________________
४७ વામનરૂપ ધારણ કરી કળાઓ વડે સર્વ લોકોનું મનોરંજન કરી તે આખી નગરીમાં પ્રસિદ્ધ થયો. તે નગરીમાં સર્વ કળાઓમાં નિપુણ અને રૂપમાં ઉર્વશી જેવી દેવદત્તા નામની વેશ્યા રહેતી હતી. તે વેશ્યાના કલાકુશળતાનો ગર્વ દૂર કરવા કોઈ પણ કળાવાન સમર્થ નહોતો. તે વૃત્તાંત જાણી મૂળદેવા તેના ઘરની નીચે રસ્તા પર તેણીનું મન હરવા માટે સંગીત કરવા લાગ્યો. તેનું મનોહર સંગીત સાંભળી દેવદત્તા અમૃતના પૂર વડે જાણે ભીંજાઈ હોય તેમ આનંદ પામી. આવું અપૂર્વ મધુર ગીત કોણ ગાય છે ? તે જોવા માટે તેણે પોતાની દાસીને મોકલી. તે દાસી જોઈને પાછી આવી અને દેવદત્તાને કહ્યું કે- “હે સ્વામિની ! કોઈ ગંધર્વ જેવો વામન પુરુષ ગીત ગાય છે. કસ્તુરીની જેમ તે રૂપવાન નથી, છતાં મનોહર છે.” તે સાંભળી તેને બોલાવવા માટે દેવદત્તાએ માગધિકા નામની પોતાની કુબ્બા દાસીને મોકલી. તેણીએ વામન પાસે જઈને કહ્યું કે-“હે કળાનિધિ ! અમારી સ્વામિની દેવદત્તા તમને વિનંતી કરે છે કે તમે પ્રસન્ન થઈને મારે ઘેર પધારો.” તે સાંભળી મૂળદેવે કહ્યું કે–“હે કુબ્બા ! હું તે ઘેર નહીં આવું. કારણ કે બુદ્ધિમાન માણસોને માટે ગણિકાના સંગનો નિષેધ કરેલો છે.” આ પ્રમાણે તેના કહ્યા છતાં પણ તે દાસી તેની ઘણી ખુશામત તથા આગ્રહ કરી તેનો હાથ પકડી દેવદત્તાના ઘર તરફ તેને લઈ ગઈ, મૂળદેવ તેની પાછળ પાછળ ચાલવા લાગ્યો. થોડેક ગયા પછી માર્ગમાં જ તે કુન્જાદાસીને એક થપાટ મારી મૂળદેવે વિદ્યાના પ્રભાવથી સરળ અને મનોહર રૂપાળી કરી દીધી. તેથી અત્યંત વિસ્મય અને આનંદ પામતી તે દાસી તેને ગણિકાના મહેલમાં લઈ ગઈ. તેને જાઈ દેવદત્તા પણ અતિ હર્ષ પામી.
તે વામનનું લાવણ્ય જોઈ આશ્ચર્ય પામેલી દેવદત્તાએ તેને મોટા આસન પર બેસાડ્યો. કુન્બિકાએ પોતાનું શરીર બતાવીને તેની વાત દેવદત્તાને કહી બતાવી. તે સાંભળી દેવદત્તાએ તેને દેવ તરીકે માન્યો. મૂળદેવે ચતુરાઈ ભરેલી વાતચીત વડે તે દેવદત્તાનું મન તત્કાળ પોતાને વશ કરી લીધું. તેટલામાં કોઈ વીણા વગાડનાર ત્યાં આવ્યો, તે દેવદત્તાની આજ્ઞાથી વીણા વગાડવા લાગ્યો. તે સાંભળી દેવદત્તા ખુશી થઈ તેની પ્રશંસા કરવા લાગી, ત્યારે વામન હસીને બોલ્યો કે– “આ અવંતી નગરીના લોકો