Book Title: Sukta Ratna Manjusha Part 04 Aavashyak Niryukti Aadi Panchvastuk Yatidinkrutya
Author(s): Bhavyasundarvijay
Publisher: Shramanopasak Parivar
Catalog link: https://jainqq.org/explore/034007/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zruta - ratna - nidhi graMthamALA puSpa - 4 Avazyakaniyukti Adi paMcavastuka yatidinakRtya -na-maMjUSA (sArtha) Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AjJA ane AzIrvAda : siddhAMta divAkara gacchAdhipati pa. pU. A. bha. zrImad vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma. sA. rAjaprabhAvaka pa. pU. A. bha. zrImad vijaya ratnasuMdarasUrIzvarajI ma. sA. saMpAdaka : muni bhavyasuMdaravijaya prakAzaka : zramaNopAsaka parivAra A/301, heriTeja holI epArTamenTa, javAharalAla neharu roDa, muluMDa (vesTa), muMbaI - 400080. kizorabhAI Mo. 98691 48094 shraman.parivar@gmail.com AvRtti : prathama varSa : vi. saM. 2072 (c) zramaNapradhAna the. mU. pU. (tapA.) jaina saMgha Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ bhavodadhitrAtA saMyamadAtA grahaNa-AsevanazikSApradAtA gurudeva pravacanaprabhAvaka pa. pU. A. bha. zrI vijaya 2nasuMdarasUrIzvarajI ma. sA.nA saMyamajIvananI suvarNajayaMti (50 varSa) prasaMge teozrInA pAvana caraNakamalamAM sAdara samarpaNa muni bhavyasuMdaravi.. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prAptisthAna muMbaI prakAzaka amadAvAda zrI bAbulAla saremalajI zAha siddhAcala' baMgalo, hIrA jaina sosAyaTI, rAmanagara, sAbaramatI, amadAvAda - 380005. phona. 079-2750 5720. (mo.) 94265 85904. surata zrI parezabhAI kAMtilAla zAha E-1/403, nIlakaMTha resiDensI, nyu krosa roDa, amarolI, surata - 394107. phona. (mo.) 93235 59466. anya sthaLo (kuriyarathI maMgAvavA mATe) bhAvezabhAI (mo.) 94288 32660 vizAlabhAI (mo.) 98985 08480 Page #5 -------------------------------------------------------------------------- ________________ svAha yano vA di= 2 bha thai che kA2ne 2 3khavuM - 2 kapa, Htm vinA ja na thAne le hama rAkha, a katha, 62ane jannata cha vi) mane dharA para e 5 25khavuM gna karyA, na , e na thA ye 2vA hA hA vinA 4 tha = ina - 4 / 2AkhavuM, dha a ka huM rAkha che, 1 1 ya, na na 2-13 nA nA ra tha mAM che jJA dayA tha da =na 3 no na jamA sabhA kai nadI che, arza vA aa mAne e che ? hA data8 2sa cha ki . hathe muni 3ja zrI bhavya vijaya 2jU karI to che ke jene jotA haina - e ne nA ro ) le vAnuM ane aA za za ta ra che vA nuM mana thayA vinA na rahe . ba0 jeTalA che jemAM 5000 jeTalA loko ane gA vAo ane e ma che la 1 lai 3000 gAthAe Page #6 -------------------------------------------------------------------------- ________________ pasaM0- , ce ora sabha91 25bAna) bholA l ceta 21nes sonA ago -1 2bAmA sabhA) 0 dhokA '3) 022 -pAsa la 4 .se mAtA ho. 4 0 0g 11, sabhI yo hegi sava 664 kimI RITEere maaren| svAhira 2sayA 1- 20 te 30o yA ine mana nulA ere Aweneral Tona /20vAno sA so 1-40, kAle 2d ze. RATEene 1-1 mAyA) RA-40 18 11-42 micascera P4 SO Rela he. sAne - 12-0 S10) sAla 22sAra Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ gAthA guMjana... vairAgyanA upadezane. AcAranA anuSThAnone. adhyAtmanA bodhane.. dravyAnuyoganA padArthone. AtmalakSI bhAvanAone. AtmAnA vikAsakramane... yoga ane adhyAtmanA tattvone. prAkRta gAthAo ke saMskRta zlokomAM gUMthIne jJAnI mahApuruSoe ajaba-gajabano upakAra karI dIdho che. adhyAtmanI ucca bhUmikAe pahoMcelAe mahApuruSoe je nirmaLa ane durlabha zubha bhAvono sparza karyo..vairAgyanA je saMvedano anubhavyA.. Agamika - zAstrIya padArthone guru-paraMparAthI jhIlyA.. te bhAva sauMdaryane temaNe suMdara gAthAomAM ke zlokomAM maDhI lIdhuM. ATha-nava gAthAnA koI aSTakathI mAMDIne seMkaDo ane sahastrAdhika zlokothI samRddha evA virATakAya adbhuta graMtho Aje paNa upalabdha che. gAthAo kaMThastha karavAnI pAvana paraMparA cheka prabhuvIranA samayathI Aja sudhI caturvidha saMghamAM cAlI rahI che. AmarAjA pratibodhaka zrI bappabhaTTasUri ma. sA. rojanI 1 hajAra gAthA kaMThastha karatA hatA. Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sAMbhaLyuM che ke pU. AtmArAmajI ma. sA. rojanI 300 gAthA kaMThastha karatA hatA. pethaDamaMtrI rAjadarabAramAM jatA-AvatA pAlakhImAM besIne upadezamALA graMtha kaMThastha karatA hatA. Aje paNa aneka zramaNa-zramaNI bhagavaMto evA che ke jemane 5 hajAra ke 10 hajArathI paNa vadhu gAthAo kaMThastha che. zrAvaka vargamAM to be pratikramaNa ke paMca pratikramaNathI AgaLa gokhavAnuM calaNa ghaNuM ochuM che. zramaNa-zramaNI vargamAM paNa gAthAo kaMThastha karavAnI pravRttimAM oTa AvatI jAya che ane kaMThastha karyA pachI niyamita punarAvartana dvArA tene upasthita rAkhavAnuM to vadhu maMda banyuM che. gAthA kaMThastha karavAnA ane TakAvavAnA lAbho aparaMparA che. te chatAM te bAbatanI je upekSA dekhAya che tenA kAraNo tapAsIe to eka mahattvanuM kAraNa tarata UDIne AMkhe vaLage che - te che... sUtra graMthonA vizALa kada. upadezamALA graMtha vairAgyano adbhuta graMtha che. pU. gurudeva zrI vi. bhuvanabhAnusUrIzvarajI ma. sA. upadezamALA kaMThastha karavAnI khAsa preraNA karatAM. paraMtu tenI 544 gAthAno AMkaDo joIne ja hiMmata bahu ochI thAya. tethI saMpUrNa graMtha gokhavAno jemane utsAha na hoya temane cUMTelI gAthAo gokhavA kahetAM. jaina sAhityamAM sAroddhAranI paNa eka suMdara paraMparA jovA maLe che. saMkSeparucivALA jIvo vizALakAya graMthanA arkane sArodvAra dvArA prApta karIne pacAvI zake. sAroddhAranI paraMparAne najara sAme rAkhIne vidvadvarya, Page #9 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prakhara zAstrAbhyAsI ane adhyApanakuzala munivara zrI bhavyasuMdaravijaya ma. sA.e graMtho kaMThastha karavAnI pravRtti jora pakaDe te umadA bhAvanAthI vizeSarUpe kaMThastha karavA lAyaka aneka graMthonI cUMTelI gAthAo saMgrahita karI che, je pustikArUpe prakAzita thaI rahI che. temanI pAse pasaMdagIno viveka khUba sAro che. coTadAra ane vizeSa upayogI gAthAone temaNe cUMTI kADhI che. te mATe temaNe kevo bhavya ane suMdara parizrama uThAvyo haze, te samajI zakAya che. mane atyaMta vizvAsa che ke temano A bhavya-suMdara parizrama lekhe lAgaze. A nAnI-namaNI pustikAonA mAdhyamathI caturvidha saMghamAM gAthAo kaMThastha karavAnI pravRtti khUba vega pakaDaze. have cAreya bAju gAthAonA ghoSa gUMjI uThaze. munizrIne hArdika dhanyavAda. muktivallabhasUri zrAvaNa suda 1, 2002 sAbaramatI. Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpAdakIya jinazAsananA zrutajJAnarUpI sAgaramAM agaNita graMtharatno che, je vairAgyAdi bhAvothI jhaLakI rahyA che.. paMcama kALanA prabhAve smRtizakti ghaTatI javAne kAraNe vartamAnakAlIna zramaNo A graMthone kaMThastha karI zakatA nathI ke kaMThastha karyA pachI yAda rAkhI zakatA nathI, kAraNa ke graMtho vizALa che. AvA abhuta graMthonA abhuta bhAvothI alpa kSayopazamavALA zramaNo sarvathA vaMcita na rahe te mATe, A graMthonI viziSTa vairAgyAdisabhara gAthAone pasaMda karIne tenuM arthasahita prakAzana thaI rahyuM che. pUrvakAlIna mahApuruSoe paNa AvA prayatno karyA ja che. jema ke upamiti sAroddhAra (devendrasUrijI), upamiti sAra samuccaya (vardhamAnasUrijI), kuvalayamAlA saMkSepa (ratnaprabhasUrijI), triSaSTi sAroddhAra (zubhaMkarasUrijI), laghupravacana sAroddhAra (caMdraSi), samarAditya saMkSepa (pradyumnasUrijI), laghu triSaSTi (meghavijayajI), haima laghu prakriyA (maho. vinayavijayajI) vagere... jema saMkSipta te graMthothI mULa vistRta graMthonuM mahattva ghaTyuM nathI ke lopa thayo nathI; tema A saMkSipta prakAzanathI mULa graMthonA lopa thavAnI ke mahattva ghaTavAnI saMbhAvanA rahetI nathI. joke viziSTa kSayopazamavALA zramaNa bhagavaMto to saMpUrNa mULa graMtho bhaNe ja, tevI mArI khAsa bhalAmaNa che.. gAthAonI pasaMdagImAM vairAgyAdi-jananazakti uparAMta vividhatA, gokhavAnI saraLatA, arthanI subodhatA vagere najaramAM rAkhyA che. Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mULagraMthagata kramane pradhAna na karatAM, sarakhA viSayavALI gAthAo ekasAthe Ave te rIte krama lIdho che. mULa graMthano gAthAkrama, dareka gAthAnI pUrve lakhelo che. gAthAnA aMte kramika krama Apelo che. gokhavAnI saraLatA tathA subodhatA mATe kyAMka saMdhino vigraha karyo che. saMpUrNa graMtha kaMThastha nahIM karI zakanArA zramaNa zramaNI bhagavaMto A graMthone kaMThastha kare, rAkhe, tenA artha sahita parAvartana dvArA AtmAne vairAgyAdi bhAvothI bhAvita karIne zIdhra muktigAmI bane e ja A prakAzanano uddezya che.. saMpAdana-arthasaMkalanamAM koI kSati rahI hoya to jaNAvavA bahuzruta gItArthone vinaMtI che. graMthamAM jinAjJA viruddha / graMthakArazrInA Azaya viruddha kAMIpaNa pratipAdana thayuM hoya to micchA mi dukkaDam. | bhavyasuMdaravi. vi. saM. 2072, zrA. su. 10, mahAvIranagara, hiMmatanagara. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zruta - ratna - nidhi graMthamALA puSpa graMtho 1. | vairAgyazatakAdi, kulako bhAga-1, kulako bhAga-2 2. | upadezamALA, puSpamALA, bhavabhAvanA 3. | prakaraNAdi, pravacana sAroddhAra, piMDavizuddhi AvazyakaniryuktiAdi, paMcavastuka, yatidinakRtya 5. | saMbodha prakaraNa, saMbodhasittari-paMcasUtra zAMta sudhArasa, prazamarati, adhyAtmakalpadruma jJAnasAra, adhyAtmasAra, adhyAtma upaniSad Adi SoDazaka Adi, yogabiMdu Adi, dvAnniza dvAaizikA vItarAga stotra, stutisaMgraha yogazAstra, yogasAra Adi, yatilakSaNasamuccaya Adi Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ RNa svIkArI mULa graMthonA kartA - jJAnI pUrva maharSio AzIrvAda - preraNA - protsAhana - mArgadarzana ApanArA siddhAMta divAkara gacchAdhipati pa. pU. A. bha. zrI vijaya jayaghoSasUrIzvarajI ma. sA. bhavodadhitAraka gurudeva pa. pU. A. bha. zrI vijaya ratnasuMdarasUrIzvarajI ma. sA. tArkika ziromaNi pa. pU. A. bha. zrI vijaya jayasuMdarasUrIzvarajI ma. sA. suMdara prastAvanA dvArA prakAzanane alaMkRta karanAra zAsana prabhAvaka pa. pU. A. bha. zrI vijaya muktivallabhasUrIzvarajI ma. sA. gAthAonI pasaMdagI ane saMpAdanakAryamAM sahAya karanAra pa. pU. muni zrI mRdusuMdaravi. ma. sA. pa. pU. muni zrI nirmaLasuMdaravi. ma. sA. 5. jhINavaTapUrvaka arthanuM saMzodhana ane prUpharIDiMga karanArA dIkSAdAnezvarIpa. pU. A. bha. zrI vijaya guNaratnasUrIzvarajI ma. sA.nA praziSyo pU. mu. zrI tribhuvanaratnavi. ma. sA. pU. mu. zrI hitArtharatnavi. ma. sA. je prakAzanomAMthI mULapATha ane kyAMka artho paNa lIdhA che, te prakAzako ane tenA saMpAdako A badhAnI kRpA preraNA - sahAyatAnA phaLasvarUpe A kArya saMbhavita banyuM che, te sahuno huM atyaMta RNI chuM. mu. bhavyasuMdaravi. Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ saMpUrNa graMthamALAnA prakAzanano lAbha 1. zrI mahesANA upanagara jaina saMgha, mahesANA. zrI zaMkhezvara pArzvanAtha zvetAMbara jaina maMdira, mAlavIyanagara, jayapura. zrI javAharanagara je. mU. pU. jaina saMgha, goregAma (vesTa), muMbaI. 5. 6. 7. zrI dahANukaravADI mahAvIranagara the. mU. pU. jaina saMgha, kAMdivalI (vesTa), muMbaI. zrI zAMtinagara . mU. pU. jaina saMgha, mIrA roDa, ji. thANA. zrI navajIvana je. mU. jaina saMgha, navajIvana sosAyaTI, muMbaI. zrI muluMDa zve. mU.pU. jaina saMgha, jhavera roDanI zrAvikA baheno, muluMDa (vesTa), muMbaI. e jJAnanidhimAMthI lIdho che. temanI bhUri bhUri anumodanA karIe chIe. - prakAzaka 'A graMthanuM prakAzana jJAnadravyamAMthI thayuM hovAthI gRhastha rUA. 30 / jJAnakhAte cUkavyA vinA mAlikI karavI nahIM.. Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avazyakaniryukti Adi bhUta-tna-mUMjUSA (sArtha) : AdhAragraMthakartA : bhadrabAhusvAmI mahArAjA Adi sthavira bhagavaMto Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtha : Avazyakaniyukti Adi sUkta - ratna - maMjUSA (sAthe) AdhAragraMtha : Avazyakaniyukti, oghaniryukti, uttarAdhyayana sUtra AdhAragraMthakartA : bhadrabAhusvAmI mahArAjA Adi sthavira bhagavaMto arthasaMkalana : pU. mu. zrI bhavyasuMdaravi. ma. sA. arthasaMzodhana : dIkSAdAnezvarI pa. pU. A. bha. zrI vijaya guNaratnasUrIzvarajI ma. sA.nA praziSya... 5. pU. mu. zrI tribhuvanaratnavi. ma. sA. bhASA : prAkRta, gujarAtI viSaya : cha Avazyaka, sAdhvAcAra Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avazyakaniryukti * zrIbhadrabAhusvAmiviracitA AvazyakaniryuktiH . maMgaLa ~~~~ 909 saMsArADavIe, micchatta'nnANamohiapahAe / 1 jehiM kayaM desiattaM, te arihaMte paNivayAmi // 1 // mithyAtva ane ajJAnathI bhramita thayela mArgavALI saMsArATavImAM jemaNe mArga batAvyo te arihaMtone namaskAra karuM chuM. 1002 nivvANasAhae joe, jamhA sAhaMti sAhuNo / samA ya savvabhUesu, tamhA te bhAvasAhuNo // 2 // sAdhuo mokSasAdhaka yogone sAdhanArA hovAthI ane sarva jIvo para samabhAvavALA hovAthI bhAvasAdhu che. 1005 asahAi sahAyattaM, karaMti me saMjamaM kariMtassa / QULa AroLa, namAmiDyuM savvasAhUnuM rUA saMyamamAM prayatna karanAra asahAya evA mane sahAya kare che, tethI sarva sAdhuone huM vaMdana karuM chuM. 92 atthaM bhAsai arahA, suttaM gaMthaMti gaNaharA niuNaM / sAsaNassa hiyaTThAe, tao suttaM pavattai // 4 // arihaMto arthane kahe che, gaNadharo zAsananA hita mATe suMdara sUtranI racanA kare che, temanAthI sUtra pravarte che. Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniryuktiAdi sUkta - ratna - maMjUSA 103 NANaM payAsagaM sohago, tavo saMjamo ya gttikro| tiNhaM pi samAjoge, mokkho jiNasAsaNe bhaNio // 5 // jJAna prakAzaka che. tapa zodhaka - zuddha karanAra che. saMyama guptikara-navA karmane aTakAvanAra che. jinazAsanamAM traNenA yogamAM-emAM bhokSa yo cha. 93 sAmAiyamAiyaM suyanANaM, jAva biMdusArAo / tassa vi sAro caraNaM, sAro caraNassa nivvANaM // 6 // sAmAyikathI zarU karIne biMdusAra (caudamuM pUrva) sudhI zrutajJAna che. teno sAra cAritra che ane cAritrano sAra mokSa 97 saMsArasAgarAo ubbuDo, mA puNo nibuDDijjA / caraNaguNavippahINo, buDDai subahuM pi jANato // 7 // saMsArasAgaramAMthI bahAra Avyo che, have pAcho DUbIza nahIM. ghaNAM jJAnavALo paNa cAritrathI rahita hoya to DUbI jAya 1146 jANato vi tariuM, kAiyajogaM na juMjai naIe / so vujjhai soeNaM, evaM nANI caraNahINo // 8 // Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avazyakaniryukti taravAnuM AvaDatuM hoya paNa nadImAM zarIra na halAve to pravAhathI DUbI jAya; tema cAritrarahita jJAnI, saMsAramAM DUbe. 120 aNathovaM vaNathovaM, aggIthovaM kasAyathovaM ca / Na hubhe vIsasiyavvaM, thevaM pi hu taM bahuM hoI // 9 // devuM, ghA(roga), agni ke kaSAya thoDA hoya to paNa vizvAsa na karavo. thoDAmAMthI te ghaNAM thaI jAya che. - sAmAyika - 867 to samaNo jai sumaNo, bhAveNa ya jai Na hoi pAvamaNo / sayaNe ya jaNe ya samo, samo ya mANAvamANesu // 10 // je zubha dhyAnavALo che, bhAvathI pApamAM manavALo nathI, svajana ane sAmAnya janamAM ke mAna-apamAnamAM samAna cittavALo che, te ja zramaNa che. 868 Natthi ya si koi veso, pio va savvesu ceva jIvesu / eeNa hoi samaNo, eso aNNo vi pajjAo // 11 // sarva jIvomAM tene koI priya ke apriya na hoya, eTale zramaNa bane. Avo anya paNa paryAya(=atha) che. Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniyuktiAdi sUkta- ratna - maMjUSA 866 vaMdijjamANA na samukkasaMti, hIlijjamANA na samujjalaMti / daMteNa citteNa caraMti dhIrA, muNI samugghAiyarAgadosA // 12 // vaMdana karavAthI abhimAna na kare, apamAna karavAthI gusse na thAya, rAga-dveSano nAza karI cUkela dhIra munio saMyamita thita viyare cha. -vahana - 1106 samaNaM vaMdijja mehAvI, saMjayaM susamAhiyaM / paMcasamiya-tiguttaM, asaMjama-duguMchagaM // 13 // maryAdAvaMta, saMyata, susamAhita, pAMca samiti ane traNa guptivALA, asaMyamanI arucivALA sAdhune vaMdana karavuM. 1194 kiikammaM ca pasaMsA, saMviggajaNaMmi nijjaraThThAe / je je viraIThANA, te te uvavUhiyA hoMti // 14 // saMvignone vaMdana ane temanI prazaMsA nirjarA mATe thAya che, kAraNake tenAthI temanA viratisthAnonI prazaMsA thAya che. 1131 liMgaM jiNapaNNattaM, evaM namaMtassa nijjarA viulA / jai vi guNavippahINaM, vaMdai ajjhappasohIe // 15 // Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avazyakaniyukti tema, prabhue kahelA vezane joIne namanArane vipula nirjarA thAya che. jo guNahInane paNa vizuddha bhAvathI (AjJAnusAre) vaMdana kare. (to paNa vipula nirjarA thAya che.) 1125 apuvvaM daTTU, abbhuTThANaM tu hoi kAyavvaM / 5 sAhuMmi diTThapuvve, jahArihaM jassa jaM joggaM // 16 // navA (aparicita) sAdhune jotAM ja abhyutthAna karavuM. paricita sAdhune joIne jene je yogya hoya te karavuM. (saMyamIne vaMdana karavA, asaMyamIne nahIM.) 1126 mukkadhurAsaMpAgaDasevI - caraNakaraNapabbhaTThe / liMgAvasesamitte, jaM kIrai taM puNo vocchaM // 17 // saMyamane tajI denAra, pragaTapaNe anAcAra sevanAra, caraNa-karaNathI bhraSTa, mAtra vezadhArIne vize je karAya, te kahuM chuM... 1127 vAyAi namokkAro, hatthusseho ya sIsanamaNaM ca / saMpucchaNa'cchaNaM, chobhavaMdaNaM vaMdaNaM vA vi // 18 // (jarUra mujaba kramazaH) vacanathI namaskAra, hAtha joDavA, mAthuM namAvavuM, khabara pUchavA, pAse besavuM, thobhavaMdana ane vidhivat vaMdana... 1128 pariyAyaparisapurise, khittaM kAlaM ca AgamaM naccA / kAraNajAe jAe, jahArihaM jassa jaM juggaM // 19 // Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniryuktiAdi sUkta- ratna - maMjUSA - paryAya, sabhA, vyakti, kSetra, kALa, Agama jANIne, kAraNavizeSa utpanna thayuM hoya to jene je yogya hoya te karavuM. 1129 etAI akuvvaMto, jahArihaM arihadesie magge / na bhavai pavayaNabhattI, abhattimaMtAdao dosA // 20 // arihaMte kahelA mArgamAM yathAyogya A badhuM na kare to zAsananI bhakti thatI nathI ane tene abhakti vagere doSo lAge che. 1189 je jattha jayA jaiyA, 'bahussuyA crnnkrnnpbbhtttthaa| jaM te samAyaraMtI, AlaMbaNa maMdasaDDANa // 21 // caraNa-karaNa rahita abahuzruto jyAM, jyAre, je Acare che, tenuM nabaLI zraddhAvALA jIvo AlaMbana le che. 1190 je jattha jayA jaiyA, bahussuyA caraNakaraNasaMpannA / jaM te samAyaraMtI, AlaMbaNa tivvasaDDANaM // 22 // caraNa-karaNa yukta bahuzruto jyAM, jyAre je Acare che, tenuM tIvra zraddhAvALA jIvo AlaMbana le che. 1268 thovAhAro thovabhaNio ya, jo hoi thovanido y| thovovahiuvagaraNo, tassa ha devA vi paNAmaMti // 23 // Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Avazyakaniryukti alpa AhAra karanAra, alpa bolanAra, alpa nidrAvALA ane alpa upadhi-upakaraNavALA(sAdhu)ne devo paNa namaskAra kare che. - pratikramaNa - 1244 AlovaNamAluMcana, viyaDIkaraNaM ca bhAvasohI ya / AloiyaMmi ArAhaNA, aNAloie bhayaNA // 24 // avalokana (nirIkSaNa), AluMcana (doSa oLakhavA), vikaTIkaraNa (nAnA-moTAnuM vibhAgIkaraNa), bhAvazuddhi (nivedanaprAyazcitta) (A krama che.) Alocana kare to ArAdhanA, anyathA bhajanA. - kAussagga - 1534 pAyasamA UsAsA, kAlapamANeNa huMti nAyavvA / eyaM kAlapamANaM, ussagge NaM tu nAyavvaM // 25 // kAlapramANathI eka pAda jeTalo ucchavAsa jANavo. A kAyotsargamAM kALanuM mApa jANavuM. 1548 vAsIcaMdaNakappo, jo maraNe jIvie ya samasaNNo / dehe ya apaDibaddho, kAussaggo havai tassa // 26 // je karavatathI cholanArane paNa sugaMdha ApanAra caMdana jevo, jIvana-maraNamAM samabhAvavALo, zarIra para rAga vinAno che, tene sAco kAussagna hoya che. Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniryuktiAdi sUkta - ratna - maMjUSA 1551 kAussagge jaha suTThiyassa, bhajjaMti aMgamaMgAI / iya bhidaMti suvihiyA, aTThavihaM kammasaMghAyaM // 27 // jema kAussagnamAM rahelAnuM zarIra tUTe che, tema suvihita sAdhuo ATha karmono paNa nAza kare che. ~ zrIbhadrabAhusvAmiviracitA oghaniyuktiH - bhA.5 cattAri u aNuogA, caraNe dhammagaNiANuoge ya / daviyaNuoge ya tahA, ahakkama te mahiDDIyA // 28 // cAra anuyoga che. caraNakaraNAnuyoga, dharmakathAnuyoga, gaNitAnuyoga ane dravyAnuyoga. anukrame te vadhu vadhu mahAna che. bhA.6 savisayabalavattaM puNa, jujjar3a tahavi a mahiDDiaM caraNaM / cArittarakkhaNaTThA, jeNiare tinni aNuogA // 29 // dareka anuyoga potAnA viSayamAM baLavAnuM che. chatAM caraNakaraNAnuyoga vadhu mahAnuM che; kAraNa ke bAkInA traNe anuyoga cAritranI rakSA mATe ja che. bhA.7 caraNapaDivattiheuM, dhammakahA kAladikkhamAIA / davie daMsaNasuddhI, saNasuddhassa caraNaM tu // 30 // Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oghaniryukti cAritranA svIkAra mATe dharmakathA ane dIkSAdinA muhUrta (gaNitAnuyoga) che. dravyAnuyogathI samyagdarzananI zuddhi thAya ane zuddha samyagdarzanavALAne ja cAritra hoya. (tethI caraNakaraNAnuyoga baLavAnuM che.) ni.47 savvattha saMjamaM saMjamAu, appANameva rakkhijjA / muccai aivAyAo puNo, visohI na yAviraI // 31 // sarvatra saMyamanI rakSA karavI; saMyama karatAM paNa AtmAnI rakSA karavI. kAraNake jIva bace to zuddhi (prAyazcitta) karIne hiMsA (saMyamavirAdhanA)nA pApathI mukta thaI zakAze ane temAM avirati AvI jatI nathI. ni.48 saMjamaheuM deho dharijjai, so kao a tadabhAve ? / saMjamaphAinimittaM tu, dehaparipAlaNA iTThA // 32 // saMyama mATe ja zarIranuM rakSaNa karAya che. zarIra vinA saMyama zI rIte hoya? saMyamanI zuddhi vRddhi mATe zarIranI kALajI icchanIya che. - upakaraNa - ni.742 jaM jujjai uvagAre, taM si hoi uvagaraNaM / atiregaM ahigaraNaM, ajato ajayaM pariharaMto // 33 // Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniyuktiAdi sUkta - ratna - maMjUSA je upakAramAM upayogI bane te upakaraNa thAya. yatanArahita jIva bIjuM vadhArAnuM yatanA vinA je kaMI le/rAkhe te adhikaraNa thAya. 10 ni.743 uggamauppAyaNAsuddhaM, esaNAdosavajjiyaM / uvahiM dhArae bhikkhU, pagAsapaDilehaNaM // 34 // udgama, utpAdanA ane eSaNAdoSa rahita, badhAnI sAme DilehaNa thaI zake tevI (bahu mUlyavALI nahIM) ja upadhi sAdhu rAkhe. ni.747 ajjhatthavisohIe, uvagaraNaM bAhiraM pariharaMto / appariggahI tti bhaNio, jiNehiM telukkadaMsIhiM // 35 // pariNAma zuddha hoya to bAhya upakaraNano parigraha karanArane paNa trilokadarzI jinezvaroe aparigrahI kahyo che. ahiMsA ni.748 ajjhappavisohIe, jIvanikAehiM saMthaDe loe / desiyamahiMsagattaM, jiNehiM telokkadaMsIhiM // 36 // trilokadarzI jinezvaroe jIvothI khacokhaca bharelA lokamAM pariNAmanI zuddhithI ja ahiMsakapaNuM kahyuM che. ni. 749 uccAliyaMmi pAe, IriyAsamiyassa saMkamaTThAe / vAvajjejja kuliMgI, marijja taM jogamAsajja // 37 // - Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 11 oghaniryukti IryAsamitinaMta jIve cAlavA mATe paga upADyA pachI te yoganA kAraNe koI jIva mare... ni.750 na ya tassa tannimitto, baMdho suhumo vi desio samae / aNavajjo upaogeNa, savvabhAveNa so jamhA // 38 // to paNa tene tenA kAraNe sUkSma paNa karmabaMdha kahyo nathI, kAraNake te mana-vacana-kAyAthI sarva rIte niSpApa che. ni.751 nANI kammassa khayaTTamuTThio'NuTThio ya hiMsAe / jayai asaDhaM ahiMsatthaM, uThThio avahao so u||39|| je jJAnI karmakSaya mATe tatpara che, hiMsA mATe tatpara nathI, karmakSaya mATe azaThapaNe prayatna kare che, ahiMsAmAM tatpara che, te ahiMsaka ja che. ni.752 tassa asaMceayao, saMceyayato ya jAiM sattAI / jogaM pappa viNassaMti, natthi hiMsAphalaM tassa // 40 // tenAthI jANatA ke ajANatAM, yogane kAraNe je jIvo mare, tenI hiMsAnuM pApa tene lAgatuM nathI. ni.753 jo ya pamatto puriso, tassa ya jogaM paDucca je sattA / vAvajjaMte niyamA, tesiM so hiMsao hoi // 41 // je puruSa pramAda kare che, tenA yogane kAraNe je jIvo mare che, teno te avazyapaNe hiMsaka che. Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniyuktiAdi sUkta - ratna - maMjUSA ni.754 je vi na vAvajjaMti, niyamA tesiMpi hiMsao so u / sAvajjo upaogeNa, savvabhAvao so jamhA // 42 // 12 je jIvo maratA nathI, teno paNa te avazya hiMsaka che, kAraNake te (pramAda karato hovAthI) mana-vacana-kAyAthI pApa karI rahyo che. ni.755 AyA ceva ahiMsA, AyA hiMsa tti nicchao eso / jo hoi appamatto, ahiMsao hiMsao iyaro // 43 // nizcayanayathI AtmA ja ahiMsA che, AtmA ja hiMsA che. je apramatta che, te ahiMsaka che. je pramatta che, te hiMsaka che. ni.760 jA jayamANassa bhave, virAhaNA suttavihisamaggassa / sA hoi nijjaraphalA, ajjhatthavisohijuttassa // 44 // zAstravidhinA jJAnI, zuddha pariNAmathI yukta ane yatanAvaMtane je virAdhanA thAya tenuM phaLa paNa nirjarA ja che. ni.61 vajjemitti pariNao, saMpattIe vimuccaI verA / avahaMto vi na muccai, kiliTTabhAvo tti vA jassa // 45 // hiMsAne choDavAnA pariNAmavALo, hiMsA thAya to paNa karmathI baMdhAto nathI. jeno pariNAma kliSTa-hiMsaka che, te hiMsA na kare to paNa karma baMdhAya che. Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oghaniryukti 13 vaiyAvacca ni.539 veyAvacce abbhuTThiyassa, saddhAe kAukAmassa / lAbho ceva tavassissa, addINamaNasassa // 46 // - vaiyAvacca karavA taiyAra thayelA, zraddhApUrvaka karavA icchatA, (vaiyAvacca mATe yogya sAmagrI na maLavAthI) icchitano lAbha na thAya to paNa dIna na thanArA sAdhune to lAbha ja che. ni. 536 lAbheNa jojayaMto, jaiNo lAbhaMtarAiyaM haNai / kuNamANo ya samAhiM, savvasamAhiM lahai sAhU // 47 // bIjA sAdhune lAbha karAvanAra, potAnA lAbhAMtarAyane khapAve che. bIjAne samAdhi ApanAra sAdhu, pote sarva prakAranI samAdhi (athavA mokSa) meLave che. ni.611 suttatthathirIkaraNa, viNao gurupUyA sehabahumANo / dANavatisaddhavuDDI, buddhibalavaddhaNaM ceva // 48 // sUtra ane arthanuM sthirIkaraNa, vinaya, gurunI bhakti, nUtana dIkSitane (guru para) bahumAna utpanna karavuM, dAna karanArane zraddhA vRddhi, gurunA buddhi-baLanI vRddhi... ni.612 eehiM kAraNehi u, kei sahussa vi vayaMti aNukaMpA / guruaNukaMpAe puNa, gacche titthe ya aNukaMpA // 49 // Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniyuktiAdi sUkta- ratna - maMjUSA keTalAka A badhA kAraNothI samartha gurunI paNa bhakti karavAnuM kahe che. gurunI bhaktithI gaccha ane zAsananI paNa bhakti thAya che. bhA.127AyariyaaNukaMpAe, gaccho aNukaMpio mhaabhaago| gacchANukaMpAe, avvocchittI kayA titthe // 50 // AcAryanI bhaktithI mahAn evA gacchanI bhakti thAya che. gacchanI bhaktithI zAsanano aviccheda karelo thAya che. ni.216 tiNNi diNe pAhunnaM, savvesiM asai bAlavuDDANaM / je taruNA saggAme, vatthavvA bAhiM hiMDaMti // 51 // badhA prAthUrNakanI traNa divasa bhakti karavI. badhAnI na thaI zake to bALa-vRddhanI karavI. tyAre yuvAna prAthUrNako te gAmamAM gocarI jAya, pahelethI tyAM rahelA sAdhuo gAmabahAra gocarI jAya. mA.48 naphu tA pAsathosaUU kusIlaniNhavagANaMpi desiaM karaNaM / caraNakaraNAlasANaM, sabbhAvaparaMmuhANaM ca // 52 // jo cAritrapAlanamAM zithila, zubha bhAvathI rahita evA pArthastha, avasa, kuzIla ane nitavanuM paNa (vezadhArI hovAthI zAsanahIlanA na thAya te mATe) vaiyAvacca karavAnuM kahyuM che.. Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oghaniryukti 15 bhA.49 kiM puNa jayaNAkaraNujjayANa daMtidiyANaM guttANaM / saMviggavihArINaM, savvapayatteNa kAyavvaM // 53 // to pachI yatanA karavAmAM udyata, indriyane damanArA, traNa guptithI gupta evA saMvigna vihArInI vaiyAvacca to pUrA prayatnathI karavI ja joIe. bhA.47 titthagaravayaNakaraNe, AyariyANaM kayaM pae hoi / kujjA gilANassa u, paDhamAlia jAva bahigamaNaM // 54 // tIrthakaranI AjJAnuM pAlana karavAmAM AcAryanI AjJAnuM pAlana pahelethI ja thaI jAya che. eTale (AcAryanI AjJAthI karelA vihAramAM paNa) glAnanI prathamAlikA lAvavI vagere sarva sevA tyAM sudhI karavI, ke jyAM sudhI glAna jAte bahAra jaI zakatA thAya. - vihAra - ni.120 cakke thUbhe paDimA, jammaNa nikkhamaNa nANa nivvaanne| saMkhaDi vihAra AhAra, uvahi taha daMsaNaTThAe // 55 // cakra, sUpa, pratimA, janma-dIkSA-kevaLajJAna-nirvANa kalyANakanI bhUmi, saMkhaDI, paribhramaNa, sArA AhAra, upadhi ke suMdara sthaLonA darzana mATe.. Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniryuktiAdi sUkta- ratna - maMjUSA ni.121 ete akAraNA saMjayassa, asamattatadubhayassa bhave / te ceva kAraNA puNa, gIyatthavihAriNo bhaNiA // 56 // A badhA sUtra-arthathI asaMpUrNa sAdhune vihAranA akAraNo che. ane te ja, gItArtha sAdhune mATe kAraNo che. ni.173 samaNANaM sauNANaM, bhamarakulANaM ca goulANaM ca / aniyAo vasahIo, sAraiANaM ca mehANaM // 57 // sAdhuo, pakSIo, bhamarAnA samUho, gokuLa ane zarada RtunA meghanI vasati (raheThANa) aniyata - satata badalAtI hoya ni.198 muttanirohe cakkhU, vaccanirohe ya jIviyaM cayai / uDDhanirohe koDhe, gelannaM vA bhave tisu vi // 58 // mUtrane aTakAvI rAkhavAmAM AMkhane nukasAna thAya, maLane aTakAvI rAkhavAmAM prANa jAya. UrdhvavAyu aTakAvI rAkhavAmAM koDha thAya. athavA traNemAM glAni-bimArI Ave. ni.228 majjAramUsagAi ya, vArae navi a jANughaTTaNayA / do hatthe ya abAhA, niyamA sAhussa sAhUo // 59 // (sUtI vakhate) uMdara-bilADAne aTakAve. (te mATe pAtarA najIka rAkhIne sUve.) paga aDe nahIM, te mATe thoDA dUra (20 aMgula) rAkhe. sAdhunuM sAdhuthI aMtara be hAthanuM rAkhavuM. Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oghaniryukti ni. 229 bhuttAbhuttasamutthA, bhaMDaNadosA ya vajjiyA hoMti / sIsaMteNa va kuDDuM tu, hatthaM mottUNa ThAyaMti // 60 // tema karavAthI bhuktabhogIne smaraNAdithI, abhuktabhogIne kutUhalathI thatAM doSothI, ane jhaghaDAthI bacAya. dIvAlathI mAthuM eka hAtha dUra rAkhe. 17 ni. 273 paDilehaNaM kareMto, miho kahaM kuNai jaNavayakahaM vA / dei va paccakkhANaM, vAei sayaM paDicchai vA // 61 // paDilehaNa karatAM paraspara vAta kare, janapadakathA (dezakathA) ure, payyammArA khAye, pATha khAye de le.... ni. 274 puDhaviAukkAe, teUvAUvaNassaitasANaM / paDilehaNApamatto, chaNhaM pi virAhao hoi // 62 // A rIte, DilehaNAmAM pramAda karanAra sAdhu pRthvI, aplAya, teu, vAu, vanaspati ane trasa e chae kAyano virAdhaka thAya. ni. 277 jogo jogo jiNasAsaNaMmi, dukkhakkhayA pauMjaMto / aNNoNNamabAhAe, asavatto hoi kAyavvo // 63 // jinazAsanamAM karmakSaya mATe karAto pratyeka yoga ekabIjAnI hAni na thAya te rIte avirUddhapaNe karavAno che. ni. 278 joge joge jiNasAsaNaMmi, dukkhakkhayA pauMjaMte / ekkikkaMmi aNaMtA, vaTTaMtA kevalI jAyA // 64 // Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniryuktiAdi sUkta - ratna - maMjUSA jinazAsanamAM karmakSaya mATe ArAdhAtA pratyeka yogamAM rahelA anaMtA jIvo kevaLajJAna pAmyA che. ni.280 sesesu avaTuMto, paDilehaMto vi desamArAhe / jai puNa savvArAhaNaM, icchasi to NaM nisAmehi // 65 // paDilehaNa karanAra paNa bIjA yogone na ArAdhe to dezaArAdhanA ja che. jo sarva-ArAdhanAne icche che - to sAMbhaLa... ni.281 paMciMdiehiM gutto, maNamAitivihakaraNamAutto / tavaniyamasaMjamaMmi a, jutto ArAhao hoi // 66 // pAMca indriyathI saMyamita, mana vagere traNethI upayukta, tapa-niyama ane saMyamamAM udyamazIla sAdhu ja sarva-ArAdhaka thAya ni.323 avvocchinnA tasA pANA, paDilehA na sujjhaI / tamhA haTThapahahassa, avaTuMbho na kappaI // 67 // (dIvAla para) trasa jIvo niraMtara hoya che. paDilehaNa zuddha thatuM nathI. eTale hRSTapuSTa sAdhune Teko levo kalpato nathI. ni.349 uubaddhadhuvaNa bAusa, baMbhaviNAso aThANaThavaNaM ca / saMpAimavAuvaho, palavaNa AtopaghAto ya // 18 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oghaniryukti zeSakALamAM kApa kADhavAthI bakuzapaNuM, brahmacaryano nAza, asthAne sthApanA (loko abrahmacArI mAne), saMpAtima jIvonI virAdhanA, kapaDAM sUkavavAthI vAyunI virAdhanA, pANInA relAthI jIvavirAdhanA, hAthamAM cIrA vagerethI AtmavirAdhanA thAya. ni.350 aibhAracuDaNapaNae, sIyalapAuraNa ajIragelanne / obhAvaNakAyavaho, vAsAsu adhovaNe dosA // 69 // varSARtu Ave tyAre kApa na kADhavAmAM A doSo che : ghaNuM vajana thAya, phATI jAya, nigoda thAya, ThaMDA kapaDAM paheravAthI ajIrNa-bimArI thAya, loko niMdA kare, varasAdamAM bhInA thAya to aplAyanI virAdhanA thAya. ni.548 jaha abbhaMgaNalevA, sagaDakkhavaNANa juttio hoti / iya saMjamabharavahaNaTTayAe, sAhUNa AhAro // 70 // jema gADAnA paiDAne tela pUravuM ke ghAne lepa karavo - yuktithI jarUra pUratAM ja thAya che - ochAM ke vadhu nahIM, tema saMyamabhArane vahana karavA jarUrI eTalo ja AhAra sAdhue levo. ni.555 ataraMtabAlavuDDA, sehAesA guru asahuvaggo / sAhAraNoggahA, 'laddhikAraNA maMDali hoi // 71 // glAna, bALa, vRddha, nUtana dIkSita, prAthUrNaka, AcArya, asahiSNu - A badhAne upakAra karavA mATe ane labdhi vinAnA mATe mAMDalI che. Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniyuktiAdi sUkta - ratna - maMjUSA ni.563 cittaM bAlAINaM gahAya, ApucchiUNa AyariyaM / jamalajaNaNIsariccho, nivesaI maMDalIthero // 72 // 20 bALa vagere sAdhuonI icchA jANIne, AcAryane pUchIne, joDiyA bALakonI mAtA jevA (badhA para samAna vAtsalyavALA) sthavira sAdhu mAMDalImAM (gocarI vaheMcavA) Ave. ni.580 hiyAhArA miyAhArA, appAhArA ya je narA / na te vijjA tigicchaMti, appANaM te tigicchagA // 73 // je mANaso hitakara (pathya), mApasara ane alpa AhAra karanArA che, temanI vaidyo davA karatA nathI, teo pote ja potAnA cikitsaka che. (temane davAnI jarUra paDatI nathI.). bhA. 295 uggamadosAijaDhaM, ahavA bIaM jahA jahiM gahiaM / ii eso gahaNavihi, asuddhapacchAyaNe avihI // 74 // udgamAdi doSothI rahita vahoravuM athavA je (pAtarAmAM) jyAM vahoryuM tyAM ja rAkhavuM, te vahoravAmAM vidhi che. azuddha vahoravuM, ke vahorelI eka vastune bIjI vastuthI DhAMkavI, te avidhi che. ni.413 ekkANiyassa dosA, itthI sANe taheva paDiNIe / bhikkhavisohi mahavvaya, tamhA sabitijjae gamaNaM // 75 // Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ oghaniryukti ekalapaNAmAM (gocarI vagere javAmAM) A doSo che - strI, kUtarA ane virodhIono upadrava, gocarImAM doSa lAgavA, mahAvratano bhaMga.. tethI bIjAnI sAthe ja javuM. ni.443 chakkAyadayAvaMto vi, saMjao dullahaM kuNai bohiN| AhAre nIhAre, duguMchie piMDagahaNe ya // 76 // zakAya para dayAvALo sAdhu paNa jugupsita rIte AhAranIhAra kare che tevI rIte gocarI vahore, to bodhine durlabha kare. ni.444 je jahiM duguMchiyA khalu, pavvAvaNavasahibhattapANesu / jiNavayaNe paDikuTThA, vajjeyavvA payatteNa // 77 // je loko je kSetramAM juguNita che, teno dIkSA ApavAmAM, vasati levAmAM, AhAra-pANI vahoravAmAM jinavacanamAM pratiSedha che, tene prayatnapUrvaka varjavAM. ni.447 pavayaNamaNapehaMtassa, tassa niddhaMdhasassa luddhassa / bahumohassa bhagavayA, saMsAro'NaMtao bhaNio // 7 // (jugupsita AhArAdi karanAra sAdhu-) jinavacananI upekSA karanAra, nirdhvasapariNAmI, lubdha ane bahu mohavALA che; teno bhagavAne anaMtasaMsAra kahyo che. ni.528 bharaheravayavidehe, pannarasa vi kammabhUmigA sAhU / ekkaMmi hIliyaMmi, savve te hIliyA hoMti // 79 // Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniryuktiAdi sUkta- ratna- maMjUSA bharata-airAvata ane mahAvideha ema paMdara karmabhUmimAM je sAdhuo che, temAMnA ekanI paNa AzAtanA karavAthI badhAnI AzAtanA thAya che. ni.529 bharaheravayavidehe, pannarasa vi kammabhUmigA sAhU / ekkaMmi pUiyaMmI, savve te pUiyA hoMti // 80 // bharata-airAvata ane mahAvideha, ema paMdara karmabhUmimAM jeTalA paNa sAdhu che, temAMnA ekanI paNa bhakti karavAthI badhAnI bhakti karelI thAya che. ni.795 chattIsaguNasamannAgaeNa, teNa vi avassa kAyavvA / parasakkhiyA visohI, suhRvi vavahArakusaleNaM // 81 // chatrIsa guNathI yukta, prAyazcitta vyavahAramAM nipuNa evA AcAryae paNa avazya bIjAnI pAse ja AlocanA karavAnI che. - 3ttarAdhyayanasUtram - 3/1 cattAri paramaMgANi, dullahANIha jaMtUNo / mALusatta su saddhA, saMgamaMfma ya vIriyaM darA cAra zreSTha aMgo jIvane durlabha che : manuSyapaNuM, jinavANIzravaNa, (temAM) zraddhA ane saMyamamAM puruSArtha. Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayanasUtra 10/1 dumapattae paMDurae jahA, nivaDai rAigaNANa accae / evaM maNuANaM jIvi, samayaM goyama ! mA pamAyae // 83 // pILuM paDeluM pAMdaDuM jema kharI paDe che, tema mANasanuM jIvana paNa divaso jatAM khUTI paDe che. he gautama ! eka kSaNano paNa pramAda na kara. 9/58 suvaNNaruppassa u pavvayA bhave, siyA hu kelAsasamA asaMkhayA / narassa luddhassa na tehi kiMci, icchA hu AgAsasamA aNaMtiyA // 84 // sonA-rUpAnA kailAsaparvata jeTalA asaMkhya DhagalA karo to paNa lobhI mANasane tenAthI saMtoSa nahIM thAya. kAraNake icchA AkAza jeTalI anaMta che. 8/17 jahA lAho tahA loho, lAhA loho pavaDDai / domAsakayaM kajjaM, koDie vi na niTThiyaM // 85 // jema lAbha thAya, tema lobha vadhe. lAbhathI lobha vadhe che. be mAsA mAgavA gayo, paNa karoDathI paNa saMtoSa na thayo. Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ AvazyakaniryuktiAdi sUkta- ratna- maMjUSA - vinaya -- 1/4 jahA sUNI pUikaNNI, nikkasijjai savvaso / evaM dussIlapaDiNIe, muharI nikkasijjai // 86 // jema saDelA kAnavALI kUtarIne badhA haDahaDa karIne kADhI mUke che, tema durAcArI-avinIta, vAcALa ziSyane paNa kADhI mUkAya che. 1/2 ANAniddesakare, guruNamuvavAyakArae / iMgiyAgArasaMpanne, so viNIe tti vuccai // 87 // je gurunI AjJAnuM pAlana kare, gurunI najIkamAM rahe, gurunA mukhanA hAvabhAva parathI ja icchAne jANe (ane te mujaba kare), tene vinIta ziSya kahevAya. 1/21 AlavaMte lavaMte vA, na nisijjA kayAi vi / caiUNa AsaNaM dhIro, jao jattaM paDissuNe // 88 // guru bolAve tyAre kadI besI na rahevuM; Asana parathI UbhA thaIne guru je kahe te dhyAnathI sAMbhaLavuM. 1/22 AsaNagao na pucchejjA, neva sejjAgao kayAi vi / AgammukkuDuo saMto, pucchejjA paMjalIuDo // 89 // Asana para beThAM beThAM ke saMthArAmAM sUtAM sUtAM kadI pUchavuM nahIM. najIka jaIne ubhaDaka besI, hAtha joDIne pUchavuM. Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayanasUtra 5 1/19 neva palhatthiyaM kujjA, pakkhapiMDaM va saMjae / pAe pasArie vA vi, na ciDhe guruNaMtie // 10 // sAdhu guru samakSa paga para paga caDAvIne ke be hAthanI vacce be DhIMcaNa karIne ke paga lAMbA karIne na bese. 1/12 mA galiasseva kasaM, vayaNamicche puNo puNo / kasaM va daTThamAinne, pAvagaM parivajjae // 11 // gaLiyo ghoDo jema cAbUka vinA na cAle, tema vAraMvAra gurune kahevuM paDe tema na kare. jema suzikSita ghoDo cAbUka joIne ja asavAranI icchA pramANe kare, tema gurunI icchAthI ja pApa choDavA. 1/38 khaDDugA me caveDA me, akkosA ya vahA ya me / kallANamaNusAsaMtaM, pAvadihitti mannai // 12 // guru jyAre anuzAsana kare, tyAre pApI ziSya - "mane kaThora vacano kahyA, Akroza karyo, lApho mAryo, mAthuM" ema mAne che. 1/39 putto me bhAi NAi tti, sAhU kallANa mannai / pAvadiTThI u appANaM, sAsaM dAsaM va mannai // 13 // susAdhu, "guru potAne putra-bhAI ke svajananI jema mAne che', tevuM mAne che. pApI ziSya "potAne guru nokara-dAsa mAne che', tevuM mAne. Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ Da AvazyakaniryuktiAdi sUkta- ratna- maMjUSA 2/28 dukkaraM khalu bho NiccaM, aNagArassa bhikkhuNo / savvaM se jAiyaM hoi, natthi kiMci ajAiyaM // 94 // aNagAra evA sAdhuno A AcAra sadA duSkara che - tenI pAse je kaMI che, te badhuM bIjA pAsethI mAMgIne meLaveluM ja hoya che. mAMgyA vinA lIdheluM kazuM nathI hotuM. 2/24 akkosejja paro bhikkhaM. na tesiM paDisaMjale / sariso hoi bAlANaM, tamhA bhikkhU na saMjale // 15 // sAdhu para koI gusse thAya - kaThora vacana kahe to paNa sAdhu sAme gusso na kare. tema karanAra to ajJAnI jevo ja thAya; eTale sAdhu gusso na kare. 9/40 jo sahassaM sahassANaM, mAse mAse gavaM dae / tassA vi saMjamo seo, aditassa vi kiMcaNaM // 16 // je dara mahine eka hajAra mANasone eka-eka hajAra gAyanuM dAna kare, tenA karatAM kaMI dAna na karanAranuM saMyama vadhu sAruM (puNya baMdhAvanAra | nirjarA karAvanAra) che. 13/17 bAlAbhirAmesu duhAvahesu, na taM suhaM kAmaguNesu rAyaM / virattakAmANa tavodhaNANaM, jaM bhikkhuNaM sIlaguNe rayANaM // 97 // Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayanasUtra he rAjan ! bALa jIvone priya paNa duHkhadAyaka evA indriyanA viSayomAM te sukha nathI; je viSayathI virakta, tapasvI ane cAritramAM rata sAdhune hoya che. 9/14 suhaM vasAmo jIvAmo, jesiM mo natthi kiMcaNaM / mihilAe DajjhamANIe, na me Dajjhai kiMcaNaM // 98 // sukhe rahuM chuM ane jIvuM chuM. jemAM mAruM kAMI nathI, te mithilA baLe, to paNa mAruM kaMI baLatuM nathI. 9/15 cattaputtakalattassa, nivvAvArassa bhikkhuNo / piyaM na vijjai kiMci, appiyaM pina vijjai // 19 // putra-patnIno tyAga karanAra, sarva pApanA tyAgI sAdhune kazuM ja priya hotuM nathI, kazuM apriya paNa hotuM nathI. 2/30 paresu gAsamesejjA, bhoyaNe pariniTThie / laddhe piMDe aladdhe vA, nANutappejja paMDie // 100 // lokonA bhojanano samaya thatAM (raMdhAI jatAM) bIjAnI pAse nirdoSa gocarInI gaveSaNA kare. maLe to khuza na thAya, na maLe to pastAvo na kare. 26/18 paDhamaM porisi sajjhAyaM, bitiyaM jhANaM jhiyAyai / taiyAe niddamokkhaM tu, cautthI bhujjo vi sajjhAyaM // 101 // Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 28 AvazyakaniryuktiAdi sUkta- ratna - maMjUSA rAtrinA pahelA pahore (sUtra) svAdhyAya kare. bIjAmAM dhyAna (arthaciMtana) kare. trIjA pahore sUe ane UThe; cothA pahoramAM pharI svAdhyAya kare. 26/12 paDhamaM porisi sajjhAyaM, bitiyaM jhANe jhiyAyai / taiyAe bhikkhAyariyaM, puNo cautthIe sajjhAyaM // 102 // divasanA pahelA pahore (sUtra) svAdhyAya kare. bIjA pahore dhyAna (arthaciMtana) kare. trIjAmAM gocarI vahore - vApare, pharI cothA pahore svAdhyAya kare. 11/26 gira nahehiM khaNaha, ayaM daMtehiM khAyaha / jAyateyaM pAehiM haNaha, je bhikkhuM avamannaha // 103 // jo sAdhunI AzAtanA karo cho, to parvatane nakhathI khodavAnuM, lokhaMDane dAMtathI cAvavAnuM ke bhaDabhaDatA agnine lAta mAravAnuM kAma karo cho. 17/3 je kei u pavvaie, niddAsIle pakAmaso / bhoccA peccA suhaM suyai, pAvasamaNe tti vuccai // 104 // je dIkSita thayA pachI vAraMvAra sUvAnA svabhAvavALA che, khAI-pIne sukhethI sUI jAya che, te pApazramaNa kahevAya che. 17/15 duddhadahIvigaio, AhArei abhikkhaNaM / arae ya tavokkame, pAvasamaNe tti vuccai // 105 // Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ uttarAdhyayanasUtra 29 je dUdha-dahIM vagere vigaI vAraMvAra vApare, tapamAM arucivALo hoya, te pApabhramaNa kahevAya che. 20/44 viraM tu pIye nada vetraphUluM, haNei satthaM jaha kuggahIyaM / eseva dhammo visaovavanno, haNeDa veyAla ivAvivanno // 106 // jema kAlakUTa jhera pIvAthI ke UMdhI rIte pakaDeluM zastra mArI nAkhe che, tema viSayomAM AsaktipUrvakano dravyasAdhudharma paNa niraMkuza vetAlanI jema nAza karanAro thAya che. 9/35 appANameva jujjhAhi, kiM te jujjeNa bajjhao ? / appANameva appANaM, jaittA suhamehae // 107 // tArA AtmA sAthe ja yuddha kara, bahAranA sAthe yuddha karavAthI zo phAyado? jAte ja potAne jItIne sukhI thA. 3/12 sohI ujjuyabhUyassa, dhammo suddhassa ciTThai / nivvANaM paramaM jAi, ghayasitte va pAvae // 108 // saraLa thanAra zuddha thAya che ane zuddhane ja dharma hoya che. ghI homAyela agninI jema tejasvI evA teno ja mokSa thAya Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 5555 Bu Bu Bu Bu $$ $ Ting Ting Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta-na-maMjUSA (sArtha) : AdhAragraMthakartA : haribhadrasUri mahArAjA Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ graMtha : paMcavastuka sUkta - ratna - maMjUSA (sAthe) AdhAragraMtha : paMcavastuka AdhAragraMthakartAH haribhadrasUri mahArAjA arthasaMkalana : pU. mu. zrI bhavyasuMdaravi. ma. sA. arthasaMzodhana : dIkSAdAnezvarI pa. pU. A. bha. zrI vijaya guNaratnasUrIzvarajI ma. sA.nA praziSya.. pa. pU. mu. zrI tribhuvanaratnavi. ma. sA. bhASA : prAkRta, gujarAtI viSaya : sAdhvAcAra Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA 33 NamiUNa vaddhamANaM, sammaM maNavayaNakAyajogehiM / saMgha ca paMcavatthugaM, ahakkama kittaissAmi // 1 // mana-vacana-kAyAthI samyaka rIte vardhamAnasvAmIne ane saMghane namaskAra karIne kramazaH pAMca vastuone kahuM chuM. - pravrajyA - puDhavAisu AraMbho, pariggaho dhammasAhaNaM muttuM / mucchA ya tattha bajjho, iyaro micchattamAio // 2 // pRthvI vagereno AraMbha, dharmanA sAdhanone choDIne bIjA para mUccha e bAhya parigraha ane mithyAtva vagere AMtara parigraha... 8 cAo imesi sammaM, maNavayakAehi appvittiio| esA khalu pavvajjA, mukkhaphalA hoi niyameNaM // 3 // (AraMbha ane parigraha) e baMneno mana-vacana-kAyAnI apravRttirUpa je samyaka tyAga, te pravajyA che; je niyamo mokSaphalaka che. 1189 taha tillapattidhAraya-NAyagayo rAhavehagagao vA / eaM caei kAuM, Na tu aNNo khuddasatto tti // 4 // telanA pAtrane dhAraNa karanAra ke rAdhAvedha karanAranA jevo (sAttvika) ja e pravrajyAne AcarI zake, bIjo kSudra sattvavALo jIva nahIM. Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta - ratna - maMjUSA 118 sAhijjA duraNucaraM, kApurisANaM susAhucariaM ti / AraMbhaniyattANa ya, ihaparabhavie suhavivAge // 5 // susAdhunuM cAritra kAyarone mATe muzkela che ane AraMbhathI nivRtta thayelAne Abhava-parabhavamAM zubha phaLa maLe che, ema ahevu. 38 119 jaha ceva u mokkhaphalA, ANA ArAhiA jiNidANaM / saMsAradukkhaphalayA, taha ceva virAhiA hoI // 6 // jema bhagavAnanI AjJA, ArAdhanA karavAthI mokSa Ape, tema virAdhanA karavAthI saMsAranA duHkho Ape. 120 jaha vAhio a kiriyaM, pavajjiuM sevaI apatthaM tu / apavaNNagAu ahiyaM, sigdhaM ca sa pAvai viNAsaM // 7 // jema je rogI davA karIne paNa apathya seve, te davA na karanAra karatAM vadhu jaladI mare... 121 emeva bhAvakiriaM pavajjiDaM kammavAhikhayaheU / pacchA apatthasevI, ahiyaM kammaM samajjiNai // 8 // tema karmaroganA nAzanuM kAraNa evI bhAvauSadharUpa dIkSA laIne je apathya-AjJAviruddha kare, te vadhu karma bAMdhe. 128 khaliyamiliyavAiddhaM, hINaM accakkharAidosajuaM / vaMdaMtANaM neA - 'sAmAyAritti suttANA // 9 // Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 35 paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA alita, milita, vyAviddha, hIna, atyakSara vagere doSavALA uccArathI vaMdana karanArane asAmAcArI che, tema zAstrajJA che. 348 AharaNaM siTThidurga, jiNaMdapAraNaga'dANadANesu / vihibhattibhAva'bhAvA, mokkhaMge tattha vihibhattI // 10 // paramAtmAnA pAraNAmAM dAna-adAna, vidhi ane bhakti hovA ane na hovAmAM jIrNa ane abhinava zeThanuM dRSTAMta che. vidhipUrvakanI bhakti e mokSanuM kAraNa che. - AjJAbhaMga vagere cAra doSo - 590 jaM kevaliNA bhaNiyaM, kevalanANeNa tattao naauN| tassa'NNahA vihANe, ANAbhaMgo mahApAvo // 11 // kevalajJAnIe kevalajJAnathI tAttvika rIte jANIne je kahyuM che, tene anyathA karavAmAM AjJAbhaMganuM mahApApa che. 591 egeNa kayamakajjaM, karei tappaccayA puNo anno / sAyAbahulaparaMpara, voccheo saMjamatavANaM // 12 // 1. alita = aTakavuM, milita = akSaro bhegA karI devA. vyAviddha = akSaro ADAavaLA karavA. atyakSara = akSaro vadhAravA. Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA eke kareluM akArya, tene anusarIne bIjo kare. Ama, sukhazIla jIvonI paraMparAthI saMyama-tapano viccheda thaI jAya. (anavasthA). 592 micchattaM loassA, na vayaNameyamiha tattao evaM / vitahAsevaNa saMkA-kAraNao ahigameassa // 13 // lokone mithyAtva thAya. kAraNake viparIta AcaraNa jovAthI zaMkA thAya ke "jaina dharmamAM vAstavika rIte AvuM vacana nathI" ane eTale viparIta karanArane moTuM mithyAtva lAge. 593 evaM ca'NegabhaviyA, tivvA saparovaghAiNI niymaa| jAyai jiNapaDikuTThA, virAhaNA saMjamAyAe // 14 // Ama, aneka bhava sudhI sva-parane duHkhajanaka evI, bhagavAne pratiSiddha karelI, tIvra saMyamavirAdhanA-AtmavirAdhanA avazya thAya. 594 jaha ceva u vihirahiyA. maMtAI haMdi Neva sijyati / hoMti a avayAraparA, taheva evaM pi vinneyaM // 15 // jema vidhi vagara maMtra vagere siddha na thAya, paNa apakAra kare, tema (avidhithI) A badhuM (AjJAbhaMga vagere) paNa jANavuM. 595 te ceva u vihijuttA, jaha saphalA huMti ettha loaMmi / taha ceva vihANAo, suttaM niyameNa paraloe // 16 // Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 39 paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA vidhipUrvakanA te ja maMtro jema A lokamAM saphaLa thAya che, tema sUtra paNa vidhipUrvaka karavAthI paralokamAM niyamAM saphaLa thAya che. 1114 dhammatthamujjaeNaM, savvassa apattiaM na kAyavvaM / ia saMjamo vi seo, estha ya bhayavaM udAharaNaM // 17 // dharma mATe udyata thayelAe koIne aprIti thAya tevuM na karavuM. saMyama paNa e rIte ja kalyANakara che. AmAM prabhu vIranuM udAharaNa che. 222 muttUNa abhayakaraNaM, parovayAro vi natthi aNNo tti / daMDigiteNagaNAyaM, na ya gihavAse avigalaM taM // 18 // abhayadAnathI vadhIne koI paropakAra nathI - te rANIcoranA daSTAMtathI prasiddha che. ane gRhasthanAsamAM saMpUrNa abhayadAna zakya nathI. 838 oheNa jassa gahaNaM, bhogo puNa kAraNA sa ohohI / jassa u dugaMpi niamA, kAraNao so uvaggahio // 19 // 1. tApasone thatI aprItinA nivAraNa mATe prabhu vIre cAturmAsamAM vihAra karyo hato. Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 38 paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA jenuM grahaNa sAmAnyathI karAya, paNa upayoga kAraNe ja karAya che; te ogha upadhi. jenAM grahaNa-upayoga baMne, kAraNe ja karAya che, te aupagrahika upadhi che. 132 harai rayaM jIvANaM, bajjhaM abbhaMtaraM ca jaM teNa / rayaharaNaM ti pavuccai, kAraNakajjovayArAo // 20 // jIvonI bAhya ane atyaMtara (karma)rajane je hare che, te kAraNamAM kAryanA upacArathI rajoharaNa kahevAya che. 260 gurupaccakkhANagilANasehamAINa pehaNaM puTvi / to appaNo puvvamahAkaDAiM iare duve pacchA // 21 // pahelAM AcArya, anazanI, glAna, nUtana dIkSita vagerenuM paDilehaNa kare, pachI potAnuM kare. (sarvatra) pahelAM yathAkata upakaraNanuM kare, pachI alpa-bahuparikarma e baMnenuM kare. 264 vasahI pamajjiyavvA, vakkhevavivajjieNa gIeNa / uvautteNa vivakkhe, nAyavvo hoi avihI u // 22 // gItArthe upayogapUrvaka, bIjA vyApa vagara vasati pramArjavI. (kAjo levo.) vyAkSepathI karavAmAM avidhi jANavo. 265 sai pamhaleNa miuNA, coppaDamAirahieNa jutteNaM / avviddhadaMDageNaM, daMDagapuccheNa na'nneNa // 23 // sadA komaLa dazIvALA, cIkaNA mela vinAnA, mApasaranA, dAMDA sAthe baMdhAyelA daMDAsaNathI kAjo levo, bIjA koIthI nahIM. Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA 39 266 apamajjaNaMmi dosA, jaNagarahA pANighAya milnnyaa| pAyapamajjaNauvahI, dhuvaNAdhuvaNaMmi dosA u||24|| kAjo na levAmAM A doSo che : lokaniMdA, jIvahiMsA, dhULavALA pagathI upadhi melI thavI ane teno kApa kADhavAmAM (saMyamavirAdhanA) na kADhavAmAM (Atma-pravacanavirAdhanA) doSo lAge. 282 viMTia baMdhaNadharaNe, agaNI teNa ya dNddiakkhohe| uubaddhadharaNabaMdhaNa, vAsAsu abaMdhaNe ThavaNA // 25 // upadhino vIMTIo bAMdhI devo ane pAtrA potAnI pAse ja rAkhavA; jethI Aga, cora ke rAjAnA kSobhamAM tarata laIne bhAgI zakAya. zeSakALamAM Ama karavuM. comAsAmAM vIMTIyo bAMdhavo nahIM ane pAtrA mUkI devA. 553 guruNA'NuNNAyANaM, savvaM ciakappaI usamaNANaM / kiccaM ti jao kAuM, bahuvelaM te kariti tao // 26 // gurue rajA Apela sarva kArya ja sAdhune karavA kahyuM che, tethI teo bahuvela'nA Adeza mAMge che. - svAdhyAya - 562 bArasavihaMmi vi tave, sabbhitarabAhire kusaladiDhe / navi atthi navi ahohI, sajjhAyasamaM tavokammaM // 27 // Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA jinezvara bhagavaMte kahelA bAhya ane atyaMtara bAre prakAranA tapamAM, svAdhyAya jevo tapa che nahIM ane thaze nahIM. 