________________
૧૧૮
કર્યું. અનુક્રમે તે રાજર્ષિ શ્રુતના પારગામી થઈ વિહાર કરતા એક વખત સાગરદત્ત નામના સાર્થવાહની સાથે અષ્ટાપદ પર્વત તરફ ચાલ્યા. તેમને નમસ્કાર કરી સાર્થવાહે પૂછ્યું કે “હે પ્રભુ ! આપને ક્યાં જવું છે ?” રાજર્ષિ બોલ્યા કે—“અમારે તીર્થયાત્રા કરવા જવું છે.” ફરીથી સાર્થવા પૂછ્યું કે-“આપનો ક્યો ધર્મ છે ?” ત્યારે મુનિએ તેને વિસ્તાર સહિત જૈન ધર્મ કહ્યો. તે સાંભળી સાર્થવાહે શ્રાવકધર્મ અંગીકાર કર્યો.
અનુક્રમે ચાલતો તે સાથે જ્યાં મરુભૂતિ હાથી રહેતો હતો તે અટવીમાં પહોંચ્યો અને ત્યાં ભોજનનો અવસર થવાથી એક સરોવરને કાંઠે પડાવ નાંખ્યો. તેવામાં તે મરુભૂતિ હાથી પોતાની ઘણી હાથણીઓ સહિત તે તળાવમાં પાણી પીવા આવ્યો. ત્યાં પાણી પીને હાથણીઓ સાથે ક્રીડા કરી તળાવની પાળ પર ચડ્યો. ત્યાંથી ચારે દિશા તરફ દષ્ટિ નાંખતા તેણે તે સાર્થ જોયો. તરત જ ક્રોધથી યમરાજની જેમ તે હાથી સાર્થને હણવા દોડ્યો, તેને આવતો જોઈ ભય પામેલો સાથે તત્કાળ નાઠો. તે વખતે રાજર્ષિએ અવધિજ્ઞાનથી તેને બોધ લાયક જાણી તેના માર્ગમાં જ પર્વતની જેમ સ્થિર ઊભા રહી કાયોત્સર્ગ કર્યો. તે હાથી પણ દોડતો તેમની પાસે આવ્યો, પણ મુનિને જોઈ શાંત થઈ ગયો અને તેમની પાસે ઊભો રહ્યો.
તે વખતે રાજર્ષિએ કાયોત્સર્ગ પારી તેનો ઉપકાર કરવા માટે કહ્યું કે- “હે હાથી ! તારા મરુભૂતિના ભવને કેમ સંભારતો નથી ? હે બુદ્ધિમાન ! મને–અરવિંદ રાજાને શું તું ઓળખતો નથી ? અને પૂર્વ ભવમાં અંગીકાર કરેલા શ્રાવકધર્મને શું તું ભૂલી ગયો ?”
આ પ્રમાણે મુનિનું વચન સાંભળી તે હાથીને જાતિસ્મરણ જ્ઞાન થયું, તેથી તેણે પોતાની સૂંઢ ઊંચી કરી મસ્તક પૃથ્વી પર નમાવી મુનિને નમસ્કાર કર્યા. પછી મુનિએ કહેલા શ્રાવક ધર્મ અંગીકાર કરી શાંત થયેલો હાથી પોતાને સ્થાને ગયો. આ અતિ અદ્દભુત દેખાવ જોઈ પ્રથમ નાસી ગયેલા સાર્થજનો પાછા આવી, મુનિને નમી શ્રાવક ધર્મ પામ્યા અને સાર્થપતિ પણ જિનધર્મમાં અતિદઢ થયો. પછી અષ્ટાપદ તીર્થે જઈ જિનેશ્વર દેવોને વાંદી રાજર્ષિએ અન્યત્ર વિહાર કર્યો. તે હાથી પણ મુનિની જેમ ઇર્યાસમિતિપૂર્વક