Book Title: Dharm Parikshano Ras
Author(s): Nemvijay, Chamanlal Sankalchand Marfatiya
Publisher: Chamanlal Sankalchand Marfatiya
Catalog link: https://jainqq.org/explore/022839/1

JAIN EDUCATION INTERNATIONAL FOR PRIVATE AND PERSONAL USE ONLY
Page #1 -------------------------------------------------------------------------- ________________ anItAla sAMkaLacaratIya Page #2 -------------------------------------------------------------------------- ________________ chezrI A dharma parikSAne rAsa artha sahita. zrI nemavijaya mahArAja viracita zAsane yathAmati artha munI mahArAja zrI zrI zrI 108 zrI mohana lAlajItrA anugrahathI taiyAra karI prasiddha kartA camanalAla sAMkaLacaMda mAraphata AvRtti pahelI. muMbai. "rAjyabhakta prinTIMga presa"mAM sAMkaLacaMda mahAsukha rAme chApe. saMvata 1953 sane 1897. mUlya rU. 3-0-0 pustake maLavAnuM ThekANuM-muMbaI bhIMDIbajArane nAke zrI zAMtInAthajI mahArAjanA derAsaranI jeDamAM rAjyabhakta chApakhAnuM. Page #3 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pustakane sarva haka prasiddha kattAe sane 1867 nA 25 mA AkaTa mujaba rajIsTara karAvI peAtAne svAdhIna rAkhyA che. Page #4 -------------------------------------------------------------------------- ________________ munirAja mahArAja zrImohanalAlajI. munirAja mahArAja zrI meAhanalAlajI. janma, saMvat 1887 vaizAkha virda 6, Page #5 -------------------------------------------------------------------------- Page #6 -------------------------------------------------------------------------- Page #7 -------------------------------------------------------------------------- ________________ V karyuM che. huM chuM huM chuM huM chuM huM chuM huM chuM huM chuM huM chuM huM chuM huM chuM huM chuM huM chuM huM chuM huM chuM ke huM che $ $ $ $ $ $ $ $ che. ARA ACASACASACAS AS AAAAAAAAAAAAAAAA YYYYYYYYYYYYYYYYYYYYYY . ASASA $ $ $ $ .. re..che .................?.?.. (SY... $ $ $ $ $ 55. S zeTha jhaverabhAi harajIvanadAsa. Y ? $ $ $ kayuM che TY / AAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAAA Page #8 -------------------------------------------------------------------------- ________________ arpaNa patrikA. sadA mAnavaMta, che zeTha jhaverabhAI harajIvanadAsa. Apane "jaina rAmAyaNa"nuM pustaka nivedana karyA pachI ApanI sAthe mAre che vadhAre paricaya paDatAM mane vizeSa siddha thayuM ke, jaina baMdhuonI dhArmika ane sAMsArika ucca sthiti jevAne Apa ati utkaMThita che; jaina munionA graMthonA uddhAra karanArA ane yuvAna graMthakAronA guNanI gaNanA karI gya Azraya ApavAne Apa aharnisa agresara che. dharma ane nAta jAtanA taphAvata vagara dIna dukhI para dayANI dAkhavI teonuM dAridya dUra karavA ApanI audAryatA ADo AMka che, temaja jaina dharmanI unnati karavAne sadA sarvadA Apa tatpara dIse che; ItyAdi ityAdi . ApanA kIrtikoTa para AkarSAI A "dharma parikSAnA artha sahita rAsanI sAthe paNa prItipUrvaka ApanuM mubAraka nAma joDI rAkhI ne. ke (jhIjha . che kakara ka - thAuM prasiddha kartA. Page #9 -------------------------------------------------------------------------- Page #10 -------------------------------------------------------------------------- ________________ prastAvanA. - ::-- anatI utsapiNi ane avasapaNi kALamAM sididhapada pAmelA agaNita sarvajJA tathA vartamAna samayamAM mahAvideha kSetrane viSe vicaratA arihaMtAdi sarva sarvajJa, tathA anAgata kALe zIva vadhu varanAra sarvajJa ane bhAratI devIne trikaraNa zuddhithI namaskAra karI vAcaka vargane savinaMya vijJapti karavAnI ke, A amArI saMsAra rUpI samudramAMthI tarI tIra pAmavAne dharma rUpI maikA samAna bIju keIpaNuM sAdhana che ja nahIM. Ama keIthI paNa nA pADI zakAya tema nathI. paraMtu cAzasI lakSa jIvanamAM paribhramaNa karatAM jyAre manuSya deha maLe tyAre ja te meLavavAnI zakti Ave che, paNa mohavaze mAyAjALamAM lapaTAI rahele prANuM te samaya kAMte mAyAnA madamAM, kAte indriyanA vicitra viSayAsaktapaNAmAM, kAMte mana mAnatA moja-zokhamAM, kAMte lebha-lAlaca ane evA evA aneka tarehanA taraMgamAM taNAte mahA mahenate meLavelI manuSya deha rUpI kamANe pANIne papeTAnI peThe eLe gumAvI Akhare hAtha ghasate pAcho corAsIne pherAmAM pharavAne phasAMI jAya che. tathApi tema thAya nahIM ane mokSa maLe teTalA mATe dhamanI pharamAna mujaba cAlI-vartI kAyAnuM (jIva) kalyANa karavuM e manuSyamAtrane zreyaskara che. te kharUM. paraM dharmane nAme A jagatamAM aneka paMthe pravartamAna thayelA hovAthI zudhdha tatvAsudarzI sAcA dharmanI hAya vinA dhArelI dhAraNA pAra nahIM paDatAM - laTuM aTavAI maravuM paDe che, ane dIrAgane lIdhe kharI khejanA karyA vinA hIre hAtha lAgave mahA durlabha che. mATe sarva mumukSuo ane vivazuone mArI ghaNI namratA pUrvaka artha e che je dahIMnuM dahana karI chAsa kADhI nAMkhI jema mAkhaNanuM grahaNa kare che te prakAre kahevAtA-manAtA dharmanI aMdara darzAvelI hakIkta nyAya, niti ItyAdithI bharapUra che ke kema? te tapAsI sarvajJa bhASIt zudhdha tatvAnudazI sAco dharma sahaze teja A bhavATavI elaMgavAne samartha thaze. nahIMte pANIne pire pANImAM ja samAyAnI mAphaka aMtyAvasthA AvatAM aTavAI maravuM paDaze.' ATalI huja prastAvanA purI karatAM A "dharma parikSAnA rAsa" mAM samAvelI hakIkata para AvatAM vAcaka vargane nivedana karavAnuM ke, bAramA tIrthanAtha zrI vAsupujya svAmInI kevaLAvasthAvasare temane mane vega nAmanA suzrAvaka vidhAdhara rAjAe potAnA pavanavega nAmanA mithyAtvI mitrane jaina dharmamAM daDha karavAne arthe pUchelA praznanA pratyuttaramAM paramAtmAe jaNAvyA mujaba mane vege pATalIpura nagaranA dhuna mithyAtvI brAhmaNone temanI sthApelI vAdazALAmAMja ghaNI veLA Page #11 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ra anyaveSe aneka apUrva tArkika dRSTAMta deI teone temanAja purANAdika graMthAne AdhAre brahmA, viSNu, siva, IMdra, caMdra, sUrya, cama, vargu, kubera, bRhaspati, gaNeza, grahAdika deva temaja rAma, rAvaNu vIgere vIgere mahAtmAonAM temAM varNavelAM kRtyAdikanI sAthe sarakhAmaNIthI te kSula karAvI evA AcaraNu vALAne pAragAmI, niyA maka, sArthavAhArdika bhavATavIthI pAra pADI mukti ApanAranI padmavIe mAnanArA cArA dharmane nAme adhArU uMcelI ci'tAmaNI ranna tulya maLelA manuSyAdeha hArI jAya che. ema sAbIta karI ApI saMsArane viSe sArabhUta dAna, sIyala, tapa ane bhAvanA evA cAra prakAre karI yukta yAmaya ekaja sarvajJa bhASIta jaina dharma ja che ema pavanavega sahita brAhmaNAdikane sAcAM sidhdhAMtAnusAre samajAvI temane vratadhArI zrAvaka karyA vizenI sarva mInAnuM bayAna aneka kathAo sahita ApavAmAM Avelu' che. * A graMthamAM AvelI purANAdika madhyenI varNavelI vAtA sa`kha"dhI koipaNu dharmanA, pathanA ane matAvalI manuSya mAtrane mAThuM manavavAno mArA manamAM sule manasukha ane hetu cheja nahIM. phakta pUrva paDite nemavijayajIe dehana karI jagatanA jIvAnA upakArArthe karelI rAsa rUpI racanA sarva sagRhastha sArI rIte samajI zake teTalA mATe yathAzakti tenA artha lakhI A graMtha me' pragaTa karyo che. temAM alpa jJAnathI, athavA mati vibhramathI kadApI utsUtra ke zuddha mArganI virUddha lakhAyu. hAya te huM mithyA me duSkRta (micchAmi dukkaDaM) karU chu, ane sajjanAnI kSamA yAcI vinatI karU chu ke, teo haMsanI mAphaka sAranu` grahaNa karI mArAthI thaelA doSa maneja darzAvaze te huM ati AbhArI thai dvitiyAvRtimAM te sudhArI leiza. camanalAla sAMkaLacaMdu mAraphatIyA. Page #12 -------------------------------------------------------------------------- ________________ viSayAnukramaNikA. viSaya pRSTa, khaMDa 1 lo-manovega tathA pavanaveganI utpatti tathA temanuM maLavuM, brAhmaNanI vAdazALAmAM javuM, sALa muThIAnaranI kathA, bhutamati brAhmaNanI kathA, purANadika pramANe viSNu vAdAMtara pAMDavonI kathA, bhasmAMgada rUSInI kathA, balI rAjAnI kathA, nAmA sucIkAranI kathA, gaNezanI kathA, saMkSepe jenAgamAnusAra kRSNanI kathA-brahmarAya, balI ane namuMcI - Adi pradhAne tathA padyaratha rAjA, mana vipra ane viSNu kumA rAdikanI kathA (viSNuvivAda, brahmavAda, gaNezotpatti, nIca kamacaraNavigere) 1-64 khaMDa 2 jo-mInaDA (aMjAra) nI kathA, kadAgrahI rAjakumAranI kathA, atimahInI kathA, veda purANAdikAnusAra-maMDapakosIkanI putrI chAyAnI kathA, Izvara (zaMkara) nI kathA, vAsudevanI kathA, zrImatI zeThANanI kathA, brahmA tathA tAlatamA tathA rIMchaDI tathA sArA kamarInI kathA, suraja ane kuMtinI kathA, caMdra ane gurU patninI kathA, Idri ane ahilAnI kathA, bRhaspatinI kathA, jama (dharmarAja) tathA vizvAnara (agnideva) nI kathA, aThayAsI sahastra rUSInI utpatti, liMgAyatanI sthA, jena zAstrAnusAra zaMkara ane brahmAnI utpatti vagere (harIhara, brahmA, caMdra, yama, suredra, suragurU devAdi duSaNa vagere ..... ... ... ... ... 64-148 khaMDa 3 -satya kahetAM mAra khAdhA upara jinapALa ane jinadattanI kathA, tathA harIbhaTa purohitanI kathA, kamaMDaLamAM pesavA vagere saMbaMdhI manoveganI tArkika kathA, te upara veda smRti purANadhAre pAMDavoe rAjasuya jAnI, tathA agasta jASInI, tathA brahmA viSNunI sRSTI saMhAraNa saMbaMdhe tuLasI DALanA mAhAbhyanI, viSNunA udaramAM brahmA bahu kALa rahevA saMbaMdhI tathA nAbhI kamaLa nikaLatAM aMDa aTakI rahevA saMbaMdhI tathA vaDavRkSanA pAMdaDA upara viSNu poDhayA saMbaMdhInI kathA, potAnA baMdhana nahIM choDI zakyA saMbaMdhI rAma lakSmaNanI kathA, jaina zAstrAnusAra traNa loka caudarAja, anAdInI TuMka hakIkata, mithyA matAnusAra sRSTInI utpatti vigerenI kathA. (mithyAtvadeva, zAstra, purANa, guranAM duSaNa vagere) 148-176 khaMDa 4 tho-zukrarAja (eka Akhe kANe ), be paga bhagAvanAra murakha, maunapaNe rahenAra mahAmurakha tathA galAsphoTaka evA cAra mukhanI cAra kathAo, purUSano hAtha aDakayAthI garbha rahevA viSe tathA garbhamAM rahyA thatAM sAMbhaLavA viSe, bAra varSa sudhI garbhamAM rahevA viSe, janmatAM vetaja bALake veSa dhAraNa karavA viSe, saMbaMdhI tArkika mane veganI vizvabhuti ane tenI kanyAnI kahelI kathA, veda purANadikAnusAre kahelI be strIonA saMjogathI bhAgIrathI nAmanA putranI utpattinI kathA, gadhArIe phaNasa AliMganathI phaNasa jamyA pachI temAMthI so suta nIkaLyAnI kathA, zrI kRSNanI bena subhadrAnA garbhe sAMbhaLyA saMbaMdhI thA, maya nAmA tApasanA viryane sage deDakIe garbha dhAraNa karI - maMdirI nAme kanyAne janma ApyAnI tathA kanyAe potAnA pitAnI vi kharaDAyelI kopIna paheyathI garbha dhAraNa karyA pachI bAra varSe rAvaNa sAthe paraNyA pachI sAta hajAra varSe IdrijIta nAme kumAra jabhyAnI Page #13 -------------------------------------------------------------------------- ________________ kathA, pArAsara RSI tathA macchagaMdhA ane tenA sage veda vyAsanI utpatti thayA pachI te tarata tApasa thayA vigere viSenI kathA; kuMtIe kAne kamara jaNayAnI kathA, udAIna tApasa tathA caMdramatinI kathA, jaina zAstrAnusAra pAMDava karaNa ane kauravanI kathA, maMdodarInI kathA, vyAsanI mahAbhArata virSanI kathA. (mithyAta purANuM duSaNa, miththAMmata davasa vigere) .. . . . . ... .. .. 177-212 khaMDa 5 me-vidhanasaMtoSInI kathA, manovege tArkika budha guru ane temanA pite be ziSya saMbaMdhI kahelI kathA, mIthyAtIonA vAlmIkI rAmAyaNamAM varNavelI rAma rAvaNadikanI sakSepa kathA tathA jaina zAstrAnusAra teonI sarva sAcI kathA (mithyAtakhaMDana, rAvaNotpatti, sItAharaNa, rAmacaMdra milaNa vagere . ... .. .. ... ... ... 213-14 khaMDa 6 Themane vege tArkika bharUAtanA putra hAi kApelA mastake koTha khAdhAM tathA dhaDa mAthe ceTayA vigerenI kahelI kathA, te upara vAlamIkI rAmAyaNAdikanA AdhAre rAvaNe IvaranI mastaka pujA karI cauda cekaDInuM rAjya meLavyA varSanI kathA, tApase zrImAne mahAdevanuM tathA temaNe tenA lIMga pADyAnI kathA, dadhImukha (phakta mastaka jagyAnI) nuM mAthuM bIjA dhaDa sAthe coTayAnI kathA, aMgadanA thayelA be bhAge joDAyAnI kathA, dazarathanI be strIoe aDadhA aDadhAM jaNelAM aMga joDAI jarAsaMdha thayAnI kathA, visvAnaranA mukhamAM ApelA izvaranA viryathI kAliMkAe dhAraNa karelA garbhanA cha kaTakAthI thaelI kArtikeya (mukha) nI kathA, pArvatInA melathI thaelI gaNapatInI utpattinI kathA, jana zAstrAnusAra saMkSipta rAma rAvaNanI tathA jarAsaMdha ane nArAyaNanI tathA gaNezanI tathA kArtikeyanI kathA, zrAvaka dharma kathA vigere 250-281 khaMDa 7 me-saMprati rAjA tathA brAhmaNadika samIpa Arya suhasti surIe samakata viSe kahelI zreNIka rAjAne ane temanA vaDA putra pradhAna abhaya kumAranA samayamAM thaelA ahadAsa zeThanI tathA te saMbaMdhamAM AvelI sujodhana rAjAnI tathA tenA koTavAla jamaDaDa-haMsanI, kuMbhAranI, sudharamA rAjAnI, haraNanI, vastapAla rAjA tathA tenA pradhAnanI, subhadra rAjAnI, devadatta kApaDInI kathAo, lehapurA ceranI kathA, jene dharma phaLa viSe arvadAsa zeThanI pahelI strI jayazrIe kahelI rISabhasena tathA tenI strI jayasenAnI kathA. * * * * * * 282-316 khaMDa 8 mo-jaina dharma prAkhyA viSe ahadAsa zeThanI bIjI strI caMdanathIe kahelI soma data brAhmaNa tathA tenI strI somIlA ane tenI kanyA samAnI kathA, trIjI strI mitrazrIe kahelI dhanaMjaya rAjAnA semasaramA pradhAnanI kathA, cothI strI nAgazrIe kahelIe chatArI rAja tathA kanakacitrA rANInI kukhe janmelI sumitrA tathA bhavadattanI kathA, pAMcamI strI padamalatAe kahalA 5zrI tathA budhasiMdhanI kathA, chaDI strI kanakamAlAe kahelI sAgara tathA tenI bena jinadattAnI kathA, sAtamI strI vidyulatAe kahelI sudaMDa rAjA tathA suradeva ane samudradattanI kathA, kuMdalatA sahita AThe strIo sAthe ahaMdAsa zeThe saMyama lei zivapura sidhAvyA saMbaMdhI vRttAMta vagara. * * * * * *** * *** ** 31-3ra khaMDa 9 mo--kudeva, kugurU, tathA kudharma pravarjana, sudeva, sugurU tathA sudharma aMgIkAra karaNa, brAhmaNadinuM pratibodha pAmavuM vagere ... . 353-361 Page #14 -------------------------------------------------------------------------- ________________ zrI ninAdanama: zrI paMca parameSTibhyonamaH atha zrI dharma parIkSAno rAsa. artha sahita lakhIe chIe. prathama jinezvara paya namuM, vRSabhanuM laMchana jAsa; marUdevI naMdana RSabha, nAbhIrAya kula tAsa 1 aDhAra varSa ArAtaNa, sAgara koDA kaDa; go dharma vALyo jiNe, teha namuM kara joDa. 2. Adi cAritra AdarI, dIdhe dvidhA dharma; mana vaca kAyA vaza karI, chedI AThe karma | 3 | artha-vRSabhanA laMchana vALA, tathA marUdevI mAtAnA ane nAbhirAjAnA putra zrI prathama tirthaMkara RSabhadeva prabhune huM namaskAra karuM chuM. 1 gayA utsapiNi kALanA trIjA ArAnA cheDA sudhI gata vIsInA carama tIrthaMkaranuM zAsana pravartamAna hatuM, tyAra pachI dharma lopAI gayuM hatuM, te A avasarpiNI kALanA trIjA ArAne cheDe aDhAra koDA koThI sAgaropama varSa thayelA prabhue yugalIka dharma nivArI, gayele dharma pAcha vA ; evA zrI jhASabhadeva bhagavAnane huM be hAtha joDIne namaskAra karuM chuM. 2 ke 3 che : zIvapuranA vAsI thayA, ajarAmara sukha ThAma covIse tIrthaMkarA, tehane karUM praNAma che 4 samaruM zrutadevI sadA, Ape vacana vilAsa; tuTamAna thAje tame, saphaLa phaLe muja AzA pAse gurU dIva gurU devatA, gurU tuThe gama hoya; gurU kahIye mAtA pitA, gurUthI adhika na koya | 6 | jeo ajarAmara sukha laIne, mokSamAM sadhAvyA che, evA vise tIrthakarone ha namaskAra karuM chuM. jA zuddha vANunA vilAsane devAvALI zrI mRtadevatAnuM smaraNa karuM chuM, mATe he mutadevatA! tame mArA para tuSTamAna thaIne mArI AzA saphaLa karaje. ApA gurU, dIpaka tathA devatA samAna che, vaLI gurU tuSTamAna thayAthI saghaLuM jJAna thAya che, tema gurU mAtA tathA pitA samAna che, tenAthI koI paNa adhika jANa nahIM dA bhaviyaNa bhAve sAMbhaLe, dharamAdhAma vicAraSa buddhi dare karI, parikSA karajo sAra che 7 utpatti tehanI caruM, Page #15 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) ' khaMDa 1 lo.. dharma parikSA rAsa; vAte vividha prakAranI, ANI harakha ullAsa che 8 sAMbhaLatAM sukha upaje, mata nA manamAMya; sai jaNe sAco dharama, bhAMkhe timaja kahAya ! 9 he bhavya leke, tame bhAva lAvIne A graMthamAM rahelA dharma tathA adharmanA vicAre sAMbhaLaje, ane dveSa buddhino tyAga karIne satya dharmanI parIkSA karaje. meM 7 ! saghaLA dharmonI utpatti dekhADanAra, tathA vividha prakAranI vAta karI yukta, eve A dharma parIkSAne rAsa manamAM harakha tathA utsAha lAvIne tamArI sanmukha kahuM chuM. ! 8 che A rAsa sAMbhaLavAthI cittane AnaMda AvavAnI sAthe manamAM ke paNa jAtane saMkalpa vikalpa rahetuM nathI, ane saghaLA mANasane emaja lAgaze ke, kharekhare dharma A rAsamAM prakAra che. 5 9 DhAjha 1 sTI, te rophanI. jaMbudvIpa joyaNa eka lAkha, jaMbu vRkSanI nAme sAkha, asaMkhyAtA sAyara dvIpa kahyA, kevalI bhAMkhyA te meM kahyA che ? jaMbadvIpa madhya merU joya, sudarzana nAme te hoya; bIja parvata kahyA aneka, marU lAkha jeyaNane eka che 2 tethI dakSINa diza bhaNI chuM, bharata kSetra te zAe kahyuM, pAMcasaeN chavIsa ne cha kaLA, batrIsa sahasa deza niramaLA che 3. kevalI mahArAje asaMkhyAtA samudra tathA dvIpanuM varNana kareluM che, temAM jabU vRkSanA nAmathI eka lAkha jejananA vistArane jabU nAme dvIpa che. 1 che ja dvIpanA madhya bhAgamAM sudarzana nAme merU parvata che, bIjA paNa ghaNuM parva che, paNa temAM merU parvata eka lAkha bhojanane che. 2te merU parvatanI dakSiNa dizAe bharata nAme kSetra che, te pAMcase chavIsa jojana ane cha kaLAnA vistAranuM che, temAM batrIsa hajAra deza che. che 3 che sADhA pacavIsa Araja deza, bIjA anAja kahIe leza; Araja dhaMrama karamano jANa, mleccha varNano anAja ThANa 4 pacAsa joyaNano paramANa, rUpAmaya vaitADhaya vakhANa eha parvata zAsvata mAna, sveta varNa jhalahalate vAna che 5 temAM sADApacIsa deza AnA che, bAkI badhA anArya deza che, uttama te Arya dharma, mleccha lene anArya dharma jANa. 4 temAM pacAsa jejananAM vistArane, rUpAmaya, zAsvate, tathA jhaLakatA sapheda raMgane vaitADhya nAme parvata che. 5 pacavIsa joyaNa bhUmimAMhi, uce pacisa joyaNu uchAMhiM; daza jeyaNa DuMgarathI joya, dakSiNa dizA bhaNI te hoya che 6 kahyA vagara moTAM pacAsa, nagara puMTha koDa gAma nivAsa mukhya paMcAsa nagaramAM jeha, vaijayaMta pura kahIe teha che 7 Page #16 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. bAra jayaNane lAMbo ache, neva jayaNane pihoLe pache; gaDha maDha maMdira piLa prakAra, sehe oLA oLa AgAra che. 8 te parvata pacIsa jojana pRthvImAM tathA pacIsa jojana bahAra uce che, te vaitADhya parvatanI upara dakSINa dizA tarapha daza je jana upara kreDa keDa gAma jenA (tAbAmAM) pachavADI che, evA pacAsa nagaramAMnuM vaijayaMta pura nAme eka moTuM nagara che. dANA te nagara bAra jojana lAMbuM, tathA nava je jana paheluM che, te nagaramAM kallA, maDhIo, maMdira, paLe tathA ghare saghaLAM eka sarakhAM hArabaMdha joDAjoDa che. eTalA vAvya kuvA sarevara jihAM, jinanAM zivanAM maMdira tihAM; dharma taNI posALa ghaNI, evI nagarI vidyAdhara taNI che 9 vase vipra vidyAnA dhaNI, vanItA rUpe raLIAmaNI; vaNika kare moTA vyApAra, vastunA nAnA aMbAra che 10 bAvana vIra taNuM tyAM sthAna, vidhArinAM mukha para vAna; nava nArU nava kArU leka, vastra paDayAM pacaraMgI thoka 11 te vidyAdharanA nagaramAM vAvya, kuvA, sarovara, jainanAM tathA zivanAM deharAM tathA dharmazALAo ghaNI che. 9o te nagaramAM ghaNAka vidvAna brAhmaNa, tathA temAM atyaMta rUpavALI strIo vase che, tema tyAM vANIA loko judI judI vastuonA moTA vyApAra kare che. 1. vaLI te nagaramAM bAvana vIrenAM sthAnaka che, temAM paisAdAra loke paNa ghaNA tejasvI che, vaLI nava nArU ane navI kAra ema aDhAre varNanAM loke tyAM rahe che, ane paMcaraMgI vaonAM te tyAM Dhagale DhagalA che. 11 che . vidyA zaktie cAle AkAsa, vimAna racanA jANe AvAsa; tIrtha yAtrA karatAM dIna jAya, puNya prANI nigame Aya . 12 tiNa nagarI chatAri bhUpa, adabhUta iMdra sarikhuM rU5; nyAya mAragamAM cAle rAya, rAmacaMdra pama kahevAya che 13 . rAya taNI rANInuM nAma, pavanavegAthI vadhe kAma; daMpati bedane vANe neha, harakha thAye jima Ave meha : 14 - tyAMnA loke vivA baLe karI AkAzamAM cAle che, tathA temanAM gharo te jANe devatAonA vaimAna sarakhAM che, tyAMnA leka tIrtha yAtrA AdikamAM ja potAnA divaso gALe che, ane evI rIte punyanAM kAryothI ja potAnuM AyuSya saMpUrNa kare che. parA te nagaramAM chatArI nAme rAjA IMdra sarakhA rUpavALe che, tathA te rAmacaMdranI mAphaka nyAyathI rAja pALe che. ke 13 che kAmane vadhAravAvALI (ghaNI rUpALI) te rAjAnI pavanavegA nAme rANI che. te banne strI bharathArane ghaNe sneha hatuM, ane te neha vaDe karIne megha AvavAthI jema harakha thAya che, te ja harakha teo bannene thatA hatA. 14 rUpe adabhUta dIse nAra, IdrANI jANe avatAra bene dharma taNe che rAga, kevaLI bhAMkhyo pALe mAga 15 * 10 216 Page #17 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa le. ema bhagavatAM sukha athAga, AvI upanya karmane bhAge; rANI kukhe thayA nava mAsa, prasa putra saphaLa thaI Aza che 16 te strI, rUpe karIne IMdrANI sarakhI hatI, te ene strI bharathAra zrI vItarAga prabhue kahelA dharmane sArI rIte pALatA hatA. 1pa evI rIte athAga sukha bhogavatAM thaka, rANune garbha rahRAthI, nava mAse putrane janma thavAthI temanI AzA saphaLa thaI..16 occhava mahecchava kIdhA ghaNa, sAjana AvyA pitA taNuM, jamADyA bhejane pakavAna, te sAkhe thApyuM abhidhAna che 17 che mane vega nAme kumAra, dekhI raje sahu naranAra; bhaNI gaNIne paiDhe tharyo, mAta pitA mana AnaMda bhaye che 18 te putrane janma thavAthI ghaNAka occhava macchava karAvyA, tathA sagAM vahAlAMone pakavAna AdikanAM bhojana karAvIne, teonI samakSa tenuM "manovega" nAma pADayuM, vaLI tene jevAthI saghaLAM strI purUSa manamAM ghaNo AnaMda mAnatAM; pachI anukrame te kumAra bhaNI gaNIne huMzIyAra thavAthI mAtA pitAnA manamAM ghaNeja AnaMda thaye. 1718 - sIkhI vidyA navanavI rIta, mIThuM bole vAdhe prIta; vana upavananAM khele khyAla, cheva bhASAnAM je phAla che 19 che jaDI maLInAM jaNe bheda, maMtra jaMthI pUre umeda; hAla ne vijaye e kahI, prathama khaMDanI pahelI sahI che 20 vaLI te kumAra judI judI ghaNI vidyAo zIkhe, tema tenAM madhura madhura vacanathI leke tenA para ghaNuM heta lAvatA, vaLI te vana, bAga, bagIcA AdikamAM pharI saghaLA jIvonI bhASAne khyAla karavA lAgyA, temaja jaDI, buTI, auSadhI, maMtra, jaMtra vigerene paNa te jANakAra thaye. evI rIte nemavijya mahArAje pehelA khaMDanI 'pehelI DhALa saMpUrNa kahI che 19 20 ke . je vaitADhaya giri thakI, uttara zreNi kahAya; daza jojana dUra kahyAM, sATha nagara samudAya che 1eka eka nagara prate kahyAM, koDa koDa che gAma, mAnava loka vase tIhAM, vidhAdharanAM ThAma 2 sATha nagaramAM zobhatuM, nayara vijayapura nAma laMka samevaDa jANIe, alakhata che abhirAma che 3 che have te paitADhya parvatanI uttara dizAe daza jojana dara sATha nagarone samudAya che. || 1 | te akeka nagaranA tAbAmAM (AsapAsa) keDa kroDa gAma che, ane tyAM vidyAdhara nAme mANasa vase che. e ra che te sAThe nagaramAM, laMkA sarakhI riddhivALuM vijayapura nAme manahara nagara che. e 3 che prabhAsa nAme bhUpati, pALe rAja akhaMDa; mAnya kare mithyAtane, pApo mATe pracaMDa 4 vipulA rANI tehanI, sukha Page #18 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (5) bhagavatAM sAra, putra thaye eka eha, pavanavega kumAra che 5 vana pAme anukrame, mithyAmatanI buddhi mAne nahIM jina dharmane, ehavI jenI suddhi 6 che te nagaramAM, mithyAtvI (anyadarzanI) mahA pApI prabhAsa nAme rAjA rAjya kare che. che ja che tene vipula nAme rANI che, tenI sAthe sukha lega bhogavatAM pavanavega nAme putra teone thaye. 5 che te kuMvara anukrame yuvAvasthAne pAmyA tyAre te paNa jaina matane anAdara karIne mithyAtva dharma pALavA lAgyo. e 6 ! vidhAtaNI zata karI, uDI jAya AkAza; kirate haratA AvI, manoveganI pAsa 7be jaNa beThA ekaThA, badu baMdhANe neha; nitya Ave ekekane, pharI pharIne geha 8 vAta vividha prakAranI, karatA mAhe mAMha; dharma vakhANe ApaNe, ane anya uchAMha | 9 che te kumAra pitAnI vidyAnA baLe karI AkAzamAM uDate uDato jatAM AvatAM eka vakhata jyAM manovega che, tyAM (vaijayaMtapuramAM AvyuM. meM chA tyAM banne jaNa sAthe beThA, ane teo vacce ghaNIja mitrAI baMdhANI, ane tyArathI teo pUrI karIne eka bIjAne ghera AvIne besavA lAgyA. 8 che ane hamezAM judI judI vAto karatA karatA eka bIjA pita pitAnA dharmanA vakhANa kare.. 9 che DhADha vana. re jIvaDA dIdhAnAM phaLa joya--e dezI. mane vega kahe sAMbhaLajI, jaina dharama jaga sAra : kevaLI bhASita niramaLAjI, utAre bhava pAra re bhAI dharama samo nahIM keAya che e AMkaNI che 1 dAna zIala tapa bhAvanA, dharmanA cAra prakAra; jIva dayA jatane karI che, je pALe naranArare bhA. 50 me 2 have eka divasa mane vega pavanavegane kahe che ke, he bhAI, A jagatamAM jaina dharma samAna koI dharma nathI, kAraNa ke te nirmaLa dharma kevaLI mahArAje, arthata kevaLa nAnIe kahe che, ane teja dharma A saMsAra samudrathI pAra utAranAra che. 1 te dharmanA dAna, zIala, tapa, tathA bhAvanA, e cAra bhede che, vaLI jIvadayA, te te dharmanAM leke ghaNI ja pALe che. je 2 sukSama bAdare jANIejI, trasa thAvara deya chava; sannIo asannIejI, samuzkeima garbhaja hIyare che bhAva dharA aneka bheda che dharmanAjI, kahetAM nAve pAra; tava pavanavega belIjha, huM navI jANuM lagArare | bhAva dhav4 Page #19 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' khaMDa 1 lo. tyAMthI be jaNa AvIAi, puSpadaMta gurU pAsa; adhyArU che AdinAjI, chAtra bhaNAve tAsare che bhA dhao | 5. jIvanA, sumi (nAnA Akhe na dekhAya tevA) bAdara, (moTA). trasa (hAlI cAlI zake tevA) thAvara (sthIra rahevAvALA) sannI paMcaMdrI, annI paceDhI, samucchima, tathA garbhaja Adika aneka bhede che, ke jene kahetAM pAra paNa Ave nahIM, A saghaLI vAta sAMbhaLIne pavanavega kahevA lAgyuM ke, he bhAI! A bAbata huM kaMI paNa jANatuM nathI. 3 ke 4 pachI tyAMthI te banne jaNa puSpadaMta nAmanA gurUnI pAse AvyA, ke je keTalAka nizALIAone mULathI keLavaNI ApatA hatA ke 5 bhaNavA beThA be jaNAI, tiSa vaidaka sAra; maMtra jaMtra jaDI maLIjI, veda zAstra apArare che bhAdha| 6 bhaNI gaNI paDhA thayALa, pAmyA parama ANaMda mane vega zrAvaka bhalajI, pavanavega mithyA kare che bhAdha| 7 | vimAne bezI deya cAlIAi, rAmata kIDAre kAja; kula 5rvata vAvyo nadIjI, saradraha giri sIratAja bhA dho 8 te guru pAse te banejaNa, tiSa, vaidaka, maMtra, jaMtra, jaDI buTTI, vedazAstra vigere zIkhyA. 6 che tyAM teo bhaNI gaNIne hasIAra thayA, tethI manamAM teo ghaNe AnaMda mAnavA lAgyA temAM mane vega parama zrAvaka (jaina dharma) thaye ane pavanavega mIthyAtvI rahyuM. je 7 che tyAMthI teo vimAnamAM besI, moTA moTA parvate, vA,nadI, taLAva,kaha, tathA parvatanAM zikhaze AdikamAM ramavAne (kiDA karavAne) cAlyA.8 gItanRtya gAtA pharejI, snAna leAjana taMbALa; hAsya vine kaika kare, eka ekane rAkhe tere che bhAdha. 9 eka dina mane bolIo, sAMbhaLa bhAI tuM vAta; ApaNu kIje pArakhuM, dharma pApanI tAMtare meM bhA dhao | 10 | sArabhUta saMsAramAMcha, jaina dharamare jega; jo tame te pALA sahIcha, pAmaso bohaLA bhegare che bhAdha. 11 tyAM tene mArgamAM eka bIjAnI madA rAkhIne, gAyana, nAca, snAna, bhajana, tAMbula, hAsya, vinoda Adika autuke karavA lAgyA. 9 ema karatAM karatAM eka divasa mane vega kahevA lAgyuM ke, he bhAI! ApaNe puNya pApanuM kaIka paNa pArakhuM karIe te ThIka, e 10 vaLI A saMsAramAM sArabhUta evA jaina dharmane je tame aMgIkAra karazo, te tamane ghaNA prakAranAM bhega vilAsa Adi sukha maLaze. 11 che pavanavega ema sAMbhaLIjI, bolyo nahIM mukha vANa; jANe manamAM prItaDIjha, tuTe be tAre che bhAre dho 12 che mane vega mana ciMtavejI, buddhi kare keI heva; mithyA dhaMdhe e pacha, navI mAne chana devare che bhAdha 13 Page #20 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (7) vimAne besI ekaleche, AkAza mAraga jAya; aDhIdvIpamAMhI phirecha, jAtrA kare chana rAyare che bhAi dha ! 14 mane veganI upalI vAta sAMbhaLIne, pavanavege vicAryuM ke, Ane javAba dIdhAthI bannenI mitrAImAM khalela pahaze, evuM vicArI te mena roDa che 1 tyAre mane vega manamAM vicAravA lAgyuM ke, have kaMIka buddhi vAparIne ene jaina dharma karo, kAraNa ke jyAM sudhI e mithyAtvamAM DUbele che, tyAM sudhI te jaina dharma aMgIkAra karaze nahIM te 13 che pachI tyAMthI mane vega vaimAnamAM bezI, AkAza mArga aDhIdvIpamAM rahelA jaina tirthanI yAtrA karavA lAge che 14 anukrame pharatA AvIe, mAlava deza majhAra; ujeNIne parisarejI, vimAnathaMlyuM teNI vAra . bhA dha* panapA vAsupUjya muni kevalajI, dIThA tribhuvana svAma; heThe Avyo utarIjI, vAMdhA munine tAmare che bhAve che dha ne 16 dharmakathA munivara kaha, sAMbhaLI harakhe rAya; zrAvaka vrata sudhA lahIjI, vaLI vaLI praName pAyare bhAra dhabA17 evI rIte anukrame pharate pharate te mAlavA dezanI rAjadhAnI ujajeNu nagarI samIpe AvyuM, tyAM teNe potAnuM vimAna ubhuM rAkhyuM che 15 che tyAM traNa bhuvananA svAmI, kevaLI mahArAja zrI vAsupUjya svAmIne jevAthI te vimAnathI nIce utarIne, munine vAMdhA che 16 tyAM kevaLI mahArAjanI dharma dezanA sAMbhaLIne temane vege) rAjAe harakha pAmIne, tathA kevaLI mahArAjane namaskAra karIne zrAvakanAM bAra vrata aMgikAra karyo. nA kara joDI kare vinatIjI, svAmina tuM avadhAre pavanavega muja mitra che, tene kahe vicAre che bhAga dha | 18 bhavya jIva che tehane, kIMvA abhavya nara eha . kadAgrahI mAne nahIMcha, jInavara vacanaja tehare che.bhAdha| 19 munivara kahe tume sAMbhaLe, manevega rAya sujANa; nemavijaya DhALa bIchaecha, prathama khaMDanI paramANure bhAdha. 20 pachI kevaLI mahArAja sanmukha hAtha joDI te vinatI karavA lAgyuM ke, he svAmI, mArA mitra pavanavegane hevAla-saMbaMdha mane kahI saMbhaLAve che 18 che te mAro mitra eTale badhe kadAgrahI che ke, jInezvara prabhunAM vacanane ja mAnate nathI, mATe te bhavya che agara abhavya che? te kahe che 19 evI rIte tenAM vacane sAMbhaLIne kevaLI mahArAja kahevA lAgyA ke, he mane vega rAjA, tamArA mitrane vRtAMta kahuM chuM te sAMbhaLe! evI rIte zrI nemavijayajIe pehelA khaDanI bIjI LakahI. 20 pavanavega tuja mitra je; uttama chava che te bhavya jIva karI jANaje, emAM nahIM saMdeha 1che te mATe tamane ka6, Page #21 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) khaMDa 1 le. ene eka upAya; pADalIpura dakSiNa dize, tame je tiNe ThAya che ra che bIDuM baMdhava maLI ekaThI, apurava karIne veza; vAdI loka vase tIhAM, duradhara dakSiNa deza che 3 che he mane vega tAre e pavanavega mitra ghaNuM ja uttama jIva che, ane tAre ene bhavya jIva karIne ja jANa, emAM tAre ja paNa saMdeha rAkhavo nahIM ke 1 | mATe have tene sudhAravAne huM tamane eka upAya batAvuM chuM. te e ke, ahIMthI dakSiNa dizAmAM pADalIpura nAmanA nagaramAM tame jaje che 2 ! tame banne mitre ekaThA thaIne apurava veza dhAraNa karI dakSiNa dezamAM jyAM vAdI (vivAda karanArA) leko vase che tyAM jaje. 3 brAhmaNa nAtI malI tIhAM, jAga jeno ThAma, ADaMbara adhike karI, kare temanAM kAma 4 heme hiMsA che ghaNI, chakAya virAdhana thAya, pacaMddhi jIva moTakA, heme agnimAMya 5tyAM tame vAda kare jaI vipranA utAre nAda; lAbha thaze tumane ghaNuM, jaba sAMbhaLaze sAda | 6 tyAM brAhmaNanI nAta maLIne ghaNA ADaMbarathI jagana-hema kare che ! 4 havana karavAthI pRthvI, pANI, tela, vAyu, vanaspati ane trasa e chakAya jIvanI hiMsA thAya che, chatAM te brAhmaNe tyAM moTA pacaMdri jIvane agnimAM heme che . pa tame tyAM jaIbrA sAthe vAda karI tene ahaMkAra utAre, ane vaLI tamAro sAda sAMbhaLavAthI tamane tenI tarathI ghaNe lAbha thaze. 6 gupta rAkhaje jina dharama, bhAMkhaje marama purANa agama thaI AghA jaI, keje kathA kupurANa 7pavanavega tuma mitrane, jaze mane saMdeha, jaina dharama Adara karI, pALaze tava sahI teha che 8 vANI muninI sAMbhaLI, harakhyo hayAM mAMya; praNamIne cAlyo turata, bezI vimAna uchAMya che ? tyAM jaI jaina dharmane gupta rAkhI, purANanAM arya (bheda) kaheje, ane purANanA peTArAnI vAte dUra jaIne gupta paNe kaheje pAchA evI rIte karyAthI tamArA mitra pavanaveganI zaMkA dUra thaze, ane ghaNA Adara mAnathI te jaina dharma aMgIkAra karaze ghaTA evI rItanI muninI vANI sAMbhaLIne mane veganA hRdayamAM ghaNuMja AnaMda thaye, ane tyAM munine namaskAra karIne ghaNA harakhathI te vaimAnamAM besI cAle che 9 che mana ciMtA karatA ghaNI, baMdhava maLaze jyAM hiM; jevAne phirate phire, deza videza ja tyAMhiM 10 che ema karatAM AvI maLe, pUchI kuzaLanI vAta; mohe viMdhyA be jaNA, thayA harakha sukha sAta 11 che Page #22 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. tyAMthI nikaLI te manamAM vicAravA lA ke, mAre mitra have mane kayAM maLaze, evuM vicArI te deze deza pharavA lAge che 10 che ema pharatAM pharatAM te pitAnA mitrane maLe, tathA kuzala samAcAra pUchayA, ane mehe karI teo banne jaNa ghaNu harakhavata thayA che 11 . DhAi rU . phatamala pANIDA gaItI talAva, lazkara Aye hADA rAya. e dezI. vIrA mArA pavanavega kahe vAta, Aja mune harakha vadhAmaNA; vIrA mArA joyA meM ThAmaThAma, sAjana pUchacA meM tuma taNA che 1 vI. mArA AvI maLyA mune Aja, etA divasa tame kayAM hatA; vI. kaho dhurathI te vAta, kahAM jaI AvyA thayA chatA. vI. . 2 vI. manovega kahe tava ema, deza videze daMbhamyo; vI. kautika dIThAM aneka, aDhI dvIpamAMhe huM ramyo che vI3 have mane vega pavanavegane kahevA lAgyuM ke, ke bhAI ! tane zodhavA vAste huM ghaNuM rakhaDyo, ane ghaNAM sagAM vahAlAne puchayuM; paNa Aje te maLyAMthI mane ghaNe harSa thAya che ke 1 che he bhAI tame mane Aje maLyA mATe ATalA divase sudhI tame kyAM gayA hatA? te vAta pahelethI mAMDIne kahe che 2 ne evI rIte pavanavege puchavAthI mane vega kahevA lAgyo ke, he bhAi! huM ja chuM, dhAtakI, puSparAdhe, e aDhIdvipamAM deza deza prate bhame, ane ghaNuMka kai,ke jemAM te 3 che vI. kAzmIra ane gujarAta, geDa ceDa sohAmaNAM; vI. bheTa AbhIra sobhIra, kuMka kaliMga kaja taNuM. vI. 4 vI. malabAra seraTha hAlAra, harabhaja mulatAna jANIe; vI. aMga vaMga kuvyaMga tibhaMga, madhara deza vakhANIe. vi. pAM vI. vAgaDa lATa karNATa, kAnaDa mevADa mALa; vI. vairATa vaccha kacha nAma, kajaLa nepALa jALa che vo che 6 che vI. kaNavIra kAnana deza, kAbIla bIlyaga mevAtamAM vI. gaMdhAra vaidarbhane ThAma, babara kAmarUM jatimAM che vIse 75 ha, kAzmIra, gujarAta, geDa, cIDa, bheTa, AbhIra, sobhIra, kekaNa, kaliMga, keneja, malabAra, soraTha, hAlAra, hIraMbhAja, mulatAna, aMga, vaMga, kullaMga, tilaMga, mAravADa, vAgaDa, lATa, karNATaka, kAnaDA, mevADa, mALavA, virATa, kaccha, vaccha, kAjala, nepALa, jALava, kaNavIra, kAnana, kAbula, bIbhaMga, mevAta, gAMdhAra, vidarbha, babara, ane kAmarU vigere aneka dezomAM bhame che 4 5 6 7 che vI. jatAM jatAM jagamAMhe, pharate dakSiNa diza AvIe; vI. pADalIpura nagaramAMhe, dIThe harakha bahu vyApIo che vI. 8 Page #23 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) khaDa na le. vI. bAra joyaNane vistAra, nayara pADalIpura jANIe, vI. cAra piLa tuMga prAkAra, gaDha maDha keraNI vakhANIe vI. vI. corAsI vaTAM bajAra, hATanI zreNI hAmaNI; vI. sAta bhUmI mAhola AvAsa, gekha jharUkhe citarAmaNI pAvI 10 evI rIte pharatAM pharatAM huM dakSiNa dizAmAM pATalIpura nAmanA nagaramAM AvyuM, ane tyAM mane ghaNe harakha thaye che 8 che te pATalIpura nagara bAra jajananAM vistAranuM che, tathA tenA rastA, poLa, uce gaDha, kIllA vigerenI keraNI (ketara kAma) ghaNuM vakhANavA lAyaka che ke huM temAM rAsI cevaTA che, tathA dukAne badhI zreNubaMdha che, tema saghaLA makAne paNa sAta sAta mALanAM che, ane tenA gokha jharUkhA vigeremAM suMdara citra kahADelAM che ke 10 che , vI. mANika matI vyApAra ratana pravAlAnI nahIM maNA; vI. hIrA jhavera suvarNa, vaNija calAve vaNika ghaNA che vI. 11 che vI. brAhmaNa varaNa vizeSa, vidyA bhaNAve vidhArathI; vI. vedIyA veda vicAra, sAMbhaLe beThA svArathI . vI. 12 . vI. yajJa karI mAMDayA yAga, madha madirA dUdha dahIM ghaNAM; vo. jvalita khAreka khAMDa, sarasava dhRta ToparAM taNAM che vI13 tyAM vaNika leke hIrA, metI, ratna, pravALA, sonuM tathA mANeka vigere ghaNI vastaone mATe vepAra calAve che ke 11 che tyAM brAhmaNonI vastI ghaNuM che ane teo vidyArthIone veda bhaNAve che, ane keTalAka svArthI vedIAo, beThA beThA te veda sAMbhaLe che ! 12 che tyAM leke madha, madirA, dudha, dahI, java, tala, khAraka, khAMDa, sarasava, ghI, Tepara vigerene yajJa kare che ke 13 vI. jogI tApasa saMnyAsa, tehanA maTha raLiyAmaNuM; vI. devala dIse aneka, brahmA viSNu mahezvara taNuM che vI che 14 vI. hanumaMta garI gaNapati, yakSa zeSanAga ne nAgaNa; vI. bhavAnI khetarapALa, caMDI cAmuMDI narasiMha dhaNI che vI15 tyAM jogI, tApasa, sanyAsI vigerenA ghaNA maThe che, vaLI brahmA, viSNu, mahAdeva, hanumAna, pArvatI, gaNeza, yakSa, zeSanAga, nAgaNI, bhavAnI, kSetrapALa, caMDI, cAsu, tathA narasiMha vigerenA raLiyAmaNuM devale che ke 14 15 che vI. ThAma ThAma devala pizALa, gIta nRtya vAjiMtra ghaNAM vI. vAdI vividha prakAra, veda nirdoSa bole jaNAM che vI. 16 vI. bhakti kare bheLA loka, gharaghara purANanI vAratA vI. jaMgama sAkSaja saiva, bhATa bhejaka dila ThAratA che vIme 17 vI. nagara vilokatAM vAra lAgI katuhala jovatAM vI. bolyo pavanavega mana, kema cAlyuM mane melatAM che vI che 18 Page #24 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. (11) vaLI tyAM ThekANe ThekANe devaLa tathA dharmazALAo che ane gIta, nATaka, bAjitra tathA vedAMti brAhmaNA vigere vedanAM mATethI peAkAra kare che ! 16 ! tyAMnA bheALA lAkA ghare ghare purANanI vAtA, tathA purANanA devenI ghaNI bhakti kare che, ane bhATa tathA leAjaka Adikane jagama tirtharUpa mAnIne tene bahu khuzI kare che // 17 5 evI rIte nagaranAM kaiAtuka jovAmAM ATalA vakhata lAgyA, tyAre pavanavega kahevA lAgyA ke, mane cheADIne jotAM tane Ana' kema thayA !! 18nA vI. mitranA lakSaNa eha, sukha duHkha bheLAM te egave; vI. prIta badhANI hAya jeha, rUDe prakAre bhAgave||vI // 195 vI. mitrAI sAcI teha, teDIne sAthe mare, vI. temavijaya kahe ema, DhAla trIjI dila ema TharAvI // 20 // mitranAM lakSaNa tA evA hAya kai, sAthe rahIne sukha dukha bhAgave tathA je prIta baMdhANI hAya, tene sArI rIte bhAgave (nIbhAve) 519mA mitrAi te tenu' nAma kahevAya ke, je sAthe rAkhIne deze deza k, evI rIte zrI nemavijaya mAzare trIjI DhALa kahI.20 hA. payane pANInI pare, prIta rIta kahI ema, svAratha kIdhA tuma taNA, kUMDA dIse prema // 1 // duSTa hRdayanA che. dhaNI, bAlA mIThA bAla, nirthe niravAhe nahIM, kADInA tuma tAla // 2 // vizvAsa dhAtI hAya je, kRtaghna kahIe teha; guNa avaslRNu jANe nahIM, duraMjananA guNu aha||3|| prIta teA "dUdha ane pANInI" peThe rAkhavI joie, ane tame tA svArathI che, mATe tamArA sneha jIke dekhAya che.|| 1 // tamArU hRdaya duSTa che, mAtra mADhethIja mIThI mIThI vAtA karI che, ane koIpaNa rIte te nibhAve tevA nizcaye karI tame ja nahIM, mATe tame mAtra eka kADInI kIMmatanA che ! rA durjana mANasa humezAM vizvAsa dhAtI, karelA upakAranA nAza karanAra, tathA guNa avaguNane nahIM jANanArA hAya che // 3 // bhAi tume khATA sahI, ( muja ) mukI joyA deza; pADalIpura jovA taNI, mujane haiAMsa vizeSa // 4 // dekhADA nahIM je turbhe, rUsaNA karazuM ama; ame jAsu ghara ApaNe, sukha navI su tamA ! manAvega bAlyA tIhAM, mitrajI ma karo rASa; jAsu ApaNu be jaNAM, te che tumane zeSa // 6 // mATe bhAI tame te mArA juThA mitra che, kAraNa ke tamAe mane cheADIne dezAvarI joyA; mane te pATalIpura nagara jevAnI ghaNIja DAMsa hatI // 4 // jo tame mane te dekhADaze| nahIM teA, ame tamArI sAthe rIsa karazuM, ane hu tA mAre ghera jaiza, ane AjathI tamArUM... sukha paNa joiza nahIM // ja ! mitranAM AvAM vacanA Page #25 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) khaMDa 1 lA. sAMbhaLIne manAvega kahevA lAgyA ke, huM mitra tame kreAdha karI nahIM, je tamAne te jevAnI hAMsa che, te ApaNe banne jaNu tyAM jaIzuM // 6 // pADalIpura tuma dAkhavuM, haiDe rAkheA hAma, kazI na karaze zAcanA, karazu sahI e kAma // lA pavanavega te sAMbhaLI, thayA manna raLiyAta; . be jaNa bezI ekaThA, karavA mAMDI vAta // 8 // nijadhara jaI paravArIne, cAlA jaie tAMhi; zAbhe che zaNagArathI, addabhuta tA upachAMhi // 9 // ane tamAne pATalIpura nagara dekhADazuM, manamAM hiMmata rAkhIne jarA paNa AAcanA karo nahIM; ApaNe kharekhara te kAma pAra pADIzu ! cha ! te sAMbhaLIne pavanavega sanamAM ghaNA mAnada pAmyA, tathA teo banne jaNu sAthe besI vAtA karavA lAgyA ! 8 5 have ApaNe ghera jai, saghaLuM kAma kAja sameTIne tyAM jaIe; te nagaranI AsapAsa ghaNA sudara vRkSeA cAlI rahyAM che // 9 k paraNu karIne uDDI, AvavA nija AvAsa; manAvega laTapaTa karI, mitra teDIe tAsa 5 10 // evI rIte TharAva karyA bAda teo potapotAne sthAnake AvavA mATe uThyA, tyAre manAvege lapaTa karIne mitrane peAtAnI sAthe lIdhA ! 10 !! DhAla cothI. te tariyAre bhAI te tariyA. e dezI. uSNu pANie snAna karAvI, devapna kIdhI ragere; cuA caMdananI arcA kIdhI, ane pama vasa paheyAM agere, prItInI rIta jI tume bhAi // 1 // e AMkaNI // bhAjana karavA be jaNa beThA, bhelA sAjana mAMhere, pIrasavA mAMDI sukhaDI sArI, ane pama adhika uchAMhere ghera AvIne tene unA pANIe snAna karAvyuM, pachI deva pUjA karI, sUA caMdana AdikanuM zarIra ra upara lepana karI, umadA vastra paheryAM. huM bhAio tame prItinI rIta te jue // 1 // pachI te banne mitra sagAM vahAlAM sAthe jamavA beThA, ane uttama prakAranI miThAI vigere Ana MdathI pIrasAI // 2 // prI 2 ghevara mAtIcUra ne lADu, khAna khuramAM ne pUrIre; sATAM kINI haisamI marakI, jalebI mesuba cIre / / prI // 3 // seva suhAlI lApasI tAjI, khIra khAMDa AMbAM keLAMre, " akhADa drAkha ne khannura khAreka, sugadhI zAA bheLAMre 5 mI vA4 kuradAlI dadhi dUdha upara, dhRta banI paranAlare; sAlevAM pApaDa taLIche vaDIA, jamI uMcA tatakALare // prI ApAA Page #26 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. pAna sopArI lavIMga elacI, mukha tabela dIdhAM vAre; kapura vAsyAM nIra maMgAvI zaica thayA cAlavA sArU prI 6 ghevara, motIA, khAjA, khura, pUrI, sATAM, sUtrapheNI, hejhI marakI, jalebI, mesuba, kacerI, seva, saMhAlI, lApasI, khIra, khAMDa AMbAM, keLAM, akhaMDa, drAkha, khajura, khAreka, sugadhi zAka, bhAta, dAla, dahI, dUdha, ghInI vADIothI reDAtuM ghI, sAlevaDA, pApaDa, taLelI vaDI vigere jamIne teo ukyA. bAda, pAna, sepArI, lavIMga, elacI tathA tala cAvyAM, ane pachI prayANuM vAte kapurathI sugaMdhi karelAM pANI pIne pavitra thayA che 3 4 . 5 ! 6 . . . . caMdana kapura kezara ghelI, aMga vilepana kara, kusumamAlA paherI keTe, murata velA lIdhare te prI- 7 sAja leIne sAmagrI kIdhI, vimAnamAM besI temare; AvyA tatakSaNa pADalI parisara dIThA manahara ThAkare che prI 8 pachI caMdana, kapura, kezara, vigere ghoLIne aMge vilepana karyuM, tathA kaMThamAM pulanI mALA paherIne mUharata jevA ubhA chA pachI saghaLe sAmAna laI vimAnamAM beThA ane anukrame pATalIpura nagaramAM AvyA, tyAM manahara sthAnake teoe joyAM. 8 utarI heThA vimAna mAMhethI, paheryA vasa te sArI mAthe mukuTa kAne kuMDala, keTe metIne hArare che prI che jo bAhe bAjubaMdha berakhA bAMdhyA, mudrikA TI kArare, pAye mojaDI zoLa saNagare, vazIkaraNa pAse mahArAre che prI. 10 pachI temaNe vimAnamAMthI utarIne, uttama prakAranA va pehevA, tathA mAthe mukuTa, kAnamAM kuMDala, kaMThamAM motane hAra, hAthe erakhA, AMgalIe vIMTI, keDe kaMdora, tathA pagamAM suMdara mojaDIo paherI. evI rIte zola zaNagAra karIne, pAse vazIkaraNanA yaMtra (mahArA) paNa rAkhyA che 9 10 5 ! ekane mastaka khaDano bhAre, bIjane mastaka kAThI - - hAtha kehADe dAtaraDAM laI, bIjA hAthamAM lAThIre che prI11 25 kabADIne karI AvyA, nagara praveza te kIdhare, rUpa joIne acaMbhe pAmyA, lokane AziSa dIdhAre prI. 12 bherI vajADI mATe sAde, ghaMTA nAda suNA re, pUrava dize vAdInI zAlA, jevA aneka loka Are prI13 pachI eka jaNe mAthA upara khaDa (ghAsane) bhAra lIdhe, ane bIjAe lAkaDAne bhAre lIdhe, tathA eka hAthamAM kuhADe ane dAtaraDuM lIdhuM, ane bIjA hAthamAM lAkaDI pakaDI lIdhI re 11 che evI rIte teo kabADIne veza karIne nagaramAM AvI lokone AziSa devA lAgyA, te joI leke Azcarya pAmyA che 12 che tyAM teoe bhuMgaLa, tathA ghaMTa vagADavAthI, pUrva dizAmAM rahelI vAdIonI zALAmAMthI aneka leke jevAne AvyA. jai3 Page #27 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) khaDa1 lo. siMhAsana beThA be bhAI acarija sane Ave; guNa girUA be purUSa anepama, kihAMthI AvyA kahAM javere.mI.14 sArA nagaramAM zabda suNA, bhera ghaMTAno nAdare; dvija sadhaLA sAMbhaLIne AvyA, karavA vidhAne vAdare prI. manapA vAdI kahe ame vAda karIzuM, jJAnI kahe che huM vedare; ene pUchazuM je tame jeNe, te kahe mAMhelo bhedare che prI. 16 tyAM teone siMhAsana para beThelA Ine, lenAM manamAM Azcarya thayuM ke, AvA anopama ane purUSa kayAMthI AvyA haze? ane kayAM javAnA haze? 14 evI rIte AkhA nagaramAM rIte ghaTAne zabda saMbhaLAvAthI saghaLA brAhmaNe vighAne vAra karavAmAM AvyA. 15- HvATI leke kahevA lAgyA ke, ame tenI sAthe vAda karazuM. tathA vedAMtike kahevA lAgyA ke ame temane kahIzuM ke, je tame vedanA UMDA artho jANatA ho to amane kahe che 16 tithI jape joSa amAre, joI kADhe kaI dekhare; savAlAkha jyotinuM mAja che, keka keze jethare che prI. . 17 bhaTTa kahe ame bhAsta mahele hama aratha pUchI lezuM re; kavi bele ame IdanI jAti, pUchIne dezoTo dezure prI me 18 che vyAse vade ame pUrANu vAM, jANuM kema have jAze, kAmI kahe ame kAmane jANuM ema AgaLa e thAzere. prI. 19 teNI le kahelA lAvyA che, amArA setiSamAM kaI cheSa hoya te dekhADe, vaLI amArUM jetika savAlAkha bahAnuM che, temAMthI te keTaluMka kaheze? . 17 bhaTTa leke kahevA lAgyA ke, ame mahAbhAratamAMthI ayaza araze pUchazuM, ane kavi leke kahevA lAgyA che. ame te emane chAnuM lakSaNa pUchIneja dezavaTe deIzuM che 18 vyAsa kahevA lAgyA ke, amo te purANanI badhI vAte jANIe chIe, te have amArA AgaLa teo chatIne kema jAze? tathA kAmazAstranA jANanArAo kahevA lAgyA ke, amArA AgaLa te te hArIja jANe che 19 che. veda kahe ame nADinI vidhimAM, bhAMgazuM ehanAM heDare, vyAkaraNI kahe vAda te amaruM, kema karaze paDaze beDo prImAro pAThaka paDyo besthA tekhiNa, DhIkA pATunAM prahAra hUMkAra karatA AvyA, anukrame saddha teNI vArare che prI | 21 Dedha mAMne mAyA lAbha bharIyA, rAga dveSano gehare; - pahelA khAMDanI DhALe cothImAM, naimavijaya kahe ehare che prI. 22 vede kahevA lAgyA ke ameM ene nADI parikSAmAM harAvazu, ane vaiyAkaraNIe te kahevA lAgyo ke amArI sAthe vAda karatAM te tenI ghaNIja bhale nikaLaze 20 e vakhate saghaLAM pAThaka padhAo bolavA lAgyA ke ame dhakA ane pATuonA - - Page #28 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhama parIkSAnA rAsa. (15) prahAra karazuM, ema huMkArA karatA tyAM AvI paheAMcyA ! 21 // evI rIte krodha, mAna, mAyA, leAbha tathA rAga ane dveSathI bharelA teo saghaLA tyAM AvyA. evI rIte zrI nemavijaya mahArAje pahelA paDanI cAthI DhALa kahI // 22 // T buhA takhata upara beThA caDhI, dIThA sada parivAra, AlAge manamAM tihAM, e kuNu kahie kumAra // 1 // AbhRSNa adhika karI, paheyA zALa saGgAra, iMdra caMdra nAge e, athavA deva kumAra // 2 // anyA anya sAMse paDyA, bhakti kare bada beva; jaganya jAganAM hAmathI, AvyA sahI e deva // 3 // te saghaLA leAkeA A anne mitrane si`hAsa para beThelA joIne manamAM vicAravA lAgyA ke A rAjakumArI kANu haze ? 5aa vaLI A banne jaNA AbhuSajJAvigerethI seALa kSaNagAra karIne beThA che, mATe A te iMdra, caMdra, nAgakumAra, athavA kAi devakumAra che! // 2 // vaLI eka bIjA tenI bahu bhakti karavA lAgyA, ane saMdeha karavA lAgyA ke, kharekhara, ApA yajJa vigerethI A devatAo AvyAche. 3 puNya ApaNAM pAdharAM, AvyA che parameza; tuSTamAna thAze sahI, dhayA aneApama veza // 4 // kAi kahuM e che sahI, nArAyaNanuM rUpa; Apa sahune tAraze, paDayA chIe bhavaphUpa // 5 // kAi kahe mAhAdeva, AvyA ApaNI seva; harahara mukha jape sahu,sathI adhika deva aet n vaLI vicAravA lAgyA ke, kharekhara, ApaNAM puNya pAdharAM jANavAM kAraNa ke, anApama veza laIne izvara peAte sAkSAta AvelA che, ane te kharekhara ApaNAM upara tuSTamAna thaze // 4 // vaLI kAi kahevA lAgyA ke, kharekhara e nArAyaNanuM ja rUpa che, ane ApaNe saghaLA je A bhavarUpI kuvAmAM jIkyA chIe, tene tAraze 5 pA vaLI kei ema kahevA lAgyA ke, ApaNI sevAthI A mAhAdeva pAteja AvyA che, ane A uttama deva che, ema kahI, harahara mahAdevanA pokAra karavA kAi kahe brahmAjI taNA, anupama rUpa AkAra, bAlAkathI AvIyA, tAre sad naranAra 5 7 5. kAI iMdra che. kA kahe sUraja ca; kA vAsI pAtAlanA, zeSanAga tAgedra 5 8 // dvija paDIyA sAMse mahu, praName vArAvAra; bhAva bhagati karatAM ghaNI, phalanAM na paDI bhaMgAra 59 hA, vaLI kAI kahevA lAgyA ke, etA brahmAneja AkAra che, ane te sahu naranArIne tAravAne prAaAkathI AvelA che ! cha ! vaLI kAi te kahe ke, e IMdra che, sUrya che, athavA teA pAtAlanA rahevAzI nAgendra devatA che // 8 // evI rIte dareka lAgyA. 6 Page #29 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) khaDa 1la. brAhmaNe ghaNuM saMzayamAM paDI teone vAraMvAra namaskAra karavA lAgyA, ane evI rIte bhagati karatAM paNa teone tenI samaja paDI nahIM ! 9 che vipra eka be tihAM, saghaLA dIse mUDha, prasuti kare che tame ghaNI, guNa navI jANe gUDha che 10 | viSNu rUpa jaga e nahIM, zaMkha cakranavI pAsa; IzvaranuM rUpa kema kahe, trizula trilocana tAsa 11. cAra veda brahmA mukhe, ajJAnI tame loka subha zaNagAre dekhIyA, kASTa upADe thoka che 12 vaLI eTalAmAM eka brAhmaNa bolI uThaye ke, tame saghaLA mUDha che, kaMI paNa guNa jANyA vinA khAlI teone namaskAra kare che ke 10 che e viSNunuM rUpaja na heya, kAraNa ke emanI pAse zaMkha ke cakra kazuM nathI. tema vaLI mahAdeva paNa kayAMthI heya, kAraNa ke mahAdevane te trizula tema traNa AMkha hoya ! 11 che vaLI A brA paNa hAya nahIM, kAraNa ke brahmAne te cAra vedo meDhe hoya che, vaLI temane AbhuSaNa yukta joI tamee zaMkA karI mATe tame saghaLA ajJAnI che, e te lAkaDAne bhAre upADavA vALA che ! 12 ) . DhAla pAMcamI. A citrasAlI A sukha sajyAre, je mana mAne te kare lajajAre. e dezI. akala sarUpI dIse che ehare, karIne vicAra pUchazuM tere sAca jUThanuM pArakhuM kIre, nahIMtara eone dezoTa dIjere che 1 . brAhANa saghaLA bolyA vANu, kavaNa nagarIthI AvyA jIre kavaNu jAtinAM che tume bhAI, kizu kAraNa AvyA rUpa banAIne ArA kavaNuM dharama karo cho sArare, kavaNa zAstra bhaNyA guNa dhArare; vAda kare amanuM nidhArare, to ama upaje harakha apAra 3 A keI akala svarUpa che, mATe emane pUchIne parIkSA karaze, ane je ajJAnI jaNAze te teone dezavaTTe ApIzuM 1 pachI saghaLA brAhmaNe teone puchavA lAgyA ke, he bhAIo tame kayA nagarathI, ane zA vAste ahIM AvyA che, tathA tamArI jAti zuM che? ke 2che tamAro dharma karyo che, tame kayuM zAstra bhaNyA che, ane jo tame amArAthI vAda karaze, te amane atyaMta AnaMda thaze. 3 manovega kahe sAMbhaLo vikhare, ame chIe kabADI kSIprare, vAda kaho kema kIje tumasure, tame sadda AvyA maLIne amasurA nyAya purANanI navI jANuM vAtare, dharamAdharamanI na bujhu tAre; rAnamAMhe rojhaDA jema jIvare, te sarikhA ame zuM savare che 5che dvijavara tava pAnala thAere, je navI jaNe tume be kAMere; te ghaMTAne kema kIdha nAdare, bherI vajADI pADyo tuma sAdare che ! Page #30 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. ke, he brAhmaNo ame te ( 10 ) northa khADI chIe, tame vananA rAjhanI mArka sAMbhaLI brAhmaNa tyAre bherI tathA nyAyare // 7 // tyAre manevega kahevA lAgyuM saghaLA maLIne AvyA che, te ame te tamArI sAthevAtuM kema karI zakIe 4 // nyAya purANunI, tema dharma adharmanI vAta kaI amAM jANatA nathI, mAtra * chIe jJAna thaI ame phrIe // 5 // evAM teonAM vacana dhAtura thai kahevA lAgyA ke, tyAre tame kazuM jANatA nathI; ghaMTa vagADI tameAe amane zA mATe khelAvyA 1 // garva ghaNA ANI manamAMhAre, ucA caDhI beThA che . ucchAMhIre ati ghaNA kIdhA tume anyAyare, narama thaI bAlA have manAvega kahe ame emare, nAda kIyA te kAka jemare, te mATe tame sahu malI AnyAre, tumane ame be dilamAM nAbhyAre. 8 jo na game sihAsanapara beThAre, tA ame utarI besu haThAre; rIsa na karI amane tume devara, jyAMthI AvyA jA' tatakhevare ! leto tame manamAM ghaNA akAra lAvIne je uce caDI beThA che, te tamAe bahu anyAya karyA che, mATe have narama thaIne nyAyanI vAta khele aa cha ! tyAre manAvega kahevA lAgyA ke, ame tA eka ramujanI khAtara nAda karyo che, ane te sAMbhaLI tame aSA ahIM AvyA, ane amArA para gussA karavA lAgyA ! 8 // je haMmeAne pAlavatu' na heAya, teA ame si'hAsanaparathI utarI nIce besazuM; ane jyAMthI AvyA chIe, tyAM pAchA jaIzuM. temAM tame gussA zA mATe karA che? ! huM to na rAjI thaine viSTha kahe bhAI, rUpa dekhIne kahIye citta lAIra; vastra AbhUSaNe dIsA tAre, mIThA bAlA mATI mAre|10| nIca kAma kAM karA kumArare, khaDa iMdhaNanAM ANA bhAra sAca kahA jUThuM mata beAlare, jehavA rUpe che. tehaveA tAlare // 11 nAti jAtinA kula mata leAAre, sAcu' kahetAM rakhe tume apAra, manAvega kahe tume che. mATAre, nyAya purANamAM ame chu khADhAre 12 tyAre brAhmaNA jaza zAMta thai kahevA lAgyA ke, tameAne.A vasra AbhuSaNAthI zaNa gArelA tathA svarUpavaMta joine puchIe chIe. tame te mIThA kheAlA ane zAMta dekhAo che| / 10 / vaLI huM kumArA tame A kAi tathA khaMDa upADadhAtu' nIca kAma zA mATe kare che ? mATe tame jIThuM nahIM khelatAM sAthe sAcu' kahI de ? kAraNa ke, jevA tame rUpavata che, tevAja uttama dekhAe 75 11 / / ame tamAne sAcu kahIe chIe, mATe emAM tamAre gussA karavA nahIM, vaLI tamArI nAta jAta paNa gupta rAkhA nahIM. tyAre manAvega kahevA lAgyA ke, tame te meTA che, amAne te nyAya purANanuM alpa jJAna che ! 12 nIce taNAM AdayAM ame kAmaruM, kema purAya vivAdeM hAmare, balavatA sagAte vAdare, kIje tA vadhe vikhavAdare ! 13 / / bahu Page #31 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) khaDa 1 lA. ame ekAkI paradezI leAkare, je beAlu te sarve thAe phAkare; sagAM sAjana nahIM IhAM kAyare, te amArA sAkhI kANu haiAyare. 14 brAhmaNa sahu bAlyA teNei vArare, tume khedra bhAI deva kumArare, sAcI vAta kaheje niradhArare, kyAM purANu sAcAM (saradArare / 15 / / ame te A nIca kAma karanAra chIe, mATe vAda karavAmAM amArI te hiM'mataja kema cAle? vaLI baLavAna sAthe vivAda karavAthI vikhavAda paNa vadhI paDe ! 13 5 vaLI ame ahIM ekAkI ane paradezI, tethI je kai khelIe, te saghaLuM vyartha jAya, vaLI ahIM amArAM kAi sagAM vahAlAM paNa nahIM, mATe amArI sAkha paNu kANu pura? // 14 // tyAre saghaLA brAhmaNA kahevA lAgyA ke, tame te banne phAi devakumAra lAgeA che, mATe sAcI vAta karo ke, kayAM purANA sarvathI uttama che? 15 nyAya niti mAcI kA vAtare, asatya bhAMkhyAthI hAze dhAtare; manAvega kahe sAMbhaLeA vAcare; dhAta haiAe beAlatAM sAcare // 16 // sALa mUThIo nara kahyA ekara, sAca bAlyAthI pAmyA Thekare; garadana upara sALa muTha khAdhIre, te nara nIta rahyA tIhAM bAMdhIre. 17 dvija sadhalA tava kahe kara joDare, amane sAMbhaLavAnA che kADare; sALa mUThIyA nara taNI vAtAra, sAca bAlyAthI kema pAmyA dhAaAre.18 mATe nyAya ane nitinI vAta karo, jo asatya khelazeA tA tamArU' mRtyu thaze. evu' sAMbhaLI manAvega kahevA lAgyuM ke, bhAie ! sAcu. elavAthIja mRtyu thAya che. 5 16 // eka seALa mUDIe nAmai mANasa hatA, tene sAcu khelavAthI garadana upara sALa mUThIne mAra paDyA, temaja tene adhikhAne rahevu paDayu // 17 // evu' sAMbhaLI brAhmaNA kahevA lAgyA ke, te sALa mUThIA mANase sAcuM khelavAthI kaeNma mAra khAdhe te amAne sAMbhaLavAnI ghaNI IcchA che mATe sabhaLAvA // 18 manAvega bAlyA guNavatare, malabAra deza dezAmAM satare, maMgalapura nAme che gAmare, vRkSa vADIe karI abhirAmare| 19 // agara tagara uMcA che tAlare, zrIphala phephala sa tamAlare; marI lavIMga sahakAranAM ThAmare, dhanavaMta leAka vase teNe gAmare 5ranA bhamara nAme kuNabI che ekare, rU5NI nAme nAra suvivekare; pehelA khaDano pAMcamI DhAlare, temajaya kahe thai ujamAlare // 21 // tyAre manAvega kahevA lAgyA ke, he guNavatA, eka malakhAra nAme uttama deza che, tyAM vRkSa ane vADIee karI zAbhAyamAna magalapura nAme nagara che ! 19 // tyAM agara, tagara, tAla, zrIpUla, phasa sepArI, tamAla, marI, lavIMga tathA AMkhAnAM vRkSA ThekANe ThekANe che, tathA tyAMnAM lAkA paNa ghaNA dhanavata che ! 20 u tyAM bhramara nAme eka kaNukhI rahe che, tene rUpaNI nAme strI che, evI rIte pehelA w'DanI pAMcamI DhALa zrI nemavijaya mahArAje Anada sahita kahI // 21 5 Page #32 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. sudA. madhukara nAme putra che, krodhI mUrakha rimAla; nija dharanuM dhana khAine, viNasyA kheti mAla // 1 // eka dIna bApe putrane, moTI kIdhI rIsa, kApa caDhAvI cAlIyA, gA gAma daza vIza| 2 / / AhIra dezamAM AvIyA, pipala nAme gAma; dhAna khetranAM ANIne, (khalAM) kIdhAM ThAmeAThAma / / tene madhukara nAmane putra che, paNa, te dveSI, murakha, ane risAla che, teNe peAtAnu saghaLu' dhana paNa gumAvIne kheti AdikanA mAlanA paNa nAza karyA // 1 // eka dIvase tenA bApe tenA upara ghaNI rIsa karIne tene ThapakA ApyA, tethI te tyAMthI gusse thaIne gAmA gAma rakhaDatA cAlavA lAgyA ! 2 ! evI rIte cAlatAM cAlatAM AhIra nAmanA dezamAM pi'gala nAme garbhamAM AvI pahoMcyA. te gAmamAM leAkAe khetareAmAMthI judAM judAM prakAranAM dhAnyA lAvIne khalAM kIdhelAM hatAM 535 madhukara kahe leAkA bhaNI, (A) dhAna taNAM 'bAra, ghauM caNA cALA dhaNA, maga maThanA nahIM pAra // 4 // deza tumArAmAM sahI, nipunyAM ehavAM dhAna; deza amAre ehavAM, nipaje phela pAna 5 5 5 marI lavIMga ne elacI, zrIphala keLAM drAkha; aneka vastu upaje, AMbA kerI zAkha|| 6 // tyAM jaI madhukara leAkAne kahevA lAgyA ke, huM leAkeA tamArA dezamAM jema ghauM, caNA, cALA, maga tathA maTha vigere dhAnyA pArka che, tema amArA dezamAM sepArI, pAna, marI, lavIMga, elacI, zrIla, keLAM, drAkha, AMkhA vigere aneka cIjo jathAkhadha pAke che. // 4 // 5 // 6 // (19) vAta madhukaranI suNI, acarija pAmyA lAka, eka kahe navI mAnIe, je bAle te pheAka zANA paTela talATI ema kahe, ehune kIje kema, DhAkAra teDI pUchIe, kazuM kaheze jema||8|| evI rItanI madhukaranI vAta sAMbhaLIne leke Azcarya pAmIne kahevA lAgyA ke, ame tArI vAta bIlakula mAnIe nahIM, tuM teA je khele che te juThThuM che ! chA tyAra pachI paTela talATI vigere vicAravA lAgyA ke, A juThA melA mANasane sajA karavA vAste ThAkeAranI salAha lai te kahe tema sajA karavI // 8 !! kApa karI DhAkAra kahe, khADe dhAlA eha, chedA nApha paTela ke', talATI bAle teha // 9 ! hAtha pAya cheA parA, TA bAlA leAka; teha rAkhaveA navi ghaTe, kala mUke phAka 5 10 // pachI ThAkAre (gAmanA rAjAe) kreAdha karIne hukama kramALye! ke, ene heDamAM ghAleA; vaLI paTela kahe ke, tenuM nAka kApA, ane talATI kahe ke enA hAtha paga kApI nAkhA, e mANasa juThA Ale che, ene rAkhavA cagya nathI; evI rIte lAka tenApara jIruM, kalaka devA lAgyA ! 9 5 10 // Page #33 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) khaDaga leze. tAi hatI. rAma sItAne Troja karAve che, traNase hAtha bhAi bhaNAve che. e dezI. dhruvA zeTha bAlyA dayAvatare, svAmI eha dIse che satare cIbhaDAM ceArane bhUsaTa dIjere, evaDuM e kAma kema kIre 5 1 5 ATha DhIMka garadana mAMhIra, kroe vAta kahI sata tAMhAra, rAjA de vAta sahu mAnIre, dIdhI Ai DhIMka tehane kAnIph // 2 // tyAra pachI, yAvata evA devAzeTha khelyA ke, he svAmi ete kAi bhALe, mANasa dekhAya che, cIbhaDAnA cArane tA kai halakI sajA karavI joIe, ema enA upara vadhAre gusse thavu joie nahIM ! 1 5 ene garadana upara ATha mukkIe mAravI. evI rItanu devA setu vacana rAjAe mAnya karIne tene gupta rIte ATha mukkIo bharAvI 5 2 k madhukara citave manamAMhAra, sAca bAlyuM khAvA mAra AMhIra, jIvatA nija para jo nara, tA ehavA mAra navI khAure // alt ema citavI cAlyA teNI vArare, vege AA deza malabArare; lavIMga elacI marI dekhIre, lAkA prate kahuM tava cekhIre // 4 // evI rIte sajA thayA pachI madhura manamAM vicAravA lAgyA ke, AvI rIte sAcu maLyAthI te ulaTA mAra jaDyA; mATe have jo mAre nagare jIvatA jAuM, te AvA mAra koi divasa khAu nahIM ! 3 mA ema vicArane turata te potAnA malabAra dezamAM AnyA, tyAM vaLI te bhALeA mAjIsa lavIMga, elacI, marI vigere joine lokone kahevA lAgyA ke, 54 5 sAMbhaLeA tume malabArI lAkare, vaNu mAharU' mata jANA phAkare; eka mAhAra deza che ehavAre, me' jai joyA te kahevAre 5 55 ghauM mAlI caNAnI rAzare, maga maTha ceALA java te khAsara, elacI ne lavIMga seApArIre, zuM karIe jIe citta dhArIre // 6 // malakhArI lAka, tamane eka sAcI vAta kahuM chuM, te tame jIThI dhArA hIM. me atrethI AhIra dezamAM jai, tyAM ghauM, cAkhA, caNA, maga, maTha, jU vigerenA DhagalA joyA che. te te bahu upogI che, ApaNA dezamAM je elacI, lavIMga, sApArI thiMgere thAya che, te te zuM kAmanAM che? // 5 // 6 // malabArI loka suNI kApyAre, madhukaranAM vaNa te leApyAre, parava rIti veNu kIdhIre, Ai mUThInI mAra te dIdhIre 7 5 khATA bAlA nara che ehare, anya anya kahe sahu tehere; lAka Age kahI satya vAtare, sALa mUThInI khAdhI dhAtare // 8 // malabArI le ke teNe hAma, sela mUDI dharAvyu. nAmare, manAvega kahe vipra Agere, sAcAlye yara te khagere 59 5 Page #34 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. (21) te sAMbhaLI malakhArI leAkeAe gusse thaine tenI vAta mAnI nahIM, ane AgaLanI mAphaka ahIMAM paNa tene ATha mUThIonA mAra maDyA ! 7 ! vaLI leAkeA paNa sAMheAmAMhe vAtA karavA lAgyA ke, A mANasa khAtA khelA che, evI rIte leAke AgaLa sAcI vAta kahevAthI be vAra maLI tene sALa mUThIonA mAra maLye AdrA ane te kAraNathI malabArI lekAe tenu seALa mUThIe nAma TharAvyu mATe manAvega ka hevA lAgyA ke, huM viA, evI rIte sAcuM khelyAthI vayara adhAya che 5 lA nija nija deza teNI je vAcare, avara deza na mAne sAcare ApaNA mata AgaLa je vAtare, na game koika thAya utpAtare. 10 tema tuma Age kahIe vAtare, te thApa sArI hoya khyAtare; ema karatAM upaje virAdhare, ati vAdhe manamAMhI kAdhare ! 11 u vipra beAlyA sAMbhaLI vANIre, upaje nahIM dukhanI khANIre; evA ajJAno nathI ahi kAre, kahese vAta tumArI joire ! 12 / pAta peAtAnA dezanI je vANI che, te khIjA dezanA loko mAnatA nathI, vaLI ApaNI matimAM je vAta Ave che, tethI ulaTI vAta gamatI nathI ane utpAta thAya che pA10nA tevI rIte tamArI AgaLa sAcI vAta karavAthI tamA te mAnA nahIM, ane tethI virAdha upajIne manamAM ghaNuMA kredha utpanna thAya // 11 // te sAMbhaLI brAhmaNA kuhevA lAgyA ke, tamArI vAtathI amane duHkha upajaze nahIM, vaLI AMhi phAI eve. ajJAnI-murakha nathI ke tamArI vAtanI tulyanA karacA vinA kAMipaNa kahe // 12 manAvega kahe tume vAdIre, vAda karavAne unmAdIre; * zakA ama manamAMhe evIre, mAnA nahIM sahI tevIr // 1 // vima sAMbhaLIne tava ja pere, sAca kathAthI kuNu ka pere, sAca tA je kahyA gUDhare, amamAM nahIM kai mRtare ! 145 manAvega che| tume jANure, vAta kahe sAcI paramANure, kaheze keAI vAta vicArIre, I na kare mArI tArIre 5 15 // tyAre manAvege kahyuM' ke, tame saghaLA vAdI che, ane vAda karavAne uddhatAIthI tatpara thayA che, ane amArA mananI zA tame mAnA nahIM tevI che. tA 17 ! te sAMbhaLI brAhmaNA kahevA lAgyA ke, sAcu kahevAthI kene duHkha thaze ? tame sAcI vAta kaheze te adhA samajI zakaze; amArAmAM kaMIjI sujha nathI ! 14 5 he manAvega tame jANakAra che, mATe sAcI vAta karajo; e kaI mANasa vicArIne Ale te temAM kAi mArI tArI karatuM nathI ! 2R U mane vega kahe sahu sAthare, tame sAMbhaLeA vidyAnA mAtha mUDha upara aa kadu' jehare, jUTha bAlyA upara tehare mA 165 kahezu kathA te to DIre, mata jaNA tame keAI DIra kaThApura ehavu eka chAjere, nagara avaramAMhI virAre // 10 // Page #35 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) - khaMDa 1 le. prajApAla nAme tihAM rAjAre, tehanI che moTI mAre; brAhmaNa varaNanA vAsare, veda bhaNAve ati khAsa che 18 che pachI mane vega saghaLA lokone kahevA lAgyA ke, he vidyAnA bhaMDAre tame sAMbhaLe, huM tamane mUDha upara tathA juThu belavA upara eka kathA kahuM chuM ke 16 che te kathA huM tamane kharekharI kahuM chuM, te tamAre jarA paNa juThI jANavI nahIM, kaMkApura karIne eka saghaLA nagaromAM ziromaNI samAna nagara che ! 17 tyAM prajApALa nAme akhaMDita AzAvALe rAjA rAja kare che, tyAM keTalAka uttama varNanA brAhmaNe vase che, te lekene sArI rIte veda bhaNAve che ke 18 che bhUtamati nAme che eka, vidyAvaMta vinaya vivekare varasa pacAsa thayAM vArUpe, niradhanamAM siradAre che 19 samasta maLIne paraNAvyo re, jaganadattA nArIne lAvyo re, pahelA khaMDanI DhAla te chaThThIre nemavijaye bhAMkhI te mIThIre . 20 te brAhmaNemAM bhutamati nAme eka vidvAna, vinayI tathA vivedI brAhmaNa che, tenI umara pacAsa varSanI che, paNa te mahA daridrI (dhana vinAne) che ! 