathI jIva mIrane mUgo ane mUrto thAya che ?" ja.17 "he gautama ! je jIva bIjA jIvone kahe, 'tame jIvone mAro, mAMsa madirAnuM bhakSaNa karo, bhaNavAthI zo lAbha thavAno che ? dharma karavAthI zuM thavAnuM thavAnuM? AvA vacano bolato ane cintavato jIva marIne mUka, mUrNa thAya che. jema pUrva bhavamAM Amrano mitra nimba kuzalanA ghera nokara-cAkara thayo." pra.18 "he dayAsAgara ! jIva dhIra zAthI thAya che ?" ja.18 "he gautama ! je jIva koIpaNa jIvone trAsa Apato nathI, ane bIjAnI pAse trAsa Apato nathI, je bIjA jIvonI pIDAne varje che manuSya sevA ane paropakAra kare che te puruSa sAhasika dharyavaMta-dhIra' thAya che. te mATe abhayasiMha nAmanA puruSanuM dRSTAnta jANavuM." pra.19 "he bhagavAna ! kayA karmathI jIva bIkaNa thAya che ?" ja.19 "je puruSa kUtarAM, tetara vagerenA baccAMne tathA bhUMDa, haraNa vagere jIvone pAMjarAmAM pUrI rAkhe, sarva jIvone duHkha Ape te puruSa marIne haMmezA "bIkaNa thAya che. e mATe abhayasiMhanA nAnAbhAI dhanasiMhanuM dRSTAMta jaNAvuM." pra.20 "he dayAsamudra ! kayA karmane lIdhe manuSya jIvanI bhaNelI vidyA niSphaLa thAya che ?" ja.20 "he gautama ! je puruSa kapaTayukta vinaya vaDe gurunI pAsethI vidyA athavA vijJAna grahaNa kare che, pachI gurunI avajJA kare che, guruno apalApa kare che, gurunA nAmane chupAve che, tenI vidyA niSphaLa thAya che. jema tridaMDInI vidyA niSphaLa gaI." pra. 21 "he kRpAvaMta ! jIvane bhaNelI vidyA saphaLa zAthI thAya te jaNAvazo ?" ja.21 "je puruSa gurunuM bahumAna kare che, guruno vinaya kare che, guNavALo Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 211 heya che. teNe grahaNa karelI vidyA lokamAM saphaLa thAya che." pra.22 he kRpAnA sAgara ! "kayA karmathI manuSyanuM dravya nAza pAme che ?" ja.22 "he gautama ! je puruSa dAna ApIne pachI manamAM vicAre, "are ! A dAna meM zA mATe ApyuM ?" ema pazcAtApa kare tenA gharamAMthI nizcaya karIne lakSmI thoDA ja vakhatamAM pAchI cAlI jAya che. A bAbatamAM dhanadattanA putra sudhananI kathA jANavI." pra.23 "he dayAnA bhaMDAra ! kyA kAraNathI mANasane lakSmI pharIthI AvI maLe che ?" ja.23 "he gautama ! je puruSa potAnI pAse thoDuM dhana hoya to paNa potAnI zakti anusAra supAtrane dAna Ape che, ane bIjAnI pAse paNa dAna apAve che tene parabhavamAM pharIthI ghaNI lakSmI AvI maLe che. A bAbatamAM samudradattanA putra madananuM dRSTAnta jANavuM." pra.24 "he dInadayALa ! kyA karmathI jIvane lakSmI maLe ane sthira thAya che ?" ja.24 "he gautama ! je je vastu ApaNAne potAne gamatI hoya te te vastu sArI bhAvanAthI jo sAdhuone ApavAmAM Ave, ApyA pachI pazcAttApa kare nahi, paNa manamAM ghaNo rAjI thAya tenI lakSmI zAlibhadranI lakSmInI jema sthira thAya che." pra.25 "he karuNAsamudra bhagavaMta ! kayA karmathI manuSyane tyAM putra jIvato nathI ?" ja.25 "he gautama ! je puraSa pazu, pakSI ane manuSyonAM bALakone viyoga karAve che vaLI je ghaNo pApI hoya che te putra vinAno thAya che, tene tyAM bALako thatAM nathI, kadAca bALako thAya to jIvatAM nathI. A bAbatamAM RddhivAsa nAmanA nagaramAM rahenAra vardhamAna zeThanA nAnA putra dedenuM dRSTAnta jANavuM. te aputrIo-niHsaMtAna ane mahAduHkhI hato." pra.26 "he sarvajJa prabhu ! kayAM karmathI jIva ghaNA putravALo thAya che ?" Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 212 ja.26 "he gautama ! je puruSa parama dayALu hoya te ghaNA putravALo thAya che, te puruSane tyAM ghaNA putro thAya che. A bAbatamAM 2pamAM praznottaramAM kahelA vardhamAna zeThanA moTA putra desalanuM daSTAnta jANavuM." pra.27 "he karuNAsAgara bhagavan!kayA karmathI mANasa bahero thAya che ?" ja.27 "je mANase kAMI sAMbhaLyuM na hoya te chatAM te kahe ke meM amuka sAMbhaLyuM che te mANasa parabhavamAM bahero thAya che." pra. 28 "he parama kRpALuM bhagavana ! kayA karmathI mANasa jAyandha-janmAMdha thAya che ?" ja.28 "he gautama ! je mANase koI vastu joI nathI ke chatAM meM amuka vastu joI che ema kahe, vaLI je puruSa dharmanI apekSA vinAnuM vacana nizcayapUrvaka kahe te puruSa potAnAM karmanA doSane kAraNe jAtyanta eTale janmAMdha thAya che. pra.29 "he paramakRpALu bhagavad ! kayA karmane lIdhe khAdheluM pacatuM nathI te Apa kRpA karI jaNAvazo." ja.29 "he gautama ! potAne koI paNa kAmamAM nahi Ave evuM kharAba bhojana ane eThuM bhojana ke pANI je jIva sAdhuone vahorAve che, tene khAdheluM anna pacatuM nathI ane tene ajIrNano roga thAya che." A bAbatamAM zrI vAsupUjya svAmIjInA madhavA nAmanA putranI putrI nAme rohiNI je pUrvabhavamAM siddhi rANI hatI te sAdhune kaDavI tuMbaDIno AhAra jANavA chatAM ApavAthI kuSTha rogavALI durgandhA nAmanI thaI. pra.30 "he dayAnidhi bhagavan! kayA karmathI jIva rogI thAya che ?" ja.30 "he gautama ! je manuSya madhamAkhIonA madhapuDA pADe che, je vanamAM dava-Aga lagADe che, baLada vagere prANIone AMke che, je nAnA bAga-bagIcAnAM vRkSono vinAza kare che, vagara kAraNe vanaspati toDe che, puSpAdika cUMTe che te bhavAntaramAM koDha rogI thAya che. ahi govindanA putra gozalanI kathA jANavI." Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 213 pra.31 "he karuNAsAgara bhagavaMta ! jIva kayA karmane lIdhe kubaDo thAya che?" ja.31 "he gautama ! je puruSa lobha vaDe gAya-baLada, pADA, gadheDAM tathA UMTa upara ghaNo bhAra bharIne temane pIDA kare che, te pApakarmanA udayathI te jIva kubaDo-khuMdho thAya che. A bAbatamAM dhanAvaha nAmanA zeThanA putra dhanadattanI kathA jANavI." pra.32 "he kRpAsAgara bhagavad ! kayA karma vaDe jIvane dAsatva prApta thAya che. dAsa nokara thAya che ?" ja.32 hai gautama ! je puruSa jAtinA mada vaDe karIne unnamatta mana che jenuM, evo AtmA-te puruSa nIca gotra karma bAMdhIne marIne dAsapaNAne pAme che. vaLI je manuSya pazu pakSI vagere prANIone vece-krayavikraya-vepAra kare che, ane je kRtaghnI hoya-koIe karelA upakArane gaNato nathI te jIva marIne dAsapaNuM pAme che. A bAbatamAM brahmadattanI kathA jANavI." pra.33 "he traNe jagatanA AdhAra prabhu ! kayAM karmane lIdhe jIva daridra