555 AyahiapariNNA, bhAvasaMvaro navanavo a saMvego / nikkaMpayA tavo nijjarA ya, paradesiattaM ca // 28 // AtmahitanuM jJAna, pAramArthika saMvara, navo navo saMvega, nizcalatA, tapa, nirjarA ane bIjAne dezanA .. A svAdhyAyanA lAbha che. 1001 majjaNa nisijja akkhA, kiikammussagga vaMdaNaM jiDhe / bhAsaMto hoi jiTTho, na u pajjAeNa to vaMde // 29 // (vAcanAno vidhi -) kAjo levo, Asana, sthApanAcArya, AcAryane vaMdana, kAussagga ane jyeSThane vaMdana. ahIM paryAyathI nahIM, vAcanA Ape te jyeSTha gaNavAno che, tethI tene vaMdana karavuM. 1003 do cceva mattagAI, khele kAia sadosagassucie / evaMviho vi NiccaM, vakkhANijjati bhAvattho // 30 // kapha vagere doSavALA gurune ucita be mAtraka - kapha ane laghunItinA rAkhavA. tevA (plAna) guru paNa haMmezAM vAcanA Ape, e ahIM paramArtha che. Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA 1006 nihAvigahAparivajjiehi~, guttehiM paMjaliuDehiM / bhattibahumANapuvvaM, uvauttehiM suNeavvaM // 31 // nidrA-vikathA rahita paNe, saMyamita thaIne, hAtha joDIne, bhakti-bahumAnapUrvaka, upayogapUrvaka sAMbhaLavuM. 1007 ahikaMkhaMtehiM subhAsiAI, vayaNAI atthamahurAI / vimhiamuhehiM harisAgaehiM harisaM jaNaMtehiM // 32 // arthathI madhura ane subhASita vacanone icchatA vismita vadane, harSathI romAMcita thaIne, gurune AnaMda ApatA sAMbhaLavuM. 944 Na ya samaivigappeNaM, jahA tahA kAyamiNaM phalaM dei| avi AgamANuvAyA, rogacigicchAvihANaM va // 33 // svamativikalpathI jema tema karela e (zravaNAdi ArAdhanA) phaLa na Ape, paNa roganI cikitsAnI jema AgamAnusAre karavAthI ja phaLa Ape. 568 ummAyaM va labhijjA, rogAyaMka va pAuNe dIhaM / kevalipannattAo, dhammAo vA vi bhaMsijjA // 34 // avidhithI svAdhyAya karavAthI gAMDo thaI jAya, moTo roga lAgu paDe, kevalI prarUpita dharmathI bhraSTa paNa thAya. 569 lahugurugurutaraMmi a, avihiMmi jahakkama ime nneyaa| ukkosagAvihIo, ukkoso dhammabhaMso tti // 35 // Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA nAnI, bhovadhu moTI mavidhimA mA (6-mAhAha) yathAkrame jANavA. utkRSTa avidhithI utkRSTa dharmabhraMza thAya. - goyarI - 293 AvassiyAe jassa ya, jogo tti bhaNittu te tao Niti / nikkAraNe na kappai, sAhUNaM vasahiniggamaNaM // 36 // 'bhAvassiyAle 42sa ya logo' DIna tamao (vaDovA) nIkaLe. kAraNa vagara sAdhune vasatinI bahAra nIkaLavuM kalpatuM nathI (tathI 'sAvassiyA' 44.) 295 jassa ya jogo tti jai, na bhaNaMti na kappaI tao annaM / joggaM pi vatthamAI, uvaggahakaraM pi gacchassa // 37 // zrI 04ssa yogo natobIlu (goyarI sivAya) yogya ane gacchane upakArI evuM vastra vagere maLe to paNa na 296 sAhUNa jao kappo, mottUNaM ANapANamAINaM / kappai na kiMci kAuM, dhittuM vA guruapucchAe // 38 // Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 43 paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA kAraNake sAdhuno AcAra che ke zvAsocchavAsa vagerene choDIne gurune pUchyA vinA kaMIpaNa karavuM ke levuM kalpatuM nathI. 346 icchijja na icchijja va, tahavi apayao nimaMtae sAhU / pariNAmavisuddhIe u, nijjarA hoa'gahie vi // 39 // bIjo icche ke nahIM, to paNa sAdhuone AdarapUrvaka nimaMtraNa kare. bIjo na le to paNa, pariNAmanI vizuddhinA kAraNe nirjarA thAya. 354 bAyAlIsesaNasaMkaDaMmi, ifma nIva na huM chatima | iNhi jaha na chalijjasi, bhuMjaMto rAgadosehiM // 40 // he jIva! betAlIza eSaNA doSonA gahana vanamAM tuM chetarAyo nahIM. have vAparatAM rAga-dveSathI na chetarAya tema karaje. 355 rAgaddosavirahiA, vaNalevAiuvamAi bhuMjaMti / kaDDittu namokkAraM, vihIe guruNA aNunnAyA // 41 // sAdhu gurunI rajA laIne, navakAra bolIne, vidhipUrvaka, rAga-dveSathI rahitapaNe, vraNalepa(ghA para lagADavAnI davA)nI upamAthI jarUra jeTaluM ja = vadhu ke ochuM nahIM - vApare. Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta - ratna - maMjUSA 356 niddhamahurAi puvviM, pittAIpasamaNajhyA bhuMje / buddhibalavaddhaNA, dukkhaM khu vigiMciDaM niddhaM // 42 // pahelAM pitta vagerenA zamana mATe ane buddhi-baLanI vRddhi mATe snigdha-madhura dravyo vApare. vaLI, snigdhane paraThavavuM paNa muzkela che. (tethI paNa te pahelAM vAparavuM.) 369 asurasaraM acabacabaM, ahuamavilaMbiaM aparisADiM / maNavayaNakAyagutto, bhuMjai aha pakkhivaNasohI // 43 // 44 sabaDakA bolAvyA vagara, cAvavAno avAja karyA vagara, bahu dhIme ke jhaDapathI nahIM, DhoLyA vagara, mana-vacana-kAyAthI gupta thaIne vApare. A vAparavAnI zuddhi che. 365 veaNa veAvacce, iriaTThAe a saMjamaTThAe / taha pANavattiAe, chaTTaM puNa dhammaciMtAe // 44 // bhUkhanI vedanAnA zamana mATe, vaiyAvacca mATe, iryAsamiti pALavA mATe, paDilehaNa vagere saMyama mATe, prANa TakAvavA mATe ane dharmadhyAna mATe - A 6 kAraNe vAparavuM. vigaityAga 368 " na uvaNNAinimittaM etto AlaMbaNeNa va'NNeNaM / taMpi na vigaivimissaM, Na pagAmaM mANajuttaM tu // 45 // Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA batAvela kAraNa sivAyanA varNa vagere mATe na vApare. je vApare te paNa vigaIvALuM ke ghaNuM na vApare, pramANasara ja vApare. 382 etthaM puNa paribhogo, nivviiANaM pi kaarnnaavikkho| ukkosagadavvANaM, na tu aviseseNa vinneaM // 46 // nIviyAtA ane utkRSTa dravyono paribhoga sAmAnyathI nahIM, paNa kAraNa hoya to ja jANavo. 383 vigaI pariNaidhammo, moho jamudijjae udiNNe a| suTTha vi cittajayaparo, kahaM akajje na vaTTihiI? // 47 // vigaI vikAramAM pariNamavAnA svabhAvavALI che, tethI enAthI mohano udaya thAya che; ane mohano udaya thayA pachI manane jItavA mATe prayatnazIla sAdhu paNa akArya kema na kare ? kare ja. 384 dAvAnalamajjhagao, ko taduvasamaThThayAe jalamAI / saMte vina sevijjA?, mohAnaladIvie uvamA // 48 // dAvAnaLanI vacce rahela koNa tenA upazamana mATe pANI vagere hoya to paNa na vApare ? tema mohano agni saLagyA pachI viSayonuM sevana thaI ja jAya. 385 ettha rasaloluAe, vigaI na muai daDho vi deheNaM / jo taM pai paDiseho, daTThavvo na puNa jo kajje // 49 // Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA je zarIrathI majabUta hovA chatAM rasalolupatAthI vigaI choDato nathI, temane A niSedha jANavo. jene kAraNe vAparato hoya, tene nahIM. 386 abbhaMgeNa va sagaDaM, na tarai vigaI viNA vi jo saah| so rAgadosarahio, mattAe vihIe taM seve // 50 // gADuM jema telanA uMjaNa vinA na cAle, tema je sAdhune vigaI vinA zarIranirvAha na thato hoya. te rAgadveSathI rahitapaNe pramANasara, (gurunI rajA vagere) vidhipUrvaka vigaI vApare. 387 paDuppaNNa'NAgae vA, saMjamajogANa jeNa prihaannii| navi jAyai taM jANasu, sAhussa pamANamAhAraM // 51 // vartamAna ke bhaviSyamAM saMyamayogonI jenAthI hAni na thAya, te sAdhunA AhAranuM pramANa jANavuM. 391 pacchanne bhottavvaM, jaiNA dANAo paDiniatteNaM / tucchagajAiadANe, baMdho iharA padosAI // 52 // dAnathI nivRtta thayelA sAdhue ekAMtamAM vAparavuM. nahIM to kSudra jIvo mAMge ane Ape to karmabaMdha thAya; na Ape to dveSa thAya. 903 jiNadhammasuTThiANaM, suNijja cariAI puvvasAhUNaM / sAhijjai annesiM, jahArihaM bhAvasArAiM // 53 // Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna- maMjUSA jaina dharmamAM susthira evA pUrvakAlIna sAdhuonA bhAvapradhAna caritro sAMbhaLavA ane yogyatA mujaba bIjAne kahevA. 841 titthayaro caunANI, suramahio sijjhiavva ya dhuvaMmi / aNigUhiabalavirio, tavovahANaMmi ujjamai // 54 // cAra jJAnanA dhaNI, devo vaDe pUjita, niyamA mokSagAmI tIrthakara paNa zakti gopavyA vinA tapa kare che. 842 kiM puNa avasesehiM, dukkhakkhayakAraNA suvihiehiM / hoi na ujjamiavvaM, sapaccavAyaMmi mANusse ? // 55 // to pachI bIjA suvihita sAdhuoe vidanabharapUra manuSyapaNAmAM duHkhanA nAza mATe udyama zA mATe na karavo ? 195 jaM visayavirattANaM, sukkhaM sajjhANabhAviamaINaM / taM muNai muNivaro cciya, aNuhavao na uNa anno vi // 56 // viSayothI virakta, zubhadhyAnathI bhAvita mativALAne je sukha che, tene sAdhu ja anubhavathI jANe che, bIjuM koI nahIM. Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 48 paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA 196 kaMkhijjai jo attho, saMpattIe na taM suhaM tassa / icchAviNivittIe, jaM khalu buddhapavAo'aM // 57 // je vastunI icchA karAya, tenI prAptithI teTaluM sukha nathI maLatuM, jeTaluM tenI icchAnA nAzathI maLe che . evo jJAnIono pravAha che. 210 tavaso a pivAsAI, saMte vi na dukkharUvagA nneaa| jaM te khayassa heU, niddiTThA kammavAhissa // 58 // tapathI tarasa vagere lAge te paNa duHkharUpa nathI, kAraNake te karmaroganA nAzanA kAraNarUpe batAvela che. 211 vAhissa ya khayaheU, sevijjaMtA kuNaMti dhiimeva / kaDugAI vi jaNassA, IsiM daMsiMtagA''roggaM // 59 // roganA nAza mATe levAtA kaDavA auSadha paNa lokone kaMIka Arogyano anubhava karAvatA hovAthI sukha ja Ape che. 214 so hu tavo kAyavvo, jeNa maNo maMgulaM na ciMtei / jeNa na iMdiahANI, jeNa ya jogA Na hAyaMti // 60 // tevo tapa karavo ke jethI mana durthAna na kare, jenAthI indriyanI hAni na thAya, jenAthI saMyamayogo sIdAya nahIM. 848 ciamaMsasoNiassa u, asuhapavittIe kAraNaM paramaM / saMjAyai mohudao, sahakArivisesajoeNaM // 61 // Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA hRSTapuSTa zarIravALAne viziSTa sahakArI kAraNa (bAhya nimitta) maLI javAthI azubha pravRttinuM parama kAraNa evA mohano udaya thAya che. 850 tamhA u aNasaNAi vi, pIDAjaNagaMpi Isi dehss| baMbhaM va seviavvaM, tavovahANaM sayA jaiNA // 62 // eTale anazanAdi zarIrane thoDA pIDAkArI hovA chatAM paNa, sAdhue brahmacaryanI jema sadA tapa karavo. 853 tA jaha na dehapIDA, Na yAvi ciamaMsasoNiattaM tu / jaha dhammajhANavuDDI, tahA imaM hoi kAyavvaM // 13 // eTale je rIte zarIrane pIDA na thAya ane hRSTapuSTa paNa na thAya, jenAthI dharmadhyAnanI vRddhi thAya te rIte tapa karavo. 540 purisaM tassuvayAraM, avayAraM ca'ppaNo a nAUNaM / kujjA veyAvaDiaM, ANaM kAuM nirAsaMso // 64 // vyakti, teno upakAra, potAno apakAra (parizrama vagere) jANIne AjJA pramANe nirAzaMsapaNe vaiyAvacca karavI. 539 bhAviajiNavayaNANaM, mamattarahiANa natthi u viseso / appANaMmi paraMmi a, to vajje pIDamubhao vi // 65 // Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 50 paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA jinavacanathI bhAvita thayelA ane mamatva vinAnAne, potAnA ke bIjAmAM bheda nathI hoto, tethI potAnI ane bIjAnI) baMnenI pIDA varjavI. - kusaMgatyAga -- 706 mUluttaraguNasuddhaM, thIpasupaMDagavivajjiaM vasahiM / sevijja savvakAlaM, vivajjae hoMti dosA u||66|| mUla ane uttaraguNothI zuddha, strI-pazu-napuMsakathI rahita vasatimAM sadA rahevuM. viparItamAM doSa lAge. 720 thIvajjiaM viANaha, itthINaM jatta ThANarUvAiM / saddA ya Na suvvaMtI, tA vi a tersi na picchaMti // 67 // jyAM strIonA sthAna, rUpa na dekhAtA hoya, zabdo na saMbhaLAya, ane strIo paNa sAdhunA rUpa vagere na jue, te vasati strIrahita jANavI. 731 jo jAriseNa mittiM, karei acireNa tAriso hoi| kusumehiM saha vasaMtA, tilA vi taggaMdhiyA haMti // 68 // je jevAthI sAthe maitrI kare tevo TUMka samayamAM thaI jAya. phUlanI sAthe rahenArA tala paNa phUla jevI gaMdhavALA thaI jAya che. 732 suciraM pi acchamANo, verulio kaacmnniaummiiso| na uvei kAcabhAvaM, pAhaNNaguNeNa niaeNaM // 69 // Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA (zaMkha:) ayamazinI sAthe 5o samaya 29v| chatai vaiDUryamaNi potAnI zreSThatAnA kAraNe kAca banI jato nathI. 734 bhAvuga abhAvugANi a, loe duvihANi hoti davvANi / verulio tattha maNI, abhAvugo annadavvehiM // 70 // (samAdhAna:) lokamAM dravya be prakAranA che - bhAvuka ane abhAvuka, vairya maNi anya dravyothI abhAvaka che. 735 jIvo aNAinihaNo, tabbhAvaNabhAvio a saMsAre / khippaM so bhAvijjai, melaNadosANubhAveNa // 71 // jIva, anAdi anaMtakALathI saMsAramAM azubha bhAvothI bhAvita hovAthI saMganA prabhAve tarata ja tenAthI bhAvita thaI ya che. ~~ gurumukhavAsa ~~ 690 gudaMsaNaM pasatthaM, viNao ya tahA mahANubhAvassa / annesi maggadasaNa, niveaNA pAlaNaM ceva // 72 // prazasta evuM gurunuM darzana, mahApuruSono vinaya, bIjAne bhAzana, (Ayarnu) nivehana mane pAlana... 691 veyAvaccaM paramaM, bahumANo taha ya goamAIsu / titthayarANAkaraNaM, suddho nANAilaMbho a // 73 // Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA zreSTha evI vaiyAvacca, gautamasvAmI vagere para bahumAna, jinAjJApAlana, zuddha jJAnAdinI prApti.. 694 evaM gurukulavAsaM, paramapayanibaMdhaNaM jao teNaM / tabbhavasiddhIehi vi, goamapamahehiM Ayario // 74 // A pramANe gurukulavAsa mokSanuM kAraNa hovAthI tadbhavamokSagAmI gautamasvAmI vageree paNa Acaryo che. 700 sAraNamAiviuttaM, gacchaM pi hu guNagaNehiM parihINaM / paricattaNAivaggo, caijja taM suttavihiNA u // 5 // jeNe svajanone choDyA che tevo sAdhu sAraNAdi rahita ane guNarahita evA gacchane paNa zAstrokta vidhithI choDI de. 978 cheasuAIesu a, sasamayabhAve vi bhAvajutto jo / piadhamma'vajjabhIru, so puNa pariNAmago Neo // 76 // chedasUtra bhaNAvavAno zAstramAM kahela paryAya thaI gayo hoya to paNa je bhAvayukta, priyadharma ane pApabhIru hoya te ja pariNAmI (yogya) jANavo. 