19 tathApI saghaLA lekee ekaThA thaI tene jaganadattA nAme strI sAthe paraNAvya; evI rIte nemavijayajIe pahelA khaMDanI uttama evI chaThThI DhALa kahI che 20 che ghara ApyuM saghaLe maLI, maMDAvI nizALa brAhmaNa putra bhaNe ghaNA, jamaNa dIye kuradALa 1 bhUtamati brAhmaNa bhalo, jagana jaga kare hama; nagaraloka mAne ghaNuM, rAkhe manamAM jema che jaganadatA nArI bhANI, kIDA upara bhAva; gara mehe che ghaNe, khele avasara dAva 3 che vaLI saghaLAoe ekaThA thaI tene rahevAne ghara ApyuM, tathA eka nizALa paNa maMDAvI ApI. tyAM keTalAka brAhmaNanA chokarAe bhaNavA lAgyA, teo tene dALa bhAta jamADatA hatA te 1 che te uttama bhutamati brAhmaNa ghaNA jaganajAga karato, ane tethI nagaranA lake tene ghaNuM mAna ApatA, ane te paNa manamAM ghaNuM jora rAkhatA ho 2o te gharaDe bhutamati mehane lIdhe pitAnI jaganadattA nArI sAthe vakhate vakhata kAma vilAsa sukha jogavavA lAge che 3 che rAta divasa sukha bhegave, vidhAno abhyAsa; dezI paradezI ghaNuM, mAne vaidaja vyAsa | 4 Avyo eka vidyArathI, devadata che nAma bhUtamatine vAMdhIne, beThA jaI eka ThAma 5 bhUtamatie pUchayuM, tuma AvyA kuNu kAja; rUpa sobhAge AgalA, kahe amane mahArAja ne 6 che Page #36 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (23) te rAta divasa vighAne abhyAsa karI sukha vilAsa bhagavate have, vaLI tene keTalAka dezI, paradezI, vaida, vyAsa vigere ghaNu mAna ApatA hatA 4 eTalAmAM eka devadatta nAme vidyAthI tyAM AvI caDyo, ane bhutamatine namaskAra karI eka jagAe beTho che 5 che tyAre bhutamatie tene pUchayuM ke, tame ahIM zA mATe padhAryA che? tame mahA svarUpavAna tathA saubhAgyavatA lAge che, mATe he mahArAja ! ApanI saghaLI bInA ane kahe che 6 che devadatta tava vinave, be kara joDI tAma; ama AvyA bhaNavA bhaNI, tuma pAse suNa svAmInA bhUtamatiye rAkhIyA, mAMDe zAstra abhyAsa; veda bhaNAve niramAlA rAta divasa te pAsa che 8 jaganadattA nArI thakI, karatAM bahAlI hAsa; jeDa malI bidu sArakhI, hasatAM hAsya vilAsa 9o Ima anudina te bene, bAjhayA behAlo neha kAMti kalA vAdhi ghaNI, rU5 anopama dehane 10 che , pachI devadatta tene be hAtha joDI kahevA lAgyuM ke, he svAmi! huM tamArI pAse bhaNavA vAste Avyo chuM cha che te sAMbhaLI bhutamatie tene pitAnI pAse rAkhe, ane veda vigerene nirmaLa zAstrane te rAta dahADo abhyAsa karavA lAgyo che 8 che tyAra pachI te devadattane jaganadatta strI sAthe hAMsI mazkarI karavAnI ghaNI Teva paDI; ema hAMsI karatAM karatAM bannenI sarakhA sarakhI joDI maLI gaI che. 9 evI rIte banene divase divase ghaNe neha baMdhANo, tathA banenA zarIranI kAMti, rUpa Adika vadhavA lAgyuM ke 10 che , DhANa sAtamI, sItA te rUpe rUDI, jANe AMbA DALe sUDI he sItA ati sehe e dezI. eka dina AvyA jaNa cAra, mathurA nagarIthI teNi vAra; bhAve bhavi suNebhUtamatI teDavA sArU, vinati kare AvI te vArUA. bhA.1 padhAre amAre deza, sevA cAkarI karazuM vizeSa che. bhA. . azva ajA medha thAze, moTo jagana jAga kahevAze. bhA . 2 have ema karatAM eka dahADe, cAra mANasa mathurA nagarathI bhutamatine teDavA vAste AvyA, ane kahevA lAgyA ke, amArA nagaramAM azvamedha (je jaganamAM jIvate ghoDo heme che te) tathA ajAmela (je jaganamAM jIvate kare hame che te) karavAne che mATe tame tyAM padhAre, ame tamArI baradAsa cAkarI sArI rIte karIzuM che 1 2 . tuma vinA te koNa jANe, teNe kAraNa melyA TANe che. bhA. tIhAM AvyA leka aneka, koNa jANe jagana viveka ho. bhA. 3 bhUtamatie hA vALI, sAca veNunI dIdhI tAlI che. bhAva nArIne teDI ekAMte, zIkhAmaNa de bhalI bhAve che. bhA. 4 Page #37 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) khaDa phU lo. dharamAMhI pAho te, lAMchana lAge kai vAte hai. bhA te tume mata karo kAma, karaze harazA mAM kAi kAma hai, bhAga pA tamArA vinA te yajJa vidhi krANu jAze? mATe ame tame ne kharekhara jaMkhatasara teDavA mAtmA chIe. vaLI tyAM ghaNA leke AvyA che, paNa tyAM yajJa AdikanI vidhi kAI jANatu' nathI ! ka ! bhutamatie te vAta kabula karIne tyAM AvavAnu vacana ApyuM; pachI te peAtAnI strIne ekAMte teDI jaine zIkhAmaNa devA lAgyA ke, 54aa tame rAtre thanI aMdara sUI raheo, ane ThekANe ThekANe karaze nahIM, tathA lAMchana lAge evu kaI paNa kAma karazo nahIM. 5 5 5 jovanamAM ekhama lAge, mAha vAle madana bahu jAge DA. bhA ati dhaNu zu kahu temane, mAsa cAra thAze tihAM amane hA. bhA 6 devadattane be lAvyA, dhara e tumane bhaLAvyA hai, bhA zikhAmaNa kadu' sArI, ekalI dharamAM che nArI hA. bhA. tA 7 bhaNajo gaNajone rahejo, marAThe karIne vahejo heA. bhA rAte eTale AvI sUjo, tezA mAM phAi na dUjo heA. bhA. 5 8 // cuvAvasthAmAM mANasAne humezA mehunA vadhArA thai kAmanI avasthA jAge che, mATe te ghaNuM jokhamanuM kAma che, have tamAne vadhAre zuM kahu? vaLI tyAM mane cAra mahInA kheATI thavu paDaze // 6 // vaLI devadattane khelAvI zikhAmaNa dIdhI ke, je A ghara tane soMpu chuM", ane gharamAM zrI. ekalI che ! cha AmATe ahIM, tame bhaNajo, gaNo, ane marajAdAthI rahejo, vaLI rAtre eTalA upara sUi raheo, pazu sAthe kAine ahIM teDI lAvaze nahIM ! 8 // ema kahIne cAlyA sAtha, eka ekanA grahIne hAtha heA. bhA mathurA nagarImAM paheAtA, tyAM sahu sAtha vATa jotA hai. bhA|| 4 // mAna dai besADavA Ama, sahu lAgyA ApaNe kAma hA. bhA ghare jaganadattA nArI, nava jovana bAla kumArI heA. bhA. / 10 / / devadatta vidyArathI teha, mAMDacesa ghaNA tehathI saneha heA. bhA bAle jaganadattA nArI, majazuM rAkho ekatArI heA. bhA // 1 // evI rIte strI tathA vidyArathIne zikhAmaNa daine teDavA AvelA mANaseAnI sAthe bhutamati mathurA nagarImAM gayA, ke jyAM saghaLA leAkeA tenI vATa jotA hatA ! huM gha tyAM temane mAna daIne yogya sthAnake besADyA, pachI saghaLA lAke pAtAtAne kAme lAgyA. have ahIM ghara AgaLa jaMganadattA zrI bAlakuvArI chekarI jevI yuvAvasthAne pAmelI che ! 10 / teNIe devadatta vidyArathInI sAthe ghaNuMA sneha cAlu karyo, ane tene kahevA lAgI ke, have tame mArI sAthe eka manathI rahevu aaN 11 hai garaDhA gayA che gAma, ApaNu benu thayu che kAma hA. arathI nArIne ANI, devadatta beAle have vANI hai, jA / 12 / Page #38 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. gArANI nAma kahAve, teNe manamAM zakA Ave heA. bhA zuM karIe karmanI vArtA, kema melIe vayaNa tuma hatA hA. bhAnA1 hari hara brahmAdika deva, kAme pIDANA tatakheva hA. bhA ApaNu chIe mAnavI deha, trikaraNa kema rAkhe teha heA. bhA. 5145 kema ke gharaDA (jItamati) gAma gayA che, mATe have ApaNu bannene sArA lAga che, evI rIte te strIne garajAu jANIne devadatta kahevA lAgyA ke, 5 12 // tame mArA gurUnI srI che, eTalI manamAM zaMkA Ave che, paNa karmanI vArtA keTalIka hu kahu? vaLI tamArU vacana paNa mArAthI kema lepAya 5 135 vaLI Dira, mahAdeva, brahmA Adika deve paNa kAme karI pIDANA che, te ApaNe manuSya jAti te trividha (mana, vacana, ane kAyAe) karIne kAmane kema chati zakIe? # 14 tA tuma vayaNa kema leApAe, brahma hatyA mujane thAe he. bhA vedhaka vayaNe ema malIyA, eka ekanAM hRdayathI bhalIyA hai. bhA. 15 gArANI devadatta chAtra, krIDA karavA lAgyA sukha pAtra hai|. bhA enA sarakhA maLyA joga, rAti divasa mANe bhAga hA. bhA16 ema karatAM cAre mAse, gayA beThu jaNa besI vimAse hai. bhA Avaze tuma java pyArA, tatra mujane melazA nyArA hai. bhA. // 175 vaLI tamArU vacana paNa mArAthI kema lepAya? kAraNa ke tethI te mane brahma hatyA lAge. evI rIte vedhaka (bhedanArA) vacanAthI, eka bIjAnAM hRdaya maLI gayAM 51pA pachI gArANI ane vidyArathI sukhethI kAma krIDA karavA lAgyA, vaLI bannenA sarakhA joga maLavAthI sukha vilAsa sArI rIte bhogavavA lAgyA! // 16 5 evI rIte sukha bhAgavatAM cAra mahInA thavA AvyA, tyAre banne vicAramAM paDyA; ane devatttatta kahevA lAgyA have tamArA svAmi Avaze eTale mane te tame kahADI mukaze 5 17 5 ekAMte beThu jaNa besI, vAta karatAM nArI vhesI hA. bhA tume dilagIra mata thAo, meluM nahIM jIva ne e he. bhA. 5185 prapaMca karU eka ehavA, ApaNu bhelAM raddu tehavA hA. bhA te mujane sAcI jANA, tume dukha haIe mata ANA hai. bhA. 51lA jaganadattA tava cAlI, madhya rAtri jhAlI karavAlI hA. bhA pehelA khaMDanI sAtamI DhAla, nemavijaya kahe tatakAla heA. bhA 20 evI rIte ekAMte bezI vAta karatAM te strI kahevA lAgI ke, tamAre jarA paNa Dhilagira thavu' nahIM,. mArA jIva jAya tyAM sudhi huM tamAne cheDanAra nathI ! 18 ! have huM eka evA prapa`ca karU ke, jethI ApaNa banne hamezAM sAtheja rahI zakIe. ane evuM' karUM tAja hu` sAcI chuM ema jANajo. ane tame manamAM jarApaNuM duHkha lAvaze nahIM. 519mo ema kahI jaganadattA strI hAthamAM taravAra laine tyAMthI madhya rAte ekadama cAlI. evI rIte pehelA khaDanI sAtamI DhAla nemavijayajIe kahI // 20 // 3 x (25) Page #39 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) masANamAM gaI ekalI, ANyAM maDAM be raga eka mukyuM nija helIe, avara Telo caMge chedhana sadhaLo kADhI lIyo, dhare lagAvI Aga; madhya rAtri do nikaLyAM, cAlyAM uttara bhAMga ArA maMdira lAgyuM ati ghaNuM, malIyA leka apAra karatA hAhAkAra tyAM, sarve banyuM taNi vAra 3 mA teNe masANamAM ekalI jaIne mANasane che mAM (maDAM) lAvIne, eka pitAnA helIyA upara tathA bIjuM dharanA eTalA upara mukayuM che ne te pachI gharamAMthI badhuM dhana kArsa laI, gharane Aga lagADI, bane jaNa tyAMthI nikaLI uttara dizAmAM cAlyAM 2 zeDI vAlmAM te te Aga vadhI gaI, ane eka leke tyAM AvIne hAhAkAra karA lAgyA; paNa eTalAmAM te saghaLuM baLI gayuM. 3 jaLa chAMTIne elavuM, balyAM dIThAM be bhinna; roka kare brAhANa ghaNuM, thayA khedathI khinnAlAM rAma rAma sad u. care, sati ziremaNi teha, mIThAM bolI geraDI, ehavI nahIM guNageho patA viSNu viSNu eka kahe, mATe duo akhatra; gurU bhakti vivArathI, bharama thaye dvija putra che 6 che zeka kare jana tyAM ghaNA, kIdhAM snAna apAra; brAhyaNuM sahuM vicAratA, naphara melIe sAra che 7 pachI te upara pANI chAMTIne Aga olavI nAkhI, ane tapAsa karatA banne jaNane judA sthaLe baLelA joIne, brAhmaNe kheda sahita zekAtura thayA 4 saghaLA ke me DethI rAma! rAma! bAlIne kahevA lAgyA ke, are bIcArI mahAsatI, tathA madhura belI gerANI kevI bhalI hatI? enA jevI bIjI koI guNavAna strI maLaze nahIM. 5 vaLI kaI hari! hari! vIgere zabda belI kahevA lAgyA ke, are bicAro vi ghArathI, gurU bhaktimAM ja lIna thaIne baLI bhasma thaye 6 pachI tyAM saghaLA- . oe atyaMta zoka sahIta srAna dIdhAM, ane vicAravA lAgyA ke, have bhutamatine khabara devA vAste kaI epIo mekalIe cho lekha lakhIne brAhmaNe naphara mukayo niradhAra; bhUtamati Ave te jalada, DhIla ma ka lagAra 8 baLI gayu dhara tame taNuM, vidhArathI vanitAya; aganImAM baLIyAM bedu, thayuM aghaTatuM AMya lAlA ubhA nava raheze tihAM, pANI pIvA kAja; dahana thayuM ghara tuma taNuM, ghaNuM zuM lakhIe zaja che 10 che ema vicArIne bhutamatine brAhmaNe e kAgaLa lakhyuM ke, he bhAI tamArU ghara, vidyArathI tathA tamArI strI saghaLAM agnimAM baLI gayAM che, je ghaNuMja mAThuM kAma thayuM che, mATe tame tyAM pANI pIvone paNa ubhA nahIM rahetAM turata Avaje, jarA paNa vakhata Page #40 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (27) lagADaze nahIM, vaLI tamane vadhAre zuM lakhIe? tamArU AkhuM ghara baLI bhasma thaI gayuM che. te mATe A kAgaLa lakhIne khepIyA sAthe tamane eka che TAlA1nA - DhADha kabI. DhAle che mukha mArU, enI AMkhaDajhaLako dArU, mArA pazu savAIreDhAla e. mathurAM paheAte kSipra, jihAM bhUtamati che viprade, mArA parama sanehI su je. e Teka, karI praNAma patra dIdho, bhUtamatie hAthe lIdhare.mA1 zeka Aryo manamAMhIM, duHkha dehaga upanyo tyAM hire. mAM Avyo kaMThapura sigha, ghara parajaryo dITha vidhare. mA che 2 mUrachA AvI tatakALa, tIhAM maLIyA bAla gepAlare mA kIdho saceta teNI vAra, mAMDo karavA pokArare. mA . 3 have te khepIye tIhAMthI nikaLI turata mathurAM nagarI ke, jyAM bhutamati hatuM tyAM gaye, ane praNAma karIne tene kAgaLa Ape, te zutamatie hAthamAM laI vAMcavA mAMDyo che 1 che te vAMcI manamAM dilagIra thaI, tathA dukha sahana karate karate, turata kaThapura nagaramAM Avyo, ane tyAM jaI jue che to AkhuM ghara baLeluM joyuM. 2 tethI tyAM tene murachA AvI, ane te joI ghaNuM lokee ekaThA thaI tene sacetana karyAthI te pika mUkI raDavA lAge che 3. haiyuM dale mAthuM kUTe, hAhA deva zuM cuTare mA, ehavI nahIM maLe nArI, gharanuM sukha gayo huM hArIre. mA che 4 mastaka mUchanA keza, loca kare choDI veza mA AMsunI dhAra vichuTI, paDI dhADa jANe lIdho luMTI. mA. 5 jaganadattA suNa nArI, muja mUkI gaI niradhArIre, mA tuM prANapriyA guNa bhArI, muja darzana de eka vAzIre. mAmo 6 te chAtI pITI, mAthu kuTIne kahevA lAgyuM ke, he deva A te zuM karyuM? mane AvI strI maLaze ja nahIM, huM mAruM gharanuM sukha bAi beThe pAjA vaLI mAthAnA, tathA mUchanA maLe teDIne, tathA lugaDAM kahADIne raDavA lAgyuM, ane jema kaI mANasa upara dhADa paDavAthI luTAIne raDavA lAge tema tenI AMkhomAMthI AMsunI dhAra vahevA lAgI che 5 che ane bolavA lAgyuM ke, he jaganadattA strI te sAMbhaLa? te mane mukIne kayAM gaI? tuM prANathI paNa pyArI che, vaLI tArAmAM guNe paNa ghaNA hatA, ane te ekavAra darzana Apa! | 6 | tuja caMdravadana harIlaMka, kanaka kalaza kuca zaMkare mArA tuja viNa dizuM huM raMka, muja melI gaI viNa vaMkare: mA. 7 aganideva te zuM kIdhuM, muja rAmAM prANa harI lIdhurika mAM . are pApInuM deva brahA, hatyA kIdhI te saivare bhAre 8 Page #41 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) khaMDa 1 le. muja harihara brahmA rUkyA, saghalA paDyA te jUThAre mA karatA gAtrajanI seva, te nATha gurUkula devare. mAre 9 vaLI tArUM maheDuM caMdra sarakhuM hatuM, tema keDa siMhanI keDa sarakhI hatI, vaLI tArA be stana te sonAnA kaLaza sarakhA hatA. tArA vinA huM rAMka je lAguM chuM, mane vinA vAMke tuM melIne kema cAlI gaI? cha he agni devatA A te zuM kIdhuM? mArI strInuM te mRtyu nipajAvyuM. are pApI karma, te brahmahatyA karI che 8 che mArA upara hari, mahAdeva, brahmA vigere kopAyamAna thayA che, vaLI teo paNa saghaLA juThA paDyA che, vaLI je gotrajanI huM sevA karatA te paNa hAla te nAzI gaI che. 9 vidhArathI tuM pavitra, paHkha bhaMjanano mitrare, mA hAhA dvijavara putra, kima raheze tuja ghara sutrare. mAre 10 , brahmacArI tuM dhIra, parastrIne sAdara vIrare che mA tuM to eTalA tIra, tuja lAhe baLyuM zarIrare. mA ! 11 che maraje e brAhmaNa pApI, muja teDI gayA mIyApIre mArA yajJa kAraNa sahu vyApI, muja gharagharaNa bhasmApIre. mA. 12 : vaLI chevidyArathI tuM pavitra tathA para duHkha bhaMjana che, he brahma putra tAruM ghara sutArU kema cAlaze? 10 che vaLI tuM brahmacArI, haiye vALe, tema para strIne bhAi samAna hate. arere! tuM oTalA para sUte hatA tyAMja tArUM zarIra baLI gayuM che 11 che vaLI te pApI brAhmaNe ke, jeo yajJa karavAne mIza karIne mane teDI gayA ane jethI bhArI zrI baLI gaI, te brAhmaNe paNa mRtyu pAma 12 tirNa avasara brAhANa eka AvI kahevAtA vivekare, mAru nArI kAraNa tume ema, dAkha bhego cho khoTuM jema, mA 13 prAye nArI kahI che khATI, muDa kapaTanI mati che choTIre; haiyAnI vAta navi khele, sabhAve jADuM bolere. mA che 14 bAra dvArA asucinAM ThAma, lebhI niradayanI hAmare, mA zeka kare kiNa kAma, lokamAMhIM jase tuma mAmare. mAtra 15 - teja vakhate eka brAhmaNa AvI tene kahevA lAgyuM ke, tame strIne mATe AvuM Tu dukha zA mATe bhego che? 13 ghaNu karIne strI beTI, kuDI, tathA kapaTa buddhi vALI hoya che, tene svabhAva juThuM bolavAnuM che, ane tenA hRdayanI vAta keIpaNa jANI zake nahIM te 14 tenA bAre dvAra asUcithI bharelAM (a. pavitra) hoya che. vaLI te lebhI tathA nirdaya hoya che, mATe zA mATe tame zeka karo che ane ema zeka karavAthI tamArI AbarU jaze 15 tame pati meTA jAnI, bhaNyA gaNyA cho guNa jJAnIne mAtra dharI vairAga manamAMhI, rAma nAma lIje uchAMhI. mA. 16 Page #42 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. bhUtamati sAMbhaLI ke, brAhmaNane vacaNa te legere mA tuM zuM jANe ajANe, muja Age vAta paramANa. mAne 17 harihara brahmAdika jeha, nArIne vaza paDyA tehare mA ama sarikhA pAThaka paMDayA, zAstra vidyAnI vAte maMDayAre. mAnA18 vaLI tame moTA paMDita, jANakAra, bhaNelA, gaNelA, tathA guNI ane jJAnI che. mATe have manamAM vairAgya lAvI rAma nAmanI mALA jape che 16 che te sAMbhaLI bhUtamati kedhAyamAna thaI, brAhmaNanuM vacana pIne tene kahevA lAgyuM ke, temAM tuM ajJAnI zuM jANe? mArI AgaLa te vAtano ghaNAM pramANe che ! 17 vaLI viSNu, mahAdeva, brahmA Adika paNuM ane vaza paDelA che, vaLI amArA jevA pAThaka, paMDyA vigere te zAstra vidyA vigeremAM tallIna thaelA che 18 che mati tuM amane Ape, evI buddhi amArI uthApere; mAru mahA rAMDanAM ja tuM ahIMthI, mati devA Avyo che kayAMthI re. mAM19 te brAhmaNa gayA ema vArI, bhutamatie buddhi vicArIre, mArA pahele khaDe kahI DhAla ATha, nemavijaye kahe juo ThAkare. mAtra para evA je ame tene tuM mati ApanAra te kezu? ane amArI buddhinI tuM avagaNanA zA mATe kare che? rAMDanA te amane buddhi devA te kayAMthI AvyuM che? cAlyo jA ahIMthI 19 che evI rIte kahevAthI te brAhmaNa tyAMthI cAlate tha, ane bhutamati vicAravA lAgyA. evI rIte nemavijayajI mahArAje pahelA khaMDamAM AThamI DhAla kahI | 20 che be tuMba hAthe grahI, asthi ghAlyA mAMhIM strI vidhArathI be taNAM, laI cAlyo uchAMhI 1. gaMgAjI bhatrA bhaNI, mAraga jAtAM gAma Avyo emAM e ga, makhya vidhArathI tAma | 2. bhutamati bhaNI oLakhe, AvI lAgyo pAya; vidyArathI 6 tuma tANa, tuma paMDita mahArAja.3 . have te bhutamita brAhmaNa, be tuMbaDA laI, temAM sI tathA vidyArathInAM (gharamAMthI nikaLelAM be maDadAMnAM) hADama nAkhIne tyAMthI cAlatA thayA 1 ane gaMgAjInI jAtrA karavA cAle, tyAM mAragamAM eka gAmamAM dAkhala thatAM tene teja vidyArathI (devadatta) maLe 2 che te vidyArathI e bhutamatine oLakhavAthI tene namaskAra karIne kahevA lAgyA ke, he paMDita mahArAja huM tamAre vidyArthI chuM. 3 - aparAdhi 6 tAhare, gunoha karajo mAka; page lAgavA Avio, mArA cho mAbApa nA 4o pApI meM tuma nArInuM, haraNa karIyuM ahIM AvIne IhAM rahe che je mujane bahiM Page #43 -------------------------------------------------------------------------- ________________ che 5 bhutAmati suNIne, kahe kIse dAsI putra, kuNa tuM kyAMthI AvI eka gharane dIse kutra che 6 che . ' huM tamAre aparAdhi. I, mAre guno mApha karaje, tamane mArA mAbApa jANI huM page lAgavA Ape che . 4 meM pApIe tamArI strInuM haraNa karyuM che, ane ahIM AvI rahyo che, mATe have mane sahAya karaje che 5 che te sAMbhaLI bhutamati kahevA lAgyuM ke, tuM te kaMI dAsa putra (nIco dekhAya che, tuM kyAMthI AvyA che? phiI dhutArA jevo lAge che ke - bole che tuM sahIM, brahmacArI amaranAra devadatta vidyArathI, - ehane nahI AcArA 7 | asthi che e bedumAM, kAvaDa * mAMhIM jehA gaMgALa mAMhe jaI taratA melIsa teha che 8 che tuM te kharekhara jIruM bole che, amArI strI te brahmacArI hatI, ane je devadatta vivAthI hauM, te te pheI kALe paNa AvuM kAma kare nahIM te 7 vaLI A kAvaDamAM teo bannenAM hADakAM che, tene huM gaMgAjImAM jaIne taratAM melIza 8 teDI A ghara bhaNI, devadara kumAra jJAnI beThe ciMtave, e keNa dIse nAsAlA jaganadatA mana ciMtave, jAnI A jo pAsa; page lAgIne vinave, aparAdha khamaja svAma, 10 pachI te devadara tene potAnA ghara AgaLa tela lAvyuM, tyAre te brAhmaNe tyAM beThelI Ane joI vicAsmAM paDaye ke A prI koNa haze! | 9 vaLI jaganadattA paNa manamAM vicAravA lAgI ke, mAre svAmI AvI pahoMcyuM che, ema jANI page lAgI kahevA lAgI ke, he bhavAmi mAre aparAdha kSamA karajo . 10 hatI. kapura have ati ule che. e zI. kAmanI kahe svAmI suNere, sAMbhaLe pUrava prIta, vaDapaNe paraNyA mujanere, rAkho tehIja rIta, sAjana sAMbhaLae sahu koya. e AkaNI. | tet koe jAtI kahe tIhAra, tuM kehenI kahe rAMDa, A gAma taNAM loka ehavAre phokaTa bele mAMDa mAMDaze. sArA muja rAmA satI niramI agaNimAM parajalI teha, vivArathI muja nArInA asthi laI jAuM ehare. sA. 3 te jaganadattA sI pitAnA Amane kahevA lAgI ke he svAmI tame mane ghaDapaNamAM paraNyA hatA ane je prema mAsa upara rAkhatA hatA tevo ja prema pAchA tame mArA5ra rAkhe-kavi kahe che ke he sajajane tame badhA A vAta dhyAna pUrvaka sAMbhaLaje 1te sAMbhaLI brAhmaNa kSedha lAvI kahevA lAge.ke, rAMDa! tuM tenI strI che? mane te A gAmanAM lekeja badhA evA, lAge che kAraNa ke juThuM bolavuM, Page #44 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (31) te paNa teo keTalI mahenate bolI zake che. (arthAta savA kalepaTuM che 2 | mArI satI ane pavitra strI te agnimAM enI gaI che, ane A tenAM ane vivArathInAM hADakAM huM laI jAuM chuM che . mane vege kathA kahIre, sAMbhaLI vipra vicAra ajJAnI teNe bApahere, vacana na mAMgyuM sAre. sA. 4 che bhutamatie jema kare, tema tame karazo bAjI satya vacana muja bolatAre, AvI mAnA guNa bhAjape. jo ya kathA suNI tIjavara karizabha me kumAre '' - e nahIM amamAM koI, rA' mahI mUDha mArI zako 6 evI rIte mane vege vAratA kahIne brAhmaNane kahyuM ke, he prahaNanI bicArA ajJAnI brAhmaNe sAcuM vacana paNa mAnyuM nahIM mAM 4 vaLI jema bhumitie kahyuM, tema paNa Aje kaze ane mAruM jINI satyavacana tame nahIM mini ba pa aa evAM tenAM vacano sAMbhaLIne AghaNe kahevA lAgyA ke, huM kumAra! AmArAMmAMthala strImAM lukhya tathA gamAra jeIpaNa nathI 2 ki satya vacana tuma bhASAra, hijara nahI ANe dAvo jevuM hoya tevuM kaheze, ame karI mAnazu. dareH sa 7 . tumane dekhI ama taNa, kSatika upaje amIja; '. rAjakumAra AimaNare, kema kIje nIca kahesAMje 8 rUpa sebhAge rUDAre, hIna karama vaLI kAya; bIdu vAnAM ghaTatI nathI, sthApakANa vaLI tyAre sAru che 9 tame je satya vacana kahezo, te tethI kaMI paNa brAhmaNa manamAM kheda lAvaze nahIM, mATe jevuM hoya tevuM kaheze te, ame tene veda pramANe mAnI laIzuM che 7 ti vaLI tamane jevAthI amane Aje Azcarya thAya che. vaLI tema bhAyamAna rAja kumAra che, te tame halakI vAtaja kema karaze? che 9. vaLI tame rUpALA, bhAgI, tathA uttama che, ane AvuM (ghAsa vADhavAnuM tathA lAkaDAM kApavAnuM) nIca kAma kema kare che? e banne kAne paraspara saMbhavatAM nathI, mATe tene suvA tame kare. 9 mane vega tava belIo, sAMbhaLe bhaTTa vicAra - ekamanAM mana ANaje, uttara dejo sArare. soLa 10 o rAjakumAra ame rUaDAre, nica ka vaLI mAM " te bedu vAnAM ghaTatAM kadura, brAhmaNa suNaje tAmare. sA 11 pUrvApara vicAraje re, karaje vacana vicAra ' vibhu vAda ke rUaDere, saMkSepe che te sArare. sA 11 - tyAre mane vaiga kahevA lAgyA ke, he bhaTTa tame sAMbhaLaje, ane eka manathI citta deine tene barAbara uttara dejo 10 ame banne rAjakumAra chIe, ane Page #45 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) | khaMDa 1 lo. vaLI nIca kAryo paNa karIe chIe, te bane ghaTatAM kAryonI vAta huM tamane kahuM chuM, te tame sAMbhaLajo re 11 che ane AgaLa pAchaLa vicAra karo, have huM tamane dukAmAM viSNu vAda kahu chuM 12 che jamunA nadI raLI ApaNuMre, teha taNe upakaMTha; gekula vana vistAra che, tahAM vase zrIkakare. sA. 13 nArAyaNa deva tuma taNerecAda bhuvana vikhyAta; cauda bhuvana sukhamAM vasere, zatru taNa kare ghAtare. sA. 14o , purUSottama pavitra bhare, cAda bhuvanane rAja loka sane edhare, vAde teha taNA pAyare. sA 15 che manahara jamanA nadInA kAMThA upara vistAra vALuM gokuLa nAme vana che, tyAM zrIka (viSNu) vase che ! 13 te tamAri nArAyaNa deva, ke je cada bhuvanamAM prakhyAta, vaLI tenA mukhamAM paNa rada bhuvane rahelAM che, ane te tamAma zatruone nAza kare che pa14 te purUtama pavitra bhale ane saida bhuvanane sajA che, te saghaLA mANasane tAre che, ane tene saghaLA namaskAra kare che ke 15 zaMkha cakra gadA dhare, sAraMga dhanuSa vaLI sAra mastaka mugaTa sohAmaNere, kaMTha ekAvala hArare. sAme 16 kAne kaMDala jhalakatA, baherakhA bAMhiM apAra zaLa AbhuSaNa zobhatare, guNa navi lAbha pArare. sA17 dAmodara eha kare, athavAM sAcuM ke jUTha, vika vicArI bolaje, ucArIe nahIM kare. sArA che 18 che te zaMkha, cakra, gadA, ane sAraMga dhanuSya dhAraNa kare che, vaLI mAthe uttama mugaTa pehere che, tema kaMThamAM eka valayanI mALA pahere che ke 15 che kAnamAM kuMDala jhaLake che, tema hAthe berakhA paNa zobhe che, evI rIte zoLe zaNagArothI zobhe che, tema tenA guNa paNa apAra che ke 17 che evI rIte vinu kahelA che, te vAta sAcI ke juThI che? te sAMbhaLI brAhmaNa kahevA lAgyA ke, te vAta jarApaNa beTI nathI. 18 purANa prasiddha e jANIe, mahItala mATe deva; tuma vacana mAnyA kharIre, ame karIe enI sevare. sA. 19 brAhmaNa tava sahu harakhIyAre, kara joDI kahe sArI sAcAM nayaNAM tame kahere, beTAM nahIM lagArare. sA. ra0 che e vAta sAcI ame ladure, tame kahI tatakAla; pahele khaDe muni bhalIre, temavijaya ujamAlaze. sA. e 21 te purANamAM prasiddha ane AkhI pRthvImAM mATe deva che, mATe tamArAM vacana kharekharAM che, ame enI sevA karIe chIe je 19 vaLI te sAMbhaLI saghaLA brAhmaNe khuza thaI hAtha joDI kahevA lAgyA ke, tamArAM vacana saghaLAM sAcAM che, Page #46 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (33) emAM jarA paNa bhula nathI 20 che evI rIte temane je vAta kahI te ame sAcI ja mAnIe chIe. evI rIte pahelA khaMDamAM nemavijayajI mahArAje AnaMda sahita navamI DhALa kahI 21 u manovega tava bolIo, suNe dvijavara vANa naMda gopa gevAlIye, nIca kule te jANa che 1. gAya bheMsa tehane ghaNI, chAlAMne nahIM pAra te sahu cAre kAnuDe, vAra vana mojhAra che 2aa kAne kara kAThI dharI, gale guMjAne hAra; mastake phula kezu taNuM, khAMdhe kAmala sAra | 3 | pachI mane vega kahevA lAgyuM ke he brAhmaNe tame sAMbhaLajo, tamAre e viSNu gevALI AnA nIca kuLamAM Avela che 5 1 che vaLI te kAnuDe (viSNu) gAye, bheMsa, vAcharaDAM vigere pAra vinAnAM jAnavarane vanamAM laI jaI carAvate hatA. 2 vaLI e kAna hAthamAM lAkaDI laI. gaLAmAM caThIonA hAra paherI tathA mAthAmAM kezuDAnAM pula nAkhIne khabhe dhAbaLI rAkhI pharato hate ! 3 | vaMsI vAye mukha rUDe, madura kare sunAda; nArAyaNa gevAlIye, gAI kare vaLI sAda 4 gekula galaNI zuM rame, gADhe tehaja Dhora, rUDo tribhuvana nAtha te, nIca karama kare dhera che 5 rAja kuMvara rUDA ame, nIca karama karUM jema; vizvanAtha vaLI viThale, nIca karama kIyAM tema 6 che vaLI te nArAyaNa (viSNu) govALIAne veza laI, moDhethI vAMsaLI vagADIne mora sarakho avAja kahADe 4 vaLI gokuLanI govAlaNe sAthe kriDA karato, temaja Dhorone hAMkate, e tamArA tribhuvananAtha je viSNu, te evA nIca kAma karato. pa. have jema te vile (vipazue) jagatanA nAtha thaIne AvAM nIca kAryo karyA, tema amo paNa rAjakuMvara thaIne AvAM nIca kAryo karIe chIe ke 6 che sAmAnya karama je Acare, te kema kahIe deva ke sAcuM kahe, vipra vicAre heva tava te brAhmaNa belIyA, satya vacana je hoya; uttara dIdho jAya nahIM, veda purANe soya 8 ame te kaho) kima lopIe, tamane karuM - praNAma; ghaTatAM vacana vaLI kahyAM, guNaha taNA tuma ThAma lo - mATe he brAhmaNo, je sAmAnya (sAdhAraNa halakA) kAma kare tene deva kevI rIte mAnava, mATe tame vicArIne khoTuM ke sAcuM je tamane bhAse te kaho ke 7 che te sAMbhaLI brAhmaNe kahevA lAgyA ke, je veda, purANa AdikamAM kahyAM che, evAM tamArAM satya vacanane amArAthI uttara kema daI zakAya? che 8 ke have te veda Page #47 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) khaMDa 1 lo. purANanI vAta ame kema lopI zakIe ? vaLI tame paNa saghaLAM vacano kahyAM che, mATe tamArA guNone te kaI pAra nathI, ane tethI tamene ame namaskAra karIe chIe. 9 - hAjI rAma, kAbila pANI lAgaze, kAmila mata cAle. e dezI. mane vega bele icchuM, pusaNanI ka6 vAte hastInAgapura jANIe, pAMDava pAMca vikhyAta che ? bhIma yudhiSThara arjuna, sahadeva nakula kumAra; . pAMca bhAI subhaTa bhalA, rAja pAle guNa dhAra che 25 duryodhana rAja kare tihAM, kairava sata bhAI sAtha; rAjya Theza ANe ghaNA, pADava zuM lIe bAtha. 3 pachI mane vega kahevA lAgyo ke, temane haju purANanI vAta kahuM chuM, te sAMbhaLe; hastInAgapura nAmanuM eka zahera che, tyAM prakhyAta evA pAMca pAMDave rahetA hatA. 1 bhIma, yudhiSThira, arjuna, sahadeva tathA nakula e pAMce bhAIo moTA laDavaiyA hatA, tathA sukhethI rAja pALatA hatA . 2vaLI tyAM potAnA se bhAIonI sAthe duryodhana kairava rAja karatA hatA, teo pAMDa sAthe ghaNe rAjyaSa lAvIne teenI sAthe laDavA lAgyA che 3 che eka vAra kuDa kapaTa karI, juvaTe hAryo deza; dezeTo bAra varasa taNe, cAlyA dharI dvija veSa 4 vairATa dezamAM jaI rahyA, vairATa taNI kare seva; gekula vALyo kaira, saMgrAma kIdhA tiNe beva che 5. pAMDava dvArikApurI gayA, nArAyaNa bheTayA teha; kRSNa kAja vimAsIuM, mAna daI rAkhyA geha che 6 che have eka vakhata duryodhana sAthe jugAra ramatA kuDa kapaTathI pAMDavo rAjya hArI gayA, ane tyAMthI bAra varSa sudhI brAhmaNane veSa laI dezavaTe bhegavavA cAlyA jA tyAMthI nikaLI vairATa dezamAM jaI, vaizaTa rAjAnI cAkarI karavA lAgyA tyAM kAra e AvI kaLa (gAyanuM TeLuM) vALavAthI pAMDavoe temanI sAthe laDAI karI che. tyAMthI pAMDe dvArikA nagarImAM jaI zrI kRSNane maLyA, ane zrI kaNe paNa temanuM kAma vicArIne, teone AdaramAnathI pitAne ghera rAkhyA che ! sneha dharI paraNAvIyA, subhadrA arjuna sAma; sukha bhegave pAMDava tihA, seva kare kRSNa rAma 7 arajune tava vinavIyA, dAmodara te rAya; kAja kare tuma ema taNuM, dUtapaNuM dharI kAyA 8 Page #48 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. hastInAgapura jAyavu, bhAMjavA kaiArava dhIza; nagara pAMca Apu tumane, Akhuda dharI nAmeA zIza / 9 / tyAM sneha lAvIne kRSNe arjunane subhadrA nAme peAtAnI bena paraNAvI, ane tyAM pAMDavA sukha bhAgave che, ane zrI kRSNa tathA balabhadra tenI sevA kare che chA pachI arajIne zrI kRSNane vinati karI ke, tame amArU kRta paNu (kAsada pazu) dhAraNa karIne amArUM' eka kAma karI Ape! // 8 5 ahIMthI tamAre hastinAgapuramAM jai, kAravane rAja iMDI pAMca gAma mApIe te leI amArI ANu mAnavAnuM kaheA. huM sevA varatI thai raheA, jAi kahe| tuma deva kAma karazuM' ame heva 5 10 // hastInAgapura pAtyA kAna; kRSNe gayA dIdhAM mAna / 11 / kara joDI kahe trIkamA, tapaNuM laI cAlIyA, dAsI putra vidura dhare, Adara teNe dIyA dhaNA, zAkane bhAjana dIdha; avasara joi bheTaNuM, dhana rAAMnu kIdha / 12 / mATe he deva tame tyAM jai eTalI amArI sevA bajAvI lAvA. te sAMbhaLI trIkamajI (viSNu] kahevA lAgyA ke, te tamArU kAma huM tuMrata karI AvIza ! 10 / pachI tyAMthI zrI kRSNa tapaNu* svIkArI hastinApura gayA, ane tyAM dAsiputra vidurajIne ghera utA, tyAM teone ghaNu mAna maLyuM. // 11 5 vidurajIe teone AdaramAna sahita bheAjana karAvyu, ane avasara joine duryodhananA meLApa karAvI ApyA. 12 kairave mAna dIdhAM ghaNAM, pUchyuM kema AvyA kAna; nArAyaNu tava bAlIyA, suNA vayaNa amArAM tAna / / 13 / dUta thaI ame AvIyA, karajo pAMDavazuM prIta; nagara pAMca leA tume, sevA karajo e rIta / 14 / bAla amArA mAnajo, sabalA purUSanA pAya; satya vacana kaduM chuM ame, nahIM te mAsA rAya / / 15 / tyAM kAravAe temane ghaNu' mAna ApI pUchyuM ke, he kAna! tame ahIM zA mATe AvyA che? te sAMbhaLI zrI kRSNa kahevA lAgyA ke, huM kaiAravA; tamA sAMbhaLeA ! 13 huM ahIM pAMDhavAnA dUta thaine AvyA chuM, mATe tame pAMDavAthI priti karIne raheA, ane pAMca nagara tame rAkheA, ane enI sevA karo 5.145 mArUM kahevuM mAnIne tame e maLavAna purUSanA caraNanu sevana karI, huM tamAne kharU kahu chuM, jo nahIM mAnA tA pachI maravuM paDaze. // 15 // dIdhana tava bAlIyA, kuMDa pAMDavanAM ThAma, viSNu evu mata kaheA, nIca karamanAM kAma 5 16nA nAThA pAMce pAMDava tihAM, peDhA tumAre geha; kAja karI tehanAM ghaNAM, dUta thai AvyA je // 17 5 (35) Page #49 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 1le. bIjuM aghaTatuM tame kahyuM, nIca ghare bhajana kIdha; dAsI putra vidura ghare, bhuMDApaNuM te lIdha 18 evuM sAMbhaLI duryodhana kahevA lAgyuM ke, huM te pAMDenA rahevAnAM sthAnakene paNa nAza karuM evuM chuM, mATe he viSagu! evA nIca kAmenI tame vAta paNa nahIM karatA A 16 ahIMthI te pAMca pAMDe nAzIne tamAre ghera chupAyuM, tenA tame ta thaIne kAma karavA AvyA lAge che ke 17 che vaLI tame dAsIputra vidurajIne nIce ghare bhajana karI aghaTatuM karIne tame bheDA paNuM lIdhuM che 1lA pAMDava data thaI AvIyA, ThAkora phoTo thayA dAsa; kaThiNa bola tuma kahyA, pheDuM tuma taNuM vAsa che 19 pAMDavane kahejo tame jaI, karaje saMgrAmanI tyArI; hAla dazamI pahelA khaMDanI, nemavijaye kahI sArI ra0 | vaLI tame ThAkora (rAjA) maTIne pAMDanAM kAsada thaI tenA dAsa thayA, vaLI tamoe amone paNa halakAM vacane kahyA che, mATe tamArA saMsthAnakene amo nAza karazuM che 19 che mATe have atrethI jaI pAMDene kahejo ke, teo raNasaMgrAma karavAne taiyAra thAya, evI rIte nemavijayajI mahArAje pahelA khaMDanI dazamI DhAla kahI. 20 sAMbhaLI nArAyaNa vaNa, AvyA nija AvAsa, pAMDava teDI ema kahe, have judha karazuM tAsa nA kaTakA karI cAlyA tihA, kairava upara teha; arjuna kahe kezava suNe, ratha kheDe tame eharA sArathI thAje ama taNA, ame thANuM jhujhAra; kaurava taNuM kaTaka bhaNI, mAthe paDaze mAre che 3. evI rIte kAranA vacana sAMbhaLIne nArAyaNa pitAne sthAnake (dvArikAmAM AvI pAMDane bolAvI kahevA lAgyA ke, have ApaNe teonI sAthe laDAI karazuM che pachI tyAMthI lazkare ekaThuM karI teo kairava upara svArI karavAne cAlyA, tyAre ane zrI kRSNane kahyuM ke A ratha tame kheDe? 2 tame amArA sArathI thAe, ane ame laDavaiyA thaIzuM; jethI kairavanA lazkaranA mAthA para mAra paDaze. 3 * geviMde tyAM hA bhaNI, ratha caDI beThA tyAMhi; rAsa paNa kara grahI, have ratha kheDe ahi re 4 karava senAM upare, mAra paDI teNI vAra; pAMca pAMDava jaya pAmIyA, jagamAM jasa vistAra che 5 jItI nija ghara AvIyA, pahetA nija nija ThAmakathA purANe te kahI, manovega kahe tamAma dA te sAMbhaLI zrI kRSNa hA pADI, ane ratha upara besIne, hAthamAM rAsa tathA paNa laIne ratha hAMkavA lAgyAM che 4 ke pachI Akhare kaironI senA hArI ane pAMce pAMDa jItIne jaMgatamAM ghaNI ja kIrti pAmyA che 5 ne evI rIte chata karIne Page #50 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (37) saghaLAe potapotAne sthAnake gayA, evI rIte purANanI vAte mane vege tyAM kahI saMbhaLAvI che 6 che brAhmaNa sake sAMbhaLe, pAMDava dUta morAra gADIta karama karyo sahI, nIca kerama AcAra | | nArAyaNa rUkhamaNI baMne, chetarI ratha duravAsAya cAbakA coDe tehane, kIdhAM kSaNa - tAya che 8 vizvaka viThThala taNAM, suraSi pUje pAya; ratha kheDe te kema bhaNI, vipra vicAre kAMya 9 me pachI mane vega kahevA lAgyo ke, he brAha, evI rIte zrIkRSaNe pADavAnuM kAsa paNuM karI, gADI hAMkavAnuM nIca kAma AcaryuM che 7 mA vaLI sA rUSie chI kRSNa ane rUkhamaNane rathamAM jeDIne vAMsAmAM cAbakhA mArIne, teonI pITha paNa kAMNI karI nAkhI hatI ke 8 me evA zrI kRSaNa ke jene, deve tathA rUSie paNa namaskAra kare che, te viSNu ratha zA mATe kheDe? tene tame jarA vicArate kare 9 nA DhADha gAnI.. ' IDara AMbA AMbalIre IDara dADima mAkha, e dezI. vipra vicAro tame bhalAre, viSNu vigevyo apAra; veda purANe je kahyuM re, satya vacana kahuM sAra. . sajana jana manasuM karere vicAra. e AMkaNuM. 1 bhasmAMgada rUSi tapa karere, IzvaranuM dhare dhyAna; ; paMcAgrI sAdhI kharIre, bAra varase gayA mAna. saM2che . vRSabha caDyA Iza umIyAMre, mAraga dITha tAma; garI pache Izvara bhaNIre e dhyAye kehanuM nAma. sa3 he uttama brAhmaNe tame vicAro ke, evI rIte viSane veda purANamAM vagovyA che, te huM tamane satya kahuM chuM; tame te manamAM vicAre? vaLI he sajajana zretAjane tame paNa manamAM vicAra karaje mAM 1 vaLI bhamAMgada nAme rUSie pacAgni tApIne bAra varSa sudhI mahAdevanuM dhyAna dharI tapa karyo che 2 ke pachI eka dahADe mahAdeva, ane pArvatI baLada para besIne te mArge thaI jatA hatA, te vakhate pArvatIe pUchayuM ke, A rUSi kenuM yAna dhare che? u ? ? mahAdeva kahe suNa nArI tu re, mujane dhyAye 6 lAka gArI bhaNe te zuM ehane, kema heye darzana pheka. sa 4 tava tukyA hara tapasInere, mAge AkhuM varadAna; tapasI ciMte e pArvatIre, trIbhuvana mAMhe nidhAnasopA tyAre mahAdeva kahevA lAgyA ke, he strI ! saghaLA leke mAruM dhyAna dhare che, tyAre pArvatIe kahyuM ke, je ema che te A rUSinuM dAna phogaTa kema jAya? (arthAta ene kaMIka paNa varadAna ApavuM joIe) che 4 tyAre mahAdeve khuzIthI te tApasane kahyuM ke, Page #51 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) khaMDa 1lo. te kaIka vaNa varadAna mAga? tyAre tApasa manamAM vicAravA lAgyuM ke, A pArvatI traNa bhuvanamAM uttama strI che 5 che , zaMkara mArI ThuM bhegara, bhAramAMgada bhaNe sArA je sucA Ape amere, vaMchita phala dAtAra. sa. 6 je the muMka hAthaDera, bharama thANe balI teha. mahAdeve dIdho vara bhAre, dAnava thayo , sara 7 mATe zakara (mahAdevA mArI A vetI sAthe bhoga vilAsa bhogavuM, ema vicArI zaru mAMga phaSie. mahAdevane hyuM ke, vAMchita arthanA denArA, jo tame mArA ja tamAd waa che te, mane e varadAna Ape che, jenA upara huM hAtha muka baLI jAya. pachI mahAdeve varadAna ApavAthI te mahAdevanI pachavADe paDyo. dALa - IzcarAThA jAya sahara, tApase tava kIdhI keDa; Izvara ciMtave manamAMhire, hAthazuM khAlI meM heDa savA 8 che nAzIne kahAM jAyavare, pApI lAge muja puMTha; 6 ajJAnI pele thayere, nArI bole ene tuTha. sa9 saghaLA deva tame sAMbhare, 6 dAkha pAmuM chuM Aja; dAnavane mAre tumere, navi AkhuM vararAja, sa che 10 pachI tyAMthI mahAdeva deDyA "jAya che, tyAre tApasa tenI pAchaLa paDyo. te jemAM mahAdeva manamAM citavavA lAgyA ke A te meM mAre hAthe ja mArA pagamAM heDa ghAlI tA 8 . have mAre bhAgIne jAvuM te kayAM? A pApI te mArI pAchaLa paDyo. huM ke mUrakha banyuM ke, strIne vacane A pApI rUSine meM varadAna ApyuM che ke pachI tyAM saghaLA devane mahAdeva kahevA lAgyA ke, he de! Aje huM bahu duHkha pAmuM chuM, mATe emAMthI mane ugAra? ane AjathI mAMDIne kaI paNa dAnavane varadAna ApIza nahIM mATe tame tene mAre che 10 | brahmA viSNu padhArare, e pApIne kare nAtha; - eka murati trinI ApaNuMre, vege dhAe sad pAsa. sa11 che kezava jJAna vicArire, IzvaranI jANI vAta pArvatI rUpa karI tAre, daityane karavA ghAta. sa. 12 vege AvI devI umIyA, lIdhuM kaMkaNa tiNa kheva; hara bairI deya olavyA, ghAlyuM kaNa kara deva. sa13 he brahmA, he viSNu tame ane atre AvIne A pApIne nAza kare, kAraNa ke, ApaNa traNanI e ja mUrti (zarIra) che, mATe tame utAvaLA. atre Ave 11 che tyAre viSNue jJAnathI mahAdevanI vAta jANIne, te daityane nAza karavA vAste pAkhetInuM rUpa agIkAra karyuM 12 evI rIte viSNu pArvatInuM rUpa laI AvI ubhA, ane satya mahAdeva ane satya pArvatIne lepa karIne tenA hAthamAM kaMkaNa paherAvyuM.13 Page #52 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. rUpa thayuM pArvatI taNura, umIyAM belI teNI vAra kuNarUpa kuNa tameM are, tApasine kahe teNu vAra. sa14 . ' sAMbhaLe gorI tame kare, bhasmAsura mAruM nAma bAra varasa tapa Acare, zaMkara tucA nAma. sa. 15 teha prasAde hara mArasura, bhagavase tuma de ! ' hasI karI gairI bhaNere, sAMbhaLo svAmI kahuM teha, sa. 16 evI rIte pArvatInuM rUpa thayuM, ane te tApasane kahevA lAgI ke, tame keNa che? 14 che tyAre te tApasa kahevA lAgyo ke, mAruM nAma bhasmAsura che. meM bAra varSa sudhI tapa karyo, tyAre mahAdeva mArA upara mAna thayA che pA mATe te mahAdevanIja meherabAnIthI mahAdevane mArazuM ane tamArI sAthe bhoga vilAsa bhegavazuM; te sAMbhaLIne pArvatI hasIne kyAM ke, he savAminAtha hu kahuM te tame sAMbhaLo ! 16 Izvara mujane navI gamere, bAMDe vRSabha caDI jAya, bhIma lagAve dehanere, bhAMga dhatura dhaNa khAya. sara ! 17 sapaNe hAra keTamAMre, kinnarI vAye nija hAtha, kAkha LI bhIkSA bhamere, mUDha thaI ghAle bAtha. e che 18 ghara ane hATa ene nahIM, masANa guphA nija vAsa : nAge bIhAmaNe sitere, gaMdhAye ehano sAsa. sa19 . mane mahAdeva bIlakula gamatA nathI, kAraNa ke te bAMDA baLada upara bese che, zarIra upara rAkha lagAve che, ane vaLI bhAMga, dhatura Adika kephI vastuo khAya che. 17 vaLI gaLAmAM sane hAra pahere che, vaLI hAthamAM sAraMgI laI vagADe che, vaLI kAkhamAM jhaLI laI bhIkha mAge che, mUDhanI mAphaka jyAM tyAM hAtha ghAlatA phare che. 18 vaLI ene kaMI gharabAra ke hATa (dukAna) che nahIM, hamezAM masANamAM guphAmAM jaI rahe che. vaLI te nagna rahe che, ane tethI bIhAmaNuM lAge che, vaLI tene zvAsazvAsa paNa durgadha mAre che ke 19 dIThe AMkhe navI game, Izvarano saMga; A manamAM mAhare hato, rUSi zuM mAnasuM bhega. sa20mAM e dhUrata nAsI gayere, ApaNane e raMga iMdra taNuM sukha mANazura, vaMchita phaLe vaLI caMga. sane 21 manamAMhe ANaMda dhArIre, je kara nATika svAmi te mujane saMtoSa hAyere, bhegavI bhega kAmi. sarara che mATe evI rItanA mahAdevane saMga mane AMkhe dIke paNa gamato nathI, ane mArA manamAM ema hatuM ke, tene cheDI de, mATe Aje tamo majAthI tamArI sAthe havethI bhogavilAsa bhegavazuM che 20 che e dhutAre ahIMthI nAzI gaye, Page #53 -------------------------------------------------------------------------- ________________ C (40) khaMDa 1 lA. tethI ApaNane atyaMta majA paDI. mATe have iMdra sarakhAM sukha mAnIne iti kAme kazu // 21-5 have he svAminAtha tame manamAM mAnada lAvIne je mArI pAse nATaka (nAca) kare, te mane ghaNeAja sateSa thaze, ane pachI ApaNe mana gamatAM sukha bhogavIzu // 22 // tApasI vacana aMgIkarIre, izvara veSa dharI teha; umIyAM AgaLa nRtya karere, tAna mAna guNa geha. sa0 5 23 // jima jima umIyAM zIkhavere, tema nAce rUSi sAra; mastaka hAtha mukAvIyAre, tApasa baLI thayA chAra. sa0 5 24 5 teNe avasara tihAM AvIyAre, bhUpa virocana nAma; gaiArI rUpa dekhI karore, harakha pAmyA nRpa tAma. sa05 25 // ttApasIe tenuM vacana mAnIne, mAhAdevanuM rUpa dhAraNa karIne, pArvatI AgaLa gAna ane tAna sahIta nAcavA mAMDayu' ! 23 // evI rIte pArvatInA zIkhavyA gujakha rUSi nAcavA lAgyA, ane tema karatAM mastaka upara hAtha mukAvavAthI tApasa khaLIne bhasma thaye // 24.5 eTalAmAM tyAM vAcana nAme rAjA AvI paheAMcyA, ane te pArvatInuM rUpa joi teNInA upara mADhu pAmyA // 255 teDI nija ghara lei gayAre, rAta divasa mANe bhAga; nArAyaNam' neha dharIre, saMsAranAM sukha soga. sa0 5 26 // manAvega khele tihAre, jo jo izvaranAM kAma; pehele khaDe igyAramIre, nemavijaya kahe tAma. sa0 27 tyAMthI te pArvatIne (viSNue rUpa dhAraNa karelI) peAtAne ghera lai jai rAta dahADo tenI sAthe sukha bhogavavA lAgyA 5 26 5 evI rIte manAvega brAhmaNAne kahevA lAgyA ke, he brAhmaNA tame A mahAdevanA kAmeA teA jue ? evI rIte nemavijayajIe pehelA khaDamAM agyAramI DhALa kahI // 27 // OMA. brAhmaNa sAMbhaLajo tume, harI rame strIrUpa; nAnA bhUSaNa vasa rasa, cU caMdananA cUpa // 1 // phala tabela sugaMdha bahu, vaMchita virAcana rAya; hAsya vilAsa raMga reAlame, dhaNA kALa ema jAya ArA rahyA garbha karame karI, paca mAse adharaNI kIdha; nAti jAti satASine, garbha maheAtsava sidha // 3 // huM brAhmaNA tame sAMbhaLeA ke, evI rIte viSNue strInu rUpa laine, virecana rAjA sAthe, nAnA prakAranA AbhuSaNe| sahita, vastra, cuA, caMdana, phUla, tabeALa tathA sugadhi padArthe| sahita hAsya vilAsa AdikamAM peAtAnA keTaleka kALa gumAvyeA. 515rA tyAM zrI rUpa viSNune garbha rahyAM, tathA pAMca mahIne agharaNI karIne nAta jAta Adikane bheAjana AdikathI satASI garbha maheAva sidha kIdheA // 3 // Page #54 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (41) eka dina nArade AvIyA, dIThe nArI svarUpanuM jJAna bale vi. cArIyuM, dAmodara eha rU5 4 ANu thayo rUSine ghaNe, jaituka besuM eha; brahmA zaMkara sohe sahu, jAI kahezuM teha 5 5 sahastra azvasI rUSisvare, zeSmA viSNu sevA sakala deva joyA sahu, (paNa) kezava gata ne kaya che , tyAra pachI eka divasa nArada rUSi tyAM Avyo, ane jJAna baLathI vicArI joyuM te, zrI viSNujIne strI rUpe ahIM joyA che ke te joI nArada rUSine AnaMda thaye, ane vicAravA lAgyA ke, brahmA tathA zaMkara je viSNune zodhe che, tene jaIne kahIzuM, ane pachI zuM bane che, te ketuka joIzuM che 5 che have ahIM, acAsI hajAra rUSioe, tathA devatAoe zodha karyo chatAM paNa viSNune kayAMe paNa pate maLyo nahIM 1 de nArada tihAMthI cAlIyA, rUSi) devane kIdha praNAma, dAmodara dekhADIe, jema sare tamAruM kAma zA brahmAdikane teDIyA, virecana paTamAla; rUSi deva bheLA maLyA, jevA kAja tatakAla 8 gharamAMthI rAya nikaLI, brahmAdikane pAya; kaho svAmi kema AvIyA, saphala jamA thAya che H nArada bolyA tatakhiNe, virecana sukhanI khANa, tuma ghara ne joIne, amane saphala vihANa 10 | pachI tyAMthI nArade jaI rUSi tathA devone praNAma karIne kahyuM ke huM temane viSNu dekhADI ApuM, ke jethI tamAruM kAma siddha thAya. e cha e pachI tyAM brahmA Adikane teDIne saghaLA rUpio ane devatAo virocana rAjAne ghera, te kAma jevA vAste ekaThA thayA che 8 che te saghaLAone AvelA joI, virocana rAjAe daramAMthI nikaLI bahmA vigerene page lAgI kahyuM ke, he svAmi ! tame ahIM kema AvyA? Aja te amArA janma saphaLa thaye . te sAMbhaLI nArada ekadama belI uThavA ke, he virocana tuM te mahA sukhIo che, tamArI strIne jevAthI amAre Ajane dahADo ame saLa mAnIe chIe ke 10 | DhADha vArI. ' ' pulaDI te kAjala sAre, eto bhamara najAze mAre rAja e phulaDIne rUpa raMga jojo. e dezI, rAjAe tala ANI nAra rAja, karakAMkaNu choDayuM teNI vAra rAja; tame sAMbhaLajo sahu koI. e AMkaNI. nArAyaNa davA tava tyAra, 2. vismaya pAmyA loka apAra. -tuM. 1 eka kahe kAraNa ke myuM, rA. nAMdI jevaDuM peTaja elyuM rAtuM eka kahenArAyaNa he, za. viparIta rUpa sahi sehe rAte parA Page #55 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 1 lai. eka kahegAviMdanI lIla, rA. deva caritra ja navi sala, rAtuM eka kahuM kema vALuM peTa, ze. jaI pUchIe rAjAne TheTha. rAva tuM mArA pachI rAjAe tyAM ane belAvI, ane tenA hAthethI kaMkaNa choDavAthI te ja vakhate te viNa, rUpe pragaTa thayA ane te joi saghabha leke Azcarya pAmyA 1 che te ke ema kahevA lAgyuM ke, A te zuM? AnuM peTa ghaDA jevuM kema che? vaLI kaI te kahe ke, e viSNunuM rUpaja nahIM, kAraNa ke AvuM ulaTu rUpa tenuM hAyaja nahIM ! 2 ! vaLI kaI kahe ke, e te viSNunI lIlA che, kAraNa ke devanuM caritra ApaNe jANI ja na zakIe, vaLI koI kahe ke, cAlane TheTha rAjAne ja jaIne pUchIe ke, AnuM peTa te vaghu kema? 3 tava paDyA virecana rAja, rA. tame zuM kIdhuM eha akAja; rAva tuM, viSNu teNuM vadhAryuM peTa, rA.pApe karI jA tuma heTha. rAva tuM rAja tava jhAMkhA thayA tyAMhi, za. kALuM mukha leI gayA dharamAMhIM, rA. . dukha sAga kara apAra, rA. huM kema chuTIza eha saMsAra, rA tuM pApA . hara brahmAe teDavA tAma, rA. viSNu deva padhAre Ama, rAtuM kahe kAraNa zuM che kehavuM, rA. viparIta 25dIse ehavuM. rAtuM. 6 pachI virocane rAjAne teo kahevA lAgyA ke, A tame nIca kAma zuM karyuM? A viSNunuM peTa kema vadhAryuM? A pachI tamAre marakamAM javuM paDaze ke 4 che te sAMbhaLI rAja jhakhavA paDI jaI, moDuM nIcuM karI gharamAM pesI gaye, ane atyaMta duHkhI thaI haida karavA lAgyA ke, A saMsAramAMthI have chuTIza kema? pA pachI mahAdeva tathA brahmAe vizune bolAvI kahyuM ke, A bAju para AvIne kahe ke, A zuM kAraNa banyuM che? ane Ama tamArUM viparIta rUpa kema thayuM che padA nArAyaNe kahyuM tava mAMDI, rA. zarIra vitaka jevuM badhuM choDI; rA tuM khaDakhaDa te sad hasIyA, rA. sAMbhaLI vAte acaMbe vasIyA. rAtuM.7 mahAdeve hAkoTayA ati ghaNuM, rA.kALA mukha duA teha taNuM; rA. deva dAmodara tribhuvana rAya, ro. sadako lAge ehane pAya. rA. tuM 8 prIchacA vacana mahesara maLI, re. pUjyA pAya nArAyaNanAM vaLI, rA. kSamA karaje svAmI he deva, rA. ame aparAdhI duvA tatakheva, ra. 9 evI rIte teoe pachavAthI nArAyaNe (zrI vibague) pite jyArathI zarIra cheDayuM (pArvatInuM rUpa lIdhu) tyAra pachInI saghaLI hakIkate kahI batAvI, te sAMbhaLI saghaLA Azcarya sahita khaDakhaDa hasavA lAgyA che ke teone mahAdeve dhamakAvyAthI jhAMkhA paDI gayA ane sarvee tribhuvanapati viSNune page paDI namaskAra karyA che vaLI mahAdeve paNa viSNunI vacanathI stuti karIne, tathA tene namaskAra karIne kahyuM ke, he svAmi, ame tamArA aparAdhI chIe, mATe have kSamA karaje che 9. Page #56 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dharma parIkSAne rAsa. (43) sadhaLA maLI vimAsaNa kare, rA. garbha kADhayuM have keNI parerA tuM brahmA zaMkara bAlyA bheda, rA. jAga vADhI karI kahe che. rAi tuM 10 teha vacana manamAM dharI, rA. deva sadhaLe hAsyaja karI tuM jera karI kahayuM karuM, rA. te kAraNa baLI nAmaja dharyuM. rAtuM. 11 viSNu sadana vaikuMThaja thayA, rA. deva sadu nija ThAmaja gayA; rAtuM manovega kaha ko saMkheva, 2. avara pusaNa sAMbhaLajo heva rA..12 pachI saghaLAe bezI vicAra karavA lAgyA ke, have A garbhane kevI rIte bahAra kahAkazuM? te sAMbhaLI brahmA ane zaMkara bolI uThyA ke, tenI sAthaLa cIrIne temAMthI kahAye. 1. te vacana sAMbhaLI saghaLA devatAo hasavA lAgyA, pachI jora karIne viSNunAM zarIramAMthI chokaruM kahADayuM, tethI tenuM nAma "bali pADayuM che 11 che pachI viSNu vaikuMThamAM gayA, tema saghaLA de paNa potapotAne sthAnake gayA; evI rIte mane vega brAhaNene kahevA lAgyuM ke, he brAhANe e dukAmAM vAta kahI, vaLI bIjI paNa purANanI vAta sAMbhaLaze. 12 balirAja balavaMte jAma, rA. rAja riddhi pAmyu teNe ThAma, rAtuM apUrava iMdra thavA taNI, rA. IcchA upanI manamAM ghaNI. rAtuM 13 jagana mAMDa have teNe lima, rA. aneka teDAvyAM tyAM vIpra; rAtuM hema dutAzana paraja, rA. puNyadAna deje nara male. rAtre 80 14 jAge navANuM thayA ja pUrA, rA. kaMpyuM iMdrAsana thaI nurArAtuM jJAne karI vicAryuM jeha, ra. muja padavI lese sahI teha. rA. tuM. 15 have te balIrAjA jyAre rAjariddhi pAmIne baLavAna thaze tyAre tene, manamAM mATe IMdra thavAnI IcchA thaI che 13 che teNe turata maTe yajJa mAMDayA, ane aneka brAhaNene tyAM teDAvyA tathA hema havana karavA lAgya, ane je mANasa maLe tene puNyadAna ApavA lAge che 14 che evI rIte jyAre navANuM ya pUrA thayA, tyAre iMdranuM Asana kaMpAyamAna thayuM, ane tethI IMdra vicAryuM ke, A te mArI padavI leI leze! 15 che viSNu maMdira mathavA gayo, rA. sAMbhaLa geviMda vAta ubho rA- tuM. balirAjA jagana bahu kare, rA. muja padavI taNe bAtaja hare. tuM.16, phUDa race jaganAtha deva, rA. nAza kare daitya taNe tatakhevarA. tuM baline chala karIne upAya, rA. Asa puro mane ratha thAya, rAtuM. 17 kapA karI bolyA tava harI, rA. jAo tume ApaNe kama pharI. zatuM. nIja padavI bhoga jAI, rA. ame karazuM kAma tuma sAi. rAvuM. 14 evuM vicArI Idra viSNune ghera gayA, ane tene kahevA lAgyA ke, balirAjA hamaNAM ghaNuM ya kare che, ane mArI padavI levAnI IcchA kare che 18 mATe che jaganAtha tame kAMIka kapaTa kIyA karIne te bali daityano nAza kare? ane mArA Page #57 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (44) manAtha pUrA 1 19 // evAM tamAre sthAnake 'sukhethI jAo, kAma turata karI ApIza ! 18 / racyA dAmAdare vicAra, rA. kAzyapa rUSi tasa nAra. rA .. Aditi nAme kahI nAra, za, tehanI kukhe liyeA avatAra. rA. tu. 19 aNIya tretAyuga mAMhIM, rA. vAmana rUpa dharI uththAMhIM; rA. tu pahele khar3e bAramI DhAla, za. temavijaya kahe teNe tAla. rA. tu. 20 ema vicAra karIne viSNue kAzyapa rUSinI zrI ditinI kukhe jaI avatAra lIdhA tA 19 // evI rIte tretAyugamAM AnaMdathI viSNue vAmana rUpanA avatAra lIdhA, evI rIte temavijayajI mahArAje pehelA khaMDamAM bAramI hAla kahI gharanA khaDa 1 lA. IMdranAM vacana sAMbhaLIne viSNu khalyA ke, tame ane tamArI padavI sukhe bhagavA; huM' tamArU duhA. liyA avatAra e pAMcamA, vasiSTa gurU che tAsa, nitya narma te gurU bhaNI, rAkhIne vizvAsa // 1 // bhRgu kSetra bhaNI cAlIyA, bAMdhavA bilane upAya; jAga maMDapamAM AvIyA, sA sajjana puThe thAya ArA hAtha pAya TuMkA che, dhAtakaSAMbara aMga; cuyAMcalI jAlI phADI, mastaka phAlI cuMga 5aa evI rIte viSNue kAzyapa rUSine ghera pAMcame avatAra lIdhA, ane curUpaNe viseSTha rUSi upara vizvAsa rAkhI tene hamezA namaskAra karavA lAgyA ! 1 5 pachI tyAMthI ali rAjAne bAMdhavA vAste te vAmana rUpa dhArI viSNu bhRgu kSetra tarapha cAlyA, ane tyAM yajJa mApamAM gayA; vaLI te vakhate ghaNA lAke tenI pachavADe cAlatA AvyA / 2 / / te vAmananA hAtha tathA pageA TuMkA che, vaLI bhagavA dhAelA vacce teNe paheyA che, tathA dhAtIAnI kAchaDI vALIne mAthe kALI' viTelu che lull chAga lIyA phar ekavaDA, darbha duvA valI lIdha; kaThe janoI nirmalI, kasavaTe TIpaNu kIdha // 4 // dvAdaza tilaka kayAM bhalA, cAra bhaNe mukha veda, macayA dvija dekhIne, apara vacana duvA cheda pA kAThIdhare pUchyA vAmaNA, kaheAjI svarUpa tuma deva; dvija bAlyA bhAi AvIyA, jAcavAne bali heva. 6 duM bhIkhArI brAhmaNA, amane melA bhUpa, rakhavAle jaI vinavyu, vAmana karyuM svarUpa // 9 // vaLI hAthamAM eka moTA khakare lIdhA, tathA sAthe darbha (eka jAtanu' ghAMsa) ane duvA vigere lIdhA, tema gaLAmAM pavitra nAi paherIne kase TIpaNu laTakAju 5 4 5 vaLI aga upara bhAra tilaka karyA, mADhathI cAra veda bhaNavA lAgyA, tethI bIjAnA vacanAne vyAghAta thavAthI brAhmaNeA Azcarya pAmyA // 5 // mApamAM jAtAM chaDIdAre tene rokIne puchyu ke bhAi, tamAre zuM kAma che? tyAre te vAmana brAhmaNe kahyu. Page #58 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (45) ke, ha balirAjA pAse dAna levA AvyuM che ke huM je he eka bhIkhArI brAhmaNa chuM, "mane rAjAno melApa karAvI Ape evA tenA vaicane sAMbhaLIne chaDIdAre rAjA pAse te vAmananI hakIkata jAhera karI che 7 . . . bali AvyA vAmana kane, veda suNI harakhyo citta, kara jeDIne balI bhaNe, mAMge viMchita vitta evA deza gAma mAge ghaNuM, mAge madira kalatra gAya bheMsa mAge dUjhatI, gaja ratha ghoDA chatrolA maNi mANika matI ghaNuM, bha kanaka rUpa pharaka zuka bhaNe sAMbhaLa bali, vipra nahIM e sAra 1 pachI balirAjA vAmana pAse AvIne, tenA mukhathI cAra vede sAMbhaLIne AnaMdathI hAtha joDIne tene kahevA lAgyuM ke, tamAre deza, gAma, maMdira, strI, dujhatI gAya, bhesa, hAthI ratha, ghoDA, chatra, maNi, mANeka, khetI, jamIna, senuM, rUpu vigere je kaMI mAgavuM hoya te mA, evI rIte baline balate sAMbhaLI zukrAcArya kahevA lAgyA ke, he rAjA, e brAhANuM nathI 8 9 10 | hAru teramI, vIra vakhANI rANI celaNA che. e dezI. vAmana rUpa dharI kezAjI, kapaTa karI mAge dAna; chetarase tune chala karI, jajamAna gaI tuja sAna; surIjana sAMbhaLaje kathA. e karyuM. 1 dAna ma dejo ehane, mAne amAre tame bola; bali bolyA mama belanejI, zukra tame navI jaNa tola. su che 2 vAsudeva Acaka thaI AvIyAjI, dhana dhana muja avatAra je joIe te mAge vAMmaNAjI, rAja riddhi Apu apAra. susA. zukrAcArya balirAjAne kahevA lAgyuM ke, he jajamAna A viSNu pite vAmananuM rUpa dhAraNa karIne, kapaTathI tArI pAse dAna mAgavA AvyA che, te tene kapaTa kriyAthI chetaraze, mATe tAruM bhAna ThekANe kema nathI? te 15 mATe he balirAja, je tamo mAruM vacana mAne te ene dAna Apaze nahIM. tyAre balirAjA kahevA lAgyuM ke, he zukrAcArya tame haju mArA vacanane tela jANatA nathI. (arthata mAruM vacana keIpaNa rIte phare nahIM) . 2 vaLI Aje mAre ghare vitha pite uThIne dAna "levA AvyA che, mATe mAre avatAra dhanya che vaLI vAmanajI tamAre je joIe te sukhethI mAge, huM tamane rAjya tathA apAra dhana dolata vigere Ape che 3 vAmana vADavA belIyA, mAre nahIM bahuM kAja 3 : : maDhalI karavAne kAraNejI, tribhu kama vo mAhArAja, 4 ANI udaka kere karaDeja, dAna dIe bali sA.. jAcaka moTA zrIkaMThanejI, hastamAMhIM dhare jaMla dhAra. su che 5. Page #59 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (46) khaMDa 1 le. nAyuo sudhIjI, DAbha ghAlI keDyuM netra, dAnava gura kANe jue che, svasti ko hija mitra. su| 6 | te sAMbhaLI vAmana viSaNu) bolyA ke, mAre kaI vadhAre jarUra nathI, mAtra mata karavA vAte mane traNa pagalAM janma Ape che ja! pachI kera karavALAmAM (nALavA vALuM bhAraNa) pAke daI bali rAjAe tenA hAthamAM pANInI dhAra karI pApA paNa eTalAmAM zuddhacAre bALavu rUpa pANI paDatuM aTakAvyuM, te joI balirAjAe tenI AMkhamAM hAlA (khaDane aNIALo bhAga) kavAthI te kaNe thaye, ane te vAmanajIe pAnI laI stri kahyuM che dau nArAyaNa aMga vadhArIjI, brahmalAke lAgyo zarIra bhamI saghalI bharI be kameM, eka kama mAge te dhara. sumA 7 balI rAjAe puTha dharma, vacana rAkhavAne kAja;. vaikake paga mUke trIje, cAMpavA lAgyo balirAya. su che 8 taSTamAna duvA ja dhaNajI, sevakane sukha thAya; vAmana rUpe karI AvIyAjI, jaya jaya duvA jagamAMya. su che 9. pachI viSNue pitAnuM zarIra cheka brahmaloka sudhI vadhAryuM, tathA AkhI pRthvI be pagethI bharIne malIrAjA pAse eka pagaluM jagA mAgI che 7tyAre balirAjAe paNa potAnuM vacana pALavA vAte pitAnI pITha dharI, tyAre viSNue tenA para paga mukavAthI te dabAvA lAge che 8 te paNa teTalAmAM viSNu tenA para tuSTamAna thayA, tathA jagatamAM tene jejekAra thaye ane te kahevA lAgyuM ha viSNu pite vAmana rUpa karIne Avyo chuM, mATe have tAre je joIe te mAga che 9 tathA te Apa dAmodarAjI, sevA varatI thAe sAra muja kiMkarapaNuM tame karecha, kAThI dharI rahe bAra su che 10 mahA viSNu sevaka thayA, kAThI dhasI rahyA hAtha vacana bAMdhyA dukhIyA thayA, kaSTa pAmyA jaganAtha. su11 dIvAlIye chANa tAjI, bali caNa kare leka; gayara dharadhara thApIe, kRSNa taNu karI pheka. su. 12 tyAre balirAjAe kahyuM ke, jo tame tuTamAna thayA che te, have tame mArA dAsa thaI hAthamAM lAkaDI rAkhI mArA gharanA bAraNumAM rahI (dvArapALa thaI) mArI cAkarI ka 1 10 evI rIte viSNu vacanamAM baMdhANa thakA hAthamAM lAkaDI rAkhI dAsa thayA, eTale gatanA nAtha te paNa kaI pAmyA che 11 che te divasathI leke divALIne dIvase chANane balirAma banAvIne tathA ghare ghare vinA kaTa rUpa kare che 1ra vida purANe kyA hIMcha, vipra jANa tame je pa: kheruM ke sAcuM hitheLa, kahA vicAro surA 13 Page #60 -------------------------------------------------------------------------- ________________ varSa parIkSAne rAsa, (47 vipra vacana velanuM kahejI, baTuM nahIMdha lagAra; veda purANe bhAMkhIyejI, satya vacana tuma sAra. suba 14 mane vega vaLI bolIjI, sAMbhaLe vipra sujANa loka kathA karuM eka bhalI, madhurI sulalita vANa, su 15 mATe he vikhe evI rIte veda purANamAM kathA kahI che, mATe have te veda purANa vigere vicArIne kahe ke, te vAta sAcI ke juThI che? te 13 che te sAMbhaLI brAhmaNe kahevA lAgyA ke, e vAta jarA paNa khoTI nathI, tame je kAMI kahyuM te saghaLuM veda purANamAM che, tamArAM vacana sALAM sAcAM che ke 14 . vaLI mane vega kahevA lAgyuM ke, he sujANa brAhANe, vaLI paNa huM tane eka umadI leka vArtA kahuM chuM te sAMbhaLe che 15 'dakSiNa dezamAMhe bhalajI, gAma te vase kaccha nAma; zrI purajI sucikAra che tihAMjI, nAme suta saI kAma. su| 16 zIpurajI harIbhakata havecha, viSNu dehera nitya jaya; paMcAmata thAlI karI , tehaviNa anna na khAya. su 17 sIpura paragAma cAlatAMjI, nAmA sutane deI zIkha; dAmodara dere jAje sahajI, jema tuja Tale bhavabhIkha. su| 18, dakSiNa dezamAM kacchagAma nAme eka gAma che, tyAM zrIpuracha nAme eka sucikAra (darajI) rahetA hatA, tene nAme nAmane eka putra hatA, te saMInuM kAma karate. me 16 che te zrI purajI viSNune bhakta hovAthI, hamezAM viSNune maMdira jaIne paMcAmRta (dUdha, dahIM, ghI, madha, sAkara) bhegA karI hamezAM tenI chAla pUre, ane tema karyA vinA anna khAya nahIM che 17 che pachI eka dahADe te sIpura paragAma gayA, ane potAnA putra nAmAne kahI gayA ke, hamezAM vizune dehere jaI tenI pujA karaje ke jethI tArI bhavanI bIka nAza pAmaze 18 che paMcAmRta bhojana dejojI, ema kahI cAlyo gAma, dUdha laIne nAmo gAi, harInuM ucare nAma. su. 19 dUdha laIne mukha Agale, kahe pIyo nArAyaNa deva pASANa biMba bole nahIMcha, bAlaka raDe paDe eva. su che ra0 tava harIne dayA upanI, dUdha pIdhuM tatakALa; pahele khaDe DhAla teramI, nemavijaya suvisAla. su. 21 vaLI paMcAmRta bhajana viSNune Apaje, ema kahIne sIpurajI te paragAma gaye pAchaLathI nAma dUdha vigere laI viSNune maMdira jaI tenuM nAma bolavA lAgyA. 19 tyAM jaI viSNunA meM pAse dUdha dharI kahevA lAgyuM ke, A dudha pIe, paNa te paththaranI (biMba) mUrti te kaMI bolI nahIM, tethI te bALaka ekadama raDavA lAgyA che 20 che te joI viSNune dayA AvavAthI te vakhate teNe dudha pIdhuM; evI pahelA khaMDanI teramI DhALa zrI nema vijyajIe kahI che. 21 ) Page #61 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaDa 1 lo. Il. sucIkAra sIpurajI, tenA sute tatakAla; tuyAM nArAyaNa nAmAne, bhagati bhalA e bAla // 15 eka vAra nAmA jame, jamatAM cite tAma; Ave nArAyaNa Na same, bhAkharI Apu rAma !rA jJAna dRSTa karI joyu, (nAmeA) joya mAharI vATa; zvAna rUpa dharI AvIyA, dIThe bhAkhara thAya. 3 evI rIte sIpurajI sucIkAranA putra nAmA upara viSNu ekadama tuSTamAna thayA thakA vicAravA lAgyA ke, A bALaka bahu bhakti vALA che // pachI eka vakhate nAmeA jamatAM jamatAM vicAravA lAgyA ke, mA vakhate jo viSNu mArI pAse Ave, te hu temane bhAkharI (rATalI) Apu* // 2 // te viSNue jJAna hRSTithI jANyuM ane nAmAne pAtAnI rAhu jete dIThA, tethI viSNue pAtAnu kutarAnuM rUpa karI, tyAM AvyA te thALImAM rezaTalA joyA !! 3 || (48) dAya cAra mukhamAM grahI, nAThA zvAna tirNa rUpa; nAmeA puThe dhAio, grahI le hari bhUpa // 4 // AdhA` jaI rUpa pheravyuM, nAmA gayA nija geha; nAmA dhara chAMye ekalA, viSNu AnyA svayaM deha pAA goviMdu dhara chAM, (dhara cheDI nAme kIdha, pAlI laI dira harakhIyA, pAheAtA vaiku' siddha // 6 // pachI moDhAmAM becAra roTalA lai kutarA rUpe(viSNu) nAsavA lAgyA, te joI nAmeA tenI pachavADe gayA, ane vicAryuM ke, AmAMthI viSNujIne hu' laI lau // 4 // AgaLa jAtA viSNue pAtAnuM rUpa pheravI nAkhyuM; te joi nAmeA peAtAne ghera pAchA gayA; vaLI eka dIvase nAmeA ekalA potAnA gharanuM chAparU banAvatA hatA, te joi viSNu pate tenI madade AvyA // 5 // evI rIte AvIne viSNue ghara upara chAparU' karI Apyu, ane gharamAM AvavA javAnA chIMDInA mAraga karyA te vakhate paNa viSNu rATalI laI rAjI thaI vaikuMThamAM gayA // 6 // vipra suA tame buddhibaLA, nIca karama kIyA dhruva; purANu vacana leAka vAtathI, satya ke jADuM' heva zALA viSNu udara mAMhI bhalA, cauda bhuvana rahe theTa; bAla rAkhaya kikarI mATeA vA krama peTa 5 8 5 DAhyA thaI vicArajo, gardhava azva na hoya; purUSa nArI kema sabhave, vitra vicArI joyA 9 // cAda bhuvanapati je kahyA, te kema vAmana vAsa; dIna bhIkhArI bAMbhaNA, bali baccA thaI dAma / / 10 / / mATe evI rIte huM brAhmaNA tame buddhivata che, mATe vicAre ke, viSNujIe evA nIca kADhyA karyAM, evA purANunA vacana tathA lakavA tame sAcI ke jIDI mAnazeA ? // chA vaLI jyAre viSNujInAja peTamAM cAda bhuvanA rahe che, tyAre Page #62 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dharma parIkSAne rAsa, tene baline ghera desa kema thavuM paDyu tathA buM piTa kema moTuM thayu? (garbha rahyo che 8 mATe he bATTANe tama mA thaIne vicAre che ke, keI dahADe gadheDe te ghoDo bane? athavA purUSa hoya te sI bane? ke huM A vaLI je caMda bhuvana rAjA hoya, te vAmananuM rUpaja zA mATe le tathA garIba bhIkhArI brAghaNanuM rUpa laI bali rAjI pAse - zA mATe yAcanA kare tathA tene dAsa thaI zA mATe rahe? | 10 - hamirIyA tAharA ne sArA TelIyA, caratA ekaNuM nAla e dezI. loka prasiddha vaLI sAMbhaLe, dAmAdara thayo tvona; sanehI nAmA suInI bhAkharI, leI nAThA bhagavAna, sanehI. surijana sAMbhaLaje kathA. e akaLI. che nA ghara cho nAmA taNe, pilI ApI kAna saha nIca karama nahIM e cakI, vicAraka sAvadhAna se sunA che daya vAnAM navi saMbhave, muja mAtA ehe vidhya satra: nArI beTA ghara ghaNA, brahmacArI kAcha baMdha. sa. sa. 3o. vaLI he sUri lo ke tame sAMbhaLaje, ke leka vArtAmAM prasiddha che ke, vie kutarAnuM rUpa laI nAma darajInI roTalI lai nA gayA hatA . 1 che vaLI tame. sAvadhAna thaI vicAra kare ke, viSAe nAmAnuM ghara chAI ApyuM ane tenI pAsethI jeTalI lIdhI, e zuM nIca kAma nathI? re che mATe evI rIte jema ke kahe ke, mArI mAtA te vAMjhaNI che, vaLI kaI mANasane strI, pUtra, ghaNA hoya chatAM kaheze ke huM tene kAMdha bahAcArI chuM, te vAta kema saMbhave che 3 che . paranArI caMdrAulI, rAdhA govAlaNI jeha. saka, bhegavI strI govAlaNI, nyAyavaMta kima teha. sa sudha4 siddha svarUpI je havA, te kima dhare avatAra, saTa pahelo avatAra machu taNe, sakhAzura saMhAra. sasutro po bIjo avatAra kacchane, kaiTabha mAryo tAma sa. * bhava trIje vArAhane, dANa mAryo ThAma. sai su to 6 it vaLI teNe para zrI rAdhA vAlaNIne bhegavI, te mANasane paNa ApaNe nyAyI kema kahI zakIe? 4 . vaLI je siddha thaelA che, te A dunIomAM judA judA avatAra dharIne zA mATe Ave? juo, teNe (viSNue) pahele zaMkhAsurane mAravA vAste machane avatAra lIdhe che 5 ne bIje kAcabAne avatAra laI keTamane mAryo, tathA trIje vAhane (Dukkarane) avatAra laI dAnavane mAryo che 6 cothe narasiMha avataryA, hiraNakazyapane nAza 0 pAMcame vAmana rU5 lIyA, bali cAkhyo bhUmi pAsa. sa. suM | 7 | Page #63 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (5) khaMDa 1 le. pharasarAma chake suNe, sahasAna Diye ThAma, sara sAtame rAma da bhale, rAvaNa TALyuM nAma. sa. su| 8 | kezava Ame avataryo, jarAsiMdha ho kaMsa; sa ) aDhAra zreNI dala raNa haNya, kSaya karyo jAdava vaMza. sa. su. 8. vaLI e narasiMhane (aradhuM manuSyanuM ane aradhuM siMhanuM rU5) avatAra laI hiraNyakazipune nAza karyo, tathA pAMcame vAmanane avatAra laI balirAjAne pRthvImAM cAMpI nAkhe che 7. chaTho parazurAmane avatAra laI sahasArjunane mAryo, tathA sAtama rAmane avatAra laI rAvaNane mAyo 8 AThame kezavane avatAra laI jarAsiMghane tathA kezane nAza kayo, vaLI aDhAra kSonuM lazkara raNamAM mAthuM tathA jAdava vaMzane nAza karyo che 9 navamo bodha bhavAMtare, mleccha mAMhI kIdhe vyApaka savA dazame kalaMkI rAjIjananI caMDAlI dvija bApa. sasu mAlagA ekAkAra karI ghaNuM acarAve anAcArasa deva niraMjana je havA, te kema lIye avatAra. sa. su 11 dhRta jema dUdha te navi thAye, siddha saMsArI na hoya satra pAko dhAna mahI navi uge, sivyo jIva tema jeya. sasu che 12 . navame baiddhane avatAra laI pleccha lokamAM dharma phelA, dazamo avatAra kalakIne thaze, jenI mA cAMDAlaNI tathA bApa brAhmaNa thaze 10 che je niraMjana deva che, te saghaLuM ekAkAra karI, anAcAra dAkhala karI zA mATe judA judA avatAra dhAraNa kare? ! 