________________
એક વખત શ્રીગુપ્તસૂરિના ભાણેજ રોહગુપ્ત નામના તેમના જ શિષ્ય બીજા નગરથી ગુરુને વાંદવા માટે ત્યાં આવ્યા, તેણે ઉપરની આ ઘોષણા સાંભળી પટહ=ઢંઢેરો નિવાર્યો. પછી ગુરુ પાસે આવી તેણે પટહ નિવાર્યાની વાત કરી. ત્યારે ગુરુએ કહ્યું કે- “હે વત્સ ! તે વાદી જીતાય તો પણ ઘણી વિદ્યાવાળો છે તેથી તે વિદ્યા વડે જીતાયા બાદ પણ વિવિધ પ્રકારના ઉપદ્રવો કરે છે. તે વિદ્યા વડે (૧) વીંછી (૨) સર્પ (૩) ઉંદર (૪) મૃગ (૫) શૂકર (૬) કાગડો એ (૭) શકુનિકા=સમળી એ સાતને પૃથક્ પૃથફ વિકર્વીને બનાવીને અત્યંત ઉપદ્રવ કરે છે.” તે સાંભળી રોહગુપ્ત બોલ્યો કે-“વાદનો સ્વીકાર કરીને હવે છુપાઈ જવું તે ઠીક નથી. મેં તો જૈનશાસનની ઉન્નતિ કરવાના હેતુથી વાદ સ્વીકાર્યો છે, માટે જે થવાનું હોય તે થાઓ.” તે સાંભળી તેને વાદ કરવામાં એકાગ્ર ચિત્તવાળો જોઈ ગુરુએ તે વાદીની વિદ્યાની પ્રતિપક્ષ વિદ્યા, કે જે માત્ર પાઠ કરવાથી જ સિદ્ધ થાય તેવી હતી તે સાત વિદ્યાઓ રોહગુપ્તને આપી. તે વિદ્યાઓ આ પ્રમાણે હતી : (૧) મોર (૨) નોળીયો (૩) બિલાડો (૪) વાઘ (૫) સિંહ (૬) ઘુવડ અને (૭) યેન (સીંચાણો). વાદીની સાતે વિદ્યાને નાશ કરનારી આ સાત વિઘા રોહગુપ્તને આપીને પછી ગુરુએ તેને ઓઘોરરજોહરણ મંત્રી આપ્યો, અને કહ્યું કે-“વાદી આટલાથી વધારે કાંઈ ઉપદ્રવ કરે તો આ રજોહરણને તું ચોતરફ ફરવજે. તેથી તારો પરાભવ થશે નહીં.”
પછી તે સર્વ વિદ્યાઓ અને રજોહરણ સહિત રોહગુપ્ત રાજસભામાં ગયો. ત્યાં જઈ તેણે કહ્યું કે-“આ પરિવ્રાજક મિથ્યા પંડિતાઈ કરે છે, માટે પ્રથમ તે જ વાદ કરે.” તે સાંભળી પોટ્ટસાલે વિચાર્યું કે-“આ જૈન લોકો ઘણા પંડિત હોય છે, તેથી તેને હું જીતી શકીશ નહીં. માટે તેના જ સિદ્ધાંતને અનુસરીને હું મારો પક્ષ સ્થાપન કરું, તેથી તે વિરુદ્ધ બોલી શકશે નહીં.” એમ વિચારી તે પરિવ્રાજક બોલ્યો કે-“આ જગતમાં જીવ અને અજીવ એ બે જ રાશિ છે એમ હું માનું છું.” તે સાંભળી રોહ ગુપ્ત વિચાર્યું કે-“આ ધૂર્ત મારા સિદ્ધાંતનો જ આશ્રય કર્યો છે, તેથી જો હું પણ તે સ્વીકાર કરીશ તો સભાના લોકો જાણશે કે આ રોહગુપ્ત પણ પરિવ્રાજકનો