thAya che ?" ja.33 "he gautama ! je puruSa vinaya rahita hoya, cAritra rahita hoya, dharma, niyama rahita hoya, dAna, guNa vinAno hoya, traNa daDe sahita hoya eTale ke mana vaDe ArtadhyAna tathA raudradhyAna karato hoya, vacana vaDe duSTa zabda bolato hoya, kAyA vaDe kuceSTAo karato hoya ane lokone kubuddhi Apato hoya te puruSa marIne daridrI thAya che. A bAbatamAM nipuNyakanuM daSTAMta jANavuM." pra.34 "he dayAsAgara bhagavaMta! kayA karmane lIdhe jIva moTI RddhivALo thAya che ?" ja.34 "je puruSa dAna ApanAro, vinayavAna, cAritranA seMkaDo guNovALo hoya, te puruSa jagatanI aMdara prasiddha thaIne lokomAM moTI RddhivALo thAya che. ahIM puNyasAranuM daSTAnta jANavuM." Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 214 pra.35 prathama gaNadhara zrI gautamasvAmIjIe pUchayuM : "he sarvajJa bhagavAna ! kayA karmathI jIva rogI thAya che ?" ja.35 "he indrabhUmi gautama ! je puruSa vizvAsa pamADIne vizvAsaghAta karI jIvane mAre che, manathI zuddha AlocanA grahaNa karato nathI te puruSa marIne anya janmamAM rogI thAya che." pra.36 "janavatsala prabhu ! jIva kayA karmathI roga rahita-nirogI thAya che?" ja.36 "he gotama ! je jIva vizvAsa rAkhanAra jIvanuM rakSaNa kare che ane potAnAM sarva pApasthAnakonI AcolanA kare che ane guru mahArAje Apela prAyazcitta pUrNa kare che, te puruSa marIne anya bhavamAM roga rahita nirogI thAya che. te prasaMgane yogya aTTaNamallanI kathA jANavI." pra.37 "he dayAnA sAgara ! A jIva hIna aMgavALo zAthI thAya che ?" pra.37 "je puruSa kapaTa vaDe, hastalAghava kaLA vaDe, khoTAM tola vaDe ane khoTAM mApa bharavA vaDe tathA kaMku, kapUra, maMjiSTha vagere padArthono bheLaseLa karIne vepAra kare che. vaLI mAyA-kapaTa kare che. AvAM prakAranA pApa karavA vaDe te puruSa marIne bhavAntaramAM manuSya thAya to paNa Izvara zeThanA putra dattanI jema hIna aMgavALo thAya che. pra.38 "he traNa jagatanA nAtha ! kayA karmane lIdhe jIva mUMgo thAya che ! vaLI kayA karmanA udayathI jIva ThuMTho thAya che ?" ja.38 "he gautama ! je puruSa saMyamavALA, guNavALA ane zuddha zIlavALA pUjaya sAdhuonI nindA kare che, te bIjA bhavamAM maMgo ane bobaDo thAya che. vaLI je puruSa sAdhu upara (dviSa dhAraNa karI) pAdaprahAra kare che, lAta mAre che. te agnizarmAnI jema ThuMTho thAya che." pra.40 "he kRpAvatAra prabhu ! kayA karmathI jIva paga rahita pAMgaLo thAya che ?" ja.40 "he gautama ! je puruSa nirdayapaNe bhUkhyA, thAkI gayelA baLada, ghoDA Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 2 15 vagere jIvonA upara bhAra lAve che, pachIthI teone mAre che, temanA aMgone chede che ane zarIranA sAMdhAomAM marmaghAta kare che, te paruSa marIne karmaNanI jema pAMgaLo thAya che." pra.41 "he karuNAsamudra bhagavaMta ! kayA karmathI jIva surUpavALo thAya che?" ja.41 he gautama ! je puruSa chatranA daMDanI jema sarala svabhAvavALo hoya che, vaLI jenuM mana dharmakAryamAM lAgeluM hoya che, temaja je jIva devanI, zrIsaMghanI ane guru bhagavaMtanI