Page Text
________________
૩૮
પાશક દૃષ્ટાંત ૨. ગોલ્લ દેશમાં ચણક નામના ગામને વિષે ચણક નામે બ્રાહ્મણ રહેતો હતો. તેને ચણેશ્વરી નામની પત્ની હતી. તેઓ શ્રાવક ધર્મ પાળતા હતા. એક વાર તેને ઘેર કોઈ સાધુ આવીને રહ્યા. તેવામાં તેને ઘેર દાંત સહિત પુત્ર જન્મ્યો. બ્રાહ્મણે મુનિને તે પુત્ર દેખાડ્યો. મુનિ બોલ્યા કે- “આ પુત્ર દાંત સહિત જન્મ્યો છે. તેથી તે રાજા થશે.” પછી બ્રાહ્મણે વિચાર્યું કે–“જો આ રાજા થશે તો મરીને નરકે જશે.” એમ વિચારી તેણે તે પુત્રના દાંત ઘસી નાખ્યા. પછી ફરીથી મુનિને દેખાડ્યો, ત્યારે તેણે કહ્યું કે હવે આ પુત્ર એક પુરુષના આંતરાવાળો રાજા થશે. અર્થાત્ પ્રધાન થશે.” પછી બ્રાહ્મણે તે બાળકનું નામ ચાણિક્ય પાડ્યું. તે પુત્ર વૃદ્ધિ પામતો અનુક્રમે ચૌદ વિઘામાં નિપુણ થયો. પછી તે એક બ્રાહ્મણની કન્યાને પરણ્યો. એક વાર તેની સ્ત્રી પોતાના ભાઈના લગ્ન હોવાથી પોતાના બાપને ઘેર ગઈ. તે વખતે ત્યાં તેની બીજી બહેનો કે જેઓ મોટા ધનવંતોની સ્ત્રીઓ હતી, તે પણ આવી હતી. તે બહેનો મોટા ઘરની હોવાથી તેના માતા પિતા અને ભાઈએ તેઓનો ઘણો આદર સત્કાર કર્યો, અને આની તો પ્રાયઃ ઉપેક્ષા જ કરી, તેથી ચાણિજ્યની પત્નીએ ખિન્ન થઈને વિચાર્યું કે-“મારા પતિ નિર્ધન હોવાથી આ પિતા વગેરે પણ મને માન આપતા નથી.” એમ વિચારી તે પાછી પતિને ઘેર આવી. ચાણકયે તેને ખેદનું કારણ પૂછ્યું, એટલે તેણીએ પિતાનાં ઘરે પોતાની બીજી બહેનોનું માન અને પોતાનું અપમાન થયું તે કહ્યું. તે સાંભળી ચાણકયે વિચાર્યું કે-“ખરેખર જગતમાં ગરીબ માણસ જીવતાં છતાં મર્યા જેવો જ છે. કેમ કે આ મારી પત્ની તેના પિતાને ઘેર પણ આપમાન પામી. તેનું કારણ મારું દારિદ્ર જ છે.” આમ વિચારી ચાણક્ય ધન મેળવવા પાટલીપુત્ર નગરમાં ગયો.
ત્યાં રાજ્યસભામાં જઈને પૂર્વ દિશા તરફના આસન પર બેઠો. તેવામાં ત્યાંનો રાજાનંદ કોઈ નિમિત્તિયાને સાથે લઈ સભામાં આવ્યો. ચાણક્યને જોઈ તે નિમિત્તિયો બોલ્યો કે– “આ બ્રાહ્મણ નંદવંશનો પ્રભાવ દબાવીને બેઠો છે.” તે સાંભળી રાજાની દાસીએ ચાણક્યને આદર સહિત કહ્યું કે– “હે ભગવાન્ ! આ બીજા આસન પર બેસો.” ત્યારે – “એ
| SR No. | 022842 |
| Book Title | Vardhaman Mahavir Ane Indrabhuti Gautam |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Jitendra B Shah |
| Publisher | Shrutratnakar |
| Publication Year | 2007 |
| Total Pages | 218 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati |
| File Size | 16 MB |