11 che jema ghImAMthI dudha thAya nahIM, tema siddhanAM chava saMsArI thAya nahIM, vaLI jema agnimAM pakAveluM dhAnya pRthvImAM vAvyAthI ugatuM nathI, tema siddhanA cha saMsAramAM pAchA AvatA nathI ke 12 pASANu mathI tenuM kADhiyuM, te kema patthara thAya; sa karma haNI je siddha davA, te kema pudagala pAya. sasu. 13 deva dayAla nara je kahyA, kema kare chava saMhAra sa rAga dveSa mada macchara nahIM, daityane kima te mAra. sa. sa. 14 paththarane zodhIne je sene kahADayuM che, teja senuM pAchuM patthara kema thAya? tevIja rIte je mANase karma khapAvI mokSe gaelA che te pAchA A saMsAramAM AvI zarIravALA kema thAya? te 13 che je uttama dayAvaMta mANasa che, te jIva hiMsA kema kare? vaLI je rAga, dveSa, mada, matsara vigerethI rahita che, te rAkSasone kema mAre14 nArI vijoga po rAmane, sItA sItA pikAra saLa nara tarU pazune pUche ghaNuM, darazana hase muja nAra. sa. su che 15 sarvajJa te jANe sa, pUche bIjAne kema; sa aa cauda bhuvana mukhamAMhi che, caDhe kema laMkA jema sAsu che 16 Page #64 -------------------------------------------------------------------------- ________________ vaLI rAma jyAre sItAthI judA paDyA, tyAre te, e sItA e sItA! ema pikAra karatA? tathA mANasa, vRkSa, pazu vigerene pUchatA? ke mArI strI ane kayAre maLaze? je sarvajJa hoya te saghaLuM jANe chatAM bIjAne zA mATe pUche? vaLI jenAM mukhamAM cauda bhuvana rahelAM che, te laMkA chatavAne zA mATe jAya? 1pa1 vipra vicAre devanAM, lakSaNa kahIe saMkhe; sa. siddha svarUpI je hoye, tehane e nahIM Teva. sa. su che 17 - dUdha mAMhiM vRta rasa rahe, vizvAnala kASTramAM hiM; sa tilamAMhe tela jima rahe, jIva kalevara AhIM. sa. su che 18 che mATe he brAhmaNe tame vicAro ke, je A dukAmAM lakSaNe kahyAM, te lakSaNe siddha rUpI jene hAyaja nahIM che 17 che jema dUdhamAM ghI rahe che, tathA kASTamAM agnI rahe che, tathA talamAM jema tela rahe che, tema A kalevaramAM (zarIramAM) jIva rahe che. 18 jJAna darzana cAritra taNAM, je kahyA pAlaNahAra; sa. lakha corAsI keDIne, nA nara avatAra. sasu che 19 dhyAna sukala mana dhyAvatAM, mugatI ramaNI haiye hAtha; sa. pahele khaDe DhAla cadamI, nema kahe sAMbhaLo sAtha. sa. sutra che 20 jeo corAsI lAkha jIvA-jenimAMthI tarIne jJAna, darzana tathA cAritranA pALavA vALA thaelA che, te koIpaNa vakhate pAchA pharIne manuSya avatAra letA nathI. 19 vaLI zukala dhyAna (uttama dhyAna) dharavAthI mukita rUpI strI vaza thAya che, evI rIte pehelA khaMDamAM cadamI DhALa nemavijaye kahI, te tame he betAjane sAMbhaLe, 20 rU5 rasa gaMdha varaNa nahIM, udAdikAdi nahiM; jeha niraMjana nitya che, jJAnamaya thAya tyAMhiM te viSNu sadAziva bhaNI, te kima kahIe deva; avara ajJAnI je nA tehanI kare che sevA rA nAma mAtra je upanyA, guNa avaguNa je. hoya; buddhi vinA kema upaje, suNe vAta se kaya che vaLI jene rUpa, rasa, gaMdha, raMga vigere nathI, vaLI jene udAta Adika zabdane paNa uccAra nathI, je haMmezA niraMjana che, tathA je jJAnamaya che, teja Izvara jANavA che 1 che teja viSNu hamezAM mokSanA devA vALA che, paNa bIjA je ajJAnI che. ke jenI mugdha ke sevA kare che, tene deva karIne kema mAnIe? 2 je nAma mAtrathI utpanna thaelA che, ane temAM je guNa avaguNa vigere hoya che, te buddhivinA zI rIte nipaje? te vAta tame saghaLA vicArajo re 3 che valata uttara kema hoye, vipra taNuM mana bhaMga hAtha joDI praNipati karI, kahe sadu anuSaMga kayA vAda karatA hArIyA, chatyA tame bedu bhAya; kathA kahe kaIka navI; sAMbha LavA hAMsa Page #65 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) ' khaMDa 1 le. ' e thAya pAmaveba be tihAM, saMkhepe ka6 eka; - chAza vicAra vivarI ka brAhmaNa suNe viveka che 6 evI rIte maganA vacanethI brAhmaNonAM mana bhaMga thayA, te vaLate pratiuttara zI rIte ApI zake? tethI tene hAtha joDI praNAma karI kahevA lAgyA ke, he bhAIo, amo saghaLA tamArA matane maLatA chIe ke 4 che. ame Aje tamArI sAthe vAda karavAmAM hArI gayA chIe, tame bane bhAIo jItyA che; vaLI paNa amane kaIka navIna vArtA kahe, kAraNa ke amane te sAMbhaLavAnI ghaNIja hasa che. 5 che te sAMbhaLI mane kahevA lAgyuM ke, have huM tamane gaNapatine havAle TuMkamAM kahuM chuM, te tame vivekathI sAMbhaLajo che 6 - nIca uca mAM kayAM, brAhmaNa suNajo marma; dhUrathI mAMDIne ka, e devamAM ye dharmapADyA gerI naMdana gaNapati, sakala devamAM sArA prathama vinA saMdu jape, vidhana hare nara nAra 8 gajavadana gipha Ache, duMdAlA dIdAra; mUSaka vAhana subhagati, pAya ghudharI ghamakAra ho vaLI he brAhmaNe, te deve je hIrA uca kAmo karelA che, te huM tamane pahelethI mAMDIne kahu chu, te sAMbhaLIne vicArajo ke, te devamAM te zAne dharma mAnavo? 75 te gaNapati deva pArvatInA putra hatA, tathA saghaLA devomAM uttama hatA, vaLI mANaso dareka kAryamAM prAraMbhamAM tene ja jape che, kAraNa ke te saghaLA naranArInA vighane nAza kare che. 8 che tenuM maheDuM hAthInA jevuM che, peTa Tu gAgara jevaDuM che, tathA udarapara bese che, tathA page ghugharIne ghamakAra vAge che 9 siddhi nAme nArI che, lakSa lAbhavaLIdeya; moTA medaka Ape sahI, kuTuMba mAge sahu teya pAvo mahImAM meTa devatA, suranara sAre sava; prANIne vighana hare, kAma kare tatakheva mAra vivAha kAme pUjIe, ghara) hAya vakhAre te gaNapatine saMbhArie, avasara Ave eha che 12 . jene siddhi ane buddhi nAme be strI che, te lAkhe game lAbha devA vALIo che, moTA moTA bhADuo Ape che ane saha kuTuMba je mAge te Ape che 1bhA vaLI te pRthvImAM me deva che, ane devatAo tathA manuSyo tenI sevA kare che, vaLI prANIonAM vighana harI, tenuM kArya turata pAra pahoMcADe che 11 vaLI vivAha vakhate, ghara, dukAne, vakhAre vigere ja e tenI pUjA kare che, tathA kaMI paNa sArA sure leke gaNapatine sa bhAre che ke 1ra che . Gza pAmI. pariharIyA sana lAge. e dezI. zravaNa vimAse paNa IryuM, ArAdhanA kare deva sAjana sAMbhaLe, vinAyaka kAryo je hAM, vidhana bhAMje sadu hevare. sA 1 . Page #66 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (53). prapaMca racI sAdhuM ene, pachI suranara sIdhuM jehare, sA : kibadunA gaNeza sAdhIyo, baMdhikhAne ghAlya tehare. sArA vidhanarAje hAtha joDIyA, vinavI saghaNu rAya sA kAja tamAza svAmi huM karUM, ahanIza seluM pAyare. sA. 31 have rAvaNa manamAM vicAravA lAgyo ke, je huM gaNapattinuM ArAdhana karUM te te ahIM AvI mAruM saghaLAM vidhAno nAza kare che 1 ya vaLI savaNe vicAryuM ke, te gaNapatine huM kaI paNa prapaMtha racIne sAdhu ane pachI devatA, manuSya Adikane vaza karUM. kavi kahe che ke, vadhAre zuM lakhuM ! teNe gaNapatine sAdhIne kedakhAnAmAM nAkhe che je te pachI gaNapatie hAtha joDIne rAvaNane vinati karI ke, he svAmi huM tamAruM saghaLuM kAma karIza, tathA tamArA caraNa rAta dahADe sevana karIza pArUDha rAvaNe mUka vinAyaka bhaNI, rAsabhA carA hevare, sAva kAThI bhAre letA Avajo, dAtaraDuM lohADe devare. sA. 4 rAsabha cAre rAvaNa taNa, nIca karama kare nityAre AvA bhAre leI mastaka prate, rAsala hAke eNa rItare. sAMje 5. khaDa kApI bhAre kare, aNu upaDate lIe zIzare sAru ANI cAre rAsa bhaNI, karama bhagave nise disare. sA6 * te sAMbhaLI rAvaNe gaNapatine kAma soMpyuM ke jo tame vanamAM jaI A gadheDAone cAvajo, ane vaLI A dAtaraDuM tathA kuhADe levA jAo, ane pAchA vaLe tyAre lAkaDAno bhAro vADhIne letA Avajo 4 va evI rIte gaNapati hamezAM rAvaNanAM adheDAM carAvavAnuM nIca kAma kare, tathA sAthe lAkaDAne bhAre laI hamezAM gadheDAMone vanamAMthI hAMkI lAve pavaLI vanamAM paNa pitAthI na upaDe ene sArI aDane bhAre mAthe upADI, gadheDA pAse te ghAsa nAkhI tene khavarAve, evI rIte hamezA karmo bhegave che 6 che rAsabha zamyAM navI rahe, vADi jhAMkharanI kare tAre, sAva : - vidhanarAja karaNa kare, pApataNuM phala Amare. sArA che : karama kare deva ehavA, te amane ye doSare, sAduM vicAra saMkhepa karI ko, brAhmaNa rAkhaje mateSare. sAda che manovega tava nalIya sAMbhaLe veDa vAta sAd | khoTuM ke meM sAcuM kahyuM, " u ddhane bAta re. 9 vaLI te gadheDAM tyAMthI cheTe nAzI javA lAgyA, tethI tenI ADI kAMTAnI vADa kare che, evI rIte gaNapati pitAnuM hamezA krama bajAve che, kavi kahe che ke, AvI rIte pApavA pULe bhegavavA paDe che ke 7 deva evuM kAma kare che te amArA upara doSa zame che? he brAhmaNe mene te samayathI vicAra karo, eTalAmAM ja satiSa rAkhaje 8pa vaLI mane veba bolyA ke, he brAhmaNa huM tamane kahe Page #67 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) khaMDa lo. sAMbhaLe; uparanI je vAta meM tamane kahI te sAcI ke beTI che? tene he bhAIo tame mane uttara Apajo. . vipra vacana latAM bhaNyAM, satya vacana tume bhAyare; sA veda purANe ema kahyuM, te Ama kema lopAyare. sA| 10 | mitra vadana avalokIyuM, sAmuM joyuM tAmare, sA. samasyA karIne AvIyA, paravele vana DAmare. sA11 pavanavega pratibodhavA, manevega kahe sArare, sA para virodha nahIM,jaina sutre suvicArare. sA. me 12 te sAMbhaLI brAhmaNe kahevA lAgyA ke, he bhAI, tame je vAta kahI te kharekharI che, tevI ja rIte veda purANa vigeremAM kahyuM che, te amArAthI zI rIte lepAya? 10 pachI mane vege pitAnA mitranA mukha tarapha daSTi karI sAmuM joyuM, tathA saMketa karIne tyAMthI nikaLI pehelAnAM (je vanamAMthI AvyA hatA) vanamAMja pAchA AvyA che 11 pachI pavanavegane pratibodhavA vAste mane vega kahevA lAgyuM ke, jaina zAmAM, veda purANanI mAphaka AgaLa pAchaLa kaMI paNa virodha AvatuM nathI 12 che manovega kahe sAMbhaLI, pavanavega tuma sAra; sA0 nArAyaNa utpatti ka6, jaina zAsanane vicArare. sA me 13 || sukhama sukhama pahelA bhaye, bIje sukhamaja kAlare sAru sukhama khama trIjo suryA, 6khama sukhama suvizAlare. sAme 14 , pAMcamo dukhama dehIla, dukhama dukhama vikarAlare; sA nAma tehavA pariNAma che, caDatA paDate che kAlare. sA. 15 pachI mane vega pavanavegane kahevA lAgyuM ke, jaina zAstra pramANe viSNunI utpatti have tamane kahuM chuM, te tame sAMbhaLe che 13pehele sukhama sukhama nAme Aro che, bIje sukhama nAmane che, trIje sukha dukhama nAmane che, tathA the dukhama sukhama nAmane Are che 14 pAMcame dukhama nAme kharAba Are che, tathA chaThe dukhama dukhama nAme bhayaMkara Are che, vaLI tenA nAma pramANe guNa che, tathA te kALa (utsapiNI tathA avasAMpaNI) nAme caDate paDate jANa che 15 " sukha dukhama aMte avataryA, AdinAtha bhavatArare, sA teno putra bharatesare, prathama jina cakI te sArare. 16 the kAle vise duvA, tIrthaMkara guNadhArare, sA' - ajitAdi e jANaje, mAhAvIra aMtima sArare. sA. 17 bharatAdika brahAdatta lage, cakI dvAdaza jANa sAru nava nArAyaNa niramalA, tripiSTa Adi sukha khANa. sA. 18 temAM trIjA sukhame dukhama kALamAM AdinAtha nAme prathama tIrthaMkarane avatAra thaye, tene patra bharata nAme pehele cakravarti rAjA thaye che 16 . pachI thI dukhama sukhama Page #68 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. ArAmAM ajitanAtha vigere grevIsa tIrthaMkara thayA, temAM chellA mahAvIra svAmI nAme tIrthakara thayA che 17 che vaLI bharatathI mAMDI brahmadatta sudhI bAra cakravarti thayA che, tathA tripiSTa Adika sukhIyA nava vAsude thayA che je 18 hayagrIva Ade jarAsaMdha, pata nava e hAyare sAva , pratinArAyaNa cakadharA, aDhAra adhogati jeyare. sAta 19 vijaya haladhara dhUre kahyuM, aMte mahApadma nAma, sArA nava balabhadra balavaMta bhalA, urdhvagAmI abhirAma. sA. 20 triSaSThi purUSa e rUyaDA, bhavya jIva bhavatArare, sArA pannaramI DhALa pahelA khaMDanI, nemavijaye niradhAra. sA. 21 vaLI hayagrIvathI mAMDIne jarAsaMdha sudhI nava prativAsudeva thayA che, teo carjhane. dhAraNa karanArA tathA narakamAM jAvA vALA hatA . 19 me vaLI vijayathI mAMDIne mahApadma sudhI nava balabhadra thayA che, teo badhA ucI gatimAM javAvALA hatA che 20 che evI rIte tresaTha purUSa uttama ane bhavI ane bhAvathI taranArA che, evI rIte pahelA khaMDanI paMdaramI DhAla zrI nemavijayajI mahArAje kahI | 21 . suhA. kahyA mahApUrANamAM, suNaje tyAM vistAra vicAra kahyuM have varNavI, nizcaya karI niradhAra 1 gumAnI vaLI sthiti ka, niraMjana kahe mUMDha loka pUrva bhavuM badupare bhame, ninAmika duo sokarA dukhe dIkSA AcarI, rAja riddha. dekhItAme nidAna bAMdhyo niranAmike, svarga lo sukhaThAma.3 evI rIte mahApurANamAM vAta kahI che, tene vistAra sArI rIte sAMbhaLaje, mATe have nizcayathI vicArIne tenuM varNana karuM chuM ke 1 che vaLI huM navamAnI vAta kahuM chuM, mUDha loko tene niraMjana kahe che, vaLI te nimika (niyANuM bAMdhanAra) thaIne pUrva bhavamAM ghaNuM bhame hatA 2 vaLI eNe saMsAranuM duHkha dekhIne dIkSA lIdhI, paNa te dIkSAmAMja keTalIka rAja riddhi joIne, niyANuM bAMdhavAthI svarge gaye che 3 che tihAM thakI cAvI karI, vasudeva devakI caMga; kukhe AvI ane . vata, kRSNa e uttama che 4o traNa khaMDa sAdhyA bhalA, seve suranara rAya; nyAyavaMta dAma , 5ranArI sa6 mAya. | 5 | lAkha betAlIsa ratha bhalA, teTalA gajavara sAra; nava kADa ghoDA haNahaNa, bhAgave trikhaMDa morAra che 6 . . . tIhAMthI AvIne te vasudeva ane devakInI kukhe AvIne avataryA ane tyAM zrIkRSNa nAme prasiddha thayA che 4 che. teNe traNa khaMDa jItyA, tathA temane devatAo ane rAjA vigere sevatA hatA, vaLI te nyAyI tathA parastrIne mAtA samAna lekhatA pA temane Page #69 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (56) khaDa le betAlIsa lAkha e vaNI teTalAja thI hatA, tapa nA kare che te tenA darabAramAM khAranA hatA, evI rIte te mArA traNa khaMDanuM sajA bhegavatA hatA. 6. sela sahastra rANa bhale, tenuM sukha vilAsa leAka laMpaTa laMpaTa lave, paranArInuM nivAsa cho teTalA bhUpa sevA kare, sara kare che sAruM eja dikezava taNI, kahetAM na lauM pAra 8ii AvartI cAvIsIe bhale, arihaMta ho devA paMca kalyANaone dhaNI, saranara kara seva 9 pavanavega - tame sAMbhaLa, bali badhabha vicAra jina vANI che rUaDI, sakhape kahuM sAra 10 temane sela hajAra rANIo hatI, tenI sAthe te atyaMta sukha bhogavatA, tathApi lake temane laMpaTa evuM juThuM nAma kahI parastrI bhegI kahe che nA vaLI teTalAja sALa haMjara) rAjAo tathA devatAo vigere temanI sevA karatA hatA evI rIte taimanI rAja riddhi hatI, je hitA" para paNa Ave nahIM 8 che vaLI te viSagu AvatI cAvIsImAM tIrthaMkara thaze, ame cakalyANakanA beMkatA thaze, tathA devatA ane mANaso vigere temanI sevA karaze ja 9 vaLI he pavanavega, tamane bali baMdhananuM paNa vRtAMta kahuM chuM te tame sAMbhaLe? vaLI jinavANI ghaNI ja uttama che, te hu tamene TukAmAM kahuM chuM 105 - hAjI rANI - raMga mahelamAM rAdhikA, mukha kamala nihAle, darapaNa laI mukha dekhatI, ( ke strINagAra saMbhALe. e dezI. mAlava dezamAMhi bhalI, nayarI ujeNI teha; zrI brahmA rAja kare tihAM, zrImatI rANI jeha / 1 / cAra maMtrI caitara bhalA, bali bRhaspati prahAda; namUci mithyAta AgaLa, jainamuM kare bahu vAda che 2 gekha upara beThA thaka, jAtA dIThA leka; narapati maMtrine kahe, kahAM jAya che e thAka re 3 mALavA dezamAM ujajayanI nAme nagara che, tyAM brahmA nAme rAjA rAja karate hatA, tene zrImatI nAme rANa hatI . tene, bali, bRhaspati, prahAda tathA namucI nAme cAra matio hatA, temAMthI namucI dhuna mIthyAtvI hovAthI jaina dharmane baha vAda karato hato . 2 cheeka dahADo rAjA gokha upara beThe beThe ghaNAM lekene mArgamAM jAtAM joI matrione puchavA lAgyuM ke, A saghaLAM leke kyAM jAya che? bali pradhAna tava belIo, sAMbhaLa svAmI rAya; zrAvaka loka ati ghaNu, sAdhu vaMdaNa jAya che ! Page #70 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. zrI vrajJA nRpa harakhIyA, jativara cAMdaNuM jAya; cAra maMtrI sAthe lIyA, parivAra pAra na pAya ! k // prathama kathA tume sAMbhaLeA, ujeNI vana mAMhe; akapanAcArya AvIyA, sAtase' muni che sahAye'|| 6 // te sAMbhaLI bali pradhAna rAjAne kahevA lAgyA ke, hai svAmi ghaNAM zrAvaka leAkeA sAdhune vAMdavA vAste jAya che jA te sAMbhaLI zrIbrahmA rAjAe khuzI thai, cAra matriene sAthe laI parivAra sahita yatine vAMDhavA javAne taiyArI karI aa pa aa have pehelI vAta tame sAMbhaLeA ke, urjANI nagarInA vanamAM sAtaze munine sAthe laI aka'panAcArya tyAM padhAryA che ! 6 DA ( 17 ) jJAnI gurU te ati bhaTTA, zikha dIye munirAMya; jo rAja purUSasa bAlasA, tA vidhana hAse aNu ThAya 5.0 5 gurU vacana manamAM dhAM, dharI dhyAna teNe ThAma; rAtra tava tihAM AvIyA, muni vAMdhA tRpe tAma // 8 // te sAdhune bolAvI, uttara vajratA na dIdha; DhAra ajJAnI bApaDA, matriye nidA kIdha | E U te jJAnI gurUe munione zikhAmaNu dIdhI ke, ' jo tame rAjAnA mANase sAthe ka'ipaNu elaze, te vinna thaze u chau-ziSyA gurUnu vacana agIkAra karI dhyAna dharI beThA, eTalAmAM rAjA tyAM AnyA, ane munine vAMdI sthAnake eThe. 58ma vaLI sAdhuone melAvavAthI teoe uttara na ApyA, tethI maMtriya teonI niMdA karavA lAgyA ke, khIcArA ajJAnI DhArA jevA che ! huM ! rAtna tava pAchA vaLyA, AbyA nagara mAjhAra, zrutasAgara muni bheTIyA, vidyA taNAre bhAra 5-10 // duSTa vAkya maMtri bAlIyA, vAda kIdhA tihAM sAra; vipra cAra harAvIyA, mAna khaDayu teNI vAra 5 11 5. narapatie nibhraMchIyA, eke harAvyA Aja surakhA garava na ANIe, karA na evAM kAja 5.12 pachI rAjA vidyAnAM bhaDAra zrutasAgara munine namaskAra karIne pAchA vaLI nagaramAM Avye // 105 matrie kharAba vacanA khAlavA lAgyAthI tyAM vAda karIne cAra brAhmaNAne harAvI teonA garva utAyA 5 11 5 te sAMbhaLI rAvae strIone Thapake Apyo ke, huM mUrakhA evI rIte ahu kAra karIe nahIM, ne evA kAma karavAM nahIM 512 jhaMkhavANA paDI gayA, nIce jIve nIja pAya; kRI vadana tehanA dugmA, mAravA kIdhA upAya 5 13 u thAhmaNa vAde harAvIyA, gurU Age kahe vAta; AcAryAM tyAM tava bAlIyA, munivaranA heAze dhAMta // 145 Page #71 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (54) * khaMDa 1 le.' mRta sAgare gurU pUchIyA, vidhana kima re jAya; gurUjIe tava bhAMkhIyuM, vAda sthAnake tume jAya che 15 rAjAe evuM kahevAthI teo lAyamAna thayA thakA nIce paga sAmuM jovA lAgyA, ane temanAM meM kALAM paDI javAthI munIne mAravAne upAya karyo. brAhmaNane vAdamAM harAvyAnI vAta gurUnI pAse karI tethI AcArya bAlyA ke munIne ghAta thaze. 13,14 pachI mRta sAgare gurUne pUchayuM ke, te vighane nAza kevI rIte thAya? tyAre gurUe kahyuM ke, tame yAda karavAnI jago upara jAo . 15 dhyAna dhara raDe, upasarga jAse tema, sAMbhaLIne muni tihAM gaye, kAyotsarga rahyo jema ke 16 cAra maMtri tihAM AvIyA, khaDaga kADhI te vAra; cAre jaNa eka ghA kare, khIlyA jaze te sAra che 17 suyodaya tihAM AvIyA, leka taNAM valI ; phaTa phaTa bhUMDA sahu bhaNe, pApa taNuM eha kaMda che 18 tyAM jaI dhyAna dharavAthI upasargane nAza thaze, te sAMbhaLI muni tyAM jau kAusaga dhyAne rahe che 16 je te vakhate cAra maMtrioe tyAM AvI, hAthamAM talavAra laI munine mAravA taiyAra karI, eTalAmAM ja teonA hAtha aTakAvI rAkhyA che. 17 che savAra paDatAM TeLApa leke tyAM AvyA, ane maMtrione phITakAra daI, kahevA lAgyA ke, A te pApanAM mUkha che 18 che rAjA tava tihAM AvI, gAla dIe aghAra dhyAna pArI muni belIyo, ukhelo eha bhera che 19I rAjA daMDI karI, khara rahaNa vaLI kIdha; vigeIne kADhIyA, deTe tihAM dIdha che 20 pahelA khaMDanI sAlamI, DhAla kahI suvisAla; nemavijaya kahe sAMbhaLe, AgaLa vAta rasAla che 21 te vakhate rAjA tyAM AvI pahoMcyuM, ane atyaMta gALe devA lAge, eTalAmAM munie kAusaga pADI bolyAthI teonA hAtha chuTA thayA che 19 che pachI rAjAe daDa karI teone gadheDe besADI, phajeta karI dezavaTe A che 20 che evI rItai pahelA khaMDanI seLamI DhALa kahI. nemavijayajI kahe che ke he tAjane, tame dhyAna daI sAMbhaLajo, kAraNa ke AgaLa bahu rasa vALI vAta Avaze . 21 che ' , , apara kathA tume sAMbhaLe, saMkhe kadu sAra hastInAgapura rayaDe, uttara deza mejhArA mekArathe bhUpati bhale, padamAvatI bharatAra padama ladhu viSNu vaDa, putra be che udAra Page #72 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. --' (19) 2 | megharatha viSNu muni davA, padamaratha ApI rAja, cAritra pALe rUDe, be kare Atama kAja | 3 vaLI bIjI vAta dukAmAM kahuM chuM te sAMbhaLe? uttara dezamAM hastInAgapura nAmanuM eka zahera che . 22 che tyAM megharatha nAme rAjA che, tathA padmAvatI nAme paNa che, tene 5dama nAme nAne ane viSNu nAme moTe evA be putro che 2 have megharatha tathA viSNu kumAre, padamarathane rAja ApI, dIkSA laI pitAnuM A kArya sAdhavA mAMDayuM che 3 che gajapuramAM tava AvIyA, dvija maMtrita cAra rAjJane jaI bheTIyA, dAna mAna dIdhAM sAra 4 maMtripada ApyA bhalAM, sukha pAmyA te cAra, siMhavalI zarateha taNeza uDI apAra che 5 rAjane ciMtA ghaNI dina dina aMge khINa; maMtrie tava pachIuM, zarIra dise kAM hINa | 6 | have te cAre brAhmaNa maMtrie tyAMthI nIkaLI gajamura nAmanA nagaramAM AvyA, tyAM rAjAne bheTyA, tathA rAjAe paNa teone ghaNuM dAna ane mAna ApyuM che pachI rAjAe teone maMtri pada ApyAM, tathA tyAM teo atyaMta sukha pAmyA, have te rAjAne zatru siMhavalI tene deza ujjaDa karato hato che 5 che tethI padamaratha rAjAne ghaNI ciMtA thaI, ane divasa divasa prate aMge kSINa thavA lAgyuM, te joI maMtriya pUchayuM ke, tamAruM zarIra Ama kSINa kema dekhAya che? 6 che padamaratha rAjA kahe, suNe tame bali pradhAna, siMhavali viyarI ama a che, teNe karI nahI sukha mAna 7 | Adeza laI nRpatitaNe, pradhAne karyo prayANa sainya subhaTa nija saja karI, bali maMtri buddhi bhANAvAsabala saMgrAma tihAM jaI kIye, zatru kaTaka bhaMgasiMhabaline bAMge tadA pAmyA jayajayaraMga. 9 padamaratha rAjA te sAMbhaLI kahevA lAgyo ke, he bali pradhAna tame sAMbhaLe, e siMhavalI amAre verI che, tethI amane jarA paNa sukha thatuM nathI ke 7 e pachI, bali maMtri rAjAne hukama laI, sainya ekaThuM karI laDAI karavA cAlyA ke 8 . tyAM ghaNu jorathI laDAI cAlI, ane zatrunA lazkaramAM bhaMgANa paDayuM, ane bali pradhAne siMhavalIne pakaDI bAMdhyuM, ane jaya jayakAranA zaba tyAM thayA che. 9 : vayarI bAMdhI ANIne, bheTa rAyane kIdha; padamarathe ANaMda o, baline varadAna dIdho 10 | valato maMtri bolI, sAMbhaLe zrI mAhArAja; mAguM tyAre Apaje, vara Ave muja kAja ! 11 che narapatie tava hA bhaNI, bali ha harakha apAra sukhabhara rAjya kare sadA, avara kathA % sAre. 12 evI rIte bali pradhAne zatrane bapI lAvI 5damaratha rAjAne bheTa karyo, tyAre rAjAe AnaMdIta thaI bali pradhAnane varadAna ApyuM che 10 che tyAre maMtrie Page #73 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * khaMDa 1 lo. zAne kahyuM ke, he svAmI, te varadAna jyAre huM mAruM tyAre Apaje re 11 pachI rAjAe hA pADavAthI bali manamAM ghaNuM ona pAme; ane rAjA tya sukhethI rAja karavA lAge. vaLI bIjI vAta paNa kahuM chuM # 12 TATa hatA. yatanInI dezI. - haratInAgapura vanamAha, akaMpanAcArya AvyA tyAMhe; sAta saMmunivara che sAthe, vidhAtaNI badda Ave che ? balI mAMtri te ene dekhI, vayara bhAve vara lekhI; padamartha roya pAse AvI, vinati kare tihAM samajAvI che 2 vara Apa amane Aja divasa sAtanuM Apo rAja; kAja sAre amAre prajI, tama vinAM kANuM bIje vibhujI che ! have te akapanAthArya vidyAvaMta evA sAtase muninA parivAra sahita hastInAgapura nagaramAM vanamAM eka same padhAryA che tyAre bali maMtrie teone jeyAthI AgaluM vera saMbhArIne padamaratha rAjA pAse AvI vinaMtI karI ke, 2 he mahArAja te varadAna Ape, mane sAta sAta divasanuM rAja ApI mAruM kAma siddha karavA ghe, kAraNa ke tamArA vinA mAruM kAma karI ApavAne bIje koNa samartha che ke rAjAe tava vara Apyo, rAjabhAra tehane thAya; pApI kuMDa kapaTa manamAMhIM, dharI sahIye kradhAtura tAMhIM 4 vADa karI munine vIyA, sAdhune ghaNuMe ATayA naramedha jagana jaga mAM, jati kAraNa bIje kAma chAMDyo 5 pachI rAjAe varadAna devAthI te rAjA thaye, te pApIe manamAM kapaTa lAvI, tathA ke karIne, muninI AsapAsa vADa karIne vATI lIdhA ane sAdhuone bahu saMtApyA, ane naramegha (je yajJamAM mANasane hema kare che te) ne prAraMbha karyo. tathA munine duHkha deva vAte teNe bIja saghaLA kAryo cheDI tenA para kazuM dhyAna ApyuM nahIM jApA jalacarane thalacara jIva, nabhacara te pAtAM rivara veda pAThaka brAhmaNa AvyA, ghaNuM ujamAla thaI mana bhAvyA che ke A jIva haNavA vADava malIyA, havana karavA harakhamAM bhAlIyA carama asthi laI zIra nAMkhe, muni upara sadu malI dhAkhe che 7. eThuM nAkhe ati ghaNuM vipra, revaNI kare dhuya geTe vipra; ehavA upasarga karI saMtApe, tehI muni cuke nahIM jApe | 8 | tyAM keTalAka veda bhaNavA vALa brAhmaNe AnaMda sahita AvyA ane jalacara (pANImAM rahenArA) liMcare (jamIna para cAlanAra) tathA nabhacara (AkAzamAM DanAra) prANIo tyAM AgaLa rADa (pakAra) pADavA lAgyA che 6. saghaLA brAhmaNe Page #74 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. jIva hiMsA karI harakhathI yaza karavA lAgyA tathA te prANIonA cAmaDAM hADakAM vigere laI pa buddhithI munionA mastaka para phekavA lAgyA che. vaLI brAhmaNe munio upara eDa nAkhe, tathA dhuMvADAnA TArgeTa karI munine baha saMtApavA tathA upasarga karavA lAgyA, te paNa suni pitAnA dhyAnathI calAyamAna thayA nahIM8 avara vAta kahuM eka evI, pavanavega suNe tume jehavI; megharatha viSNu kumAra, giri upara tapa kare apAra che ja che zravaNa nakSatra AkAze kepe, viSNu muni gurU prate ja kaho svAmi nakSatra kaMpe, phaNa kAraNa evuM eja che 10 | avadhI jJAnI muni ema bele, garapurane nahIM ke tela tihAM muni beThA dhyAna thApI; upasarga kare vipra pApI che 11 | vaLI he pavanavega tane te saMbaMdhamAM bIjI eka vAta kahuM chuM te sAMbhaLe megharatha tathA viSNu kumAra potanA mastaka para jaI tapasyA karatA hatA 9 teTalAmAM AkAzamAM zravaNa nakSatra kaMpavA lAgyuM, te joI viSNukumAra gurUne puchavA lAgyA ke, he svAmi, A nakSatra zA mATe kare che? sthIra kema nathI rahetuM? 10 che te sAMbhaLI avadhijJAnI muni bolyA ke, gajapura nAme anepama nagaramAM sunio dhyAna dharI beThA che, teone brAhmaNa ghaNe upasarga kare che . 11 tiyuM kAraNa ke zravaNa, viSNu kahe upAtha kavaNa megharatha muni bhaNe ziSya, vaccha brAhaNane dezuM bhIkha 12 che vaikriya labadhi kare sAra, vAmana rUpa dhAre niradhAra; munivaranAM jatana kare jaI vege kare ehanI sajAI che 13 pheravI tatakSaNa labadhi, utpati jAe kaI udadhi, . gajapura nagaramAM Avyo, padamaratha rAyane namAvyo che 14 tethI karIne zravaNa nakSatra kepyA kare che te sAMbhaLI vizukumAra gurUne puchavA lAgyA ke, he svAmi tene have zuM upAya karave?. tyAre gurU bolyA ke, he vatsa dhIraja rAkha? saghaLA brAhmaNane kahADI mUkI bhIkha magAvazu ke 12 che. have tame vaikriya labdhinAM prabhAvathI vArmina rUpa karI tyAM jAo ane tAkIde munionuM rakSaNa kare che 13 che te ja vakhate viSakumAre lakhrine vega AkAza mArge uDIne keTalAka samudro oLaMgI, gajapuramAM AvI padamaratha rAjAne namAvyuM che 14 vara Apyo hate tame tehane, ghaNuM zuM kahyuM bhAI tumane munivara mAM ghAta, thAze tehathI ghaNA utapAta mA 1pa padamaratha kahe suNe bhAI vacana pAchuM ame navIyA : kaI kare tame upAya, tethI vighana seve vadhI jAya che 16 . Page #75 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) khAMDa 1 le. - viSNu cAlyo maMDapa deza, vAmana viprane dha veza: darbha durva janeI kaTha, paherI dhatI ne hAthameM laMDa che 17 vaLI rAjAne kahyuM ke, tamAe tene bali pradhAnane) je varadAna ApyuM che, te vize huM tamane zI vAta kahuM? teNe munione mAravAne upAya karyo che, ane temAMthI dha utpAta thavAnI vakI che. je 15 che te sAMbhaLI padamaratha rAjAe kahyuM ke, mArU ApeluM vacana te pAchuM levAya nahIM, te paNa tame kaMI e upAya zodhI kahADe che, jethI karIne saghaLAM vidane vaLI jAya arthAta tara thAya che 16 pachI viNa kumAra tyAMthI yujha marUpamAM AvyuM, ane vAmananuM rUpa laI brAhamaNuM thai, darda durvA (eka jAtanuM vAMsa) laI tathA ke jene dhAraNa karI detIu paherI hAthamAM lAkaDI lIdhI che 17 vedanI dhvani ucare mukha, vipra sAMbhaLI pAe sukha, bili rAjA hayaDe herakhI, vAmana rUpa najare parakhI che 18 che , vAmane vAMdho paDIne pAye, vinatI kare kara joDI tAMye, je joIe te mAge svAmi, muja pAse aMtarajAmI 19 vAmana vipra bolyA tAma, muja nahIM nRpa lobhe kAma - traNa kamanI bhUmi bharI Ape, maTha bAMdhavA sArU thApa che 20 vaLI mehaDethI vedanA zabdo bolate hevAthI tene joI brAhmaNe saghaLA khuzI thayA; vaLI bali rAjA paNa vAmana rUpa joI manamAM AnaMda pAme che 18 che bali rAjAe vAmanane namaskAra karIne hAtha joDI vinati karI ke, he svAmi tamAre je joIe te mAgo? 19. te sAMbhaLI vAmana brAhmaNe (viNa kumAre) kahyuM ke, he rAjA mAre vadhAre leba nathI, mAtra maTha bAMdhavA vAste traNa DagalAM pRthvI joIe chIe te A che 20 valatuM bali bele ehavuM, vipra kahe mAgyuM kehavuM mAgane koI rAja bhaMDAra, haiDA hAthI vRSabha apAra che 21 vipra kahe suNe mahArAja, avara mAre che nahIM kAja; kama traNa maTha karavAne, mahimAMhIM bhUmi bharavAne che 22 pAtra leI kara dIe dhAra, svasti dAna dIdhuM teNI vAra munivare vadhAryo aMga, ati ghaNe dekhI thayA bhaMga che 23 te sAMbhaLI balie kahyuM ke he vipra Ate tamoe zuM mAgyuM? kaI rAja, bhaMDAra, ghoDA, hAthI, balada vigere mAge che 21 che tyAre brAhmaNe kahyuM ke, he mahArAja mAre bIjuM kaMI kAma nathI, mAtra maTha (kuMpaDI) karavA vAste traNa DagalAM pRthvI joIe chIe te mane bharI levA Ape che rara . pachI balirAjAe pANInuM vAsaNa laI tenA hAthamAM pAra karavAthI te svasti balya, tyAra pachI munie pitAnuM aMga vistAryuM, te joI balinuM mana udAsa thayuM che 23 che Page #76 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. prathama pAya Thavyo kyAM mera, mAnura bIje Thera pAya trijAne nahIM ThAma, vibaNa ke bele tAma | 24 bali bAMdhI paThe pAya dIdho, suranara malo jayajaya kIdhe hAtha joDIne munivarane, kahe kSamA karI svAmi amane che 25 eha baMdhana cheDe svAmi, dha na kIje guNagrAmI; upazamameM thayA sAdhu, balibaMdhana cheDo nirAbAbu ! 26 pachI vAmane pahele pAmerU parvata upara muka, ane bIjo paga mAnuSettara parvatamAM muka, ane trIjo paga mukavAne sthAnaka nahI maLavAthI vizukumAra atyaMta kapAyamAna thaI bolyA ke 24 ane baline bAMdhi tenI pITha para te paga muka, te joI devatAoe tathA mANasee jaya jayakAra zabdo karyA, ane hAtha joDIne munine vinaMtI karI ke he svAmi tame amArA para kSamA kare che25 che ane he svAmi tenAM baMdhana cheDe, ghaNe krodha kare nahIM te sAMbhaLI sAdhue zAMta thaI balirAjAnA baMdhana cheDAvyA che ra che viSNune sahu lAgyA pAye, maMtriye dharma Acaryo dhyA, samakita lIdhuM sa6 loke, jina dharma pAle jana thAke che ra7 . zrAvaka vrata balie lIdhAM, munivara vAde sukha sIdhAM padmaratha rAjAe A bhAva, muni vAMdine seje jAya che 28 viSNukumAra vAchalpa kI, sAtasaeN muni rakSaNa lIdhe rAkhaDI bAMdhe loka tethI, baleno dina kahe ethI rahI viSNukumAra gurU kene jaI, lIdhe prAyacchita vrata dhAI; niramala bhAva dharIne sAthe, kriIyA tapa japa jJAna te lAdhe che 30 tyAre saghaLA loke viSNune page lAgyA, vaLI maMtrie (balie) paNa jaina dharma ane gIkAra karyo, ane bIjA paNa ghaNAM mANase e samakAMta pAmI jaina dharma aMgIkAra karyo che ra7. che vaLI bali pradhAne zrAvakanA bAra vrata aMgIkAra karyo, ane munine vAMvAthI tene ghaNuM sukha thayuM, vaLI padamaratha rAjA paNa bhAva lAvI munine vAMdI pitAne sthAnake gaye che 28 che evI rIte viSNukumAre sAtase munionuM vAtsalya sahita rakSaNa karyuM, te divasathI leke baLevanuM parvamAnI te dahADe rAkhaDI bAMdhe che rA pachI viSNukumAra gurU pAse jaIne prAyazcita laI, nirmaLa bhAvathI tapa japa Adika kIyA karI jJAna meLavavA lAgyA che 20 mane vega kahe sAMbhaLe,pavanavega viveka, jinazAsanamahImAM khare, ke mithyA dharma cheka 1. pavanaveza bAbhe turata, nizcaya karI sukha ThAma, satya vacana tame je kahAM, rahI tumA Page #77 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (64) khaMDa ra je. A rI mAma 2 zrI hIravijayariNa, zubha vijaya kavi ziSa; bhAva vijaya bhAve karI, namuM tehane nizadiza 3 mane vege pavanavegane kahyuM ke, he bhAI, have jaina dharma jagatamAM sAce che ke anya miA dharmo sAcA che. je te sAMbhaLI pavanavega nizcayathI vicAra karIne belyA ke, tamoe je vAta kahI te kharekharI che, ane tethI tamArI zebhA paNa vadhI che. mArA zrI hIravIjaya AcAryanA ziSya vijaya nAme mahAkavI thayA che, tenA bhAva vijaya nAme ziSya hatA, teone huM hamezA namaskAra karuM chuM ke 3 che - siddhivijya zikha tehanA, rUpavijaya kavirAya; kRSNavi jaya kara joDIne, raMgavijaya raMga lAya che 4. pahele khaMDa pure thaye, satare hAle karo satya; nemavijaya kahe nehathI, zretA suNe eka citta 5 tenA ziSya siddhivijaya hatA, tenA ziSya rUpavijaya kavirAja hatA, tenA ziSya kRSNavijaya tathA tenA ziSya raMgavijaya nAme hatA, teone karajeDo namaskAra karUM che . 4. evI rIte pahele khaMDa satara che ethI saMpurNa thaye, nemavijayajI mahArAja neha sahita kahe che ke, he zretAjane tame eka cittathI sAMbhaLajo pA iti zrI viSAda, brAvivAha, gaNatpatti naca karamacaraNe, * prathamezA prathama khaMDa saMpUrNama hiM ra . mane vega kahe sAMbhaLe, pavanavega tuma bhAya, vipra purANanI vAratA, para cita lAya lo virodha ghaNAM 6 dAkhavuM, adhaTatAM asatya teha, sAMbhaLatAM thAze khuzI, emAM nahIM saMdeha che 2. pavanavega kahe tame, joI zAstra vicAra zidhra bhAI muja dAkhave, vinoda taNe bhaMDAra che 3. pachI mane vega pavanavegene kahevA lAgyuM ke, he bhAI, brAhmaNanA purANenI vArtA huM tamane kahuM chuM te AgaLa pAchaLa piyAra karIne sAMbhaLajo 1 che te purANamAM aghaTatA ane asatya keTalAka virodha huM tamane dekhADuM che, te sAMbhaLI tame ghaNA khuzI pazo, emAM kai saMzaya nathI ! 2 te sAMbhaLI pavanavege kahevA lAgyuM ke, he bhAI, AnA nA Dara rUpa te purANonI vAta, zAstromAM joI mane tuta saMbhaLAve che 3 Page #78 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. sa4i peDhI. . lAkha corAsI ratha bhalAe, tehanA vRSabha dharI sukumAla, e dezI. vidyA prabhAve bedu jaNee, bhIla taNuM 25 kIdha sAjane sa sAMbhaLee, kRSNa varaNa bIhAmaNue, dhanuSa bANa kara lIdha. mA pAna mastaka keza che bAbarAe, copaDA nAka vaLI muMcha; sA rAtAM netra guMja samAe, dAMta lAMbA hoTha mUMcha. sA. || 2 kaThiNa haiyAM karakasa dehIe, pupha velA zira bhAra; sA mayura piMcha ghareNAM dharyAe, loha kaMkaNa guMja hAra. sA. ( rU. he mANase tame sAMbhaLaje tyAra pachI te banne jaNAe vilA baLe bhIlanuM rUpa karI hAthamAM dhanuSya bANa lIdhAM tathA teo raMge kALA hevAthI bIhAmaNAM dekhAvA lAgyA. 1 mAthAmAM kArbara citarA vALa, nAka capaTAM, mUche vaLelI, tathA AMkha lAla caNoThI jevI, tathA dAMte lAMbA beDeLa ane TheTha supaDA jevA hatA 2 vaLI jenuM zarIra khaDabacaDuM, tathA chAtI kaThaNa che, mAthe pula tathA velAo viTALyA che, vaLI mora pIMchanAM dhareNuM paherI loDhAnAM kaMkaNa tathA caNAThIne hAra gaLAmAM paheryA che. 3 vidyAbala maMjAra karyoe, ghaTamAMhIM leI dharyo teha; sA kAne bu kAlo ghaNee, leI cAlyA nara beya. sAme 4. brahmasAlA uttara disee, bhIla AvyA deya tAma; sA ghaTA nAda bherI tADIne e, beThA siMhAsana ThAma. sA. 5 5 nAda suNI vipra AvIyAe, vAda karIsuM apAra sAru vacane khaMDazuM teha taNue, chatine kuTayuM te vAra. sA. 6 vaLI temaNe vidyAnA baLathI eka bIlADa banAvI ghaDAmAM ghAle, je bilADe atyaMta kaLe, tathA kAne buce che, tene laI banne jaNA tyAMthI cAlatA thayA che 4 ke pachI te bane bhIle pATalIpura nagaramAM uttara dizAmAM rahelI brahmazALAmAM AvyA, tathA tyAM ghaMTa tathA bherI (eka jAtanuM vAjiMtra) vagADIne banne jaNa siMhAsana upara beThA che 5 che te ghaMTAno tathA bherIne sAda sAMbhaLI brAhmaNe tyAM AgaLa AvI pahoMcyA ane vicAravA lAgyA ke emanI sAthe vAda karIne, temanA vacananuM khaMDana karI temane jItIne pachI khUba mArazuM 6 dekhIte vADa kopoyAe, rere adhama nara tama sAru siMhAsana cAlyA tumee, bhera vajADI kima. sA. cha | aghaTa kAma karyuM ghaNue, AvyA kaho koNa kAja; sA. manovega tava bolIe, sAMbhaLe tame dvija rAja, sA re 8 , mIno vecavA AvIyAe, puliMda amArI jAta; sA. vipra vacana yathate bhaNee, juo juo mUrkhanI vAta sAme 9 che Page #79 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 2 je. te brAhmaNo tene joIne ke karI bolavA lAgyA ke, are nIca ke tame sihAsaNa para bezI zA mATe hairI vagADI? . tame bahu aghaTatuM kAma karyuM che, vana tame ahIM zA mATe A khyAM chete sAMbhaLI mane kahevA lAgyA ka, ha brAhmaNa huM kahuM ke tame sAMbhaLe 8 ane jAte dIla chIe tathA A bIlADa vecavA AvyA chIe, te sAMbhaLI brAhmaNe kahevA sUgyA ke, A mUrakhanI vAta te sAMNa? - laMka moTA mahA raDavAe, dhaMTA nAda kiyo zA mATe viSe zuM vAda karyA vinAe, beThA siMhAsana teNu sAruM che 10 mane bhaNe zobhanAe, vipra madharazeSa sAru bhera ghaMTArava ame koe, vinoda kAraNa nahIM doSa. sA11 je tamane beThA navI gamee, te utarI bese che; sA. kSamA kara dvija tame bhalAe, harSa dharI citta che. sA. 12 ke hu e, nA, ema e zA mATe ghaTA nA karyo, vaLI brAhmaNe sAthe vAda karyA vinA tame siMhAsana para zA mATe caDIne beThA che?. 10 che te sAMbhaLI mane vega kahevA lAgyuM ke, he brAhmaNe tame kedha kare nahIM, ame te jarA ramujanI khAtara bherI vagADI hatI, temAM amAre deSa jarA paNa nathI ! 11 ame siMhAsana para beThA chIe, te vAta tamane je pasaMda na hoya, te ame nIce besIe, vaLI tame bhalA mAjIso che mATe manamAM hera lAla amArA para kSamA kare che 12 vipra bhaNe suNa bhIlaDAe, miMjAranA guNa keta, sAka mane vega kahe sAMbhaLe, muja miMjAra guNa eta. sAme che eha zarIra gaMdha vistaree, bAra jeyaNa parimANu sA. muSaka nAve tyAM lagee, e apurava guNa jaNa sAru che 14 sAMbhaLIne vipra harakhIyAe, mAha mAMhebele tAma; sA lIjIe mInaDe rUDee, te sare dunAM kAma. sA. 15 : te sAMbhaLI brAhmaNe kahevA lAgyA ke, he bhale, amArA khilAbajAM keTalA guNa che? tyAre mane vege kahyuM ke, mArA khilADAnA guNa sAMbhaLo che je tenA zarIranI gaMdhane bAra jana sudhI vistAra pAme che, ane tyAM sudhImAM kaI paNa udara AvI zakatuM nathI, e tenAmAM mATe guNa che mA 14. te sAMbhaLI brAhmaNe khuzI thayA ane eka bIjA paraspara vAta karavA lAgyA ke, je A bIlA ApaNe leIe te ApaNuM kAma thAya. ! 1pa che : ApaNe gAma uMdara dhaNue, hANa kare kaNasUlaka vecAta lIje mIna e, bhIla kahe tame bhUla. e 16 o Page #80 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (nk ) dharma parIkSAnA rAma. eha mInA ame leyasue, satya vacana bhAMkhA sAra; sA manAvega kahe sAMbhaLee, ehanA makSa sATha dInAra, sA // 1 // vipra sarbhe vicAyui e, mUtra thADe mi jAra; sAM ' eTaleA jAna eka divase hairyae, sUSaka kare gharabAra, sA. // 18 // vaLI vicAryuM ke ApaNA gAmamAM uMdara ghaNAM che, tathA khetaramAM pAkane bahu nukazAna kare che, mATe A khIlADA vecAtA leie te ThIka ema dhArI bhIlane pUchyuM ke, tenI kIMmata che? te amane kaheAtA 165 amAre te khIlADA levA che, mATe enI kharekharI kIMmata amane kahe? te sAMbhaLI manevege kahyu ke, tenu mUla (kIMmata) sATha seAnA meherA che aa 17 ! te sAMbhaLI saghaLA brAhmaNAe vicAryuM ke, A khIlADAnu` te bahuja thADu mUla che, ane teTalu nukazAna te gharamAM uMdarA mAtra eka divasamAM kare che ! 18 5 * eke kahe mUja dhAtIyAMe, eka kahe nArI dhATa Ava cIra sADI phADI daree, eka kahe khaNDa hATa. sA // 29 eka kahuM karaDavAM kApaDAMe, eka kahuM khAdhAM dhAna; sA eka kahuM paga dAya taNAMe, aMgulIye vahI vAna. sA. / / 20 ema kahI malIyA sahue, ekeka lIdhA dAma; sA sATha sAnaiyA joDIyAe, AvyA zAlAe tAma. sA. sa 21 k vaLI eka kahevA lAgyA ke, mArA tA dhAtIyAM udA karaDI gayA, vaLI kAI kahe ke, mArI zrInA, ghATa (eka jAtanu` rezamI vasra) cIra, sADI vIgere udarAe phrADI nAMkhyAM, ane eka teA kahe ke mArU hATa udarAe khedI nAMkhyu // 19 5 vaLI kAI kahe ke, mArAM kapaDAM udA khAi gayA, ane kaMi te kahe ke mAra anAja khAi gayA, vaLI kAi kahe ke mArA paganI AMgaLIo darA karaDI gayA ! 20 ! ema kahetA kahetA saghaLAoe maLI ekeka DrAma (AgaLanA vakhatanA zikhA) bhegA karyeA, ane sATha sAnA mAhArA ekaThI thai tyAre zALAmAM AvyA. 21 vADava kahe bhIlaDA suNAe, dravya leI Ape mIna; sA. maneAvega kahe parIkSA karIe, leA paNe kaheze| hIna. sA // 22 u eka kahe sAcu sahIe, ghaTa mAMhIthI kAcA teha sA dvija satae mInA nIrakhIyAe, cA rUdhira bharyeA deha. sA0 5235 pachI brAzA bhIlane kahevA lAgyA ke, A kacatanA paisA laI te khIlAla amAne Ape, te sAMbhaLI manAvege kahyu ke, prathamathI tenI parIkSA karIne lye, kAraNa ke vaLI pachI kaheze ke, te za sAsa nathI! 5 22 // tyAre eka brAhmaNe kahyu ke, hA, te paNa kharAbara che; ema kahI te khIlADAne padmamAMthI prahAra hAthI te tene kAne jIce gA mArIe leDIthI pAvAele jevA gha. 24:5 Page #81 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) khaMDa. 2 jo. vika bhaNe suNe bhIlaDAe, manaDe buse kAne sAru rUdhirAla dise valIe, kahe kAraNe guNavAna. sAe 24 pahelI DhAla bIja khaMDanIe, raMgavijaya kavirAya sA. tasa ziSya nemavijaya kahe, vAta suNe citta lAya. sA. 25 te joI brAhaNee bhalene pUchyuM ke, A bIlADe kAne khuce tathA lehathI kharaDAe kema che? tenuM kAraNa tame kaho che ra4 che evI rIte bIjA khaMDanI pahelI hAla raMgavijaya kavinA ziSya nemavijaye kahI, te he zretAjane citta daIne sAMbhaLaje che 25 % mane vega kahe sAMbhaLe, vanavAsI ame bhIla; apurava dITha mInaDe lIdhe ja guNa DIla nA pAlI poSI moTo kaca, dravya joIe che Aja ghaTamAM ghAlI mInaDe, AvyA che. cavA kAja sArA bhUmI ghaNI cAlI karI, AvyA vADava gAma divasa ga rajanI thaI, vizrAma rahyA eka ThAma mArA te sAMbhaLI mane vege kahyuM ke, bhAI amo te vanamAM rahevA vALA bhIle chIe, ane ene umado tathA guNI bIlADa jANIne amee lIghe che 1 ! vaLI te bilADAne pALI piSIne maTe karyo che, paNa keI kAma mATe amAre paisAne khapa hovAthI tene ghaDAmAM nAkhI Aja vecavA sArU ahIM AvyA chIe ! 2 che vanamAMthI nIkaLI keTalIka jamIna oLagIne he vADo (brAhmaNe) ame eka gAmamAM AvyA, tyAM divasa AthamIne rAta paDelI hovAthI te gAmamAM utAro dhI tyAM rahyA che 3 che - thAko bhUkhe mInaDe, ghaTa thakI ko dIna; eka ThAme paDI ro, nidrA AvI kheda khIna. 4. ame sutA nidrA vase, nikaLI udara zreNadIThe mInaDe, muSaka maLI kare keNa che 5sabala zatru che. ApaNe, dukho kIje ee; | me uMdara AvI, (mIne) sute dI teha che , vaLI te bIlADe thAkathI tathA bhukhathI nAtavAna thaele hovAthI ame tene ghaDAmAMthI bahAra kaho ke turata. te eka jagAe "udhI gayela che 8 ame paNa nidrAvaza thayA, eTalAmAM jathAbaMdha udarAe nIkaLI, te bIlADAne sUtela joI gaDabaDa karI mukI che 5 che ane vicAryuM ke, A ApaNe mATe zatru che, mATe ene ApaNe Aje saMtApIe, eTalAmAM mATe uMdara AvI pahoMcyuM, ane teNe bIlADAne sutele joyA che dA. kAna teNe karaThIyA, buce thaye tiNI para sAMbhaLI brAhANa pIyA, beTo bhIla gamArAnA bAra jajana baMdha Page #82 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. nilA L karI, uMdara nAse da, tenA kAna kema karIyA, bharapura 8aa ahavI acetana jene, dUrgaMdha dIsa krUra, tehane kahA krima lIjIe, AbhIrya kema bhUra // // pachI te udare tenA banne kAnA karamyA, tethI te kAne cA thayeA. te sAMbhaLI brAhmaNA koSAtura thaI kahevA lAgyA ke, A bhIla te * lakhADI ane jITI melA che ! cha !! jenA gaMdhathI udarA bAra jojana dUra bhAge, tenA kAna nidrAmAM udarA kema karaDI zake ? / 8 / vaLI AvA sunyakAra cetanA rahita jevA tathA durgaMdha jenAmAM che, evA krura prANIne ApaNe zuM karIe? ane ene sparza karIne A paNe zA mATe abhaDAIe? ! huM ! manAvega tava bAlIyA, sAMbhaLeA vipra suaNu; eka dvASa mAranA, avara guNunI khANu 10nA vipra vade e kema ghaTe, AchaNu vise dUdha; sneha tUTe lAbha svapathI, vicArajuA nija buddhu 511 sugadhI vastumAM eka kalI, lasaNuM kare.' duragadha; guNa dhaNA zuM kIjIe, eka doSa Tale badha| 12 / te sAMbhaLI manAvege kahyu ke, huM sujANu brAhmaNA, mAtra te ekaja doSa tenAmAM che, bAkI saghaLA guNNAneA bhaDAra che ! 10 ! te sAMbhaLI brAhmaNAe kahyu ke, tame buddhithI vicArI jue ke, e vAta kema sAve? kAraNa ke jarA paNa chAzanuM AchaNu paDyAthI dUdha bagaDI jAya che, tathA jarA lAbha karavAthI pazu sneha tuTI jAya che tA 11 !! vaLI ghaNI sugadhi vALI vastumAM paNa . lasaNanI mAtra kaLI paDavAthI te saghaLI vastuAne durgaMdha vALI kare che mATe ghaNA guNane tha karIe ? eka avaguNaeN karI saghaLAnA nAza thAya che ! 12 4 (6) manAvega kahe dvija suNA, jo kIje vAdanI vAta, minara doSa du parahara, tA dvija kare muja dhAta // 13 // satya vacana muja bhASatAM, leAka na mAne Aja; kadAgrahI rAja kumara pare, kema kIje dvijarAja / / 14 / te sAMbhaLI manAvee kahyuM' ke, huM brAhmaNeA jo huM vAdanI vAta kara ta humAM te bilADAnAM doSanA nAza karU, paNa tethI tame saghaLA amArIja vAta karaze tenu' phemI 13 vaLI haThIlA rAjakumAranI mAka, satya vacana ne huM kahuM te kA Aja mAne mahIM, mATe huM brAhmaNA, have kevI rIte karavu // 14 u DhAla bIjI: - tume pitAMbara paherI mAnyAjI, mukhane marakalo. e dezI. sakala vADa" bAlyA vANIjI, bhAI tame sAMbhaLA pulIda tame guNu khANIjI. // bhA. // 1 // Page #83 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 9 ) * khaMDa 2 e. kadAgrahI pu te kehecha, bhAtehane guNa hatA jehacha bhA. vAta suNAve te amane, bhA. zAbAzI dIje tamane. bhAzA vacana suNuM ma gaja, jA, kahe tume rAkhaje ne jI; bhA kathA suNI rakhe pAcha, bhA. vacana mAharo ra lepAchA bhAve mArA te saMbhALI brAhmaNa bolyA ke, he bhAIo vacce bahu guNI che, tame nizcaLa thaI eka manathI amane vAta saMbhaLAve che ? te kadAgrahI purUSa ke hatA, tathA tenAmAM zuM thayuM hatuM, te vAta tame amane saMbhaLAve, ke jethI ame tamane ghaNI bAzI ApI che. 2 ja te sAMbhaLI ane vege kahyuM ke, bhAI tame amArA sAthe prItI rAkhaje, A vAta sAMbhaLI kedhAyamAna thaI ene amAruM vacana teDI nAkhaze nahIM3 che bagalANa deza majhAra, bhA, naMdarabAra nagara udAra bhA narapati nAme che rAjAjI, jA, sUraNa rANInA guNa tAjAjI. bhA4 putra dUo jAma aMdhacha, bhAva da ka kumAra aMdha9; bhAve bhATa bhIkhArIne hajI, bhA. zRMgAra dAtarIe ehajI, bhApA nita navA dIe AbharaNajI, bha, maM ivinave jarAya caraNabhA. mAra phare dhana hANa), bhA. bhaMDArIne kahe tiNa ThAsujI. bhAre 6 che bagalANa vAsanA dezamAM namrAra nAme eka nagara che, tyAM nApati nAme sA ha, tathA tene rANabAta miNI nAme rANI hatI ke 4 che tene janamathI AMdhaLe eka putra thaye, leke paNa tene adha kuMvara kahI bolavA lAgyA, te ghA udAra savAthI bhATa bhikhAsa vigerene ghareNA AdikanuM ghaNuM dAna de, have 5 i temaja te hamezAM naLAM navAM ghareNuenuM paNa dhana ke ho, tethI maMtrie rAjAne te vAta jAhera karI kahyuM ke kuvara saghaLuM dhana uDAvI nAkhe che. te sAMbhaLI rAjAe ApavAnI bhaMDArI pratye manAI karI che ! kumAre mAgyA alaMkAra, bhAbhaMDArI kahe tiNi vAracha, bhAva AbhUSaNa khuTayAM bhaMDAra, bhA. zuM ApuM tujane kumArajI. bhAgAkA aMdha kare tanyAM nAnajI, bhA, duma thaI te eka thAna, rapatie sAMbhALa nAnajI, bhA. pradhAna teDIne ekAMtajI, bhAga ama dhara ekaja puacha, bhA. neha e bhAMkhe uchukULa; bhA. buddhisAgara maMtri kahe tAmacha, bhA. kumAra manAvuM chuM Amacha. bhAvaka pachI kuMvare bhaMDArI pAse jaI vareNAMnI mAgaNI karavAthI bhaMDArIe kahyuM ke, bhaMDAramAMthI ghareNuM aNAM chuTI gayAM che, mATe have tamane huM zuM ApuM? ghaNA Ama thavAthI te apa para AkarA pANIne tyAga karI, risAIne eka sthAnakamAM jaI sUte, te vAta rAjAne kAne pAvAthI teNe pradhAnane ekAMte taiDA 8 che Page #84 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (71) dharma parIkSAne rAsa. ane kahyuM ke, amAre te ekane ekaja putra che, te rIsAine jema tema bele che te sAMbhaLI buddhisAgara maMtrie kahyuM ke, huM hamaNAM kuMvarane manAvI ApuM chuM. huM maMtrie teDacA sonAra7, bhA. lehanAM ghaDI Ape caMgArajIbhAI senIye paDIne ApyA, bhA. kumArane hAthe jaI thALyAcha. mo10 bhejana karAvyuM kumArajI, bhA. maMtri bole tiNi vAra; bhAva kumara suNe tame vAtajI, bhA. bhaMDAramAMthI kADhayAM tuma tAtajI. bhA.11 eha jhiMgAra che ehavA), bhA. vidhana nivAre tehavAjI; bhA. Apaze mAM tame kenejI, bhA. ame apAyuM tuma joIne jI.bhA.12 pradhAne tarata keTalAka sonIne bolAvI kahyuM ke, tame loMkhaDanAM ghareNuM banAvI Ape. te sAMbhaLI nIoe lokhaMDanAM ghareNuM banAvI ApyAMmaMtriye te ghareNAM kuMvarane ApyAM che 10 pachI kuMvarane bhajana karAvI maMtrie kahyuM ke, A ghareNuM tamArA pitAjIe tamAre vAste potAnA khAnagI bhaMDAramAMthI kADhyA che ke 11 che vaLI A ghareNAM saghaLA vidhAno nAza karanAra che, te tamAre koIne ApavAM nahIM, mAtra A tamAre vAsteja tamArA pitA pAsethI kaThaDAvI ApyA che ke 12 je kAI kahe lohAbharaNajI, bhA. tene mAra dejo Ave maraNuMjI. bhAve kamare mA tehane bolajI, bhA. rAkhe maMtrine tava telajIbhA.13 loka bhaNe e alaMkAra), bhA. loDhAnAM Apa niradhAra; bhA. tAma kumara kare tava rIsa, bhA. laTI mAre tasa sIsajI. bhA 14 dukhIyA thayA sadu lokajI, bhA. kadAgrahI nAma dIya thAkajI bhAva jeha o teha bolajI, bhA. kadAhInI pare che tela. 15 dhaLI A ghareNane je kaMI khaMDana kahe, tene e te mAraje ke, mRtyu pAme; te sAMbhaLI kuMvare maMtrinuM mAna rAkhI tenuM vacana aMgakAra karyuM che 13 che pachI leke jyAre te ghareNune lokhaMDanAM kahetA, tyAre kuMvara tenA para kedha karI temanAM mastakamAM lAkaDIone mAra mAratA . 14 . pachI sadhaLA loke duHkhI thavAthI, teoe tene kadAgrahI nAma ApyuM, mATe jevuM hoya tevuM bolavAthI te kadAgrahInI mApaka thatAM kAMI paNa vajana rahe nahIM ke 15 mane vega kahe sArajI, bhAsatya vacana niradhAra; bhA. vipra na mAne tame bAlAjI, bhA, kema rahe amAre talajI. bhA. 16 tuma taNuM veda purANajI, bhA. aratha karatAM kare ja herANajI; bhA. te mATe kema kahevAyajI, bhA. ama taNI lAja lapAthajI, bhAgAlA mATe mane vege kahyuM ke, he brAhmaNa, huM tamane je satya vacana karyuM, te je tame mAne nahIM, te pachI amAruM mAna raheja kema? ke 16 che tamArAja veda purANanA artha karatAM, to amane je herAna kare che te amArAthI kema kahevAya? ane tethI amArI AbarU paNa nAza pAme che 17 che , Page #85 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (72) khaMDa ra je. jeNe AdaryuM kAma vaLI jeha, bhA. te jaNe kharUM sahI tehacha, bhAva atimahI nara eka muThajI, bhA. tehanI kathA citta dharo gUDhajI.bhA.18 bIjA khaMDanI DhAla kaho bIjIjI, bhA. zrotA sadu kaheje jIjI), bhA. raMgavijaya kavine ziSyajI, bhA. nemavijaya praName niza dizajI. 19 vaLI jeNe je kAma aMgIkAra karyuM che, te teja kAmane kha- mAne che. vaLI eka atimohI nAme suha mANasa hato, tenI vAta kahuM chuM te citta daIne sAMbhaLaje. 18 evI rIte bIjA khaMDanI bIjI DhAla raMgavijaya kebinA ziSya nemavijaye namaskAra karI kahI, te he tAjane tame saghaLA sAMbhaLaje. me 19 vipra vacana tava beliyA, suNare bhIla sujANa; kathA kahe atimahI taNI, sAMbhaLavA sAvadhAna enA manovega tava bolI,brAhmaNa suNaje sAra; kathA ka66rayaDI, vineda taNe bhaMDAra mArA namIyADa dezamAM niramalI, narmadA nadI vahe sAra, dakSiNa taTa tihAM gAmaDe, zAmaMta nAma apAra che te sAMbhaLI brAhmaNa bolyA ke, he bhIle, te atimohanI kathA amone kahI saMbhaLAve, ame sAMbhaLavAne taiyAra chIe ! 1 te sAMbhaLI mane kahyuM ke, he brAhmaNe, tamene huM Anada dAyaka manahara vAratA kahe che, te sAMbhaLo rA namIyADa nAmanA dezamAM nirmaLa narmadA nAma nadI vahe che, tenA dakSiNa kAMThA upara zAmaMta nAme eka gAma che. 3 loka vase tihAM rUDA, dharma kare abhirAma; mAdhava mehatA ati bhala, adhikArI tiNa gAma che 4 suMdarI nArI teha taNI, sIyalavaMta guNavata; te bedujaNathI putradu, sonapAla nAma mahaMta che 5. putra prasuta duvA pachI, mAdhava na game tehaka suMdarI rUpa zuM kIjIe, jevana nADuM deha che 6 te gAmamAM sArI rIte dharma pALavA vALA uttama leka vase che, temAM mAdhava mehatA nAme eka guNI adhikArI hatA che 4 che tene guNavALI tathA zIlavaMtI suMdarI nAme eka strI hatI, teone eka sena pAla nAme uttama putra thaye 5 che te putranI utpatti thavA pachI, mAdhavane te strI uparathI pAra e che ke, kAraNa ke suMdarInA zarIra uparathI juvAnI cAlI gaI hatI, tethI teNe vicAryuM ke have A strInuM rUpa zA kAmanuM che? | zAmata gAma vasudata vase, suraMgI nAra sucaMga raMgI putrI te taNa, rU5 kalA suraMga 7 | mAdhave dhana ApI ghaNuM, paraNI kuraMgI nAra, vana bhara raLiAmaNI, tehasuM neha Page #86 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa apAre 8u kAma kutuhala kare ghaNAibrI para te kuragIe ati mahIye bhegave bega tasa deha ne hama seje kuraMgI kulakSaNI apara zuM vAMche megA kAme paDI kAminI, na maLe tene joga ( 1 mo . . !! . . . have sAmaMta nAme gAmamAM vasudatta nAme eka mANase te tene suraMgI mAme manahara strI hatI, tathA teo ne kuregI nAme rUpALI, ane kathAvAna putrI hatI. 7 mAdhave ghaNuM dhana ApIne te kuraMgI sAthe vivAha karyo, tethI te sI bhara yuvAna ane manohara hatI, tethI mAdhava tenA para bahu pyAre rAkhate hete ! huM che have te viSayI mAdhava, kuraMgI upara ghaNe mohita tharyo thake tenI sAthe ghaNuM kutuhalathI kAma krIDA bhogavavA lAge che ke te kuragI kharAba lakSaNe vALI hovAthI bIjA sAthe bhAge bhegavavAnI iracha karatI hatI, paNa te kAmAMdha strIne kaI evo joga maLato nahatAM 1che. * keta tamAku pariharo e dezI. suMdarInAM lakSaNa bhalAM, zIlavaMtI zubha nArA morA lAla para nara dITha nava game, pAle zuddha AcAra. moje che ? surIjana sAMbhaLaje kathA. e AkaNI suMdarIne sIla navI game, kuraMgI karere karega; mAtra kope caDI nitya kalakale, Ape vakhANe aMgu, mA suto re bharathArane valI bala ghaNe dIye adhatA mo. : - sApaNa sarIkhI chupue, mukha mADI bele gALa. mane su che ke have pahelI. (jInI) suMdarI nAme zrI sulakSaNa ane zayalatI hatI, tene pura purUSa najare joye paNa gamata nahIM hale, ane uttama AcAra paLatI haitI kavI kahe che he deva purU tamo A vAta sAMbhaLaje ke meM suMdarI. zIyeLa joI kuraMgIne adekhAI AvavAthI hamezAM tenA upara gusse thaI dharamAM kayA kare, tathA pitAnAM rUpanAM vakhANa kare che je che. vaLI te bharatAranI mAnItI hovAthI * suMdarI upara keTalAMka na chAjatAM kalako caDAve, tethI sApaNInI bApha phADA - mArI madra meraDIne gALe bhADe to 3 .. " : . . 9 5 suMdarI manamAM khImA dharI, upasamA aNiema ! - se E azubha karma kIdhAM meM ghaNAM dharma teNe kIthI bhaMga. meM muke 4i kuraMgI kaMtha AgaLa kahe sAMbhaLe svAmi ekata. : - vaDI nArI tuma na rUDI, avaguNane nahIM e mesubA pI: zekanI vAta karI , kahetI Ave muja lAja mA re .. dveSa mATe tame jANaze, nahIM kahIe te Aja meM zuM che Page #87 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (74 ) khaDara jo. paNa suMdarI te manamAM kSamA lAvI, zAMta rahI thakI vicAre ke, maiM pUrva bhavamAM ghaNAM pApanAM kAme karI dharmanA bhAga karelA haze // 4 // eka dahADA kugIe peAtAnA svAmine ekAMtamAM kahyu ke, tamArI mATI zrI mahu kharAba bhANusa che, tenA durguNeAnA tA pAraja nathI // 5 // te zekanI zuM vAta karU? vAta karatAM mane te zarama Ave che, vaLI tame jANazeA ke te te adekhAithI kahe che, mATe te vAta tamAne Aje tA hu kahIza nahIM ! fu mAdhava kApyA dhaDahaDaco, tehanA sAMbhaLI bela, mA vanitAnA vizvAsa kare, te jANIe niTAla. mA. su. / / 7 / / mAdhave sudarI paraharI, alagu ApyuM. geha, me. putra sarasI jIi karI, veheMcI ApyuM te. me su. 58 // AThe balada ApyA bhalA, daza ApI valI gAya; mA bhAga karI sahu vecIyA, leAke kIdhA nyAya. mA su|| 9 // mAdhava kura'gInA eleA sAMbhaLI krodhathI kahevA lAgyA ke, je mANasa strIne vizvAsa kare, tene mUrakha jANavA // 7 ! pachI mAdhave sudarIne eka bIjI ghara ApI tenA putranI sAthe judI rAkhI ane dhana mAla vehuM...cI ApIne tenA tyAga karyuM| / 8 / / vaLI ATha baLada, tathA daza gAya ApI, leAkanA nyAya pramANe saghaLe! bhAga veheMcI ApyA ! 9 !! apara maMdira suMdarI rahe, na Mdana sarasI teha; mA sadagurU te pratibAdhIyA, jaina dharamamAM beha, me. su. 5 10 // mAdhava kura'gausa' mAhIyA, bAle jIjI bhASa; mA abalAnI ANA dhare, teha taNA duA dAsa. mA su. / / 11 / kaTakAie cAlIyA, derA taNA mahIpAla; mA mAdhava bhaNI dUta meAkalyA, teDI lAvA tatakALa. me su. // 12 / pachI te suMdarI potAnA putrane sAthe lei bIjA gharamAM rahevA lAgI, pachI jaina gurUnA upadezathI te ane mA dIkarI jaina dharma pALavA lAgyA !! 10 ! have mAdhava kura'gImAM atyaMta prema vALA heAvAthI, teNInAM saghaLAM vacane kabula rAkhI, eka dAsanI mAphaka tenI AjJA uThAvavA lAgyuM|| 11 / / eka vakhata rAjAe lazkara leI laDAI upara jatI vakhata dUtane kheAlAvI kahyu ke, mAdhavane turata teDI lAve 12aa daMte tava AvI kahyuM, mAdhava ma lAe vAra; mA rAjya kaTake cAlIyA, bAlAvyA jhujhAra. mA. su. II 13 II mAdhavane tava upanyA, pharagIM upara mAha; mA nArIne teDI vInave, ApaNu hAse vicheha. mA. su. / 14 / kuragI kahe svAmi suNA, tuma viSNu dhaDIya na Aya; me annapAna te nive rUce, dIvasa varasAM sA thAya. mA. su. // 15 k Page #88 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dharma parIkSAne rAsa. (75) tyAre dUte mAdhavane ghera AvI kahyuM ke, tamo vakhata lagADe nahIM sajA laDAImAM jAya che, tyAM zurAne bolAvyA che 13 che te sAMbhaLI mAdhavane kuraMgI upara pyAra utpanna thaye, tethI teNIne bolAvI namra vacane kahyuM ke, ApaNe hamaNuM zeDo vakhata vijega thaze . 14 . te sAMbhaLI kuraMgIe kahyuM ke, he svAmi tamArA vinA mane ghaDI paNa cAlaze nahIM, anna pANI bhAvaze nahIM, ane vadhAre zuM karyuM? eka divasa so varasa sarakhe thaze 15 che ' ame tuma sAthe AvazuM, nahIMte karazuM ApaghAta, meo muja upara kirapA karI, mAna ane taNI vAta. me su che 16 ! tava mAdhava Ima bolIyo, sAMbhaLa sIlavaMtI nAme thoDe divase ame AvazuM, rUDI pare raheje gharabAra mAsu 17 tuja satImAM guNa che dhaNu, laMpaTa lokagaIha gAma; meo bhaganI cuta mahAbuddine, zISa daI karaje dhara kAma. ma. sa. 18 mATe huM te tamArI sAthe AvIza, ane nahIM teDI jAo te ApaghAta karIza, mATe mArA upara meherabAnI karI, mArI vAta aMgIkAra kare che 16 che te sAMbhaLI mAdhave kahyuM ke, he zIyalavatI strI, huM thoDAja divasamAM pAcho AvIza, ane teTalA sudhI tame gharabAra sAcavIne sArI rIte rahe che 17 he satI, tArAmAM ghaNAM guNa che, paNa A gAmanA leke laMpaTa (para strI gAmI) che, mATe A mArA mahAbuddhi bhANejane gharanuM kAmakAja seMpIne jAuM chuM ke 18 ema kahIe te cAlI, pahote kaTaka mojhAra; me mAdhava manamAM ciMtave, sadAe kuraMgI nAra. ma. su che 19 che DhALa trIjI bIjA khaMDanI, raMgavijaya kavirAya; me , tasa ziSya nemavijaya kahe, Age kahuM vAta banAya. mesuparama ema kahIne mAdhava te rAjA sAthe lazkaramAM gaye, paNa tenuM citta te hamezAM kuraMgImAMja rahetuM hatuM ke 19 che evI rIte raMgavijayajI kavinA ziSya nemavijayajIe bIjA khaMDanI trIjI DhAla kahI, ane AgaLa vAtane banAva kahevA jaNAvyuM. 20 kaTake java kaMta cAlIye, tava da harSa apAra kuraMgIne kAma vyApI, mAMDyo kuvyApAra re 1 vana bhara rUpe bhale, sonAra caMge nAma praca karI ghara teDI, ekAMta bolI tAma | 2 | sAMbhaLo svAmi rUyaDA, rUpa taNA bhaMDAra vanavaMtAM be jaNe, lAho lIje saMsAra , me 3 have jyArathI mAdhava laDAImAM gayA, tyArathI kuraMgInA manamAM ghaNe AnaMda tha, ane kAma vyApavAthI khATa dha (jAra paNa zarU karyo che che te gAmamAM eka juvAna tathA rUpALe caMge nAme sonI hatuM, tene kaMIka prapaMca karIne pitAne Page #89 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' + = * . (76) khaMDa 2 je. ghera bolAvI, ekAMta teDI kuraMgI tene kahevA lAgI ke, je 2 | he svAmi tame uttama tathA 25tAM te Dara samAna che, vaLI ApaNe banne juvAna chIe, mATe A saMsArane ApaNe lAvo laIe 3 buddhi mAdhava ama dhaNI, iMDa kATaluM teha; saphala janama thAya ApaNAM, tuma bhale sukha thAya deha4 pUrata caMge bAlIe sAMbhaLa bhelI nAra, sAMtavyasana evuM sadA, e muja ame vicAra ApA tuma vacana muMja lApatAM, brahma hatyAdika hAya, vede purANa AdaryuM, catura nara lepe kayuM 6 . je mArI dhaNI mAdhave che, rite aTela kATelA jevuM (murakha) che. mATe tame je mane cAhe te mAruM zarIra viSe sukha thAya. temaja ApaNo janma paNa saphaLa thAya che ke che te sAMbhaLI ne ThagAre caza sonI chelyA ke he bheLI strI, huM je kahuM te tuM sAMbhaLa. huM haMmezAM sAte Asano (jugAra 1 sapAtra 2 mAMsa 3 cArI 4 padArA sevana 5 vezyA 6 zikAra karo chuM. evuM chuM ane tame je vAta kahI te mane bahuja game che . pa che vaLI tamAruM vacana levAthI (na mAnavAthI) ane brahma hatyA lAge; vaLI je vAta veda purANa AdikamAM paNa kahelI che. te vAta karyo catura mANasa aMgIkAra kare nahIM ? ema kahI bidda jaNuM maLyA, bhogave bhega vilAsa; rAhu divase vyabhicAriA, dhana vikase kare hAMsa che varSa eka eNI pare gaye pApa karatAM teha mAdhavane Agaja du, dIna cau Ave gehAma 8 zAre Avato jANIne, vAhIpharI tAraka dhuraMta dhana laI gaye ThAlI kIdha apAra 9 kaTakI karIne AvIyo, mAdhava meha dhuraMta AgaLathI nara mokalyA, kuraMgI A kaMta | 10 | ema kahIne teo baMne maLI rAta divasa kAma vilAsa bhogavavA lAgyA, tathA eka bijAnI hAMsImAM kALa nigamana karatAM thakA dhana dolata uDAvavA lAgyAM. chA evI rIte pApa kAma karatAM tene eka varSa thayuM eTalAmAM mAdhavane cAra divasamAM ghera AvavAne saMdezo A 5 8 che te ThagArA caMgA sonIe, mAdhavane Avato jANI, kuraMgI strIne caDAvI, saghaLuM dhana laIne teNine nirdhana karI mukI , lidhe have ene lIdhe laDAImAMthI AvI AgaLathI kuraMgInI pAse mANasa ekalI kahevAyuM ke, huM (mAdhava) AvuM chuM 10. che rANapura ralIyAmaNare lAla, e dezI, bhajana bhalA vege kore lAla, bhukhyA che bharatAra) sanehIre, teNe vacane jhAkhI thaI lAla, citA upanI apAra sanehI re, surIjana sAMbhaLaje kathA lAla e AMkaNuM che ? Page #90 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSA rAsa. (77) suMdarIne maMdira gaI lAla, beThI karIne praNAma; sa vaDI behena suNe vinatire lAla, ghare AvyA ApaNA svAma. saM. 2 tuM bAI vaDI bhAmanIre lAla, huM nAnI teha; sa ." bhejana karAve bharatAranere lAla rANe vaDapaNa keha. sa. supa 3 te mANase AvI te kuraMgIne kahyuM ke, tamAre svAmi AvyuM che, ane te mukhya che, mATe tarata rasoI banAvo, te sAMbhaLI raMganA canamAM atyaMta ciMtA, upa- 1 have te kuraMgI tyAMthI suMdarIne potAnI zeka ghare jaI, ane praNAma karI beThI, ane kahevA lAgI ke, he meTI ehine ApaNe svAmi Aje laDAImAMthI ghera AvyA che 2 vaLI he bAI tame mATI che, jene sonAnI huM Aje moTapaNa rAkhIne ApaNA svAmine bhejakarAyuM che key 3 tava suMdarI bolI sure lAla, mujasuM prIta nahIM kaMta; sa - bhajana nahIM kare muja ghare lAlaraMgI suNasaMta, satra su. 4 jamADuM tuja ghara kaMtare lAla, makahI gai nIja mehasa ! ' sarala svabhAva suMdarI tare lAla, rasavatI nI pAI teha. saI su mAdhava Avyo karaMgI ghare lAla, mahuM dharI beTho bAra satra madhura svare sAdaja karere lAla, uttara dIyo kuraMgI nAra, sa. samAMdA te sAMbhaLI suMdarI kahevA lAgI ke, he kuraMgIbAI, svAminI mArA upara prItI nathI, tethI te mAre ghare na karo dhi temAMthI nA kahevA lAgI ke, huM Aja svAmine samajAvIne tabApaja che?! mADIza ema tamAre jarA paNa ciMtA rAkhavI nahIMema. kahI te ghera gaI pachI sarala svabhAvI bIcArI bheLI suMdarIe rasoI taiyAra karI 5 pachI mAdhava kuraMgIne ghera AvI, prema bhAvathI bAraNu AgaLa bezIne mIThAM vacanathI karIne belAvavA lAgyuM, paNa teNIe kazo uttara ApyuM nahIM . . . . ghaNe dIvase ame AvIyAre lAla, (have saryo badanAM kAja; sara : manahara tuM muja komanI lAla, bAhira Ave tajI lAja, sara su99 zabda suNI leka bahu majyAre lAla, (teNe) kahyuM ke pokAranArasa sabala laMpaTa chapI rahIre lAla, lI kIdhI ke jara. sasupa 8 mAdhava kahe jUTha kAM lave lAla, sIlavaMtI mu eha se i " meha dharI gharamAM gayere lAbha mAya paDI manAve teha. sa sa ha he mane hara strI, ghaNe divase huM bahAra dezAvarathI Avyo chuM ane Aje ApaNA banenAM kAryo siddha thayAM che, mATe tuM lAja cheThI bahAra Ava} i7nA mAdhanA te zabdo sAMbhaLI tyAM keTalAka loko eA thayA, ane kahevA lAgyAM che, temAM zA mATe strIne paMkAra pADe che ? e rAMDa to laMpaTa che, tethI chupAI rahI che. eNIe kahIethI saghaLI jIra khAlI karI che. (arthAt sa ta uThAvI nAkhyuM che.) 8 Page #91 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (78) khaMDa 2 e. te sAMbhaLI mAdhava, leAkeAne kahevA lAgyA ke, tameA saghaLA juThThuM zA mATe ele che e mArI strI te zIyalavatI che; ema kahI te manamAM meAha lAvI gharamAM jai, teNIne page paDI manAvA lAgyA. huM u du bhUkhyA bhAjana dIyAre lAla, lAja na kIje bhAra; sa kopa dharI kuragI bhagere lAla, tu' mATe utAra. sa0 su. !! 10 // suMdarIsu' meha tuja taNAre lAla, bhAna radhALyuM te tyAMhi; sa uThe jA dharamAM teha taNere lAla, pAkhaMDa karI AvyA AMhIM. sa3011 sAnapAla naMdana bAlIyeAre lAla, bApanAM praNamI pAya; sa0 maMdira padhArA pitA ApaNere lAla, rasAI nipAi muja mAya. sa012 ane kahyuM ke, hu' bhukhyA chu' mATe bhAjana Ape; peAtAnA svAmithI lajjA zA mATe karA che ? te sAMbhaLI kura'gI kroSAyamAna thai khelavA lAgI ke, tuM te meTA dezanA utAra che. 10 5 tane te sudharI upara pyAra che, kAraNa ke te tyAM bheAjana karAvyu che; ane ahIM DhAMga karIne Avye che; mATe jA uThe ! ahIMthI, ane teNIne ghare jA ! 11 // eTalAmAM tenA putra sonapAla AvI pitAne page lAgI kahevA lAgyAM ke, huM pitAjI ApaNe ghera cAle, mArI mAtAe saghaLI rasAI taiyAra karI che ! 