bhakti kare che te jIva suMdara rUpavALo thAya che. pra.42 "he dInabandho prabhu kayA rmanA udayathI jIva kurUpavALo thAya che ?" ja.42 "he indrabhUti gautama ! je puruSa kapaTI svabhAvavALo hoya che, vaLI je jIvane pApa karavAnuM priya lAge che, vaLI je jIva hiMsA karavAmAM tatpara rahe che, ane deva guru pratye dveSa rAkhe che te jIva marIne ati kurUpavALo thAya che. A jagasuMdara ane asuMdaranI kathA vaDe samajAze." pra.43 "he kRpAnidhi bhagavaMta ! jIva kayA karmane lIdhe ghaNI vedanAthI pIDAya-duHkhI thAya che ?" ja.43 "je puruSa prANIone lAkaDI-daMDa vaDe, hAtha vaDe, cAbuka vaDe, doraDA vaDe, talavAra vaDe ane bhAlA ke yaMtra vaDe mAre che, temane pIDA kare che, vaLI jALa vagere vaDe jIvone vedanA-suHkhI kare che te pApIkaruNArahita puruSa parabhavamAM bahu vedanA-du:kha pAme che. A bAbatamAM mRgAputranI kathA jANavI." pra.44 "he kRpAsAgara bhagavaMta ! kayA karmathI jIva vedanAthI mukta-sukhI thAya che ?" ja.44 "he gautama ! je puruSa bIjA puruSo vaDe duHkhamAM sapaDAyelA eTale beDImAM athavA baMdhanamAM baMdhAyelA jIvone baMdhanamAMthI athavA maraNamAMthI mukAve che, vaLI je dayALu hoya che, te jIvane kadApi azubha vedanA thatI nathI. te mATe candana zeThanA putra jinadatta Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 216 zeThanI kathA jANavI.' pra.45 "he dInabandhu bhagavaMta ! jIva kayA karmane lIdhe paMcendriya hoya chatAM ekendriyamAM utpanna thAya ?' 4.45 "he gautama ! jyAre jIvane mohanIya karmano tIvra udaya thAya che. vaLI te jJAnamAM samajato nathI. mahAbhayathI vyAkuLa thAya che, jene sAtA vedanIya karma thoDuM hoya che ane je kuTuMba upara bahu ja mUrchA rAkhe che, te jIva marIne ekendriyamAM utpanna thAya che ane ghaNo kALa saMsAramAM bhame che, te viSe ahIM mohananI kathA jANavI.'' pra.46 'he dayALu bhagavan ! kayA karmathI jIvane saMsAra sthira thAya che ?" ja.46 "he gautama ! je nAstikavAdI jIva evuM mAne ane evuM kahe, 'dharma nathI, jIva paNa nathI ane koI sAcA guru paNa nathI.' tevA nAstikavAdI puruSane ghaNo saMsAra vRddhi pAme che, te mokSane meLavato nathI.' pra.47 "he paramakRpALu bhagavAna ! jIva kayA karmathI alpasaMsArI teno saMsAra saMkSipta thAya che ?' 4.47 "hai gautama ! jgatanI aMdara dharma che, adharma paNa che, sarvajJa paramAtmA che, tathA RSi-munio paNa che. A pramANe je puruSa zraddhAparvaka mAne che, te jIva alpasaMsArI thAya che, ane te jIva thoDA ja vakhatamAM sarva karma khapAvI mokSamAM jAya che. ahIM eka paMDitanA sUra tathA vIra nAmanA beTTaziSyonI kathA jANavI.' pra.48 "he traNa jagatanA AdhAra karuNAsindhu bhagavaMta ! kayA kAraNathI jIva saMsArasamudrane tarIne mokSanagarImAM pahoMce che ?" 4.48 "hai gautama ! je puruSa nirmaLa jJAna, darzana ane cAritra guNavALo hoya che te saMsArasamudrane tarIne thoDA ja vakhatamAM mokSe jAya che. A bAbatamAM zreNika putra abhayakumAranI kathA jANavI.' Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ch ASHUATECA LASE kiyi CE OCP