979 so ussaggAINaM, visaya-vibhAgaM jahaTThiaM ceva / pariNAmei hiaMtA, tassa imaM hoi vakkhANaM // 77 // te utsarga-apavAdanA viSayavibhAgane yathAvasthita jANIne te pramANe pariNAve che, tethI tenuM hita thAya che, tethI tene ja chedasUtro bhaNAvavA. Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA 53 980 aipariNAmaga'pariNAmagANa, puNa cittakammadoseNaM / ahiaMciaviNNeyaM, dosudae osahasamANaM // 78 // atipariNAmI ke apariNAmIne to vicitra karmadoSanA kAraNe chedasUtrothI ahita ja thAya. roganI zarUAtamAM auSadhanI jema. 994 ANAgijjho attho, ANAe ceva so kaheyavvo / dilRtia dilutA, kahaNavihivirAhaNA iharA // 79 // AjJAgrAhya padArtha AjJAthI kahevo ane yuktisiddha padArtha yuktithI kahevo. anyathA dezanAnI vidhino bhaMga che. 1021 pANavahAIANaM, pAvaTThANANa jo u paDiseho / jhANajjhayaNAINaM, jo avihI esa dhammakaso // 80 // prANAtipAtAdi pApasthAnono pratiSedha ane dhyAnaadhyayanAdinuM je vidhAna, te dharmanI kaSaparIkSA che. 1022 bajjhANuTThANeNaM, jeNa na bAhijjaI tayaM niyamA / saMbhavai a parisuddhaM, so uNa dhammami cheu tti // 81 // je bAhya anuSThAnathI te vidhi-niSedha bAdhita na ja thAya, paNa zuddha saMbhave te (anuSThAna) dharmamAM chedaparIkSA che. Ayurveda, navA AvelA tAvamAM davA ApavAno niSedha kare che. tAva jIrNa thayA pachI ja davA ApavAnI hoya che. Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 54 paMcavastuka sUkta - ratna - maMjUSA 1080 jIvAibhAvavAo, jo diveDhAhiM No khala viruddho / baMdhAisAhago taha, ettha imo hoi tAvo tti // 82 // jIvAdi tattvonI prarUpaNA je pratyakSa ke anya AgamavacananI viruddha na hoya ane baMdha-mokSanI sAdhaka hoya te dharmanI tApaparIkSA che. 193 saMtesu vi bhogesuM, nAbhissaMgo daDhaM aNuTThANaM / atthi a paralogaMmi vi, pannaM kasalANabaMdhimiNaM // 8 // paralokamAM bhogasAmagrI maLavA chatAM rAga na thAya ane dharmakArya nizcalapaNe kare, te puNyAnubaMdhI puNya che. 878 jIaM jovaNamiDDI, piasaMjogAi atthira savvaM / visamakharamAruAhayakusaggajalabiMduNA sarisaM // 84 // AyuSya, yauvana, samRddhi, priyano saMyoga vagere badhuM ja pavananA jhapATAthI sarI paDatA ghAsanI aNI para beThelAM pANInA TIpAM jevuM asthira che. 879 visayA ya dukkharUvA, ciNtaayaasbhudukkhsNjnnnnaa| mAiMdajAlasarisA, kiMpAgaphalovamA pAvA // 45 // Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA viSayo duHkharUpa che, ciMtA-parizrama vagere ghaNAM duHkhone utpanna karanAra, mAyAvI indrajALa jevA AbhAsika che, kiMpAkaphaLa jevA kaTu pariNAmI che. 1049 kAlo sahAva niaI, puvakayaM purisakAraNegaMtA / micchattaM te ceva u, samAsao hoMti sammattaM // 86 // kALa, svabhAva, niyati, karma ane puruSArthamAMthI ekane kAraNa mAnavuM te mithyAtva che. badhAnA samUhane kAraNe mAnavuM te samyakta che. 172 jar3a jiNamayaM pavajjaha, tA mA vavahAraNicchae muah| vavahAraNaucchee, titthuccheo jao'vassaM // 87 // jo jainadharma mAno cho, to vyavahAra-nizcayanaya na choDo. kAraNake vyavahAranayanA ucchedamAM avazya tIrthano uccheda che. 173 vavahArapavattIi vi, suhapariNAmo tao a kammassa / niyameNamuvasamAI, NicchayaNayasammayaM tatto // 88 // vyavahAra pravRttithI paNa zubha pariNAma thAya che ane tenAthI karmanA upazama-kSayopazama-kSaya avazya thAya che. ane tenAthI nizcayanayane mAnya (zubha pariNAma paNa) thAya che. 1674 suhajhANAo dhammo, taM dehasamAhisaMbhavaM pAyaM / tA dhammApIDAe, dehasamAhimi jaiavvaM // 89 // Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA zubha dhyAnathI dharma thAya ane zubha dhyAna prAyaH karIne zarIranI svasthatA para AdhArita che. eTale dharmane bAdhA na pahoMce te rIte zarIranI svasthatA mATe prayatna karavo. 1675 iharA chevaTuMmi, saMghayaNe thiradhiIe rahiassa / dehassa'samAhie, katto suhajhANabhAvo tti ? // 10 // nahIM to chevaTTA saMghayaNamAM sthiratA-vRti rahita jIvane zarIranI svasthatA vinA zubha dhyAna zI rIte Take ? 1319 vUDho gaNaharasaddo, goamapamuhehiM purisasIhehiM / jo taM ThavehiM apatte, jANato so mahApAvo // 11 // gautamasvAmI vagere mahApuruSoe je gaNadharapadanuM vahana karyuM che, tene jANIne apAtrane Ape, te mahApApI che. 20 jo AyareNa paDhamaM, pavvAveUNa nANupAlei / sehe suttavihIe, so pavayaNapaccaNIo tti // 12 // je guru pahelAM prayatnapUrvaka dIkSA ApIne pachI nUtana dIkSitanuM zAstrokta vidhithI anupAlana na kare, te zAsanano zatru 21 avikoviaparamatthA, viruddhamiha parabhave asevettA / jaM pAvaMti aNatthaM, so khalu tappaccao savvo // 13 // Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta - ratna - maMjUSA paramArthane nahIM jANanArA ziSyo, Abhava-parabhavamAM ahitakara AcarIne je nukasAna pAme, te badhAnuM kAraNa te guru che. 22 jiNasAsaNassa'vaNNo, miaMkadhavalassa jo a te dahuM / pAvaM samAyaraMto, jAyai tappaccao so vi // 94 // 27 jainazAsananI je niMdA thAya, tenuM paNa kAraNa te temanA pApanA AcaraNane joIne caMdra jevA ujjavaLa 57 vihiNANuvatti puNa, kahiMci sevaMti jai vi paDisiddhaM / ANAkAri ti guru, na dosavaM hoi so taha vi // 95 // guru che. vidhipUrvaka anuvartana karAyelA ziSyo jo kAMI zAstraviruddha Acare, to paNa guru to AjJApAlaka hovAthI doSane pAmatA nathI. 31 gItattho kaDajogI, cArittI taha ya gAhaNAkusalo / aNuvatto'visAI, bIo pavvAyaNAyario // 96 // apavAde je gItArtha, kRtayogI, cAritravaMta, zIkhavADavAmAM kuzaLa, anuvartaka ane ApattimAM adIna hoya te dIkSA ApavA mATe yogya guru che. Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta - ratna - maMjUSA 574 jiNavayaNe paDikuDaM, jo pavvAvei lobhadoseNaM / caraNaDio tavassI, loei tameva cArittI // 97 // je cAritradhara jinAgamamAM niSiddhane lobhathI dIkSA Ape, te bicAro potAnA cAritrano ja nAza kare che. 43 vidvANa sUaro jaha, uvaeseNa vi na tIrae dhariDaM / saMsArasUaro ia, avirattamaNo akajjaMmi // 98 // jema upadeza ApavAthI viSThA cUMthatA bhUMDane aTakAvI na zakAya, tema saMsAramAM Asakta jIvane akAryathI aTakAvI zakAto nathI. 45 paTa aviNIo na ya sikkhar3a, sikkhaM paDisiddhasevaNaM kuNai / sikkhAvaNeNa tassa hu, sai appA hoi paricatto // 99 // avinIta hoya te zIkhavADeluM zIkhato nathI, UlaTuM zAstraviruddha Acare che. tene zIkhavADavAmAM sadA potAnA AtmAnuM ja ahita thAya che. 47 jaha loaMmi vi vijjo, asajjhavAhINa kuNai jo kiriyaM / so appANaM taha vAhie a, pADe a saMmi // 100 // Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta- ratna - maMjUSA jema jagatamAM paNa je vaidya, asAdhya roganI davA kare, te potAne mane 42hIna duHpI 43 cha... 48 taha ceva dhammavijjo, ettha asajjhANa jo u pavvajjaM / bhAvakiriaM pauMjar3a, tassa vi uvamA imA ceva // 101 // tenI jema je dharmavaidya asAdhyane dIkSArUpa bhAvISadha Ape, te potAne ane tene duHkhI kare che. 98 caiUNa gharAvAsaM, AraMbhapariggahesu vaTuMti / jaM sannAbheeNa, eaM avivegasAmatthaM // 102 // je ghara choDIne paNa judA nAme AraMbha-parigrahamAM varte cha,te aviveno 4 prabhAva cha. 103 ceiakulagaNasaMghe, AyariANaM ca pavayaNasue a / savvesu vi teNa kayaM, tavasaMjamujjamaMteNaM // 103 // he ta5-saMyamamA Gdhata cha, to yaitya, dusa, 5, saMgha, AcArya, pravacana ane zrata - badhAnA viSayamAM karavA yogya kArya (masti 3) rI bIe cha. 475 dhiisaMghayaNAINaM, merAhANi ca jANiuM therA / sehaagIasthANaM, ThavaNA AiNNakappassa // 104 // Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ paMcavastuka sUkta - ratna - maMjUSA dhRti, saMghayaNa ane buddhinI hAni jANIne sthaviro nUtanadIkSita - agItArtha mATe AcaraNArUpa kalpa sthApe. - 60 476 asaDheNa samAiNNaM, jaM katthai keNaI asAvajjaM / na nivAriamaNNehi a, bahumaNumayame amAiNaM // 105 // koI azaThe kyAreka je asAvadya AcaryuM hoya, bIjAe aTakAvyuM na hoya ane ghaNAMne mAnya hoya te AcIrNa che. 602 paramarahassamisINaM, samattagaNipiDagahatthasArANaM / pariNAmiaM pamANaM, nicchayamavalaMbamANANaM // 106 // samasta dvAdazAMgInA sArane jANanArA munioe A rahasya kahyuM che ke nizcayanayathI to (karmabaMdha / nirjarAmAM) pariNAma (adhyavasAya) ja pramANa che. 1691 savvatthApaDibaddho, majjhattho jIvie a maraNe a / caraNapariNAmajutto, jo so ArAhago bhaNio // 107 // je sarvatra rAga vinAno, jIvana-maraNane samAna mAnanAra, cAritrapariNAmathI yukta che, te ArAdhaka kahevAyo che. 1711 AgamaparataMtehiM tamhA, NiccaM pi siddhikaMkhIhiM / savvamaNuTThANaM khalu, kAyavvaM appamattehiM // 108 // eTale mokSAbhilASIe badhA ja anuSThAna sadA zAstrAnusAre apramattapaNe karavA. Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUtaratna-mUMjUSA (sArtha) : AdhAragraMthakartA : hariprabhasUri mahArAjA Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mUlagraMtha AdhAragraMtha : yatidinakRtya AdhAragraMthakartA : hariprabhasUri mahArAjA arthasaMkalana : pU. mu. zrI bhavyasuMdaravi. ma. sA. arthasaMzodhana : yatidinanRtya sUkta - ratna - maMjUSA (sArtha) bhASA viSaya : dIkSAdAnezvarI pa. pU. A. bha. zrI vijaya guNaratnasUrIzvarajI ma. sA.nA praziSya... pa. pU. mu. zrI tribhuvanaratnavi. ma. sA. : saMskRta, gujarAtI : : sAdhvAcAra Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA zrIvIraH zreyase yasya, citraM snehadazA'tyaye / sadhyAnadIpo'dipiSTa, jalasaGgamaviplavAt // 1 // jemano saplAnarUpI dIpaka, rAgarUpI tela khUTI javA para ane (jJAnarUpI) pANIno saMgama thavA para viziSTa rIte prakAzita thayo, tevA zrI vIraprabhu amArA kalyANa mATe thAo. 9 atra kramAt pratilikhet, mukhapaTadharmadhvajau niSadye dve / paTTakakalpatritaye, saMstArakottarapaTTau ca daza // 2 // savAre kramasara muhapatti, rajoharaNa, be niSadyA, colapaTTo, traNa kapaDAM, saMthAro ane uttarapaTTo ema 10 vastunuM paDilehaNa karavuM. 11 sampAtimasattvarajo-reNUnAM rakSaNAya mukhavastram / vasateH pramArjanArthaM, mukhanAsaM tena badhnanti // 3 // saMpAtima jIvo ane raja, ane dhULa moDhAmAM na jAya te mATe muhapatti che. kAjo letI vakhate tenAthI moTuM ane nAka baMdhAya che. 14 AdAnatvagvartana-nikSepasthAnaniSadanAdikRte / pUrvaM pramArjanArthaM, muniliGgAyedamAdeyam // 4 // levuM-mUkavuM, paDakhuM pheravavuM, UbhA thavuM, besavuM vagere vakhate pahelAM pUMjavA mATe ane sAdhunA cihnarUpe rajoharaNa rAkhavAnuM che. Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta- ratna - maMjUSA 20 dhyAnArthamanalasevA-tRNagrahaNavAraNArthamupakAri / kalpagrahaNaM glAnAya, mRtaparidhApanArthaM ca // 5 // zubha dhyAna TakAvavA mATe, (ThaMDIthI bacavA) agninuM sevana ane ghAsanuM grahaNa karavuM na paDe te mATe, glAna mATe ane mRtakane oDhADavA mATe kapaDo rAkhavAno che. 21 UrNAmaye ca kalpe, bahiHkRte zItarakSaNaM bhavati / yUkApanakAvazyAya-rakSaNaM bhUSaNatyAgaH // 6 // Unano kapaDo (kAmaLI) bahAra oDhavAthI ThaMDIthI rakSaNa thAya; jU, nigoda, jhAkaLa vagerenuM rakSaNa thAya, vibhUSAno tyAga thAya. 38 AbhyantarikI pUrva prekSya, niSadyAM prage tato bAhyAm / aparAhne viparItaM, prekSeta rajoharaNadazikAH // 7 // savAre pahelAM aMdaranI niSadyAnuM paDilehaNa karIne pachI bahAranI niSadyA(oghArIyuM)nuM paDilehaNa karavuM. bapore tethI UMdhuM karavuM. pachI rajoharaNanI dazInuM paDilehaNa karavuM.. 42 udite savitari vasati, pramRjya yatnena reNupaTalamatha / saMzodhya kITikAdika-mRtajantUn tatra saMkhyAya // 8 // Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA sUrya Uge eTale kAjo upayogapUrvaka laIne, dhULane vyavasthita joIne - jIvo judAM karIne, kIDI vagere marelA jIvo gaNIne.. 43 saMgRhya ca SaTpadikAH, chAyAyAM puJjakaM pariSThApya / khelAdikRte kAryA, mllkbhuutirnvoddhRty||9|| jU vagere bhegI karIne, chAyAmAM dhULane paraThavIne, kapha vagere mATe mallakamAM janI rAkha kADhIne navI rAkha levI. 44 nikSipte puJjAdau, IryApathikAM yatiH pratikrAmet / yaH saMsaktAM vasati, pramArjayet so'pi ca tathaiva // 10 // dhULa paraThavyA pachI sAdhue IriyAvahI karavI. je jIvAkula vasatimAM kAjo le, teNe paNa karavI. 45 prAtaH prekSAdvitaye vihite, vasatiH pramRjyate prakaTam / aGgaprekSA'nantaraM, aparAhne mujyate vasatiH // 11 // savAre (aMgavastra) baMne paDilehaNa karyA pachI kAjo levo. bapore aMganA paDilehaNa pachI tarata kAjo levo. 46 dRSTiprekSaNapUrvaM pramArjayed, daNDakA~zca kuDyaM ca / bhUmiJca rajoharaNenAbhigrahikastaditaro vA // 12 // Abhigrahika ke bIjo sAdhu dAMDo, dIvAla ane jamIna dRSTithI joIne rajoharaNathI pUje (pachI dAMDo mUke). Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta- ratna - maMjUSA 47 pratilekhanA'tra kathitA, yat kila dRSTyA nirIkSaNaM kriyate / vasanarajoharaNAbhyAM, pramArjanAmAhurarhantaH // 13 // AMkhathI je jovuM te paDilehaNa kahevAyuM che. muhapattigucchArUpa vastra ke rajoharaNathI pUMjavuM tene arihaMtoe prArthanA 5DI che. 53 maNDalyaH saptaitAH, sUtreSvarthe ca bhojane kAle / AvazyakaM vidadhatAM, svAdhyAye saMstare'bhihitAH // 14 // sUtra, artha, mona, saDa, Avazya (pratima), svAdhyAya ane saMthAro ema 7 mAMDalI kahI che. 55 kurvanti svAdhyAyaM, gItArthA yadupayogavelAyAM / sa hi darzito'dhunA, tairAcAraH sUtrapauruSyAH // 15 // gItArtho vartamAnamAM upayoga karatI vakhate je sakjhAya kare che, tenA vaDe teoe sUtra-porisIrUpa AcAra batAvyo che. 57 gurave nivedite bahu-paripUrNA pauruSIti lghumuninaa| pAdonaprahare sati, paryantaM sUtrapauruSyAH // 16 // poNo prahara pasAra thaye nAnA sAdhue gurune "bahupaDiputrA porisI' ema kahe chate sutraporisI purI thAya. Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta- ratna - maMjUSA 58 sUtre'nadhItInAM, sUtragocaraH pauruSI dvitIyA'pi / apavAde'rthasyaiva, prathamA'pi gRhItasUtrANAm // 17 // sUtra na bhaNyA hoya teNe bIjI porisI paNa sUtranI karavI. sUtra bhaNI lIdhA hoya tene apavAde pahelI porisI paNa arthanI hoya che. 60 pratilekhanAkSaNo'yaM, sAdhyo yatnena lagnasamaya iva / asmin kAle sphiTite, prAyazcittaM hi kalyANam // 18 // paDilehaNano A kALa, muhUrtanA lagnasamayanI jema prayatnapUrvaka sAcavavo. A kALa vItI jAya to kalyANaka prAyazcitta Ave che. tiSThati kimiha bhujaGgo ?, yat prekSyate evamiti vivadamAnaH / atra kila ko'pi zaikSo, revatI zikSAzca in26 "zuM ahIM sApa che ? ke paDilehaNa karavAnuM ?' evo vivAda karatA koI nUtanadIkSitane devatAe pATha zIkhavADelo. 63 pUrvabhavavihitasamyagbhAvapratilekhanAmanusmRtya / valkalacIrikumAro, jaDo'pi jAtismRti lebhe // 20 // pUrvabhavamAM karelI samyagu bhAvapratilekhanA yAda AvavAthI bhoLA evA valkalacIri paNa jAtismaraNajJAna pAmyA. Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta- ratna - maMjUSA 66 pAtraM pAtrakabandhaH, pAtrasthApanakapAtrakesarike / paTalAni rajastrANaMca, gopucchakaH pAtraniryogaH // 21 // pAtraka, pAtrAbaMdhana, pAtrasthApana (pAtrAsana), pAtrakesarikA (ya2vI), 58ei, 24straa| sane shu7|- 028o pAtranigacha. pAtrakaniryogo'yaM, mAtrakakalpatraye rajoharaNam / mukhavasanapaTTakAviti, caturdazopakaraNAni muneH // 22 // A pAtraniryoga, mAtraka, 3 kapaDAM, rajoharaNa, muhapatti ane colapaTTo - A sAdhunA 14 upakaraNo che. 78 yaSTiviyaSTidaNDau, vidaNDako nAliko kaTitraJca / saMstArakottarapaTau, ityAdyaupagrahika upadhiH // 23 // yaSTi, viyaSTi, 6, vihaM, nAli, Tina, saMthAro, uttarapaTTo vagere aupagrahika upadhi che. 91 anuyoge prArabdhe, pratyAkhyAnaM na dIyate yatra / tatrAnyasya munInAM, vArtApramukhasya kA vArtA ? // 24 // vAcanA zarU thayA pachI jo paccakhkhANa paNa nathI apAtuM, to sAdhune bIjAnI sAthe vAta karavI vagere to zI rIte thAya ? ~ goyarI - 98 gocaracaryAkAlo, yo yasmin bhavati tatra sAdhyaH saH / kuryAt sUtrArthagate, pauruSyau tadanusAreNa // 25 // Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA 101 Avaza je kSetramAM gocarIno je samaya hoya, te sAcavavo. tene anusAre sUtra-artha porisI 42vI. AvazyakI bhaNitvA, bhavopayukta iti guruvacaH zrutvA / icchAmItyuktvA'tha, smartavyo gautamamunIndraH // 26 // (goyarI tai) AvassaDI chaDIne, '6payogavAn tha' evuM gurunuM vacana sAMbhaLIne, "icche' kahIne gautamasvAmIne yAda 42vA. 102 vAmA ca dakSiNA vA, nADI yatrAnilo vahati pUrNaH / pavanagrahaNaM kurvan, purato vidadhIta tatpAdam // 27 // DAbI ke jamaNI je nADImAM vAyuno saMcAra hoya, te pagane UMco zvAsa letAM pahelo mUke. 103 vasaterniryan bhUmeH, utkSipya vyomni daNDakaM kuryAt / labdhe prathame muJced, avani tato nArvAk // 28 // vasatimAMthI nIkaLatA dAMDo jamIna parathI upADIne addhara kare. pahelo lAbha thAya pachI ja jamIna para mUke, te pahelAM nahIM. 105 RjvI gatvApratyAgatikA, gomUtrikA pataGgAkhyA / peTA tathA'rddhapeTA, zambUkA'ntarbahirdvividhA // 29 // Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA RjvI (sIdhI lITI), eka bAjuthI jaIne bIjI bAjuthI pAchuM AvavuM, gomUtrikA (sAmasAmenA ghare vArApharatI vahoravuM), pataMga (ADIavaLI), peTA (cAra dizAmAM vahoravuM, vacce nahI), ardhapeTA (be dizAmAM vahoravuM), aMtaHzaMbUkA (aMdarathI zarU karIne goLa pharatAM bahAra nIkaLavuM), bAhyazaMbUkA (bahArathI zarU karIne goLa pharatAM aMdara javuM) e 7 bhikSAvIthi che. 90 112 piNDaH zayyA vastraM, pAtraM tumbAdikaM caturthaJca / naivAkalpyaM gRhNIta, kalpanIyaM sadA grAhyam // 30 // piMDa (AhAra-pANI), zayyA (makAna), vastra ane cothuM tuMbaDA vagerenuM pAtra kadI akalpya na levuM, haMmezAM kalpya ja levuM. 113 piNDaiSaNAzca pAnaka- zayyApAtraiSaNAM na yo'dhijage / tenAnItaM muninA, na kalpate bhaktapAnAdi // 31 // jeNe piMDaiSaNA, pAnaiSaNA, zayyA-pAtraiSaNA bhaNI nathI, te sAdhue lAvelA gocarI-pANI vagere kalpatA nathI. 114 dezonapUrvakoTiM, viharan nizcitamupoSitaH sAdhuH / nirdoSapiNDabhojI, tato gaveSyo vizuddhoJchaH // 32 // sAdhu, nirdoSa AhAra vAparatAM dezona pUrvakroDa sudhI vicare to paNa upavAsI ja che, eTale vizuddha AhAra ja levo. Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinanRtya sUkta - ratna - maMjUSA 115 nUnamacAritrI muniH, azodhayan piNDavasativastrAdi / cAritre punarasati, pravrajyA niSphalA bhavati // 33 // 71 piMDa, vasati, vastra vagerenI zuddhi na jALavanAra sAdhu vAstavamAM cAritradhara ja nathI ane cAritra na hoya to dIkSA niSphaLa che. zayyAtarapiMDa 117 azanAdyAzcatvAro, vastra pAtraJca kambalaM sUci / kSurapAdaproJchanake, nakharadanI karNazodhanakam // 34 // azanAdi 4, vastra, pAtra, kAmaLI, soya, charI, rajoharaNa, nakha kApavAnuM sAdhana, kAna sApha karavAnuM sAdhana... 118 zayyAtarapiNDo'yaM, liGgasthasyojjhatastadavato vA / cAritriNo'pyacAritriNo'pi, varjyo rasAyanavat // 35 // na A bAra vastu zayyAtara piMDa che. je sAdhuvezadhArI hoya, pachI bhAvacAritra hoya ke na hoya, te pote zayyAtarapiMDa leto hoya ke nahIM, tenA zayyAtarano piMDa paNa sAdhue rasAyaNanI jema choDavo. 119 prAbhAtikamAvazyakaM, anyatra vidhIyate yadi suvihitaiH / yadi jAgriyate ca tadA, grAhyo'yaM dvAdazavidho'pi // 36 // Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 72 yatidinakRtya sUkta- ratna - maMjUSA jo sAdhuo AkhI rAta jAge ane savAranuM pratikramaNa bIjA sthAne kare, to (jyAM rAta vItAvI te vasatinA) zayyAtarano bAre prakArano piMDa kalpa. 121 azive roge ca bhaye, nimantraNe durlabhe tathA dravye / pradveSe durbhikSe-'nujJAtaM grahaNamapyasya // 37 // mArI-marakI, roga, bhaya, teno atyaMta Agraha, durlabha dravya, rAjA vagereno dveSa, dukALa.. A badhAmAM zayyAtarapiMDa levAnI rajA che. 122 asyApi grAhyamidaM, DagalakamallakatRNAni rakSAdi / sopadhiH zaikSaH zayyA-saMstArako pIThalepAdi // 38 // zayyAtaranA paNa Dagala, mallaka, tRNa, rAkha, zayyA, saMthAro, pATiyuM, pAdi ane upadhi sahitano ziSya kalpa che. 123 pAdaproJchanamazanAdi catuSkaM vastrakambalau pAtraM / iti nRpapiNDo'STavidho, vartyaH prathamAntyajinasamaye // 39 // rajoharaNa, azanAdi 4, vastra, kAmaLI, pAtra A 8 prakArano rAjapiMDa pahelA-chellA tIrthakaranA sAdhuone varyu che. 126 AdhArmikamauddezikaM, tathA pUtikarmamizrazca / syAt sthApanA tathA, prAbhRtikA prAduHkaraNasajJaH // 40 // Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA AdhArmika, audezika, pUtikarma, mizra, sthApanA, prAbhRtikA, prAduSkaraNa.. 127 krItamapamityasajhaM, parivartitamabhihRtaM tathodbhinnam / mAlApahRtaM ca bhaved, AcchedAkhyo'nisRSTazca // 41 // krita, apamitya, parivartita, abhyAhata, urbhinna, mAlApahata, Acchedya, anisRSTa.. 128 adhyavapUraka ityudgamAbhidhAnA bhavantyamI doSAH / SoDaza gRhasthavihitA, eSAM kramataH svarUpamidam // 42 // athavapUraka ema A 16 udgamadoSo gRhastha vaDe karAyelA che. 135 saMtharaNaMmi asuddhaM, duNha vi giNhantadintayANAhiyaM / AuradiTuMteNaM, taM ceva hiyaM asaMtharaNe // 43 // nirvAha thato hoya tyAre azuddha AhArAdi lenAraApanAra baMnene ahitakara thAya che. nirvAha na thato hoya tyAre rogInA dRSTAMtathI te ja hitakara bane che. 181 dhAtrI dUtI ca nimittAjIvAvanIpakAzcikitsA ca / krodho'tha mAnaviSayo, mAyApiNDazca navamaH syAt // 44 // dhAtrI, dUtI, nimitta, AjIvaka, vanIpaka, cikitsA, krodha, mAna, navamo mAyApiMDa. Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 94 yatidinakRtya sUkta- ratna - maMjUSA 182 lobhazca pUrvapazcAtsaMstavavidye ca mantracUrNau ca / yogo'tha mUlakarma ca, SoDaza doSA ime tatra // 45 // soma, pUrva-pazcAt saMstava, vidyA, maMtra, yUe, yogAsane bhUgarbha mA 16 (GtyAhananA) hoSo cha. 205 atha zaGkitAkhyadoSo, mekSitanikSiptapihitadoSAzca / saMhRtadAyakadoSau, unmizro'pariNato liptaH // 46 // Dita, prakSita, nikSita, piDita, saMhata, hAya, nimazra, aparita, sita... 206 chardita iti daza, doSAstatrAhArAdi dIyamAnaM yat / dRSTvA pracuraM zaGkitam, AdhAkarmAdiduSTatayA // 47 // chardita.. A 10 grahaNaSaNAnA doSo che. tyAM vahorAvAtA AhAra vagere vadhAre paDatA dekhAya to AdhAkarmI vagerenI zaMkA thAya, te AhAra zaMkitadoSaduSTa bane che. 229 AdhAkarmavibhAgauddezika-karmAntimAstrayo bhedAH / atha pUtikarmamizra, prAbhRtikA bAdarA yA ca // 48 // AdhAkarma, vibhAgIdezikanA aMtima 3 bheda, pUtikarma, mizra, pA2prArabhRti.. 230 adhyavapUraka ete-'STAvapyavizodhikoTirasyArthaH / etatkoTiravayava-saMmizraM zuddhamapi pUti // 49 // Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ catidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA athavapUraka - A 8 avizodhikoTi che. eTale ke A doSavALA AhAranA avayavathI mizra thayela zuddha AhAra paNa pUti thAya. 231 na krINAti na pacati, na ca hanti na ca kAraNAdanumatezca / piNDaiSaNA ca sarvA, navakoTiSvAsu samavaiti // 50 // na kharIde, na rAMdhe, na mAre.. e traNe karAve nahIM, anumode nahIM. A 9 koTimAM AkhI piMDeSaNA samAI jAya 237 evaJca doSarahitAM, strIpazupaNDakavivarjitAM vasatim / seveta sarvakAlaM, viparyaye doSasambhUtiH // 51 // e ja rIte, sadA nirdoSa ane strI-pazu-napuMsaka rahita vasatimAM rahe. anyathA doSa lAge. 238 saMsthApya grAmAdiSu, vRSabhaM dIrghAkRtAgrimaikapadam / adhinivAsakaTiniviSTaM, pUrvamukhaM vasatirAdeyA // 52 // grAma vageremAM, AgaLano eka paga lAMbo karIne, pUrva dizAmAM mukha rAkhIne, DAbA paDakhe beThelA baLadanI kalpanA karIne vasati grahaNa karavI. 239 zRGgasthAne kalahaH, sthAnaM caraNeSu na bhavati yatInAm / udararujAdhiSThAne, pucche tu spheTanaM viddhi // 53 // Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta- ratna- maMjUSA zIMgaDAnA sthAne vasati levAthI jhaghaDo thAya, paganA sthAne levAthI asthiratA thAya, adhiSThAnanA sthAne levAthI peTanA rogo thAya, pUMchaDInA sthAne levAthI vasatimAMthI nIkaLavuM paDe. 240 maulau kakude pUjA-satkArAvAnane prabhUtAnnam / udare ghrANiH skandhe, pRSThe ca bharakSamo bhavati // 54 // mAthA ke khaMdhanA sthAne levAthI pUjA-satkAra thAya, moDhAnA sthAne levAthI ghaNI gocarI maLe, peTanA sthAne levAthI tRpti thAya, khabhAnA-pIThanA sthAne levAthI gaccha samartha thAya. 241 yanna munikRte krItaM, na vApi tad yatparasya na gRhItam / prAmityamabhihRtaJca, tattu vastraM muneraham // 55 // je vastra sAdhu mATe kharIdeluM, vaNeluM, bIjA pAsethI lIdheluM, udhAra lIdheluM ke sAmethI lAveluM nathI, te vastra sAdhune vahoravA yogya che. 242 vastre khaJjanAJjana-kardamalipte vikuTTite jIrNe / mUSakajagdhe dagdhe, jAnIhi zubhAzubhaM bhAgaiH // 56 // vastramAM khaMjana-aMjana-kAdavano DAgha-vikuTTita, jIrNa, uMdare khAdhela, baLela vagere hoya to kayA bhAgamAM che ? tenAthI zubha ke azubha jANavA. 243 kRtanavabhAge vastre, catvAraH koNakAstadantau dvau / tatkarNapaTTike dve, madhye vasanaM bhavedekaH // 57 // Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA vastranA 9 bhAga karavA. 4 khUNA, ra cheDA, ra paTTI ane vacce 1 vastra. 244 catvAraH surabhAgAH, teSu bhaveduttamo munirlAbhaH / dvau bhAgau mAnuSyau, bhavati tayormadhyamA labdhiH // 58 // temAM 4 khUNA devanA che. temAM khaMjanAdi hoya to munine uttama lAbha thAya. be cheDA manuSyanA che. temAM DAgha vagere hoya to tenAthI madhyama lAbha thAya. 245 dvAvAsurau ca bhAgau, glAnatvaM syAt tyostdupbhoge| madhyo rAkSasasaJaH, tasmin mRtyu vijAnIhi // 59 // be paTTI asuranI che. temAM DAgha vagere hoya to tenA upabhogathI bimArI Ave. vacceno rAkSasa nAmano che, temAM DAgha vagere hoya to mRtyu thAya. 247 tumbamayaM dArumayaM, pAtraM mRtsnAmayaJca gRhNIyAt / yadakalpyaM kAMsyamayaM, tAmrAdimayaJca tat tyAjyam // 60 // tuMbaDAnuM, lAkaDAnuM ane mATInuM pAtra levuM. je kAMsA, tAMbA vagerenuM pAtra akathya che, te tajavuM. 