12 // vayaNa sAMbhaLI tava putranAMre lAla, bhaya pAmyA mAdhava tAma; sa0 bAla bAle kura gI AkarAre lAla, mukha nihAle nArI taNuM Ama.sa013 kAhADa DasI dAMta ema kahere lAla, inAM thakI ja jA tAra; sa Theka karavAne AvyA ihAMre lAla, jaNanArane na dharabAra. sa. su. 14 kApa nArInA jANI AvIyAre lAla, sudarI dhare tatakAla; sa mAna dIdhu dhaNuM avatAre lAla, suMdarI manamAM ujamAla. sa. su. 15 evI rItanAM putranAM vacanA sAMbhaLI mAdhava ghaNA bhaya pAmyA, te vakhata kuragI paNa khUba kaThora zabde khelavA lAgI, paNa mAdhava tA teNInAja mukha upara peAtAnI najara rAkhI beThA tA 135 vaLI te kura'gI bhamara caDhAvIne dAMta pIsatI kahevA lAgI ke, dhutArA tuM ahIMthI dUra jA? ahIM zu mazkarI karavA AvyA chu? jA tArI jaNanArIne (krodhAyAna thatI strIne badale mAtA kahe che) ghera jA!! 514aa evI rIte kura'gIne kreAdhAtura joi mAdhava turata suMdarIne ghera Avye, ane sudharIe paNa AnaMdathI tene AvatAveta ghaNu. AdaramAna Apyu. 5 15 5 lekhe avatAra Aja AvIyAre lAla, snAna karAve suMdarI nAra; sa cAla mAMDayA jamavA bhaNIre lAla, pAse kaceAlAMnI hAra. sa. su0 16 pakavAna pIrasyAM preme karIre lAla, sAla dAla ghRta pura; sa mAdhava mahetA mana ciMtavere lAla, kura'gI rUDhI duHkha bhura. sa. su017 Page #92 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (79) madhurI vANu suMdarI kahere lAla, bhajana navI karo kema sava tava mAdhava ema ocare lAla, navibhAve anna mujaje, sasu 18 vaLI suMdarI manamAM vicAravA lAgI ke, Aje mAro avatAra saphaLa thaye ema vicArI svAmine navarAvI, jamavA besADyAM, ane eka thALI mAMDI pAse vADakAonI hAra gaThavI che. 16 ! vaLI jAta jAtanAM pakavAna, bhAta, dALa vijhIra puSkaLa ghI sAthe suMdarIe prema lAvI pIrasyAM, paNa mAdhavanA manamAM eja vAta hatI ke, kuraMgI Aje mArA upara bahu krodhAyamAna thaI che 17 | pachI mAdhavane na jamate joIne, suMdarIe namra vacane pUchayuM ke, huM svAmi tame zA mATe jamatA nathI, te sAMbhaLI mAdhava kahevA lAge ke Aje mane anna bhAvatuM nathI tA 18 ladhu bhAmanI zAka ANe IhAre lAla, te amRta lAge anna seva tava saMdarI levA gaire lAla, hAtha kacelo lei mana. sasa. 19 DhAla cothI bIjA khaMDanIre lAla, raMgavijaya kavi ziSya sa. nemavijaya kahe nita pratere lAla, praNati karUM nisadisa. sa. su. 20 A vakhate je kuraMgInA hAthanuM zAka hoya, to A anAja amRta sarakhuM lAge, te sAMbhaLI bheLI bicArI suMdarI hAthamAM vADake laI kuraMgIne ghera zAka levA gaI. je 19 che evI rIte bIjA khaMDanI cethI DhAla raMgavijaya kavinA ziSya nemavijayajIe kahI che 20 che kuraMgI bena tame sAMbhaLe, na kare bhajana bharathAra, mujane mokalI levA bhaNI, zAka upara bahu yAra che 1. kuraMgI jAyuM kaMta mahIye, parIkSA karU have eha; vRddha baladane chANa dekhIne, caNA dAla khAdhI jehaze 2. chANu kacoluM bharI karI, Ayo suMdarI hAtha; mAdhava bhaNI jaI ApIyo, uSNa zAka che nAtha ! 3 che . have suMdarI kuraMgIne ghera jaI kahevA lAgI ke, he bahena ApaNA bharathAra bhajana karatA nathI, kAraNa ke emane tame karelAM zAka upara bahu pyAra che, mATe mane levA mokalI che ! 1 | kuraMgIe vicAryuM ke te mArA para mohita thaye che, mATe atyAre tenI parIkSA karUM; ema vicArI, eka gharaDe baLada, ke jeNe caNAnI dALa khAdhI hatI, tenuM chANa joyuM. (baLada dharaDe hevAthI vALa nahIM pacavAne lIdhe chANa vATe AkhI nIkaLI hatI ke je che te chANanuM kALuM (vADa) bharIne kuraMgIe suMdarInA hAthamAM Ave ane suMdarIe te laI jaI mAdhavane ApI kahyuM ke, kAragIe A zAka unuM unuM kahyuM che ke 3 che . . . . . ' kuraMgIye zAka mokalyuM, dekhI rIjhayo nAtha; jamatAM vakhANethazuM, rUDAehanA hAtha che 4 jamIuThayA mAdhavatihAM, teDayo Page #93 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) khada 2. nIja bhANeja, ekAMta jaI pUche mahI, krama utAyA kuragI tuja mAM 5 // mahAbudi tava bolIyA, suNu mAmA eka vAta sIla lApyu tuma kAmanI, khAdhu dhana jAra saMdhAtA 6 mAM kuraMgIe mekalelu zAka joi mAdhava manamAM Anahu mAnI te zAka (chANu) khAvA lAgyA, ane khAtAM khAtAM vakhANa karavA lAgyA ke, ahA! kura'gInA hAthaja keva uttama che? (arthAta te rasAimAM ghaNI catura che) 5 4nA pachI jamIne uThyA bAda mAdhave bhANejane ekAMte teDAvI pUchyuM ke, kurathI Ama rIsAi kema ekI che? hApA te sAMbhaLI mahAbuddhi bhANeja kahevA lAgyA ke, huM mAmA, huM vAta kahu te sAMbhaLeA tamArI strIce zIyala leApIne pAtAnA cAra sAthe rahI saghaLuM dhana uDAvI nAkhyu che. huM mAdhava bolyA sAMbhaLI,sAbhalatu ladhunAra,sa padA saghalI kihAM che, tuma yAvarI kuNu TAra / 7 / kuragI bolI tatakSINe, bhANejanA e baiTha sAMbhalo purathI sahu, vAta ka` dhruva veda 5 85 mumu hAsya kare baduM, eka dina vaLA teNu, hRdaya vasulyuM. mutaLu, adhika kaduM zuM... eNu / 9 / te sAMbhaLI guragIne ghera jai tene kahevA lAgyA ke, ApaNu saghaLuM dhana kayAM gayuM? ttamAe te kayAM vAparyuM ? chatA te sAMbhaLI kugI ekadama bolI uThI ke, e saghaLuM bhANejanuM kAma che, te saghaLI vAta huM tamane pehelethI mAMDIne kahu chuM, te sadhaLI tamAre veda samAna sAcI mAnavI aa Ta mA A tamArA bhANeja tame gayA bhAI mArI sAthe bahu hAMsI mazkarI karavA lAgyA, ane eka divasa te mane bAchI mArI chAtI vadhurI nAkhI, have AthI vadhAre te tamane zuM kahuM? It * puNya taNA parabhAvathI, sIla rAkhyuM meM neka kaSTa dIdha'mujane dhaNa ghaNI sArI muja veTa nA mA dhana khAdhu eNe badu, taskarI karato nitya / purane detA sadA, vAryuM. ema dhara vitta / 11 / / suNI mAdhava kApe thayA. teDAvI tatakALa; bhANeja bhaNI hIka pATue, mAra dIdho teNe tAla / / 12 / / mAtra kevaLa puNyanAM prabhAvathI meM mArUM ziyala sthIra rAkhyu che, eNe. te mane ghaNuM kaSTa kaMi bahuja sa'tApI che . 17 5 vaLI teNe ApaNu dhaNuM drazya khAdhu che. tema hamezA ApaNA gharamAMthI cI karI ApI AvatA, evI rIte teNe dharaMtu dhana vAvarI nAMkhyu 11 / te sAMbhaLI mAdhave krodhAyamAna thai bhANejane ekadama teDAvI dhakA pATuthI khune mAra mAryeA // 12 dharathI kADhI melIce lAMkare apavAda; vAMke nahIM bhANejanA, viSNu vAMke kIdhA vAda / / 13 / / lAke maLI vi cArIne, 145 mAdhavanA nAma, atimAhI nara ehavA, sad kahe mA * Page #94 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. (81) dhaLI tene gharamAMthI kADhI melye, te eI le kA mAdhavanA avarNavAda elavA lAgyo ke, A kAmamAM bhANejanA kathA vAMka nathI, kevaLa tene vagara vAMke zikSA thai che. 13 pachI leAkeAe ekaThA thai vicAra karIne mAdhavanuM atimahI evu nAma Apyu, ane tyArathI sadhaLA leka ThekANe ThekANe tene teja nAmathI oLakhavA lAgyA 514 DhAla pAMcamI. jaMbudvipanA bharatamAM, elAyadhanapura sArA e dezI, manAvega kaMhe sAMbhaLeA, vipra vicArA jemare, atimahI naranI pare, tume karazeA vaLo temare, surIjana sAMbhaLajo thA. e mAMkaNI // 1 // je jeNe vastu mehIyA, te jaNe eha sArare, zubha azubha jANe nahIM, bhUlA bhame gamArare suv // 2 // veda purANuM je tuma taNA, teNe mAhyA apArare vacana teha taNAM AdarI, aTatuM kare saMsArare. su. // 3 // mATe huM brAhmaNeA tame paNa kadAca te atimahI naranI mAphaka karaze, mATe vicArI jue; kavi kahe che, he sajjanA tame SAta sAMbhaLe! // 1 // je mANasane je vastu game che, te mANasa teja vastune uttama kahe che, vaLI te murakha leAke sArUM narasu vicAryA vinA kevaLa phrAkaTa bhamyA kare che // 25 vaLI tamArA je veda purANA che, temAM tame pArivanAnA mADhu pAmelA che ane tenA vacana e'gIkAra karI, A sasAramAM na karavAnAM kAryo tamA karI che. 5 3 5 yathArtha vacana muja bhAkhatAM, je heAya zikSA pAtare; bhANeja mahAbuddhinI pare, (kema na) hArya ama taNA dhAtare. sunAjA bhakSa abhakSa aMtara kaghA, peya apeya vicArare anAcAra AcAra nahIM, te tare mUDha gamArare. su|| 5 // brAhmaNa thayaNu tava beAlIyA, sAMbhaLeA bhAi bhIlAre, amamAMhIM mUDha ke nahIM, tame hI kuzIlAre. // 6 // mATe sAce sArUM' kahetAM te mahAbuddhi bhANejane jema mAra paDyo, tema amArA paNa kema hAla na thAya? 5 4 5 je sANasa khAvA lAthaka, ane na khAvA lAyaka, pIvA lAyaka ane na pIvA lAyaka vastu, tathA sArA AcAra ane khAtA AcAranu pArakhu nathI karI jANatA, te mANasane gamAra (sukha) jANavA aa pa aaN te sAMbhaLI brAhmaNA bAlyA ke, he bhAI bhIlA, amArAmAM evA kAi murkha, ke (atimAhI) bahu mAha vALA, ke lapaTa nathI // 6 // vADava kahe bhAI sAMbhaLA, munnaramAM eka dvAre; kema paraharase amane kaheA, kAi na kare tuma rASar, su05 7 // 11 Page #95 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (82) khaDara je. mane vega kahe sAMbhaLe, vipra sake sujANa; veda purANamAM je kahyuM, tehavI beluM ame vANa. su. 8 narmadA nIra vahe niramavuM, te koThe vana sehai sArare, tApasI pallI tihAM ache, tApasa tapasI apAra suIL 9o " mATe tamArA bIlADAmAM je deSa che, te devane tame nAza zI rIte karazo? te amane kahezo te amArAmAMthI keI paNa tamArA upara gusse thaze nahIM7 te sAMbhaLI mane vega kahevA lAgyuM ke, he brAhmaNo tame saghaLA jANakAra che, mATe sAMbhaLe, je kAMI veda purANamAM kahyuM che, te ja huM tamArI pAse kahuM chuM 8 narmadA nAme eka nirmaLa jaLathI bharapUra nadI vahe che, tenA kAMThA uparanA vanamAM tapa tapatA keTalAka tapasIonI eka TaLI rahe che ke he . maMDapakezIka tapa kare, aMhArAtri jape harI rAmare, tApasa sarve badhu tapa tape, snAna majjana revA ThAmare. su che 10 paMcAgni dhumrapAnasuM, kaMda mULa bhakSaNa tehare, moTI jaTA mastaka dhare, pAMca iMddhi dama dehare. su che 11 somadatta jajamAna bhale, tapasIyAMne dIye dAnare; ekadA tApasI netaryA, teDacA saMdu daI mAre. su che 12 te nA nadImAM snAna karI keTalAka tApase ghaNe tapa tape che, temAM eka maMDapa kezika nAme tApasa hamezAM rAta divasa hari ane rAmanuM smaraNa kare che 10 te tyAM paMcAgni (cAra bAju tathA vacamAM dhuNa saLagAvI madhye bezI dhumrapAna kare che) tape che ane kada muLanuM bhakSaNa kare che, tathA mAthAmAM maTI jaTA vadhArI pAMce IdrinuM damana kare che ke 11 che tyAM somadatta nAme eka jajamAna (bhA) hato te hamezAM tapasIne dAna Apa; eka divase teNe saghaLA tapAsIone AdaramAna pUrvaka jamavAne netanyA che. 12 ja vividha prakAre bhojana karyA, besaNuM mADyAM hArabaMdha thAla kacelAM mAMDacAM ghaNAM zAka pakavAna sugadhare. suo | 13 ti maMDapakezIka dekhIne, bIje tApase niMdA kIdhare . . thAla mUkIne cAlyA sada, kepe tAdhara lIdhare. su che 14 dhAI jajamAne pUchIA, jamavA beThA uThayA kema zuM aparAdha amAraDa, kAja viNAye muja mare. su15 judA judA prakAranI rasoI banAvI, zreNibaMdha bA nAkhI, thALa vATakA mAMThIM, temAM bhAta bhAtanAM sudhI pakavAna ane zAka vigere pIrasyAM ! 13 che tyAM paMktimAM maMDapakezika tApasane jamavA beThele joIne, eka tApase tenI keTalIka niMdA karI, ane tethI saghaLAM tApasa krodhAyamAna thaI dAMta pIsIne pIraselI thAo cheDIne uThI gayA che 14 che te joI jajamAne utAvaLa AvI tApasane Page #96 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (83) puchayuM ke, tame saghaLA jamatA jamatA zA mATe uDyA? amAre zuM zuM che? tema Apa sadhaLA mAruM kAma zA mATe bagADe che ke 1pa ke te vRddha tApasa tihAM belIyA, sAMbhaLe emadatta devare; maMDapakozIka tame mata, paMktimAM besADyo khevare. su. 16 maMDapakezIke pachIuM, meM zuM kIdho aparAdhare; doSa kADhaze tApase ama taNe, phegaTa vige kAMI sAdhare. su. 17 gharaDhA tApasa tava baloyA, sAMbhaLa mUDha gamAre; nArI vinA tuM vAMjhIyA, brahma hatyA paga paga sAre. su che 18 che tyAre gharaDA tApasa be ke, he bhAI somadatta huM kahuM te tame sAMbhaLe? tame A maMDapakozikane notarIne sahunI sAthe paMgatamAM jamavA beso che; teTalA mATe ame uThyA chIe 16 che te sAMbhaLI maMDapakozIka tApasa belI UDyo ke, joIe, A tApase je mAre doSa kahADI, mArI AbarUne kalaMka lagADayuM; te mAre zuM aparAdha che? te aparAdhanuM kaMI sAdhana che?. 17 che te sAMbhaLI gharaDA tApasa belyA ke, he murakha sAMbhaLa; tuM vAMjhIye che eTalA mATe tane pagale pagale brahma hatyA lAge che ke 18 che putra vinA sadagati nahIM, svarga mukti navI hAyare; putra taNuM mukha joIne, tApasa dIkSA dhare soya. sa. 19 moTo aparAdha tume kI, thAla vice coTa tehare, pApI nara jANI uThIyA, mUkI bhANuM bhayAM gehare. su. 20 | maMDa5rkazIka ema bhaNe, sAMbhaLe tApasa rAja re baDha dekhI muja kANu dIye, vipra kanyA sAre kAja re. su21 che patra vinA uttama gati maLatI nathI. vaLI, putra vinA svarga tathA mokSa paNa maLatAM nathI; mANasa hamezAM putranuM mukha jevA pachIja tApasI dIkSA grahaNa kare che 1bhA paNa tema nahIM hovAthI tame meTe aparAdha karyo che, ane te aparAdha A thALIemAM ceTI gayo che, mATe evI tamene pApI mAMNasa jANI ame saghaLA A bharelAM bhANuM mukIne ghera jaIzuM . 20 me te sAMbhaLI makapakezika kahevA lAge ke, he tApasa tame vicAre ke, have mane buDha jaIne, kezu brAhmaNa kanyA daI mAruM kAma sAdhI Ape? 21 - tApasa bolyA suNe tApasa purANa smRti bolyuM emare; pAMca Apada je strIne hoya, paraNe te mAhenI temare. su che 22 che nAzI gayA nara jehane, maraNa pAmyA vaLI jehare, tApasa thaye nArI tajI, napuMsaka do pache tehare. su| 23che gharaDA due kaMta je taNe, nArIne ApadA paMcare; eha mAMhIM jevI bhale, eka paNa karI saMcare. su che 24 Page #97 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaDa 2 je. te sAMbhaLI tApa tene kahevA lAgyA ke, purANa tathA smRtimAM kahyuM che ke je strIne pAMca prakAranI ApA hoya, tevI bImAMthI tame keIne pasaMda karI paraNe che 22 che jene bharathAra nAzI gaye haiya, maraNa pAmyuM hoya, te cheDI tApasa thaye hoya, tathA jene pati napuMsaka hoya che ra3 che tathA jene bharatAra bahuja gharaDe thaye heya, evI rIte pAMca prakAranI ane pIDA hoya che, mATe evImAMthI kaMI dhIne paraNe 24 naSTemRtapravrajeca, kliocapatitapatau; vAyarAnALA, tividhI . rapa jo bharathAra maraNa pAse heya, bhAgI (nAzI) gaye heya, dIkSA laI gaye haya, napusaka haya, tathA valI gayuM hoya, e pAMca ApadAomAM strI bIjano pati karI zake che.25 bIjA khaMDa taNI kahI, DhALa pAMcamI vAre; raMgavijaya kavirAyane, tema kahe mAtA sArU. su che 26 che. evI rIte bIjA khaMDanI pAMcamI hAla raMgavijaya kavinA ziSya memavijaye kahI. 22 apatya sahita je kAminI, purUSa cAlyo paradeza A vara 1 vATa joIne, anya tara sAthe praveza che 1saMtAna rahita je brAhmaNa, kataza vyApAra cAra varaSa lage vATa joI pache avara bharathAro 2 che ne chokaruM thayuM che, ane tene bharatA je paradeza rAye hoya to A varSa sudhI tenI vATa (rAha) meIne pachI te strI bIja bharatAra karI zake che 1 che kaMI paNa chokarA vitAnI brAhmaNanI sIma bharavAva dezAMtara gathe hoya, te te cAra varSa sudhI tenI vATa joI bIje svAmi karI zake che. 2 3 smRti vAkyam aSTIvarSANipazyaita, brAhmaNI patitepatau; ...aprasUtAcacatvAri, puratonyAsamAcaret, brAhmaNanI chokarI vALI cIsa varSa sudhI tathA chekarA vinAnI strI cAra varSa sudhI dezAMtara elA tAranI vATa juve che 2 - vacana guNI tApasa taNuM, mA harakhyo tAma rAMDI brAhma!! huM paraNIo, pANI tehanuM nAma che evI rItanA tApasanAM vacana sAMbhaLIne maMDapakezIka ghaNe khuzI , ane maMDANI nAmanI eka vidhavA brAhmaNa para che 3 che bhega bhAgavata zrad thakI putrI che guNa mAla varga raMbhA jANe avatarI, ye nAma sAla phra A varanI java Page #98 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. thaI, (kahe) maMDapakezika sAra sAMbhaLa bhAmatI tuja ka6, tIratha jAtrA kIje apAra pAchA (gI) mukIzuM kihAM, --ThAma kahe muja khAsa; tApasI kahe svAmi zuNe, melo thA5 Na zaMkara pAsa . 6 che. evI rIte te banne strI bharatArane lega bhegavatAM thakAM eka putrI thai, te evI te rUpALI hatI ke, jANe svarganI raMbhA hAya nahIM! tenuM chAyA evuM rasIluM nAma pADayuM che ke jyAre te chokarI ATha varSanA thaI te vakhate maMDapakezika pitAnI Ane kahevA lAgyuM ke, have ApaNe sAthe yAtrA kasyA jaIe te ThIka che e paNa ApaNuM putrIne kayAM rAkhazuM? te sAMbhaLI paDyANI kahevA lAgI ke, ene ' zakaranI pAse thApaNa tarIke muke 6 . : maMDapa kauzika ema bhaNe, sAMbhaLa bheLI nAra hara laMpaTa caMcaLa sadA, navi choDe kanyA sAra zA kAmanI kahe bolo kazuM, mahAdeva tribhuvana dhIza leka suda pUje tehane, vyabhicArI nehe Iza tulA tApasa kahe zu kAmanI Izvara caritra ka6 jeha; mahImaDala moTe bhalA, kailAsa parvata teha che H te sAMbhaLe maMDapakezika kahevA lAgyuM ke, he bhoLI A tuM sAMbhaLa! te zakara te para strI gAmI-lapaTa che, te ApaNI A uttama kenyAne cheDeja kema? tyAre strI bolI ke, e tame bele che zu? mahAdeva te traNa javAnA nAtha che, vaLI saghaLA le ke tene hamezAM pUje che, evA je kare te vyavicArI hoya nahIM8 che te sAMbhaLI tApasa kahevA lAgyA ke, sAMja! huM tane te zaMkaranuM caritra kahI saMbhaLAvuM chuM. A pRthvI nAM lAsa nAme o mATe parvata che ke je aurI zaMkara sukha bhogave kare taja, dharI dhyAna; zikAla saMdhyA kAraNe, gaMgAye gayA bhagavAna che, je snAna karI deva pUchayA, saMdhyA vaMdana karyuM sAra; tiNe avasara kahi de. khIuM, gaMgA nArI rapa phAra 1 zA dekhI vihavala tha, kAma bANupI Iza; pAna mUkI mana ciMtave, urvazI raMbhA zurIza. 12 | eha kanyA rAjane vare, sakala deha paNa thAya; 25 ranuM kuvara taNuM, lai laya.komaLa kAyAsa, tyAM mahAdeva tathA pArvatI, bAma ane prAmANitAM sukha jAve che, eka divasa trikALa saMdhyA vAste zakara aMgA nadI upara gayA che 10 pa snAna karI, devanI pUjA kIdhI tayA adhyA vadana paNa karyuM, eTalAmAM tyAM kAMThA upara ja strInuM adabhuta rUpa teNe dIThuM che 11 che te gaMgAne joIne mahAdeva kAmAzithI pIDA thake, vihavala thaIne pitAnuM dhyAna cho vicArasvA lAgyA ke, A te ke iMdranI urvazI, ke je nAme asara che A phanyA che. mArI sAthe Page #99 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (86) kharuM jo. pANigrahaNa kare, te mArA zvetu saphaLa thayA, ema hu mAnu'; ema vicArI peAtAnu` juvAna huM vastu kAsaLa rUpa banAvyu U 13 // DhAya nathI. eNe ra kaMbala keAI na leza, phera pAchA cAlyA paradezI. e dezI. pheravI rUpa ve jaga lAta, gaMgA sarasI mAMDI vAta; sAMbhaLa kumarI maneAhara nAra, muja vANI tu hRdaya vicAra / / 1 / / ekalA vanamAM kAraNa kazuM, mArUM" mana tuja upara vasyuM; tribhuvana mAMhi tu rUDI nAra, jovana saphala kare. saMsAra // 2 // kumarI kahe muja gaMgA nAma, paraNI nathI katha abhirAma; kema karIe mATA vyabhicAra, e nehe uttama AcAra / / 3 / / evI rIte zakare peAtAnuM rUpa jUvIne gaMgA sAthe vAta karavA mAMDI ane kahevA lAgyA ke, huM kumarI nuM sabaLa tu atyata mahara che, mATe mArUM vacana tu. manamAM vicArI jotA ja A vijaina adhAra vanamAM tamAre zA mATe rahevu joie chIe ? mArU citta tamArA upara lAgelu' che, tu' A traNe leAkamAM ati maneAhara strI che, mATe A juvAna vayamAM sukha vilAsa bhegavI A saoNMsArane saphaLa kara ? 2 te sAMbhaLI te kuvarI (gaMgA) kahevA lAgI ke, huM haju kAI uttama bharatArane paraNI nathI, ane huM vyabhicAra kema karU! e uttama AcAra (rIta bhAta) kahevAya nahIM mA 3.5 zakara kahe sAMbhaLa mArI, tuM kuMvArA chuM niradhArI; sarikhA joga maLyA che paNA, karIe kAraNa vivAhuM taNA // 4 // gaMgA vacana gamyuM te sAra, saMkSepe kIdhA AcAra; paraNIne kyAM jaze. mA // 6 // kAma krIDA kIdhI bedu dhaNI, sukha pAmyA tava izvara dhaNI / pa kailAsa caDhavA cAlyA kAmanIe katha pRyu tAma; nAtha, ame AvIzuM tamAre sAtha // 6 // te sAMbhaLI 'mahAdeve kahyuM ja, huM varI huM paNa hajI kuMvArA chuM, ane Aje ApaNu bannene sarakhA ga maLyo che, mATe Aje ApaNe paraspara vivAha karIe maMtavana nAme paNa pasada paDavAthI, TukAmAM vivAhavidhi (gAMdharva lagna) karIne ne jAco tyAM benga liAsa bhogavyA. ane tethI mahAdeva sanamAM atyaMta AnaMda pAmyAdhA pachI jyAre mahAdeva kailAsa para javA lAgyA tyAre gagAjIe kahyu ke, je nAmI have mane paraNIne tame kayAM jaze ? hu tA tamArI sAthe AvIza . 6 zakara kahe sAMbhaLatu suMdarI, muja maMdira che giri uparI tihAM rahI nirmala dhyAna dharU', nArI saMgati tava parihar| 7 / Page #100 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. traNa kALa AvuM tuma bhaNI, kAma krIDA karazuM be ghaNI tame raheje tamAre ThAma, zIdhra AvIzuM ame karI kAmanA.8 ema kahI te cAlyo jAma, pu lAgI gagA tAkata che ! kailAsa upara caDI beya pAravatIe dIki 9 - : tyAre mahAdeve kahyuM ke, he suMdarI mArU sthAnaka bhaNataujhara che ane tyAM rahI pavitra dhyAna huM dhAraNa karuM chuM, tathA te vakhate strInA saMgane hatyA karuM chuM. 7 huM ahIM divasamAM traNa vakhata AvI tamArI sAthe kAma viglAsa karIza, tame ahIM tamAre ThekANe rahejo, huM mAruM kAma karI tarata AvIza 8 ema kahIne jyAre te cAlavA lAgyA, tyAre gaMgA paNa tenI pAchaLa cAlavA lAgI, jayAre ane parvata para caDyAM tyAre pArvatIe teone joyAM che ke '- * * garI kahe sAMbhaLa suMdarI, keNu nArI tuM ne varI ' ' gaMgA kahe sAMbhaLare saMta, ame javA e muja karyuM che pAravatI kahe tume aMbha, kema bhagavazi mujAlaMka gaMgA kahe pucho vRtAMta, muja rati kriIDA kaheze kaMtha | 11 che umIyAM kahe sAMbhaLo bharathAra, kuNu kAmanI e kehenI nAra; zaMkara pabhaNe suNa suMdarI, kIDA karatAM meM gaMgA varI che rasa gaMgAne joI pArvatI tene puchavA lAgI ke, he sudari tArU nAma zuM, ane tuM kone paraNI che? te sAMbhaLI gagAe javAba Apyo ke, he uttama sIha jAnhavI (jahu rAjAnI putrI gaMgA) chuM, ane A mahAdeva mArA bharatAra che 10 che te sAMbhaLI pArvatIe kahyuM ke, e mAro bharatAMra che, tene tamo zI rIte bhogavI zakaze? te sAMbhaLI gaMgAe kahyuM ke, saghaLI vAta amAro bharatAra temane kaheze 12 ke pachI pArvatI zivane puchavA lAgI ke, he svAmi, A strI kezu che? tathA kenI strI che? te sAMbhaLI mahAdeve uttara Ape ke, he suMdarI ramatAM ramatAM meM A gaMgA sAthe pANigrahaNa karyuM che ke 12 che aurI kahe suNa nirlajja niThAra, laMpaTa dhutAre tuM che bhAra; asaMteSI kAmI tuM saMhI, huM nArIe tRpti tuja nahIM ke 13 che gaMgA sarIkho karaze neha, te huM mArI mUkIza deha; sAMbhaLI zaMkara bolyA tAma, rUpavatI tuM che abhirAma . 14 tuja upara muja prema amAra, gaMgA taNe karazuM parihAra.. saMteSI pAravatI sAra, makavA cAlyo gaMgA nAra 5 15 te sAMbhaLI pArvatIe kahyuM ke, tuM to lAja, vinAno: avyavasthita citta vALe, kAmI, ThagAre, tathA asaMtoSI che, kAraNa ke huM eka tArI strI, chatAM haju paNa tane saMtoSa nathI ke 13 che mATe tame je gaMgAnI sAthe prItI karaze, te huM mAro prANa tyAga karIza. te sAMbhaLI mahAdeve kahyuM ke he bhI tuM te bahuja Page #101 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) rUpALI tathA manahara che 24 sarI upara mane ghaNI prItI che, ane AjathI huM game tyAga karIza. evI moM pArvatIne samajAvI te gagAne mukavA cAle 15 jAnhavI tIre lALe jAma, koma kutuhala kIdhe tAma; gaMgA rAkhI jarA mojhAra, mArI bezuM kare vyApAranA 16 che maMDa5zika kahe vRtAMta, zaMkara na hoye eja saMta; sUranara khecara jANe sa, mahAdeva vyabhicArI bahu 17 thApaNuThavIe Izvara pAsa, te sahI pAme putri viNAsa; dUdha bhalAvIe je maMjara, te zaMkara zuM kare vyApAra ! 18 che evI rIte cAlatAM cAlatA jyAre te nadIne kAMThe AvyuM, tyAre te gaMgAnI sAthe teNe kAma vilAsa bhoga. pachI gaMgAne pitAnI jaTAmAM rAkhI, ane tyArathI te bane chIo sAthe vikAsa karavA lAge che 15 che evI rIte maMDapa kezika varNana karI potAnI strIne kahyuM ke, e mahAdeva sArA mANasa nathI, ane vaLI saghaLA deva tathA manuSya paNa jANe che ke, mahAdeva ghaNuM vyabhicArI (kAmI) che. mATe evA mahAdeva pAse ApaNI putrIne rAkhavAthI kAmamAM bagADe (tene vinAsa) thAya. bIlADAne dudha sAcavavA ApavAnI barAbara mahAdevane ApaNI putrI seMpavAnuM kAma che ke 18 , tApasa nArI belI tAma, Izvara meTo ehane ThAma, chAyAne mUkIzuM tihAM, vicAra karIne bIjo jihAM . 19 kAmanI kahe sAMbhaLo tame kata, chAyA ThavIe pAse anaMta; vAsudeva bhUvana traya rAya, sura nara jenA seva pAya . 20 tApasa kahe sAMbhaLare nAra, e moTo govAlaNIne pAra; kema ThavIe e pAse bAla, saha jANe e parastrI kALa che 21 che te sAMbhaLI tApasaNIe kahyuM ke, ApaNe vicAra karIne e mahAdeva karatA paNuM keI bIjA meTA (sArA) mANasa pAse ApaNI A chAyA putrIne mukazuM. 1Dho. tyAra pachI te strI potAnA dhaNIne kahevA lAgI ke, ApaNe chAyA putrIne vAsudeva (viSNu-zrIkRSNa) pAse muddhae, kAraNa ke te traNa bhuvanane rAjA che, tathA deva, manuSya vigere tenI sevA kare che . 20 te sAMbhaLI tApase kahyuM ke, huM strI e viNate gAvaLaNIo sAthe jAre karma kare che, ane te parastrI gAmI che, e vAta saghaLA leke jANe che, mATe evuM jANatA chatAM ApaNI bALakIne tenA pAse zA mATe rAkhIe 21 - 4 - tApasIe vinavIyA keta, ravAmikathA kahe te saMta; maMDapakauzika bAMdhatAme, sAMbhaLaje nArI abhirAma. 22 che DhAla chaThI bIje khaMDanI sArI, nemavijaya kahe niradhArI; zretA sAMbhaLaje sahu kothe, vAta kahuM je AgaLa hoya che 23 Page #102 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (89) te sAMbhaLI tApasaNIe pitAnA, bharatA vinaMti karI che. jJAti, viSNunI vAta mane kahI saMbhaLAve? tyAre prakAzike kahyuM ke huM mAruM A te ketho huM tane kahuM chuM, te saMbhaLe che 22 de evI rIte bIjA banI chaThThI Dhola saMpUrNa thaI, nemavijayajI mahArAja kahe che ke, huM tAjene sAMbhaLanArA mANase have AgaLa je vAta huM kahuM chuM te tame sAMbhaLaje che 23 che - + ka ' * dvArAmatI nagarI ache, dAdara tyAM rAya, nArI sola sahastra ne, adhipati te kahevAya che ke dIne dihI vAle, rAdhA jenuM nAma mahI maTukI mastaka dharI, vecaNa AvI tAma re dahIM dUdha bhAjane bharI, AvI kezava pAsa. acaraja pAmyA rUpathI vitaka suNa tAsa che dvArAmatI (dvArikAMpUrI) nAme eka zahera che, tyAM dAdara nAme rAd viSNu) rAja karate hatA, te soLa hajAra strIono bharatAra kahevAto hate che 1 eka divasa rAdhA nAmanI govAlaNI, mAthe dahIne ghaDa laI vecavA jatI hatItene te rAjAe (viSNue) dIThI. 2 jyAre te dahI dUdhanA ghaDA bharIne viSNunI pAse covI; tyAre te teNinA rUpathI Azcarya pAmyA ane te pachI zuM thayuM te tane hu huM chuM, te sAMbhaLe che 3 , kAme pIDA ghaNe virahanale saMtApa, evara mArI te navi game, leha lAgI te Apa kA sela sahasa gepI taNe, tyAM utAyo moha; rAdhA upara ati ghaNuM pAmyA tyAM vyAmoha che pa suNa rAdhA govAlaNI, tejasuM re apAra; avara nAra muja navi game tuja sama ke nahIM saMsAra mA teNine joI vizu kAmathI pIDAIne tenA virahathI bahuja baLavA lAgyA, ane te rAdhAmAMja tenuM mane lAgavAthI bIjI strIo, u5ra tene aMbha thayo che ? evI rIte tyAM teNe soLa huM jora strIo uparathI potAnI khita utarIne kevaLa rAdhA uparaja prIti dhAraNa karI che pache pachI te viSa dhAne kahevA lAgyA ke, he rAdhA govAlaNI hAra upara badhI prIte lAgasI che tArI A saMsAramAM kaI nathI, ane saithI bIjI kaMIpaNe DI ema gamatI vathI 6 . dANuM Apa maTukI aI, habhiLe bArI paNa prema , "apazupama, makarAtA 7 dhola dha! tihA, sAMbhaLasakhAoe punama e dhAtabara kisAna tuma kI niziyaNa suramari kahaartho moTA paNuM beTA hitha, are tamArI lAja hi9 bIca Page #103 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( ) khara nnati mAhIranI, bhAlA ama bharavA, tehane evu kema ghaTa, paMkhI kima peMDA khADa 10 // bIjI vAta ane e vAtamAM lAgI ke, huM tu A dahInA ghaDAnu dANu (jakAta) mane Apa. ane tane eka kahuM chuM te sAMbhaLa tAre AjathI mArI sAthe prIti karavA, bilakula AnAkAnI karavI nahIM ! cha ! te sAMbhaLIne rAdhA kahevA zrI kRSNajI AvI rIte tamArU kAma ekadama te kema pAra paDI zakaze ? 5 8 u vaLI tamAne deva tathA manuSyA izvara tarIke pUje che, ane Aje tame AvI anugatI vAta kema Ale che! tamA kharekhara moTA chatAM haiyAnA melA (kheATA kAma karanAra) che. mATe Aje tamArI AbarU jALavavA sArAM vacano khelaiM // 9 // ame nIca bharavADanI bAnI jAta chIe, tenI sAthe tamAre prIta khAMdhavI te kevaLa ayAgya che, mATe jANI zreSTha tamA zA mATe khADamAM paDI che ? ! 10 L DhAruM sAtamAM, kara joDI kAmanI pe, kahetAM tharahara kAyA kalpe. e dezI. sAMbhaLe dharma zAstra vicAra, e nahIM uttama AcAra; paranArI laSTa nara jeha, marIne duragati ye teha. he. lAla, suNajo sAjana sA. e AMkaNI ! 1 k rAta divasa je bAMdhe pApa, nagaramAMhIM lahe te saMtApa; sadA java Aye azubha dhyAna, tehane kA navi dIye mAna, hAlA. su. 2 kama joge je rAjA jANe, chedana bhedana bahu kare kAme; he muDe leAkane bAMdhe, karAve gardabha rANu khAMdhe. hAlA su. [ 3 ll vaLI dharma zAstrAmAM paNa je vicAra kahyA che te sAMbhaLe. para zrI bhAgavavI e sArA mANunA AcAra nathI, ane te mANasa marIne narakamAM jAya che, he sajjana lokA tame saghaLA te vRtAMta sAMbhaLo 5Na je mANasa rAta dahADA pApanA kAma kare che, te mANasane nagaranA leAka nirda che, vaLI je DumezAM naThArA vicAre kare che, te mANasane koi AdaramAna paNu Apatu* nathI ! 2 // vaLI kadAca daivayoge te mANasanI rAjAne khabara thAya te tene te chedana bhedyanAdi zikSA kare, vaLI daDa karI, mAthuM muMDAvI, tathA bAMdhIne gadheDe besADe nA 3 liMga nAzikA hoya cheda, sajjana sA pAme kheda; kAlAM mukha haiAve bAMdhava taNAM, lajja pAme kulavata ghaNAM, hAlA0 4 phiTa phiTa kare mada kAya, mitra varga sahu dukhIyA heAya; dAna pUjA jaza lepAya. kRSNa vAna lAkamAM thAya. hAlA. su. aa pa aa te upara kathA suNA eka, jethI AAve tumane viveka ra kAi gAma rahe eka zeTha rAja kAjanI kare che ve, holA, su. uu vaLI tenu leba (purUSa cinha) tathA nAka kapAve, ane tethI saghaLA sArA mANase tA duHkha pAme, vaLI tethI sagAM sabadhIone paNa nIcu' jovAnu thAya, ane te Page #104 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa, (91) joI kulIna mANasane paNa zarama thAya che che vaLI saghaLA- sANaso tene dhikkAre, mitre saghaLA duHkha pAme, vaLI tenA dAna, pUjA, tathA kIrtine paNa nAza pAme, ane tethI tenuM moDuM paNa kALuM thAya (ata nIcu jevuM paDe) 5 che vaLI te upara huM tamane eka vAta kahuM te tame sAMbhaLe, ke jethI tamane paNa jarA viveka Avaze. keI eka gAmamAM eka zeTha raheto hato, ane te rAjAnuM dareka kAma karato hato ke 6 che tehane zrImatI nAme nArI, rUpe raMbhA sura avatArI; zeThane prohIta zuM mitrAI, nita Ave jAve ghara dhAI. hAlAsu. 7 eka dIna te zeTha vicArI, paradeza cAlyA paravArI; prohItane bhalAvI geha, tasa nArIzuM mAMDa neha, lA. su58 tene zrImatI nAme devakanI raMbhA samAna rUpavALI strI hatI, te zeThane eka prehata (gera) sAthe mitrAI hatI ane tethI te pRhIta hamezAM zeThane ghere Avate ja. 7 eka divase zeTha pitAnAM kAmakAjathI paravArIne prehatane ghara seMpIne, dezAMtara gayA ane pAchaLathI prehIte zeThANI sAthe priti karavAne TharAva karyo che sIlavaMta nArI kahe tAma, kema kaho cho mujane Ama; tava bolyA hatA teha, je karaze mujasuM neha. hAlAsu9 te sukha thAze tamane rAjI karaze je amane, je kaheze te vidhi karazuM, tuma vayaNa ame dila dharazuM. hAlAsu10 paNa te strI zIlavaMta hovAthI, prohItane kahevA lAgI ke, he bhAI, tame A zuM bele che? te sAMbhaLI pehIte kahyuM ke je tame mArI sAthe prItI karaze, te tamane ghaNuM sukha maLaze. vaLI jo tame amane khuzI karaze, to jema tame kaheze tema ame tamArAM saghaLAM vacano aMgIkAra karazuM che 9 ke 10 che tava ciMtave nArI ema, zIla raheze mAharU kema; evI buddhi koIka upAuM, prohItanI lAja lepAvuM. halA. su. 11 ema ciMtavI buddhi upAI, hItane kahe samajAI; pahora rAtri jAye teNe vAra, Avaje thAI zIyAra, holA so 12 pRhIta thayo tava rAjI, gayo nija ghara manamAM gALa; - koTavAla pAse gaI nArI, tame cho nagara taNAM adhikArI. chelA 13 te sAMbhaLI chIye vicAra karyo ke, have mArUM ziyala rAkhavA vAste kaMIka buddhi zodhI kahADI, A prohitanI Akaphane nAza kasaMvuM che ema vicakSuddhi vaDe karIne prohItane samajAvyuM ke, Aje jyAre pahelI ja vAra tame sAvaceta thaIne mAre ghera Avaje. 1re che te sAMbhaLI prilIta sanasara thaI, harakha bharyo potAne ghera gaye, ane te strI te nagaranA keTavAla pAse jaI kahevA lAgI ke, tame A zaheranA uparI che ! 13 . . . . . . Page #105 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (2) prohIta vAMche mujanuM prati, tenI kahevA AvI chuM rIta, * sAMbhaLI vola tava bele, nahI nArI avara tuma tAle. holA 14 amazuM je rAkhaze zaga, te pehItano zo lAge " ema sAMbhaLI nArI kahe vAta, bIje pahere Ava rAta. lA. 15 | tihAMthI gaI sacIvatI pAse, vAta dhurathI kahI ullAse, tame nagara taNuM adhikArI, koTavAlane rAkha vArI. hAlA sula 16 have mArI sAthe kAma vilAsa bhegavavAnI IcchA kare che, mATe tenI phariyAda huM tamArI pAse karavA AvuM chuM te sAMbhaLI keTavALe kahyuM ke, tamArA sarakhI manahara zrI meM Aja sudhI kaMI joI nathI . 14 mATe je tame mArI sAthe prIti rAkhaze, te prahItane te zuM bhAra che? arthAta tene huM zikSA karIza. te sAMbhaLIne bIe kahyuM ke, vArU! tame tyAre Aja rAte bIje pahore Avaje 1pA tyAMthI nikaLIne te strI rAjAnA pradhAna pAse gaI ane tene pahelethI sarva vAta kehI saMbhaLAvIne kahyuM ke, tame A zaheranA adhikArI che, mATe tamAre koTavAlane ava kAsethI aTakAvavuM joIe ke 16 phAmAMdha thaya nANI dekhI, koTavAlane nAkhuM uvekhI; muje Ane bali thayo ene, vayaNa mAnazo mAM kAMI kahena. ho, 17 sacIva kahe muja sAthe, melo mela che jaganAthe, suMdarI kahe trIje pahore, Avajo thaI ApaNe tere. hAla su 19 rAja bhaNI cAlI AvI, vAta dhurathI phahI saMbhaLAvI rAjA paNa rIjha joIne, bIso mAM vayaNa kahe koIne. holAsu19 te strIne joI pradhAna paNa viSayamAM AMdhaLe banI kahevA lAgyuM ke, are! te keTavAla te mArI AgaLa zuM hIsAbamAM che ? tamAre keInuM paNa vizvanuM mAnavuM nahIM. huM hamaNuM keTavAlane jarU muLathI ukheDI nAkhIza 1che. vaLI pradhAna kahevA lAgyuM ke, Aje te paramezvare pote je ApaNano saMga meLavI Ape che. te sAMbhaLI te strIe javAba Apyo ke, tyAre tame Aje rAtrie trije pahere zIzI mAre ghera padhAre che 18 pachI tyAMthI nIkaLI te rAjA pAse AvI, ane saghaLI vAta tene pahelethI kahI. sajAvI. rAjA paNa teNInuM manahara rUpa joI kAmAMdha thaI kahevA lAgyuM , tamAre koInAM vanethI bIvuM nahIM 1lA huM gAma vaNa zuM rAja, prANa lepe mArI bhAja; - prohIna pradhAna koTavAla, tene kADhI mukuM tatakAla. hAlA su. 20 sAruM kadI paTarANI, bIjI tuma ANe pANI che taisuMdarI kahe tumerAyacA pahAre muja dhuramAMya hAla su. 21 hu Akhafame rAjA mATe mArA hukema keNuM enAdara karanAra che prohIta, vAla, pradhAna vigerene huM ekadama kaDI milI zaku e chuM karavA Page #106 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. ( 2 ) huM tamene mArI paTarANI karI mahelamAM besADu, ane bIjI rANIe te, tamArI dAsI thai, tamAne pANI bharI Apaze. te sAMbhaLI te strIe kahyuM ke, tame mAre ghera Aja rAtrie ceAthe vahAre AvI ga * tyAMthI AvI nIja dhara mAMhe, paDesaNu DesI che tyAMhu, ke tehane teDI samajAve ema, kAgaLa lakhI Apu jema hAlA su. 22 bIja khaMDanI sAtamI DhAle, temavijaya kahe umAla;- 1 tume suNajo bAla gepAla, Agala ke vAta sAla. hAla su0 23 pachI tyAMthI (rAjA pAsethI) nIkaLIne te pAtAne ghera AvI, ane eka gharaDI pA DAsaNa strIne lAvI kahyuM' ke, A eka kAgaLa tane sakhI zrApu chuM nA ro evI rIte bIjA khaDanI A sAtamI DhAla sapUrNa thai, temavijayajI mahArAja kahe che ke, he saghaLA nAnA moTA mANasA, AgaLa keTalIka ghaNIja rasavALI yAta tameAne kahI saMbhaLAvIza 23 // duhA. kAgaLa lai utAvaLI, rAta rahe ghaDI cAra rAtI raDatI Avaje, karatI ati pAkAra // 1 // samAvI pADAsaNI, gharamAM eka masa; tehamAM khAnAM cAra che, cekhI karI lei lUsa / / 2 / / ema karatAM saMdhyA thaI, AvyA mAhita ama AdaramAna dIdhA ghaNA, laTapaTa karatI tAma | 7. te srIe DosIne samajAvyu ke, Aje jyAre pAchalI cAra ghaDI rAta bAkI rahe tyAre, tAre khuba pAkAra karI raDatAM raDatAM mAre ghera Avavu' ! 15 evI rIte pADAsaNane samajAvIne vidAya karyA bAda gharamAM eka cAra khAnAM vALI meATI peTI hattI, tene khAlI karI rAkhI // 2 ||.ema karatAM karatAM zata paDI tyAre pelA preAhIta AvyA, tene ghaNuM AdaramAna daI laTapraTa karI vAte karavA esADyAun bhAjana bhAjana kare dharyAM, sajI zALa sagAra, hAva bhAva dekhADatI, pAhera rAta teNI vAra mA, koTavAla rahI bAraNe, kahe kamADa udhADa, mAMhIM thakI bAlI tA, tItI vATa 5 5 5 tava preAhIta mArI bhaNI, kahe have kANuM hevAla jo jANe mujane sahI, tale hAma tatakAlAM ka pachI keTalIka jAtanAM bhAjanAthI bharelAM vAsaNA sukha AgaLa mukI jamADI; pote zALa zaNagAra peherIne keTalAka hAvabhAva karatAM eka pAhAra rAta cAlI gai 4 5 eTalAmAM koTavAla bAraNA AgaLa * lagana ema karatAM AvI kahevA lAgyo ke, kamAMDa udhADA, te sAMbhaLI zrIe kahyuM ke, "tAM ghATa jotI ahIM kathAranI beThI chuM huM pA te sAMbhaLI prohIta te strIne kahevA ta ma C - tamArI Page #107 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (94), lAge ke have zuM karavuM che ane keTalI sArI vAta jANaze te, mAruM ThekANuM paNa te TaLI zake ema che . . . majUsa eka che mAharI, tuma pese temAM hiMgama na paDe keIne kazI, mana kI rahe tyAM hiM 7, e hitane mohiM ghA- lIye, yaMtra, DIne kAra; rAjAra gharamAM teDIyo, bolAve teNI vAra che 8 khAtA pItAM khAtamuM, pheya pihAra gaI rAta; trIjA pahere AvIyA, vi thaI rajiyAta che ! tyAre te strIe kahyuM ke, ahI eka sArI peTI che, temAM tame pese, ane kaMI paNuM chelyA cAlyA vinA besI rahe eTale keine kAMI khabara paDaze nahIM7 evI rIte pAhItane piTImAM nAkhI, phala daI, koTavAlane gharamAM belAvI, tenI sAthe vAta citamAM paDI che 6 pachI paNa evI rIte khAvA pIvAmAM jyAre be pihira rAta vItI gaI, tyAre pradhAna manamAM khuzI te tyAM AvI pahoMce. bhA bIje keTavAla ema kahe, muja sAta koI ThAma; mujane dekhe je iha, na rahe mAharI mAma 1LA bIje khAne ghAlIyo, sacIvane lIdhA mAMya gIta gAna karatI thakI, sacIva taNuM guNa gAya che cA pahAra javA AvIye, rAjA bolyo vANaH kamADa udhADA utAvaLAM, dekhe koI ajANa che 12 te jaI koTavAla bane kahevA lAge ke, have mane atyAre kaI jagAe saMtADI khe, kAraNa ke je pradhAna mane ahIMyAM atyAre dekhe, te mArI AbarU rahe ema nathI 10 pachI te kehavALane teja peTInA bIjA khAnAmAM purIne sacIva (pradhAna)ne pitAnA gharamAM dAkhala karI, tenI sAthe gAna tAna karatI tenA guNa gAvA lAgI re 11 che eTalAmAM ethe pahora thaye, tyAre rAjA bAraNuM AgaLa AvI kahevA lAgyuM ke, tame turata kamADa ughADe, kAraNa ke ajANatAM kaI mANasa atre AvI caDI mane dekhI jaze . 12 sacIve sAdaja sAMbhaLyo, tharathara dhruje kAya; nArI bhaNI bAle tihAM, muja ne kaI hAya 13nA trIje khAne ghAlIe rAjA lIdhe mAMhi tayaNa bANa lagADatI, rijhave rAjA tAMhimAlayA cAra dhaDI rAta mAchalI, AvI. pADAsaNa nAra; kAcala hAthamAM leI karI, nipaTa karatI pokAra che 15 jAte sAta sAMbhaLI pradhAna tharathara kaMpavA lAme, ane te strIne kahevA lAgyA ke, mane atyAre keTaeN jagAe tame tA 13 . pachI te annine trIjA khAmAM pUrIne rAjAne gharamAM laI, kaTAkSa bANa mArI rAjAne AnaMda pamADavA lAgI re 14 pachI ema pharatuM jyAre cAra ghaDI pAchalI rAta rahI, tyAre pelI pAsaNa DozI, hAthamAM kAgaLa laI, heDethI pikAra karI raDatI raDatI AvI. 15 Page #108 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dezI. dharma parokSAnA rAsa. mAha ATamAM. karama parIkSA kaNa kumara calyAM re. uThe uTha re rAMDa tu N sUi rahIne, mu tuja bharathAra, phAgala A-yAre Aja paradvIpanAre, sAMbhaLa mUrkha niradhAra. sAMbhaLajo zrAtAre, kathA acarija tI . e aNI // 1 // sAMbhalI nArI rUdana kare ati su` re, kuTe hrAyane zISa, sagAM sAjana sahu AvI maLyAM che, kAra ubhAM pADe cIsA mAMhe beThA rAnna mana citavere, dvAragamAM gara mujane sAMtA kAi ekAMtamAM re, AvI lAgye byuga. saunA 35 te pADAsaNa AvIne kahevA lAgI ke, huM "murakha, uThe, uTha ! sUtI che zu? A dezAvarathI kAgaLa AvyeA che, te te vuM sAMbhaLe ?. temAM lakhyu che ke, tAra dhaNI maraNa pAmyA che. kavI kahe che ke, he sAMbhaLanArA mANo. tame AzcaryanI vAta te sAMbhaLe! // 1 // te sAMbhaLI te strI bahuja raDavA lAgI, tathA potAnI chAtI, ane mAthuM kuTavA lAgI, te sAMbhaLI keTalAMka sagAM vahAlAM tyAM ekaThAM thayAM, tathA bAraNAM AgaLa ubhAM rahI bumeA pADavAM lAgyAM // 2 // A joI rAjA gharamAM eThe beThA vicAravA lAgyA ke, A teA raMgamAM bhaMga paDyA, ane sIne hevA lAgyA ke, atyAre vakhata aDAkaDInA che, mATe mane kAI ThekANe ekAMtamAM sa tADe tA ThIka thAya / / 3 / // 4 // ****** ka nArI kahe tume meATA rAjavI re, kahAM sAtu nathI ThAma, hA te manusa eka moTA acchere, mAna karI rahyA dhAma, sA kahe rAjA tume sighra thai havere. ma karA dvIk lagAra; ceAthe khAne rAjAne dhAlIyAre, prapaMca karI teNI vAra. sAMThA sA nara nArI AvyAM dharamAM vahIre, mAyoma kArIma kIdha, ema karatAM parabhAta thayA havere, vAta thai paramIdha. sAMdhA te sAMbhaLI strI kahevA lAgI ke tame te metA rAjA che. tamene yAM sa tADu? jo tamArI icchA hoya tA, A eka peDhI che, temAM kaI paNa melyA vinA s vAi rahe // 4 // tyAre rAjAe kahyuM ke, have tame jarA paNa vakhata nahIM lagADatAM utAvaLathI mane sa'tADA, evI rIte. te strIe kaLA keLavI rAjAne cAthA khAnAmAM pUryA // 5 // pachI saghaLAM strI purUSa e dharamAM AvI saghaLI maraNu krIyA karI, ane ema karatAM karatAM savAra thai, eTale te vAta lekamAM paNa phelA ir vAta suNI darabAramAM rANIere, khabara karo jai rahyA ha cAkara doDavA bhUpane zeAdhavAre, dIThA nahIM keAI rAya samA sacIvane zeAdhmA mArA zeheramAM, dIze moMTADa mAhItane joyA vaLI cihna dIzere, pharI anyA tatakarNa, sastra // F (*5) mAM rA Page #109 -------------------------------------------------------------------------- ________________ te vAta darabAramAM rANIoe sAMbhaLavAthI apharone hukama karyo ke, A khabare rAjAne tame turata pahoMcADe, tethI saghaLAM cAMka rAjAne zodhavA lAgyA; paNa tyAM keIe rAjAne e nahIM chevaLI AkhA zaheramAM pradhAnaM tathA koTavAlanI, ame hItanI paNa cAre dizAe saMghaLI vagee pharIne zodha karI paNa teone pate lAgyo nahIM-8 rANI kahe e zeTha hato vAMjhIyore, ene mAla haiye jeha, rANI jANe grupatAjAM vacce, magAvI leu taha. sAMe lo. sevaka DALyA rANIe tatakhiNa, ehanA dharamAM vastu sAra; lAve jaIne IjA nahari, hIla ma kara lagAra. sAM | 10 | cAkara cAlyA sada thaI eka minAre pahotyA zeThane ge; nArIe dI AdarabhAva AvatAre, bolyA anukrame teha. sAM11 sArI vastu je tuja gharamAM hoya che, te Apa amane Aja tava bolI te mArI sAMbhalI re, sAcA tame . sa12 che. pachI rANIe vicAryuM ke, te zeTha, putra vinAne (vajhI) have, mATe have rAjAne khabara na paDe evI rIte tene saghaLe mAla haMja maMgAvI lauM. ! 9 che ema vicAriNIe cAkarene ekadama hukama karyo che. e zeThanA gharamAM je je sArI sArI vastuo leya te kaMI jANe nahIM evI rIte leI Ave. emAM jarA paNa vakhata lagADazo nahIM - 10 -ft pachI saMdhaLI cAkaro ekaThA thaI zeThane ghera gayA, tyAM strIe teone ghaNuM ja AdaramAna dIdhuM, pachI teo eka pachI eka bolavA lAgyA che. 11 che tamArA gharamAM je kaMI uttama vastu hoya te amone Ape; te sAMbhaLI te strIe kahyuM ke he bhAIo huM tamane sAce sAcI vAta kahuM chuM. zarA majusa moTI gharamAM ache re, mAla mAMhIM che sAru vRSabha oDI laI jAo tame re, melyo che muja bharathAra sAMje 13 che sAMbhalI deDyA anucara utAvaLo re, vRSabha ANyA tatakAla; joDI vRSabha taNAvI leI gayA re, rANI thaI ujamAla. sAM che 14 - tAlAM udhADI mAMhethI kADhIyo re, mAhItane teNI vAre; heNI kahe tume cheThA jahAM re, jAMdabhuta vAta apAra. sa| 15 ti mArA dhaMdhA mATI paTI che, temAM mArA svAmie saghaLo uttama mAla bharele che, mATe che temAM bada eDIne laI jAo13 te sAMbhaLI cAkaro ekadama baLada lAvI, te peTI laNavI rANInI pAse laI gayA, te joI rANI ghaNe harakha pAmI. 14 vaLo teja vakhate e to ughADIne prehatame peDhInI bahAra kADhyo, tene joI rANIe puchyuM ke tame ane pachI mAM zI rIte AvyA? A vAta bahuja AkAika navo vivekA - - - tava prahIta che bIjuM bAraNuM re, udhADI dekhA deva takSANa udhAjAsAhu malI re, dIThe keTavA tatakheva, sAM16 Page #110 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. acarI ja dekhI rANuM ema kahere, cokI karavA kAja taskara pakaDavA peThA tumere, bhalI rAkhI tume lAja. sAMpA 17 mukha DhAMkIne keTavIla ema kahere, ughADe trIjuM bAra tehave rANIe kapATa ughADIure, sacIva dIThe teNu vAra sAMgATA tyAre prohIte kahyuM ke, bIjuM bAraNuM te ughADe? te sAMbhaLI rANIe turata bIjuM bAraNuM ughADayuM te, temAM keTalAlane je 16 me tene joI. rANIe marma vacana kahyuM ke, tame te gAmanI cekI karavA ane cArane pakaDavA peTImAM peThA haze! tame Abaru te sArI vadhArI! me 17 u pachI keTavAle pitAnuM mahiDuM saMtADIne kahyuM ke, tame trIjuM bAraNuM ughADo, tyAre rANIe trIjuM bAraNuM ughADyAthI pradhAnane temAM beThele je che 18 che rANI kahe tuma daphatara mAMDavAre, jaI peThA ekAMta sacIva kahe tame mujane zuM kaho, kema thaI rahyA nizcita sAMed1lA rAjAjI sAthe sahu malI ame garyAre, cethI ughADe ThAma ne tatakSaNa rANIe dvAra ughADIyu re, nIcuM ghAlyuM tame sAMje 20 tyAre rANIe kahyuM ke, tame ahIM ekAMtamAM rAjakAjanuM nAmuM mAMDavA te ThIke beThA che. tyAre pradhAne kahyuM ke, emAM mane tame zuM kahe che? ane eTalI vAtathI naciMta kema beThA che? 18 u ame saghaLA rAjAne sAthe laIne gayA hatA, mATe je tamAre khAtarI karavI hoya te, A cothuM bAraNuM paNuM ughADa pachI jyAre rANu e cothuM bAraNuM ughADyuM, tyAre temAM rAjAne beThele joI teNIe nIcuM joyuM (potAnuM moDuM DhAMkayuM che ? cAdara oDhI mukhane sAMtIyuM re, phiTa phiTa kare sadu loka uThI tyAMthI gAyA nija nija dharere, ciMtave manazuM pheka sArA bIjA khaMDanI DhAla e AThamIre, nemavijaya kahe sAra; zrotA sAMbhaLajo saduM eka mare, je vAta heye niradhAra. sA. raro teNe eka pacheDIthI pitAnuM maheDuM DhAMkI lIdhuM, A saghaLe bana joI loko teone priTakAra devA lAgyA pachI teo cArse jaNa pote potAne jaI pastAvA lAgyA che 21 che evI rIte bIjo khaMDanI DhAla AThamI sapUrNa thaI, mivijayajI mahArAja kahe che ke, huM tane jevI te heya tevI tamAma eka cittathI sAMbhaLaje che 22 che cAre malI mana cuMpaNuM, ANuM sudi viveka sAsaravAso karIye sahI, te Utare ApaNI Theka 1 te nArI teDAvIne, kIdhI bhaganI teha; sAsarevAsa karI le, volAvI pharI Page #111 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (8) khaMDa 2 je. geha ra ma ema rAdhA kezava bhaNI, samajavuM kahI vAta paranArInA saMgathI upajAve utapAta che pachI te cAre jaNa ekaThA maLI vicAravA lAgyA ke, have ApaNe viveka lAvI e bAIne behenanI mAphaka lekhI kaMika dhana mAla ApIe te ApaNI gaelI AbarU pAchI maLe che 1 pachI te strIne bolAvI, teoe pitAnI behena tulya lekhI, keTalAMka dhana mAla ApI, teNIne tene ghera mekaklAvI 2 / evI rIte rAdhAe vAta kahI viSNune samajAvyuM ke para strInA saMgathI mANase duHkha pAme che nArAyaNa moTA devatA, lAgI bhuDI Teva, dAmodara bolyA surata, sAMbhaLe rAdhA heva 4o dharma zAstra jANuM ame, vacana ma lopo Aja; para upagArI paragaju, moTI tumArI lAja che 5. ame bhAmanI baMdu udharI, kubajA sarakhA keya; purANa prasiddha jANe sadu, nAkAre mata deya che 6 che paNa te meTA deva nArAyaNane parastrI lapaTa paNAnI je burI Teva paDI hatI, teNe karI te bolI uThyA ke, he rAdhA, huM kahuM te tuM sAMbhaLa. je 4 ke huM saghaLA dharma zAstro jANuM chuM. mATe tame mArAM vacanene Aje anAdara kare nahIM, tame moTA paropakArI tathA paragaju che, tamArI AbarU A dunIAmAM ghaNI ja moTI che che 5 amAe kubajA jevI halakI strIone paNa udhAra karela che. ane te saghaLI vAta purANamAM prasiddha che, mATe tuM nA pADa nahIM ke da rAdhA tava rAjI thaI, ThAlo ghara koI joya; temAM gaI utAvalI, be jaNa malIyAM seya 7 vaikuMThe saMtoSI ghaNuM, rAdhAjoDI hAtha; kahe svAmI muja jANa ghe, rIsa karaze muja mAthe che te che kAma kAja gharamAM ghaNuM, lucco muja bharathAra; krodhI gAla Ape dhaNI, je jANe vyabhicAra 9rAta muja dhare Avaje, gupta karI tuma deha; ghara nisAnI se na kahI, piAhAtI nija dhara taha. 10 te sAMbhaLI rAdhA khuzI thaIne, tyAM AgaLa kaI khAlI ghara zodhI kahADI, temAM ekadama cAlI gaI ane tyAM te banne jaNa ekaThAM thayAM che 7 | pachI viSNue teNIne saMtoSavAthI te rAjI thaI tene hAtha joDI kahevA lAgI ke, he svAmi have mane javAnI AjJA Apo, je mAre bharatAra jANaze te te bahuja gusse thaze 8vaLI gharamAM kAmakAja paNa bahu che ane kadAca A vyabhicAranI vAta tene kAne paDe to te bahu krodhI hovAthI mane ghaNuM ja gALe. bhADe. 9 che mATe rAtrie gupta veza karIne, meM tamane ghara nizAnI vigere ApelI che, tyAM tame mAre ghera Avaje, ema kahI te pitAne ghera gaI che 10 pa. Page #112 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. | (99 ) hAi tApI. kIsake cele kIzake pUta, Atama ekalA he avadhUta e dezI-(rAga baMgAlI) virahAnala vALyo gAviMda, saghale dekhe rAdhA baMdha mana mAna le tAlAveli Talavale tana, koDa sUraja bele AkAze mana. ma 1 sIta lAge che aganI samAna, ema karatAM AthamI bhANu, ma. sata paDI 6 aMdhakAra, geviMda paheAtA govAlaNa bAra. ma. sArA - taskaranI pare AvyA deva, dvAra dIdhAM dIThAM tatakheva; mA vaikuMThanAtha vimAse tAma, loka sutA che eNe ThAma. maLa e 3 mAM ' pachI te vighaNane kAmAgni jAgavAthI, te saghaLI jagAe rAdhAneja dekhavA lAgyo, tathA tene tAlAveli (ekaja dhyAna) lAgI rahevAthI tenuM zarIra TaLavaLavA (kaMpavA) lAgyuM, ane mane te AkAzamAM rahelA jANe keDa gaye sUryanI mAphaka baLavA lAgyuM che 1 vaLI tethI saghaLI ThaMDI vastuo tene agni samAna lAgavA lAgI. ema karatAM karatAM jyAre sUrya AthamIne rAtrine aMdhakAra phelAze tyAre te rAdhAne ghera gaye che 2 ke have tyAM viSNu deva ceranI mAphaka chupAtA chupAtA AvI pahoMcyA, ane joyuM to rAdhAnA gharanAM bAraNuM baMdha dIThAM, tethI te vicAravA lAgyA ke, A jagee to saghaLA leke sUtA che ke 3 che bolAvIsa te jAgase loka, cAma cerI pAse muja phoka; ma. maina dharUM te kAma na hoya, boluM te jANe se koya. ma. 14 aMgulIne saMcala kIdha, Tapore kapATa dIdha; mae rAdhA bolI jotI vATa, aMgulIye keNa haNe kapATa. ma. 1 5 . ame mAdhava chuM te mahaMta, rAdhA kahe tume cho vasaMta; ma nahIMre kAmanI DuM cakrIsa, rAdhA kahe kuMbhArane Iza. ma che 6 A vakhate buma pADI ne huM rAdhAne bolAvIza to, mArA upara beTI cAma corIno Aropa Avaze, ane mauna dharI besuM to mAruM kAma siddha thAya nahIM; ane beluM to saghaLA leke jANe che. 4. te pachI teNe AMgaLIthI kamADa upara Take karyo, te sAMbhaLI vATa (rAha joI rahelI rAdhA eTalI ke, A AMgaLIthI AraNuM keNuM Thoke che A pA pachI viSNue kahyuM ke, huM "mAghara che, te sAMbhaLI rAdhAe mazkarImAM kahyuM ke, zuM tame "vasaMta" che? tyAre viSaNue kahyuM ke, nahIM nahIM, huM te "cakrIza" chuM; tyAre rAdhAe kahyuM ke, zuM tame kuMbhAranA uparI (iza) che. huM - dharaNIdhara huM moTo deva, zeSanAga tuM Avyo heva; ma . . . nAre ahImane abhirAma, rAdhA kahe garUDa tuja nAma: ma 7 nahIre huM hari jagadIza, rAdhA kahe tuM vAnara Iza ma - viSNu kahe rAdhA ma kare haTha, uttara devAne ame chuM ThaTha. mane 8 che Page #113 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (100) khaMDa 2 jo. rAdhA raMge hAsyuM ema karI, bAra ughADI lIdhA mAMhe hari; ma kAma kutuhala mAMDayA tAma, bhAya pAmyA valI nama. ma. / / 9 / / viSNue kahyu are hutA mATe dharaNIdhara" deva chu, te sAMbhaLI rAdhAe kahyu ke, zuM tame "zeSanAga" che. tyAre viSNue kahyu ke, huM te "sahiMmatlRna" '' tyAre rAdhAe kahyu` ke, zuM tamArUtuM nAma "zarU" che? paNNA viSNu belyA are jagatanA uparI "hira chuM', tyAre rAdhAe kahyuM ke, zu' tame vAMduMrAonAM uparI che ? te sAMbhaLI viSNue kaTALIne kahyu ke, huM rAdhA tame haTha zA mATe kaze che? hu` tamAne uttara devAne samartha nathI ! 85 evI rIte rAdhAe viSNunI mazkarI karyA bAda tene khAraNu ughADI Adara lai, tenI sAthe kAma vilAsa bhAgavatAM bhAgavatAM AkhI rAtanIkaLI gaI, ane sUryAdaya thaye !! 9 || 4. va rAtriye jai anyAyaja kare, divase AvI rAjya udhare; ma nArAyaNa lakSaNa che eha, bAla gopAla jANe che teha. ma. // 10 I tApasa kahe sAMbhaLa tApasI, vAta vicArI juone asi ma sALa sahastra strI nahIM satAya, hirane moTA paravArI doSa, ma 11 thApaNa vIe harinI pAsa, tA putrinA hAthe nAsa, ma avar (vecAra karIzu' jema, chAyA bAlA mUkIye tema. ma0 5 12 evI rIte rAtre rAdhAne ghera jai hamezAM evA anyAya kare, ane divase rAjya lAve. evu viSNunu #kSaNa bALakathI mAMDI gharaDA sudhI saghaLA loko jANe che. 10 mATe tApase tApasIne kahyu ke, tame jarA vicAra teA karI jue ke, viSNune sALa hajAra strIe hatI, tethI paNa sateSa na pAmIne, parastrI laDha banyA 5115 mATe evA viSNunI pAse putrIne thApaNa tarIke rAkhavAthI teNunA nAza thAya, mATe vaLI vicAra karIne teNIne kema khAne sepazu 5 12 ma tAma tApasI vade vara vANu, sAMbhaLeA svAmi tume che| jANu, maha vAta kevuM ema vicArI eka sRSTi nipAi brahmAe viveka. maMgA135 tapa jape sajam karatA eha, rUSi sadhalAmAM mUlagA teha; ma suratara mAMhIM kahIye sAra, chAyA putrI bhalAvA kuMvAra, ma0 5 14 5 ApaNa jaie AtrAne kAja, teA ApaNI rahe jagamAM lAja; ma khaDa bIjAnI navamI DhAla, nemavijaya kahe thaI mAla. ma. / / 15 / / tyAre tApasIe kahyu... ke, he svAmi tame jANakAra ho. mATe huM... eka vAta tamAne kahuM chuM', te sAMbhaLe. A duniyA brahmAe caturAithI nIpajAvI che ! 13 5 te hamezAM, tapa, japa, tathA sacama pALe che ane tenA jevA khophAi paNa ziSa A duniyAmAM nathI. vaLI enA jevA kAi devalAka ke manuSyamAM paNa nathI. mATe ApaNI A kuMvArI putrIne tene cepIe ! 14 5 ane ApaNe jAtrAe jaie tA ApaNI A jagatamAM sAbara raheze. evI rIte khajADanI navamI hAla nemavijayajIe rAjI thai kahI saMbhaLAvI // 15 // Page #114 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa, (101) nArI vacana suNI karI, tApasa kahe guNadhAra; brahmA laMpaTa nahIM bhalo, navI cheDe paranArA purANa mAMhe kahyuM chayuM : ", te sahu jANe loka; kAMtA kapaTI e kahyuM, muja vANI nahIM pheko 2. brahmA tapa japa kare ghaNe, gaMgA kAMThe nivAsa; ke janoI karavaDA, japa mAlA ja5 jasa 3 | - 28 : strInAM evAM vacane sAMbhaLI maMDa5zika kahevA lAgyuM ke, e brahmA te meTo viSayAMdha che, te parastrIne kevI rIte tyAga kare? | 1 vaLI purANamAM paNuM brahmAne laMpaTa kahyo che, ane te vAta saghaLA loko jANe che, te ja ene kapaTI kahe che. mAruM kahevuM bIlakula nathI , 2 / brahmA gaMgAnA kinArA para rahIne hamezAM, ghaNe tapa japa kare che, vaLI gaLAmAM jaI ghAlI, tathA hAthamAM kuravALuM (nALavA vALuM vAsaNa) zAkhI hamezAM japa mALA pherave che. 3 5 : mRta carma e pAthare, iMddhi dame apAra dha lAbha bhAyA tajI, brA dhyAna dhyAthe sAra 41 sahastra aThakyAsI rUSine, beThe navI je netra; iMdrAsanane kAraNe, kaSTa kare puya : kSetra che , e cokaDI UTha kAla gayo java, tapa karatAM brahma rAja; tava iMdrAsana DAlIyuM, surapati kahe kuNu kAja | 6. ' te muelA DhoranuM cAmaDuM oDhe che, tathA pAthare che, vaLI IMdrionuM damana kare che, tathA kedha, lobha, kapaTa, vigerene tyAga karI hamezAM dayAna dharI bese che | 4 | vaLI te pavitra sthAnamAM, iMdranI padavI meLavavA vAste, aThyAsI hajAra rUSione paNa AMkhe karI to nathI ! 5 che evI rIte te5 karatAM ja sADI traNa cekaDI vakhata nIkaLI gaye, tyAre IMdratuM Asana calAyamAna thavAthI, te (devane rAjA) vicAravA lAgyA ke, AnuM kAraNa zuM haze ? 6 : ' , , , brahaspatine iMdra pUchIzuM kahe gurU kAraNa e muja Asana kayuM bhaluM, zuM haze kaho teha che 9. gurU kahe cheka sAMbhara, che, brahmA tapa kare aghara, aradhI cekaDI davA pachI tuma pada leze jora 8mA sAMbhaLI iMdra upAya race apacharA teDI tiNa kAja, brahmA tapathI , jima rahe ApaNe saja.9 . nRtyakI kahe deveMdra suNe, e nahi hoya amazuM kAma; gara kapaTI kApaze, zrApa deI pheDe ThAma che 10 che . pitAnuM Asana calyAthI Idra brahaspatine pUchayuM ke, he gurujI AnuM kAraNa zuM? A mArU Asana kaMpavAthI zuM pheraphAra thavAnuM che? te kahe che ka che tyAre brahaspatie kahyuM ke, brahmA ghaNe Akare tapa kare che, ane ethI aradhI cokaDI vItyA bAda te tamArI padavI leze | 8 che te sAMbhaLIne meM tene ukhathe zodhI Page #115 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) khaMDa 2 e.. kahADI apsarAone bolAvI kahyuM ke, A brahmAne tame tapathI calAyamAna kare, ke jethI ApaNuM rAja nizcala rahe che ke te sAMbhaLI apsarA kahevA lAgI ke, he svAmi e kema amAzathI ane evuM nathI, kAraNa ke e kapaTI tathA gharaDo amArA para gusse thai ane zAma daI amArA sponane nAza kare che 10 che DhAla dazamI. naNadalanI dezI. prItamahe prItama iMdra, kahe salI malI,tila tila dIe muja rUpa mI. tilottamA nipajAvI, sarva kalAne kUpa. prIsuNune sAjana vAtalaDI. e akaNI che tila tila rU5 nRtyakI dI, tilottamA ghaDI surarAja; prIkara joDI ubhI rahI, Adeza gho keNu che kAja. prI su che amaspati kahe rA suNA, brahmA taya kare nAza; prI eha ciMtA ane ghaNI, pUre amArI Asa. prIsuo ( 3 te sAMbhaLI I kahevA lAge ke tame saghaLI maLI tamArAmAMthI tala tala jeTaluM rUpa Apo ke jethI tileyA nAme eka sarva kaLAmAM praviNu apsarA utpanna karazuM ? ke pachI saghaLI apsarAoe potAnuM tala tala jeTaluM rUpa ApavAthI I tittamA nAme aA ghaDI kahADI, tyAre te apsarA hAtha joDI iMdra pAse kahevA lAgI ke, he svAmi mane zuM hakama pharamAve che? 2 che tyAre zuM kahyuM ke, tame brahmA pAse jaI tenA tapane nAza karo, kAraNa ke enI amene ghaNI bIka che, mATe eTalI amArI AzA phalIbhuta kare 3 tittimAM bIDuM dharI, nArada tuMmara deva; prItapa karatA brahmA jIhAM, tihAM AvI tatakheva, prI. su che 4 sanamukha nATaka mAMDIyuM, dhapa pa dha gha kAranuM prImAla vAje madhura svare, bha bha bherI vistAra. prI- su che 5 che dhama dhama dhudharI ghamakatI, kaDaka meDI kAya; prI hAvabhAva dekhADatI, navarasa nATika thAya. prIsu che 6. pachI tilottamAe te vAta aMgIkAra karIne, nArada tathA tumarU devatAne sAthe laI, tyAM brahAA Apa karatA hatA, tyAM ekadama AvI pahoMcI che 4 che ane tenI AgaLa nATaka karavA mAMDayuM. temAM dhAkaLanAM (naraghAMnA) mAdala nAme vAjItranA, tathA bherInAM avAja saMbhaLAvA lAgyA che 5 che evI rIte te paganI ghugharIone ghamakAra karIne, aMgane khuba vALIne hAva bhAva dekhADatI thakI nave bharapura nATaka karavA lAgI 6 che jema jema nIrakhe tArIne, tema tema dhyAna gayo dUra, prItilottamAnarUpa dekhI karI, harakha upaje bharapUra prI su che ! Page #116 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (13) . sArIgama padhanI gAyatAM, cali rUSinuM citta, prIta ! ! ! vikala rUpa brahmA have, vaNa suNI te gItAnI su : brahmA cala citta jANune, vAmAMge mAMDacA nAkhI ke je cha rAga chatrIse AlavI, tAla mele nahIM thAImIsuolut evI rIte brahmA jema jema te apsarAnuM rUpa che ane tema tema te dhyAna paNa dUra jatuM gayuM ane tilottamAnuM evuM rUpa dekhIne tene bhArata. AnaMda utpanna thaye che 7 vaLI sA-ra-ga-ma-pa-danI ne savara alAthI brahmAnuM mana calAyamAna thayuM, ane te rAga sAMbhaLavAthI brahmAnuM svarUma, badalAI gayuM. arthAta tenuM mana te apsarAmAM ceTI gayuM che 8 che evI rIte brahmAnuM mana calAyamAna joIne asarAe DAbe age nATaka karavA mAMDayuM, temAM cha rAga. chatrIsa rANaene eve te tAla meLavyuM, ke temAM jarA paNa bhaMgANuM (tuTa) paDe nahIM 9 maha pAmya brahmA ghaNuM, ciMtave manamAMhe ema pI . . " rUSi saghalAmAM 8 vaDe, mukha jevI ja che. mIra je navI nirakhuM nRtyakI, te muja dukha hAye deha; mIe : 1 , ke nayaNe nihAluM tilottamAM, saphala janama muja teha mI sunA 11 eka cekaDI tapane phaLe, mukha hAje DAbe pAsa; prI , vadana bIjuM brahmAnuM dU, dekhI rUpa vilAsa. prI supe 12 te joI brahmA ghaNo meha pAme chatAM vicAravA lAgyuM ke, huM savaLA rUSiemAM moTo chuM, to mArUM mukha pheravIne A apsarA sAmuM kema uo. 10 / vaLI je A nATakaNIne huM jevuM nahIM, te mane ghaNuM ja duHkha utpanna thAya, ane je A tilottamAne Aje mArI AMkhethI jouM, te ja mAro janamAre sakULa che. 11 mATe mArI eka kaDI tapanA phaLarUpe mArUM eka bIjuM maheDuM DAbe paDakhe thAya to ThIka, ema vicAravAthI tenuM bIju mukha thayuM, jethI te tilatamAnuM rUpa joI khuzItha. 12 pIna pAdhara pekhatAM, raM dhAtA jAmaka zrI '1* - ... " nATaka raciyuM pAchale, AnaMda kRtya tihAM tame. prI sukha-13 sArI gama padhanI gAyatAM, brahmA vimAse teha pIve che . * pAchuM pharI avelekatAM, lAja Ave muje deha. prI suI bIjI cokaDI tape karI, nIkala mukha puTha; pITha - vadana brahmA taNe, rUpa joI hRdaye tUha. pro.su15 . vaLI kaThaNa stana vALI te apsarAne joI brahmA atyaMta AnaMda pAme tyAre te apsarAe pachavADe nATaka karavA mADayuM ! 13 che tyAM paNa sArI-ga-ma-pa-da-nI nuM gAyana gAvAthI, brahmA vicAravA lAge che, je huM kadAca pAchuM pharIne jouM, tyAre to mane zarama lAge 14 mATe mArI bIjI kaDInA tapathI eka trIjI sukha mArI pIThanI bAjue nIkaLe to ThIka, ema sirathI tene trIjuM mukha utpanna thayuM, te vakhate tilottamAnuM rUpa joIne brahmA A pAye 1pa che Page #117 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) cita elyuM jANa karI, nATaka mAMDayuM jemaNe aMga prIbhAva bheda dekhADe ghaNu, brahmAnaviye raMga, prI. su 16 kAmabANa vadhe tedA manamAMhIM ciMte tAma; prI lAja lAge mukha pheratAM, viNa jee viNase koma. prI su 17 cokaDI trIjI tape karI, mukhe nIkalaje sArI prIta cothuM vadana dauM bhaluM, dIse dakSiNa nAra, prI se. 18 evI rIte tenuM ni calAyamAna thayeluM joIne teNIe jamaNI bAju para nATaka karavA mAMDayuM, ane dhaNuM prakAranAM hAva bhAve dekhADavA lAgI, paNa brahmA te raMga joI zake nahIM.i16 t tyAre kAmAgnithI baLate thake, te manamAM vicAravA lAge ke, je huM mAruM sukha pheravuM te AbarU jAya, ane tene jevuM nahIM, to amAruM kAma vaNasI (bagaDI) jAthe 1che ke pachI vicAryuM ke, mArI trIjI cokaDInA baLathI eka moDuM vadhAre nIkaLaje, ema ciMtavavAthI zuM mukha nikaLyuM, je ghaDe karI jamaNI bAjue tilottamAne braho rivA lAge che 18 che tava nATika gagane karyuM, nava rasa brahma vilAsa pI. saddhi karatA mana ciMtave, kema karI dekhuM AkAza. prIsu. 19 ucuM jotAM hALuM hase, joyA viNa na rahAya; prIya aradha thoDI tapa teNe phale, muja mukha gagane thAya. prI suramAM pachI teNIe AkAzamAM aghare rahI nava rasathI bharapUra nATaka karavA mAMDayuM, tyAre brahmAe vicAryuM ke, have AkAzamAM huM zI rIte joI zakuM che 19 uMcuM jevAthI mArI hAMsI thAya, ane joyA vinA rahevAya tema nathI. mATe mArI aradha cekaDI tapanA baLathI mArUM AkAzamAM moDuM thaje che 20 che gardabha vadana nikaLyuM tadA, laMkArava kare vikarALa prI tava nAThI tilottamA, svarga gaI idrane kahe hevAla. prIsu21 dazamI DhAla bIjA khaMDanI, raMgavijaya kavirAya, prI. tasa ziSya nemavijaya kahe, sAMbhaLaje citta lAya. prIsu che 22 tyAre brahmAne gadheDAnuM evuM thayuM, ane te mahethI teNe bhukavA mAMDyuM, te jeI tilemAM A hakIkata Idrane kahevA vargamAM gaI 21 che evI rIte bIjA khaMDanI dazamI DhAla raMgavijakaMI kavirAjanA ziSya nemavijyajIe kahI, te che. zrotAjane tame citta daIne sAMbhaLaje 22 che ' : ku. sAMbhalaje svAmi tume, brahmAne tapa jeha, uMTha kahIne ' kaSTa karyA viphala thayA saMdu tehalA mukha cAre muja dekhIne, pAMcamuM rAsabhAnuM hoyavikala the nRtya jevatAM, bhU bhU kare . Page #118 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. (105) " mukha teya / 2 / / Acabhyo sura sAmaTA, AvyA jevA kAja; viparIta rUpane dekhIne, khaDa khaDa hasata samAja / / tileAttamA IMdrane kahevA lAgI ke, he svAmi tame sAMbhaLajo, brahmAe sADItraNa cAkaDI sudhI je tapa atyaMta kaSTo sahana karI karyeA hateA, te saghaLA phogaTa gayA // 1 // mane joi teNe cAra mukhA karyA, ane pAMcamu* gadheDAnuM mukha thavAthI nATaka jotAM jotAM kaTALIne, teNe bhukavA mAMDayu // 2 // te sAMbhaLI saghaLA dedhatAe, Azcarya pAmI tyAM jovA AvyA, ane brahmAnu... Avu' kadarUpuM rUpa joine, ae saghaLA khaDabaDa husavA lAgyA | 3 |; tava brahmA kApe caDhA, sura upara kIdhI keDa, nAThA jAe dhara bhaNI, tAhi nAnyeA nIveDa // 4 // bhuMbhakAra karatA thakA, dhAyA keDe jAya; kAlAhala svargama' thayA, acarIja mahune thAya / / 5 / ke khAze ke mAraze, tribhuvanamAM pace trAsa; bhaya pAmyA tApasa saduM, tepa japa mUkI tAsa // 6 // te joI brahmAne krodha caDavAthI te devatAone mAravA temanI pachavADe doDyA, te iMka temanA ghara sudhI gayA te paNa temane paheAMcI zakayA nahIM // 4 // te brahmA evI rIte bhukatA bhrukatA, teonI pAchaLa doDatA hatA, te joi devalekamAM kALAhaLa macI rahyA, tathA sarva kAine Azcarya thavA lAgyu. // 5 // traNe jagatamAM bhaya pesI gayA ke, A te khAi jaze ? ke mArI nAkhaze ? temaja saghaLA tApase paNa tenA bhayathI tapa japa bhulyA ! huM ll nADA leka bahu dhrujatA, kaMI pADe pAkAra; suranara kIMnara Agale, Ave karatAM mAra mAra ! 7 / / izvara zaraNe AvIyA, kahe muja rAkho heva; brahmA saMtApe che. dhaNuM, duHkha bhAMje ama deva ATA rUdra bhAva rUdre karyeA, khuMdhu' mastaka khara nakha; pIDA upanI brahmA ghaNI, bAle mukhathI azubha / 9 / hata hatyArA pApIyA, tujane bhuDI Teva, mastaka mAharU tADIyu, hatyA caDa tu heva / 10 / keTalAka leAkA pAkAra karatA karatA, tathA dhrujatA dhrujatA nAgavA lAgyA, tathA devatA, mANasA, gAMdhavA vigere mArA mAracA karatA nAzavA lAgyA AchA pachI sadhaLA mahAdevane zaraNe AvI kahevA lAgyA ke, he deva, amAne brahmA bahu du:kha Ape che, mATe te amArU duHkha dUra karI amAne acAyA ! 8 ! te joi mahAdeve peAtAnu. bhayAnaka rUpa karyuM, ane tenuM gadheDAnu mAthu nakha vaDe chuMdI (tADI) nAkhyuM, tethI brahmAne ghaNuM du:kha thavAthI tene gALeA bhAMDavA lAgyA / 9 / luccA, pApI, tane ghaNIja kharAma Adata che, teM mArU mastaka teADayu, te hatyAnuM pApa tane lAgajo 10 14 Page #119 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) khaMDa 2 je. DhAla agIyAramI. sAhebA motI che hamAre, mohanA motI -e dezI. muja kapAla caDe tuja hAtha, jema na kare eha kihAM sAtha; mAne tame vayaNa hamAre, sahI karI manamAMhI dhAre. e AMkaNI. zrApe izvara thayo tavaMkAlo, mahAdeva kahe matavAle. mAkhyA 1. zaMkara lAge brahmA pAya, kara joDI kahe jaga rAya; mA meM pApIye kidho bAdha, khImA karI khamajo aparAdha.mArA muja pApInI hatyA jAya, svAmi te kaheje upAyamA khara kapAla paDe vaLI jema, vacana bhAMkhaje brahmA tema. mA. 3 mArUM je gadheDAnuM mAthuM che, te lArA hAthamAM ceTaje, ke jethI karI pharIne tuM AvuM kAma keI dahADe kare nahIM. tame amAruM vacana mAnIne svIkAro. te zrApathI IzvaranuM svarUpa kALuM thayuM, te joI matavAlA (buddhinidhAna) mahAdeva bolyA che1 zaMkara hAtha joDI brahmAne page lAgI kahevA lAgyA ke, he jagatanA nAtha, meM pApIe tamane je duHkha dIdhuM che te mAre aparAdha tame mApha karaje che 2 huM pApInI A hatyAne nAza thAya, te kaI upAya he svAmi tame mane batAvaje, vaLI A mArUM gadheDAnuM mastaka nAza pAme evo keI upAya tame mane dekhADajo. 3 komala vacane kRpA tava kIdha, kopa tajI zIkhAmaNa dIdha; mAtra brahmA kahe sAMbhaLare Iza, pApI moTo tuM jagadIza. mA che 4 hatyA mAharI A utare ema, vacana kahyuM te kare tuM tema; mA jaTA jUTa mAthe hara rAkhe, masANa rAkha vilepana rAkho. mA. pa . nara kapAla taNe ro hAra, asthirema mAMhIM guMtho phAra; mA koTe ghAlo te valI mAla, dekhItI moTI vikarAla. mA6 che evI rItanAM sabhyatA bharelAM vacanothI, brahmAe rAjI thaI mahAdevane zIkhAmaNa dIdhI ke, he jagatanA izvara tuM mATe pApI mANasa che. 4have huM tamane jema kahe te rIte jo tame varate, te A mArI hatyA utare; tamAre hamezAM mAthAmAM jaTA vadhAravI, tathA marUNanI rAkhanuM age lepana karavuM (caLavI) che 5 che vaLI mANasanI tuMbaDIo ghaNuM hADakAM ane rUMvADAmAM guMthIne tene hAra karI DokamAM pehere, ke je jevAthI ghaNI vikrALa lAge che 6 che DAkane kinnarI vAo apAra, bhAMga dhaMture khAo phAra; mA " nagana thaI hIMDe gAme gAma, bhIkSA mAge ThAma ThAma. mA7 | varaNa varaNa makaraze bheda, saghale leje bhIkSA che; mA muja kapAlamAMhIM ghAla jeha, rAta divasa tame jamaje teha. mA58 Page #120 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (107) eNI para hatyA jase tArI, e sIkhAmaNa sAcI mArI mA rUdhira leI ke purase kapAla, khara mastaka paDase tatakAla mA 9 hAthamAM DAkaluM tathA sAraMgI laI vagADe, tema bhAMga ane dhaMturo ghaNe aDA (khAo), vaLI nagna thaIne gAmogAma rakhaDI jage jagoe bhakSA mAgo che 7 che vaLI nAta jAtane bIlakula taphAvata nahIM gaNatAM saghaLI jagAethI bhIkSA laI, A mArI tuMbaDImAM nAkhIne, tame te rAta dahADe khAje che 8 che ane ema karavAthI tArI hatyAnuM pApa dUra thaze, A mArI saghaLI zIkhAmaNa tAre sAce sAcIja mAnavI. vaLI jyAre A tuMbaDImAM keI lehI nAkhaze, tyAre tArUM gadheDAnuM mAthuM ekadama tuTI paDaze ke 9 che brahmA vacana suNa tava Isa, jegI rUpa dharyuM jagadIza; mAtra kapAlIka dharIyo teha nAma, rAta divasa hIMDe gAmo gAma. mA. 10 ema karatAM ga ghaNe kALa, masANa bhUmi sevI ujamAla; mAtra pApIne ghare gayo tatakAla, rUdhira pUryuM brahmA kapAla. mA che 11 che IzvaranI jaDI lIdhI hatyA, hAtha thakI tuMbaDI paDI dharatyAH mAtra kapAlIka zaMkarano nAma, loka kahe japo ziva ThAma. mA | 12 evI rIte brahmAnuM vacana sAMbhaLIne mahAdeve jogInuM rUpa dhAraNa karyuM, ane gAme gAma rAta dahADo pharavA lAgyA ane tyArathI tenuM "kapAlIka" evuM nAma paDayuM. 10 ema karatAM AnaMdathI masANamAM rahetAM thakAM, keTalIka vakhata javA pachI, te ekadama eka cAMDAlane ghera AvyA, ane tyAM te brahmAnI tuMbaDI lehIthI bharANI 11 che tyAre te tuMbaDI hAthamAMthI jamIna para paDI gaI, ane mahAdevanI hatyAnA pApane nAza thaye, ane tyArathI lokoe zivane ThekANe kapAlIkanA nAmathI tene japavAne TharAva karyo che 12 che veda purANa kathA che eha, bAla gepAla jANe che te mA brahmAnI sAMbhaLaje vAta, tapa japa saMjama kIdho che ghAta. mAma13 aMbara gaI tilottamA jAma, kAme pIDa brahmA tAma; mArA vikala rUpa dave che apAra, bhuvana bharyuM dekhe te nAra. mA. 14 vivala thaye malavAne dhAya, nara nArI sahu nAThAM jAya; mA. jhADa bIDane sAMI deya, devI jANe tilottamA eya. mA. 15 vaLI A saghaLI bInA veda purANa vigeremAM prasiddha che, ane saghaLA bALa gopALa paNa jANe che; have brahmAnI vAta vaLI citta daI sAMbhaLaje; teNe potAnA tapa, ja5 tathA vairAgya vigerene nAza karyo, te bAbata ApaNe AgaLa vAMcI gayA chIe ! 13 . have jyAre tilottamA apsarA tyAMthI (brahmA pAsethI) AkAzamAM aMtardhAna thaI, tyArathI brahmA kAmAtura thaye thake, gAMDAnI mAphaka bhamavA lAge, tathA AkhuM jagata te AthIja bhareluM dekhAvA lAgyA . 14 vaLI vihavala Page #121 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (108) khaMDa 2, thaIne je strI purUSane dekhe tene bheTavAne (aligana karavAne) De, ane tethI saghaLA strI purUSa tyAMthI nAsavA mAMDe, vaLI rastAmAM je jhADa bIDa kaI juve, tene paNa tileramA asara jANIne te AliMgana devA lAge che 15 mRga pazu taNe dhAme jAma, laMpaTa dekhI nAze tAma, mArIMchaDI eka maLI vanamAMya lathabatha karIne tene sAya. mA rUpa jANyuM raMbhAnuM eha, vRddha brahmAe bhegavI teha; mA tuvati te dutI tAma, jabuvaMta upanya abhirAma, mA che 17 balavaMta buddhi taNe nidhAna, prasiddha jANe sahu veda purANa mA rAmacaMdra taNA du te dUta, jaga vikhyAta brahmAne sUta. mA18mA vaLI haraNa vigere pazuonA sthAnakamAM jyAre te jAya, tyAre teo paNa te lapaTane Ine nAzavA lAge, eTalAmAM vanane vize eka rIMchaDI tenA sapATAmAM AvavAthI, te teNIne khuba jorathI AliMgana devA lAgyA che 16 che te gharaDA brahmAe teNIne raMbhA jevI rUpALI jANIne, tenI sAthe bhega vilAsa gaLye, te vakhate te rIMchaDI rUtu vALI hovAthI tene garbha rahyAthI, teNIe jabuvata nAme manahara putrane janma A che 17 che te mahA balavAna tathA buddhivAna thayela che, ane te vAta saghaLA veda purANamAM paNa prasiddha che, vaLI te brahmAnA putre rAmanA dUta paNe AkhA jagatamAM prakhyAtI meLavI che ke 18 che zaraDhAnI karaNI che eha, kima ThavIe putri pAse teha mA saddhi karatA brahmA kahyuM sAra, vIpAI nahIM eke nAra. mA che 19 che rIMchaDI zuM kIdhe vyabhicAra, bhaMDapaNu ehane apAra mA tApasa ame sahu jANuM, brahmA lakSaNa ketA vakhANuM. mA. 20 che. bIjA khaMDanI igyAmI DhALa, suNajo saduko bAlagopAla mA. raMgavijayane kahe ema ziSya, nemavijayanI pahotI jamIza mA.21 mATe e garaDAnAM (brahmAnAM) te evAM kAma che, ane teTalA mATe tenI pAse A caNI putrIne ApaNe kema rAkhI zakIye? vaLI brahmAe jyAre A sRSTine banAvI che, tyAre teNe eka strIne zA mATe banAvI nahIM? che 19 che vaLI rIMchaDI sAthe bhega vilAsa bheLavIne atyaMta suMDa paNuM teNe meLavyuM che, ane bIjA paNa brahmAnAM ghaNuM apalakSaNe ame tApasa jANIe chIe. temAMnA te keTalAM huM tArI pAse kahuM 20 me evI rIte bIjA khaMDanI agyAramI DhAla saMpUrNa thaI, te he bALage pALa tame sAMbhaLajo tethI raMgavijayajI mahArAjanA ziSya nemavijayanI AzA saphaLa thaze . 21 ! Apa kaI vAta ehanI, sAMbhaLa chAyA mAta, veda purANamAM ehavI, sAcI ke eka vAta 1. sAvitrI nAra brahmA Page #122 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. (109) taNI, beTI jaga guNa dhAra, sAradA kumarI rRbhA jIsI, dekhI calIyA teNI vAra mArA kAme pIyeA pure thA, bhAratI nAThI jAya; vanamAM nAzI te gai, putrI puDe thAya // 3 // hai chAyAnI mAtA, vaLI paNa huM pote te brahmAnI veda purANamAM kahelI eka sAcI vAta tane kahI sa bhaLAvu chu, te sAMbhaLa ! 1 ! te brahmAne sAvitrI nAme srI hatI, ane tenAthI eka rabhA samAna rUpALI ane guNavAna sAradA nAme putrI thai, teNIne joine brahmAnu mana kAmAMdha thayuM // 2 // evI rIte kAmAtura thayA thakA brahmA teNInI pAchaLa paDyA, tethI te sAdA nAsatI nAsatI vanamAM thai, tyAM paNa te pAtAnI putrInI pAchaLa paDyA // 3 // brahmA chetaravA mahI, mRgalI rUpa dharyuM. sAra; tava brahmAkuraMganA, rUpa dharI vyabhicAra // 4 // ' putrIne vilasI karI, ehavA jenA kAma; te putrI chAyA ApaNI, phema bhalAvIce tAma / / 5 / tAsa kahe nArI bhaNI, putrI na cheDe eha; harihara brahmAM sArikhA, para nArI na mUke teha // 6 // te vakhate sAradAe praznAne chetaravA vAste eka mRgalInu' rUpa karyuM, te joI brahmAe haraNanuM rUpa karIne teNInI sAthe vyabhicAra karyeA // 4 // evI rIte jeNe pAtAnIja putrI sAthe vyabhicAra kayA, evA je kAmAtura mANasa che, tene ApaNI A chAyA putrI zI rIte sAMpI zakIye? 5 5 5 vaLI tApase peAtAnI strIne kahyuM ke, ri, mahAdeva, tathA brahmA e saghaLA, parastrI lapaTa che, mATe teone sAMpavAthI teo ApaNI putrIne te kema cheDe? // // kara joDI tApasI bhaNe, sAMbhaLa svAmi kata; sUraja pAse sAMpIye, chAyA bAlA saMta AchA tApasa kahe suNu tApasI, dinakara che chInALa; kuMtI kanyA jeNe bhAgavI, phima cheDe te bALa 58 5 tyAra pachI tApasaNIe hAtha joDI kahyuM' ke, he svAmi, tyAre ApaNe teNIne sUrajane sepIe te kema ? // 9 // tyAre tApase kahyu` ke, huM tApasI sUrya te mahA chInAlaveA che, kAraNa ke, teNe ku tI kanyAne bhAgavI che, te ApaNI A bALakIne phrema cheDe? !! 8 5 DhAja vAramAM. dIla lagAre vAdala varaNI. e. dezI. sAMbhaLa tApasI jAdava rAjA, samudra vijaya sukhakArI, tume suNajore Age hAI je vAta, mukI para taNI tAta. tu e AMkaNI. tehanI bhaganI kruti kanyA, rUpe raMbhA avatArI. tu. // 1 // Page #123 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (110) khaMDa 2 jo. caturtha snAna karavAne bAlA, jamunA nadI gai teha; tu. vasa vivarjita snAna karatI, sUrya deve dIThI teha. tu // 2 // rUpa dekhI tava madane pIDaDyA, vipra veza vege lIdhA; tu . kAMbara pehaiyAM janAi AropI, sarvAMga tilakaja kIdhA. tuH / 3 / / he tApasI tuM sAMbhaLa, eka samudravijaya karIne jAdava zanA uttama rAjA hatA, tenI bena rUpathI rA samAna kutI nAme hatI; have-he srAtAjanA tame bIjI saghaLI vAtA mukIne A vAta, je mAgaLa banelI che, te tame sAMbhaLajo // 1 // have eka dahADo te pAlikA rUtuvatI hovAthI, ceAthe divase jamanAM nadIe nAvA vAste gai, tyAM nagna thai nAtI thakI, teNIne sUrya devatAe DhIDhI // 2 // teNInu rUpa joIne sUrya deve kAmAMdha thayA thAM, brAhmaNanA veza lei bhagavAM vasra tathA janeAi peherIne, AkhA zarIra para tilaka karyA // 3 // rAma rAma mukha bolatA niramala, AvyA kuMtInI pAse; tu AzivAda deha kerI ja pe, sAMbhaLeA kumarI ullAse. tu. / / 4 / kAma krIDA amaru' tame khelA, jovananA lAhA lIje; tu. kuMtI kahe kumArIkA ame chuM, adhaTa kAma kima kIje. tu. aa pa aa DhIja rUpI suraja vade vANI, sAMbhaLeA kumarI ajANa; tu. uttama varNa brAhmaNa veda jANu, tuja vinAM navi dharUM prANa. tu. // 6 // ane mehADethI rAma rAma khelatA khelatA pavitra thaine, te kutInI pAse Avye. ane kumarIne Az2Ada daine, prapulIta vadane kahevA lAgyA ke, prajA tame amArI sAthe bhega vilAsa lAgavI A jIvAvasthAnA lAvA le!! te sAMbhaLI ku'tIe kahyu ke, hu' hajI kumArikA chuM, mATe evu nirlajaja kAma kema thAya? // 5 // tyAre te brAhmaNanuM rUpa dhArI sUrye kahyuM ke, he bheLI kumArikA, huM vedanA jANanAra uttama jAtinA brAhmaNa chuM, ane tArA vinA huM mArA prANa paNa dhArI zakIza nahIM. 6 pavitra pAtra ame jagatra prasiddhA, amane Ape je dAna; tu pApa jAya sukha saMpattI pAme, svarga lAke lahe mAna. tu. / / 7 / / vipra vacana kumarI mana mAnyuM, svasti bhaNAvI kAya; tu bhAga vilAsa vA raga rAla, harSa prIta beu thAya. tu. || 8 || garbha dhA kuMtIe teNe avasara, bhAga karI valIyA bhANa; tu. kumarI kahe kahAM ja che| svAmI, vRtAMta kaheA chAMDI kANu. tu. rAA vaLI ame A jagatamAM paSitra ane uttama pAtra kahevAie chIe, mATe amane je phAi dAna Ape, tenAM saghaLAM pApAnA nAza thAya che, tathA sukha ane sapA pAmIne, dhaNAM mAna pUrvaka svargamAM jAya che ghaNA te sAMbhaLI kumArikAe brAhmaNanu vacana aMgIkAra karyuM, tathA svasti kahIne pAtAnu zarIra arpaNa karyuM, tyAM mane jaNe ghaNAM AnaMda pUrvaka bhAga vilAsa bhAga 5 8 5 teja vakhate kutIne garbha Page #124 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (111) ro, ane bhoga vilAsa karIne jyAre sUrya jevA lAge, tyAre kumArikAe pUchayuM ke, he svAmi, have tame kayAM jAo che? mane tamArA vRtAMta kaI paNa vAta chupAvyA vinA kahI saMbhaLAve che !! . . dvijavara kahe suNe suMdarI kanyA, suryadeva ama nAma; tuo , rUpa dekhI citta ama taNuM calIyuM, vipra hoI.kIdhe krAma, tuM. 1 bhuvana prakAsa karUM dIna gagane, jAvA dyo muja Aja tue kuMtI kahe huM chuM bAla kumArI, odhAna ra dinarAja. tu ne 11 che bhAsura bhaNe bhAmanI tuma kukhe, putra hase dAtAra tu rUpa kalA bala buddhi vicakSaNa, trIjA divasa majhAra tu t2 che te sAMbhaLI brAhmaNe kahyuM ke, he suMdarI mArU nAma sUrya deva che, tAruM rUpa jevAthI kAmAMdha thaI, brAhmaNane veze meM tArI sAthe bhega vilAsa bhogavyuM che 10 o have huM AkAzamAM jaI divasane prakAza kapha, mATe Aje mane jAvA che tyAre kuMtIe kahyuM ke, huM haju bAlakumArI chuM, ane te sUrya devatA, mane Aje edhAna rahyuM che (garbha rahyo che.) 11 che tyAre sUrya kahyuM ke, te strI, AjathI trIje divase, tArI kukhe eka dAtAra, rUpavAna, kaLAvAna, baLavAna tathA buddhi vALo ane DAhya putra utpanna thaze ke 12 che maMtra apUrva valI ApuM tumane, nara AkarSaNa hoya; tu samaratAM Ave sahu pAme; kAja karazuM ApaNa doya. tuI 13 maMtra ApI karI kuMtI saMtelI, bhAnu gaye nija ThAma; tu kanyAe kAne jo suta suMdara, karaNa duvo teha nAma. tu . 14 vaLI huM tamane eka amulya maMtra ApuM chuM, ke jenA prabhAvathI saghaLA purUSo smaraNa karatAM ja tamArI pAse kheMcAIne Avaze, ane ApaNe bane ApaNuM kAma pAra paDazuM che 13 che evI rIte kuMtIne maMtra ApI saMtoSIne, sUrya pitAne sthAnake gaye, have kuMtIe kAnane mA, eka manahara putrane janma Ape, jenuM nAma karNa thayuM che 14 maMDapamaiMzika kahe suNa tApasI, kuMtIne bhogave jeha, tu. suraja devatA moTo laMpaTa, chAyAne kema choDe teha. tu mAM 15 hAla bAramI khaMDa bIjAnI, kahI zretA jana sArU tu ' raMgavijayano ziSya ema pabhaNe, nemavijaye kahe vArU. 80 ke 16 ema kahIne maMDapakezika tApasa tApasIne kahevA lAgyuM ke, evI rIte sUrya devatAe lapaTa thaIne, jyAre kuMtIne bhegavI, te. ApaNI A chAyA putrIne kema cheDe? 15 che evI rIte bIjA khaMDanI bAramI DhAla, raMgavijayanA ziSya zrI nemavijaye sAMbhaLanArAone mATe kahI che 16 che Page #125 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (112) khaMDa 2 je. tApasI kahe svAmi suNe, caMdra ache mahA saMta putrI te pAse ThavI, jatrA jaIe kaMta che 1. maMDapakauzika tava kahe, suNa chAyAnI mAta; caMdra capala laMpaTa ghaNe, ghaTatI na hoya vAta 2 | ha kathA vaLI sAMbhaLo, some kIdha anAcAra; gurUpatni teNe bhegavI, kahezuM te vicAra che je vaLI tApasI kahevA lAgI ke, he svAmi, caMdra bahu uttama che, mATe tene ApaNI putrI seMpIne ApaNe jAtrAe jaIe che 1 che tyAre maMDapakezike kahyuM ke, huM chAyAnI mAtA, e caMdra paNa mahA laMpaTa che, mATe tema karavAthI paNa ajugatuM thAya che. 2. vaLI te caMdranI paNa anAcAranI vAta tane kahuM te sAMbhaLa, teNe te pitAnA gurUnI strI bhogavI che - 3 bRhaspati vasudhAmAM vaDe, sura sadhalAno gera; tama nArI dIThI rUDI, caMdra lIdhI cAra 4 vyabhicAra tehasuM Aca, rAta divasa te caMdra sura gurUe jANI karI, rAva karI tava IdropA jajamAna tame sAMbhaLo, caMdra harI muja nAra; anyAya kIdho eNe ghaNe, vege karo ama sAra che 6 A dunIyAmAM brahaspati eka meDhe graha che, ane vaLI te saghaLA devatAone gurU kahevAya che; eka vakhate caMdra tenI strIne rUpavAna jevAthI cerI lIdhI che ke che vaLI caDhe teNInI sAthe rAta dahADe vyabhicAra sevavA mAMDyo, te vAtanI gurUne khabara paDavAthI, teNe IMdra pAse jaI pharIyAda karI ke, che 5 he jajamAna, mArI strIne caMdra harI gaye, ane teNInI sAthe vyabhicAra karIne teNe moTo aparAdha karyo che, mATe tame have utAvaLathI amane madada kare che 6 che surapati sainya leI saMca, jUdha karavAne jAma; some ziva saMkhyA karI, A Izvarane dhAma | 7 | kara joDI zazIkara bhaNe, suNa zaMkara mahArAja; eka kalA deu lAMcana, ama to karI kAja | 8 | zaMkara tava senA laI trizula dharI nIja hAtha; Idra sAme vege jaI, yuddha kare te sAtha lA ubhaya dala jhUjhe ghaNAM, surapati zaMkara beha; saMgrAma karatAM dIna ghaNa, kahetAM nAve cheha che 10 che te sAMbhaLI IMdra jyAre lazkara laI laDavA cAlyuM, tyAre caMdra mahAdevanI madada levA vAte tene ghera gaye ! cha che tyAM caMdra hAtha joDIne kahevA lAgyo ke, he zaMkara mAhArAja, je tame Aje mAruM eka kAma kare, te tamane lAMca tarIke mArI eka kaLA ApuM che 8 che te sAMbhaLI mahAdeva hAthamAM trizuLa laIne, ekadama IMdra Page #126 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. (113 ) . sAme jaI, tenI sAthe yuddha karavA lAgyA ! huM" tyAM keMdra ane zakara bannenA lazkara mAMDAM mAMhe laDavA lAgyAM, ane evI rIte laDAi karatAM ghaNA divase gayA, paNa tenuM kai pariNAma bhALyu nahIM 1 10 // DhAla teramI. kaNa khAta lIdhe e dezI. ghaNA sudhI tava deve karIre sAjana, sagrAma nivAyaeN tAma, saguNA sAbhaLA, gurU patnI ApA lIre, sA. A tume ApaNe hAma, su. // 1 // sAma kahe sura sAMbhaLeAre, sA. cherU che ama taNuM' jeha, su udaramAMhIM abalA taNere, sA. apAvA amane teluM. su. ghara sugurU tava tihAM bAlIyAre, sA. sAMbhaLeA tume sadu devA su. uttare apatya che mAha re, sA. krama apAvA tatakheva. su. 5 3 5 hai guNuva'tA zretAjanA tame sAMbhaLajo! pachI devatAoe salAha karIne laDAI badha karAvIne kahyu ke, amArA gurUnI A tame apAvA, ane pachI tame pAta peAtAne sthAnake jAo. 1 tyAre cadre kahyu ke, he devA, te strInA peTamAM karUM che, te mArU che, mATe te amAne apAvA // 2 // te sAMbhaLI gurU AlyA ke, he devA,. teNInA peTamAM te mArUM karU' che, te tame ene zA mATe apAve che. sAma kahe rU mAharAre, sA. bRhaeNspati kahe e muja; su gurU jajamAna jhagaDA karere, sA. vi pAme kAi suja. su ghaDhatAM thakAM beSTha vArIyAre, sA. nyAya krIyA tiNe ahaH su garbhavatI strIne pUchIyere, sA. sAcu' kaheze teha. su. // pe| sura sadhale malI pUchIyuM re, sA. gurU kAmanIne tAma; su. dhuM bAlA mAvaDIre, sA. kehanA apatya abhirAmAM su. 5 huM ! - caMdra kahe ke, te cheka' mArU che, ane grahaspati kahe ke te mArU che, evI rIte mera jamAnane TaTA thavAthI keine ka'I samajaNa paDI nahIM / 4 / / pachI saghaLAoe tee bannene hatAM reAkIne, evA nyAya karyo ke, te garbhavatI ane pUchavAthI te sAce sAcuM kaheze 5 5 5 pachI sadhaLA devAe maLIne brahaspatInI ne pUchyuM', he mAtA, tamA jevu' hoya tevu kaheze? A tamArA garbhamAM rahelA putra kAnA uti 4 gurUpatni kahuM sAMbhaLere; sA. udaramAMhe che je; su tehane tame pUchajore, sA. sAcu kaherI valI teha suMdhA 7 / / tava teNIe te janamIyAre, mA. putra dvavA abhirAma; su bApa taNAM lakSaNa dhAre, sA. deve maLI pUchyA. tAma, sura aa suta sAcuM tava Acarere, sA. sAma taNA : putra; su sUra sadhalA ardhuM sahIre, sA. iNI jananIe prastRta. 359 // 11 Page #127 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (114) kharo. tyAre te strI kahevA lAgI ke, A mArA peTamAM je garbha che tene tame pucho, te tamAne je haze te sAcuM kaheze // cha aa teja vakhate teNIe eka manahara putrana janma ApyA, temAM tenA pitAnA ghaNAM lakSaNA hatAM, ane te joi sadhaLA devIe tene puchyu... ! 8 ! tyAre te putra sAthe sAthe kahyu ke, hu te caMdranA putra chuM', ane saghaLA deve paNa jANutA hatA ke, Aje zrIe tene janma ApyA che aa sAma sUta sadRe kahera, sA. jArAbaMta valI nAma; suka budhavAra buddhi AgalAre, mA. purANa prasiddA tAma. su. 5 10 // caMdra taNAM lakSaNa ehavAre, sA. baNe bAla gopAlaka su eha pAse kema mUkIere, sA. putrI chAyA bAla. su| 11 / tApasI kahe tApasa suNA, sA. iMdra apUrava Aja; su teha pAse putrI melInere, sA. pachI kIje nIja kAja. su. / / 12 / / saMghaLA ane sAmasUta" kahevA lAgyA, vaLI keTalAkAM tene "jarAjAta" nAmathI oLakhavA lAgyA, vaLI purANamAM buddhivAna "budhavAra" nAmathI te prasiddha che. 10 mATe cadranAM evAM apalakSaNA saghaLA mANaso jANe che, mATe evA lepaTanI pAse ApaNI chAyA putrIne kema mUkAya ? A 11 5 vaLI tApasI kahevA lAgI ke, huM svAmi, AMja kaoNle IMdra bahu uttama kahevAya che, mATe tenI pAse putrIne mukIne pachI ApaNu` kAma karavA ApaNe jaie ! 12 da tApasa kahe suNu kAmanIre, sA. iMdra taNA vyabhicAra, mu. purANa prasiddha jANe sadure, sA. kahezuM teha vicAra. su. / / 13 / / gaMgAnadI che nirmalIra, sA. tApasa vase tihAM sAra; su gautama rUSi sahumAM vAre, sA. ahilyA taNA bharatAra. su / / 14 4 eka vAra svargaha thakIre, mA. iMdra surAsura rAya; su vimAna bezIne AvIyAre, mA. vAMdavA kRSivara pAya. su. / / 15 / te sAMbhaLI tApasa kahevA lAgyA ke, huM strI, IMdrane paNa purANAmAM mahA vyabhicArI kahyA che, te vAta paNa tane huM kahu chu, te sAMbhaLa ! 5 13 // gagA nAme eka nirmaLa nadI che, tyAM ghaNA tApasA rahe che, jemAM gautama nAme eka meTA rUSi vase che, tene ahilyA nAme strI che tA 14 5 eka vakhate saghaLo deva tA dA. navAnA rAjA IMdra vimAnamAM besIne te rUSine vAMdavA vAste svargamAMthI AvyeA. 15 ahilyA dIThI tihAM rUcIre, sA. rUpe karI raMbhA samAna; 30 dekhI idra vivala havAre, sA. lAgyAM aMga kAmanAM bANu. su0 16 rUpa racI teNa caDAre, sA. ahilyA nija vaza kIdha, su maDhImAMTe pasI karIre, sA. IMdre AliMgana dIdha, su. 5 17 / / snAna karI tava AvIye re, sA. gotama tApasa mAM su dvAra dIdhA dekhI pharIre, sA. AcabhyA teha tAma, su. In 18 k Page #128 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma prarIkSAno rAsa. tyAM rUSinI raMbhA samAna rUpALI sI ahilyAne levAthI, kAmAMdha thayA thakAM IMdrane zarIramAM kAmadevanAM bANa vAgavA lAgyAM. (madanAtura thaye) 16 tyAre iMdra pitAnuM manahara rUpa karIne, ahilyAne lalacAvI vaza karI pite tenI mImAM jaIne, teNIne AliMgana karyuM che 17 ! eTalAmAM gatama rUSi snAna karIne AvyuM, te vakhate teNe maDhInAM bAraNuM baMdha joyAM, tethI te vicAramAM (AzcaryamAM paDyA. 18 para purUSa dekho karI, sA. upanyo kapa apAra; su raDe muDe lApasIre, sA. ughADa vege karI bAra. sume 19 bhaya pAmyA tava beThuM jare, sA. I du miMjAra, suo gharamAMhIM nAzI gayere, sA. peThe cUlA mojhAra. sutra | 20 | khaM, bIjAnI DhAla teramIre, sA. Age je hoye vAta. su raMgavijaya kavirAyane, sA. temane harba sukhasAta. su che 21 tyAM jJAna baLe rUSie mahInI aMdara purUSane jovAthI, ekadama dhAtura thaIne kahevA lAgyuM ke, he rAMDa, muMDI tApasI ! ekadama bAraNuM upADa? che 19 che te sAMbhaLI banne jaNa ghaNAM bhayabhIta thayAM, pachI iMdra bIlADAnuM rUpa karI gharanA culAmAM bharAI rahyuM che 20 che evI rIte bIjA khaMDanI teramI DhAla saMpUrNa thaI, raMgavijaya kavirAjanA ziSya nemavijaya kahe che ke, AgaLa je vAta Avaze, te sAMbhaLavAthI ghaNe harSa thaze 21 che suhA. tava pUjatI tApasI, bAra ughADa jAma; mahAraDa rAMDanI zuM karyuM, maitama pUche tAma 1 ke purUSa te ghAlI, laMpaTa lucce re; sAcuM kahere pApaNa, zrApe karUM tuja chAra che jene kAmanI kahe kaMtha sAMbhaLo, dharamAM che miMjhAra brAMta paDI che tuma dhaNI, nahIM koI vyabhicAra che ? pachI jyAre tApasIe dhujatAM dhrujatAM bAraNuM ughADyuM, tyAre gautame pUchayuM ke, raDa, Ate te zuM kAma karyuM che 1 ke he pApaNI, te laMpaTa, huye evo karyo jAra purUSa gharamAM ghAle che, te sAce sAcuM kahI che, nahIM to zrApa deI tene bALI bhasma karIza 2 tyAre tApasI kahevA lAgI ke, he svAmi, gharamAM te phakta bilADo che, tamane khAlI vehema paDela che, meM bIlakula vyabhicAra sevyA nathI. 3 gatame jJAna vicArIyuM, jANyuM benuM pApa zIlA kIdha pASANanI ahilyAne dUdha zrApAka bIlADa thaInAzate, Idra dhasyo teNI vAra phiTa pApI mahA raMDanA, tApasI kidha vyabhicAra mA 5ra nArI te bhogavI, te upara tuja raMga, saha zarIre nIkaLe, bhagAra uttI 6 Page #129 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (116) khaDa 2 e. pachI gAtama jJAna maLe. bannenu' pApa jANIne, ahilyAne zrApa daI paththaranI zIlA banAvI mUkI // 4 // te joI IMdra bilADAne rUpe tyAMthI nAsavA lAgyA, tyAre rUSie kahyu ke, huM rAMDanA pApI, dhikkAra che tane! ke A tApasI sAthe te vyabhicAra karyeA // 5 // te parastrIne bhegathI, ane te kAmavizvAsamAM tane ghaNuM! ra'ga lAgyA che, mATe AjathI tAza zarIramAM eka hAra cArti nikaLo ! (evA kRSie zrApa ApyA) // 6 // tApasane zrApe karI, jenI dui tatakALa; madhavA zarIra bharyuM kharU', azubha dIse vikarALa / 7 / pAya lAgI iMdra vinave, sAMbhaLa tu rUSirAja leAka hAMsu' heze dhaNu, lAgaze bAheAlI lAja / / 8 / kSamA karo svAmi tume, bhaga TAlA muja aMga; du' aparAdhI pApIyA, muja upara karA raMga / 9 / teja vakhate tApasanA zrApathI tenA (iMdranA) zarIramAM eka hajAra ceAni thaI; ane te ceAniceAthI bhareluM tenuM (IMdranuM) zarIra bhayAnaka ane kharAba dekhAvA lAgyuM. 7 pachI IMdra page lAgI rUSine vinaMti karavA lAgyA ke, huM mahArAja, AthI leAke mArI mahu hAMsI karaze, ane mane ghaNI zarama lAgaze // 8 5 mATe huM svAmi, mArA para kSamA karIne, mArA A zarIramAMthI ceniAnA nAza karo, hu meDhA aparAdhI ane pApI chuM', mArA upara tame Aje kRpA karI ? 59 5 indra vacane upasama karI, gAtama bAlyA tAma; hAje mAhArI krupA thakI, sahasra lAcana abhirAma / 10 / sahasrAkSa nAma teMhanA huvA, veda purANe teha; laMpaTa pAse kema meloye, chAyA putrI eha / 11 / / tApasI kahe tApasa suNA, bRhaspati vidhAnA vAsa; sura madhalAnA gurU bhalA, putrI veA teMhu pAsa / / 12 4 tApasa kahe suNu kAmanI, tu mATI che. annathu; bhAInI bhAminI bhAgavI, kema ThavIye hAya hANu / / 13 / / evAM iMdnanA mIThAM vacanathI rUSie zAMta thaI kahyu ke, jA, mArI kRpAthI te hajAra ceAnine badale tane hajAra khAMkhA thaze ! 10 // pachI tenu veda ane purANAmAM sahasrAkSa nAma prasiddha thayu' mATe evA lapata pAse ApaNI putrI kema melIye? 11 tyAre tApasIe kahyu ke, he svAmi, praznaspati mahAvidvAna che, vaLI te saghaLA devatAone uttama gurU che, mATe tenI pAse ApaNI putrI muke| / 12 / tyAre tApase kahyu` ke, huM sI, tuM .te ghaNI bheLI che, te khruhaspatie te peAtAnA bhAinI strIne bhAgavI che, mATe tene te zI rIte soMpAya ? tene sAMpavAthI nukazAnaja thAya. 13 DhAla caudamI. mAtrA kisanapurI, tuma vinAM mahIyAM ujaDa paDI-e dezI. tAma tApasa kahe suNa nAra, sura saMghalA kSa para nirdhAra; sAjana vAta suNA, sAMbhaLI sadA mata avaguNA // e AMkaNI // Page #130 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSA rAsa. (17) te pAse kema ThavIye bAla, bhAmanI suNa tuM thaI ujamAla. sA. sAM. 1 eka vAta meM hRdaya vicAra, jama jagamAMhIM rUDe te sAra sA joI dharma vicAre teha, chAyA putrI pAse mukIe eha. sA sAMgArA maMDapakaeNauzika tApasa tAma, chAyA lAvyo mane gAma; sAta kara joDI kahe suNa mahArAya, dhamadharma ja tame nyAya. sAsaM0 7 he sajjana purU tame sAMbhaLaje, te sAMbhaLI keInI niMdA karaze nahIM. parNa tApasa pitAnI strIne kahevA lAgyuM ke, saghaLA deva vyabhicArI che, mATe te stra, te kahe ke, teonI pAse ApaNI putrIne kema mukIe? pAvA mATe have meM eka vicAra karyo che, ke A jagatamAM "jamadeva" uttama che, kAraNa ke te dharma adharmane vicAranAro che, mATe tenI pAse ApaNI chAyA putrIne mUkI jaIe 2 che ema vicAri te maMDapakezika tApasa pitAnI chAyA putrIne jemanI pAse lAvI, hAtha jeDI kahevA lAgyuM ke, he mahArAja, tame nyAyI ane dharma adharmane jANanArA che. 3 sIlavaMta svAmi guNavaMta, mahIyala moTo tuM mahAta; sA nikalaMka tuM suNIye mahArAja, vinati mAharI sAMbhaLo Aja. sA. 4 tIrthe jAtrAe ame jauM deva, chAyA thApiNa rAkho heva; sA" tuma prAsAde karUM ame jAtra, pavitra hAse amArAM gAtra. sA. sAM. 5 jama kahe suNa tApasa rAja, e amane nahIM lAge lAja; sAru choDI jAo tume chAyA e abhegeta AvI lejo teha. sAsAM-6 tuM A jagatamAM, zIlavaMta, suNavAna, meTe kalaMka rahita saMbhaLAya che, mATe Aje mArI eka vinaMtI aMgIkAra kare che. amAre tIrtha yAtrA karavA javuM che. mATe A chAyA putrIne tyAM sudhI tame sAcavaje ame tamArI maherabAnIthI jItrA karI, amArAM aMgane pavitra karazuM che 5 che tyAre ja me kahyuM ke, he tApasa rAja, emAM amane kaMI harakata nathI, khuzIthI tamArI putrIne rAkhI e, ane AvIne jevI che tevI ja saMbhALI leje 6 tApasa tava raliyAta thayo, jama pAse mUkIne gayo sA. . aDasaTha tIratha kare pharI jAma, kRtAMta vAta sAMbhaLaje tAma. sA. sAMI chAyA rUpa dekhI abhirAma, jama soMge vyAkhyA kAma; sA manamAM ciMtave bhegavuM eha, saphala janama karUM muja deha sAsAM 8 bhelavI gharamAMhe teDI bAla, pApa karama mAM vikarAla sA.. adhaTa kAma kanyAnuM kIdha, dharmarAja mahIyala 5rasodha. sA. sAM, 9 te sAMbhaLI tApasa khuzI thaye, ane chAyAne jamane soMpI, te aDasaTha tImAM jAtrA karavA gaye, have ahIM jamanuM zuM thayuM! te he tAjAne tu sAMbhaLo. 7 chAyAnuM manohara rUpa neI, mane kAmAgni javalita thaye, ane manamAM citavavA lAge che, ane jogavI mAro janma huM saphaLa karU i 8 pachI te jama, ke Page #131 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (118) khaMDa 2 je. je A dunIyAmAM "dharmarAjA ne nAme prasiddha che, teNe paNa te bIcArI bAlikAne bheLavIne. gharamAM teDI jaI, tenI sAthe nijaja, ane bhayaMkara rIte, kAma vilAsa bhogave che 9 che. - chAyA saramuM sukha bhogave, rAta divasa te janama anubhave, sA. sura saghale tava jANuM nAra, ehavI nahIM tribhuvana mejhAra. sAsAM 10 heravA here paDIyA deva, yama maMdiranI mAMDI seva; sA. " rAta divasa te TAMpe ghaNuM, dhyAna lAgyuM che chAyA taNuM. sA sAM11 jame jo tehane saMca, sura saghalA muja karaze vaMca; sA. te upADIne vAlI tatakAla, uramAMhIM utArI bAla. sA. sAMi che 12 pachI te jamarAja rAta dahADo, chAyA sAthe lega vilAsamAM pitAnI jIdagI, gujAravA lAge eTalAmAM saghaLo dene khabara paDI ke, chAyA jevI svarUpavAna sI RNe bhuvAmAM nathI paNa pachI te chAyAne haravA (haraNa karavA) vAste saghaLA de pAchaLa paDyA, ane jamIne ghera AvI jamanI sevA karavA lAgyA, ane rAta divasa zayA upara dhyAna rAkhI laI javAne TAMpI rahyA che 11 che pachI jame teone prapaMca jANIne, vicAryuM ke, rakhene A saghaLA de mane ThagI jAya, ema vicArI, te bAlikAne upADI gaLIne pitAnA peTamAM utArI dIdhI che. 12 deva dekhe nahIM chAyA teha, mAthuM khaMjelI gayA nija geha; sA. dharmarAja vimAsaNa kare, sura rakhe muja nArI hare. sAsAM che 13 ekalo nija maMdiramAM jaI saghale nirakhe ubhe thaI sAka jotAM sthAna navi dekhe koya, ubakIne jamakADhe sAya. sAla sAM. 14 pApa kerama tahasuM saMcare, kAma kutuhala eNI pare kare; sA. kAma paDaye kADhe tatakALa, bhaMga karIne gale te bAla. sA. sAM. 15 pachI te che chAyAne nahIM levAthI mAthuM khaMjaLI (thAkIne) pita pitAne sthAnake gayA, ane jama vicAravA lAgyuM ke, rakhe te devo A mArI strIne harI jAya. 13 pachI pote ekale gharamAM jaI, u rAhI cAre bAju joIne, jyAre tyAM koIne jIve nahIM, tyAre ulaTI karIne chAyAne bahAra kahADe ! 14 che pachI tenI sAthe bhoga vilAsa rUpa pApa karma kare. evI rIte khapa paDe tyAre bahAra kahADI jogavIne pAchI tene gaLI jAya che 15 iMNI pare kAla badhuM tame jAya, jama karaNI kehane ThAvI na thAya; sA pavanadeva pRthvI mAMhuM bhame, jalamAM thalamAM AkAza te rame. sA. 16 adazya rUpe saghale saMcare, halAe te kAraja kare, sA. teNe dIThI chAyA jAma, agnimitrane ghare Avyo tAma. sA. sAM17 vizvAnala sAMbhala Aja, janama saphala kare mahArAja; sA rUpavaMta chAyAne soga, tehasuM jama kare nita bhega. sAsAM18 Page #132 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa evI rIte keTaleka kALa gaye, paNa te jamavI yuktinI koIne khabara sarakhI paDI nahIM, have pavana deva AkhI pRthvImAM, IlamAM sAravAramAM tema AkAzamAM bhamyA kare che ke 16 vaLI te saghaLI jaga-apa thaine phare che ane moja majAthI pitAnuM kAma kare che, teNe eka divasa chAyAne jevAthI, te pitAnA mitra ane re gaye che 17 che ane kahevA lAgyA ke, he (vizvAnala) agni deva tuM sAMbhaLa, ane tAro janma saphaLa kara! jama rAjA hamezAM rUpavaMta chAyAnI sAthe kAmavilAsa bhogave che, 18 udaramAMhI rAkhe te bAla, kAja paDaye kAThe tatakALa; sAva vizvAnala kahe sAMbhaLa bhAya, tribhuvana mAMhe te mATe vAya.sA.sAM.19 khaMDa bIjAnI cidamI DhALa, nemavijaye kahe ujemola; sAMe : AgaLa sAMbhaLajo sadu koya, vAyu kumAra kare te hoya. sA. sAM 20 vaLI te hamezAM te bAlikAne pitAnA peDhAmAM rAkhe che, vaLI kAma paDe turata tene bahAra kahADe che, te sAMbhaLI vizvAnala (agni) kahevA lAgyA ke, he bhAI tuM A jagatamAM mATe che ke 19 che evI rIte bIjA khaMDanI cAdamI hala sapUrNa thaI, memavijaya kahe che ke, AgaLa je vAyu kumAra kare che, te tame sAMbhaLajo re ra0 mAM . jaga bhale tehaluM kare, jIva jAta muja rAkha; sAMbhaLajo vAyu kahe, vacana amArA bhAkha che lo jema ke kAmI dhaNa, dhaDI eka na mele bAla kema melApa te hoye, udaramAM rAkhe tatakAla rA Aja eka vAta vicArI meM, puNaye sarasa kAja; gaMgA snAna karavA bhaNI, jama rAja karI samAja agnie pavanane kahyuM ke, kaI parNa rIte teno na meLavIne mArA jIvanuM rakSaNa karatyAre pavane kahyuM ke, huM kahuM te sAMbhaLe che te su jamarAja baheruM kAmI che, te, te bAlikAne ghaDI vAra paNa sunI bukarta nathI, te potAnA peTamAM tene rAkhe che, mATe tene melApa te zI rIte thAya che je che tene mATe meM Aje eka vAta vicArI che, ApaNu kAma puthI thaze, jama rAjA hamezAM sAmagrI sahIta gaMgAne kAMThe snAna karavA jAya che 3 ! pihAra eka jAya dhyAnamAM, chAyA melI eka ThAma, saMdhyA jApa kare tihAM, ApaNA hAse kAmA eka pahAra AvakAzamAM, jamanAve chAyA pAsa; teNe same tihAM jAIne, choyA harIye tAsa 5 che tyAM chAyAne eka ThekANe mukI, te eka paheru sudhI dhyAna dhare che ane sayA jApa paNa kare che, mATe te vakhate ApaNuM kAma thaze. pAkA te vakhate eka hAra sudhI jama chAyA pAse Avato nathI, mATe te vakhate tyAM jaIne chAyAnuM haraNuM karazo. 5 Page #133 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 2 e. tADa pataramAM, aNuaNurAre ceNIe dezo. vizvAnala AnavA tAma, sAMbhaGa pavana amArA kAmare, sUtte tame bhAi, je eka pAAra mArI sajoga, te nive paDaze kAMi vijogare.1 bila bATIne cAlyeA jAma, agani gayA gaMgA taDha tAmare; su snAna karavA AbyA jama nahIM, vizvAnala khAsIyA tyAMhIra. su2 jama AvyA jamanAM taTa bhrama, sAle dekhI niraMjana ThAmare; su vamana pharI tava kADhI nAra, chAyA sAMtI kAtara mAjhArare. su. / / OM zA te sAMbhaLI agnideva Anada pAmI kahevA lAgyA ke, e kAma teA mArU che; vaLI huM bhAI tame sAMbhaLajo. ne evI rIte eka pehAranA avakAza maLaze, te temAM kAMi viA paDaze nahIM // 1 // pachI pavanadeva agninAM vakhANa karIne gayeA, tyAra pachI agnideva ga gAne kAMThe AnyA, ane jyAre jema nAna karavA ALye, tyAre te (agnideva) tyAM satAI rahyeA ! 2 5 jamarAjAe jamanA nadIne kInAre AvI badhe joyuM ane tyAM kAipazu mANusane nahIM dITho tyAre chAyAne ulaTI karI peDha mAMthI kaDADIne pAsenA eka ketaramAM satADI !! kuM ghA jama jala pesI kare sanAna, sadhyA tarapaNa mAMDave dhyAnare; su ane apUrava rUpaja lIdha, AbhUSaNa sahyalAM aMge kIdhare. sugALA chAyA pAse AvyA tAma, hAsya vacana bAlyA abhirAmare; su0 sAcuM sAMbhala sudarI Aja, ame sAcuM tamArUM kAja. su. // 5 // tribhuvana mAMhIM mATA du deva, sura nara kanara kare muja sevare; su. tetrisa kADa taNA hu mukha, huM de... sadhalAne sukhare. su. // 6 // pachI jame pANImAM jaI snAna karyuM, tathA sadhyA, tapaNu ane dhyAna dharavA mAMDayu, eTale agni devatAe apUrava rUpa dhAraNa karI saghaLA aMgapara uttama vastra alakAra paheyA / / 4 / / pachI te agnideva chAyA pAse AvIne hasIne teNIne kahevA lAgye ke, huM su...darI, hu... tane je vAta kahu chuM, te tu* sAce sAcI jANaje, ame Aje tArU' kAma sAdhI Apyu che // 5 // huM, A traNe bhuvaneAmAM mATe deva dhru', tathA deva, manuSya, ane kinnara viMgere mArI sevA kare che, vaLI tetrIsa krADa devatAonA hu mukhya che, ane saMdhaLA prANIone huM' sukha Apu chuM ! huM ! hAma tAsana je kare muja, mArA nAma rAkhe te gujare, su mujane je valI dIye dAna, tehane vAdhe sukha satAnare su. / 7 / / ApaNu beThu chuM rUpa nidhAna, bhAve dIjIe bhAganu dAnare; su chAyAne tava upanA raMga, svAhA karIne Apyu aMgare. su. / 8 / / kAma krIDA kIdhI tatakALa, janma AvatA hoThA vikarAlare; su chAyA kahe tu' sAMbhanna kata, kRtAMta karase tumArA aMtare. su. / / 9 / / (120) Page #134 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ' dharma parIkSAno rAsa. (121) vaLI saghaLA loke mAruM nAma gupta rAkhIne, hema havana vigere mIyAo paNa mane kare che, vaLI je mANasa mane dAna Ape, tene sukha tathA putra parivAra paNa vadhe che che ! vaLI ApaNe bane rUpanAM bhaMDAra chIe, mATe legavilAsanuM dAna tame bhAvathI mane Ape; te sAMbhaLI chAyAne paNa raMga lAgavAthI potAnuM zarIra agnidevane seMpI dIdhuM che 8 che te ja vakhate teo bannee bhegavilAsa bhogavya, eTalAmAM bhayaMkara jamane Avate joI, chAyA agnidevane kahevA lAgI ke, he svAmi, A jama rAjA tamane mArI nAkhaze . 9 jIvatA jAo tame have Aja, nahIMte bene lAgaze lAja re sui kAna nAka chede tava mAhAre, mArI karaze koyalA tAharere. sunAmAM kasI saMkhyA na kare e vAta, nahIte ApaNe hase ghAtare; su Age jIva vadhI yamarAya, te upare kIdho anyAya. su che 115 vizvAnala kahe sAMbhala nAra, zuM page pAgala chuM apAra; suo caraNa hoya to deDuM Aja, yama AgalathI karUM 6 kAMjare. sunArA mATe Aje te have tame cAlyA jAo, nahIMte ApaNuM banene lAMchana lAgaze, vaLI te jama mArA kAna ane nAka kApaze, ane tene to jIvathI mArI nAkhaze. 10 mATe A vAtamAM tame jarA vicAra karo nahIM, nahIMtara ApaNa banene nAza thaze, vaLI te jamarAjA jIvone mAranAra che, ane tenI sAthe vaLI te anyAya karyo che 11aaaa te sAMbhaLI agni kahevA lAgyuM ke, huM to page laMgaDA chuM, mane kadAca paga heta te, Aje deDIne paNa huM A jama AgaMLathI mAruM kAma kaDhADI jAta. 12 yama bhaya pAmI chAyA bAla, agani deva go tatakAlare su dharmarAja Avyo teNI vAra, upADI galI chAyA nArare. sume 13 ghara AvIne ubake jeha, bhaMga karIne valI gale tehare, su. snAna karavA jama gaMgA jAya, pahora eka tapa japane thAyare. su014 chAyA tava ubake che Aga, pihAra eka Ave tasu bhAgare, su. yama dekhIne gale Aga chAyA, nArIne lAgI ema mAyAre. su. 15 te sAMbhaLI chAyAne yamane bhaya lAgavAthI, teNIe agnine gaje, ane teja vakhate yama rAjA AvIne chAyAne upADIne gaLI gaye 13 che vaLI ghera AvI ulaTI karIne tene bahAra kahADI, tenI sAthe yamarAje haMmezAM joga bhogave, ane jayAre nadImAM snAna karavA jAya, tyAM tene japa vigeremAM eka pahere nIkaLI jAya. 14 te vakhate chAyA agnine bahAra kahADI, eka paheAra sudhI tenI sAthe hamezAM bhoga vilAsa kare, ane yamane dekhatAM ja agnine chAyA gaLI jAya, evI rIte te chAyA nI 58 kIyA karavA lAgI che. 15 che eliI pare kAminI bhagave beha, apara vAta sAMbhaLajo tehara, su. divasa mAsa bahu jaye eha, agani hai jagamAMhI teha re. su. 16. Page #135 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (122) khaMDa 2 jo " tathA lAka taNAM tava rAMdhaNAM rahIyAM, ghara hArTa adhArA vahIyAM re; su kAcA kArA khAe leAka, peTa pIDe karI pADe pAka re. su. / / 17 / / seAnAra leAhAra pAkaja pADe, agani vinA kema ghATa dhADe re; su. kema kare jagana jAnI jAga, nahIM napa vinA kAi lAga re su. 18 evI rIte te strI e jaNane bhAgavavA lAgI, have jagatamAM je vAta khanIM te sAMbhaLe; agnine jagatamAMthI nAzI gayAMne ghaNAM divase ane mahinAe nikaLI gayA ! 16 ! tethI sadhaLA leAkeAnI rasAi bandha thai, vaLI ghera AgaLa dukAne paNa adhArU thavA lAgyuM';.tema kAcu' karUM khAvAthI lekeAnA peTamAM dukhavAthI leAkeA pArka pAke rAvA lAgyA 5 17 ! vaLI sAnI, luhAra vigere kArigareza paNa agni vinA kai paNa ghATa nahIM ghaDAvAthI, pAkAra pADavA lAgyA, vaLI te vinA brAhmaNeA havana heAma paNa zAthI kare? tema phai tapa japa thAya nahIM / / 18 5 Apa vinA dhruva thayA che dhelA, iMdra Age pAkAre gayA vehelA re; surapati ciMtA upanI Ama, pavanadeva pRyA teNe tAma re. su 19 vAyu vaDhe sAMbhala medha vAna, agani joyA meM sadhale DrAma re; su eka jAyagA che teha taNI vArU, joIne kahezu chIhuti vArUre. su. 20 hAla paMdaramI khaMDa bIjanI, Age kahezu vAta trIjanI re; mu raMgavijayanA ziSya ema bAle, temavijaya nive vAta khAlere. su. 21 vaLI jagana jApa vinA saghaLA deve paNa gAMDA thai gayA; ane iMdra pAse jaI khumeA pADavA lAgyA; tethI IMdrane ci'tA thavAthI pavanadevane khelAvI pUchyu // 19 // tyAre pavana iMdrane kahevA lAgyA ke, me' saghaLI jageAe agninI tapAsa karI che, tathApI tenI eka jagA che tyAM tapAsa karI tenA pattA meLavI tamAne kahIza. 20 evI rIte bIjA khaDanI paMdaramI DhAla sapUrNa thaI, vaLI AgaLa paNa vAta kahIzuM, ragavijayajInA ziSya ema kahe che ke, te vAta haju pavanadeva khulle khullI kahetA nathI ! 21 // su > duhA. pavane tava saDu nAtA, sura nara kinnara de; jamane mAMDayAM besaNAM, traNa jaNAMnAM heva // 1 // jama manamAMhe camakIyA, vAyu kavaNu e kAma; akeke Asana sahu bhaNI, amane kema traNa ThAma / / 2 / / vAyu kahe sAcu kahu, udaramAMhIM tuma teha; sahunAM sa Mdeha bhAMjaze, pratyakSa thAze jeha // 3 // pachI pavane saghaLA devatA, manuSya, kinnara vIgerene nAtarU ApyuM, ane saghaLA AvIne beThA, te vakhate yamane vAste traNa AsanA mAMDyAM // 1 // te joI jama rAjA manamAM Azcarya pAmI, pavanane kahevA lAgyA ke, saghaLAne tameAe eka eka Asana Apyu, ane amane traNa AsanA kema ApyAM? gha r // tyAre pavane Page #136 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSA rAsa. (13). kahyuM ke, huM sAcuM kahuM chuM, tamArA peTamAM je kaMI che, te pratyakSa nikaLavAthI sahunA saMdeha nAza pAmaze | 3 | jamane kADhI ubakI, chAyAne tatakALa; pavana kahe bhAbhI suNe, mitra amAre Ala 4 chAyAe vamI karI, vizvadeva kahA tAma; jama juTho ko ghaNuM, agnine TAluM ThAma | 5 | vizvAnala nAThe tedA, kRtAMta puThe dhAya; paga pAMgale aganideva te, paDato nAThe jAya che 6 che taDAvaDa nAThA beThuM jazuM, vyabhicAri mAruM Aja; peThe jaI pASA NamAM, vizvAnala tiNa tAja | 7 | pachI jamane ulaTI karAvIne chAyAne bahAra kahADI, ane teNIne pavane kahyuM ke, huM bhAbhI tame amAre bhAI Ape che 4 pachI chAyAe ulaTI karIne agnine bahAra kahA, te joI lucce jamarAjA kaidhAyamAna thaI kahevA lAgyuM ke, huM agnino nAza karUM che 5 che tyAre agnideva tyAMthI nAsavA lAgyo, ane yamarAjA tenI pachavADe paDa, have agnideva laMgaDe hevAthI paDato paDato ThebAM khAto nAsavA lAge che 6 che evI rIte teo bane tyAMthI nAsatAM nAsatAM eka bIjAnI najadIka AvavAthI yama kahevA lAgyuM ke, are duSTa ! vyabhicArI, hamaNuM tAro nAza karuM chuM, te sAMbhaLI agnideva turata pattharamAM pesI gaye che 7 che suNa benI pIyuDe paradezI-e dezI. agani alopa na dIse jAma, jama pAcho Avyo ThAma re, ghare laI gaye chAyAne sAra, bhagave kRtAMta apAra re, sAMbhalaje sAjana je kahuM vAta. e AMkaNI ne 1 manovega kahe sAMbhalo sAca, vADava bAlyuM je vAca re; veda purANe che e vAta sAcuM juThuM kahe brAta re. sAme 2 dvijavara bolyA sAMbhala vAca, vacana tamAre sAcA re, zArajJa amAre bolyuM ema, ame joyuM ke kema re. sA. 3 che he sajajana leke, tamane je vAta kahuM chuM te sAMbhaLo ! have yamarAjAe jyAre agnine ja nahIM, tyAre te pAchA Avye, ane chAyAne pitAne ghera laI jaIne . tenI sAthe atyaMta bhega bhegavavA lAgyA che 1 che pachI mane vega brAhmaNone kahevA lAgyo ke, he brAhmaNa, A je vAto meM kahI, te saghaLI veda purANamAM che ke nahIM, te tame sAcuM kaheje ! 2 che tyAre brAhmaNoe kahyuM ke, tame je vAta kahI te saghaLI sAcI che, amArA zAstromAM emaja kahyuM che, te amArAthI zI rIte nA paDAya ? 3 manovega belyo vaLI tAma, sAMbhaLI brAhmaNa guNadhAmare; jamadeva jANe sadue jagamAM, atIta anAmata vartamAnamAMre. sAdeg 4 Page #137 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) * khaMDa 2 e. vizvAnala tasa peTa mejhAra, hira eka bhegave nAra; jJAne karI jAya nahIM teha, jame TUkaDo ApaNe dehare. sA. 5 5. to kema jANe tribhuvana vAta, deSa moTe eka ghAtare jama saghale jANe saMsAra, agani na jANo udara majhAre. sAdA vaLI mane vega kahevA lAgyuM ke, he brAhmaNa, jamarAjA A jagatamAM bhUta, bhaviSya tathA vartamAna kALanI saghaLI vAte jANe che ke 4 agni deva te jamarAjAnA peTamAM rahIne tenI strIne eka pahera sudhI bhagavate have, tathApI te vAta jama rAjAe potAnA dehamAM najadIkathIpaNuM jANuM nahIM ke 5che te jamarAjA traNe jagatanI vAta te zI rIte jANI zake te enAmAM mATe deSa che. vaLI jyAre jaya sadhaLI saMsAranI trikALika vAta jANe che, tyAre teNe potAnA peTamAM rahelA agnine kema na jANa? 6 tema bhujamInAMgadhI jAya, bAra jajana uMdara na thAya re, jema dvija sadue jamane mAnyo, tema miMjAra guNane vAnare. sA. 7 vaLI sAMbhaLe brAhmaNa tame vAta, eka doSa guNanehe ghAtare; umIyAM Izvarane adhAMga, jaTA mAMhIM rAkhe gaMgare. sA8 pAravatI gaMgAsuM neha, tAraka kema kahIye tehare, nArAyaNa laMpaTa apAra, govAlaNazuM kIdhe vyabhicArare. sA relA tevI ja rIte mArA bIlADAnI gaMdhathI, bAra jana sudhI uMdara Ave nahIM, vaLI jema tame saghaLA brAhmaNe amane mAne che, tevI ja rIte ame A bilADAne mAnIe chIe ke 7 che vaLI brAhA, tame sAMbhaLo, eka doSa hovAthI saghaLA guNene nAza thAya nahIM juo ke, mahAdeva pitAnA aradhA aMgamAM pArvatIne ane jaTAmAM gaMgAne rAkhe che huM evI rIte jyAre teNe pArvatI ane gaMgA bane sAthe prIti bAMdhI tyAre tene te A saMsArathI tAranAra kema kahIye? vaLI nArAyaNe paNa gevAlaNI sAthe vyabhicAra kareluM hovAthI te paNa mahAlapaTa che, 9 rIMchaDI sutAsuM kIdho saMga, brahmacarya brahmAne bhaMgare; ja surajane samaro tame sAra, kuMtI su kIdho vyabhicArare. sAme 10 che * soma sadA e ArAdhyo, gurU patnino doSa vagere; iMdradeva jape sa kara jeDa, ahalyAnI lAgI khoDire, sA re 11 che suragurUne che vahunuM ALa, jANe che bAla gopAla vizvAnala nara ghaNe vyabhicArI, havana homana adhikArI re. sA12 vaLI brahmAe paNa rIMchaDInuM rUpa lIdhelI putrI sAthe saMbhoga karavAthI pitAnA ziyalane bhaMga karyo che, vaLI tame je sUrajane samare che, teNe paNa kuMtI' sAthe vyabhicAra seve che 10 vaLI je caMdranI leke hamezAM pUjA kare che, tene gurUnI A sAthe vyabhicAra karavAthI deva lAge che, vaLI je IMdrane hamezAM leka Page #138 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (125) hAtha joDI pUje che, teNe ahilyA sAthe lapaTa paNuM karyuM che ke 11 che vaLI sura gurUne mAthe (brahaspatine mAthe) vahu sAthe vyabhicAra karavAne Aropa che, vaLI havana hema vigerene uparI agnideva paNa bahuja lapaTa che . 12 che jamane sadda kahe dharmano rAya, chAyA saraso kare anyAyare; rUSI tApasa mithyAti teha, tehanAM chidra ati ghaNuM jehare. sA. 13 paranArI taNe deSa eka, veda purANe juo vivekare, je deva taNuM nahIM lIje doSa, te manaDAno roSare. sA14 vADavA vacana bolyA tava sAra, tuM vAdI moTo guNadhArare, * jayavAda pAmyA tume apAra,vipra hAryA ame vIsavArare. sAmApA vaLI je jamarAjAne saghaLA dharmarAjA kahe che, te paNa chAyA sAthe hamezAM anyAya seve che. vaLI saghaLA mithyAti rUSi tathA tApa paNa jaNAM chidro vALA che. 13 vaLI veda purANa paNa jo tame viveka rAkhI tapAsa te, temAM paNa parIne doSa kahelo che; mATe uparanA devonA je deSa na lekhIye te A bilADA upara rIsa rAkhavAnuM koI kAraNa nathI ke 14 che tyAre brAhmaNe be ke, tame moTA ane guNI vAdI che, tame amane jItyA che, ane ame eka vAra nahIM paNa vIsa vAra hAryA chIe 15 che manovega vaLI bolyo tAma, pavanavega suNe abhirAma, deva taNuM guNa dIThA tumaseM, kAma vikAra kahyA amaAre. sA. 16 madana mahA subhaTa cho jeha, deva karI mAne tame tehare, navI caLe rAmA rUpane dekhI, viSayane nAkhe uvekhIre. sAru che ke sarAga vacana je bole svAma, te upara na dhare mana kAmare; iMdrinAM sukha kare asAra, te deva kahIye niradhArare. sAce che 18 pachI mane vega pavanavegane kahevA lAgyuM ke, he bhAI meM je denAM kAma vikAnuM varNana karyuM, te saghaLA guNe (daguNa) tamArA dhyAnamAM AvyA ! | 16 mATe jeNe kAmarUpI joddhAne jItyA che, vaLI je viSane tyAga karI strInAM rUpathI phasAto nathI, evA devane tame deva karIne mAne che 1. vaLI je rAga sahIta vacane bele temAM, tathA kAma vikAramAM lalacAya nahIM, iMddhionAM sukhane asAra jANI chaDI Ape tene deva karI mAnavA 18 che sIla sahastra pAse aDhAra te taraNatAraNa saMsArare, ehavA jANe navara deva, bhAve bhagate kare evare. sAme 19 tribhuvana nAyaka seve jeha, svarga mukti pAme tehare, chatI karI vADavane vege, vanamAM AvyA dharI tegere. sArA che 20 khaMDa bIjAnI soLamI DhALa, sAMbhaLajo bAla pAlaka, raMgavijayano ziSya dayAla, nema kahe thaI ujamA re. sA. e rIte Page #139 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (126) khaDara no. vaLI je aDhAra hajAra silAMga rathane dhAraNA karanAra che, evA eka jinezvara devaja A saMsArathI tarelA che, ane khIjAene paNa tAre che, tenI bhAva lAvIne sevA karavI // 19 !! A traNa bhuvananA svAminI je sevA kare, tene svarga ane meAkSa maLe che. pachI te banne jaNa evI rIte brAhmaNane jItIne, turata vanamAM AvyA. 20 evI rIte bIjA khaDanI seALamI hAla sapUrNa thai, te dayALu` ra`gavijayajInA ziSya temavijayajI AnathI kahe che ke, huM manuSyeA tame sAMbhaLajo ! 21 // hA. pavanavega tava bAlIyA, sAMbhalA bhAI vicAra; deva doSa je dAkhavyA, satya vacana te sAra !!! eka uttara Ape valI, manAvega mahata; deva mAMhi je guNu ache, te sadu kahe| tume sata // 2 // manAvega kahe sAMbhaleA, pavanavega pavitra; sura saMdhalAnA guNu ke, manamAM vicArA citra / / 3 / / pachI pavanavege kahyu ke, huM bhAI, tame te mithyAti devAmAM je duSaNeA dekhADyAM, te tamArAM vacana satya che !! 1 ! vaLI he manAvega bhAi, tame mane eka uttara Apajo, devAmAM zu* guNA che, te tamA mane kahI sa`bhaLAve! // 2 // manovege kahyu ke, he nirmaLa pavanavega, huM tamAne sadhaLA devAnA guNu kahu chu, te khayAna (citra) manamAM vicArajo ! 3 // vana vyatara nyAtaSI, svarga vAsI je deva; teDu taNA guNa sAMbhaLeA, ATha kadu sakheva ! 4 5 aNimA aNuM mAtraja kare, maNimA merU samAna; kSadhimA ladhu pazu Acare, garImA bhArI ANu pA prApti sarva prAkrama kare, isa taNA guNa taiya; kAma rUpa cittuM kare, vasIkaraNa vasI teya // 6 // bhuvanapati, vyaMtara, jyAtiSI tathA svargamAM rahevA vALA devAnA ATha guNlRA tamene kAmAM kahI sa`bhaLAvuM chuM, te tamA sAMbhaLajo ! 4 5 pehele aNimA guNa eTale nAnA pazu` kare, maNimA guNu eTale merU sarakhu meTA paNu kare, eTale laghu paNu' kare, tathA garimANu eTale bhAravALuM kare // 5 // prApti nAmanA guNa eTale prAkrama vadhAre, tathA isa nAmaneA guNa eTale meTAi Ape, kAma nAme guNa eTale ci'tavelu kAma karI Ape, tathA vasIkaraNa nAme guNa saghaLAone vaza kare ! ph aa laghImA eTale ATha guNA che eha bhalA, deva taNe je aMga, brahmAdikane te nahIM, eka guNa che uttaMga / 7 / / ladhImA guNa te pAmIyA, jeNe hAye vaheAttara lAja, leAka mAMhIM halavA huvA, te kahIzu guNu Aja / 8 / sad parvata mAMhe bhale, kailAsa uttama DhAma; zaMkara tapa 5 tihAM kare, ekAkI guNadhAma / 9 / / Page #140 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. (127) evI rIte devAmAM ADha guNNA che, paNa brahmA vigerene te temAMthI mAtra ekaja guNu hAya che !! cha !! temane eka laghImA nAme guNu hAvAthI, temanI AbarU gai, ane lekamAM paNa tethI apamAna pAmyA, guNanu' Aje varNana karIzuM ! 8 ! saghaLA parvatAmAM kailAsa nAme eka uttama parvata che, tyAM ekAMtamAM guNavAna zaMkara tapa japa karatA hatA || 9 || nArada rUSi tihAM AvIyA, harane karI praNAma, kara joDI vaDhe vInatI, sAMbhale hara muja vANu ll10nA putra vinA gati navI hAye, pehele paraNA nAra; putra taNI utpati karI, pachI kRSi vrata dhAra 5115 izvara tava tihAM bAlIyA, mAMbhaya tu munirAja; kanyA jIvA tame rUDI, vege karA ama kAja / / 12 / / eka vakhate tyAM nArada rUSi AvI mahAdevane praNAma karI hAtha joDI kahevA lAgyA ke, Aje eka mArI araja tame sAMbhaLe! // 14 aa putra vinA mANasane sadagati maLatI nathI, mATe pehelAM zrI paraNIne putra utpanna karyA bAda rUSi trata (ceAga) aMgIkAra karA ! 11 ! te sAMbhaLI mahAdeve kahyu ke, he munirAja tame atrethI jaI eka uttama kanyA zeAdhI lAveA, ane te amArU kAma tamA utAvaLathI karA 12 utpatti karU' satAnanI, vAdhe muja te vaza; paraNAvyAnu puNya dhaNu, tuma heAse sukha haMsa / / 13 / / nArada tava te sAMbhalI, cAlyA kanyA kAja; hemAcalane jaI maLyA, sAMbhaGga tuM girirAja / 14 / tuma kumarI che rUDI, zakarane ghe teha; vara kanyA e yAgya che, mahAdevasu karo neha // 15 // hemAcala kahe nArada suA, pAravatI me... dIdha; lagana lei rUSi cAlIyA, harane aNu tava kodha // 16 5 ke jethI karI huM putra utpanna karU, ane tethI mArA vaMzanI vRddhi thAya, baLI hai uttama rUSi tethI tamArA chatrane ghaNuM sukha maLaze, kAraNa ke koine paNa paraNAvavAthI dhaNu puNya thAya che ! 13 mA te sAMbhaLI nArada rUSi kanyAnI zeSa vAste tyAMthI cAlatA cAlatA, hemAcala pAse AvI tene kahevA lAgyA ke, he parvatarAja tane kahuM te tuM sAMbhaLa ! 14 5 tamArI eka uttama kuvarI che, tene tame mahAdevanI sAthe paraNAve! kAraNa ke te banne vara vahu lAyaka che, mATe mahAdenI sAthe tameA sagapaNu bAMdhe| / 15 / te sAMbhaLI hemAcale nAradane kahyuM ke, jA, me mArI kuvarI pArvatIne mahAdeva vere ApI. te sAMbhaLI rUSie paNa laiMgana mahAdeva pAse jai, saghaLI vAta tene kahI // 16 // te laI DhAla sattaramI. caraNAlI cAmuMDA raNu caDhe--e dezI. izvara vara tava saja thai,. vRSabha palANI caDIyAre, bherava bhUta joTIMga dhaNAM, jAna sahIta patha paDIyAre, suNo sAjana vAtaDI. AMkaNI. 1 Page #141 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) khA ra je. zakara sAsu che manakI, vire dekhI heI jhAMkhIre mInakA kahe sahu sAMbhalo, muja beTI IhAM kuNe nAMkhI. su che 2 jaga jIraNa gaDho e ache, caDavAne balada che bADire; gAma ThAma ehane nahIM, mAta pItA nahIM raDAre. su - 3 pachI mahAdeva vara taiyAra thaI, baLadapara besI, keTalAka bhairava, bhuta, bhuA vigerene janamAM sAthe laI paraNavA vAste cAlavA lAgyA che ! have mahAdevanI sAsunuM nAma mInakA che, te AvA varane joIne jhaMkhavANI paDIne kahevA lAgI ke, AvA vara sAthe mArI kuMvarInuM koNe sopaNa karAvI ApyuM che 2 Ate kaI gharaDe che, vaLI hAMDA baLada para caDIne Avyo che, tema tenuM kaMI gAma ke ThekANuM, ke mAbApa vigere kaMI paNa jaNAtuM nathI ane raMDavA jevuM lAge che. te 3 che jAtane bhAtake navi kahe, bhama vibhUSita dehare; kare che sApa bIhAmaNuM eADhaNa gaja carma tehare. supa4 naramuM mAlA gale ache, bhAMga dhaturo te khAyare; hata kapAla kAMkhe jholI, sira jaTA kinnarI vAyere. su5 eNe jamAI muja khapa nahIM, je deze te marazuM Ajare, jalamAMhe nAMkhu e bAlikA, viSa cArUM nahIM hara kAja. su6 vaLI AnI nAta jAtanI paNa koI oLakhANa ApatuM nathI, tema DekamAM bhayaMkara sarSa viTA che, tathA hAthInuM cAmaDuM te te zarIra upara oDhe che te ja che vaLI gaLAmAM mANasanI tuMbaDInI mALA paherelI che, ane bhAMga tathA paMtu te khAdhAja kare che, tema hAthamAM khoparI, kAMkhamAM jhaLI, mAthe jaTA, ane sAraMgI vagADe che 5 che mAre AvA jamAIno bIlakula khapa nathI, ane je ene A kanyA paraNAvaze te huM ApaghAta karIza, kAM A kuMvarIne ja pANImAM DubADIza athavA jhera ApI mArI nAkhIza, paNa mAre AvA mahAdevane te paraNAvavI nathI ja ! 6 brahmA vaDasAle AvIyA, mInAne kahe che mAtare, belI cakravaratI IzanI, tribhuvana mAMhiM vikhyAtare. su| 71 pAravatI para Izane, vivAha ma meDa e Ajare; je rekore eha zaMkare, karaze anerathe kAjare. su mA 8 che. sane zrApI bhama eha kare, tuma taNe TAle e kAmare; mInAe maina dharyuM tadA, vivAha taNe mAMDa kAmare. suo | 9 che te vakhate brahmA tyAM paTasAlamAM AvI mInAne kahevA lAgyA ke, he mAtA, A mahAdeva te loLA cakravartI che, ane te traNa jagatamAM prakhyAta che pAchA mATe A lagnamAM kaI paNa viddha nahIM nAkhatAM turata pArvatIne mahAdeva sAthe paraNAvI Ape kAraNa ke, kadAca A zaMkara gusse thaze, te bahuja anaratha karI nAkhaze 8 che vaLI e Page #142 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (129) saghaLAne zrApa ApI bALI nAkhaze, ane tamArAM sthAnakane paNa nAza karaze, te sAMbhaLI menA mauna dharI lagnanI taiyArI karavA lAgI che 9. vara rAjA taraNa AvIyo, maliyuM che kAminI thoka re; pimAde hAMsalade bhalI, haraSAde samAde kare. su che 10 | raMgAde nAMmalade dekhAde, TahakAde khalake kara cuDIre; mANakade AvI malapato, ratanAde TabakAde rUDIre. su che 11 che kamalAde kAkI bhAmAde bhAbhI, mAmI mokalade phuI phAMsure;, gerI sakhI cAMDI ceTIkA, jogaNa sIkotarI lAlu. sa. 12 che pachI vararAjA toraNe AvyA, tyAM, pimAde, hAMsalade, haraSAde, somAde, vigere aneka strIo bhegI maLI che ke 10 che vaLI raMgAde, nomalade, mAMDe Tahaka re mANakade, ratanAde, TabakAde, AdIka strIo paNa hAthamAM cuDIonAM khabakAra ka to AvI pahoMcI che ! 11 che vaLI kamalAde nAme kAkI, bhAmAde nAme bhAbhI, mekalade nAme mAmI tathA phAlude nAme puI, vaLI te pArvatInI, cAMDI, ceTikA, jogaNI, temaja sIkotarI vigere sakhIye paNa AvI che 12 e vara pAse bhUta jeTIMga ghaNAM, dAnava jaMgama jogIre; tetrIsa jhADa deva saMya, rUSi brahmA dAmodara bhagIre. su. 13 pAMkhIne vara lIdho mAMhare, brahmA sAthe lagana te sArare, samaya varate sadu sAvadhAna, pANIvala aMtara nahIM vArare. su. 14 brahmAe hara gaiArI taNa, hasta melApaka kIdhare; gIta gAve vara kAmanI, vRddhane ladhu kanyA dIdhare. su che 15 che. vaLI mahAdeva pAse paNa, keTalAka bhuta, bhuvA, daitya, jagama, jogI, rUSI, brahmA, viSNu vegere tetrisa karoDa devo bhegA maLyA che13 pachI varane pikhIne mAhyarAmAM lAvyA, tyAM brahmAe "samaya varte sAvadhAna" vigere kahI lagna sAdhyuM, tathA vAra (DhIla) nathI ane seja vakhata che ema jaNAvyuM che 14 pachI brahmAe mahAdeva tathA pArvatIne hAtha meLavo karyo te vakhate strIe gIta gAvA lAgI ke, AvA gharaDA khakha varane AvI nAnI komaLa bALakI paraNAvI che 15 che cerI mAhe beThAM vara vahu, brahmA bhaNe veda cArare; maMgala cAra te viratIyAM, da tihAM jaya jayakArare. su che 16 ' zaMkara Agala saMcare, pAchaLathI bairI nArIre; pherA dIe corI pAkhale, brahmA vAMce veda ucArI re. su che 17 dutAzana sAkhe akSata nAkhe, pANetara gerIe pahere, cheDe lAgyo umIyAM taNe, uMce laI olavatAM vihare. su18 ane vara kanyA corImAM beThA, ane brahmA cAre veda bhaNavA lAgyA. ane cAre maMgala vartavAthI tyAM AgaLa jaya jayakAra thaI rahyo 1da AgaLa zaMkara cAle che, 17 Page #143 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * khaMDa 2 je. + (130) tathA tenI pAchaLa pArvatI cAle che, ema banne jaNa pherA phare che, tathA brahmA vedanA - ucAra kare che. je 17 pachI pArvatIe pAnetara paherIne agninI sAkhe cokhA nAkhavA mAMDyA, te vakhate te pAnetarane cheDe jarA agnimAM baLavAthI uce laI te olavavA lAgI che 18 che jadhA dIThI tava yaDI, vikala tho brahmA tAmare , kAma kutuhala ciMtavatAM, khalaNa du teNe ThAma. suvA 19 deva saghalA tihAM dekhatA, lA brahmA manamAMhire; veluM vAlI page maradale, virya DhAMka nija tyAM hire. su20 che curI velu mAMhI upanyA, sahasra aThayAsI rUSIrAyare; kamaMDala phaMDa hAtha dharyo, uThIne lAgyA te pAyare. suo | 21 che te vakhate teNInI uttama jaghA joIne, brahmAnuM citta calAyamAna thayuM, ane kAmanI IcchA karatAM tenuM vIrya patita thayuM che 19 me saghaLA de tyAM jatA hatA. tethI brahmAne zarama AvavAthI, teNe te vIryane teja jage pagevatI dhuLa (vela) mAM ragadeLI DhAMkI dIdhuM che 20 che te cALelI velamAMthI aDyAsI hajAra rUpio utpanna thayA, teo hAthamAM kamaMDala ane lAkaDI sahIta ubhA thaIne brahmAne page lAgavA mAMDyA che 21 che vAluSa nAma Ade karI, brahmA putra purANa prasiddhare, vAlakhala rUpe te rUDA, tapa japa tihAM thakI lIdhare. su che rara . - khaMDa bIjAnI DhAla e kahI, sataramI suNaje vAre; raMgavijayano ziSya ema kahe, nemavijaya zretA sArUre. su che 23. te saghaLA brahmAnA putra purANamAM vAluSa nAme prasiddha che, vaLI teo baLavAna, rUpALA, tapasI ane japa karavA vALA hatA ! 22 che evI rIte bIjA khaMDanI. sattaramI DhAla, raMgavijyanA ziSya nemavijaye zretA manuSyane vAste kahI che23 mane vega kahe sAMbhalo, pavanavega vicAra; brahmacarya brahmA taNuM, nAkuM tihAM apAra che 1. sura nara saghalA dekhatAM, lajanma pAmyA teha halu paNuM brahmA , ladhImAM guNa che teha che 2. brahma purANe bhAMkhIyo, mithyA manA vicAra jIna zAsana nahiM mAnIe, khoTuM eha asAra che 3 che . pachI mane vega pavanavegane kahevA lAgyuM ke, evI rIte brahmAnuM brahmacarya nAza pAmyuM che 1 che. vaLI te vakhate saghaLA deva ane manuSyanI hAjarImAM brahmA lajajA pAmIne halakA paNu pAmyA, evI rIte tene laghImAM nAme guNa hato ! 2 che e prakAre miA matanuM varNana brahma purANamAM kaheluM che, evI asAra bAbata jina zaramAM mAnavAmAM AvatI nathI | 3 | Page #144 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. jaga gurU jinavara jANajo, nikalaMka svAmi deva DhASa eka dIse nahIM, teha taNI karo seva // 45 Izvara ladhupaNuM pAmIyA, sAMbhalA teDu vicAra; kukaviye ema bhAMkhIyu, liMga purANa mAjhAra // 5 // evA jinezvarane jagatanA gurU jANavA, vaLI te kalaka vinAnA ane ka'i paNa DhoSa vinAnA jinezvaranI tame sevA kareA // 4 // vaLI mahAdeva paNa laghupaNuM pAmyA, tenuM varNana tame sAMbhaLo, ke je naThArA kaviyeAe purANamAM. tenA liMganu vivecana karyuM che 5 5 5. DhAla aDhAramI: tA caDhIce ghaNuM mANu gaje--e dezI. hemAcala kumarI varIe, sakara mana ullAsatA; hara kailAse AvI karIe, gIrIza bhAga vilAsatA / 1 / umIyAM kahe zaMkara suAe, nRtya karA maneAhAratA; devadAra vanamAM jaine, nATIkaM mAMDaceA sArA| 2 / mastaka zekhara zazikalAe, gale garala bAMhi nAgatA; naramuDa mAlA zAbhatIe; kaTImekhala kaTI bhAgatA // 3 // (131) evI rIte hemAcalanI putrI pArvatIne paraNavAthI zarane ghaNA Anada thayAM; ane kailAsa upara AvIne pArvatI sAthe te kAmavilAsa bhAgavavA lAgyA / / 1 / eka dahADA pArvatIe mahAdevane kahyu ke, huM svAmi, Aje te| tame nATaka karI tA ghaNu sArU', te sAMbhaLI mahAdeva devadAra nAme vanamAM jaine nATaka karavA lAgyA. 2 mAthA upara caMdranI kaLA, gaLAmAM jhera, tathA hAthamAM nAga, vaLI kaMThamAM mANusanI tu khaDIonI mALA, tathA keDa upara kaDhArA teNe paheyA // 3 // bhasma vilepana aMga racyu e, dhudharInA dhamakAratA; nava rasa nATika nAcatAMe, jhAMjharanA jhamakAra / / 4 / nRtya karIne cAlIyAe, bhIkSA tApasa vAsatA; tApasa tarUNI vivala duie, mAha dhare vizvAsatA aa pa aaN lAMbu' lIMga dekhI karIe, bhIkSA dhAle sArA; kaMda mUla vana phala ghaNAMe, harane Ape nAraMtA // 6 // vaLI zarIra upara rAkha cALIne, tathA page ghugharIo bAMdhIne nava rasathI sa'pUrNa nATaka, jhAMjharInAM aNukArA sAthe te karavA lAgyo // 4 // nAca karI rahyA pachI te zaMkara bhIkSA mAgavA vAste tApasane ghera gayA, tyAM tApasanI srI vyAkuLa thaIne tenA upara vizvAsathI mAhI paDI // 5 // tyAM zaMkaranu` lIga ghaNu ja lAMbu joIne, te tApasIe kAmAtura thai tene kaMdamuLa, phaLa vigerenI uttama bhikSA ApI // 6 // Page #145 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (132) khaMDa 2 je. bharatAra bhagata choDI karIe, hIMDe Izvara sAthe suMdarI kahe zaMbhu sAMbhaloe, lIje ApaNa bAthate che 75 eka kahe zaMkara sue, dharajo mahArAjA aMge AliMgana rUaDee, kRpA karI che Ajato 8* vanamAM zaMkara jaI rahyAe, dhyAna dhare apAra tApasa kAmanI tihAM gaIe, IzvarasuM bhega vikArate e che pachI jyAre mahAdeva tyAMthI cAlavA lAgyA tyAre te tApasI potAnA dharmI bharatArano tyAga karI mahAdeva sAthe cAlIne kahevA lAgI ke, he zaMbhu ApaNe banne jaNa bAtha (AlIMganI laIe pAchA vaLI eka kahevA lAgI ke, he zaMkara, Aje mArApara kRpA karIne mane sArI rIte AliMgana daIne Aje mAro uddhAra karaje. 8 pachI zaMkara tyAMthI vanamAM jaI dhyAna dharavA lAgyA, tyAM paNa tApasI jaIne mahAdeva sAthe joga vilAsanI IcchA karavA lAgI 9 che tApasa tava dukhIyA thayAe, nArIe mUkyo saMgate vicAra kare saghalA malIe, kema rahese ghara raMga che 10 deva pUjA rahI ApaNue, aMge gayAM sanAno , rAMdhaNa siMdhaNa sahu tanyAe, bhUkhe gayAM jIva jJAnata che 11 che ApaNane mUkI gharee, harane seve nAra, zaMkarane kema zrApIe, e che tribhuvana tAre che 12 che have tApasa sIe tene saMga tyAga karavAthI ekaThA thaI duHkhI thatA vicAra karavA lAgyA ke, have ApaNuM gharanuM kAma kAja zI rIte cAlaze? che 10 vaLI ApaNa saghaLAnI deva pUjA paNa rahI jAya che, tema nAvA devAnuM, tathA rAMdhavA siMdhavAnuM paNa na banavAthI, ApaNA jIva bhukhathI mAryA jaI ApaNu jJAnano nAza thAya che ke 11 che vaLI te tApasI ApaNane mukIne mahAdevane bhogave che, chatAM ApaNe mahAdevane kema zrApa daI zakIe? kAraNa ke, te te traNa bhuvanane tAranAra che ! 12 che nArI meho ApaNIe, je dekhIne aMgate daMDa kare tume tehanee, zrApane ko bhaMgata che 13 che. tApasa malIne zrApIyAe, liMga paDayuM tatakALa; bhuvana mAMhe te vistaryuMe, karma kare vikarAlata che 14 lAge lakSaNa pragaTa kIyAe, tribhuvana pADo trAsa; nara nArI saMbhAviyAe, loka pAme baMdu hAsyate 15 have mahAdevanuM je aMga jevAthI ApaNI tApasI meha pAmI che, te aMgane zrApa daI nAza karI tene daMDa karavo che 13 che pachI saghaLA tApasoe ekaThA thaIne zrApa devAthI mahAdevanuM liMga ekadama tuTI paDayuM, ane jagatamAM tene viratAra Page #146 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. . (133) thaI bhayaMkara kAma karavA lAgyu. // 14 5 evI rIte liga lakSaNa pragaTa thavAthI traNe leAkamAM bhaya utpanna thayeA, tathA saghaLAM strI purUSA te jovAthI hAMsI karavA lAgyAM. 15 rUdra kApyA rUSi uparee, lIMga chevuM muja Ajate; zaMkare rUSi tava zrApiyAe, liMga pAcAM sarva kALA // 16 5 liMga tuTayAM tApasa taNAMe, vedanAM vyApI agA; vRhadala rUSi sadhalA duvAe, hara zaraNe gayA cagatA // 17 // zaMkara svAmi sAMbhalAe, tu mATA mahAdevatA; kRpA kare| ama uparee, ame karUM tuma sevA 5 18 // A joi mahAdeve rUSIe para krodha karIne zrApa devAthI tenAM liMga kapAIne ekadruma tuTI paDyAM // 16 aa pachI te saghaLA tApaseAnA li'ga tuTavAthI teonAM zarIramAM atyaMta vedanA thavA lAgI, ane saghaLA, napusaka thaI javAthI mahAdevane zaraNe gayA ! 17 5 ane kahevA lAgyA ke, he svAmi tuM meATA mahAdeva che, tame amArA para meherabAnI kareA, ame hamezAM tamArI sevA karazuM 5 18 // harihara brahmA tuM bhaleAe, bhuvana taNA tuM trAtatA; sarajI pAlI pArSe dhaNu e, seSTa kare valI dhAtaaA 5 195 adhaTa phAma ame AcaryuM e, kSamA karA tume ehateA; zarU karU hAye dhaNu e, mAbApa nahIM dIe chehatA ! 20 // DhAla kahI aDhAramIe, khaDa bInanI ehateA; raMgavijayanA ziSya kahee, nemavijayane nehatA 5 215 viSNu brahmA vigere saghaLAmAM tuja bhalA che, vaLI tuM traNa bhuvanenuM rakSaNu karanAra che, tuM A jagatane utpanna karI pAlaNa kare che, vaLI nAza paNa kare che. 19 ame tamArI sAthe bahu ayeAgya kAma karyuM che, paNa tamAre te amArA para kSamA karavI joie; kemake chekarAM teA kArU thAya, paNu mAbApa kai tene nirAza (ketu) karatA nathI arthAta kahADI muke nahIM aa 20 5 evI rIte khIjA kha'DanI aDhAramI hAla ravijayanA ziSya temavijayajIe pritithI kahI ! 21 5 duddA. bhAlA zaMkara bAlIyA, sAMbhalA tApasa sAra; liMga amArA leI karI, vo yAni mAjhAra / / pratiSTA kaMsa tume teha taNI, pUjana race sukhakAra; bhAva bhagati karA dhaNI, ArAdha nitya sAra ||rA kAmanI zuM sukha bhAgavA, liMga lAge tuma deha, tApasa tava saghale malI, lIMga dhacuM tiSNu teDu // 3 // te sAMbhaLI bheALA mahAdeva khAlI uThyA ke, huM tApaseA, tame| amArU A liMga laIne ceAnimAM muko 5 1 ! vaLI tenI pratiSTA karI hamezAM pUjA karaje, tathA bhAva sahiva hamezAM bhakti ane Aradhana karo ! 