252 uSNodakaM tridaNDotkalitaM, pAnAya kalpate yatInAm / glAnAdikAraNamRte, yAmatritayopari na dhAryam // 61 // traNa daMDa vaDe UkaLeluM garama pANI sAdhune pIvA mATe kalpa che. glAnAdi kAraNa vinA 3 prahara pachI na rAkhavuM. Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 8 yatidinakRtya sUkta- ratna - maMjUSA 254 saMsRSTA'saMsRSToddhRtA'lpalepA tathodgRhItA ca / JhItotidharmA, caitA: pinveSaUT: H ITdarA saMskRSTa (kharaDAyela hAtha vagere), asaMsRSTa, uddhata (pIrasavA kADhela), alpalepa (vAla-caNA vagere), ugRhIta (thALImAM lIdhela), pragRhIta (hAthamAM lIdhela) ane ujhitadharmA (vadhelI-nakAmI) A 7 piDeSaNA che. 266 kuryAjjaghanyato'pi, svAdhyAyaM zlokaSoDazakamAnam / vizrAmyeta tatkSaNamatha, dehe tapte'nyathA rogaH // 63 // (gocarI jaI AvyA pachI) jaghanyathI paNa 16 zloka (dazavaikAlikanA 2 adhyayana)no svAdhyAya karavo ane thoDI vAra vizrAma karavo. anyathA tapelI dhAtu hovAthI vAparavAthI roga thAya. 270 saMyojanApramANAGgArA, dhUmazca hetavaH SaT SaT / iti paJcavidhA grAsaiSaNA, matA bhojane tatra // 64 // saMyojanA, pramANAtIta, aMgAra, dhUma ane kAraNo - 6 vAparavAnA, 6 nahIM vAparavAnA ema pAMca prakAranI grAmaiSaNA bhojanamAM kahI che. 274 saMyamavRddhyai vaiyAvRttyArthaM, vedanA'dhisahanAya / IryAzuddhyarthaM prANa-vRttaye dharmacintAyai // 65 // Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA (paDilehaNAdirUpa) saMyamanI vRddhi mATe, vaiyAvacca mATe, bhUkhanI vedanA zamAvavA mATe, IryAsamiti pALavA mATe, prANa TakAvavA mATe ane dharmadhyAna mATe... 275 iti hetuSaTkatodyA bhikSA'pi, na bhuJjIta hetubhiH SaDbhiH / rogopazamanimittaM, rAjAdyupasargasahanArtham // 66 // A 6 kAraNe levAnI bhikSA, 6 kAraNe na vAparavI - roganA zamana mATe, rAjAdinA upasargane sahana karavA mATe.. 276 turyavratarakSAyai, varSAdiSu jantupAlanakRte ca / tapase saMnyAsAdau, tanuvyavacchedanArthaJca // 67 // brahmacaryanI rakSA mATe, varasAda vagere hoya tyAre jIvadayA mATe, tapa mATe ane chelle anazana vakhate zarIratyAga mATe.. 277 prathamapraharAnItaM yatInAm, azanAdi kalpate bhoktum / AyAmatrayamupari tu, kAlAtikrAntatA tasya // 68 // sAdhune pahelA praharamAM lAvela anAdi, traNa prahara sudhI vAparavA kahyuM. pachI kAlAtikrAMta thAya. 278 tApakSetrAbhAve, yadAttamazanAdyanukSate taraNau / taddhi kSetrAtItaM, na yujyate jemituM yatInAm // 69 // Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta- ratna - maMjUSA rAtre ke sUrya UgyA pahelAM je vahoryuM hoya te kSetratIta hovAthI sAdhune vAparavuM na kalpe. 279 krozadvitayAdarvAg, AnetuM kalpate'zanaprabhRti / tatparato'pyAnItaM, mArgAtItamiti parihAryam // 70 // be koza sudhIthI azanAdi lAvavuM kahyuM. tenA AgaLathI lAveluM mArgAtIta hovAthI tyAjya che. 281 bhaktamazuddhaM kAraNa-jAtenAptamapi bhojanAvasare / tyajati yadi tadA zuddho, bhuJjAno lipyate niyatam // 71 // kAraNa hovAthI vahorela azuddha AhAra paNa jo vAparatI vakhate taje, to zuddha che. (jANavA chatAM) vAparanAra avazya karma bAMdhe. 282 ardhamazanasya savyaJjanasya, dehe jalasya cAMzo dvau / nyUnasya SaSThabhAgaM, kuryAdanilAnirodhArtham // 72 // hojarInA 6 bhAga karIne ardhA (3 bhAga) vyaMjana sahitanA AhAranA, be bhAga pANInA karavA. vAyuno saMcAra aTake nahIM te mATe chaThTho bhAga khAlI rAkhavo. 283 bhukte svAdamagRhNan, avilambitamadrutaM vizabdaM ca / kesaribhakSitadRSTAntataH, kaTaprataragatyA vA // 73 // svAda lIdhA vagara, bahu dhIme ke jhaDapathI nahIM, avAja karyA vagara ane siMhabhakSita daSTAMtathI ke kaTacheda-prataracheda rIte vApare. Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA 286 bhukte dvidale nirlepya, mukhaM karaM pAtrakaJca dadhyAdi / pAtrAntareNa vA'znAti, bhojyamAdau sadA madhure // 74 // kaThoLa vAparyA pachI moDhuM, hAtha ane pAnuM - sApha karIne pachI ja athavA bIjA pAtrAmAM dahIM vagere vApare. madhura dravyo haMmezAM pahelAM vAparavA. 287 parizATirahitamabhyavaharet, tathA sarvamannamarasamapi / na jJAyate yathA bhojanapradezaH, taditaro vA // 75 // besvAda paNa badhuM vAparI jAya ane DhoLyA vagara tevI rIte vApare ke vAparyA pachI "ahIM ja vAparyuM hatuM ke nahIM?" tenI khabara paNa na paDe. - caMDilabhUmi - 299 pUjye uttarapUrve, nizAcarebhyo bhayaJca yAmyAyAm / muktvA dizAM trayamidaM, sthaNDilabhUprekSaNaM kuryAt // 76 // uttara ane pUrva dizA pUjya che. dakSiNamAM nizAcara vyaMtara vagereno bhaya hoya. A traNa dizA choDIne caMDilabhUmi jue. 300 anApAtasaMlokaM, parasyAnaupaghAtikam / samaM cAzuSiraM caivAcirakAlataJca yat // 77 // Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA ApAta (koI AvatuM hoya) ane saMloka (koI jotuM hoya) vinAnI, bIjAne pIDA na karanAra, sapATa, polANa vagaranI ane thoDA samaya pUrve ja acitta thayelI.. 301 vistIrNaM dUrAvagADhaM, anAsannaM bilojjhitam / prANabIjatrasatyaktaM, sthaNDilaM dazadhA matam // 78 // moTI, UMDe sudhI acitta, (grAmAdithI) bahu najIka nahIM tevI, dara vagaranI, trasa jIvo ane bI vagaranI ema 10 guNavALI spaMDilabhUmi (grAhya) che. 313 pUrvottarayorna deyaM, pRSThaM yasmAdavarNavAdaH syAt / pavane pRSThagato'oNsi, syunA'Nasya viDgandhAt // 79 // pUrva-uttara dizAmAM pITha na devI, kAraNake tenAthI lokaniMdA thAya. pavanane pITha devAthI maLanI durgadhanA kAraNe nAkamAM masA thAya. 314 vardhiSNucchAyAyAM, saMsaktapurISamutsRjetsAdhuH / tadabhAve tUSNe'pi, vyutsRjya muhUrtakaM tiSThet // 80 // kRmi paDatA hoya to vadhatA chAMyaDAmAM maLavisarjana kare. chAMyaDo na hoya to taDakAmAM karIne eka muhUrta Ubho rahe. (potAno chAMyaDo kare.) 328 upavAsinA'khilopadhi-paryante colapaTTakaH prekSyaH / anyaistu sarvaprathama, eva sa pazcAdrajoharaNam // 81 // Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA bapore upavAsIe badhI upAdhi pachI colapaTTAnuM paDilehaNa karavuM. bIjAe pahelAM colapaTTAnuM paDilehaNa karIne pachI chelle rajoharaNanuM karavuM. 334 prekSAM kurvan pratyAkhyAnaM, datte yadi pramatto vA / vAcayati paThati ca tathA, SaTkAyavirAdhako bhavati // 82 // paDilehaNa karatI vakhate paccakhANa Ape, pramAda kare, bhaNAve, bhaNe to SakAyano virAdhaka thAya. - saMthArAvidhi - 352 yatino yatinaH pratyekaM, kuDyasya ca yatebhya racanAyAm / yatinAJca pAtrakANAM, hasto hasto'ntare kAryaH // 83 // sUtI vakhate sAdhuonI goThavaNImAM sAdhuthI sAdhu, sAdhuthI dIvAla ane sAdhuthI pAtarA vacce eka eka hAthanuM aMtara rAkhavuM. 356 upadhAnIkRtabAhuH, pAdau kurkuTivadAkuJcya / asamartho bhUmitalaM, pramRjya vidhinA prasArayati // 84 // Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA hAthanuM ozikuM karIne, pagane kUkaDInI jema saMkocIne sUve. tevI zakti na hoya to jamIna pUMjIne vidhipUrvaka paga saMjAve. 84 357 kila kurkuTI prasUtA 'patyatrANAya pAdayugmamapi / AkuJcya svapiti sadA, yadA tu pAdau pariklAntau // 85 // prasavelI kUkaDI - baccA(iMDA)nA rakSaNa mATe haMmezAM baMne paNa soyIne sUve che. bhyAre paNa thoDe... 358 gagane tadA punarapi, prasArya saMsthApayet prayatnena / kurkuTyA dRSTAntaM tathA'nagAro manasikRtya // 86 // tyAre AkAzamAM pahoLA karI pharI prayatnapUrvaka rAkhe che. e pramANe kUkaDInuM dRSTAMta manamAM vicArIne sAdhu... 359 parizrAntau nijacaraNau, utpATya sthApayed gaganabhAge / pratilikhya padasthAnaM, tatra sthApayati yatnena // 87 // thAkI jAya to paga UMcakIne AkAzamAM rAkhe ane paga mUkavAnI jagyA pUMjIne tyAM prayatnapUrvaka mUke. 363 udvartanA-parAvartanA, yadi ca kurvate tadA munayaH / prathamaM zarIrakaM pratilikhanti, pazcAcca saMstarakam // 88 // Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta - ratna - maMjUSA 85 sAdhu jo paDakhuM pherave to pahelAM zarIra ane pachI saMthArAne pUMje. 364 kRtvA zarIracintAM, IryApathikIpratikrAmaNapUrvam / kurvanti svAdhyAyaM, gAthAtrayamAnamadhikaM vA // 89 // rAtre zarIranI bAdhA TALIne IriyAvahI karIne 3 gAthA ke vadhu svAdhyAya kare (pachI sUve.) 377 RtubaddhaM kAlamapAsya, jIvaghAtAdidoSasambhavataH / bahuvarSAsamaye kSAlayantyupadhimakhilAmapi yatnAt // 10 // jIvahiMsAdino saMbhava hovAthI roSakALa choDIne (prathama) varasAdanA samaye badhI ja upadhino yatanApUrvaka kApa kADhe. 378 salilAbhAve tu jaghanyato'pi, niyamena pAtraniryogaH / AcAryaglAnAnAM, upadhirmalinaH sadA kSAlyaH // 11 // pANI na hoya to jaghanyathI pAtraniryogano kApa to kADhe ja. AcArya ane glAnanA melA vastrono sadA kApa kADhavo. 379 AcAryANAM malinopadhi-paribhoge hyavarNavAdaH syAt / glAnAnAM tadvasana-prAvaraNe'jIrNatA''pattiH // 12 // AcArya melA vastro pahere to lokaniMdA thAya. glAnane melA vastra paheravAthI ajIrNa thAya. Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ 86 yatidinakRtya sUkta- ratna - maMjUSA 383 yA cakravAlasAmAcArI, sA kAlagocarA dazadhA / icchAkAro mithyAkArazca, tathA tathAkAraH // 13 // sarvakAlIna (jyAre avasara Ave tyAre karavAnI) cakravAla sAmAyArI 10 prakAre cha. 627712, bhithyA2 ane tathA12... 384 AvazyakI ca naiSedhikI, tathA pRcchanA bhavet SaSThI / pratipRcchA ca tathA chandanA'pi ca nimantraNA navamI // 94 // bhAvassaDI, nisI8, chaTTI pRchanA, pratiY7, chana, navamI nimaMtra... 385 upasampacceti dazadhA, tatrAdyA yadicchayA karaNam / na balAbhiyogapUrvakaM, icchAkAraprayogo'taH // 15 // ane upasaMpadA ema 10 prakAre che. temAM pahelI A rIte - baLAbhiyogapUrvaka nahIM, paNa icchA hoya to ja karavAnuM karAvavAnuM che. tethI icchAkArano prayoga karavo. 386 saMyamayoge vitathAcaraNe, mithyedamiti vidhAnaM yat / mithyAduSkRtadAnaM, mithyAkAraH sa vijJeyaH // 16 // saMyamayogamAM viparIta AcaraNA thavA para "A mithyA che' evuM vidhAna - "micchA mi dukkaDa" ApavuM te miththAkAra. Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta- ratna- maMjUSA 387 sUrirbahuzruto naiSThikazca, yadvacanAdikaM datte / ziSyAya tathaiva taditi, nizcayakaraNaM tathAkAraH // 97 // bahuzruta ane niSThAsaMpanna AcArya ziSyane je vAcanAdi Ape, te 'tama 4 che' (tatti) mevonizcaya 42vo, te tathA2. 388 AvazyakI vidheyA, gamane naiSedhikI punarvizatA / kAryaM pravidhAtumabhIpsitaM, ApRcchA guroH kAryA // 18 // javAmAM AvasrahI ane pAchA pravezatAM nizIhi karavI. icchita kArya karavA mATe gurune pUchavuM te pRcchA. 389 pUrvaM nirUpitena ca pUrva-niSiddhena vA satA'pyatra / kArye guroH punaH pRcchA, pratipRcchA jinairuktA // 99 // pahelAM jaNAvAyela ke niSedha karAyela sAdhue paNa kAryanI gurune pharI pRcchA karavI te jinezvaroe pratipRcchA kahI che. 390 sA cchandanA yadazanAdike, gRhIte'rthyate munirbhoktum / agRhIta eva tasmin, nimantraNAmAhurarhantaH // 100 // AhAra vagere vahoryA pachI sAdhu bIjAne vAparavAnI vinaMtI kare, te chaMdanA. vahoravA jatAM pahelAM ja AhAra lAvI ApavAno lAbha ApavA vinaMtI kare, te nimaMtraNA. 391 yadgamyate bahuzruta-sUrisamIpe vimucya nijagaccham / samyagjJAnAditraya-lAbhArthaM sopasampaditi // 101 // Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta- ratna - maMjUSA samyajJAna-darzana-cAritranI prApti mATe potAnA gacchane choDIne bIjA bahuzruta AcArya pAse javuM, te upasaMpadA. 398 gItArthazca vihAro'parastu gItArthanizrito bhavati / gItaM tu sUtramuktaM, jaghanyato'pyAdimAGgaM tat // 102 // gItArtha ane bIjo gItArthanizritano vihAra hoya che. gIta eTale sUtra kahyuM che, ane jaghanyathI te AcArAMgasUtra samajavuM... (AcArAMganI cUlikA eTale ke nizItha sUtra sudhI.) 399 taddvAdazAGgamutkRSTato'nayormadhyagantu madhyamataH / 35rtha: mUtravyArA, tenAthaina yuvakto : I60NA utkRSTathI bAramuM aMga - dRSTivAda che. enI vaccenuM badhuM madhyama che. artha eTale sUtranI vyAkhyA. je gIta (sUtra) ane arthathI yukta che.. 400 tannizrayA vihAro, yukto gacchasya bAlavRddhayujaH / apratibaddhasya sadA, dravyAdicatuSkamAzritya // 104 // te gItArthanI nizrAmAM bALa-vRddha yukta gacchano sadA dravyAdi cAremAM rAga vinA vihAra yogya che. 412 vratapaJcakaM navabrahmaguptayo, dazavidhaH zramaNadharmaH / vaiyAvRttyaM dazadhA, saMyamabhedAzca saptadaza // 105 // - pAMca mahAvrata, brahmacaryanI nava gupti, daza prakArano yatidharma, daza prakAranI vaiyAvacca, sattara prakAranuM saMyama.. Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ yatidinakRtya sUkta- ratna- maMjUSA 8 413 samyagjJAnapramukhatritayaM, krodhAdinigrahacatuSkam / tapaso dvAdazabhedA, evaM saptatividhaM caraNaM // 106 // samyajJAna-darzana-cAritra, krodhAdi cArano nigraha ane bAra prakArano tapa - A caraNasittarI che. 414 piNDavizuddhicatuSkaM, dvAdazabhedAzca bhAvanAyAH syuH / guptitrayaM samiti-paJcakaM ca paJcendriyanirodhaH // 107 // piMDa, zayyA, mane pAtranI vizuddhi, pA2 bhAvanA, / apti, pAMya samiti, pAMyandriyano nizeSa... 415 pratilekhanAvidhAH paJcaviMzatiH, abhigrahAzca ctvaarH| dvAdazabhedAH pratimA, itthaM karaNamapi saptatidhA // 108 // paccIza prakAranI paDilehaNA, cAra prakAranA abhigraha, bAra pratimA A karaNasittarI che.