25 jAe, tamAre zarIre Page #147 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (134) khaMDa 2 je. pAchAM lIMga rokI jaze, ane have tame strI sAthe sukha bhogavI sakaze pachI saghaLA tApasoe maLIne te mahAdevanuM liMga aMgIkAra karyuM che 3 che nADA dere lIMga bAMdhIyuM, bala kare tApasa viveka; hAla hAla kare ghaNuM, tava tuTayAM dera aneka 4 khAMdha bhAMgyAM tApasa taNuM, ketAkanA gayA prANa dehale thaIne ANI, tApasa Azrama tANa pA liMga pratiSTA rUSi kare, suranara malIyA tAma; havana homa maMtrI karI, yoni mAMhIM ThavyuM jAma che 6 saghaLA tApasa te liMgane nADAnA deraDAM bAMdhI baLa sahita kheMcavA lAgyA; paNa te kharyuM nahIM ane ghaNuM hAla hAla thavAthI tyAM aneka deraDAM tuTI gayAM kA tema karatAM keTalAka tApasanAM khaMbhA bhAMgI gayA, ane keTalAkanA te jIva vaTika gayA, ema mahA muzkelIe tANIne tApasa pitAnA Azrame te liMga lAvyA ( 5 ke pachI saghaLA rUSio, deva tathA manuSyae maLI keTalAka havana hema pUrvaka tenI pratiSThA karIne nimAM mukayuM che 6 in keTe bAMdhe nara keTalAka rAkhe mastaka mAMhIM, liMgAyata loka duvA ghaNa, liMga bAMdhyA be bAMhIM hA teha divase Ade karI, mUDha pUje lIMga teha; zrApe lIga gaLI paDayuM, bhAMDa vigaLyo eha 8 zaMkara laghuMpaNuM pAmIyA, liMga purANa sAra, hari iMdra caMdra vAsurapati, 5ra ramaNI ladhupaNuM dhAra.9 - vaLI te divasathI keTalAka pheMke te liMganI AkRti gaLAmAM, te keTalAka mAthAmAM, ane keTalAka bane hAthe bAMdhavA lAgyA, tyArathI te leke "li gAyata" nAmathI prasiddha thayA che 7 che ane te divasathI mAMDIne murkha leke Aja sudhI te liMganI pUjA kare che. evI rIte zrApathI tenuM liMga paDI javAthI te murakhoe tene A duniyAmAM vagovyuM che 8 ja evI rIte liMga purANamAM zaMkaranAM halakA paNAnuM vivecana kareluM che, vaLI viSNu, iMdra, caMdra ane braspati paNa parastrI sAthe kAma vilAsa bhogavyAthI halakA paNuM pAmyA che che maga kahe sAMbhalo, pavanavega tame Aja; sura saghalAnA guNa kahyA, jiNe pAmIye bahu lAja ja che paranArI je begave, tehane meTAM pApa, daragati duHkha pAme ghaNAM, narake lahe saMtApa 11 para nArI je bhogave, doSavaMta te deva; pUjyapaNuM tene nahIM, kima kIje tasa seva che bhara che pachI mane vega pavanavegane kahevA lAge che, evI rIte meM tamArI AgaLa saghaLA denA guNa kahI batAvyA je ghaNuMja lajajA pAmavA jevuM che. 10 mATe je mANasa parastrIne bhegave, tene ghaNuM pApa baMdhAya che, ane pachI te narakamAM jaI duHkhI thaI ghaNe saMtApa pAme che ke 11 che mATe je deva pastrI bhegave che, tene Page #148 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. (135) mahAdoSa vALA jANavA, ane te A jagatamAM pujanika paNa zAnAM thAya? ane tenI sevA paNa ApaNe zA mATe karavI joie? 5 12 niSkaMlaka jina jANajo, doSa nahIMya lagAra; para tAraka Ape tare, deva taNA te sArI / 13 / pavanavega tume sAMbhalA, jaina zAstra vicAra, zaMkara brahmA utpatti kahra; satya vacana jina sAra 5 14 5 mATe kalaka, ane jarA paNa doSa vinAnAM teA eka jinezvara deva jANavA, ke je pAte taratAM thakAM bIjAne paNa tAre che, ane teja devane uttama deva jANavA // 13 // vaLI huM pavanavega jaina zAstrA pramANe mahAdeva, brahmA vigerenI utpatinu" huM varNana karU chuM, te tame sAMbhaLajo, ane te satya jANajo; kAraNa ke jinezvaranAM vacana kAi kALe paNa mithyA thatAM nathI arthAta hamezAM satyaja hAya che ! 14 !! DhAla ogaNIsamI. ubhI khAvAjIrI pAla, devara ANe AvIyere lAla-e dezI. bharata kSetra mAMhIM sAra, gadhAra deza raLIAmaNAre lAla; vasIpura nagara udAra, satyadhara rAja sAhAmaNAre lAla // 1 // satyavatI rANI tAsa, matyakI mRta nAme bhalAre lAla; sideza mAMhIM jANu, visAlA nagarI bhUpati nIlAre lAla / / 2 / / ceTakarAya kare rAja, subhadrAsa' sukha bhogavere lAla; tehane kanyA duI sAta, prIta kAraNI moDhu cavere lAla / 3 / bharata kSetramAM eka gadhAra nAme ati maneAhara deza che, tyAM vasIpura nAme eka suMdara nagara che, tyAM satyadhara nAme eka uttama rAjA rAja kare che ! 1 ! tene satyavatI nAme rANI che, tenI kukhe satyakI nAme eka uttama putranA janma thaye che; vaLI sidhu nAme dezamAM eka vizAla, nAme nagarI che, tyAM paNa eka sArA rAjA rAja kare che // 2 // te rAjAnu nAma ceTaka rAjA che, te peAtAnI subhadrA nAme strI sAthe hamezAM kAmavilAsa bhogave che, tene sAta putrIo che, te hamezAM premavALI, ane mIThI jIbha vALIe che !! 3 5 mRgAvatI suprabhA bAla, prabhAvatI celA guNatIre lAla; jyeSTA chaThThI sAra, caMdanA ladhu sAtamI satIre lAla 5 45 rAjagRhI zreNika bhUpa, tama putra buddhe AgalAre lAla; abhaya kumAra guNavata; pradhAna pada bhAgave bhaleAre lAla // 5 // padama citArA jeha, celA paTa lakhI lAvIAre lAla; rUpa dekhI acaMbhyA rAya, zreNika manamAM bhAviyAre lAla // 6 // teonAM nAma mRgAvatI, suprabhA, prabhAvatI, culA, guNavatI, jyeSTA tathA sarvathI nAnI caMdanA nAme che, ane te sAta putrIe satI samAna che // 4 // have rAja Page #149 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (136) khaMDa 2 je. grahI nAme nagarImAM zreNika nAme rAjA che, tene mahA buddhivAna abhayakumAra nAme guNavAna putra che, ane te rAjAnA pradhAnanI padavI bhagave che 5 eka vakhate padama nAme kaI citAre celaNAnI chabI Abehuba citarIne zreNika rajA pAse lA, tenuM rUpa joI rAjA Azcarya sahIta manamAM teNinAM parameha pAme. padA zreNika leI Adeza, abhaya kumAra udyama karIre lAla zreNika paTa lakhI rU5, vaNajhArA veze balada bharIre lAla 7 vizAlA nagarI udyAna, jIna bhuvane jaI utare lAla; calaNA ceSTA AvI tAma, jina pratimA vaMdana kare lAla che 8 kamare prasAryo paTa tAma, rUpa joI kanyA vivala dudhare lola; A bhave e bharatAra, calaNa kumarI ema lavIre lAla che 9 che pachI abhayakumAra maMtri rAjAne hukama laI, jAta mehenatathI zreNika rAjAnI chabI citarIne piTha bharI vajhArAne veza laI cAle che te vizAlA nagarInA bagicAmAM ke jyAM eka jina maMdira hatuM tyAM utaryA, tyAM AgaLa celaNa ane STa bane bene jinezvaranAM darzana karavA AvI che 8 che te vakhate abhayakumAre te (zreNIka rAjAnI) citra (chabI) khullu mukayuM te joI temAM rahelI zreNikanI chabInA rUpathI cela kAmAtura thaI kahevA lAgI ke, A bhavamAM te mAro eja bharatAra thaje? abhaya kumara bhaNe tAma, tuma meluM zreNika bhUpatire lAla; suraMgamAM thaI Avaje deva, ame leI jAzuM tuma satIre lAla che 10 | kumarI ghara gaI deya, ciMtAtura thaI bAlikAre lAla, zreNika vara mana dhAra, zaMkhAra paherI ujamAlikare lAla che 11 che AvI vana visAla, bIje dine be benaDI re lola, TAluM sekanuM sAla, celAe ciMtayuM tiNa ghaDIre lAla che 12 che tyAre abhayakumAre kahyuM ke, he satI tamone A zreNika rAjAno meLApa karAvI ApIza, tamAre mArI sAthe eka bheMyarAmAM thaIne AvavuM paDaze ke 10 pachI tyAMthI te banne kuMvarIo ghera jaI vicAravA lAgI; ane pachI AnaMdathI saghaLA alakAra paherIne eka zreNIkanuM dhyAna dharavA lAgI ! 11 che pachI bIje divase teo banne kumArikAo, moTA udyAna (vana) mAM AvI te vakhate celaNAe vicAryuM ke, mArI sekanuM sAla kahAhu te ThIka, ema vicArane ceSTAne kahevA lAgI ke, 12 ama visariyAM bAI, celaNa kahe jyeSTA sure lAla; utAvelAM tame jAI, AbharaNa lAve ama taNuMre lAla che 13 che levAne tava jAma, jyeSTA java pAchI valIre lAla; AvI sahIyarane ThAma, celaNa tava AvI malIre lAla che 14 apaharI abhaya kumAra, lAvyo nija pura ThAmamAMre lAla; zreNika celaNa doya, paraNavyAM ucharaMgamAre lAla che 15 Page #150 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. (139) huM behena huM mArA kaeNTalAMka ghareNAM tyAM ghera bhulI gaI chuM, te tame jaIne turata lei mAvA tA ThIka !! 13 ! tethI ceSTA peAtAnI behenanAM ghareNAM levAne teNine sthAnake jyAre pAchI vaLI, tyAre celA AvIne abhayakumArane maLI ! 14 5 pachI abhayakumAra tenei laI peAtAnA nagaramAM AvyA, ane ghaNA haSaeN sahita zreNika rAjA sAthe tene paraNAvI // 15 AbharaNu jyeSTA leya, AvI teNe ThAme vahIre lAla; celAne vanamAMhIM, joI jAma dekhe nahIMre lAla 5 16 / / AvI jinane geha, dukha karI pAcho valore lAla; eNu muja dehanA nema, paraNavA saMyama bhalIre lAla // 17 jyeSTAe tava jAma, dIkSA lIdhI rUDIre bhAla; 1 zAstra zIkhI tAma, jasAmatI bAI pAse khaDIre lAla. / / 18 / have jyeSTA paNa turata ghareNA laine vanamAM AvI, pazu tyAM celAne teNie joi nahIM ! 16 5 pachI ceSTA jina maMdiramAM jaI tyAMthI pAchI vaLIne, duHkhI thatI ghera AvI vicAravA lAgI ke, have te mAre A dehane sayama sAthe paraNAvavu' che. (arthAta dIkSA levI che evA nema lIdheA) 5 175 pachI ceSTA jase matI nAme sAdhvInI pAse dIkSA laIne, khaMtathI zAstra siddhAMtA zIkhI ! 185 jyeSTAnI je vAta, sAtakI rAjAe sAMbhalI re lAla; duvA bhAganA dhAta, muja devI kheAlI hatI re lAla / 19 / AnyA te manamAMhIM, paraNavAnA tema karI re lAla; dIkSA lIdhI tyAMhi, samAdhi gupti gurU paya dharI re lAla 5 20 // ogaNIsamI kahI DhAla, khaDa bIjAnI e sahI re lAla; ragavijayanA ziSya, nemavijaya kahe me' kahI re lAla // 21 // have te jyeSTAnI sAtakI rAjAne evI rItanI khabara maLavAthI te vicAra lAgyA ke, devInA khAlavA pramANe mArA bhAgamAM bhaga paDyA ! 19 / pachI te rAjAe tyAMthI manamAM paraNavAneA nema karIne, gurU pAse samAdhi sahIta tathA traNa gupti sahIta dIkSA lIdhI !! 20 5 evI rIte ragavijayanA ziSya nemavijaye bIjA khaMDanI eAgaNIsamI DhALa sapUrNa kahI. 5 21 // karavA duhA. sAtakI muni tapa Adare, pAle paMcAcAra, dhyAna dhare ati niramalu, giri guphA mAjhAra // 1 // mahAvIra cAvIsamA, tIrthaMkara te svAma; bAI sadhalI te vAMdavA, Ave che te dhAma // 2 // akAla medha tava umaTayA, gAja vIja apAra; varasAda varase saravaDe, duvA ghaNA aMdhakAra // OM / 12 Page #151 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (138) khaDa 2 jo. have te sAtakI muni paca mAtrata sahita tapa kare che, tathA parvatanI gukAmAM rahI nirmaLa dhyAna dhare che ! 1 ! have eka vakhata te jagee cevisamAM tIrthaMkara zrI mahAvIra svAmi samAsayA, tene thAMdalA vAste te jageAe saghaLI sAdhavIe. jAthA lAgI // 2 // eTalAmAM te vakhate akALe vaSAda varasavA lAgyA, tema gAjavIja paNa thavA lAgI, ane ghaNA avakAra sahita musala dhArAe varasAda varasA zarU thayeA. 3 cihna dizi nAThI ArthikA, bhaya pAmI teNe ThAra; jyeSTA tava nAzI gai, giri guphA mAjhAra // 4 // aMdhakAra adhikA thayA, munina dIThA nama; bhInAM vasa mukI karI, nIceA ve teNe ThaMAMma // 5 // sAtakIrya dekhI karI, jyeSTAneA valI aMga; citta calyuM. munivara taNuM, kIdhA sIlanA bhaMga // 6 // te joi saghaLI sAdhavIe bhayabhIta maine cAre kAre bhAgavA lAgI, te vakhate jayeSTA paNa te parvatanI guphAmAM (jyAM satyakI muni tapasA kare che te na jANatAM tyAM) peThI // 4 // tyAM adhakAra hovAthI teNIe munine nahIM dekhavAthI, peAtAnAM bhInA vastra kahADIne te nIceAvavA lAgI // 5 // te vakhate te satyakrI rUSinuM citta jayeSThAtuM namra aga jevAthI calAyamAna thayuM', tethI peAtAnA ziyalanA bhaga kA. arthAta tenI sAthe bhega vilAsa bhegaye // 6 // udare AdhAna upanA, jyeSTA gai tava jama; punaHrapa dIkSA gurUkane, lIdhI sAtakI tAma / 7 / cinha jANyAM jyeSTA taNAM, jazAmatIe tAma; celaNAM dhara ANI karI, ApI tehane nAma / / 8 / upAsanAM adhikI kare, TAlI zAsana lAja; samakita sudhu draDha dhare, ehu bhavinA kAja, / 9 / nava mAsa vaDe janamIyA, jyeSTAe suta Ama; celaNAe suta prasavIyA, rAjA bele tAma 5 10 // ceSTAne garbha rahyA ane te tyAMthI gaI tyAra pachI sAtakI rUSie gurU pAse jaine karI dIkSA grahaNa karI // cha ! have jazeAmatI sAdhvIe, jyeSTAnA garbhanAM lakSaNA jANIne celaNAne ghera lAvI tene sAMpI 5 8 ! have ahIM celaNA paNu jaina zAsananI lajjA TAlIne paNa teNInI (jyeSTAnI) ghaNIja AsanA vAsanA kare che; vaLI samyakatva paNa rUDI rIte pALe che; e bhivanA (meAkSa gAmi jIvanA) lakSA jANavA 5 huM ! pachI nava mahInA sa'pUrNa thavAthI jyeSTAe eka putrane janma ApyA; tyAre rAjAe gAmamAM ema jAhera karyuM ke, celaNA rANIne putra AvyeA che. 10 DhAla vIsamI, be kAi ANu melAve sAjanA, sAjanAM egale lAganAM khe.--e dezI. zreNika tava maheAcchava kA, dIdhAM bAhAlAM dAmahe; putra janama jaNAvIyA, lAkamAMhI tAmahA; ho sAjana vAta suNA imI. e AMkaNI // 1 // Page #152 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. ! r // ! 3 !! naMdana tava moTA davA, hIMDe te anyAya he; rUdra bhAva kare para taNAM, putrane dei thAya hai. hA rANIe rUdra nAma kahyuM, lAka te jape tAma hai; - rUdra nAma kahe cheAkarAM, nAse ThAmeA ThAma heA. hA huM sajajana purUSa! tame sAMbhaLajo; zreNika rAjAe maheAtsava karI ghaNuM dhana dAnamAM dai leAkamAM jAhera karyuM ke, rAjAne ghera putrane janma thayA che // 1 // have anukrame jyAre te putra mATA thayA, tyAre te khATe raste cAlavA lAgyA, tathA bhurA kAma karI bIjAnA chokarAone mAravA lAgyA ! 2 5 rANIe tenuM rUdra evu nAma pADayuM, tethI lAke paNa tene teja nAmathI eLakhavA lAgyA; ane tenuM nAma letAM paNa chekarAM jagAe jagAe nAsavA lAgatA // 3 // DhIMke pATu cAbakhe, mAre teha apAra he; hA // 6 // duSTa paNe daDe haNa, lAka pADe pAkAra hA. hA. 5 4 5 celAne AvI kahyuM, bahu leAke malI tAma he; rANI manamAMhI ciMtave, ehane nahIM kAi ThAma he - aNAcArathI upanyA, kema heAe te satahA; dUdhe sidhA jema lIMmaDA, kema heAe te mahaMta hA. vaLI te lekAne mukkI, pATu, tathA cAmakhA ane lAkaDIthI mAravA lAgyA; tenA evA kharAba AcaraNathI leAkA buma pADavA lAgyA !! 4 ! pachI ghaNAM leAkAe ekaThA thaI te vAta celAne jAhera karI, tyAre rANI vicAravA lAgI ke AnuM (rUdranu) kaMi ThekANuM paDatuM nathI ! 5 // kAraNa ke anAcAra sevavAthI te utpanna thayA che, mATe te bhaleA kayAMthI nIvaDe? kAraNa ke dUdhethI sicAele liMbaDAM dIka paNa peAtAnI kaDavAsa tajateA nathI !! fu he (139) ! pA heA // 7 // rIsa karI rANI kahe, "sAMbhaLa pApI RRtahA; kuNu tana kuNe janamIyA, kANu tAharA tAtaaA. sAMbhalIne rUdra citave, eha kAraNa che kesa hA; zreNikane AvI kahyuM, ame tA nahIM jamaisuuA. huM| ll < u muja mAtA pitA kaheA, kAraNa zuM che ehahA; rAjAe mAMDIne kahyu, sadu vityuM tehA. hA. | 9 | pachI eka divasa calaNAe krodha karI rUdrane kahyuM ke, huM pApIyA, tuM keAnA putra che? keANe tane janma ApyA che? tathA tArA Apa paNu kANu che? ! chA te sAMbhaLI rUdra vicAravA lAgyA ke A te zuM? pachI zreNika pAse AvIne teNe kahyu ke mAre te Aja jamavu' nathI mA 8 5 mArA mAbApa kANu che? tathA A saghaLI vAtane zuM bheda che? te sAMbhaLI rAjAe je vAta banI hatI te sadhaLI athathI te iti sudhI sa'bhaLAvI aa ph // * Page #153 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (140) ' khaMDa 2 je. tava rUdra tihAM gayo, jyAM che pitA ThAmaha sAtakI muni pitAne, lIdhI dIkSA tAmaho. he ! 10 | sidhAMta zAstra zikhe ghaNuM, bhaNe aMga agyArahe; daza pUrava pATha karyA, lIdhI vidyA sArA. he. 11 -- , vaDI vidhA vasudhA bhalI, jANe te sata paho; ladhu vidyA che sAtase, bole te vaLI saMcA, ho 12 che pachI rUke tyAMthI pitAnA pitA sAtakI munine sthAnake jaI tenI pAse dIkSA lIdhI che 10 che tyAM keTalAMka siddhAMta zAstro tathA agyAre aMga bhaye, vaLI daze pUrva paNa mehe karIne saghaLI uttama vidyAo meLavI che. 11 che A jagatamAM rahelI pAMcase moTI vidyAo te bhaye, vaLI sAta te nAnI vidyAone teNe saMgraha karyo (zi ) me 12 * puNya prabhAve tuma taNe, sidhAM sa6 ame Ajahe; kara joDI vidyA bhaNe, kaI diye ama kAjahe. he. 13 rUdra vidyA vaza karI, rAkhI sahu jAmaha; gakaraNagiri Ave ghaNuM, zrAvaka abhirAma. he che 14 sAtakI munivara vAMdavA, zrAvaka badda AvyA; vAgha siMha rU5 rUDhe karI, ghaNe trAsa paDAvyA. hoTa che 15 pachI eka divasa saghaLI vidyAo hAtha joDI tene kahevA lAgI ke, tamArA puNya pasAthe ame saghaLAe tamArI sevAmAM hAjara chIe, mATe amane kaMI kAma seMpa che 13 che have evI rIte rUDhe saghaLI vidyAone vaza karIne teNe potAnI pAse rAkhI; tyAM parvatamAM keTalAka zrAvake vIgere AvavA lAgyA che 14 che eka vakhata sAtakI munine vAMdavAne ghaNuM zrAvake AvyA, te vakhate ke vAgha ane siMhanuM rUpa karI teone ghaNe bhaya pamADyo che 15 che sAtakI munivara ema bhaNe rUdra sAMbhalo Ajahe; duSTa ceSTA tuM kAM kare, nahIM tujane lAjaho. hoTa che 16 nArI nimitta tuja tapa taNe, hase tehane bhaMga he; sAMbhaLIne rUdra vege gaye, kailAsa giri utaMga he. he. 17 AtApana jege ra, kailAsa girie jama he; avara kathA tume sAMbhalo kahezuM te abhirAma hA. heme 18 che te joI sAtakI munivare tene Thapako Ape ke, he rUdra AvI kharAba ceSTA karavAthI tane zarama nathI lAgatI che 16 ! A tArA tapane strIne nimitte bhaMga thaze te sAMbhaLI rUdra tyAMthI ekadama uThIne kailAsa nAme UMcA DuMgarApara gaye che 17 ! tyAM kelAsanAM zikhara upara sUryanI AtApanA lete thake te jogamAM rahevA lAge; have tenI bIjI mane kathA kahezuM, te tame he zrotAjane sAMbhaLaje. 18 Page #154 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (141) vijayAradha parvata che, dakSaNa eNi jaNa he tripura nagara rojA hemaratha, tasa manoramAM rANI che. te che 19 che prathama putra te devadArU, bIjA vidhuta nAma he; rAjye thApI devadArUne, dIkSA lIdhI tAma ho. he che 20 che khaMDa bIjAnI hAla vIzamI zrotAjanane kAja hA raMgavijaya ziSya ema kahe nemavijaya lahe lAja . he21 che have vijayArdha nAmanA parvatanI dakSiNa taraphanI heramAM eka tripura nAme zahera che, tyAM hemaratha rAjA, ane tenI maneramAM nAme rANI che ! 19 che tene eka devadArU ane bIje vidyuta nAme putra che, temAM rAjA rANIe devadArUne gAdIe besADI pite dIkSA lIdhI che 20 che evI rIte sAMbhaLanArA mANaso vAste bIjA khaMDanI vIsamI DhAla kahI, raMgavijayajIne ziSya nemavijeya kahe che ke, AvI vAta karatAM amane ghaNuM zarama Ave che ke 21 | tua. hemaratha badhu tapa kare, pAle paMcAcAra rAja kare te rUDe, devAdAra kumAra che 1 vighate vizvAsa karI, tava mAM saMgrAma; vaDe bhAI IDAvIye, nija rAjyane ThAMma che 2che : kailAse nAzI gayo, devadArU kumAra; dravya kuTuMba vimAna racI, Avyo sahu parivAra che 3che have hemaratha muni paMca mahAvrata sahita, tapasyA kare che, ane devAdArU kuMvara sArI rIte rAjya calAve che ke 1 che te vakhate vidyuta kumAre vizvAsaghAta karIne moTA bhAI sAthe yuddha karyuM, tathA tene harAvIne tenuM rAjya pite khuMcavI lIdhuM che 2 che have te devadArU kumAra tyAMthI potAnA parivAra sahita nAzIne, saghaLuM dravya laI vimAnamAM besIne kailAsa parvata upara Ave che 3 che - ATha kanyA tasa rUDI, rUpe raMbhA samAna; ramala karatI sarovare, gaI karavAne snAna che 4 AbharaNa vastra mUkI karI, aMdhela karavA tAma; rUdre dIThI rUDI, kanyA 25 nidhAna 5 te dekhI vila thayo, kAme pIDo apAra; vidhAe vege karI, hayAM vastra saNagAra che 6 te devadArUnI raMbhA samAna rUpALI ATha kanyAo, eka divasa krIDA karatI karatI taLAvamAM nAvAne gaI che 4 che tyAM te saghaLI kanyAo pitAnAM vastrAlaMkAra eka bAju para mUkIne, nAvA lAgI, te vakhate rUdre te rUpanAM bhaMDAra samAna kanyAone dIThI che 5 che teone joI kAmAtura thavAthI, teNe ekadama pitAnI vidyAthI teonAM vastrAlaMkAra vigere harI lIdhAM che 6 che Page #155 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (142) khaMDa 2 jo. kanyA kahe munivara muNA, ama dehanA zaNagAra, tume chatAM kANe apaharyAM, kIhIM che svAmi sAra 5 75 rUdra muni tava ema bhaNe, sAMbhaLajo tume bAla; aMgikAra karA ama taNA, te Apu' suvisAla // // kanyA kahe muni sAMbhaleA, kema lApIye lAja; ame vidyAdhara beTaDI, pItA aNupUchyAM kAja // 9 // rUdra kahe kanyA suNA, pitA bhaNI pUche Aja; vastra vibhUSaNa tuma taNAM, lei karajo kAja // 1 tyAre kanyA tene kahevA lAgI ke, he munivara tame beThAM chatAM amArza vo kALuM harI lIdhAM? te amAne khatAve? // 7 // te sAMbhaLI rUdre kahyu ke, he bAlikAo, jo tamA mane tamArA bharatAra tarIke kabula karA, teA huM" tamArAM vasalakArA Apu. 5 8 // te sAMbhaLI kanyAe kahevA lAgI ke, huM muni, ame amArI lajjA kema cheADIye ? vaLI ame vidyAdharanI putrIe pitAne pUchyA vinAM te vAta zI rIte 'gIkAra karIe? ! huM ! tyAre rUdre kahyu ke, he kanyAe tame Aje tamArA pitAne pUchI jojo, ane A tamArAM AbhUSaNA lei jAe 5 10 DhAla ekavIsamI. // * karelaDAM ghara verA e dezI. kumarI te tatva tihAM gai, pItA taNe te pAsa; vAta vicAri sahu kahI, vivAhanI te Asa; maguNa jana sAMbhalAre--e AMkaNI // 1 // vidyAdhara deva dArUe, meAkalyA tava pradhAna; rUdra pAse AvI kahe, sAMbhalo sAvadhAna 5 su. // 2 // vidyuta vidyAdhara ama taNA, meATA ripu rAja; rAja lidhuM che ama taNu', tehane mArA Aja / su. // 3 // he guNavAna mANasA tameA sAMbhaLo? have te kuvarIe tyAMthI pAtAnA pitA pAse gai; ane tene saghaLI anelI vivAhanI vAtA kahI sabhaLAvI // 1 // tyAre devadArU vidyAdhare potAnA pradhAnane meAkalI rUdrane je kahevarAvyuM te tame sAvacetIthI sAMbhaLajo ! 2 ! amAre eka mATe zatru vidyuta vidyAdhara nAme che, teNe amArU rAjya laI lIdhuM che, mATe Aje tame teno nAza karI // 3 // kAja karo jo ama taNA, kanyA deza teha; rUdre tava tehane kahyuM, kAja karIzuM' eha / su. // 4 // vidyAye vimAna racI, karI kaTaka apAra; vijayAe~ vege jaI mAMDayuM jIdde jhujhAra ! su. // 5 // vidyuta tava sAmA thayA, kare sUra saMgrAma; rUdre rUpa ghaNAM karI, pheDacA tehanA ThAma / / su. // 6 // Page #156 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (143) te amAruM kAma je tame karI Ape, to tamane A kanyAo paraNAvazuM, te sAMbhaLI rUDhe kahyuM ke, te tamAruM kAma huM khusIthI karI ApI che 4 pachI rUdra tyAMthI pitAnI vidyAnAM baLe karI, vimAna tathA moTuM lazkara banAvIne utAvaLe vijayArdhamAM jaI laDAI macAvI che 5 che te vakhate vidyA vidyAdhara tenA sAmo thaI laDAI karavA lAge, paNa rUddha pitAnAM ghaNAM rUpi karIne tene harAvyuM che 6 che vidhAye vibhAMDIyo, saduno kIdho ghAta; tripura nagara teNe jalIyuM, ladhu mAryo tihAM brAta che su che 7 che. devadArU rAje ThavI, kIdhe ati ucchANuM; vidhAdhara sadu bheTIyA, mAMDayo tihAM vivAha | suo | 8 pa kumarI paraNI ATha te, rU rUpavaMtI nAra, apara kanyA paraNI dhaNI, navi jANuM tehane pAra . su che ke tyAM teNe vivAnAM baLathI sarvane nAza karIne, tripura nagara kabaje karyuM, (leI lIdhuM) ane devadArUnA nAnA bhAI vidyutane nAza karyo che 7 che ane tyAM ati AnaMda pUrvaka devadArUne gAdIe besADyo, pachI tyAM saghaLA vidyAdharee AvI eka bIjAne maLI meDhIne rUdranA vivAhane prAraMbha karyo che 8 che tyAM rUDhe te AThe kuMvarIone paraNI, ane pachI bIjI te teNe aneka kanyAo paraNI che, ke jene kahetAM pAra paNuM Ave nahIM ke 9 che sabala kAma sevA bhaNuM, rU nahIM saMtoSa je je kAmanI bhogave te te pAme doSo su. 10 maraNa pAmI te ati ghaNI, rUDhe mAMDo anyAya; vidhAdhara mArI karI, paro kanyA jAya. su che 11 che kanyAne teNe kSaya karyo, navi lAbhe ko pAra; hemAcala rAjA bhale, vidyAdharano sAra. sutra ne 12 rUdrane kAmane saMtoSa nahIM hovAthI, ene bahu baLa pUrvaka sevavAthI je je strIone te bhogave te saghaLI mRtyu pAme che 10 che tenA evA anyAyathI ghaNI strIo maraNa pAmI, pachI te vidyAdharane mArIne te ghaNI kanyAo paraNe tene mArato jAya, ane bIjI paraNato jAya che 11 che evI rIte teNe apAra kanyAone nAza karyo, te vakhate vidhAdharamAM moTe e hemAcala nAme rAjA che ! 12 che - tasa nArI che rUyaDI, mInA tehanA nAma; putrI pAravatI tasa taNI, rUpe raMbhA samAnaH su che 13 che pAravatI paraNI karI, rUdra ANuM tAma; kAma bhaMga teha huM kare, pAme sukha sudhAma. su che 14 pAravatInuM saMga karI, uTho rUdra te jama; apavitra aMge pUjatAM, nAThI vidyA tAma. sune 15 Page #157 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (144) khaMDa raje, tene eka menAM nAme uttama strI che, tathA tene kukhe janmelI raMbhA sarakhI rUpALI pArvatI nAme putrI hatI 13 che te pArvatI sAthe ke lagna karyuM, ane tenI sAthe sukhethI bhogavilAsa karavA lAge che 14 . eka vakhata pArvatI sAthe bhogavilAsa bhagavyA bAda malIna aMgathI pUjA karatAM tenI saghaLI vidyAo nAzI gaI che 15 tramAM nAme vidyA gaI, reke ro upAyapratimA kIdhI tasu taNa, mAMDIne te bAya. su16 vramAM vidyAne jApa jape, rUdra racine dhyAne; vighana karevuM mAMDIyuM, vidyAne balatAna. su. 17 nRtyakI bhArI rU5 dharI, gIta gAve te sAra; AkAze uMcI rahI, nAce vividha prakAra. su che 18 che tramAM nAmanI vighA javAthI rUdre tene eka upAya zodhI kahAyo, te vidyAnI eka pratimA karIne tenuM dhyAna dharavA lAge che 16 evI rIte dhyAna dharI rUdra jyAre vamA (brahmA, vidyAne jApa karato hato te vakhate te vidhAe tene vidhra karavAnuM zarU karyuM 17 te vidyA strInuM rUpa laI gAyana karatI, AkAzamAM adhara rahI judA judA prakArathI manahara nATaka karavA lAgI che 18 che nava rasa nATaka sAMbhalI, tava calIye te khyAna; Izvara mukha uMcuM karI, joyuM natyakI tAna. su che 19o hAla e ekavIsamI, khaMDa bIjAnI eha; * raMgavijayane ziSya kahe, nemavijayane neha. sura0 nave rasathI bharapUra nATaka joIne, rUdranuM dhyAna calAyamAna thayuM, ane te uMcu mukha karI nATakaNane jovA lAge che 19 che evI rIte raMgavijyajInA ziSya nemavijayajIe bIjA khaMDanI ekavIsamI DhAla prema sahita kahI che 20 che meha pAmyo nRtya dekhatAM, nATakI nakha joI tAma; vidhAye viparIta rUpa karyuM, nIcuM rUdre dIThuM nAma 1 pratimA sthAne purUSa eka vacana cAra dIze teha; pAMcamuM mukha uMcuM khara taNuM, bhaMbheMkAra bhuMke jeha. 2 kaThiNa citta rUDhe karI, kara nakhe khuMdhuM kapAla; brahmA vidyA nAzI gaI, hasta coTayuM vikarAla. 3 evI rIte tenuM nATaka joI rUdra, tenA nakhathI meha pAmIne nIcuM jevA lAgyo, tyAre vidAye pitAnuM rUpa badalI nAkhyuM che 1 che tyAre pratimAnI jagAe, eka cAra mukhavALe purUSa teNe dITho, ane tenuM pAMcamuM ucu gadheDAnuM mukha hatuM, ke jethI te bhuMkato hato ke 2 paNa rUDhe haiyuM kaThaNa karIne potAnA hAthanA nakhe karI tenuM kapALa phADavA mAMDayuM, te vakhate te vidyA nAzI gaI, ane mahAdevanA hAthamAM te mAthAnI tuMbaDI ceTI rahI che 3 che Page #158 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. (145) kapANika nAma rUdranuM, te dinathI kahe leAka, ekadA rUdra gIrI bedu, vimAna besI tajI zAka 5 4 5 vaNArasI vana jAyatAM, vIra ubhA dharI dhyAna; gaiArI zakarane kahe, tuma bhAI rahyA mukI mAna 5 5 5 priya kAraNi suta sajamI, tume ati laMpaTa bhUra, hAsya karI haMma rU bhaNe, dhyAna karU eha cUra. 6 ane te divasathI leAkeA tenu kapAlika nAma kahevA lAgyA. eka divasa te rUdra ane pArvatI zeka cheDIne vimAnamAM beThA // 4 // tyAMthI trANArasI nagarInA venamAM gayA, tyAM teoe zrI vIra prabhune dhyAnamAM joyA, tyAre pArvatIe kahyu ke, A tamArA bhAI ahu kAra tajIne ubhA che !! pa aa A te saghaLAone priya tathA saMjamanA dhAraNu karanArA che, ane tame te mahA lapaTa ane viSayI che; evI rIte pArvatIe rUdranI hAMsI karavAthI, teNe kahyuM ke, hamaNAM huM tenA dhyAnane nAza karU chuM // 6 // rUdre upasarga mAMDIyA, medha vRSTi karI dhAra; gAja vIja dhaNuM garagaDe, vAdha sihaM sarpa dhAra ! 7 ! vAyu ane pASANanI, vRSTi kIdhI ghaNI vAra; rAta sadhalI upadrava kI, jina mana na calyuM lagAra. 8 prabhAta duvA ziva ciMtave, meM pApI kIdha akAja, merU sarikhA nizcala muni, kSamAvata jinarAja, 9 nidA gurU ati dhaNI karI, mahAvIra dharyuM nAma; bhakti bhAve pAca cAMpIyA, khar mastaka paDayu tAma 510 // have rUdre tyAM gAjavijanA ghaNA gagaDATa sahita, atyaMta varSAda varasAvye; tathA vAgha, siMha, sarpa vigerenA aneka bhayakara upasargo karyAM nA cha aa vaLI, tAkAnI pavananI, patharanA varSAMdanI, vigere AkhI rAta prabhu upara viTaMbanA karI, teA paNa jinezvara prabhunuM mana jarA paNa calAyamAna thayuM nahIM ! 8 5 savAra paDI tyAre rUdra vicAravA lAgyA ke, me pApIe bahu kharAba kAma karyuM che, kAraNake merU sarakhA dhIraja vALA, kSamAvata jinezvarane meM upadrava karyo che ! 9 5 jeNe mAhAvIra nAma dhAraNa karyuM che, evA A gurUnI meM bahu niMdA karI che, evI rIte bhAva sahita bhakti pUrvaka mahAvIra prabhunA pagane (dAbatAM) sparza karatAMja tenu gadheDAnuM mAthuM tuTI paDayuM // 10 // DhAla bAvIsa mI. enI prIta purava puNya pAmIye--e dezI. ajJAnI maDhe AcaryuM, caturmukha brahmA tehe, sAjana; brahmavidyA nAme jANo, jina sAsana satya ehahe. sA. / / 1 / suNajo vAta sAhAmaNI-e AMkaNI. jina vAMdI rUdra ghare gayA, gArIsuM ati bahu nehahe; mA 19 Page #159 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (146) khaDara je. sAMbhaLe kAma zuM zuM kare, vidyAbale zaMkara tehahe. sAsu2 sasare sAlo ghaNuM pIDIyA, mAne gaNe nahIM keha; sAgara brAtAe pAravatIne pUchIyuM, harathI kema rahe vidyA chehe. sAsu. 3 sajane tame A uttama vAta sAMbhaLaje. ajJAnI lekee A brA vidyAne, caturmukha brahmAnuM rUpa ApI Izvara tarIke mAnyuM. 1 ! have evI rIte jinezvarane vAMdine rUdra ghera jaI, pArvatI sAthe atyaMta prema bhAvathI vartavA lAge. have zaMkare vidyA baLe zuM zuM kAma karyuM te sAMbhaLajo re 2 teNe potAnA sasarA, sALA, vigerene bahu duHkha dIdhuM tathA te koIne mAne ke gaNakAre nahIM, eka divasa pArvatInA bhAIe pArvatIne pUchayuM ke, rUdrathI vidyA ye vakhate cheTI rahe che? pArA gairI kahe bhAI sAMbhalo, sarIra rAkhe vidhA purahe; sAva kAma evA zaMkara kare, tava vidhA rahe dUrahe. sA. su. | 4 bhaganI saMtoSI vacana rase, kaDa ra upAya; sA hara bairI zaMkara same, khaDage haNyA be kAyahe. sA. su che 5 izvara adhogati pAmI, vidhAe viDaMbIyA loka sA. marakIe mANasa mare, rAja bhUvana prajA zakahe. sAsu che 6 pArvatIe kahyuM ke, he bhAI, te te potAnA zarIramAM vidyAne pUrI rAkhe che, paNa je vakhate te kAmavilAsa kare che, te vakhate vidhA tenAthI cheTI rahe che ja pachI mIThA vacanothI bahenane saMtoSIne, teNe kapaTa karIne, zaMkara ane pArvatInA tevA samayane lAga joI bannene taravArathI mArI nAkhyA che 5 che tyAMthI marI rUdra nIca gati pAme, ane vighAe tyArathI marakInuM rUpa laI, lekane mArI duHkha devA mAMDayuM, ane tethI rAja darabAra tathA prajA vigeremAM dilagiri phelANI dA nimitta jeI nimitio kahe, vidyA saMtApe sArahe; sA AcaraNa jene bedu muA, liMga upara jaLAdhArahe. sAsu7 | zIkhAmaNa ehavI kare, vidyA saMtoSAye caMgahe sAru tava leke sad tima karyuM, jeni upara Tha0 liMgahe. sA. su. 8 che pujI pratiSTI vaMdI, tava roga saMga gayA dUrahe sAru vidhAe vighana nivArIyAM, sukha saMtAna ghara pUrahe. sAruM su che ? pachI eka tiSIe je je lokone kahyuM ke, vidyA naDe che, mATe je kAma karatAM teo baMne mRtyu pAmyA che, te liMga upare jalAdhAri karavAthI vidyAne saMtApa nAza pAmaze 7 che ane lekene kahyuM ke tema karyAthI vidyA khuzI thaze; pachI tyArathI lokoe tenuM liMga cenimAM sthApana karI pUjavA mAMDayuM che8 che evI rIte pratiSThA karIne tenI sevA karIne vaMdaNuM karI, tyAre gAdi duHkha sarva nAza pAmyuM, ane e vigha (upadrava) vidyAe vidAravAthI leke bharapura sukha pAmyA ane putrAdithI ghara bharAI gayA che 9 che Page #160 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (147) hasta pAya mastaka nahIM, jalAdhArI mAMhe liMgahe sAru nirlaja loka lAje nahIM, bIlI dhaMture caDhe aMgahe. sAsu. 10 murakha mUDha mithyAtiyAM, hasta zira kaMThe bAMdhe teha, sA. harahara mukha haIDe dhare, puje pakhAle vaLI jehatuM. sAsu mA 11 che manovega kahe sAMbhala, pavanavega tame sArahe; sA . satya vacana je jina taNAM, dharaje mana niradhArahe. sAva su che 12 che tene hAtha, paga ane mAthu nathI, phakta jalAdhArImAM liMganI sthApanA karI; chatAM nirlaja leke lAjatA nathI, arthAta evI nirlajarI sthApanAthI zaramAtA paNa nathI, ane tenA aMga upara bIlI ane dhaturo caDhe che ! 10 che vaLI murakha ane muDha ajJAnI tevAM cInha (liMga) hAthe, mAthe ke gaLe bAMdhe che; ane tene hadayamAM dhAraNa karI meDhethI "harahara mahAdeva" zabdo bolI tene snAna karAvI pUje che. 11 pachI mane vega pavanavegane kahevA lAgyuM ke, he bhAI, jinezvaranAM vacane tame manamAM satya karIne je mAnaje 12 che satya dharam jinavara taNe, jIhAM joIe tihAM sArahe; sA je nara ni citta dhare, te pAme bhava pArahe. sA. su che 13 che mithyA mata je mahIyA, ghelo te mUDha gamArahe; sAva asatya vacana valI Acare, bhava bhava bhamase saMsAra. sA. su. 14 pavanavega tava bolIo, sAMbhaLe bhAI caMgahe; sA satya dharama jInavara taNe, te upara muja raMgahe. sA0 su| 15 che hamezAM jinezvaranoja dharma satya che, ane jyAM joIe tyAM teja eka sArabhUta che, mATe te dharmane je mANasa nizcala mane karI dhAraNa kare te A bhavasamudrathI pAra pAme che 13 che je mUrkha ane gamAra mANaso mithyA matamAM DubelA che, teo, juThAM vacanane aMgIkAra karavAthI A saMsAramAM bhavabhava bhamaze . 14 che te sAMbhaLI pavanavega kahevA lAgyuM ke, he bhAI, kharekhara jaina dharmaja satya che, ane te upara mane saMpUrNa zraddhA che ke 15 che kudeva kuzAstra kugurU sadu, meM parIharyo mithyA dhamahe; sA vacana tamArAM sAMbhaLI, bhAMgyo saghaLo mana bhamahe. sAsu che 16 sudeva sugurUne AdayAM, Adaryo jainano dharma sA. mitra manoratha muja phaLyA, azubha TaLyAM muja kahe. sAsulagA zrI hIravIjaya surI taNe, zubha vijaya zISya teha; sA. -bhAvavijaya zISya tehanA, zIdhIvijaya zISya hatuM. sAsu. 18 vaLI tamArA vacane sAMbhaLavAthI mArA mananAM saMdehane nAza thAya che, ane AjathI khoTA deva, oTo dharma tathA khoTA gurU rUpa mithya tvane meM tyAga karyo che 1dA vaLI he mitra AjathI meM sAcA deva (jinezva ) sAcA gurU (jina gurU ane Page #161 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (148) khaMDa 3 je. sAce dharma (jaina dharma) aMgIkAra karyo che, ane Aje mArA mane ratha pUchI bhUta thaI pApa kamone nAza thaye che . 17 che zrI hIravijaya sUrInA ziSya zubhavijaya, tenA ziSya bhAvavijaya tathA temanA ziSya siddhavijaya thayA che ke 18 rUpavijaya raMge karI, kRSNavijaya kara joDahe; sA raMgavijaya kavirAjanI, nAve kaI heDahe. sA. su che 19o khaMDa bIje para thaye, DhALa bAvize sArA sArA nemavijayane nitya pratye, jagamAMhIM jayakArahe. sA. su. 20 che tenA ziSya rUpavijaya, tenA ziSya kRSNavijaya, tathA tenA ziSya raMgavijaya nAme kavirAja hatA, ke jenI tulanAM kaI paNa karI zake nahIM 1lA evI rIte bIje khaMDa bAvIsa DhAlee karI saMpUrNa thaye, nemavijayajIne A jagatamAM hamezAM jayajayakAra thAo che 20 che ' iti zrI harIhara brahmA caMdrayama suredra suragurU devAdi dUSaNanAmA dritiyAdhikAra saMpUrNa khaMDa 3 jo. sakala inavara paya namI, sadagurU caraNa nameva; trIjo khaMDa kahezuM have, nemavijaya kahe heva nA mane vega kahe sAMbhaLe, pavanavega tame caMga; mithyAta purANa vaLI dAkhavuM, pheravI rUpa uttama che re ! have nemavijayajI mahArAja kahe che ke, saghaLA jinezvarane namaskAra karIne, ane uttama gurUnA caraNa kamaLane namaskAra karIne trIjo khaMDa kahIMzu mAM 1 ke pachI mane vega pavanavegane kahevA lAgyuM ke, he bhAI beTA purANenI vaLI bIjI vAte paNa huM tamane kahuM chuM te tame sAMbhaLe ra che - DhADha pI. : mana madhukara mahI rahya--e dezI. vidhA prabhAve rU5 pATiyAM, be duvA sAdhu mahatare; pazcima pole praveza karI, kijazAlAe AvI saMtare; manovega buddhi vicakSaNe-e AMkaNI che 1 che daMDa dharI bhera ALavI, kALe ghaMTArava tAmare; siMhAsana beThA muni rUaDA, jovA maLyuM sau gAma. mane 2 che zabda suNI dvija AvIA, bele birUda ane re; dekhI jati prate e ke, bha muni pratyutara ekare ma che Page #162 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (149). pachI teo baMne jaNee pitAnI vidyAnA prabhAvathI rUpa pheravI uttama sAdhuone veza laIne, pazcima dizA taraphanA daravAjethI prarveza brAhmaNanI zALAmAM AvyA teo banemAM mane vega bahu buddhivAna che ! 1 che hAthamAM lAkaDI laIne, tathA bherI ane ghaTA vagADIne siMhAsana para caDI beThA, ane te vakhate AkhA zaheranA loko teone jevAne bhegA thayA che 2 | zabda sAMbhaLIne brAhmaNe AvI pahoMcyA, tathA teonAM keTalAMka vakhANa karavA lAgyA, ane jatine joIne kahevA lAgyA ke, tame amArA praznano uttara Ape che 3 che cha darzana chanuM mata taNuM, kare amadAvAda vizAlare; kaNa darzana keNu gurU ziSya javAba de dayApALare. ma0 4 vipra prate manovega bhaNe, sAMbhalo vipra sujANa; vAda vighA ame navI la, kevAM zAstra purANare. mae | 5 jati veSa ApaNe pALIo, gurU nathI ama taNe ziSare; pATalIpura jevA AvIA, nigarA chaIe dvIja dhiSare. ma0 6 tame amArI sAthe cha darzana ane chanuM matanA vAda vivAda kare, vaLI tame karyo dharma pALe che? tamAre gurU keNuM che? tathA tame konA ziSya che? he dayALu, tame tene uttara amene Ape che 4 che te sAMbhaLI mane vega brAhmaNane kahevA lAge ke, he brAhmaNe, amane vAda ke vidhA AvaDatI nathI; zAstra athavA purANe kevAM che? te paNa ame jANatA nathI 5 che. vaLI te brAhmaNa, ame te kevaLa sAdhune veza pALIe chIe, amAre kaI gurU ke ziSya che nahIM, ame te gurU vinAnAM chIe mAtra A pATalIputra nagara jevAne AvyA chIe ke 6 kopa karI dvija bolIA, suNe muni mUDha gamArare; vAda vivAda jANe nahIM, kema kIdhA bherI prahArare. mae 7 ghaMTArava bahu vAra karyo, siMhAsana beThA kemare; navI gurU vinA celA sAMbhaLyA, nagara ke premare. ma . 8 mAyA jati kahe sAMbhaLo, halAe vAvyA ghaMTa merIre; sahaje siMhAsana cAMpIA, na game to bezIe pherIre. mane 9 che te sAMbhaLI brAhmaNe krodhAyamAna thaI kahevA lAgyA ke, he mUrkha sAdhuo, jyAre tame vAda vivAda kaMI jANatA nathI, tyAre tamoe bherI ane ghaMTa zA mATe vagAthA? 7 che vaLI keTalIka vAra ghaMTA vagADIne siMhAsana para zA mATe caDI beThA, gurU vinA celA sAMbhaLyA nathI arthAta heya nahIM, temaja tevA nagarA gurU vinAnA celA upara koI paNa prema rAkhatuM nathI ke 8 te sAMbhaLI jati kahevA lAgyA ke, ane te mAtra ramujane khAtara ghaTA ane bherI vagADyAM che, vaLI saheja A si - hAsana para beThA chIe, je te vAta tamane pasaMda na hoya, te ame nIce utarIne bezIe ! 9 che Page #163 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (15) khaMDa 3 je. vipra vacana emaecare, kSa paNa kameTA dhutAre muni bhaNe vAiva tame suNe, satya ketAM lahIe mArare. mane 10 che te upara kathA kahuM, sAMbhaLajo sau sAthare; kaIka gAme eka zeTha rahe, gharamAM che bahu Athare. mA II putra be seThane ache, jInapALa ane jInadatare; gurU maLyA chanadatane, lIdhuM samakita satare. mA 12 che . te sAMbhaLI brAhyaNe kahevA lAgyA ke, tame sAdhune veSadhArI kevaLa dhutArA che; tyAre munio kahevA lAgyA ke, he brAhmaNe jo ame sAcI vAta kahIe che te ameneja mAra maLe tema che. 10 ke have te upara huM tamane eka vAtaja kahI saMbhaLAvuM chuM, te tame sarve sAMbhaLe; kaIka gAmamAM eka dhanADhya zeTha rahete hate. 11 tene jInapAla ane jInadatta nAme be putra hatA, eka vakhate janadattane gurUne melApa thavAthI teNe bedha pAmI samakata lIdhuM che 12 che sAcuM bole vaNa jatAM, kuDa kapaTa navi rAkhere; sAcA bola sadu kahe, nagara leka ema bhAMkhere. mane 13 che hATe beTho nitya rahe, A loka anekare; sAco jANI Ave ghaNA, bole vinaya vivekare. ma . 14 bhAI moTo mana ciMtave, mujane kIdho na citare; vyApArI moTo thayo, mAta pitA mana aMtare. ma. 15te vepAra karatAM paNa hamezAM sAcuM bolI jarA paNa kapaTa bhAva rAkhe nahIM, ane tethI nagaranAM saghaLA le ke tene satya bolanAro kahI belAvatA hatA13 che vaLI te hamezAM dukAna para bese, ane tene sAcA bole jANIne ghaNu mANaso tenI pAse AvI besIne, tene vinaya ane viveka sahita bolAvatA hatA . 14 che evuM joI tene mATe bhAI vicAravA lAgyuM ke, Ane dukAnane saghaLo bhAra upADavAthI hate naciMta thaye, vaLI te mATe vepArI thavAthI mAbApanAM manane paNa ghaNI ja ulaTa vadhI 15 che sAca bole lAbha kema hAe, phUDa kapaTamAMhi lAbhare; kUDo saMsAra saie kahyA, kuDo jaladhara Abhare. ma che 16 vyApAra karatAM dina dhaNA, gayA tava lAbha na dizere; mAtA pitA bhAI sahu malI, AvI beThA bole rIzere. mane 17 kahe bhAI tuM zuM kare, loka AvI bheLAM thAya; eha vyApAra kihAM zIkhIe, dravya leI kihAM khAyare. ma. 18 have hamezAM sAcuM bolavAthI vepAramAM lAbha thato nathI, kAraNa ke lAbha te Aje kuDa kapaTamAMja rahyo che, vaLI saghaLA leke A saMsArane, tema AkAzamAM rahelA meghane (varSIdane) paNa kapaTI kahe che ke 16 . evI rIte vepAra karatAM ghaNA di Page #164 -------------------------------------------------------------------------- ________________ - dharma parIkSAne rAsa. (151) vaso nikaLI gayA, te paNa kAMI lAbha na thavAthI, mA bApa, bhAI vigere tenA para gusse thavA lAgyA che 17 che teo tene kahevA lAgyA ke, he bhAI, A tuM zuM kare che? ane A lokone bhegA karavAmAM zuM phAyade che? AvI rItane vepAra te tuM kayAMthI zIkhe, ane A saghaLuM dravya tuM zAmAM khAI jAya che? 18 che ke lucco vezyA nArI zuM, ke gupta dAna dIdhere, ke koI vyasana paDayo che, tuM dIse che sIdhare. ma. 19 nAmAM lekhAM saMbhALIne, bolAve ladhu bhAIre; lAbha ThAme khoTa kema hoye, e zI kIdhI kamAIre. maH | 20 | DhALa pelI trIjA khaMDanI, sAMbhaLo bALa gopAlare; raMgavijaya kavirAya che, nemavijaya ujamALa. mane 21 che vaLI tuM lAge che to uttama mANasa! paNa tuM kaI vezyAmAM phasANe che? ke kaI chAnuM dAna Ape che? ke kaI evuM kharAba vyasana tane paDayuM che? 19 che pachI teoe saghaLAM nAmAM hisAba vigere tapAsIne tene kahevA lAgyA ke, vepAramAM lAbhane badale khoTa kema AvI che? Ate zuM te kamANI kIdhI che? | 20 che evI rIte trIjA khaMDanI pahelI DhAla thaI, raMgavijayanA ziSya nemavijayajI kahe che ke, he samasta zrotAo, tame te sAMbhaLe che 21 che tava belyo ladhu bhrAtae, tamane dravyanI huMza; koTi dhvaja thAo tame, phUDa karI lo luMsalA amane e nAvaDe, tumane te ghaNe lobha; beso hATe jaI have, gharanAM cho tame moja | 2 | sAce mAre cAlavuM, kahevuM mAre sAca; devuM levuM sAcanuM, INI pare pAluM vAya che 3 che te sAMbhaLI nAno bhAI kahevA lAge che, tamane nANuM meLavavAnI ghaNI hoMsa che; tame saghaLA kuDa kapaTa karI jagatane luMTIne bhale kaTi dhvaja (karoDapati) thAo. 1 vaLI tame gharamAM moTA che, ane tamone lobha ghaNe che, mATe tame dukAna para jaI vepAra kare, mane evo kuDa kapaTane vepAra karatAM AvaDato nathI 2 mAre hamezAM satya cAlavuM, satya bolavuM, tathA levuM devuM paNa satya mArage karavuM huM to mAruM satya vacanaja pALanAra--chuM | ka | samakita mAre pAlavuM, gurU vayaNa kema lopAya; jIva jAe te paNa sahI, kima karuM chuM anyAya. 4 evuM vayaNa te sAM malI, rIsa caDI vRddha bhAya; dhama thaI beThe have, ene kema kahevAya 5 che. pAMca zerI laI hAthamAM, nAkhI sAme laghu brAta; lAgI marma ThAme tadA, maraNa pAmyo jIva jAta che 6 Page #165 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (152) khaMDa 3 je. sAca bolyAthI e the, mane vega kahe tAma; punarapI vAta kaThuM valI, sAMbhalaje sahu AmA 7 mAre hamezAM samakita pALavuM, vaLI gurUnuM vacana paNa mArAthI kema lepAya? kadAca mAre jIva jAya, te paNa huM anyAya karuM ema nathI ! 4che tene evAM vacana sAMbhaLavAthI moTA bhAIne krodha caDyo, ane kahevA lAgyA, tuM te mATe dhamI thaIne beThA che, tane amArAthI eka vacana paNa zI rIte kahI zakAya? 5 | teNe hAthamAM pAMcaserI laI nAnA bhAI tarapha chuTI phekI. je tene marma sthaLe vAgI (eTale ke je ThekANe lAge to tarata jIva jAya), te tene lAgatAM ja tene prANa nIkaLI gaye. . 6pachI mane vega, brAhmaNane kahevA lAgyuM ke, sAcuM bolyAthI te nAnA bhAInA evA hAla thayA; vaLI paNa huM tamane eka bIjI vAta kahuM chuM te tame sAMbhaLo che 7 che ANe paDave sasare sUtA pahele paDave bAIjI, eka ghaDInI Dhala kare te karazuM rAjI, cheDe najI-e dezI. pUhita hari bhaTe jema lahIo, baMdhana tADana daMDa jehavuM hoya tehavuM bhAkhatAM, tema amane thAye bhaMDa, sahuke suNajo hAre tame sAMbhaLIne mata ko. sa-e AMkaNI che te dvijavara pabhaNe muni tame suNaje, haribhaTa taNI kaho vAta, ApavItI pachI parakAsa je sAMbhaLasuM teha khyAta. sane 2 veza dhArika mane vega kahe tava, suNajo vipra sujANa; ADakathA nira malI huM kahuM chuM, sAMbhale sukhanI khANa. sane 3 che he brAhmaNe je huM tamane kahu te tame sAMbhaLaje, sAMbhaLIne jarA paNa gusse thaze nahIM; haribhaTTa nAmanA eka brAhmaNane sAcuM bolavAthI jema baMdhana, mAra tathA daMDa sahana karavA paDyAM, tema kadAca amone paNa sahana karavuM paDe che ? te sAMbhaLI brAhmaNe kahevA lAgyA ke, te haribhaTTanI vAta ane saMbhaLAve, ane pachI tamArI vitelI vAta amene kaheje, ke je ame sAvadhAna thaI sAMbhaLazuM. 2 tyAre te munivezadhAri manovega kahevA lAgyuM ke, he suNa brAhmaNo, je eka ADa kathA huM tamane kahuM chuM, te pavitra ane sukhakArI che, te tame sAMbhaLaje che 3 che aMgadeza caMpApurI nagarI, guNasAgara mahArAja; hari brAhmaNa rAjagara che tehanAM, seve bhUpati pAya. sa 4 eka dina asUci TAlavA kAje, jhArI bharI cAlyo dara; mala mocane karI uThayo tava, dIThuM nadI AvyuM pUra. sa. 5 che zIlA taratI AvI jalapara, dekhI acaMbhyo tAma; vege jaIne nRpane vinavyuM, sAMbhalo ketaka svAma. sa6 Page #166 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. . (153). aMganAe dezamAM caMpApurI nAme nagarImAM guNasAgara nAme rAjA hatA, tyAM hari bhaTTa karIne eka rAjagora brAhmaNa hatuM, ke jenAM pagonI rAjA paNa sevA karate. 4 eka divasa te brAhmaNa kharacu jAvAne pAne ulo bharIne keTaleka cheTe gaye, ane dizA phAragata karI tyAMthI pAchA vaLatAM teNe rastAmAM nadImAM pANInuM pUra AveluM joyuM che 5 che tyAM teNe pANI upara eka pattharanI zIlA taratI AvatI joI tethI te Azcarya pAmIne rAjAne jaI kahevA lAgyuM ke, he svAmi, Ajate me eka Azcarya joyuM che 6 . bAhira bhUmi gayo dvega, nadI kInAre ubhe jAma; . moTI zIlA eka jalamAM taratI, dIThI ame abhirAma. sa. 7 parahitanI vANI sAMbhalIne, rAjA kahe vikhyAta; bhata jeTiMga vyaMtare chalIyo, asaMbhava bole vAta, sache 8. haribhaTa zAhI draDhatara bAMdhyo, DhIMka pATuM ghaNI mUke; bhopA ANyAM maMDala tava mAMDayo, cAbakha dorI na cUke. sa. 5 9 he rAjA Aje huM ghaNe dUra kharacu gaye hatuM, tyAMthI vaLatA jyAre nadI kInAre ubhe rahyo tyAre tyAM AgaLa eka moTI pattharanI manohara zilA pANImAM taratI AvatI meM joI che 7 che purehitanAM evA vacana sAMbhaLIne rAjA kahevA lAgyuM ke, Ane kAMte kaI bhUta, DAkaNa ke vyaMtara vaLage che, nahIMtara AvI asaMbhavita vAta bole nahIM te 8 ke pachI rAjAe haribhadrane pakaDIne baMdhAvyuM, tathA khUba pArTa, mukkIo vaDe mAryo, ane tyAM keTalAka bhUvAone bolAvI, maMDala karIne cAbakhAnI derIthI mAravA mAMDyo che 9 che dhUNe dhaMdhale akSata chAMTe, hAtha pAya zira phUTe; buba karete haribhaTa ciMte, maraNa AvyuM aNu khUTe. sa0 me 10 purohita kahe sAMbhalA nA lokA, jUThayuM bolyuM nehe sAca; bhUta jeTiMga vaLagyo nathI mujane, khoTuM hAsyuM hasya vAca. sa. 11 sIlA taratI nadIe na dIThI, choDAvo mAhArAja; guNasAgare tatakhiNa choDAvyo, haribhaTa pAmyo ghaNI lAja. sa. 12 tene khuba dUdhelIne dhuNAve, tathA cokhA chAMTe, ane tethI te hAtha paga tathA mAthu kuTIne buma pADI ciMtavavA lAgyuM ke, A vagara meMte maravAno vakhata AvyA che 10 che pachI te purehita rAjAne tathA lokone kahevA lAgyuM ke, ATalA vakhata sudhI te huM je bolyA hatA te saghaLuM sAcuM nahatuM, juThuM hatuM, vaLI mane kaI bhUta ke DAkaNa vaLagI nathI, meM to phekaTa mazkarI karI che ke 11 che meM na dImAM zIlA taratI joI nathI, have mane he mahArAja tame chuTo karo, pachI te rAjAe tene ekadama chuTe karyo, ane tethI te ghaNe ja zaramANe che 12 che ghare jaI purohita citta ciMte, muja mukha bhUpe kayuM kALuM satya vacana bolatAM mune phUTa, Iha sATuM kema vALuM. je 13 che Page #167 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (154). khaMDa 3 je. ekadA haribhaTa vanamAM cA, vADImAM vAnara dIThA; - rAjA gurUe zikhavyA nRta karavA, navarasa nATaka kare mIThA. sa 14 ramavA rAjA vanamAM gayo tehave, rANIsuM prema dharate; ekalo vanavADI jaI joI, dIThe vAnara nRtya karato. sa . 15 pachI te purohita ghera jaI vicAravA lAgyuM ke, A rAjAe mArUM bahu apamAna karyuM che, sAcu belatAM paNa mane mAra mAryo, mATe ene huM badale zI rIte vALI zakIza ke 13 che vaLI eka divasa te haribhaTTa vanamAM gaye, tyAM teNe vADImAM ke. TalAka vAMdarAone jeyA, tyAM teone teNe nAcatAM zikhavyAM che, jethI teo navarasathI bharapUra nATaka karavA lAgyA che 14 pachI eka vakhate rAjA rANInI sAthe prema sahita te vanamAM gaye, ane tyAM pote ekalo bagIcAmAM gaye, te vakhate teNe tyAM vAMdarAne nAcatAM joyA che 15 che nava rasa nATaka jotAM nahIM tRpati, A rANI jue eha; sAda suNI rAjA taNe bIno, vAnara nAThA tava teha. sa16 rANIne AvI nRpa kahe suMdarI, vAnara nRtya dekhyuM sAra; rAjasabhA AvI nupa beThe, mohita sahu parivAra. sa17 | - rAjA kahe saduka sAMbhalaje, kautika dIThuM meM Aja; navarasa nATika vAnara karatA, jotAM thakAM sIje kAja. sa18 che tyAre rAjAe rANIne sAda mArI kahyuM ke, A navarasothI bharapUra vAMdarAnuM nATaka tamAre jevuM hoya te Ave, paNa teTalAmAM te rAjAne avAja sAMbhaLIne vAMdarAo nAzI gayA che 16 che pachI rAjAe AvIne rANIne kahyuM ke, he suMdarI, meM Aje uttama vAMdarAonuM nATaka dIThuM; ane te vAra pachI te rAjA, rAja sabhAmAM AvIne beThe; jyAM prehita vigere parivAra sahIta AvIne beThelA pachI rAjA saghaLA lokone kahevA lAgyuM ke, meM Aje eka apUrva kautuka joyuM che, Aje me keTalAka vAMdarAone navarasathI bharapUra nATaka karatAM joyAM che, je jevAthI ApaNane ghaNe AnaMda thAya che 18 che tava rANI kahe meM nava dIThuM, suNaje loka vicAra; navI dIThuM sAMbhaLyuM Aje paheluM, bhUpati jhaMkhe asAra. sa che 19o hari hita kahe sAMbhalA sajjana, rAjane valagADa vanamAMhIM, e vacane tANI tRpa bAMdhyo, bhepA vaida malyA tyAMhiM. sigAra che dhUNe dhaMdhe le aMga pachADe, haribhaTTa nivAryA teha; nija haste rAjAnA baMdha cheDacA, vastra vibhUSita deha. sa| 21 che prAhita jANe bhUpati suNe lokA, vAnara nATika jema vArU nadImAMhe taratI thakI dIThI, tema sIlA satya mana dhArUM. sarara tyAre rANI kahevA lAgI ke, he leke A rAjA te juThuM bole che, kAraNa ke huM Page #168 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (155) tenI sAthe hatI chatAM meM te joyuM nathI, tema sAMbhaLyuM paNa Ajeja che 19 tyAre pelo haribhadra prohita paNa kahevA lAgyuM ke, huM loke A rAjAne vanamAMthI kaI bhUtane valagADa thaye lAge che, evuM sAMbhaLI lekie rAjAne bAMdhyo, tathA keTalAka bhUvA vaidya vigerene tyAM teDAvyA che 20 che pachI loko te rAjAne dhaMdhaLIne dhuNAvavA lAgyA, tathA tene mAra mAravA lAgyA, te joI haribhadre teone vArIne. rAjAne potAnA hAthe chuTo karIne, vastrAAdika paherAvyAM che 21 ke pachI te prahita rAjAne tathA kone kahevA lAgyuM ke, jema rAjAe vAMdarAonuM nATaka joyuM, tema meM paNa nadImAM pattharanI zIlA taratI joI le 22 zlokaH--asaMbhAvyanavaktavyaM / pratyakSamapiyadrabhavet // yathAvAnarAMta T tatharNataratirachI ? | je vAta asaMbhavita (na mAnI zakAya evI) hoya, ane te kadAca ApaNe najare joI hoya, to paNa te kaIne kahevI nahIM, kAraNa ke tema karavAthI, vAMdarAonAM nATaka, tathA pANImAM taratI zIlAnI mAphaka thAya che 1 che vacana suNI rAjA tava harakhe, satya vANI eha sAra; pratyakSa dIThuM te navi kahevuM, navi mAne mUDha gamAra. sa23 trIjA khaMDa taNI DhAla bIjI, kahI zrotAjana sAruM; raMgavijayano ziSya ema pabhaNe, nemavijaya kahe vArU. sane 24 te vacana sAMbhaLI rAjAne AnaMda thaye, ane hitane kahevA lAgyuM ke, tamAruM kahevuM barAbara che, kAraNa ke mUrkha loke je namAne, evI vAta najaronajara joI hoya te paNa kahevI nahIM ! 23 evI rIte raMgavijayajInA ziSya nemavijayajIe trIjA khaMDanI bIjI DhAla sAMbhaLanArAo vAste kahI . 24 dullA. haribheTanI kathA rUDI, vipra suNI tame teha adabhUta vacana muja bolatAM, tADana karaze deha 1che te vAva tava bolIyA, sAMbhalo bhAI bhUra; satya vacana tuma bolatAM, ame navI thANuM dUra | 2 | mAyA muni tava bolIyo, manovega vara vANa, kathA ka vaLI muja taNI, suNaje teha sujANa. 31 pachI mane vega brAhmaNane kahevA lAgyuM ke, uparanI haribhaTTanI vAta jema tamee sAMbhaLI, tema mane paNa tamane evI Azcarya janaka vAta karavAthI kadAca mAra khA ane 1 tyAre te brAhmaNe kahevA lAgyA ke, he bhAI, je tame satya vacana bolaze, te ame gusse thaIzuM nahIM ke 2 che tyAre te veSadhArI mane vega muni kahevA lAgyuM ke, have huM mArI potAnI vAta kahuM chuM te tame dhyAna daI sAMbhaLaje che 3 che Page #169 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (156) - khaMDa 3 je. DhAla trIjI. kesara varaNe hoke kADhI kasu mArA lAlae dezI.. zrIpura nagareho vaNikottama nAma mArA lAla, chanadatta zeTha zrAvaka kulakSAta; mArA lAla. jinadattA nAmehe kahIye tema nArI, mArA tehane putro guNavaMta dhArI. mA che 1 mAhare nAma dIdhA he jina caraNadAsa, mA bhaNavA mUkyA ho munivara pAsa; mA bhaNi gaNine hA vidyA aneka, mA gurUne ArAdhyo ho vinaya viveka. mA. me 2 eka dina mujane hA dIdhuM kAma, mA kamaMDala bharI Avo ho guNanAM grAma; mA mAraga bharavA ho cAlyo jAma, mA chokarAM ramatAM ho dIThAM tAma mA che 3 che zrI pura nAme zaheramAM janadatta nAme eka uttama zrAvaka vANIo rahetuM hatuM, tene jinadattA nAme strI hatI, tene huM mahAguNa putra chuM ke mAruM nAma jinacaraNadAsa pADayuM, ane pachI eka sAdhu pAse mane bhaNavA mokalyuM, tyAM te gurU pAsethI vinaya ane viveka vigerethI aneka prakAranI vidyA bhaye che 2. eka divasa te gurUe mane eka kAma soMpyuM ke, he guNavAna ziSya A kamaMDala bharI lAve, (pANIthI athavA keI bIjI vastuthI) tyAre huM te bharavA vAste jeTalAmAM raste cAlyo jAuM chuM, teTalAmAM meM keTalAka chokarAone ramatA joyA 3 che ramatA dekhI hai jevA rahIye, mAtra nizAlIe jaIne hA gurUne kahIyo mA jina caraNa dAsa he kare bahu kIDA, mA gurUcha kamaMDala ho nahIM bhare briDA. 4 jati jevAne hA nikalyA jAma, mAtra chAtra eka AvI ho kahe muja tAma; mA nAsI e he gurU AvyA eha, mArUThayA risa karaze hA bhAre tuja deha. mA che 5. bhayabhIta nATho hA tava huM jAma, mAtra kara dharI kamaMDala ho bIje gAma mA. jatAM jatAM ho AvuM eka gAma, mA- hastI pake hA lAgyo tAma. mA. 6. tyAM te ramatA jevAne huM thajo, paNa eTalAmAM eka nizALie gurU pAse jaI cADI khAdhI ke, jinacaraNadAsa to tyAM ramavA lAge che, kaMI kamaMDala bharavA gayo nathI che 4 ke pachI jeTalAmAM te gurU mArI tapAsa karavAne bahAra nikaLyA, teTalAmAM eka nizALIe AvI mane cetavaNI ApI ke, gurU tArI tapAsa karavA Ave che, mATe tuM ahIMthI nAzI jA, kAraNa ke te kopAyamAna thayA che, mATe kadAca tane rIsa karIne mAraze ke 5 pachI te huM bhaya pAmIne tyAMthI hAthamAM kamaMDala laIne bIje gAma javA sArU nAsavA lAgyo, paNa jAtAM jAtAM raste eka gAma AvyuM, tyAMthI eka hAthImane mAravA vAste mArI pachavADe thayo che6 che Page #170 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. * (157) pUrve kIdhAM che je jema pApa, mArA karivara kaDe hai na choDe Apa mA. bhayabhIta mujane he kaMpe deha, mAru kola kRtAMtaja ho sarikha teha. mA | 7 nAsI na sa ha kariyara Age, mA ciMtayuM meM kihAM ho raheluM lAge; mA bhIMDIno chareTa ho meM dITho jAma, mA DAle valagADo ho kamaMDala tAma mA che 8 che kamaMDalanAM mukhamAM hA huM jaI peThe, mA rIse bharI ho hAthIe dIThe; mA nAlue herI ho joyuM meM jAma, mA6 mAMhIM peThA ho dIThe tAma. mA 9 vaLI pUrva bhavamAM je me pApa karyA hatAM, tethI te hAthI mAro pallo (pIche) cheDe nahIM, ane te jama jevA hAthIne joIne mArU te zarIra bhayabhIta thaIne dhrujavA lAgyuM che 7 che. have A hAthI pAsethI nAzI javAya tema tema hatuM nahIM, te thI meM vicAryuM ke, have ApaNe zuM karavuM? paNa eTalAmAM meM eka vRkSanI DALa upara bhIMDIne cheTo laTako je temAM te kamaMDala valagADI dIdhuM i 8 ane huM te kamaMDalanA mehaDAmAM peThe, paNa te vakhate te kopAyamAna hAthI emane kamaMDalamAM pisatAM je, ane pite te kamaMDalanA nALavAmAM najara karI jevA lAgyo te, aMdara mane beThele je che 9 che mAhArI puThe ho peThe te nAga, mA6 nAsaMta he navI dekhuM lAga; mA kamaMDala mAMhIM ho kare bahu kaDa, mA ujAvAnI che na karUM jeDa. mA | 10 | kAla ghaNe mujane hA nA saMtAM thaye, mA gajavara keDo ho chAMDI na gaye mA ujAtAM mArI ho chUTI kAchaDI, mA- hastInuM tava ho suDe dharI haDI. mA. 11 nAge thaIne he nAThe huM tAma, mA rIse karIvara ho keDe jAma; mA nAMluM e nikaLI ho jouM chuM jeha, mAtra puThethI hAthI he nikale che teha. mAme 12 have te hAthI paNa mArI pachavADe te kamaMDalamAM peThe, ane tethI meM tyAMthI nAsavA mAMDayuM, paNa javAno kaMI lAga phAve nahIM; pachI te hAthI kamaMDalamAM mArI pAchaLa paDyo, tyAre meM tyAMthI nikaLavAnI ghaNuM tajavIja karI paNa te phegaTa che 10 che mane nAsatAM ghaNe vakhata lAge, to paNa te hAthIe mAro pIcho cheDyo nahIM; Akhare tyAMthI jAtAM jAtAM (nikaLatAM) mArI kAchaDI nikaLI gaI, te vakhate hAthIe doTa mukI pitAnI suMDhathI te pakaDI lIdhI che 11 che pachI huM to tyAMthI nagna thaI nATho, tyAre krodhAyamAna thaI hAthIe mArI keDa mukI nahIM, ane meM jyAre nALavAmAMthI nIkaLI najara karI, tyAre meM hAthIne mArI pAchaLaja temAMthI nikaLato je 12 nAyuo chedI ho nikaLyo deha, mAtra puMchane keza he valo che teha; mAru kopa karI meM ho dIdhI gAla, mAmara mara hAthI he tuM akAla. mA me 13 pApI je nara ho para pIDA kare, mAru gajanI pare ho Page #171 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (158) khaMDa 3 je. te nahIM saMcare, mA avakAsa lahIne he nAThe du jAma, mA apara nagara ho dITha meM tAma. 14 jinavara bhavana ho dIThuM meM caMga, mA. muja mana upane he bolo raMga; mAtra bhAva karIne he vAMdhA arihaMta, mAnirAbharaNa ho bhAsura mAhaMta. te 15 - - te hAthI nALavuM phADIne bahAra nikaLe, paNa mAtra tenI puMchaDIne eka vALa aTakI gaye, te joI meM tene krodha karIne gALa ApI ke, re! duSTa hAthI, tuM akALe (vaNakhUTe) mara! 13 che je pApI mANasa keIne duHkha Ape, tenA A hAthInA jevA hAla thAya; ema vicArato huM, avasara joIne tyAMthI nAsavA lAge, eTalAmAM keTaleka dUra meM eka gAma jeyuM 14 che tyAM meM eka suMdara jina maMdira joyuM, te joI manamAM atyaMta AnaMda thaye ane bhAva lAvIne, vastrAlaMkArathI rahita, tathA mahAtejasvI zrI arihaMta prabhunI pratimAne meM namaskAra karyo. 15 vAMdI karIne he 6 beThe jAma, mA nara nArI ho nAvi dekhuM tAma; mA zunya bhuvana che ho jinavara kerUM, mA nAme ThAme jouM abhi nerU. 16. ucI dRSTI he joyuM jAma, mAtra pIMchI kamaMDala ho dITha tAma; mA jatana karIne ho bAMdhyA che jeha, mA haste karIne ho utAryA teha.mA. 17che manamAMhIM hai vicAryuM ehavuM, mA vastra vidurNa ho karazuM kahevuM; mAtra zrAvaka sutane ho jAcuM ahIM kema, mA pIMchI kamaMDala ho dharIyAM teha. mAtra ne 18 pachI namaskAra karIne huM beThe, paNa tyAM keI strI ke purUSa mArI najare paDayuM nahIM, ane tethI te zUnya maMdiranuM nAma ThAma tapAsavA lAgyo che 16 e pachI jyAM huM ucI najara karI jouM chuM, tyAM meM eka pIMchI ane kamaMDala laTakatAM joyAM, je keIe sAcavIne bAMdhyAM hatAM, te meM hAthethI nIce utAryA che 17 che vaLI meM manamAM vicAryuM ke, huM vastra vinAne zI rIte rahI zakIza, vaLI zrAvakane putra thaI jAcanA paNa kema karuM? ema dhArI meM te pachI ane kamaMDala laI lIdhAM arthAta sAdhune veSa aMgIkAra karyo che 18 gurUjI pAkhe che dikSA meM lIdha, mA deza videze he vihAraja kIdha; mA- pATalIpuramAM hA Avyo chuM Aja, mA kathA kahI che ho meM mukI lAja. mA che 19 saMbaMdha kathAne ho kahyo che eha, mA dvijavara vAte he vicAro teha; mAre sAcAM vacana ho kahyAM che ane me, mA khoTAM vacana ma karaso tame. mA 20 khaMDa trIjAnI he dvAla kahI trIjI, mAtA sake hA kare che jIjI; mAtra raMgavija jaya he ziSya ema bole, mAtra nemavijayane he nahIM keItAle. 21 evI rIte gurUvinA meM mAre hAtheja dIkSA lIdhI, ane pachI eka dezathI bIje desa pharavA lAge, ane evI rIte pharatAM pharatAM Aje huM A pATalIpura zaheramAM Page #172 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (159) A chuM, evI rIte he brAhaNe meM mArI vAta zarama mUkIne tamane saMbhaLAvI che. 19 che vaLI he brAhaNe meM mArI vAtane evI rIte saMbaMdha tamane kahI saMbhaLAvyuM, ane te kharekharI che, mATe tene vicAra karIne bIlakula te beTI dhArAmAM? 20 che evI rIte trIjA khaMDanI trIjI DhAla sAMbhaLI zrotAjane jIjI kaheje kAraNa ke raMgavijayanA ziSya nemavijayanA sarakhI keInI buddhi che. nahIM; arthAta te vidvAna hatA che 21 che vipra vacana tava bAlIyA, sAMbhare ajANuM he kimahI na bolI, kali kema uge bhANunA khATAM vacana tame eca , dIse cho re labADa; DiMga DolyAM che aNu ghaDayAM, tume - rata mahA thA. 2 kamaMDalamAMhIM maya gala me, peThA cho eha jaThaka karI nikalatAM nAlaye, keza vacce mahA phUTa che te sAMbhaLI brAhANe kahevA lAgyA ke, he ajJAnI, AvI saMbaMdha vinAnI vAtathI ame tane zAmATe juThA na kahIye? kAraNa ke evA hAjIo thaIe to kalikALane viSe sUrya paNa kema uge che 1 che tame saghaLI juThI vAta karI che, ane tethI tame amane kaI lakhAMDa, pAkhaMDI ane moTA dhUtArA lAgo che, kAraNa ke tamoe je vAta kahI te saghaLI namAnI zakAya evI che ke 2 che. tame ane hAthI ane kamaMDalamAM peThA, e vAta, tathA vaLI hAthI Akho temAMthI bahAra nikaLe, ane mAtra tenA puchaDAne vALa nALavAmAM aTakI gaye, te saghaLI vAte tamArI juThI che. 3 mAyA muni tava bolIyo, sAMbhale vipra vicAra; vacana amArAM khaMDIyAM, asatya kayAM apAra 4 jUThAM vacana tume kAM karyo, je nahIM mAno ehaveda purANe je kahyAM, satya karo kAMI teha pA brAhmaNa tava te bolIyA, sAMbhalA bhAI sAra veda purANe nahIM suyAM, ehavAM vacana lagAra . 6 | te sAMbhaLIne veSadhArI sAdhu bolI uThyo ke, he brAhmaNe, tame amArA vacananuM khaMDana karIne ghaNuM ja cheTuM (asatya) karyuM che ke 4 ke tamee amArAM vacane khoTAM zA mATe karyo? je te amArAM vacane tame mAnatA nathI, te veda purANamAM paNa evAja gapATA hAMkelA che, tene tame satya karIne kema mAne che? 5 che te sAMbhaLI brAhmaNe kahevA lAgyA ke, he bhAI, veda athavA purANamAM evA vacane ame sAMbhaLyA nathI | 6 - dIThA sAMbhaLyA je hoya, veda purANe mAMhIMkapaTI ketA kAM nathI, vilaMba kare che kAMhIM zA mane vega tava bolI, suNaje vipra vicAra satya vacana muja bolatAM, zikSApAta la6 mAranA 8 brAhmaNa vacana valate bhaNe, sAMbhala mUDha gamAra cogya vacana parakAzatAM, keI navi dIce prahAra lAlA Page #173 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 3 je. vaLI tamee kadAca evA vacane veda purANomAM joyAM ke sAMbhaLyAM hoya, te che. kapaTIo tame te zA mATe kahetA nathI? vakhata zAmATe lagADe che ? 7 | tyAre mane vege kahyuM ke, he brAhmaNe, huM kahuM te eka vAta tame sAMbhaLe huM kadAca satyavacana tamene kahyuM, ane tethI tame gusse thaI mane mAro te? . 8 tenA uttaramAM brAhmaNoe kahyuM ke, he mUrakha gamAra, je tuM kharekharA vacana kahIza, te tane ke mAraze nahIM te 9 che DhADha vadhI. eka dIna dAsI daDatI, AvI zreNika pAsa re-e dezI. veSadhArI muni tava kahe, sAMbhalo dvijavara jehare. veda purANa supyuM e huM, tuma pAsa bhAkhazuM tehare. veSadhArI. 1 e kare jAMgala hastI nAgapure, pAMDava pAMca te jAtare; judhiSThara bhIma arjuna bhalo, sahadeva nakula prakhyAtare. veme 2 dharma rAjAe mana ciMtavyuM, puNya kIje apAra; vinaya karI teDAvIyA, khecara suranara sArare. 10 me 3. tyAre te veSadhArI sAdhu kahevA lAgyA ke, he brAhmaNa, veda ane purANamAM je vAta sAMbhaLI che, te ja tamane Aje karI batAvazuM 1 kurajaMgala dezamAM hastInApura nAme gAmamAM judhiSThara, bhIma, arjuna, sahadeva ane nakula nAme pAMca prakhyAta pAMDava bhAIo rahetA hatA ke je che temAMnA dharmarAjA (yudhiSThara) e manamAM khuba puNya karavAno vicAra karyo ane tethI vinaya pUrvaka, keTalAka vidyAdhara, deva, tathA manuSyone lAvyA che 3 ! brahmA viSNu mahezvarA, rUSi sahastra aThayAsI re; na kara joDI yudhiSThara bhaNe, brahmA kahone vimAsI re. ve che 4 dharma kehI pare upaje, ameM kare te kAja brahmA kahe yudhiSThara suNe, jAga mAMDI mahArAja re. ve che 5 azvamedha turaMgama haNe, puMDarIka mAhe hAthIre; gemedha puNya gAyaja haNI, ajamedha aja sAthI re. ve che 6 che rAjaya mahA jagamAM, narapati hame sArare, vividha cha jage kahyA, tehano puNya nahIM pArare. ve che 7 tyAM brahmA, viSNu, ziva tathA aDyAsIhajAra rUSio AvyA, te vakhate yudhiSThare hAtha joDI brahmAne pUchayuM ke, tamane Aje je huM puchuM, tene vicAra karI mane javAba Apaje che 4 mAre dharma karavAnI IcchA che, te te zI rIte thAya? te kaho, tyAre brahmAe kahyuM ke, he yudhiSThara mahArAja, eka moTA yajJane prAraMbha kare che 5 che azvamegha karI temAM ghaDAne hema, puMDarika yajJa karI temAM hAthIne hemo, tathA gomegha karI temAM gAyane hema, ane ajamegha karI temAM bakarAne Page #174 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. (11) uMme // 6 // vaLI rAjasUya nAmanA moTA yajJamAM rAjAne hemA, ane evI rIte judA judA yajJAmAM judA judA jIveA hemavAnA kyA che, ke je karavAthI pArivanAnuM puNya thAya che ! 7 rA zlokaH -- gosuvesurabhirhanyAt / rAjasUyecabhUbhujam // cAmetre caMdunyAta / puMDariovastinam // 2 // gemeghamAM gAya mAravI, rAjasUyamAM rAjAne mAravA, azvameghamAM gheADAne mAravA, tathA puDarika nAme yajJamAM hAthIne mAravA // 1 // tava rAjae prAraMbhIyA, rAjasuya jAganA nAmare; daita sadhalA rASe caDhacA, bhAMjI jaganA ThAmare. ve. 5 8 5 yudhiSThara rAja tava bhaNe, arjuna suNA tame bhAIre; zeSanAga teDe pAtAlathI, sAte rUSi vege naire. ve. / 9 / / te Ave teA kAraja sare, nahIMtA viNase nagare; arjune tava bANa mUkIya, phADayA bhUmi bhAgare. ve. / / 10 / / tyAre rAjAe rAjasUya nAme yajJanA prArabha karyo, paNa tethI saghaLA rAkSasee krodhAyamAna thaI, te yajJanI tamAma sAmagrIneA nAza karyo // 8 // tyAre yudhiSThara rAjA arjunane kahevA lAgyA ke, he bhAI, have tame pAtAlamAMthI zeSa nAgane, ane sAte rUSiene utAvaLA teDI lAvA // 9 // kAraNake teo Avaze teja ApaNuM kAma pAra paDaze, nahIMtara A saghaLA yajJa dhuLadhANI thai jaze, te sAMbhaLI arjune peAtAnuM mANa mArIne pRthvImAM kANuM pADayuM // 10 // bANa chIdre peThe arjunA, pAtAla gayA tAmare; nAga riSine sadu kahyuM, dhArA svAmi gAmare. ve. / 11 / zeSanAga rUSi sAtasu, vicArI karI sArare; dharma kAma karatuM ame, lIdhA saina keDe kArare, ve0 5 12 / bANa chIdra sadu nIkalI, daza kreDa te senAre, daitya sAthe saMgrAma kA, bhAgyA dAnava bInAre. ve| 13 / te bANuthI paDelA chidramAMthI arjune pAtAlamAM jai, zeSanAgane tathA Sione kahyu ke, huM svAmi tame amArA yajJamAM padhAre| / / 11 / pachI te zeSanAga sAte rUSi sAthe salAhu karIne, te dharmanuM kAma karavA vAste, asa`khya senA sAthe lIdhI. 12 evI rIte daza kroDanA lazkara sAthe teo te chidrane raste bahAra AvyA, ane tyAM rAkSasa sAthe laDAi karI, tethI rAkSaseA bhaya pAmI tyAMthI nAzI gayA // 13aa jagana sapUrNa tava thayA, pAMDava pAMca te harakhyAre; veda purANe belyu ehavu, vipra jIe tame parIkSAre. ve // 145 bhaTTa bhaNe munivara suA, satya vacana e mATure; smRti purANa veThe kahyu', kema thAe ama khATu. ve / 15 / 21 Page #175 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (162) khaMDa 3 e. pachI saghaLA ya niviSe saMpUrNa thavAthI pAMce pAMDavo AnaMda pAmyA; mATe che brAhmaNe veda purANamAM evuM kahyuM che, tenI tame parIkSA kare che 14 che tyAre brAhmaNee kahyuM ke, he munivaro, tame belyA te saghaLuM sAcuM che, ane te saghaLuM smRti, veda purANa vigeremAM kahyuM che, te amArAthI kema nA kahevAya? | 15 I - mAyA muni kahe sAMbhalo, vipra ehI ja vAte haya gaya pAyaka ahi pati, rUSivara cAlyA sAre. vege 16 . bANa chIdra samAyA sadu, vaLI nikaLyA jema, kamaMDala mukhe 6 karI, samayA bedu temare. ve che 17 tyAre veSadhArI munie kahevA lAgyA ke, jema te bANanA chidramAMthI, gheDA, pALA, zeSanAga tathA sAte rUSie AvyA ane gayA, tema huM ane hAthI kamaMDalanA maheDA vATe temAM jaI beThA che 16 17 ! vipra vacana bhaNe muni suNe, ghaTatAM dIse e deyare; vali vicArI ka ame, uttara deje soyare. ve. me 18 che kamaMDala mAMhIM hatI tume, mAyA eha saMdehare; ghaNe kAla bhamatAM thakAM, kema na bhAMgI bhIDI tehare. ve. 19 nAlue kuMjara kema nIkalyo, kema vaLagyo puMcha vALare, cAra saMdeha paDayA che bho, juo dayApAlare. veme 20 khaMDa trIje DhAla e kahI, cothI suNe suvisAre raMgavijaya ziSya ema kahe, nemavijaya ujamAlare. veo | 21 . tyAre brAhmaNe kahevA lAgyA ke, he munio e bane vAto te maLatI Ave che, vaLI ame eka vAta tamane vicArine kahIye chIe tene javAba Apaje che 18 have te kamaMDalamAM tame ane hAthI bane rahyA zI rIte ? ane tene ghaNo vakhata nikaLI gaye, chatAM te bhIMDIne chete kema tuTyo nahIM? 19vaLI te nALavAmAMthI hAthI zI rIte nikaLe? ane mAtra tene puchaDAne vALa zI rIte aTakI gaye? evI rItanI cAra zaMkA ane paDI che, te he dayALuM muni tame vicAro 20 che evI rIte trIjA khaMDanI cothI DhAla saMpUrNa thaI, raMgavijayanA ziSya nemavijaya kahe che ke, he zrotAjane tame AnaMdathI te sAMbhaLaje che 21 che jIna caraNadAsa bolyo jati, brAhmaNa suNaje vAte; agatya rUSivara abhina, purANa prasiddha e khyAta. 1 uTha hastInI dehaDI, sAyara samIpe vAsa; tapa japa dhyAna dhare badu, sAmagrI rAkhe pAsa rA jhelI mAjana pAtrane, snAne zuddha kare gAtra; sAyara tIre besI karI, bhAMI melyAM savi pAtra cheDA pachI te jina caraNadAsa sAdhu brAhmaNone kahevA lAgyuM ke, eka agatya nAme Page #176 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAma. (13) mATe ane navA rUSi purANamAM prakhyAta thaeleA che // 1 // sADA traNa hAthInA pramANanu' tenuM zarIra hatu, te haMmezAM, tapa, japa dhyAna vigerene sarajAma peAtAnI pAse rAkhIne samudrane kAMThe rahete !! 2 // te hamezAM peAtAnI jhALI, ThAma vA saNu vigerene samudranAM pANImAM sApha kare, tema pote paNa snAna kare, eka vakhate te saghaLAM pAtrA bheAMya mukI peAte dariyA kinAre beThA ! 3 ll cAlyA karavA snAna te, samudranI lAgI lehera; jala kalAle lIdhI sahu, upanyA rUSine jehera. 4 pujA sAmagrI mAharI, pApI jala dhie lIdhe, teA saMhArU ehane, tatra tihAM sAgara pIdha / / 5 / / eka calume e talA, pIdhA sAgara sarva; keTalAka DhAla peTamAM rahyA, huM kahu mUkI garva // 6 // pachI te snAna karavA lAgyA, paNa eTalAmAM samudranu' eka meAjI' AvavAthI sadhaLa vAsaNA dariyAmAM ghasaDAi gayA, ane tethI rUSine atyaMta krodha caDyo // 4 // ane vicAravA lAgyA ke, A pApI samudre mAre saghaLA pujAnA sAmAna laI lIdhA, te hamaNAMja tenA nAza karU, ema vicAri teNe te AkhA samudrane pIdhA. 5 teNe mAtra ekaja kAgaLamAM (ghuMTaDAmAM) AkhA samudrane lIdhe, ane vaLI huM ahaMkAra mukIne kahu chuM ke, te samudra ghaNA vakhata sudhI tenA peTamAM rahyo // 6 // dvija sadu ke tame sAMbhalA, purANa prasidhA tAMma; iMdrimAM samAyA jo sahI, te 'hastI behu ThAMma. 7 agastya rUSie pIdhA sahu, vAhANu sAyara maccha; eha vAta mAnA kharI,te mAharI vAtA sacca. 8 viJa bAlyA tava sahu malI, purANamAM vAta manAya; tuma vayaNa kema leApIye, lAgyA tumAre pAya. 9 mAyA muni tava bAlIyA, brAhmaNa muje vAta; apara vAta purANe kahI, sAMbhaLaje vikhyAta 5 10 // vaLI he brAhmaNeA tame sAMbhaLeA, purANAmAM kahyu che ke, te saghaLA samudra te rUSinI iMdrimAM samAyA, teA huM ane hAthI banne kamaDalamAM samAyA, temAM zuM Azcarya che? / / 7 ! vaLI te agastya rUSie saghaLA vahANA tema maccha sahita te samudrane gaLyeA; e vAta jo tame sAcI mAnatA hai| te! mArI vAta paNa tame sAcI mAnajo !! 8 ! tyAre saghaLA brAhmaNA ekaThA thai khelyA ke, e vAta purANamAM kahI che, te te tamArA vacane amArAthI kema kheTA kahevAya? mATe ame tamAne page lAgIye chIe ! 9 dhA vaLI te vaiSadhArI muni brAhmaNAne kahevA lAgyA ke, bIjI paNa evIja vAteA purANeAmAM prasiddha che, te tameA sAMbhaLajo ! 10 // DhAla pAMcamI. naMda saluNA nadanAre lAla, teM mune nAMkhI che kdamAMre leAla--e dezI. zraSTi upAi brahmAnI kahIra lAla, bhUtala vAyu vanaspati mahIre lAla; svarga mRtyu pAtAlamAMre lAla, chatra upAyA ujamAlUmAMre leAla // 1 // Page #177 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (164) khaMDa 3 je. rUdra rUdrapaNuM tava karyuM re lola, brahmA sRSTivege saMhare lola, pralayakAla varatAvuM AjathIre lola, ame Izvara evuM kAjathIre lola.2 viSNu vAta vicArI ehare lola, bhavana caMda pAlasaM tehare lelaka udaramAMhIM jaga lIdho sare lola, jIvAdika tava rAkhyA bahure lola.3 veda purANamAM kahyuM che ke, pRthvI, vAyu, vanaspati, svarga, mRtyu, pAtAla tathA saghaLA ja brahmAe harSathI utpanna karyA che mA 1 pachI mahAdeve potAnuM bhayAnaka paNuM pragaTa karI vicAryuM ke, brahmAnI banAvelI A sRSTine huM nAza karuM, ane vaLI huM Izvara chuM mATe AjathI pralayakALa vartAvuM che 2 che tyAre viSague vicAryuM ke, ApaNe te A AkhA jagatanuM arthAta cauda bhuvanenuM rakSaNa karazuM, ema vicAri teNe A jagata jIvaAdika saghaLI vastuo pitAnA peTamAM laI rAkhI 3 viSNu pahADayA jaI vaDa pAnaDere lela, brahmA jee rAma rAnaDere lola; bahu kAla gayo jaga jevatAre lala, dekhe nahIM aNakhovatare lola.4 talasIno choDa tava dIThaDArelola, brahmA Avyo dIla karI mIThaDe re lola; agatya rUSi dIThA eTalere lola, beha tApasa ekaThA malere lela, 5 abhyAde abhyAde karIre lola, kaTe valagyA bAMhI dharIre lola; sanmAna dIdhuM brahmA bhaNI re lola, Asana upara beThA dhaNIre lola. 6 pachI viSNu te vaDanAM pAna upara jaIne sUI rahyA, ane brahmAe tenI dareka vanamAM pharIne zodha karI, ane ghaNe kALa vItI gaye, te paNa vAelA jagatane ghaNuM ghaNuM jetA paNa kaMI patto lAge nahIM e ja che evAmAM eka tulasIne cheDo jovAmAM AvyuM, tethI brahmA dIlane viSe hara khAte harakhAte tenI pAse AvyuM, eTalAmAM tyAM teNe agatya rUSine joyA, e pramANe bane tApase tyAM ekaThA. thayA che 5 | abhyAde, abhyAde zabdo bolIne banne jaNAe keTI karI, tathA agatye rUSie brahmAne hAtha jhAlI AdaramAna dIdhuM, ane pachI teo bane Aja sana para beThA che 6 che agatya kahe brahmA suNore lola, kema padhAryA mujane bhaNere lola; ciMtAtura dIse cho ghaNuMre lela, kaheje svAmi kAja ApaNu re lola. 7 dhAtA tava bolyA vahIre lola, agatya suNe vAte sahare lola, mRSTi nipAI meM Adara karIre lela, pApI nara koNe saMharIre lola. 8 joyuM jagatra na dIThuM kahIre lola, ghaNe kAla bhamI mahore lola; bhuvanacAdanI AzaoN mUkIkharIre lola,durjanakarNakIdhAviNAsahArelola.9 pachI agatye rUSie brahmAne pUchyuM ke, Aje ApaNe ahIM zAmATe padhAravuM thayuM ? tame kAMIka ciMtAtura dekhAo che, vaLI mArA gya kAma kAja pharamAvaze? 7 tyAre brahmA ekadama bolI uThyA ke, he agatya, meM je A sRSTi mehenata laI Page #178 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (165) nipajAvI, te keNe pApIe tene saMgharI rAkhI che . 8. vaLI A duniyAmAM cAre kora rakhaDIne meM sRSTinI traNe jagatamAM zedha karI paNa kaMI patto maLatuM nathI, mATe meM te have A cauda bhuvananI te AzAja cheDI che; mATe A nAza te kyA duSTa mANase karyo che? 9 ! agatye rUSi bolyA tadAre lola, sAMbhale brahmA phaSi mudAre lola, talasIDalevalaehano relola, sarasava jevaDokamaMDalatehanere lola. 10 kamaMDala mukhamAM pesI re lola, vizva ApaNe vege hAere lola; brahmAne AnaMda AvI re lola, peThe kamaMDalamAM bhAvIye re lola. 11 kaDI madhe e che jadAre lola, vaDa vRkSa meTo dIThe tadAre lola; DAle caDhI je pAnanere lola, nidrAmara dIThA tihAM kAnanere lola. 12 tyAre agatye rUSi bolyA ke, he brahmA huM tamane je kahuM te AnaMdathI sAMbhaLe, A tulasInA jhADanI DAMkhaLIe tenuM sarasavanAM dANu jevaDuM kamaMDaLa laTake che. 10 mATe je A kamaMDaLamAM tame pesI jAo, te AkhuM jagata tamArI najare paDaze, te sAMbhaLI brahmA rAjI thaI, te kamaMDalamAM dAkhala thayA che 11 che tenI kuMDImAM joyuM te eka moTuM vizAla vaDanuM jhADa teNe joyuM, ane tenI DALa upara caDIne juve che te pAMdaDA para viSNune uMgha kheMcatA joyA che 12 pAse AvI joye jehare lola, kaNa purUSa dIse che ehave lola; kiMvAviSNudhaTegovAlIyorelela, harivinAneebhUpAlIye re lola. 13 vaDapAne sutA jaganAthajIre lala, uTho svAmi male deI hAthachare lola; sAdakI ucArgoviMdadhasIrelola, brahyAmabhAAnaMdahasIre lola. 14 nArAyaNe pu tadAre lela, tumeM padhAryo kema mudAre lola; badhAmukhatadabAlyAecuM relola, sAMbhalo viSNu kahuM je sure lola. 15 pachI tenI pAse AvI jaIne brahmAe vicAryuM ke, Ate ke purUSa haze? kharekhara A vigu govALIo lAge che, kAraNake ahiM te vinA bIje rAjA ke heya? | 13 che pachI brahmAe bUma pADI kahyuM ke, he jagatanA nAtha, tame A vaDanA pAna upara zAmATe sutA che? mATe A hAtha jhAlIne uThe te sAMbhaLI viSNu ekadama uThyA, ane hAsIne brahmAne AnaMda pUrvaka maLyA che. 14 . pachI viSNue brahmAne puchayuM ke Apa Aje ahI kema padhAryA? tyAre brahmAe kahyuM ke, viSNujI je vAta banI che te saghaLI tamane kahI saMbhaLAvuM chuM 15 sarajI kRSTI na dekhuM kahIMre lola, ghaNe kAla huM bhamyo mahIre lola; dIThA jANa Atumakanerelola, kosvAmiAsAamakanerelola. 16 viSNu tava bolyA sahAre lala, sAMbhalo brahmA rUSi vahI re lola, caMda bhUvana nipAyA tumere lola, tehanI rakSA kathvI amere lela. 17 Page #179 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) khaMDa 3 . rUThe java mAMDa saMhAranere lala, pralaya kAra kare apAranere lola; udaramAM tava vege karIre lala, suSTi tamArI meM dhIre lola. 18 meM A AkhI sRSTi nipajAvI, paNa te kyAM dekhAtI nathI, tene zedhavA vAste huM ghaNe vakhata bhaTakyA, paNa kaMI patto maLe nahIM, tethI te amArI AzA tamArI pAsethI phaLaze, ema dhArI tamane IhAM sutelA joI tamArI pAse Avye chuM ke 16 che tyAre viSNue kahyuM ke, he brahmA rUSi A cauda bhUvane tamee utpanna karyA, tenI rakSA amAre karavI che ke 17 che paNa eTalAmAM mahAdeve tene pralaya karI saMhAra karavAno vicAra karyo, tethI ekadama tamArI sRSTine meM mArA peTamAM nAkhI tenuM rakSaNa karyuM che ke 18 che vacana suNI rIjhayA tadAre lola, bhalo kIdho tame ama mudAre lola; svAmi bhuvana dekhADe have re lola, jIva amAre ghaNuM re lola. 19 hari bhaNe sAMbhalo rUSi tame re lola, mukhamAM pese jaI ujamere lola; sRSTi juo tamArI ehavare lela,bhAge mananA sadasaMdehavIre lela.20 khaMDa trIje hAla pAMcamIre lola, zAtA sahu janane gamIre lela; raMgavijayane ziSya ema kaherelola,nema tejasa jagameM lahere lela.21 te vacane sAMbhaLI brahmA khuzI thaI kahevA lAgyA ke, tame amArA para bahuja upakAra karyo che, paNa te svAmi have te bhuvananAM (sRSTinuM) darzana ane karAve, kAraNa ke te jevAne amAre jIva bahu Atura che ! 19 che tyAre viSNue kahyuM ke, tame khuzIthI mArA mohaDAmAM pesIne tamArI sRSTinAM darzana karI le, ke jethI tamArA mananI zaMkA dUra thAya che 20 che evI rIte trIjA khaMDanI pAMcamI DhAla sAMbhaLanArAne AnaMdakArI che, raMgavijayanA ziSya nemavijayajI kahe che ke, AthI mane jagatamAM ghaNe jasa maLaze ke 21 che ku. brahmA mukhamAM peThA jaI, cauda bhuvana dIThA tyAMhiM svarga mRtyu narakA vAsa, parvata sAgara mahimAMhIM nA suranara kinnara devatA, hayagaya paMkhI aneka udaramAMhiM dIThe sa, jotAM kAla , gayo cheka che 2che adhe dvAre nikalavA, brahmAe vicArI vAta mela mUtra aruci bhaMDArane, durgadha gaMdha utapAta rA pachI brahmAe viSNunA mukha vATe udaramAM jaI svarga, mRtyu, pAtAla (naraka) parvata, samudra, jamIna vigere cauda bhuvana joyA che 1 che tyAM devatA, manuSya, kinnara jAtinAM deva, gheDA, hAthI tathA aneka jAtanAM pakSa vigere jotAM jotAM keTaleka vakhata nikaLI gaye che 2 ! pachI brahmAe vicAryuM ke, have viSNunA adhe dvArethI mAre nikaLavuM, paNa tyAMte, viSTA, mutrAdika asuci bharelA padArthone lIdhe atyaMta durgadha AvavA lAgI che 3 che Page #180 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (10) bahAM nikalavuM navi ghaTe, vadane thAye bahu varSa nAbhi kamala je viSNunI, temAM kAThuM dehatA harSa. 4 pahelo kAja vicArie, tehane nA koI lAja viSNu nAbhine chidra karI, brahmA nika lyA Aja pA DuMTI valage keza aMgane, dhAtA na lahe lavaleza; brahmA tihAM valagI rahyA, mATu thayA valage keza dA tyAre vicAryuM ke, A dvArathI nIkaLavuM tene ThIka nahIM, ane je kadAca mehaDAne raste nikaLavA mAguM te ghaNAM varSo vItI jAya, mATe have te viSaNunAM nAbhikamaLamAMthI nikaLuM to ThIka thAya che 4 me kAma karatAM pahelAM vicArine karavAthI lajajA pAtra thavAtuM nathI, ema vicAri_vikharunI nAbhimAMthI cheda pADIne brahmA bahAra nIkaLyA che 5 che temAMthI nikaLatI veLA DuMTIe, brahmAnA zarIrane eka vALa vaLage tenI tene zuddhi rahI nahIM ane tethI te jyA aTakI rahyo ane tene lIdhe te ghaNA herAna thayA che 6 che nAbhikamala racanA karI, pAMkhaDI aSTa prakAra upara Asana purIyuMnAma kamalAsana sArA divasa tehaja Ade karI, padama jAta teha nAma; nAbhikamale hari upanyA, kathA jANe brahmAnI tAma | 8 | mAyA muni hasI bolIyA, vipra vicAri joya; veda purANa kathA kahI, sAcI jUThI hoya che - vipra vacana tava bolIyA, purANa prasiddha ema; sarva zAstramAMhIM kahyuM, khoTuM kahIye kema ke 10 che pachI viSNue nAbhi upara ATha pAMkhaDInA kamaLanI racanA karI, ane kamalAsana nAme Asana racyuM che 7 che ane te divasathI mAMDIne te brahmAnuM padama jAta nAma paDayuM, evI rIte viSNunI nAbhimAMthI utpanna thavAnI brahmAnI kathA jANavI che 8 ! pachI te veSadhArI muni hasIne bolavA lAgyA ke, he brAhmaNe tame vicAre ke, veda purANomAM evI je kathAo kahI che te saghaLI sAcI ke juThI che ! 9 ! tyAre brAhmaNoe javAba Apyo ke, e saghaLI vAta purANa vigere sarva zAstromAM kahelI prasiddha che, te amArAthI kema khoTI kahevAya? che 10 che . DhADha che. ghaDI eka ne rANI muMba, muMbo dariyare na jAya e dezI. manovega pavanavege bhaNI, sAmuM joI mitta; mitra vacana muja sAMbhalo, eka manamAM dhari citta. sAjanna sake sAMbhaLe che e AMkaNI | 1 | jema kamaMDala sarasava jeTale, maLe jaga mAyaMta; to kamaMDala meTAmAMhIM, gaja ame kema na pesaMta. sAra che Page #181 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (168) khaMDa 3 jo, jema coda bhUvana bhAre karI, tulasI hAla navi bhaMga tema mayagala muja bhArathI, bhIDI DAla naDaMga. sA| 3 | he sajajane tame saghaLA have mana daI sAMbhaLaje. pachI mane vega pavanavega sAmuM joI kahevA lAgyuM ke, he mitra eka citta daI tame mArA vacana sAMbhaLaje 15 jyAre eka sarasavanAM dANuM jeTalA kamaDalamAM AkhuM jagata samAyuM, te eka moTA kamaMDalamAM huM ane hAthI kema na samAI zakIe? . 2 vaLI jema cauda bhUvanenA bhArathI tulasInA jhADanI DAMkhaLI bhAMgI nahIM, tema mArA ane hAthInA bhArathI bhIMDIne cheta paNa tuTyo nahIM 3 che jema viSNu udaramAMhIM bhaLe, brahmA tihAM bahu kAla; apaNe jaga jotAM thakAM, ema kahe bAla gopAla. sA. | 4 kamaMDalamAMhIM beha bhamyA, sAva ka6 gaja jema; karI puDe bhame ghaNuM, nAThe jAuM tema. sA. pa . jema nAbhikamala chI karI, Akho niko deha, ADavAla valagI rahyo, brahmAne vaLI teha. sArA che vaLI jema viSNunA peTamAM brahmA ghaNu kALa sudhI rakhaDyo, ane AkhuM jagata teNe joyuM, ema saghaLA bALakathI mAMDI sarva keIpaNa jANe che ke 4 che tevI ja rIte huM ane hAthI kamaMDalamAM rakhaDyA; kAraNa ke tyAM hAthI mArI pachADI lAgyuM hatuM, ane tethI huM paNa temAM nAsato pharato hate che pa che jema DuMTImAMthI brahmA AkhAne AkhA nikaLI AvyA, paNa tene aDavALa, vaLagI rahyo che. 6 tema hastI nAlue nikaLe, puMchane vaLagyo keza; balavatare bahu bala ke, hAlyo nahIM lava leza. sA 7 che vacana suNI dvija bolIyA, sAMbhalo sAdhu nareza; kara joDI tuja pAya paDyA, utara nahI lava leze. sA. 8 mane vega mana ulasI, bAlyA madhurI vANa; pavanavega sa6 sAMbha, vacana virodha purANa. sArA che 9 che tevIja rIte hAthIne nALavethI nikaLatAM tenAM puchaDAne vALa vaLagI rahyo; te vakhate te baLavAna hAthIe ghaNuM jora vAparyuM, paNa te jarA mAtra hAlya nahIM ! cha che te vacana sAMbhaLI brAhmaNo bolyo ke, he mahAna sAdhuo te vAtane have uttara ApavAnI amArI zaktI nathI, ema kahI hAtha joDI tene page paDayA che 8 ke pachI manovega AnaMdathI pavanavegane miThe vacane kahevA lAgyuM ke, evI rIte purANanAM vacane eka bijAne maLatAM nathI 9 che je vizvaloka saghaLe gaLe, viSNue udaraja mAMhIM te kamaMDala bAhera kema rahyuM, kaho kema peThA tyAMhIM. sAme 10 che agatya tulasI jhADave, kamaMDala tuccha mojhAra; vaDa vRkSa taNe pAMdaDe, piDhayA deva merAra. sA. 11 che Page #182 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa, (16) e se jaga bAhira ghaTe, tihAM karaje vicAra vipra sahu purANanAM, vacana vidha apAra. sA. 5 12 che je viSague AkhA jagatane potAnA peTamAM gaLI lIdhuM hatuM, to phakta kamaMDalazA vAste bahAra rahyuM ane te pote paNa emAM zA mATe peThA hatA? 10 vaLI tulasInA jhADa upara agatya rUSi zI rIte rahyA? tema eka nAnA sarasavanAM dANA jeTalA kamaDalamAM moTA vaDanA jhADane pAMdaDe viNa paNa zI rIte sUI zakyA? 11 vaLI he brAhmaNe te kamaMDala vaDanuM jhADa vigere saghaLuM jagatanI bahAra kema ghaTe? tene tame khyAla karaje. evAM purANanA vacanomAM atyaMta virodha Ave che, ane ta khATAM che 12 che je brahmAdhyAye ke, mUkAe bhava pAsa; viSNunI nAbhikamale rahe, pAmyo duHkha nirAma. sA. che 14 che je jJAnavaMta brahyA hoya, te kAM pUje agasti; sRSTi mArI ke harI gayo, kaho rUSivara kihAM vasti. sAthe 14 che vaLI je brahmAnuM dhyAna dharavAthI mANase A bhavamAM bhamavA rUpa jALane nAza karI mokSa pAme che, te ja brahmA viSNunI nAbhimAM rahyA thakA atyaMta kaSTa pAmyA! te paNa AzcaryanI vAta che ke 13 vaLI je te brahmA jJAnI hota, to agatyane te zA mATe pUchatA ke, mArI suSTi keNuM corI gayuM? ane hAla te kayAM che 14 brahmAe sadu sarajIyuM, te sarajI nahIM eka nAra; rIMchaDIne seve sadA, kAmAMdha hoya gamAra. sA. 15 che nArAyaNa jANe sahu sRSTi taNe saMhAra, te sItAharaNa nahIM jANIye, pUcho sayala saMsAra. sA. ne 16 vaLI brahmAe AkhuM jagata banAvyuM, te temAM eka strIne zAmATe na banAvI? ke pite kAmAMdha ane mUrkha banIne rIMchaDI sAthe viSayAbhilASa tRpta karyo che 15 vaLI viSNue jyAre A AkhI dunIyAne pralayakALa pahelethI jANe, te pitAnIja strI sItAnA haraNanI vAta teNe kema na jANuM? ane AkhA jagatanA mANasone te vAte tene kema puchavuM paDayuM? ke 16 che jaDabaMdha bAMdhyA thakAM, chUTe saghalA leka; rAmacaMdra samaratha sadA, bhAMje sahune zoka. sI17 rAvaNa putra parAkramI, iMdrajita jenuM nAma; sakaLa saina teNe bAMdhI, lakSmaNane vaLI rAma. sA. me 18 vaLI je rAmacaMdranI sevAthI mANasanAM nibiDa baMdhano paNa nAza pAmI zeka kara thAya, teja rAmacaMdrane tema tenA bhAI lakSmaNane, ane teonI AkhI senAne rAvaNane bahAdura putra IdrajIte khuba jorathI bAMdhyA ! 17 me 18 che zoka sane upaje, ravi ugamata eha salpa visalya auSadhI, nAve to mare teha. sAme 19 22 Page #183 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (17) khaMDa 3 jo. haNumate vege karI, ANI sa5 visa5; rAma lakSmaNa senA taNAM, bhAMjyA sadhalA sabhya. sA // 20 // nija baMdhana jeNe nahIM TaLyAM, nahIM TalyA zAka satApa; paranAM te kema TAlaze, vicArA mahA pApa. sA. // 21 // khaDa trIje chaThThI DhAlamAM bhAMkhyA navanavA bhe; raMgavijaya ziSya ema kahe, nemane harSa umeda. sA // 22 L tyAre sahune dilagiri pedA thai ke, savAra thatA sudhImAM jo visalyA nAme () sehelAithI maTADI zake evI auSadhI je Ave nahIM teA te saghaLA mRtyu pAme. 19 pachI hanumAne ekadama jaIne visalyAne lAvI rAma lakSmaNu ane tenI senAnA sa'kaTAnA nAza karyo // 20 5 vaLI tame vicArI ke, jeNe peAtAnAMja baMdhana, tathA zAka satApanA nAza na karyo, te bIjAnAM meTA pApAnA zI rIte nAza karI zake? tA 21 // evI rIte trIjA khaDanI chaThThI DhAlamAM navA navA bhedo nirUpaNu karyo ane tethI ra`gavijayanA ziSya nemavijayane ghaNA Anada thayA che. 22 duhA. brAhmaNa sadu chAnA rahyA, nahIM upaje te bAla; manAvega mana ulA, vitra huvA nihAla. 1 vAda jItI vanamAM gayA, vi ghAdhara bedu mitra; manAvega kahe mAMbhalA, pavanavega pavitra // 2 // pUrvApara viredha ghaNAM, kahetAM lAge lAja, deva taNAM guNa sAMbhale, jema sare tuma kAja // 3 // A sAMbhaLI brAhmaNeAne belavAne eka paNa zabda nahIM maLavAthI, tee mugA besI rahyA, te joi manAvegane atya'ta AnaMda thayA; ane evI rIte brAhmaNeAnI hAra thai / 1 / / evI rIte vAdamAM jItIne ane vidyAdhara mitrA bagIcAmAM gayA, tyAM manAvega pavanavegane kahevA lAgyA ke, mitra je hu` kahu. te tuM sAMbhaLa. 2 evI rIte veda purANAnA AgaLa pAchaLanAM vizeSa kahetAM te have mane zarama lAge che, have mAtra devAnAM zuSNeA tame sAMbhaLeA, ke jethI tamArA kAryo sare // 3 ll kSudhA tRSA bhaya dveSa nahIM, rAga kodha mada lAbha; mAna mAha mAyA nahIM, janma jarA mRtyu AAbha 5 4 5 sveda kheda vizAda nahIM, nidrA ciMtA nahIM jeha; aSTAdaza doSa vegalA, ArAdhA valI teha // 5 // je devane, bhUkha, tarasa, khIka, adekhAi, priti, gussA, ahukAra, leAbha, mAna, meAha, kapaTa, janma, dhaDapaNa, mRtyu, bhaya, pasIne, vyAkulapaNuM, zAka. nidrA, ciMtA, e saghaLu' nathI; vaLI je aDhAra doSA (1 praNipAta, 2 mRSAvAda, 3 adattAdAna, 4 maithuna, pa paritra, 6 krodha, 7 mAna, 8 mAyA, 9 lAbha, 10 rAga, 11 dveSa, Page #184 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (11) - dharma parIkSAne rAsa. 12 kalaha, 13 abhyAkhyAna, 14 pazuSya, 15 rati arati, 16 para parivAda, 17 mAyA mRSAvAda, 18 mithyAtva zalya) e karI rahI che, te deva pUjavAne lAyaka che ke 4 5 atisaya cotrIsa jehane prati hArya aDa sAra anaMta catu ya maMDIyA, te deva bhavajala tAra che 6 brahmA harihara devatA, rAga dveSa bhaMDAra; dUSaNa bhUSaNa bhUSitA, putra kalatra parivAra che 7. sudeva kudeva parIkSA kare, dharmedhame vicAra; sAcuM hoya te aMgI kare, hama prakAra jema cAra | 8 | tApa tADana cheda gharSaNa, dAna dayA te5 jA5; zaratI zAstra gurU kugurUne, 5rIkSA dhare nipApa che 9 vaLI jene trisa atizaya che, tema cAmara, chatra, siMhAsana, surapuSpa vRSTi, dudubhinAda, suMdara avAja, cAmara tathA azaka vRkSa, e ATha mahApratihArya che, tema jene anaMta jJAna, anaMta darzana, anaMta cAritra, ane anata vIrya che, te deva A saMsArarUpI samudramAMthI tAravAne samartha che ke 6 che ane brahmA, viSNu, tathA zaMkara vigere deve te rAga dveSathI bharelA, tema saghaLA duSaNa rUpI ghareNAMothI zobhatA, tema putra, strIAdika parivAra vALA che ke 7 che vaLI sudeva, kudeva, tema dharma ane adharmanI sonAnI mAphaka cAra prakAre parIkSA karI, tene aMgIkAra karavA che 8 tApathI, TIpavAthI, kApavAthI, tathA ghasavAthI, tema dAnathI, dayAthI tapathI ane japathI, zaA (DathIAra)nI ane zAstranI, sugurUnI ane kugurUnI anukrame tapAsa karI parIkSA karavI che 9 che DhADha mAsama. rAdhA rUpa dIse rUDI, hAthe khalake senAnA cuDI, mArI saI samANIe dezI. kugura kudeva kudharma taNAM jeha, deSa dAkhavyA pUre ghaNuM ehare; mArA sAjana suNaje, graMtha vadhavAne kAraNa jeha; pAchala kahyA vicAre tehare. mArA sAjana ! 1 | loka aleka kAsa majhAra, uce cAda rAja vistAra mA sAta rAja heTho adha loka, merU kaMdathI gaNaje thokare. mA 2 merU samo uce madhya loka, tIhAMthI sAta rAja mokSa rokare; mA adho sAta rAja madhya eka, parvopara karajo vivekare. mAtra che 3 vaLI he sajajano, graMtha vadhavAnA bhayathI ahIM punarapi nahIM dekhADatAM pAchaLa kahyA pramANe, kugurU, kudeva, ane kudharmanAM je de agADI dekhADyA, te tamAre samajI levA 1 A lekA kAza ane alakA kAzanI vacce A jagata cauda rAjanAM vistAravALuM che, ane merU parvatanA mULathI sAta rAja nIce adhe leka gaNu. 2 merU parvatanI ucAI suNa madhya leka jANu, ane tyAMthI sAMta rAja upara siddha Page #185 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (172) khaMDa 3 je. zilA jANavI, evI rIte upara ane nIce sAta sAta rAjyanI vacce madhya loka jANe che 3 che brahma leka rAja che pAMca, eka rAja upara valI khAMcare mA dakSiNa uttara saghale tAsa, vAyu traNa vidhA vikhyAtare. mA che 4. loka madhya ubhI tasa nAla, cauda rAja UMcI vizAla re, mAru trasa nAbhi trasa thAvara bharI che, eka rAja vistAre karI che. mAtra 5 bAhera bharIyA thAvara paMca, Agama kahI eha saMcare, mAtra dhanarAja jANe trileka, traNaseM seMtAlI kare. mA che 6 pAMca rAje brahmaloka che, ane eka rAja upara dakSiNa ane uttara saghaLe sthaLe vAyu kumAranI traNa prakhyAta vija che ! 4che ane madhya lekane vize tenI ubhI nALa che, jene vistAra cauda rAja ucAIne che, trasa nAbhI ane trAsa thAvare karI bharelI evI eka rAjanA vistAranI che 5 che bahAranI bAjue pAMca thAvara che tathA traNe lekane vize traNasene tetALIsa ghanarAja che evuM siddhAMtamAM darzAveluM che ke zuM che kaTIkara kIdho purUSAkAra, athavA mAdala deDha AkArare, mAru ardha mAdala dharyuM adhe leka, AkhuM mAdala upara karyuM thokare. mAtra 7 adhaloka che narakAvAsa, cha rAjamAMhIM sAta avakAsare mAtra eka rAjA adha heThe leka, thAvara pAMca bharyo te kare. mA | 8 loka traNa ghaNo vicAra, sidhAMta thakI suNajo sArare, mA. keNe nahIM e saSTi nipAI, anAdi kAlanI e sadAIre. mA. 9 purUSanA AkAre kaTIkara yAne doDha mAdalanA AkAre kaTIkara karela che, jemAM ardha mAdala a leka ane Akhu mAdala upara kareluM che ke 7 adhe lekane vize cha rAjamAM sAta narakAvAsa che, ane tenI nIce eka rAjamAM pAMca thAvara bharelA che che 8 che evI rIte traNe lokane ghaNe vistAra siddhAMtomAMthI jANI le, vaLI A suSTi keIe upajAvI nathI tene anAdi kALathI hamezAM che che ne cheja lA mithyAti ema kahe che ketA, jala vyApta brahmAMDe vahetAMre mA jalamAMhIM upanyo papeTa, tehathI IDu jAyuM khoTare. mA che 1che. IDuM kIdhuM traNa khaMDa, tethI upa sahu brahmAMDare mA " jalamAM mUkyuM brahmAe IDuM, tethI joyuM che valI riMDure. mA11 sRSTi nahatI kIhAM rahyA brahma, jala piTa IDuM kema jamAre mAtra mIthyA matanAM ka6 vicAra, suSTi upanI ghaNe prakArare. mA12 che paNa mithyAtvio te kahe che ke, A brahmAMDamAM pANI vehetAM hatAM temAM eka para piTa thayA, ane temAMthI eka iMDuM thayuM che 10 ke te iMDAnA traNa kaTakA karavAthI, temAMthI AkhuM brahmAMDa upanna thayuM, ane te IMDu brahmAe jalamAM mUkayuM, temAMthI Page #186 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (177), AkhI sRSTi thaI che 11 vaLI jyAre A sRSTinI hastI ja nahotI tyAre bAhyA kayAM rahyA ane pANInA parapoTAmAMthI IMDuM kema bane? vaLI mithyAtvi ghaNe prakAre sRSTinI utpatti mAne che te jaNAvuM chuM ke 12 che Adiha tuM eka anAdi, tethI upaje AditA sAdIre, mArA Aditane upanya kAra, kArane veda apArare, mA che 13 che vedane havya havyane dhUma, dhUmane medha jala rUmare; mA jala vyApyuM uMcuM akhaMDa, jaI vyAkhyuM ekavIsa brahmAMDare. mA14 teNe kAlaAdi viSNu jalasAra, jala sAI poDhayA apArare, mA poDhayAthI gayA bakAla, varSa sahastra vahI gayAM sAlare. mA upA pehelAM eka anAdi hatuM, temAMthI "AditA sAdi utpanna thaye, jemAMthI eMkAra, ane kAramAMthI veda utpanna thayA che 13 che vedamAMthI havana, havanamAMthI dhuMvADe, dhuvADAmAMthI varSAda, ane pANI eTaluM UMcu gayuM ke tethI AkhuM brahmAMDa pANI pANI thaI rahyuM che 14 che te pANImAM pahelAM viSNu poDhyA, ane tevI rIte hajAra varSa nIkaLI gayA che 15 che tadA kAla nahIM Adi anAdi, pRthvI apa teu nahIM valI sAdIre mA, vAyu AkAza tarUvara nahIM eha, caMdra suraja graha nahIM valI tehare. 16 agniAdi karI nahIM eka, tadA Adi viSNue nIpAyo chekare; mAtra prathama peheluM nIpAyuM teja, teja thakI jyoti upanyo hejare. mAtra 17. jyoti thakI upanya vaLa phena, phenathI upanya adabudA sena, mAtra adabudathI upanya vaLI aMDa, aMDa thakI upanyo braghAM akhaMDere. 18 te vakhate kALa, Adi, anAdi pRthvI, pANI, agnI, vAyu, AkAza, jhADa, caMdra sUrya graha vigere kaMI nahotuM ke 16 che agni paNa pahelI nahatI, mAtra viSNue pahelAM teja banAvyuM, te tejamAMthI ekadama ti thaI 17 che te timAMthI Ni thayA, temAMthI parapoTA thayA, temAMthI iMDu thayuM, ane temAMthI AkhAne Akhe brahmA nIkaLe che 18 che brahmAno kAzyapa rUSi jAta, kAzyapathI kAzyapI rUSi saMdhAtare, mA kAzyapa rUSi patanI duI tera, dItIye jAyA daitya dANa vaDherare. mA. 19 AditithI upanyA apAra, tetrIsa koDa deva suta sArare, mA kiDue jayA navakulI nAga, vanitA suta garUDa viSa bhAgare. mA. 20 suprabhAe putrI jaNI sAta, navase navANuM nadI vikhyAtare, mA ekIyejaNIyA dvIpaja sAta, sAte sAgara jayA ekI rAtare. mA. 21 brahmAmAMthI kAzyapa rUSI thayA, ane temAMthI keTalAka kAryapi rUSio thayA, teone tera strIo thaI, temAM dItIe jathAbaMdha daitya dAnane utpanna karyA. 59 che aditithI tetrIsa karoDa devatA thayA, tathA kaDue navakulI utpanna karyA, ane vani Page #187 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (174) khaMDa 3 je. tAe jhera nAza karanAra garUDa utpanna karyA che 20 | suprabhAe sAta putrIne janma Ape, ane temAMthI navase navANuM nadIo utpanna thaI, vaLI e ke sAta dvipa utpanna karyA, ane e ke te eka rAtamAMja sAta samudro utpanna karyA ! | 21 ekIye jAyA parvata vaMda, senA brAhmaNI jaNIyA caMdare, mA - - - - ekIye e sUraja jAyA, tArA graha nakSatra bahu mAyAre. mAru rasA havya kAye jAyA rUSivara svAma, aThayAsI sahastra taNA che nAmaremAru khaDanetrI jaNIyA cArebANuM, sveda aMDa jarA adabuda jANu. mA. 23 cAra khANathI corAsI lAkha, jIva nini utpatti bhAMkhare mA betAlIsa lAkha thalacara jaya, jalacara nabhacara bAkI hoya. mA. 24 vaLI eke te parvate jaNyA, ane tenA nAme brAhmaNIe caMdra anA, vaLI eke, sUraja, tArA, graha nakSatra vigere aneka mAyA utpanna karI 22 vaLI hacakAye adhyAsI hajAra rUSione janma Ape, vaLI khaDanetrIe cAra bANa pasIne, IDa, ghaDapaNa tathA parapoTAone janma ApyA che ke 20 che te cAra khANamAMthI corAsi lAkha jivAni utpanna thaI, temAM betAlIsa lAkha pRthvI para cAlanAra, ane bAkInAM, pANImAM rahenArA tathA AkAzamAM uDanArA jANavA 24 chava thakI upanyAM juga cAra, kRta tritA prApAra kali sArare, mA eNI pare saSTi taNe che lAga,mithyA dRSTi ke vibhAga. mA. 25 khaMDa trIjAnI sAtamI DhAla, suNajo sahu bAla gopAlare; mA . raMgavijaya ziSya ema bhAMkhe, nemavijaya guNa ema dAkhere. mAtra 26 vaLI jIvathI kRta, tretA, dvApara ane kavi e cAra yuge thayA, evI rIte mithyAtvie sRSTinI utpatti mAne che ke 25 che evI rIte trIjA khaMDanI sAtamI DhAla raMgavijayanA ziSya nemavijaye varNavI che te che ke tame sAMbhaLaje che 26 maga kahe sAMbha, pavanavega guNavaMta, mUDha mithyAtanI vAratA, Apa vigee ekaMta che 1che. pachI mane vega pavanavegane kahevA lAgyuM ke, mUrkha mithyAtvinI vAte pitAnuM ja vagaNuM karanArI che ! 1 | DhAI mATa. vaNajhArAnI dezI. mArA nAyakare, viSNu brahmA beha, vAda vade mRSTi kAraNe mA brahmA kahe sRSTi eha, sarajI sukha kAraNe. mA che 1 mA viSNu vade muja taNuM sAra, sRSTi rakSA kare ameM kharI; mA. mA. juga kAje valagatA teha, zaMkara pAse gayA mana dharI. mA tArA Page #188 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (1757 mA kahe Izvara mahArAja, ameM be mAMhe suSTi ke taNI mA mA. zaMkara kahe suNa brahmA viSNu, muja liMga cheDe jAe te dhaNI. 3 - have eka vakhata vikharu ane brahmA sRSTimAM mAhe mAMhe vAda karavA lAgyA; brahmA kahe ke, sukha vAte meM A sRSTi banAvI che 1 in tyAre viNa kahe ke ene mArI sRSTi che, kAraNa ke huM tenI rakSA karUM chuM, evI rIte teo bane laDatAM mahAdeva pAse gayA che 2 tyAM jaI tene kahyuM ke, he mahArAja, amArA bannemAMthI A sRSTi konI? tyAre zaMkare kahyuM ke, mArA liMgane je cheDe lAve, tenI A sRSTi jANavI che 3 ! mAM brahmA tume jAo urdha loka, muja liMgane aMta jyAM hoye; mA. mA, viSNu jao adhe loka, liMga cheDo Ave che. mA4 mA brahmAe bathAyuM liMga, hasta dharI uMco cahe mA mA liMga lagI cAlyA kAna, vege pAtAle harI bhaDe; mA che 5 mA jAtAM thayo ghaNe kAla, liMga aMta na pAviye; mATe mA. nArAyaNa thAze tAma, pAcho valI harakane AvI. mA dA pachI brahAne hukama karyo ke, tame uce jAo, ke jyAM mArA liMgane aMta Avaze, ane viSNune kahyuM ke tame nIce jAo, ke jyAM paNa tene cheDe Avaze ja pachI badhAete mahAdevanA lIMgane batha bharI upara caDhavA mAMDayuM, ane viSaNu paNa liMgane vaLagI nIce pAtALa tarapha cAlavA lAgyA che 5 have vizu te ghaNAM vakhata sudhI nIce utaryA paNa liMgane pAra AvyuM nahIM, tyAre thAkIne pAchA mahAdeva pAse AvyA che 6 che mA, viSNu kahe suNa Iza, liMga pAra meM navi la mA mA dukhI du brahmA vATa, mukha phika karIne he. mAre che mA khasI paDayuM kevaDI patra, liMga uparathI tale yadA mA | mA paDatAM jhAlyA kahe brA, kuDI sAkha deje kevaDI tadA. mA8 mAbe AvyA Izvara pAsa, brahmA kahe 6 TheThe gayo; ma. mA liMga uparathI eha, kevaDI AMNI sAco bhaya. mA che 9 viSNue AvI mahAdevane kahyuM ke, mArAthI tamArA liMgano aMta laI zakAya nahIM, ane brahmA mAragamAM jatAM bahu herAna thavAthI vIle meMThe ubho rahyo che 7 che eTalAmAM liMgane mathALethI kevaDInuM pAna paDI gayuM, te brahmAe adhavaccethIja pakaDI lIdhuM, ane tene kahyuM ke mahAdeva pAse mArI sAkSI puraje, je huM cheka mathALA sudhI pahoMcyo chuM ! 8 vAchI te baMne jaNa mahAdeva pAse AvyA, pachI brahmAe mahAdevane kahyuM ke, huM TheTha sudhI pahe , ane A kevaDI tyAMthI lA. 9 mA kahe kevaDI sAcI vAta, brahmA AvyA tuja lage; mA. mA kevaDI kahe suNa svAma, brahmA vacana navi Dage. mA che 10 mA jJAne jaI karI Isa, khoTuM jANI zrApI kevaDI; mA. mAma caDIsa mAhare lIMga, kauTA ho tuja tevaDI. mAtra 11 che Page #189 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (176) aDa3. ta mA. khATA belA brahmA tuM bhAMDa, saSTi na heAse tuja taNI; mA mA. satyavAdI govida, sRSTi sahunA e dhaNI. mA / 12 / pachI mahAdeve kevaDIne pUchyuM ke, brahmA tArI pAse AvyeA hateA ke kema ? tyAre kevaDIe paNa kheATI sAkSI pUrI ke brahmA jIru khele nahIM ! 10 5 pachI mahAdeve jJAnathI jukI jANI zrApa ApyA ke, tAre mArA li`ga upara caDavu' nahIM, ane tAza upara kAMTA tho ? // 11 5 vaLI brahmAne kahyuM ke, luccA, tuM juThA mele che, tArI sRSTi hAyaja nahIM, A viSNu satya khelanArA che, mATe AkhI sRSTinA eja nAyaka che / / 12 / mA pavanavega vicArI joya, mannatI vAta eke nahIM; mA mA parIkSA karI dharA citta, sudhu samakIta mana grahI. mA. // 135 mA jina zAsananA bheda, zAstra siddhAMta vicArIe; mA. mA. vItarAga deva ArAdha, jaina vAkya hRdaya dhArIe. mA. / / 14 / mA zrI hIravijaya sUrIrAya, zubhavijaya ziSya tehanAM; mA mA. bhAvavijaya ziSya tAsa, siddhivijaya ziSya ehanAM. mA 15 mATe huM pavanavega vicArA ke, emAM eka vAta maLatIja nathI; mATe citta kai parIkSA karI suddha samakItane agIkAra kareA aa 13 !! vaLI jaina dharmanAM zAsra siddhAMtanAM bhede vicAravA ane eka rAga dveSa vinAnAMja devane pUjI jaina vAkyaja manamAM dhAravuM // 14 5 zrI hIravijaya AcAryaMnA ziSya zubhavijaya, tenA ziSya bhAvavijaya, tenA ziSya siddhivijaya jANavA // 15 // mA. rUpavijaya sahI eha ziSya kathA jANA sahI. mA mA kRSNavijaya kalimAMhIM, ziSya nAma dharAvyA mahI. mAtA 16 / / mA raMgavijaya raMga lArya, ziSya kahIe jagame jadA; mA mA nemavijaya ziSya nAma, nitya udaya heAjo taddA. mA. / / 17 / / mA eha saMsAramAM sAra, dharma parIkSA ANIe; mA mA mithyA mata taNA dhvaMsa, trIje adhikAra mana ANIe. mA018 mA trIjo pUrA thayA khaDa, DhAla AThe pUrNa karI; mA mA. temavijaya kahe nitya, gurUnuM nAma hRdaya dharI. mA. / / 19 / / tenA ziSya rUpavijaya, tenA kRSNatriya ke je kalikALamAM prasiddha thayA // 16 // tenA ziSya ra'gavijaya, tenA ziSya temavijayanA udaya A jagatamAM hamezAM thajo. 17 A saoNMsAramAM sAra vastu dharmanI parIkSA karavI teja che, evI rIte mithyAtvanA nAza rUpa trIjo adhikAra kahyo ! 18 5 evI rIte naivijaya hRdayamAM gurUnuM smaraNa karIne ATha DhAleAthI sapUrNa trIne khaDa kahyo ! 19 5 iti zrI dharmaparIkSAyAM mithyA deva, zAsra, purANa, gurUdUSaNa tRtIyAdhikAraH samAsaH evI rIte dharma parIkSAnAM rAsamAM, mithyAtvadeva, zAsra, purANu, gurUnAM dUSaNa rUpa trIjo adhikAra samApta thayA. Page #190 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. vaMda ja thazo. OMA. jinazAsana samarI karI, praNamI be karoDa; ceAthA adhikAranI kathA, kaduM chuM garvane cheDa // 1 // manAvega valate bhaNe, pavanavega bhaNI vAta; avara purANanI vAratA, sAMbhaLajo tume bhrAta / / 2 / / niramala mana tume rAkhajo, jaina dharma para raMga; samAvuM sahu dvija bhaNI, vicAra dekhADuM caga. 3 jinazAsananu smaraNa karIne tathA teneja be hAtha joDI namaskAra karIne ceAthA adhikAranI vAta ahukAra cheDIne kahu chu... // 1 // pachI manevega pavanavegane kahevA lAgyA ke, bIjA purANAnI huM tamAne je vAta kahuM te tame sAMbhaLo. 2 tame humezA jaina dharmapara nirmala mana karI zraddhA rAkhajo, ane huM uttama uttama vicArA dekhADIne saghaLA brAhmaNAne samajAvIza !! 3 5 adabhUta rUpa karI navA, jaie ApaNu beya; ekAMte navI Alakhe, pharI AvatuM eNe geha // 4 // tApasa rUpa dhAM bhalAM, pATalIpura mane hAra; uttara disi pAle saMcaryA, dvija zAlAye teNei vAra // 5 // ( 197) ApaNane oLakhI nazake evAM navA adabhUta rUpa karIne ApaNe tyAM jaIsu' ane tyAM temanI sAthe vAda karIne pAchA ghera Avazu / / 4 / pachI te bannee tApasAnu' rUpa karIne pATalIpura nagaramAM uttara dizAne bAraNethI brAhmaNeAnI zALAmAM praveza kayA / / 5 / / DhAla pehelI. . geAkula gAmane gAMdarere, ma kA luTAluTa, mArA vAlAre, hu` nahIM jAuM maTI vecavAre--e dezI. bhera vADI rUcaDIre, dhaMTA taNA kIdhA nAda, mArA sAjanare; sihAsana beThA caDIre, vipra AvyA karavA vAda. mA. kaitika vAta suNo sadure. // e AMkaNI / 1 / tApasa dekhI acaMbhIyAre, bhaTTa eka bAlyA mane raMga; mA vAda vade tume ati dhAre, prathama vacana karUM bhagara mA kA // 2 // ghaTA dhaMdhAlI ama taNI?, bherava navI valI Apa; mA oMpyu' sihAsana hemanuM re, tenA IMje ama jabApa. mA ka. 535 hai sajjanA tamA saghaLA AzrcaryakAraka vAta sAMbhaLaze ? tee banne tyAM AvI bherI tathA ghaTA vagADIne sihAsanapara caDI beThA, eTalAmAM brAhmaNeA paNa tyAM vAda karavAne AvyA // 1 // tee saghaLA A banne tApasene joi Azcarya pA 23 Page #191 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (178 ) khaMDa 4 tha. myA, eTalAmAM eka brAhmaNa maname je be ke, tame amArA sAthe vAda kare, tamArA vacanane hamaNAM ja huM teDI pADIza che 2 ! vaLI tame amArI ghaMTA tathA bherI vagADI che, tema vaLI senAnA siMhAsana para caDI beThA che, tene tamAre javAba Apavo paDaze | 3 | maga tava bolIyere, sAMbhalo vipra vicAra mA vine kAraNa vAjAM vAiyAMre, siMhAsana beThA ame sArA mA kai04 beThA tumane navI game, te utarI nIcA tatakAla mA vAda na jANuM hoya kehare, bhaNyA nahIM nizAla. mA kaeNme 5 vipra vacana tava care, sAMbhalo tApasa rAja; mA. kihAM thakI tume AvIyAre, koNa upanyo che kAja. mAka6 tyAre mane vega kahevA lAgyuM ke, he brAhmaNe, phakta ramujane khAtara ame vAjiba vagADI siMhAsana para beThA chIe ke 4 che ane A siMhAsana para je amo beThA chIe, te vAta je tamane pasaMda na hoya, te ame nIce utarIne besIye, vaLI amo koI nizALamAM paNa bhaNyA nathI, mATe vAda ke te paNa ame jANatA nathI che 5 che tyAre brAhmaNe bolyA ke, he tApase, tame kayAMthI AvyA? tathA zuM kAma che? che 6 che keNukule tame upanyAre, keNa che tamArI jAta; mAtra vAsa nivAse kiMhAM raho, uttara deo ama brAta: mA hai | 7 | manovega tava bolIyere, suNajo vipra vicAra; mA sAcuM kahetAM sukha nahIM, jaThe bole lahIye mAra. mAkane 8 taratI sIlA vaLI jeNe kahIre, jeNe kahyA markaTa nAda; mA asaMbhava vAkya latA thakAre, tADana kahyuM teNe dhATa. mAkeTalA vaLI he bhAI tArUM kuLa kayuM che? vaLI tamArI jAti kaI che? vaLI tamo kyAM rahe che ? tene uttara tame Apo ke 7 che tyAre mane vege kahyuM ke, he brAhmaNo, je ame sAcuM kahezuM te temAM tamone sukha thaze nahIM, ane huM belavAthI te mAraja khAva paDe che 8 che vaLI jeNe pattharanI zilA taratI kahI, tathA vaLI jeNe vAMdarAne nAca kahyo; evA asaMbhava vacanathI jeNe mAra khAdhe evA hAla thAya. mUrakha moTA hoye ghaNuMre, sabhA mAMhIM nara valI jeha; mA viveka vicAra jaNe nahIMre, zuM kahIe Agala teha. mAka. 1che jivara vANI bolIyAre, tApasa kahA tame sArA mA moTA mUrakha che kinAre, bolo teNe adhikAra. mAkau0 11 mane vega tava ucarere, suNaje vipra vicAra; mA. murakha kathA tumane kadure, kRta sAgara tume pAra. mAka12 vaLI je sabhAmAM moTA moTA ghaNAM mUrakha mANasa hoya, ke jeo kaMI viveka Page #192 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (179) vicAra te jANeja nahIM, tenI AgaLa te zuM kahIye? . 10 che te sAMbhaLI brAhmaNe kahevA lAgyA ke, he tApase, te meTA mUrakhanI vAta amene kahI saMbhaLAve? 11 pachI mane vega kahevA lAgyuM ke, he brAhmaNe tame sArA jANakAra che, mATe tamArI AgaLa mUrNanI vAta kahuM chuM te tame sAMbhaLaje 12 sabhAmAMhIM murakha narere, koI hase dvijavara Aja; mA te khoTI kathA kare muja tIre, navi sare amAre kAja. mAka-13 marakha hoya te zuM karere, suNaje kathAne samAja mA. eka citte mainaja dhArIre, harakha upaje jema Aja. mA kAlakA cAra nara mAraga sAMcare, mUrakha moTA vAlI teha; mA munivara eka sAmo mare, uttama cAritra geha. mAka- 15 . vaLI te brAhmaNe, A sabhAmAM je koI mUrkha brAhmaNa haze, ane amArI vAta beTI pADaze, te kAma pAra paDaze nahIM 13 che mUrkha mANasa kevA kevA kAme kare che, tenI kathA huM Aje tamane kahuM chuM, te tame eka cittathI, mauna dharIne sAMbhaLaje, ke jethI temane atyaMta AnaMda thaze ke 14 . eka vakhata cAra mUrkha purUSe paradeza javAne nikaLyA, eTalAmAM eka uttama caritra pALanAra munine temane melApa thaye 5 15 che mAna dhArI jaga Agalore, sumati gupati vrata dhAra; mA nagana mudrA pari saha sahere, bhavya jIva bhavajala tAra. mA ka. 16 eha munivara dIThaDe re, tava murakha cAre caMga; mA vAM munivara bhAva dharIre, tava jati vara bolyo raMga. mAka. 17 dharma vRddhi tumane here, vacana suNI cAre tAma; mA mAraga cAlyA malapatAre, jojana doDha gayA jAma, gAkai che 18 cothA khaMDa taNI kahIre, prathama DhAla rasAla mA raMgavijaya ziSya ema kahere, nemavijaya ujamAla. mA kai0 1lA te sAdhu, mauna vratI, jogI, tathA pAMca sumatI ane traNa guptine dhAraNa karanAra hate vaLI pote nagna rahIne kaSTa sahana karate, ane tethI te bhavya jIvone A saMsAra samudrathI tAranAra hato ke 16 che te cAre mUrakhe, evA munivarane joI, bhAva lAvI namaskAra karyo, tyAre muni paNa teone kahevA lAgyA ke, me 17 me tamane dharmanI vRddhi thAje, muninAM te bhacana sAMbhaLI teo harakhAtA harakhAtA raste cAlatA thayA, ane tyAMthI deDha jejana upara eka gAmamAM gayA che 18 che evI rIte raMgavijayanA ziSya nemavijaye AnaMdathI cothA khaMDanI pahelI rasavALI DhAla kahI. 19 tava mUrakha eka belI, AziSa dIdhI munirAja; dharmabuddhi mujane kahI, sarase amAre kAja. 1bIje kahe mujane kahI, Page #193 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (18) khaM 4 the. trIje bele tiNI vAra cotha kahe mujane kaho, Aziza muni guNa dhAra. 2 mAho mAMhe valage ghaNuM, pAchA AvyA tiNe ThAma; munivara tihAM dIThA nahIM, nyAya kAraNa anya grAma. 3 have te cAra mUrakha mAMthI eka bolI uThyo ke, munirAje te maneja dharma buddhi jANIne AziSa dIdhI che, ane tethI Aje mArUM ja kAma pAra paDaze ke 1 che tyAre bIjA kahe ke te guNavAna munie Aziza dIdhI, trIje kahe mane, ane cothe kahe mane dIdhI, ema mAMhomAMhe vAda karavA lAgyA. [ 2 evI rIte eka bIjA laDatA laDatA pAchA je jagee muni hatA tyAM AvyA, paNa tyAM munine nahIM jevAthI potAne nyAya karAvavA vAste bIje gAma gayA che ! buddhivaMta vyavahArIyA, tehane jaI malyA tAma; nyAya karo zeTha ama taNe, mahA mUrakha ama nAma che 4 5 tava zeThe. te pUchIyA, ke zI mUrakhAI aMga cAra mALe eka bolIyo, murakhe mUrakhAI caMga 5 tyAM buddhivAna vepArI pAse jaI, teone maLI kahyuM ke, amArU cArenuM nAma mahAmUrakha che, ane amAre eka nyAya tamAre kare paDaze che tyAre zeThe teone pUchayuM ke, tamArAmAM kevIka mUrakhAI che? tyAre te cAramAMthI eka pitAnI. mukhanI vAta kahevA lAge che paNa - DhADha vana. Tuka ane TeDA vagere, meMdInAM deya rUkha, meMdI raMga lAgo-e dezI. mAre maMdira nArI ajIre, caMgI niraMgI sukhakhANa, sAjana sAMbhale, eka divasa sute sajyAre, thayo nidrAvasa ANa. sA. 1 tava bhAmanI AvI bedure, sUti DAle jamaNe pAsa; sA. ekeke hAtha mAre grahIre, hRdaya upara karI Asa. sA2. teNe avasara muja maMdira, dIpaka hatA eka caMgasA. tava uMdara vaLage AvIre, dIvaTa tANI cAlyA raMga. sA| 3 | mAre ghare caMgI ane niraMgI nAme be strIo che, te mane ghaNuM sukha Ape che eka divasa huM pathArImAM sUto sUte udhI zake che 1 che eTalAmAM banne strIo AvI mAre DAbe tema jamaNe paDakhe sUI gaI, ane mAro ake ke hAtha laI pata pitAnI chAtI upara rAkhe che 2che e vakhate mArA gharamAM eka dIvo baLa hatuM, temAMthI eka uMdara AvI vATa kheMcIne cAlato thaye 3 che. muja upara UMco rahIre, vAmAMga ne pADI vATa; sAva meM manasuM vicAriyuM re, haste karI TAluM upadhAta. sA. 4 jo DAbo hAtha cAlaze, te raMgI kare muja rIte sAru jamaNe hAtha je pheravuMre, caMgI kaleze haNe zIza. sA | 5 Page #194 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (181) nArI neha tuTe rare, netra taNe nahIM kAja; sAru DAbo cakSu tava balyare, nAma dIdhA zukarAja. sA6 ane barobara mArA upara uge adhara rahI mArI DAbI AMkha upara te baLatI vATa nAkhI, tyAre meM vicAryuM ke, hAthethI te vATa dUra karUM 4. have je DAbe hAtha tyAMthI besavuM te raMgIne gusso caDe, ane je jamaNe khesavuM te jaMgI gusse thaI mAthuM UMDe che 5 che pachI meM vicAryuM ke, mArI AMkha jAya te bhale, paNa strIne saneha tuTe nahIM te sArUM, ema vicArI jema tema rahAthI mArI DAbI AMkha baLI gaI, tethI mArUM zukrarAja nAma pADayuM che 6 nArI nehane kAraNere, netra taNI karI hANa sAru mahA murakhapaNuM mAharUre, vicAre tame buddhi jANu. sA7 tava bIje nara ema bhaNere, muja mUrakhanI suNe vAta sAthe muja dhara nArI be sahare, kharI rIMchaDI nAme khyAta. sAche 8 che jamaNe paga kharIne dore, DAbo rIMchaDIne tAma; sAba eNapare sukha huM bhegavure, mahIlA sarasa kAma. sA. 9 evI rIte mAtra eka strInAM snehanI khAtara meM mArI AMkha I mATe evI mArI mahA mUrakhAIne tamo buddhivaMta vicAra kare che 7 che tyAre bIjo mUrkha kahevA lAgyuM ke, mArI mUrakhAInI paNa vAta sAMbhaLaje? mAre paNa kharI, ane rIMchaDI nAme be strIo hatI 8meM mAro jamaNe paga kharIne, ane DAba paga rIMchaDIne se hato, ane evI rIte huM haMmezAM sukha bhogavate kAraNa ke strI sAthe hamezAM kAma te hoyaja che 9 che eka divasa ghare 8 gayore, kharI AvI jala leya; sA jamaNo paga pakhAla vAre, rIMchaDI joya dRSTi deya. sA. 10 | java kharI jamaNe paiI gaI, DAbA upara meM dharyo pAya; sA. tava rIMchaDI kope bharI re, musala ANI karyo dhAya. sAthe | 11 che jamaNo paga muja bhAMjIyore, tava kharI karI ghaNe roSa; sAva tuM moTI kuvA rIMchaDIre, mAna macchara ati zeSa. sAme 12 che' have eka divasa huM jyAre ghera gaye, tyAre kharI pANI laIne mAro jamaNe paga dhavA lAgI, ane rIMchaDI te najara rAkhIne jevA lAgI che 10 che have te kharI jamaNo paga dhaI gaI, eTale te paNa meM DAbA paga upara muko, te jaI rIMchaDIe gusse thaIne mArA jamaNA paga upara sAMbelAne chuTo ghA karyo che 11 che evI rIte jyAre mAre jamaNe paga bhAMge, tyAre kharI krodhAyamAna thaI rIMchaDIne gALo devA lAgI ke, tuM moTI kuvaDa che, tane adekhAI tathA ghaNe ahaMkAra che je 12 nija patine tuM navi dhare, anya purUSa suM rame rAta; sA. tava rIMchaDI kahe mune kahere, ApaNI chAMDe A bhUDI jAta. sA* 13 Page #195 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (12) khaMDa 4 thA. cAre ceAvaTe tuM ramere, anya jANe sahu lAka; sA bharatAra bApa pAdharAre, nAka kAna chede bIjo rAka. sA. / 14 / tava kharIne caDI rIsaDIre, sabalA suMsala kara lIdha; sA prahAra meklyA paga uparere, caraNu DAbA khADA kIdha. sAmbA 15 5 tu' dhaNIne bilakula pata karatI nathI, vaLI rAtre teA bIjA purUSane bhegave che, tyAre rIMchaDI kahevA lAgI ke tamArI paNa ghaNI e khAkha Teva che, tenA tA pehelAM tyAga kare? pachI mane kaheA !! 13 nA vaLI tuM haMmezAM cAre cevaTe khullI rIte rame che, ane te vAta sArU zehera paNa jANe che, A ApaNA dhaNI teA bicArA gAya jevA che, bIjo hAya tA kyAranAM e nAka kAna kApI nAkhe !! 14 5 te sAMbhaLI kharIne krodha caDhavAthI eka meATu' sAMbelu' lAvI teNIe mArA DAbA paga upara mArIne, te paNa bhAMgI nAkhyA ! 15 // mAreA paga teM bhAMjIyAre, tArA paga karyA me bhaga; sA sATa sATuM vaLyuM ApaNu rai, have beThu zAkayAmAM raMga. sA. // 16 // paga beThu phUTI bhAMyAre, nArI me' havI na lagAra; sA meATA mUrakha muja sameore, kAi navI dose gamAra. sA. // 17 5 ceAthA khaMDa taNI kahIre, DhAla bIjI muvisAla; sA raMgavijaya zIsa temanere, hAo magala mAla. sA. 5 18 / mArA paga te bhAMgyA, te tArA paga meM bhAMgyA, ema ApaNu bannenuM sATu vanyu', e prakAre kahI teo te AnaMda pAmI // 16 ! evI rIte me bannemAMthI kAine duHkha dIdhA vinA teoe mArA banne pageA bhAMgyA, mATe evA mArA jeve kaI mahAmUrakha ke gamAra A dunIyAmAM zaidhyeA paNa maLavA muzkela che 5 17 evI rIte ceAthA khaDanI bIjI DhAla kahI ra'gavijayajInA ziSya temavijayajIne ghera ma'gaLikanI mALA tho !! 18 5 duhA. tava trIjo eNIpare bhaNe, sAMbhale buddhi nidhAna; muja sarIkhA murakha nahIM, zrI gurUzkerI ANu // 1 // nAgara leAka che tadA kahe murakha tuja vAta; jema nyAya vicAri kIjIye, vinAda hAye vikhyAta / / 2 / / pachI trIjo mUrkha khelavA lAgyA ke, he buddhivaMta zeTha, mArA samAna vaLI kAipaNa mUrkha A duniyAmAM maLaze nahIM; ane je juThThuM bolate hAu te gurUjInI ANu (sAgana) che // 1 // tyAre-nagaranA leAkeA kahevA lAgyA ke huM mUrkha tArI vAta paNa amAne sabhaLAva, ke je upara vicAra karIne nyAya karIe; A tArI vAtathI amene bahu ramuja upajaze // 2 // Page #196 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. ' (1983) DhAla zrIjI. nAha gaye te vADIe re, lA pAne la; nAne nAhalera--e dezI. tava trIje murakha kahere, tame saMdu sAMbhalo Aja; sAjana sAMbhare. muja mUrakhapaNuM varavuM re, jema sarase muja kAja. sA. 1 eka divasa nArI amere, malIyAM ekaNa seja, sAva hoDa pADI mane rahyAMre, ema bolI be hejasAme 2 je hare te heDe dIe, dhRta khAMDa bharI daza pilI, sA. sAkara sAthe mizra karI, sugaMdha dhRtamAM jhabolI. sAva re 3 | tyAre trIjo mUrkha kahevA lAgyuM ke, he sajajane, huM mArI mUrkhAInI je vAta kahuM chuM, te tame sAMbhaLaje, ke jethI mAruM kAma pAra paDaze | 1 ke eka divasa ame A bharatAra bane jaNa eka pathArImAM sUtA hatA, tyAM ame vacce evI zarata thaI ke, je pahelAM bole, te sugadhi ghImAM jhaboLI, tathA sAkarakhAMDa meLavIne daza piLI jamADe che 2 ke 3 che ema paraThI maine rahyAre, nara nArI be caMga; sAva te have taskara AvIyAre, dhana haravA ullaMga. sA. 4 khAtra deI gharamAM gayere, vitta kADhayuM apAra sAru AbharaNa vastra ghaNuM lIyore, metI lIyAM dInAra. sA. 5 tehI ame navi balIyAra, heDa hAravA mATa; sA trI zaNugAra utArInere, levA lAge tava dhATa sA | 6 || ema zarata lagAvIne ame bane mauna paNe rahyA, eTalAmAM amArA gharamAM khAtara pADavAne cora AvyA che 4 bhIMtamAM khAtara pADI gharamAM pesI teoe, (cAre) saghaLA ghareNA, vastra, metI senA meherI vigere khUba mAla lIdhe che 5 cora ema corI jAya che, to paNa mAtra zaratane khAtara ame baMnemAMthI eke bolyA nahIM tyAre caro mArI strInAM AMga uparathI dAgInAM kahADavA lAgyA che 6 che nArI kahe kaMte sAMbhalore, re hayuM dravya koDasAva hasI karI meM tAlI dIdhIre, nArI tuM hArI hoDa. sA. 7 polI chUta khAMDe bharI re, muja Apo tame Aja; sA. taskara vitta leI gayA, loka mAMhIM lAgI lAja. sA. 8 evI kathA che muja tIre, mahA mUrakha mAre nAma; sA sakala loka vicArajore, dharma vRddhine huM ThAma. sA. che 9 tyAre strI bolI uThI ke, he svAmi ApaNuM saghaLuM dravya cAra corI gayA, te sAMbhaLatAMja meM tALI daIne kahyuM ke, basa, tuM zarata hArI gaI 7 | mATe Aje ghI sAkarathI bharapura paLI tame Ape evI rIte cAro te saghaLuM dravya Page #197 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (184) khaMDa 4 thA. corI gayA, ane tethI lekemAM paNa zaramAvuM paDayuM che 8 mArI e kathA che leke tame saghaLA vicAraje, mAruM nAma mATe mUrkha che, ane dharma vRddhinuM sthAnaka paNa huM ja chuM ke ! cotho nara tava bolIyere, vakIya kathA parasaMga: sA. muja murakhapaNuM sAMbhare, jema hoye tumane raMga. sA. 10 | eka divasa sAsare gayere, strI ANune kAja; sA. tava mAtA muja sikhavyuM re, sAMbhala putra tuM Aja. sA11 che sAsare nitya jamIye nahIM re, udara bharIne apAra; sAru eka divasa bhUkhyA rahe. bIje paNa thoDe AhAra. sA. me 12 tyAre cotho murkha pitAnuM vRtAMta kahevA lAgyA, ane kahyuM ke mArI mukhaInI vAta sAMbhaLIne je tamane atyaMta AnaMda thaze ke 10 che. eka divasa huM mArI strInuM ANuM karavAne mAre sAsare gaye, te vakhate mArI mAtAe mane zikhAmaNa ApI ke, he putra huM je tane kahuM te tuM sAMbhaLa . 11 sAsare jaIne peTa bharIne arthAta bahu tANIne jamavuM nahIM, sATe eka dahADo jarUra paDe to bhUkhyA rahevuM; tema bIje paNa jayAM jaIe tyAM thoDuM jamavuM che ghara che zikhAmaNa deI mokare, vadda levAne kAja; sA. sAsare gayo ulaTa dhIre, sadane maLyo I lAja, sArA che 13 che ema kuzala pachI sAlakere, jamavA uTho bhaganI vAra; sAva ameM kahyuM tameM sAMbhare, jamI Avyo huM ghora. sAme 14 bIje dina loka AvIyAre, jamaNa taNe nahIM lAga; sA. rAta paDI sAlA bolIyAre, jamAI Aroge mahA bhAga. sA. 1pa ema zikhAmaNa daIne mAtAe vahune ANe mane mokalya, huM paNa AnaMda pUrvaka sAsare gayo, ane tyAM saghaLAne maLavAthI zaramAvA lAge che 13 che tyAM sAlAe khuzI khabara puchIne kahyuM ke, he banevI, cAle jamavA uThe, tyAre meM kahyuM ke, hata gherathI jamIne ja Avyo chuM ke 14 . bIje divase ghaNuM leko maLavA karaviAne AvavAthI jamavAno lAga phAve nahIM, ane jyAre rAta paDI tyAre sAlAo AvI kahevA lAgyA ke, kAMIka jamo to kharA ke 15 che sAlA prate huM bolIyere, nizi bhajana nahIM caMga; sA bhUkha nathI muja ati ghaNIre, abAdhA upanI valI aMga, sAva 16 sAsue manasuM vicAriyuM re, haluo kIje anna; sA cokhA bhIMjavyA vATalIre, kura nipAvAne manna, sA re 17 java mAgase tapa pIrasasure, e karI suvicAra sAru kacoluM bharI taMdula mUkIre, DholIyA heThe AdhAra. sAme 18 tyAre meM mArA sAlAone kahyuM ke, rAtre bhejana karavuM sAruM nahIM, vaLI mane Page #198 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne, rAma. (185) jarA zarIre paNu majA nathI, tethI bhukha paNa ahu lAgI nathI // 16 // tyAre mArI sAsue vicAryuM ke, jamAine zarIre majA nathI mATe Aje kaika halaku bhAjana karavu, ema vicAra teNe araja karavA vAste sArA ceAkhA bhIMjavyA 17mA vaLI teNIe vicAryuM ke jyAre te jamavAnu mAgaze tyAre tene Apazu, ema vicAri bhAtane vAke bharIne tenA DhAlIyA nIce rAkhyA !! 18 5 O muja mahilA tava sAMcarIre, AMgaNe laghu nita kAja; sA navarU dekhI me' ciMtavyuMre, teha sAMbhalA dhanarAja. sA. // 19 5 zrudhAye` pIDacA rahI nava zakuM?, dAya lAMghaNu thai muja; sA tAMdula lei meM mukha bharyuM re, nahIM jANe kAi guja. sA. // 20 tava nArI AvI muja taNIre, mukha dIThuM vikarAla; sA bAlAvyA bAlu' nahIMre, bhAmanI kIyA bubAla. sAthe // 21 // khaDa ceAthAnI e kahIre, DhAla trIjI guNa khANu; sA raMgavijaya ziSya ema kahIre, teme ulaTa ANu. sA. // 22 // eTalAmAM mArI strI pezAba karavAne AMgaNAmAM AvI. have te vakhate me paNa mArI pAse kAine beThelA nahIM joine je vicAryuM, te tame sAMbhaLajo ! 19 5 mane e lAMghaNa thavAthI evI te kakaDIne bhUkha lAgI hatI ke, mArAthI rahevANuM nahIM, tethI meM te te vADakAmAMthI cAkhAnI mUDI bharIne kei jANe nahIM evI rIte meDhAmAM mukI ! 20 ! eTalAmAM mArI strI tyAM AvI paheAMcI, ane mArU mAhADu' phuleluM, ane bhayakara dekhIne mane kheAlAvavA lAgI, paNa huM... evuja zAnA ! tethI strIe te tyAM hyumarANa karI melI // 21 5 evI rIte ragavijayanAM ziSya nevijace ceAthA khaDanI trIjI DhAla ulaTa lAvIne kahI // 22 // duhA. muja svAmi mukha zu' thayuM, dhAnne bhAI bApa; leAka bada Avi maLyA, kAlAhak satApa aa vege vaida bAlAvIyA, DAhyA sAta ne pAMca; te AvyA ulaTa dharI, aiSadha melI karI mAMca // 2 // roga parakhe leAka ati ghaNAM, UsUla gaDela; eka kahe pIta kApIyA, bhAga mAMDAvA maDAla // 3 // te srI brUmeA pADavA lAgI ke, he bhAI, huM khApa tame ahIM AvA ? hAya hAya mArA svAminAM meheADAmAM zuM thayu? te kAlAhula sAMbhaLI leAkeA tyAM ekaThA thayA. 1 teoe ekadama pAMca sAta bhaNelA vaidyone khelAvyA, tethI te paNa sAthe keTalIka auSadhIo laine ulaTathI AvI paheAMcyA !! 2 ! tyAM keTalAka| rAganI parIkSA karavA lAgyA, kAi kahe eNe karNazUla thayA che, te kAi kahe ene gaDhALa, tA kAi kahe pIta uchaLyu che // 3 // utAraNAM karA zaktinAM, kuladevIne bhAga, gAgA gaNeza jakSa pujatAM, Tale galAnA roga rAjA vege vaida nihAlIyeA, khArTa 24 Page #199 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (186) khaMDa 4 thA. heThe bhA vATa; tAMdule bharyuM| kaMTha samA, madhye dI| dhATa // 5 // mastaka dhUNI te bAlIyA, na jIve jamAI Aja; tAMdula vyAdhi e upanI, galAmAM rAga asAja // 6 // kAi kahe ke zakti devInuM utArajI... muke, kAi kahe ke kuLa devIne bhAga Ape, tA kAI kahe ke gAgA, gaNeza tathA yakSanI pUjA kare, ke jethI te gaLAnA roga nAbuda thAya // 4 // eTalAmAM eka vaidanI khATalA heThe najara paDavAthI. tyAM teNe ceAkhAnA bharelA vATakA joyA, paNa vacce temAM khADA hatA // 5 // te joI kapaTa bhAvathI te (vaidya) mAthu jIvI kahevA lAgyA ke, Ane gaLAmAM asAdhya evA tAMdula vyAdhi thaelA che, mATe A jamAI Aje jIvaze nahIM. arthAta jIvave kaThina che // 6 // tAMdula sarikhA upanyAM, kiTaka viSama che aMga; vitta vajra ghaNAM Apo, jamAine karU caMga uu zastra kADhI gAla chedIyA, sAhI rahyA ! cAra; bubArava karatAM thakAM, kADhavA tAMdula teNI vAra 55 rUdhirANA tenikaLyA, vaidde lIdhAM vastra dAna; gAla sphoTaka muja nAma dIyA, mUrakha mATA nahIM sAna. ceAkhA jevA duSTa kIDAe tenA mehADAmAM thayA che, mATe jo mane khuba dhana va vigere Ape| te hamaNAM huM Ane sAje karU' ! cha aa pachI teNe hathIyAra kahADIne mArA gAla cIrI, mAMhethI cAkhA kahADyA, te vakhate mane cAra jaNAe pakaDI rAkhyA, ane huM te zastranI vyAdhithI brUmaithyUma pADavA lAgyA ! 8 ! te saghaLA ceAkhA leAhI vALA nIkaLyA, pachI te vaide khuba dhana vasra vigere lIdhAM, ane mArU mahAmUrakhanuM te divasathI gAlasphoTaka nAma pADyu !! 9 5 mUrakha cAre kathA kahI, sAMbhalI sale leAka; nyAya nahIM e tuma tA, zuM kahIye ame pheka. 10 dharmavRddhi munizvare kahI, mahA murakha tame cAra; vaDhavADa tajI jAo madire, ekeka akSara levA tAra. 11 tava dvijavara te bAlIyA, sAMbhaleA tApasa vAta; evA mUrkha amamAM nahIM, kahe| have tamArI khyAta.1 te cAre mUrkhAnI vAta sAMbhaLI saghaLA lAke kahevA lAgyA ke, A kai tamArI nyAya nathI, emAM ame zu kahIye? // 10 5 munirAje teA tameAne dharma vRddha kahI che, tameA tA saghaLA mahAmUrkha che, mATe have kakAsa cheDIne ghera jAe, ane akeke akSara vecI lejo ! 11 // te sAMbhaLI brAhmaNeA kahevA lAgyA ke huM tApase, amArAmAM evA murkha kAi nathI, mATe tamArI vAta tame sukhethI kaheA? 12 DhAla cauthI. eNe sarAvarI yArI pAlI, ubhI doya nAgarI mArA lAla--e dezI. manovega bhaNe dvijarAja, suNA tame sahu malI; mArA lAla. su. Page #200 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (187) sAkettA nAme nagarI, ache te niramalI mArA lAla. as' vizvabhUti nAme brAhmaNa, eka tihAM rahe mArA lAla; eka tehane kanyA che eka, jevana vayamAM vahe. mArA lAla che 1 . muja pitA bhaNI tAma, vivAha te melIye; mA. vi. mAMDayo vivAha mocchava, mArage bheLIyo; mAma kIdhe hAtha melA, vara kanyA bedu taNuM; mA va. tehave hAla kalola, thayo nagarImAM ghaNuM. mA tha0 me 2 pachI mane vega kahevA lAgyuM ke he brAhmaNa, sAketA nAme eka pavitra nagarI che, tyAM vizvabhUti nAme eka brAhmaNa vasate hatuM, tene eka nayauvana nAme putrI hatI. 1 tenA mArA pitA sAthe lagna nakkI karyA, ane vivAhane prAraMbha karyo, vaLI bane vara kanyAne hathIvALo meLavyuM, eTalAmAM nagaramAM keTalAka ke lAhala thaye mArA trAsa paDa sada loka, nAse roye ghaNuM; mArA lAla. nA , - raDe paDe ubhA thAya na cAle bala ko taNu mAcA eka ekane pUche loka, jAsuM ApaNuM kihAM, mA jA thAMbhe upADI nAThe, hAthI Ave chahAM. mA. hA3. ' have muja mAtAne, melI nATho muja pitA: mA me jIvyAnI bahu AsA, lAgI manameM bhItA. mA lA nAsaMtA lAgI bAMhIM, saMjoge garbha dharyo mAsaM. udara rahyA huM tyAMha, mAtAnI kukhe bharyo. mAmA che 4 te vakhate tyAM eka hAthI thaMbhe upADIne deDato AvatuM hatuM, tethI saghaLA leke bIkathI nAsavA lAgyA, keI raDavA, te kaI paDavA lAgyA, tyAM koInuM kAMI paNa baLa cAle nahIM, ane eka bIjAne pUchavA lAgyA ke ApaNe kaI bAjue jaizuM? che 3 che te vakhate mAro pitA mArI mAtAne cheDIne cAlato thaye, kAraNa ke tene jIvavAnI bahuja AzA, vaLI manamAM bIka paNa bahu hatI ke, rakhene hAthI AvIne mArI nAkhe, have te jyAre bhAge tyAre mArI mAtAne tene hAtha lAgavAthI, mArI mAtAne garbha rahyo, ane tenA peTamAM huM putra paNe AvyuM che 4 che tAta gaye muja mAtAne, melI ekalI; mAtra meo . nAThI jAye mAta, vikaTa jANI lI. mA. vi komala kaMpe kAya te, loka bole tihAM, mA lai dIse nahIM bharatAra, tAhara gaye kihAM. mA tA5 cAlyo te paradeza, gayo je paraharI; mA gara dIna dIna vAdhe garbha, leke vAta dila dharI. mA lai pUche loka aneka, tAre garbha kema tha; mAtAame jANuM chuM sarva tuja, dhaNI nAzI gayo. mA. dha | 6 | Page #201 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (188) khaMDa 4 thA. lA te vakhate mArA bApa mArI mAtAne ekalI cheADI nAzI gayA, ane mArI mAtA paNa sa kaTa jANIne nAsavA lAgI; tenA kemaLa agane dhrujatu joi leAkeA kahevA lAgyA ke, tArA bharatAra kyAM gayA ! 5 ! have evI rIte teNIne cheDI mArA Apa paradeza jatA rahyo, ane mArI mAtAnA garbha tA divasa divasa prate vadhate gayA, tyAre leAkeA pUchavA lAgyA ke, ameAne saghaLAne mAluma che ke, tArA bharatAra tA nAzI gayA che, chatAM tane garbha kema rahyo ? // 6 // tava nArI kahe Ara, purUSa saMga navI kA; mA pu hAtha melAve sakaMTa, lAgyA teNe dhA. mA mAnI leAke vAta, karma gatI ehanI; mA. ku pIhara te rahI kuNu, kare vAta tehanI. mA ka. 57 5 nava masa vADA, pUrNa thavA AvIyA; mA. pU jamavA kAraNu tApasa, ghaNAM teDAvIyA. mA 60 vizva bhUtiye adharaNI, karI jamADIyA; mA0 30 sanamukha ubhA vinati, kare hAtha joDIyA. mA 60 5 8 5 tyAre strIe kahyu ke me jAra karma karyuM nathI, kevaLa hAtha meLAvAthIja mane A sa'kaTa rUpa garbha rahyo che, pachI leAkeAe vicAryuM ke, enA karmanI gati evIja che, ane pachI mArI mAtA paNa pIyaramAM jaine rahevAthI tenI vAta kaI kare nahIM. cha have tene nava mahInA pUraNa thavAthI, vizvabhUtie agharaNI karIne keTalAka tApasAne jamavA vAste netaryAM, ane tenI sAme ubhA rahI hAtha joDI vinaMti karavA lAgyA ! 8 ! thA ! 9 u nArI taNA tIhAM tAta, puche tApasa bhaNI; mA. pu bhavitavyatAnA vicAra, kahA buddhinAM dhaNI. mA ku kahe tApasa tame sAMbhalA, vAta karuM navI; mA. vA tuma dezamAMhIM dukAla, thAse saho sabhavI. mA bAra varasAMnA kAla, sahI karI jANajo. mA sa peTamAMhIMthI meM' suNI, vANI paramANo. mA vA huM have ra6 peTamAMhIM, dukAla ema lAgIye; mA 60 bAlyA tApasa vayaNa, thAse ema pAlIye. mA thA. / / 10 / / pachI mArI mAtAnA bApa tApasAne pUchavA lAgyA ke, tameA mahA buddhivAna che, mATe huve pachInA vakhatamAM zu' banAva khanaze ? te kahe, tyAre tApaseAe kahyuM ke, eka navI vAta e che ke, tamArA dezamAM dukALa paDaze !! 9 ! ane te dukALa mAra vaSA sudhI cAlu raheze; have te saghaLI vAta meM peTamAM rahyA thakAM sAMbhaLI, ane tethI meM vicAryuM ke mAre te peTamAM rahIneja dukALa kahADavA, kAraNa ke tApase je vacanA belyA che, temaja thaze ! 10 // Page #202 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. J sugAnna thayA pachI nikala, tA sukhI thAie; mA. su jo nikaLuM dukALa mAMhIM, tA mAThuM thAie. mA tA te tApasa teNI vAra, cAlyA paradezamAM, mA cA bAra varasa pharI AvyA, nava navA dezamAM. mA. na / / 11 / dIdhA AdaramAna, AhAra dhaNA ApI; mA A pAmyA harakha apAra, sugAla nAma thApIyeA. mA su udara mAMhIMthI vAta, suNI meM te have; mA su nikalyA huM garbha mAMhIMthI, sIdhra thai e have. mA. sI / 12 / / mATe sukALa thayA pachI bahAra AvIza te| huM sukhI thaiza, ane je kALamAM bahAra AvIza, te| duHkhI thaiza, pachI te tApase tyAMthI paradeza tarapha cAlyA, ane navA navA veza peherIne teo bAra varSo sudhI phrI AvyA 5115 teo AbyAthI teone AdaramAna pUrvaka AhAra ApyA, ane atyaMta harSa pAmI sukALanuM nAma sthApyu, te vAta sAMbhaLI huM paNa ekadama garbhamAMthI bahAra nIkaLye 12 khAM khAu vArAvAra, karUM chuM tavajA; mA ku jamaNu dIyA muja mAta, kaM tumane muddA. mA. 60 tApasa kahe teNI vAra, e putra kulakSaNA; mA. e dhana dhAnyanA sahAra, kare kula bhakSaNA. mA. ka. / 13 / je bhUSaNe tuTe kAna, te sAne gu kIjIe; mA. te kAluM dhAna jo hAya, vADe nAkhI dIjIe. mA vA aa AMre muja AgaLathI, mukha lei pApIyA; mA mu nahIM teA pheDIsa ThAma, sahI duHkha vyApIyA. mA sa. // 14 // hutA mahAra AvatAM ve'taja khAuM khAuM karavA lAgyA, ane hu tamene kharekhara kaDu chuM ke, te vakhate mArI mAtAe mane bheAjana ApyuM; tyAre tApaseA ' kahevA lAgyA ke, A putra apalakSaNa vALA che e dhana dhAnyanA nAza karI kuLanA paNu nAza karaze !! 13 !! je ghareNu peravAthI kAna tuTe, te ghareNAne paNa zuM karIe ? vaLI je anAja saDI gayu. hAya, tene te dUra phekI devu ja joie; ema vicAra mArI mAtAe mane kahyuM ke, he pApI tuM ahIMthI jA? tArU mukha mane batAvIza nahIM, nahIM te tArA hamaNAM nAza karIza ! 14 5 maMdira mAharA mAMhIM, have tu mata rahe; mA. haeN sAMbhaGI mAtAnAM vacaNu, kumara tIDAMthI vahe. mA ku . cAlyA bau paradeza, tApasa TAlAmAM bhaLyeA; mA tA. rUSinA lIdhA veSa, ayeAdhyA AvI maLyA. mA a // 15 // tihAM paraNI muja mAya, dIThI meM te have; mA dI tApasa praNamI pAya, pUchyA me e have. mA pU (189) Page #203 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (19) khaMDa 4 thA. tava tApasa kahe ema, sAMbhanna tu vArtA; mA. sAM smRti purA je zAstra, mAMhIM ame dhAratA. mA. mAM // 16 // akSata yAni paraNI te, nahIM doSa ehumAM; mA. na. je nArInA nAtha, gayA paradezamAM. mA ga cAra varaSa lage vATa, te jIve vezamAM, mA te jo bharatAra nAvyA, kare bIjo lezamAM. mA ka0 5 17 // tAre mArA gharamAM paNa raheluM nahIM, te sAMbhaLI huM tyAMthI cAlateA thaI paradezamAM jaI tApaseAnI ToLImAM bhaLI gayA, ane rUSinA veSa laine adhyAmAM ALyeA. 15 tyAM me mArI mAtAne trIjI vAra paraNelI joi, tethI me' tApasAne te viSe puchI jotAM teoe kahyu* ke, smRti veda purANa vigeremAM tema karavAnI chuTa che 5 165 je strInI ceAni akSata che, vaLI je strInA bharatAra paradeza gaye hAya, ane je te cAra varSa daramyAna na Ave, te te strI punarlagna karI zake che ! 17 svatyukaM sadbhirvAcA pradattAyA, yadi pUrvataromataH // sAce dakSatayoniH syAt, punaH saMskAra marhati // 1 // uttama mANase potAnI karI kadAca vacanathI krAine ApI, ane te dhaNI jo marI jAya, ane te chekarI akSatayeAni vALI hoya te te punarlagna karI zake che. 1 putravatI je nAra, mue dhaNI tehanA; mA. mu. beThI rahe ATha varasa, lage mAna ehanA. mA pharI bIje bharatAra, kare nArI valI; mA. ka la tA zAne kahyA DhASa, nArIne e TalI. mA nA 5 18 5 vaLI je strIne putra prApti thai che, evI strI paradeza gaelA bharatAranI ATha varSa sudhI vATa jue, ane tema chatAM te na Ave te te bIje bharatAra kare emAM tene doSa nathI ema zAstromAM kahyuM che ! 18 5 zlokaH - ASTauvarSANisaputrA / brAhmaNIpatitaMpati // AprabhUtAvAra / puratoi HmAtravet // 2 // brAhmaNanI zrI putravALI hAya, teA ATha varSa sudhI, ane putra vinAnI cAra varSa sudhI, paradeza gaelA bharatAranI rAha jIve, tema chatAM na Ave te te bIje bha tAra kare ! 2 // paraNI che tuma mAya, vicAra tehanA nahIM; mA. vi te sAMbhalIne duM AbhyA, brahma sAlA mahIM. mAru bra kAMtika kAraNa bhera, ghaMTA nAda me' kIyA; mA. dha cAlyA tApasa sAtha, tihAM veza me lIyeA. mA. ti // 19 !! ceAthA khaDanI DhAla, ceAthI e sahI; mA. cA raMgavijayanA ziSya, nemavijaye kahI. mA ne Page #204 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. sAMbhalo sad kAya, Agala vAta che ghaNI; mA A vacanamAM na karazeA vyAdhAta, rAkhe raMga sahu malI mA rA. !! 20 // mATe tamArI mAtA paNa te zAstranA vacanane AdhAre paraNI che, emAM tamAre kaI vicAra karavAnA nathI; te sAMbhaLavA bAda huM tApasane veSa sahIta ahIM ALye, ane mAtra ramujane khAtara bherI tathA ghauMTa me. vagADyA che ! 19 ! evI rIte ceAthA khaMDanI ceAthI DhAla sa pUrNa thaI, ragavijayanAM ziSya nemavijaya kahe che ke, he zrotAjanA AgaLa vAta haju ghaNI che, mATe vacce kAI vinna karazeA nahIM. 20 (191 ) uddA. tava brAhmaNu ema bAlIyA, asatya vacana gamAra, purUSa bhuja lAgyA thakI, kema rahe garbha AdhAra !! garbha mAMhIMthI kema sAMbhale, tApasa kahyA je vicAra; bAra varasa kaheA kema rahe, uda ramAM garbha te sAra // 2 // Ata mAtra bAlaka kahA, kema te veza dharata; tuja sarIkhA khATA nahIM, mahI maMDala joyata // 3 // tyAre brAhmaNA khelavA lAgyA ke, he mukhe tame! khATu ele che, purUSanA hAtha lAgavAthI srIne garbha zI rIte rahe? // 1 // vaLI tApase kahelI vAta garbha peTamAM rahyo thakA zI rIte sAMbhaLI zake ? vaLI bAra varSo sudhI garbha paNa peTamAM kema rahI zake ? !! 2 5 vaLI eka khALaka janamatAM ve'taja veza paNu kema dharI zake, mATe tArA jevA juThA bele mANasa A dunIyAmAM ame kei joyeA nathI // 3 // maneAvega tava bAloyA, sAMbhalA dvijavara vAca, smRti purANe je kahyuM, te zuM vacana asAca? / / 4 / tava vADava kApI kahe, re tApasa a'jANu; veda purAMNe je kahyuM, te kahe| amane vAMNu // 5 // tyAre manAvega kahevA lAgyA ke, huM brAhmaNA, smRti purANu vigeremAM je vacane kahyAM che, te zu khATAM che? // 4 // tyAre tApasA krodhAyamAna thai kahevA lAgyA ke, huM ajJAna tApasa veda purANamAM evI kai vAta che? te amAne turata kahI sa'bhaLAva ? / / 5 / tAru chaThThI. meDate nagArA vAjIyere DhAlA, paDIre davA me ThAra DhAlA, bhAjI mata jAjore sagatAta DhAlA----e dezI. manAvega tava bAlIyAre, sAjana sAMbhalA brAhmaNa vAta; " sAjana tuma bhayathI dhrujI dhaNuM re, sA kema kahyuM zAstra vikhyAta. sA0 1 sAjana sadu suSujore, Age je heAya. sA. e mAMkaNI tava dvijavara bAlyA valIre, sA* suNune tApasa zRMga, sA zaMkA bhaya melI pharIre, sArUM purANa kathA kahe raMga. sA. // 2 // Page #205 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 192 ) khaDa ce. manAvega citta harakhIyAre, sA. beklyA tava maneAhAra; sA veda purANu mAne nahIMre, sA. te nara jANA gamAra. sA. // 3 // huM sajjanA AgaLa je vAta Ave te tamA saghaLA sAMbhaLajo maneAvega kahevA lAgyA ke, huM brAhmaNA, tamArA bhayathI huM bahuM dhrujI chuM mATe zAstranI vAta tameAne zI rIte kahI sa bhaLAvuM // 1 // tyAre te brAhmaNeA kahevA lAgyA ke, he tApasa tame zakA cheADIne purANanI vAto amAne khuzIthI saMbhaLAvA // 2 // tyAre manevega manamAM AnaMda pAmI kahevA lAgyA ke, je mANasa veda purANane mAnatA nathI, tene mUrkha jANavA !! 3 // manovega tApasa taNIre, sA. vANI purANanI abhaMga; sA. aMgaupAMga prasiddha che?, sA. veda mAne te caMga. sA. // 4 // cikitsA vahI vaidhanIra, sA jyAtiSa zAstra drei Adi; sA sIdhI AjJAe sahIre, sA. zAstra vacana anAdi. sA. 5.5 5 vaLI manAvega tApasaNI vANI purANathI abhaga che, vaLI agApAMga sahita tema te vedane paNa sArI rIte mAne che ! 4 ! vaLI vaida sabadhI jJAna, tema jyAtiSa zAstra Adika paNa te jANe che, vaLI tenI AjJA ane zAstronAM vacana paNa anAdi kALanAM siddha thaelAM che ! pa aa sajja. purANamAnatrodharma / sAMgovedacikitsitam // AjJA siddhAnicatvAri / nahaMtavyAnihetubhiH || 1 || purANu manuSyanA dharma, sAMgopAMgaveda ane vaidaka, te cAre AjJAsiddha jANavAM, ane temAM keAine paNa bhaMga karavA nahIM // 1 // sarva veda rIkhInI kahIre, sA. vANI kare apramANa; sA te brahma hatyArA kahyAre, sA. bhavabhava hAye aNu, sA. / / 6 / / je vedanI ane rUSinI vANInA bhaMga kare, tene brahmahatyA lAge, tathA te ajJAnI bhave| bhavamAM rakhaDe // 6 // ranna. maMtavyaMvyAsavAsiSTaM / vacanaMtredasaMyutam // apramANaMtuyobrUyAt / sabhaveddharmaghAtakam // 1 // vyAsa tathA vasiSTa muninAM .vacanA tathA vedanAM vacanAne je na mAne tene dharmane ghAta karanArA jANavA // 1 // tava te dvijavara bAlIyAre, sA. kaheA tApasa e sAra; sA. kAMIka vacana mAtrathIre, sA. pApa na lAge lagAra. sA. // 7 5 jema anei unA dhaNu re, sA. kahetAM na khale aMga sAra; sA tema zAstra taNA doSa kahADatAM, sA. kahetAM na pApa lagAra, sA aa Page #206 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (13) tava vacana suNIne esure, sA bhaya tajI che rUSi deva; sA. dUta veda purANanAre, sA doSa suNe ka6 kheva. sA. 9 tyAre brAhmaNe belyo ke, he tArasa, mAtra vacanathI ja kaMI pApa lAgatuM nathI. 7 jema agni bahu garama che, ema kahevA mAtrathI kaMI aMga baLatuM nathI, tema zAstronI bhUla kahADavAthI pApa paNa lAge nahIM e 8 teonAM evA vacano sAMbhaLI tApasa bIka cheDIne kahevA lAgyuM ke, have huM tamane veda ane purANanAM de kahu chuM, te tame sAMbhaLaje che 9 che eka nagaramAMhIM rahe, sA. nArI deya ati sAra sA. eka bhAgI bIjI rathIre, sAvana bhara mahAra. sAne 10 che bAla kuMvArI te bere, sA beThuM sUtI seheja mojhAra; sA te be nArI saMjogathIre, sA. jAryo suta suvicAra. sA. | 11 che nAma dIdhuM tava tehanere, sAbhAgIrathI putra caMga; sA ete bhArata purANamAMre, sA vakhANyo manane raMga. sAva 12 eka zeheramAM bhAgI ane rathI nAme be juvAna ane mahara strIo rahetI hatI.10 te bane bALakumArikAo eka divasa pathArImAM ekaThI sUtI, ane te banenAM saMjogathI eka putranI utpatti thaI 11 che pachI tenuM nAma bhAgIrathI putra pADayuM, ane tenuM vizeSa varNana te bhArata purANamAM karyuM che ke 12 che juo nArInA jegathIre, sAru ja putra suvicAra sA. te nArI nara saMjogathIre, sAhuM janame tema sAra. sAme 13 che avara dRSTAMta valI kaddare, sA sAMbhalo dvijavara rAja; sA. jema saMdeha mana bhAjasere, sA sarase tamArAM kAja. sArA che 14 che gaMdhArI eka nArIere, sAvRtarASTa kare e kAja; sAva evo nizcaya kIdho tIhAre, sA sAMbhalo tame phrijarAja. sA.1pa mATe evI rIte strIe strInA saMjogathI jema putranI utpatti thaI, te strI ane purUSanAM saMjogathI mAro janma paNa tevI ja rIte thaye che 13 che. vaLI te brAhmaNo huM tamane bIjuM dRSTAMta paNa saMbhaLAvuM chuM, ke jethI tamArA mananI zaMkA nAza pAmI, tamAruM kAma siddha thaze che 14 che te brAhmaNa tame sAMbhaLo dhRtarASTranA kAmane eka gadhArI nAme strIe nizcaya karyo che 15 teva nArI gadhArI sahIra, sA romAMcita che. jAma; sA tava nArI taNe dharameM Ire, sAva mAthe daI te tAme. sAme 16 cothe divase nArIeresAsnAna karyuM teNI vAra sAru pachI vizva vidguNI hatIre, sAphaNasa AliMgana apAra sAva 17. teha kAla same pachIre, sAva mAsa ga java eka sAru teha nAtha paraNyo tihAre, sA dhRtarASTra dharasta viveka, sAme 18 che 25 Page #207 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (14) khI 4 thA. te vakhate te gadhArI strInA rAmAca (rUvADAM) ubhAM thayA, ane teja vakhate rUtuvatI paNa thai ! 16 , ceAthe dIvase te strIe snAna karyuM, ane pachI lagna vinA nagna thaIne eka hyusanA phaLa sAthe Aligana karyuM // 17 // te pachI jyAre eka mahInA vyatita thayA, tyAre dhRtarASTra tenI sAthe viveka sahita paraNyA 5 18 . -- tava puSpavatI nArI taNIre, sA. navI gai mukhanI chAMha; sA kata bhaya thakI nArIere, sA. nara viSNunI dharI bAMha. sA. / / 195 teha vRttAMta garbhanAre, sA. bhAva kahyA teNI vAra; sA nara nArAyaNe karIre, sA. manasu' karIya vicAra. sA. // 20 // cothA khaDa taNI kahIre, sA. pAMcamI DhAla e sAra; sA raMgavijaya tasa ziSyanere, sA. nemavijaya jayakAra. sA. // 21 5 paNa te rUtuvatI gaMdhArI strInI mukha uparanI chAyA gai nahIM, ane tethI bharatAranI AthI teNe viSNunI madada mAgI // 19 5 ane te viSNune khelAvI peAtAnA garbhanA saghaLA hevAla kahI sabhaLAvyeA, tyAre viSNue paNa vicAra karyo // 20 5 evI rIte ceAthA khaDanI pAMcamI DhAla ragavijayanA ziSya temavijaye kahI ane tethI tenA jaya thAe // 21 5 duaA. tava kuTuMba teDAvIyA, adhaka viSNu Adi sAra; dhRtarASTra besADIna, kahyA tehane suvicAra u tava sane sataiSIyA, divasa gayA teNI vAra; eka divasa gaMdhArIye, phaNasa jayA udAra / / 2 / / teteA phaNasa mAMhIMthI, suta nikalyA gata eka; etA bhArate bhAMkhAyuM, tuma taNe zAstra viveka // 3 // pachI viSNue adhakAdi tenA kuTuMbIone teDAvyA, tathA dhRtarASTrane paNa besADIne saghaLI vAta kahI !! 1 5 pachI saghaLAne sataiSI vidAya karyo; have te gadhArIe keTalAka divasa gayA bAda, eka phaNasane janma ApyuMA // 2 // te samAMthI ekasesa putra nIkaLyA; A saghaLI vAta tamArA zAstra mahAbhAratamAM kahelI che ANA muja mAtAne tAtane, soge duvA huM sAra; te muja mAtA pitA taNA, kema kIje te vicAra. 4 tava vADava bAlyA sahuka tuma taNAM vacanA satya; tame tApasa mudrA bhalI, navi bhAMkhA asatya |pA paNa sAMbhalA eka vAta me; bAlyA khATA jema; garbha thakI kema sAMbhaLyuM, khATu vayaNuja ema // 6 // eha vacana kema mAnIye, sAMbhalA tApasa rAya; ehu kathA amane kaheA, mana dharI bahu pasAya / 7 / / tevI rIte hutA mAtra mArA mAtapitAnAM sparzathI utpanna thayeA, teA te bAbatane tamAre zAmATe vicAra karI zakA rAkhavI joiye? // 4 // tyAre brAhmaNeA khelyA Page #208 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAma. (195) ke, tamArAM vacana kharekharAM che; vaLI tame uttama tApase thai zAmATe jIruM' mele? arthAta tame, juThThuM khelatAMja nathI aa pa aa vaLI brAhmaNeA khelyA ke, ameAne hajI eka vAtanA sadeha che, tamee garbhamAM rahIne tApasanI vAte zI rIte sAMbhaLI ? e vAta ameAne tamArI juThI lAge che !! 6 !! mATe he tApaseA tamArUM' e vacana ame zI rIte mAnI zakIye? tethI amArApara meherabAnI karI e vAta amAne kaheA. cha tAjI cho. prItaDI na kIjere nArI paradezIyAre-e dezI. vacana suNI tava manAvega bAlIyAre, sAMbhalA vADava tume vicAra; garbha mAMhIMthI sAda te meM suNyAre, vAda nivArU te niradhAra; suNo sAjana je kaduM vAtaDIre ! e AMkaNI // 1 // mAhA bhArata mAMhe vAMNI je kahIre, te navI naNAmukha abhaMga; eka manAM thai suNo sahu tamere, sa Mdeha nivAraNu e utta'ga. su. 2 jAdava vaze vasudeva jANIere, tenI beTI amRta vANa; rUpa kalA vibhrama vilAsanIre, subhadrA nAma guNa khANa. su. // 3 // huM sajjanA je vAta huM kahuM te tame sAMbhaLo. have brAhmaNAnu evu' vacana sAMbhaLIne manevege kahyu ke, huM brAhmaNA me garbhamAM rahyA thakAM je vacane sAMbhaLyAM, te viSenI tamArI zakA hamaNAM huM dUra karU chuM // 1 // mahA bhAratamAM je vAtA kahI che, te tameA haju sArI rIte jANatA nathI; mATe have te eka cittathI tame sAMbhaLajo, ke jethI tamArI zaMkA dUra jaze ! 2 5 jAdava va'zamAM eka vasudeva nAme rAjA hatA, tene subhadrA nAme atyaMta mIThA belI, tathA rUpa, kaLA, vilAsa vigere AthI zeAbhatI eka putrI hatI // 3 // viSNu taNI e bhaganI jANajore, arjuna vara kIdhA bharatAra; garbha dhA subhadrA nArIere, purA mAsa duvA java tyAra. su. / / 4 / asamAdhi upanI tava te bAlanere, kRSNa kathA kaheA bhAI vicAra; cakrAvA varNana karIne dAkha cAre, subhadrA pAmI nidrA apAra. su. 5 pratyuttara navi bAle ke| tihAre, garbhe dukArA dIdhA tAma; nArAyaNa tava mana vismaya paDayAre, e kAi purUSa moTA jAma. su0 6 vaLI te viSNunI behena tathA arjunanI strI thAya; have eka vakhate te subhadrAe garbha dhAraNa karyo, ane te garbhanA samaya sapUrNa thavA Avye // 4 // te vakhate te subhadrAne ghaNuM kaSTa thavA lAgyuM, tethI te peAtAnA bhAine kahevA lAgI ke, huM kRSNabhAi, tame mane sukha thavA vAste kaika vArtA kaheA, tyAre kRSNe abhimanyunA cakrAvAnI vAta kahevA mAMDI, paNa te vakhate subhadrAne sukhanI nidrA AvI gai. pa have subhadrA nidrAvaza hAvAthI vAtaneAhukAre teNInAthI apAya nahIM, tyAre te hukArA aMdara rahelA garbhe ApyA, tyAre viSNu Azcarya pAmI vicAravA lAgyA ke, A kAi mahApurUSa thavAnA che // 6 // Page #209 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (1966) khaMDa 4 the. garbha kAre suNIo je have, dAdara ciMtave teha; kathA suNIne haMkAre dIre, tema tApasa vacana sahI eha. suhA dvijavara kahe sahu sAcuM kahyuMre, smRti purANe bAlyuM jeha; valI amane eka vismaya upare, bAra varasa ro garbhe teha. 8 manovega bolyo tava pharI valIre, rUSi vacana na jANe gamAra, maya nAmA tApasa che eka rUDere, vaname rahe niradhAra. su che 9 jyAre evI rIte viSNue garbhane haMkAre sAMbhaLe, tyAre vicAryuM ke, A garbhe kathA sAMbhaLIne ja huMkAro dIdhe che, tema meM paNa garbhamAM rahI tApasonAM vacane sAMbhaLyA che cho tyAre brAhmaNe belyA ke, kharekhara evI ja rIte amArAM smRti veda purANe vigeremAM kahyuM che, mATe e vAta paNa tamArI kharI che, paNa haju eka zaMkAe che ke, tame garbhamAM bAra varSo sudhI kema rahyA che 8 che tyAre mane nevege pharIne kahyuM ke, tame kharekhara mUrkha che, rUSionA vacananI hajuM tamane khabara nathI; eka maya nAmane uttama tApasa vanamAM rahetuM hatuM 9 che eka dina rajanI sute che tihAre, svama dIThe nidrAmAM tAma; nArI saraso bhega manasuM karere, virya khalita ho Ama. su10 te vIrya sahayuM hAthamAMhIM jAre, manasuM kIdhere vicAra; rakhe muja vIrya pheka jAye sahI, dekhI hase naranAra. su che 11 che kapIne vIryane laI patra kamalanuMre, bIDuM vAlI teNe vAra; niramala nadInA jalamAMhIM tadAre vehetuM melyuM nirAdhAra. suo 1rA eka divase rAtrie te sUte che, eTalAmAM tene svapna AvyuM ke, huM koI strI sAthe bhegavilAsa karuM chuM, ane tethI nidrAmAMja tenuM vIrya khelAyamAna thayuM. 10 te vIrya teNe hAthamAM jhIlIne vicAryuM ke, rakhe A mAruM vIrya nirarthaka jaze, te te joI lo ke mArI mazkarI karaze ! 11 che pachI teNe eka kamalanuM pAMdaDuM laI tenuM bIDuM vALI temAM lageTI mAMhe vIryane chAnuM rAkhIne, eka nadInA pANImAM tene vehetuM mukAyuM. me 12 che DeDakIye te khAdhuM pAna re, garbha rahe udaramAMhIM, tava tehane rUtune same hatA, durdarIne peTa rahyuM tyAMhIM. su che 13 che strInAM lakSaNa pragaTayAM aMgamaeNre. mAsa divasa gayA apAra; janama huve subha lagane karIre, uca graha upanyAM che phAra. sukhA14 beTInuM nAma dIdhuM maMdodarIre, rUpa sebhAgI abhirAma; mAtAne rUpa jevAthI hoMsa ghaNere, bolAve leI nAma. suo | 15 che te pAMdaDAnuM bIDu' eka DeDaphIye khAdhuM, te vakhate te DeDaka rUvatI hatI, tethI teNe piTamAM garbha dhAraNa karyo che 13 che pachI keTalAka divasa gayA bAda te DeDakIne strInAM lakSaNe spaSTa pragaTa thayo, ane keTaleka kALa, zubha lagnamAM, tathA sArA graho vakhate Page #210 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. (17) teNIe eka putrIne janma ApyA,, tenu` ma`dodarI nAma pADayu; vaLI tenuM rUpa lAvaNya vigere ghaNuM sarasa hatu, ane teNInuM evu rUpa jovAthI mAtA teNIne AnaMda pUrvaka nAma lei elAve ! 14 5 15 ehavu rUpa ketu navI hAyere, ane beThAM mANasa joya; kIdhA vicAra teNe ema ciMtavIre, maiADha kamaladale melI seAya. su0 16 snAna karevA nityu jAye vahIre, nadIce Ave maya Si sAra; kamala upara dIThI te kumArIkAre, tApama ciMtave mana mejhAra, su. 17 muja vIya thakI upanI e bAlikAre, te kAraNa muja vAMdhe neha; mAharI putrI hAI saMsAramAMre, 25 lakSaNe dIse enDru. su. / / 18 5 A putrI jevuM rUpa A dunIyAmAM kAinu paNa nahIM hAya, mATe teNIne mANase beThA beThAM bhale jIve, ema vicArI teNIne teNe eka meTA kamaLamAM besADI // 16 // have te maya rUSi hamezAM nadIe snAna karavA AvatA hatA, teNe eka dahADo kamaLa upara beThelI te kumArIkAne jovAthI manamAM vicAryuM ke, // 17 5 A khAlikA mArA vIryathI utpanna thai che, tethI mane teNInA upara bahu pyAra Ape che ane teNInA rUpa ane lakSaNathIja jaNAya che ke, te mArIja putrI che ! 18 5 nAma thApyu. beTInu madAdarIre, lai AbyA nija sthAnaka tAma; bhAjana karIne jamADe bAlikAre, jovanavatI hAi jAma. su. / / 196aa ceAthA khaMDa taNI chaThThI DhAlamAMre, raMgavijaya kavi sAra; zreAtA sAMbhalo sahu eka manAMre, nemavijaya jayakAra. mu.5 20 // teNe tenuM madodarI nAma pADyu, ane pachI peAtAnAM AzramamAM tene teDI lALye, tyAM hamezAM bhAjana pakAvI tene jamADe, ema karatAM te ceAvanavatI thai ! 19 k evI rIte ceAthA khaDanI chaThThI DhAla sa`pUrNa thai, ragavijayanA ziSya naimavijaya kahe che ke, he zrotAjanA tame eka citta dai sAMbhaLajo 5 20 // duhA. eka dina rUtuvatI dudha, kApIna tApasanI sAra; vIrya taNI kharaDI che, peherI putrIe teNI vAra. 1 te kepina paravezathI, garbha rahyA tihAmAMhIM; dina dina vAdhe anukrame, kumarIne mukha chAMhIM ArA tApasa jANe cittame, muja vIrya niradhAra; garbha dhA e kumarIe, heAse kAika avatAra // 3 // eka divase te mAdarI rUtuvatI thai ane te vakhate teNe tApasanI laMgoTI peherI, ke je tenA vIryathI kharaDAelI hatI // 1 // te vIryavALI kepInanA sparzathI teNIne garbha rahyo, ane te dina dina prate vadhavA lAgyA, tethI te kumArikA dilagira thavA lAThI ! 2 ! tyAre tApase manamAM vicAryuM ke, A kharekhara mArU ja vIryaM che, ane tenA prabhAvathI Ane garbha rahyo che, mATe tethI koi mahApurUSanI utpatti thavI joie !! 3 // Page #211 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (198) khaMDa ja che. je avara rUSi kaI jANa, te hasate nisa disa lAja zarama jAte kharI, ye mukha bolIsa ha.4 evI karI vicAraNA, garbhane rAkhuM gepa; khIluM maMtra je karI, keI navI jANe lopa pA kamaMDala leI hAthamAM, jala choTe bhaNe maMtra; jahAM lage vara pAme nahIM, garbha rahejo mAMhIM jaMtra che 6 che mATe have A vAtanI je kaI bIjA rUSiene khabara paDaze te tene mArI rAta divasa mazkarI karaze, ane evI rIte mArI AbarU javAthI huM tenI sAthe zI rIte vAtacita paNa karI zakIza? che 4 ema ciMtavine teNe vicAryuM ke, have to keI maMtra jaMtranA prabhAvathI e garbhane aMdaraja khIlI rAkhuM, ke jethI A bInA keI jANI zakaze nahIM pa pachI hAthamAM kamaMDala laI, temAMnuM pANI chAMTI, maMtra bhaNIne kahyuM ke, jyAM sudhI A bAlikAne vara maLe nahIM, tyAM sudhI tene garbha aMdaraja raheje? | 6 che beTI bole bApane, garbha khIlyo mahA pApa; tava maya tApasa bolI, bhavitavyatAne pratApa. 7 rAkSasa kule laMkApati, vizvavasu tAta ke mAya; rAvaNa paraNyo maMdodarI,bAra varasanI avadhe thAya. 8 rAvaNane pahelA jANaje, sAta sahasa gayAM varSa; rAvaNane putra e kahyuM, upanyo pAmyAM harSa 9 che tyAre te bAlikA pitAnA pitAne kahevA lAgI ke, he mahApApI te garbhane zAmATe khI ? (aTakA) tyAre tApasa be ke, bhavitavyatAne eja niyama che. 7 have laMkAmAM rAkSasa kuLamAM vizvavasu nAme rAjA hatA, tene kaikai nAme strI hatI, tene rAvaNa nAme putra A maMdodarIne paraNya, te daramyAna bAra varasa vItI gayAM che 8 che pachI te rAvaNane paraNyAM sAta hajAra varSo thayA, tyAre tene ghera putrane janma thaye, jethI tene ghaNe AnaMda thaye . 9 che sAta sahasa varSa gaye dute, iMdrajita nAma kumAra bAra varasa huM rahyo garbhameM, te zuM karo vicAra 1 sAMbhalIne dija bolIyA, satya vacana tuma sAra; jAta mAtra thakAM tumeM, veSa lIdho niradhAra 11 je nArI e janamIyo, pharI paraNI te nAra, tuma janama thayA pachI, kema paraNI bIjI vAra nA deya saMdeha evA a che, teha nivAro Aja; jema mata nizcaya ama taNuM, sare sahunAM kAja che 13 che evI rIte te IMdrajita kumAra sAta hajAra varSo sudhI tenI mAtAnA garbhamAM rahyo, tyAre huM to mAtra bAraja varSo sudhI rahyo, to temAM tame vicAramAM zuM paDyA che? ke 10 che tyAre te brAhmaNa bolyA ke, te saghaLAM vacane tamArAM kharAM che, paNa tamee janmatAMja A tApasane veSa lIdhe, te vAtamAM amone jarA saMdeha Page #212 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (198), che ! 11 che vaLI je strIe tamane janma Ape, te vaLI bIjI vAra kema paraNuM, kAraNa ke ekavAra paraNyA pachI strInA punarlagna te thAya nahIM te 12 che mATe e bane zaMkAonuM Aje tame nivAraNa karo jethI amArUM mana naciMta thaIne kAma saphaLa thAya che 13 che amalI lAla raMgAve varanAM molIyAM-e dezI. mane vega kahe bhAI sAMbhale, sUtra kaMTha tume cho sujANa; brAMti bhAje jema saghalI mana taNI, tema boluM huM have vANare. smRti purANa vedamAM juo che e AMkaNI 1. moTe pArAsara riSimAM kahyuM, eka divasa kIdhe vihAra gaMgA nadI upakaThe rahI tIhAM, nAva kheDe kanyA eka sArare. smR. 2 macchagaMdhA nAma che tehane, kurUpa abhAgaNI dehare, gaMdhAya zarIra jojana lage, bIjuM nAma dharyuM valI tahare. mR tyAre mane vege kahyuM ke, he brAhmaNe tame buddhivAna che; mATe have tamane smRti, veda, purANa vigeremAM jema kahyuM che, tema tamane saMbhaLAvuM chuM, ke jethI tamArI zaMkA dUra thaze che 1 purANamAM eka pArAsara nAme meTA rUSinuM vRtAMta Ave che; te rUSi eka divasa cAlatAM cAlatAM gaMgAnA kinArA pAse AvyuM, tyAM teNe eka bAlikAne nadImAM heDI pheravatI joI che 2 che tenuM macchagaMdhA nAma hatuM, ane te abhAgaNInuM zarIra evuM to kadarUpu ane vAsa mAratuM hatuM ke, tenI durgadha eka jana sudhI phelAtI hatI, mATe tenuM "je janagadhA" paNa nAma kahetA kA dIThI ekalI kanyA pArAsare, nAve beThA joI te rUpare; ja manobhAva tava stana dekhIne, vikAsa thayuM tava svarUpare. smR4 RSi kahe amas kRpA kare, dAna deo kAyAnI sArIre; suNe tapasI tava bhaNe kAmanI, muja tanu durgadha dhArIre. smR0 pA ajuAle loka dekhe sahu aghaTatuM kema kIje kAja re; deha kIdhe sugaMdha hAtha pherIne, dhuMvara kerI lopI lAja re. mR. . 6 te kanyAne pArAsare ekalI nAvamAM beThelI joIne, pite paNa temAM beThe, ane tenAM stanene jevAthI, te kAmAMdha thaye, ane tethI tenuM citta vikAra yukta thayuM che jo tethI rUSie tenI pAse mAgaNI karI ke, tamAruM zarIra ane bhegavavA Ape, tyAre teNIe kahyuM ke, mAruM zarIra to durgadha vALuM che pache vaLI AvA ane javALAmAM koI ApaNane tema karatAM juve, to paNa te ayukta kahevAya, te sAMbhaLI rUSie hAtha pheravIne tenuM zarIra sugaMdha yukta karyuM, ane mAchInI lAjane lepa karyo. 6 bhoga vilAsa karatAM anukrame, janama duo veda vyAsa mucha kuchane kamaMDala dhayAM hAthameM, veda purANa mukha bole bhAsare. mR07 Page #213 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (20) , khaMDa 8. keTe jaI kara japa mAlikA, mRgacarma daMDa uraMgara; kara joDI lAgyo tApasa rUpe, mAta tAta pAye mana ragare. smA pATA Adeza pArAsura lahI, tapa mAM gaMgAne tIre, veda vyAsa meTo rUSIzvara ache, dhyAna dhare mahAvaMta dhIrare, smR. 9 evI rIte teNInI sAthe bhogabhagavatAM anukrame teNInI kukhe veda vyAsano janma thaye, ke je meTI mUche, hAthamAM kamaMDala dhArI maheDethI veda ane purANa bolato hato ! cha che vaLI kaMThamAM jaI, hAthamAM japamALA, ane haraNanuM cAmaDuM tathA eka moTI lAkaDI sahIta, tApasane veze mAtA pitAne te vedavyAsa AnaMdathI page lAge che 8 ke pachI pArAsura rUSinI AjJA laIne, te vedavyAsa rUSie gaM. gAne kAMThe jaI dhIrajathI tapa tathA dhyAna dharavA mAMDayuM che 9 che - vanamAM zikha de rUSi gayo, ekalI rahI bAlA amare; sAMta rAjA kriIDA karavA AvI, dIThI jojana gaMdhA tAmare. smR. 10 sugaMdha zarIra dekhI rajI, vivAha vighe paraNI tehare; jema kanyA veda vyAsa jAIe tAsa sarUpa sUbha dehare. mAliza tatakAla ja tApasa jema dave, tema mujane dvija jANere, jema paraNuM jana gaMdhAvalI, tema muja jananI vakhANere. smR12 have te pArAsara rUSi jejanadhAne zikhAmaNa daI, vanamAM ekalI melIne bahAra ga, tevAmAM tyAM sAMta nAmane rAjA kIDA karavA AvyuM, teNe teNIne joI lo teNInuM sugadhImaya zarIra joI rAjA tenA para mehata thavAthI tene paraNya mATe jema te kanyAe veda vyAsane janma Ape, tema mAruM paNa jANavuM che 11 che mATe he brAhmaNe jema te veda vyAsa janmatAMja tApasa hatuM, tema mane paNa tamAre jANo, vaLI je jana gadhA jema bIjI vAra paraNI, tema mArI mAtAnuM paNa tamAre jANavuM che 12 || valatA vipra pharI ema ucare, suNe tApasa tume cho sujANa; satya vacana tume je amane kahyAM, te sadu veda purANare. smate 13 che valI vipra sAMbhalo vAratA, maga kahe avara vicArare; aMdhaka vRSTi jAdava rAyana, harivaMzI nara seve pAyare. smame 14 che kuMtI nAme tehanI kumArikA, rUpa sobhAgI abhirAma; ghara chidra kiraNa suraja taNAM, paThAM kuMtA kAne tAmare. rama che 15 che tyAre brAhmaNe belyA ke, he tApasa, tame mahA buddhivAna che, tamArAM vacano ame satya mAnIe chIe, kAraNa ke tamArA kahevA pramANeja veda purANomAM paNa kahyuM che. 13 vaLI manovege kahyuM ke, he vipro, vaLI paNa bIjI vAta tamane kahuM chuM te sAMbhache. eka harivaMzamAM jAdava kuLamAM aMdhakavRSTi nAme rAjA hatA, ke jene ghaNAM manuSya sevatA hatA . 14 che tene atyaMta rUpALI, saubhAgyavaMtI tathA manohara Page #214 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. (201) kuM'to nAme putrI hatI; have eka vakhata gharanAM chidrAmAMthI keTalAMka sUryanAM kiraNA teNInAM kAnamAM dAkhala thayAM ! 15 / garbha dhA tava te suraja taNA, kAne karaNa te beTA jAyAre; pache pAMDu rAjAne paraNAvIne, akSata joni taNe umAyAre. smR. // 16 // karaNa taNI mAtA kanyA kahI, te muja jananImAM zI kheADa; jema karaNa davA tema du duvA, vaLI sAMbhaLeA be kara joDare. smR. 17 ceAthA khaDa taNI DhAla sAtamI, kahI vizeSa karI vigatAIre; ragavijayanA ziSya ema kahe, sAMbhaLajo sad cittalAghare. sma. 19 te kiraNAthI teNIne garbha rahyo, ane anukrame kAna dvArAe teNIe kahyuM nAmanA putrane janma ApyA, ane le vAra pachI, akSata ceni" evA smRtinA vacane karI teNIne pAMDu rAjAne paraNAvI // 16 ! have te karaNanI mAtA jyAre kumAraDhAmAM lekhANI, tyAre mArI mAttAmAM zuM khAmI che? vaLI jema kaNaeN thayA, tema huM paNa thayA, vaLI paNa hAtha joDI tamene kahu chuM te sAMbhaLe // 17 // evI rIte ceAthA khaDanI sAtamI DhAla vistAra pUrvaka kahI, ragavijayanA ziSya temavijaya kahe che ke, tamA saghaLA citta daine sAMbhaLo 5 18 // hA. udAina tApasa che, tapa japa kare udAra, kaleza karAvedhathI, teNe bAhe naranAra 15 eka divasa sUtA keA, svama mAM bhAgave kAma; vIrya khalita vA tadA, manazuM vicAre tAma // 2 // vIrya mUkavAne kAraNe, gaMgA gayA tatakheva; kamalamAM vIrya mUkIne, snAna karyuM. teNe heva // 3 // eka udAina nAme tApasa ghaNA tapa tathA japa karatA hatA, paNa krodhI heASAthI phlezanAM bhaye karIne ghaNAM leAkeA tenAthI DaratA hatA ! 1 ! have eka divasa te tApasa sUtA thake (nidrAmAM) svapramAM kAmavilAsa bhegavavA lAgyA, ane tethI tenu vIrya kharavAthI te manamAM vicAravA lAgyA ! 2 !! pachI vicArane te peAtAnu vIrya mukavAne gagA nadInA kinAre gayA, tyAM eka kamaLamAM vIrya mukIne teNe snAna karyuM // 3 // raghu rAjAnI putrikA, cadra mati nAma viveka, gaMgA nadIe jhIlavA, AvI ekAeka 54 puSpavatI te bAlikA, kamala su' kIdhI cAla; padama lai nAke dharyuM', garbha rahyA.teNe kALa. pa eTalAmAM acAnaka raghurAjAnI cadramatI nAme putrI ga`gA nadIe nAna karavA AvI // 4 // te khALikA rUtuvati hatI, karmayoge karI teNe te kamaLane lai nAkathI subu, ke turata teNIne garbha rahyo ! pA 26 Page #215 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) khaMDa 4che. DhAra yAdI. vAghAnA bhAvanIre--e dezI. sagarbhA beTI dIThI mAta, sAMbhaLa beTInAM tAtahe, sanehI suMdara anAcAra putrIe kIdha, garbha pArako lIdhAhe sana sAjana sake sAMbhalo che e AMkaNI 1. raghu rAjAe lAja dharI manamAM, beTI mUkI vanamAMhe sa. vAgha siMhanAM zabda ghaNuM thAe, dukhe karIne bharAyehe. sasA. mArA te vanamAMhe tApasa vAsa, vAMda tApasa moTo Asahe sa bahu kare jatana tApasa tehano, nArIne mana ehanehe. sA sA ArA he sajajane have je vAta banI te sAMbhaLajo. pachI te putrIne garbhavatI joIne teNInI mAtA pitAnA bharatArane kahevA lAgI ke, ApaNI putrIe keInI sAthe jAra karma karIne pArakA peTane garbha rAkhe che ! 1 che te vAta sAMbhaLI radhurAjAe teNIne vanamAM kahADI melI, tyAM vAgha siMha vigerenA zabdo sAMbhaLavAthI teNe duHkha tathA bhaya pAmavA lAgI che 2 che te vanamAM tApane Azrama hatuM, tyAM jaI tApasane namaskAra karI tenI madada mAgavAthI, teoe teNIne keTalIka saMbhALa pUrvaka tyAM rAkhI, ane te paNa tyAM AnaMdathI rahI che 3 che nAgakumara teNIe jo sAra, rUpe jANe nAgakumAra, saTa tava caMdramatI ema kahe mAya, putra tuM tAta jevAne jAyahe. sa sA.4 majusamAMhe suta ghAlyo jAma, gaMgA pravAha melyo tAmahe sa pravAhamAMhe majUsa te cAlI, udAyine dIThI jhAlIhe. sa. sA. pApA ANI ThAma ughADI jAma, pitAe putra dATha abhirAmahe sa suta dekhI upanya bahu neha, caMdramatI AvI tava gehahe. sa sA6 tyAM teNIe nAgakumAra sarakhA rUpavaMta nAgakumAra nAme putrane janma Ape, pachI te caMdramatI putrane kahevA lAgI ke, tuM tArA pitAnuM mukha jevAne jA 4 ema kahI teNue te putrane eka peTImAM ghAlIne te peTI gaMgA nadInA pravAhamAM teNe taratI mukI, pachI AgaLa jatAM te peTI udAyina tApase jevAthI teNe te ucakI lIdhI che pa . pachI pitAne sthAnake jaI teNe te peTI ughADI te aMdara eka manahara putrane jo, pitAnAja putrane tene jovAthI atyaMta AnaMda thaye, pachI eTalAmAM caMdramatI paNa ghera AvI che 6 kuMvArI kanyA kahe che sAra, udAyina tuM muja bharatArahe che. te vivAha karI tame paraNe Aja, jema sare benAM kAjahe. sa sA 7 udAyina tava belyo jati, e vAta amane nahIM ghaTatahe; sa tuja pitA paraNAve soya, teha tArA bharatAja heya. sasA. 8 Page #216 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (2003) tApase jaI mAgyo raghurAya, beTI amane kare pasAyasa nahIMte zrApine bhaja karuM, ke tuja mArUM ke huM mArU che. sa. sA. 9 tyAM te kumArikA udAyinane kahevA lAgI ke, tuM ja mAre svAmi che, mATe Aje tame mArI sAthe lagna kare, ke jethI ApaNa bannenuM kAma pAra paDe che 7 che tyAre udAyine kahyuM ke, evI rIte lagna karavA ane ucita nahIM, mATe tAre pitA jene khuzIthI paraNave, teja tAre tAro svAmi jANa che 8 pachI tApase raghurAjA pAse jaI kahyuM ke, tArI putrI mane paraNAva nahIMte hamaNAMja zrApa daI tane bhama karI nAkhIza, kAMte AmAM mAruM athavA tArUM mRtyu thaze ke 9 che rAjA kahe beTIne vare, udAdhina tame kopa pariharahe; sa. tApasa tava jamAI karyo, caMdramatIne vege vahe. sasA me 10 * veda purANe bolyo ema, caMdramatI paraNI te kemahe; satra putra jaNe kanyA je heya, pachI vivAha kare te pahe. sA sA 11 jema caMdramatI kanyA kahI sAra, tema muja mAtAne kazo vicArasa satra kaMTha kahe sAcI vAta, tume kahyuM te jaga vikhyAta. sa. sa. 12 te sAMbhaLI rAjAe kahyuM ke he udAyina rUSi tame krodha zAmATe kare che? khuzIthI mArI putrIne paraNo; pachI teNe caMdramatIne tenI sAthe paraNAvIne tene potAne jamAI karyo che 10 che A saghaLI vAta veda purANomAM kahI che, mATe evI rIte te caMdramatI kema paraNI? vaLI tame juve ke ekavAra putrane jamyA pachI, pAchI paNa teNe kumArikA tarIke ja paraNI che 11 che mATe he brAhmaNe evI rIte caMdramatI jyAre kumArikA tarIkhe oLakhANI, tyAre mArI mAtAne tamane zuM saMdeha che. tyAre brAhmaNe bolyA ke, tamee kahyuM te saghaLuM sAcuM ane jagatamAM prasiddha che. 12 mane vega bAlyo guNa bhAja, pavanavega saMbodhana kAja; sa. veda purANa kathA kahI sArI, tuma Agala kahI vistArihe. sarasa 13. putra jaNI kanyA vivAha, strI saMjoge upaje garbha udArahe sa phaNasa Aligana nArI sAra, sata beTAne du avatArahe. sasA 14. subhadrAne garbha sAMbhalI zabda, nArAyaNa dukAre labdhahe; satra deDakIe jaNI maMdodarInAra, garbha rahe vitAne sArahe. sa sA.15 pachI mane vega pavanavegane bedha ApavA vAste be ke, he brAhmaNe evI rIte tamArA veda purANanI kathAe tamone meM' vistAra pUrvaka kahI saMbhaLAvI che 13 evI rIte putra jagyA pachI paNa strI kanyA kahevAya, vaLI strIe strInA saMjogathI garbha rahe, vaLI phaNasanA phaLane AliMgana karavAthI se putranI utpatti thAya! 14 vaLI subhadrAnA garbhe viSNune hoMkAre dIdhe, vaLI deDakIye madadarIne janma Ape, tema madarIne paNa teNInA pitAthI garbha rahyo ! e 15 . sAta sahastra thayAM che varSa, putra iMdrajita rAvaNa harSa, sArA pArAsura bhogavatAM nAra, veda vyAsa suta upajo sArahe. saMsA. 16 Page #217 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (ra04) akhaMDa 4 the. kAne karNa jayo dAtAra, kamaLa sugaMdhanAM garbha apAhe sa pUrva para che vireAdha apAra, tuma purANa sAcAM na lagArahe. saMsA-17 bolatAM bahu lAge kheda, tuma purANa nahIM sAcAM vedahe; sa. sudharma ArAdha je vaLI tame, jina bhAkhyuM te kahIye amehe.sosA.18 cothA khaMDanI AThamI DhAla, kahe AgaLa vAta rasAlahe; sa. raMgavijayano ziSya ema jape, nemavijya ema payaMhi. sa.sA.19 vaLI garbha rahyA bAda sAta hajAra varSe keDe rAvaNanAM putra IMdrajitane janma thayo, vaLI pArAsure strI bhegavavAthI vedavyAsanI utpatti thaI! che 16 vaLI mahAdAnedharI karNane janma kAna dvArA thaye, vaLI kamaLa suMghavAthI garbha rahyo, evI rIte AgaLa pAchaLa virodha AvavAthI tamArA purANo kevaLa khoTA che. je 17 mATe evI rIte tamArA purANe ane vedane khoTAM kahetAM ane bahuja kheda thAya che, have je tamAre uttama dharma ArAdhavAnI IcchA hoya, to tamane jinezvare kahelo mArga (dharma) huM dekhADuM 18 che evI rIte cothA khaMDanI AThamI DhAla saMpUrNa thaI, raMgavijayanAM ziSya nemavijaya kahe che, AgaLa vAta ghaNu ja rasALa Avaze. 19 kuar. mane vega kahesAMbhalo, pavanavega tame Aja; smRti veda pu. rANanAM, vayaNa viparita akAja mA upavana ApaNa jaI karI, kahezuM tamane sAra; jina zAsana mata dAkhavuM, suNaje sAra vicAra. 2 pUrva vanamAM tava gayA, rahyA apUrava ThAma; karNa kathA pAMDava taNI, manevege kahe tAma che 3che pachI mane vega pavanavegane kahevA lAge ke, smRti ane purANamAM evA vinA prajananA khoTA gapATAM hAMkelA che ke 1 che have ApaNe bagIcAmAM jaI, tamone huM jina matanAM uttama siddhAMte batAvIza te tame vicAra pUrvaka sAMbhaLaje che ra che pachI teo bane te bagIcAmAM gayA, tyAM mane vega karaNa ane pAMDavanI kathA kahevA lAgyA. 3. DhADha navara. dhaNuM samaratha pIyu nAnaDe-e dezI. mitra vacana muja sAMbha, hojI pavanavega guNadhAra; karU jaMgala deza ja bhale, hAjI hastI nAgapura sAra; sAjana suNaje eka manA che e AMkaNI che 1 che kuru vaMzI rAjA du hoi somaprabha zreyAMsa teha paraMparA upanyAM, hAjI nRpati ghaNuM avasa. sAthe 2 sAMtanuM suta sahamaNe hAi vyAsa nAma guNavata; rU5NInAmAM bhAmanI, hAjI putra traNa huvA saMta. sAche 3 che Page #218 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (ra05) he sajajano tame eka cittathI sAMbhaLaje, he mArA guNavAna mitra pavanavega huM tamane je vacane kahuM chuM, te tamo sAMbhaLaje, kurUjagala dezamAM hastinAgapura nAme zehera che 1 | tIhAM kuruvaMzamAM semaprabha nAme uttama rAjA hatA, ane tenI peDhI dara peDhI keTalAka uttama rAjAo thayA hatA je 2che tyAM sAMtanu rAjAne eka vyAsa nAme guNavAna ane mane hara putra thaye, tenI rUpiNe nAme strInI kukhe traNa putrane janma thaye che 3 che dhRtarA pehelo bhalo, hajI pAMDu bIje jeha; trIjo vidura manaharUhejI kare rAjya sada teha. sA. 4 pAMDu kuMvare ciMtA bharyA, hAjI gayo vana abhirAma; kusuma sajyA dIThI bhalI, hajI mudrikA pachI teNe ThAma. sA5 apUrava dekhI mana ulasya, hAjI kara kIdhI teNI vAra vidhAdhara tava AvIyo, hajI citrAMgada kumAra. sA. 5 6 . pehele dhRtarASTa, bIje pAMDu, ane trIjo vidura nAme hatA, te sadhaLA maLI rAjya kArabhAra calAvatA hatA ke 4 ke eka divasa te pAMDu kumAra ciMtAtura thake eka manahara bagIcAmAM gaye, tyAM teNe eka pulanI sajyA, tathA eka vIMTI paDelI joI che 5 che te vIMTI atyaMta suMdara hovAthI, teNe AnaMda pUrvaka te hAthamAM lIdhI, eTalAmAM citrAMgada nAme eka vidyAdhara tyAM AvI caDyo che 6 kula sayana joI ghaNuM, hAjI ThAma ThAma aneka; pAMDu dITha raLIyAmaNe, hajI pache karIya viveka. sArA che 7 muja kara mudrikA rUDI, hajI paDI ehIja ThAma; kAmarUpI kara mudraDI, hAjI jouM chuM abhirAma. sA. 8 hAtha leI AgaLa dharI, hAjI pAMDu nRpa kahe teha, mudrikA lio khaga tuma taNI, hojI citrAMgada have neha. sAmA tyAM AvI teNe pitAnI vIMTI vAte te phUlanI zayAmAM, tathA AsapAsa ghaNuM joyuM, eTalAmAM pAMDune joI vinayathI tene puchavA lAge che 7marA hAthamAM eka manahara vIMTI hatI, te ahIM kayAMka paDI gaI che, tenI hu zodha karUM chuM. 8 tyAre pAMDu rAjAe pitAne hAtha AgaLa dharIne, tene kahyuM ke he vidhAdhara A tamArI vIMTI rahI, ? te je citrAMgadane prema utpanna thaye che 9 che kaza zarIra dIze tuma taNuM, hajI mitra kahene vicAra; pAMDu bhaNe vallabha suNe, hAjI vidhAdhara tume sAra. sA10 surIpura rAjA rUaDe, hAjI aMdhaka vRSTi nAma; tasa putrI rUpe bhalI, hojI kuMtI che guNa grAma. sA. je 11 vivAha pahelo guja melIyo, hajI pache jANo rega; aMdhaka vRSTie anAdaryo, hAjI bhaga kIdho vijoga. sa. 12 . Page #219 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (206) khaDa 4 yA. pachI te vidyAdhare pAMDune puchyu ke, huM mitra tamArU zarIra dubaLu` kema dekhAya che ? te kaheA ? tyAre pAMDue kahyu ke, he vidyAdhara mitra huM tamone kahuM te sAMbhaLeA ? 10 surIpura nAme nagaramAM adhakavRSTi nAme eka uttama rAjA che, tene atyaMta rUpALI, tathA guvAna kuMtI nAme putrI che // 11 // tenI sAthe mArU pehelA vezavALa qIdhuM hatuM, paNa pachI mane rAgI jANI paraNAvatA nathI, tethI mane bhAgavilAsanA a'tarAya thAya che !! 12 ! // 14 5 virahAnala vyAkhyA ghaNA, hAjI ciMtAtura atIva; mitra mATe me tuja kahyA, hAjI saMdeha paDayA jIva. mA. / / 13 / / citrAMgada khaga bAlIyA, hAjI sAMbhalI bhAi vAta; kAmarUpI muja mudraDI, heAjI rUpa karere vikhyAta. sA adRSTi karaNa.heAye karI, hAjI jAjo valI tume sAra; rUpava'ta thai vilaso, hAjI kuMtIsu` dharabAra. sA. / 15 / navamI hAla ceAthA khaDanI, hAjI sAMbhale bAla gopAla; raMgavijaya ziSya ema kahe, heAjI temane maMgala mATe. sA0 5 16 5 mATe huM mitra evI rIte strInAM viraha rUpI agnithI khaLIne hu' atyata zAkAtura thayA chuM, ane tethI mArA jIva maLyA kare che, ane tethI A vAta tane kahu chu: 13 te sAMbhaLI citrAMgada khviASara khelyuM ke he bhAi, mArI A vIMTIthI manahara rUpa thaze, mATe te tame a'gIkAra kare! // 14 5 vaLI A vIMTInA prabhAvathI adRzya thaine tame kutIne ghera jajo, tathA tyAM rUpavAna thaI teNInI sAthe sukhethI vilAsa karajo ! 15 ! evI rIte he mAlagApAle! tame A ceAthA khaMDanI nevI DhAla sAMbhaLajo. ra'gajiyanA ziSya temavijaya kahe che ke sAMbhaLanArane ghere magaLIkanI mALA thajo ! 16 5 duhA. mudraDI lIdhI' rUpaDI, cAlyA surIpura vAsa; adRzya rUpa lei karI, gayA kuMtI AvAsa|| kAma kutuhala karI rame, kuMtIsu kare vAta; rAtri divasa ema bhAgave, gayA vAsara sAta rA pAMDu kumara nija ghara gayA, garbha dha kruti kumAra; subhadrA jananIe jANIyA, pragaTa garbha AkAra // 3 // have te pAMDu rAjA te vIMTI lai, surApuramAM AvyA, tathA tyAM adRzya rUpa dhAraNa karIne kutIne ghera gayA // 1 // tyAM kutI sAthe vAtacita sahita bhAgavilAsa bhAgavavA lAgyA, ema rAta dahADA vilAsa karatAM sAta divasa nikaLI gayA // 2 // pachI pAMDu kumAra potAne ghera gayA, ane ahIM kutIne garbha rahyo, tyAre te khAatanI khuTTI rIte aMga AkArathI 'tInI mAtA subhadrAne khabara paDI !! 3 ll Page #220 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (27) guptapaNe gharamAM rahI, putra ja vikhyAta kuTuMba besI vicArIyuM, vAdhase apakSapAta 4 maMjusamAMhIM ghAlI karI, mukyo jamunAmAMhIM, caMpApurI gaI pAdharI, Aditya rAjA che tyAMhIM 5 pachI te kutIye gharamAM rahIne chAnI rIte putrane janma Ape, tyAre saghaLA kuTuMba bIoe bhegA thaI vicAryuM ke, A kAma to khoTuM thayuM che che pachI teoe te bALakane eka piTImAM ghAlIne jamanA nadImAM taratI mukI, te peTI taNAtI taNAtI caMpA nagarImAM gaI, ane tyAM te Aditya rAjAne maLI che 5 che - DhADha rAma. kAlI pIlI vAdalI rAja, varasaNa lAgyo meha, sAhIre, mAre kabIka ghara Ave che raMga lAya--e dezI. nija maMdira ANI karI rAja, majusa ughADI jAma; bAlaka dITha phayaDo rAja, saMtoSa thayo valI tAma. mArA sAjanare. suNajo eka manA thaI, vAta citta lAya che e AMkaNI che ? uttama lakSaNa eha taNAM rAja, karadaya kIdhA kAna; gAtra pavitra dekhI karIne rAja, karaNa dharyuM abhidhAna. mA che 2 aputrI rAjA ravi rAja, ratanAde rANI tAsa; tehane haste samarapI rAja, do te sukha nivAsa. mA che 3 che he sajajane have tame eka citta daIne vAta sAMbhaLaje. te rAjAe te peTI pitAne ghera laI jaI ughADI, tyAre temAM eka manohara bALakane joIne atyaMta AnaMda pAme che 1 che vaLI te kuMvaranA uttama lakSaNe joIne, tathA bane hAthe kAna upara mukelA joIne, tathA uttama aMga dekhAvAthI tenuM karaNa evuM nAma pADayuM. 2 te ravi (Aditya) rAjAne ratanAde nAme rANI hatI, paNa teNIne peTe putra nahIM hovAthI rAjAe tene A putra seM, ane tethI tene ghaNe harSa thayA che 3 che pAMDu putra pAvana bhare rAja, karaNa te mahA rAya; kAne sUta te kema jo rAja, dhAtu rahita ravi rAya. mA. 4 aMdhaka vRSTie teDI karI rAja, pAMDu kIdhA vivAha kuMtI mudrI paraNAvIyA rAja, kIdhA ati uSNAha. mA che 5 che aMdhaka vRSTi bhAI bhalo rAja, narAti viSTi nAma; gadhArI putrI rUDI rAja, dhRtarASTra paraNI kAma. mA che 6 te pavitra pAMDu rAjAne putra mahApratApI karaNa thaye; tyAre have vicAro ke, vIrya vinAM mAtra sUryanA kiraNothI kAna dvArA tenI utpatti zI rIte thAya? 4 pachI aMdhakavRSTi rAjAe pAMDune teDAvIne kuMtI ane muMdrI nAme kumArIkA atyaa Page #221 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) akhaMDa 4 the. utsAha pUrvaka paraNAvI che 5 aMdhakavRSTinA bhAI viSTi rAjAnI gadhArI nAme uttama putrIne dhRtarASTra para che 6 pAMDu kuMtIe putra janmyAM rAja, yudhiSThara bhIma ne pArtha muMdrAe be janamIyAM rAja, nakula sahadeva sArtha. mAre che. dhRtarASTra rAjA thakI rAja, gaMdhArI abhirAma; saMta putra kukhe upanyA rAja, duryodhanAdika nAma, mAre 8 pAMDava karaNa utpatti kahI rAja, kairavanI vAta e jarAsaMdha cakI bhalo rAja, uttama nara che teha. mAre 9 pAMDu rAjAnI kuMtI nAme strIe, yudhiSThara, bhIma tathA arjunane janma Apyo, tathA muMdrIe nakula ane sahadevane janma Apyo che 7 | dhRtarASTra rAjAnI gaMdhArI strIe duryodhana Adika se putrane janma Ape che 8. evI rIte pAMDava ane karNanI utpatti kahI, tathA kauravanI vAta kahI je jarAsaMdha nAme uttama prati vAsudevanA vakhatamAM hatA 9 che aghaTa mA tume pariharo rAja, ravi sUta nehe karaNa; yudhiSThara nehe jama taNA rAja, uttama nara e varaNa. mA. 10 vAyu putra nehe bhImaDe rAja, nehe zakano arjuna azvanI kumArathI nahIM upanyA rAja, sahadeva nakula be dhana. mA11 arjuna norI rUDI rAja, satI padI je sAre mithyA vacana navI mAnIe rAja, je khATAM che asAra. mArA vaLI je sUryane pUtra karaNa, jamane yudhiSThara, vigere aghaTatI vAtane tamAre tyAga karo. kAraNa ke teo te uttama kulamAM avatarelA che ! 10 che vaLI bhIma vAyune putra nathI, arjuna iMdrane putra nathI, temaja nakula ane sahadeva azvanI kumArathI utpanna thaelA nathI. che 11 che vaLI draupadI nAme arjuna (pAMDe)nI satI strI hatI tethI mithyAtvinI vAta tadana khoTI che, mATe te mAnavI nahIM re 12 maya vidhAdhara mahIpatI rAja, madana suMdarI nAra; tasa beTI maMdodarI rAja, satI siramaNa sAra, mA 13 che rAvaNu raMge paraNIyo rANa, maMdadarI zubha nAra; idrajita suta upanyo rAja, mola gAmI bhavatAra. mA che 14 dazamI DhAla cothA khaMDanI rAja, sAMbhaLaje naranAra raMgavijaya ziSya ema kahe rAja, temane jayajayakAra. mA15 thaya nAme eka mATe vidyAdhara hato, tene madana suMdarI nAme strI hatI, tenI kukhe maMdarI nAme uttama satIne janma thayo hato ke 13 che rAvaNa rAjA te 'madedarI sAthe para, tene IMdrajita nAme putra bhava tarIne mekSa gAmI thaele che 14 Page #222 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (2009) evI rIte cethA khaMDanI dazamI DhAla saMpUrNa thaI, raMgavijayanA ziSya nemavijaya kahe che ke, te strI purUSe tame sAMbhaLe che 15 duhA. mithyA vacana na mAnIye, pavanavega khageza vyAse mahAbhArata rA, satya taNe nahIM leza . 1 mATe he pavanavega vidyAdhara evAM mithyA vacane mAnavAM nahIM. vyAse je mahAbhArata banAvyuM che. temAM bilakula satyapaNuM to che ja nahIM 1 che DhADha anizA. nadI jamunAne tIra uDe deya paMkhIyA-e dezI. sAMbhaLe bhAI vAta je veda purANanI, vyAse ro graMtha lAkha sacAI curaNanI seM na vicAryuM ema murakha sadu lokamAM. mahA bhAratanI vAta karase sadu phekamAM. 1 kIMvA satya karase eha kioMvA nahIM kare, e vAtano saMdeha te manamAM ati dhare; pustaka laIne cAlyo vyAsa jatrA bhaNI, gaMgA Avyo subha mAtra karavA dUsa ghaNI che 2 vaLI he bhAI tame veda purANanI vAta sAMbhaLo, vyAse lAkha zloka racI mahAbhArata banAvyuM, paNa emAM jarA saccAI nathI. vaLI teNe kema na vicAryuM ke, AvI racanAthI loko saghaLA tene TI karIne mAnase che 1 che vaLI tene manamAM zaMkA upaja ke, loke A vAtane sAcI mAnaze ke juThI? ema vicAri te pustaka laIne jAtrA karate karato gaMgAye AvyuM, tyAM tene temAM nAvAnI IcchA thaI mArA tAmra taNu eka bhAjana bhaluM che mAharUM, rakhe koI takara leI jAya IhAMthI paruM; velano kIdhe kuMja gaMgA taTamAM jaI, temAMhIM ghAlyo bhAjana zaMkA mananI gaI 3 gaMgAnadI mAMhI vyAsa peThe AvI vahI, hari hari karI mukha jape uchAle jala rahI; jAtrA karaNa bahu laka malI sad AvIyA, vyAse kIdho vela thoka dekhI mana bhAvIyA che 4 te vakhate teNe pitAnA manamAM vicAryuM ke, A mArI pAse eka manahara je trAMbAnuM vAsaNa che, te rakhene kaI laI jAya ? ema zaMkA lAvI, gaMgAne kAMThe vekara (retI)ne Dhagalo karI, temAM te vAsaNa saMtADI pite nirbhaya thaye che 3 pachI te vyAsa nAvA vAste gaMgA nadImAM dAkhala thayo, ane harahara mahAdeva karIne pANI uDADavA 27 Page #223 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (210) khaMDa 4 the. lAge, eTalAmAM keTalAka leke ekaThA thaI tyAM jAtrA vAste AvyA, ane tyAM vyAse kIdhelA vekaranA DhagalAne joI khuzI thayA che 4 che koI kahe evuM lIMga hoye Izvara taNuM, huM paNa thApuM evuM karIne ati paNuM; je AvyA hatA leka teNe puMja thApIyA, vela taNAM davA gaMja ane anya vyApIyA pA snAna tarpaNa karI vyAsa niko utAva, tAmra bhAjananA puMja dekhI thayo bhAMbhale pitA taNe kIdhA puMja te navI elakhyo, sarakhA sarakhuM rUpa dekhI manamAM dhakhe che 6 tyAre ke te kahevA lAgyA ke, evuM te mahAdevanuM lIMga hoya, mATe ame paNa eka evuM banAvIye, ema vicAri teoe evA keTalAka vekaranA DhagalA karavAthI, tyAM tenI hArane hAra thaI paDI che 5 che pachI eTalAmAM vyAsa nAna tathA tarpaNa karIne ekadama bahAra AvyuM, paNa tyAM te pote karelA DhagalA jevA aneka DhagalAe joIne, pitAne Dhagale na oLakhavAthI kopAyamAna thayuM che. 6 jo bhAMnuM savi puMja te apajasa saha kare, Izvara devanAM liMga taNe rUpa kema phire tAya taNuM muja bhAjana jAo te jAo paruM, apejasa bole loka tethI huM DarUM 7 tema mAharI kathA pheka te kema hoye valI, jema eka DhagalI dekhI karyA e malI; eka kare tema sarva kare loka eNI pare, paramAranI buddha koI mana nahIM dhare che8 have jo A DhagalAo, ke je IzvaranAM lIMga tarIke banAvelAM che, teone je huM bhAMgI nAkhuM te, mAro apajaza thAya, mATe mAruM kAma gayuM te bhale, paNa mAre apajaza na thAya te ThIka che 7 | mATe have AvI rIte mArI vAta leke khoTI karaze nahIM, kAraNa ke jema saghaLA lokoe eka Dhagale joI bIjA DhagalA karyA, tema ekanuM joI saghaLA lake gADarIyA pravAnI mAphaka karaze; paNa tene bhAvArtha samajavAnI koI paNa apekSA karaze nahIM. 8 che mUrakha leka maLyA che e sahu svArathI, tAmra bhAjana khoyuM tAma eNe pare hArathI; mahA bhAratanI vAta vistare thAyase, sAcuM khoTuM parIkSA karIne jAya che e A saghaLA svArathI mUrakha loko ekaThA thayA che, mATe evI rIte teonA pApathI Page #224 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (211) meM mArU vAsaNuM gumAvyuM, mATe AvI ja rIte mahAbhAratanI vAtane paNa vistAra thaze, sAcA khoTAnI te buddhivAna parIkSA karaze | 9 | zloka-gatAnugatiko loko na lokaH paramArthikaH - pazya lokasya mUrkhatvaM, hAritaM tAna bhAjanam // 1 // lake ekanuM joI joIne karavA vALA che, paramAratha kaI samajanAra nathI, juo ke, lekenI mUrakhAIthI meM mAruM tAMbAnuM vAsaNa gumAvyuM che 1 che pavanavega suNo mitra vicAra je eTalA, mithyA vacana vicAra kaThuM laku keTalA; jina zAsanano dharma sAkara sama jANIe, khAIe je vAre teha mIThe paramANIe che 10 che ATha karamanAM vAraka dekhatA te kharA; taraNa tAraNu gurU nAma kahIye je narA, kevalI bhASita dharma kahIye te khare, avara mithyA bharma tehane kAM vare che 11 che mATe he pavanavega mitra evI rIte mithyAtvinI keTalIka vAto huM tamane kahI saMbhaLAvuM; eka jaina dharmaja sAkara samAna che; kAraNa ke, je vakhate te khAIe, (aMgIkAra karIye) te vakhate te mIThe lAge che ke 10 che ATha kamane jItanArA te deva jANavA, vaLI pite tarIne bIjAne tAranArA te gurU jANavA, vaLI kevaLIe kahe dharmaja kharo jANo, bIjA te saghaLA dha mithyA bharma rUpa jANavA, mATe teone zA mATe aMgIkAra karIye? 11 sUtra siddhAMtane zAstra bhAkhyA je jina taNuM, tehamAM vinaya viveka gahana arthe che ghaNAM; jina vANInI vAta sAcI karI mAnIye, te sarase tuma kAja ziva sukhane jANIye che 12 che sAMbhalI pavanavega kahe pAvana thayA, dvija saghalA malI tAma kahe saMdeha gayA; jagamAM jotAM jene dharamano AdhAra che, bhUlA je bhavi loka tehane e pAra che. 13 che vaLI jinezvare kahelA sUtra, siddhAMta tathA zAstromAM vinaya tathA vivekanA uDA athe. bharelA che, mATe je evI jaina vacananI vAta tame aMgIkAra karaze, te tamAruM kAma pAra pADI, tame mokSa meLavazo ke 12 che te sAMbhaLI pavanavega kahevA lAge ke, huM te Aje pavItra thaye, vaLI brAhmaNe paNa kehevA lAgyA ke, amArI zaMkAo paNa dUra gaI, vaLI A jagatamAM mAtra eka jaina dharmane ja AdhAra che, vaLI je mANasa A saMsAra samudramAM aTavAtA hoya, tene te kAMThe dekhADe che 13 Page #225 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (212) khaMDa ja thA. he bhAi tuma vAta have mAre vasI, pAmyA zuddha AcAra phikara nahIM kamI; manAvega tume bhAI sAcA che! sahI, eTalA divasa gama mujane rahI nahIM ! 14 5 brAhmaNa beAle tava vANI manAvega sAMbhalA, dharma parIkSA kIdha nathI kAMi AMmalA; pUraNa ceAthe khaDa DhAla agyAramI, zrotA sudhaDa hAye te dila tehane ramI / 15 / he bhAI, have tamArI vAta mArA manamAM cAMTI gai che, vaLI uttama AcArane paNa huM pAmyA chuM, te mATe tamAre jarA paNa ciMtA karavI nahIM, vaLI kharekhara "tame satya khelanArA mANusa che," te khAkhatathI huM ATalA divasa ajANyA hatA ! 14 / / pachI brAhmaNeA maneAvegane kahevA lAgyA ke, he bhAI amee have sArI rIte dharmanI parIkSA karI che, have amAne jarA paNa zakA nathI; evI rIte ceAthA khaDanI agyAramI DhALa sapUrNa thai; je sAMbhaLanArAe vidvAna haze teone te atyata pyArI lAgaze| 15 / hIravijayasUrirAya tapagacchanA dhaNI, akabara sAha pratibAdhita amAra paDAvI dhaNI; zubhavijaya tasa ziSya bhAvavijaya kavI, siddhivijaya tama ziSya vAta dui tevI / / 16 // rUpavijaya raMga lAya kRSNavijaya kahyuM, raMgavijayane nitya huM praNipati va; nemavijaya kahe ema DhAla agyAramI, pUraNa cothA khaDako te sahune gamI // 17 // tapa gacchamAM e hIravijaya nAme mahAna AcArya thayA, ke jeNe akabara bAdazAhane pratibodha ApI, AkhA hiMdustAnamAM amAra paDe (jIva hiM`sA na karavI te) vagaDAvye; tenA ziSya zubhavijaya tathA tenA ziSya siddhivijayajI jANavA // 16 // tenA ziSya rUpavijaya, tenA ziSya kRSNavijaya, tathA tenA ziSya 'gavijayane huM hamezAM namaskAra karU chuM; tenA ziSya nemavijaye agyAramI DhAla racIne A cAtho khaMDa sa pUrNa karyo, ke je sahune AnadakAraka thayA ! 17 // iti dharma parIkSA rAsa mithyAta purANu dUSaNe mithyA mata vasanA nAma caturthodhikAra: samAsa. Page #226 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (213) khaMDa 5 mo. kuNA. pavanavega bhAI sAMbhalo, manovega kahe sAra; avara purANa valI dAkhavuM, jema lahA viveka vicAra nA zudo jina dharma kIjIye, nahIM virUddha lagAra; mithyA mAraga parihare, jema tare saMsAra mArA bodha rUpa beTha jaNe dhayAM, paheyAM rakta suvastra zira muMDA jhAlI bAMhIM che, kara daMDa dharIne zastra che 3 vaLI pavanavega manovegane kahevA lAgyuM ke, he bhAI, vaLI bIjI paNa purANunI vAte tamane hu saMbhaLAvuM chuM, ke jethI tamane vadhAre viveka Avaze 1 che zuddha e jaina dharma ke jemAM jarA paNa virUddhatA nathI, tene aMgIkAra karI mivyA matane tyAga kare, ke jethI A saMsAra samudra sukhethI karI zakAya che 2 pachI teo bane e baudhanA sAdhunuM rUpa dhAraNa karI, zarIre rAtA vastro paherI, mAthuM muMDAvI, tathA hAthamAM jheLI ane lAkaDI lIdhI che 3 che pATalIpura praveza karI, vAda zAlAye gayA caMga bhera ghaMTArava tava kIyo, beThA siMhAsana raMga 4 nAda suNI vipra A viyA, dekhI bolyA tAma; khaTa darona vivAda kare, uMcA beThA ama ThAma pA manovega kahe sAMbhale, vipra tamo che su jANa; vAda zAstra jANuM nahIM, ame khare chuM ajANa che 6. pachI pATalIpura nagaramAM jaI, brAhmaNanI vAdazALA pAse gayA, ane tyAM jaI bherI ghaMTA vagADIne siMhAsana para caDI beThA che 4 te zabda sAMbhaLI brAhmaNa AvI kahevA lAgyA ke, tame je A siMhAsana para caDI beThA che, te amArI sAthe chae mane vAda vivAda kare che 5 che tyAre manevege kahyuM ke, he brAhmaNa tame te jJAnI che, ane te ajJAnI chIe, ane tethI kaMI vAda vivAda ke zAstro jANatA nathI ke 6 || vipra kahe mUrakha suNe, kema karyo ghaMTA nAda; kema siMhAsana cAMpIyuM, je nahIM bhaNyA vivAda. 7 kuNa gAma ThAmathI A viyA, kuNu dIkSA dharI aMga; kapaTa tajI sAcuM kaho, nahIMta laheso bhaMga. 8 bodha rUpe manevega vade, suNe bhaTa bhAI sAra; sAcuM kahetAM ame ekalA, kuTAIe nirAdhAra che 9 che te sAMbhaLI brAhmaNe bolyA ke, are mUkha je tamene vAda karatAM AvaDato nathI te, tame ghaMTA nAda karIne siMhAsana para kema caDI beThA? | 7 che. vaLI tame kaye gAmathI AvyA che? tathA tamane keNe dIkSA ApI che, e saghaLI vAta kapaTa tajIne tame sAce sAcI kahe, nahIM te mAra khAso 8 che tyAre te baudhane Page #227 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (214) khaMDa 5 mA. veSadhArI manAvega kahevA lAgyA ke, he brAhmaNA jo ame sAcuM kahezuM, te ameneja kadAca mAra jaDaze !! 9 ! tuma sabhA mAMhIM kA nara vara, vidhana sataSI hoya; te tuma AgaLa kema kaduM, ama taNI vAtA seAya / 10 / tava te dvijavara bAlIyA, vidhana satASI nara keha; prathama kathA kahe! te taNI, bhaya nahIM dharazeA deha / 11 / vaLI tamArI sabhAmAM jo keAi mANasapara vizrva sahateSI (adekhA) hAya, te hu amArI vAta tamArI pAse zI rIte kahI zaku? / 10 / tyAre te brAhmaNA AlyA ke te "vinna sataiSI" mANasa kANu hatA? tenuM vRttAMta kaMi paNa bIka rAkhyA vanA sukhethI ameAne kar3A ? // 11 // DhAla pehelI. nagara ratanapura jANIye, te sunidhi same vakhANIye, ANIe avara upama kahe| kANu taNIe--e dezI. manAvega kahe brAhmaNa suNA, AhIradeza rAyapura te gaNA; narapati rAjA rAjya pAle bhaleAe, rAjAe sevaka thApIyA, lubdha dattanAme te pApIyA, dayA dAna rahIta duSTa te prANIyAe // 1 // paradhana dukhI dveSaja dhare, kuDa kapaTa manamAM dhare, daDAve rAya kane upAya karIe; khoTA ALa caDAve bahu, leAka saMtApyA teNe sahu, dhaNa kaNa vastra vibhUSita TAlIyAMe // 2 // ra tyAre manAvege kahyuM ke he brAhmaNeA, AhIra nAmanAM dezamAM rAyapura nAme gAmamAM narapati nAme rAjA rAjya karatA hatA, tenA lubdhadatta nAme eka cAkara hatA, te mahApApI, duSTa tathA dayA vinAnA hateA // 1 // te hamezAM bIjAnI dolata dekhI zakateA nahIM hateA, arthAta adekhA hatA; vaLI manamAM keTaluka kapaTa rAkhI, rAjA pAse kaika dAva racIne leAkeAnA daDa karAve, tema jhuDAM tehamate mukI leAkeAne bahuja duHkha Ape, vaLI keTalAkanAM dhana, anAja, vastra, ghareNAM vigerenA nAza karAve. nagara leAka ghaNuM du:kha vahe, gAma kuTana tehanuM nAma kahe, lubdha dattane para pIcA vinA satASa nahIM e; tihAM kaNabI eka vase bhalA, tuMgabhadra nAma dhaNu kaNa nIle, dAna puNye leAkamAMhIM mahimA ati ghaNAe // 3 // tuMgabhadra upara kApa kare, daDAvavA lubdhadatta puMThe phare, kaNabIe dhana baheALuM tehane dIyu e; java mana traNe teha taNu', tava lAMca Ape te .dhana ghaNuM, eNI pare buddhe bale kAma nigamee 45 Page #228 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (215) te lukhyadattane bIjAne duHkha dIdhA vinA saMtoSa thAya nahIM, tethI tene bahu duHkha devAthI lekee tenA gAmanuM kuTana nAma pADayuM; have tyAM eka tuMgabhadra nAme kaNabI raheto hato, ke je, ghaNuM dAna punya karato hato, ane tethI lokomAM tenI ghaNI kIrti hatI ke 3 che have te lubdhadara gusse thaI te bicArA tuMgabhadrane daMDAvavA vAste ghaNuM ghaNuM upAya kare, paNa te kaNabIe tene ghaNuM dhana ApI zAMta karyo vaLI paNa jyAre te gusse thAya tyAre tene lAMca tarIke khuba dhana Ape, evI rIte buddhibaLe te kaNabI pitAnuM kAma pAra pADe che 4 lubdhanI dehe upanyo, pApa prabhAve rega upanya, auSadha aneka karyA tehI navI Tale, bhUmi ghAlyo lubdhadatta je have, Ayukarma tuccha hatuM te have, AratadhyAna pAmyA te taraphaDee che 5 che putra kahe pitAjI sAMbhalo, ciMtAtura kAMI dalavale, dAna puNya je kaho te kIjIye, vRddha pApI te kahe tAma, dharma dAna nahIM muja kAma, putra tame sAMbhaLaje je huM kae che have te lubdhadattane tenA pApone ge eka jAtane evo roga thaye; je ghaNuM auSadhothI paNa maTe nahIM, pachI jyAre tene bheMya para lIdhe, tyAre tene hajuM huM Ayu karma bhogavavAnuM rahyuM hatuM, tethI aMtaradhyAnamAM ja rahI taraphaDavA lAgyA. pA tyAre tene putra kahevA lAgyuM ke, he pitAjI tame Ama ciMtAtura thaI zAmATe taraphaDe che, tame je kaho te dAna puNya karIe tyAre te duSTa pApIe kahyuM ke, mAre dharma ke dAnanI kaMI jarUra nathI, paNa huM tamane je vAta kahuM te dhyAna daI sAMbhaLaje che da che nema bhAgye eka muja taNe, kArya karo tame ati ghaNe, te valI prANa jAe sukha mAharae; sakala loka daMDAvIyA, tuMgabhadra daMDa nahIM phAviyA, lAMca ApIne eNe duvArIyoe che 7 lAje kAja eha siddho, rAjadaMDa zirameM navi kIdhe, go mahISI dhaNa kaNa ehane che bahue; mAharI buddhi haIDe ghare, chakanI vAta rakhe kaMIe kare, reo te ANa deuM chuM muja taNIe . 8 mArU eka niyama meM bhAMgyuM che, mATe je huM tamane kAma karyuM, te to bajAvavAnI hA pADe, to mAre jIva gata thAya; te eke saghaLA lokone meM daMDAvyA che, paNa eka tuMgabhadre mane lAMca vigere ApI pitAne mArA sapATAmAM AvavA dIdhuM nathI. che ka che mATe zaramamAM ne zaramamAM meM tenAM upara rAja daMDa karAvyuM Page #229 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (216) khaMDa 5 me. nathI, vaLI enI pAse gAya, bhese, dhana, tathA anAja paNa ghaNuM che, mATe kaMI paNa zaMkA rAkhyA vinA te mArUM kahyuM tame aMgIkAra kare ane mArA muA pachI tame raDo te tamane mArA segana che 8 che prANa gayA pachI muja valI, vastra ziMgAra paherAvo valI, pAchalI rAtri muja leI ubhe rAkhaje, tuMgabhadra khetra seDhe rahI, muja haste kADhI grahI, gAya bheMsa ghAlI tame olavI rahIe che 9 che kaNabI AvI muja lathaDase, jIva rahita aMga bhUmi pAse, buma pADI tume leka bahu melajo; muja tAtane kIdhe ghAta, hatyAre e loka suNe vAta, pikArI rAja kane daMDAvajoe | 10 | pachI jyAre mAre jIva jAya, tyAre mane khuba vastrAlaMkAra paherAvI pAchalI rAte mane vaIne ubhe rAkhaje, pachI tuMgabhadranA khetrane simaDe mane laI jaIne mArA TekA kADhIne, eka gAya athavA bheMsanuM eThiMgaNa daI mane ubhADaje | 9 pachI kaNabI AvIne mArI sAthe laDaze, tyAre mAruM zarIra maDadu hevAthI turata jamIna para paTakAze, ane tevAja tame saghaLA bUma mArI lokone ekaThA karaje, ane te vakhate tuM kaheje ke A pApIye mArA bApane mArI nAkhe, ema kahI rAjA pAse tene daMDa karAvaje 10 | muja haste tame bola de, sIkha saghalI pAlI le, tava putra bola dIdhe pitA karee . prANa gayA lubdhadattanA, naraka dvAre pahoMcyA tartanA, sikha sadda karI putra tuMgabhadra daMDAvIe che 11 che para vighana saMteSI, nara hoye je eha rAzIye, te kema vipra sabhAmAM bolIe, vADava kahe tume sAMbha, amamAM eha mAM bole, sAcAM te vacana bolo tume ApaNAe che 12 pAMcamA khaMDa taNI kahI, DhAla pehalIe sahI, zretA sAMbhala tuma sadu malIe; raMgavijaya ziSya ema kahe, nemavijaya te sada, nira vahe sAco nara saMsAramAMe che 13 mATe have te vAta pALavAne mane kela Apa, te sAMbhaLI putre te vAta kabula karI kola Ape, ke turata lukhyadattane jIva tyAMthI cavI narake gaye, pachI te putra bApanAM kahevA pramANe karI tuMgabhadrane daMDa karAvyA che 11 che mATe evo koI kothI, ane para vigha saMtoSI (adekhe) mANasa A sabhAmAM heya te amArAthI Page #230 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (217) zI rIte bolAya, te sAMbhaLI brAhmaNoe kahyuM ke, amArAmAM e kaI mANasa che ja nahIM, mATe tame tamAre khuzIthI sAcI vAta kahe che 12 che evI rIte pAMcamAM khaMDanI pahelI DhAla saMpUrNa thaI, he zrotAjane te tame sAMbhaLaje, raMgavijayanA ziSya nemavijayajI kahe che ke, je mANasa sAco hoya teja A dunIyAmAM cAlI zake che ke 13 che kuNA. khagapati kahe jivara suNe, purava dizi sukha khANa, vikrama pura sohAmaNuM, caturanaranArIvakhANavALA tAta mAta muja tihAM vase, bodha bhaktI kare teha bodha pAse ama mukIyA, levA vidhAna chehA rA bhaNuM gaNuM zAstraja ghaNAM, gurUnA karUM bahu kAma eka vAra gurU lugaDAM, nadIe IsukAvyAM tA. 3 pachI te vidyAdhara (mane vega) brAhmaNane kahevA lAgyuM ke, pUrva dizAmAM eka vikrama pura nAme manahara nagara che, tyAM strI purUSe bahuja DAhyAM vase che ! 1 che tyAM mArA mAbApa rahetAM hatAM, ane teo baudha dharma pALatA hatAM, pachI ane vidyA bhaNavA mATe eka baudha sAdhu pAse mokalyA che 2 che tyAM khuba zAstro bhaNuM gaNuM tathA gurUnuM kAma kAja paNa bahu karuM, eka vakhate gurUnAM lugaDAM nadImAM peIne sUkAvA kyAM che 3 che DhADha . mArI araja suNaje he, macharA nAyaka, vinati avadhArI gujara padhArajI.-e dezI. pANI bAhira bhalI bhUmI ho,guNanAyaka, sukavIye ratAMbara ame be jaNAjI; siyAla be AvyA tAma he, zuM bhaya upanyA amane ati ghaNAjI. 1che rAtA lugaDAM laIdAya ho, gu. bhAI ame doya nAThA utAvalA; peThe dhAyAM te siyAla ho, guru tava giri upara caDayA ame balA che 2 bUma pADI ame be bhAya hA, guru dhAo loka ama rakSA karoi; DuMgara ucelI tAma ho, gu ama bedu sahita AkAze dharejI 3 che tyAM nadIne kAMThe amo bane te rAtA vastro sukAvatA hatA, eTalAmAM tyAM be siyALIyAM AvI caDyAM, te joI ame bahu bhaya pAmyA che 1 che ame bane tyAMthI te rAtA vastro leIne bhAgyA, eTale te siyALe amArI pAchaLa paDyAM, tyAre ame eka parvata upara caDI gayA 2 che tyAre ame bane bUma pADI kone kahevA lAgyA ke, amArI madada karo, eTalAmAM to te ziyALAe te A DuMgara amArA sahIta uMcakI laIne AkAzamAM dharyo che 3 che laI gayA siyAla ho, gu. jejana bAra vikramapura,thakI; mUkI vanamojhAra che, gu bhakSaNa lAgyAM siyAla bebakI che 4 Page #231 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (218), khaMDa 5 me. be jaMbuka malI jAma che, gu. amane khAsa sudhA vaza paDyA; pAradhI AvyA tAma he, gusvAna sahita pApe naDyA . pa svAna bhayathI teha ho, gunAThAM behu te siyAlIyAM; DuMgarathI utaryA beha ho, gu. pAradhI peThe cAlIyAjI tr6 tyAMthI te ziyALo bAra jojana sudhI te parvatane ucakI gayA, ane tyAM jaI vanamAM te parvatane mukI teo bhakSaNa karavA lAgyA 4 pachI ame bane vicAravA lAgyA ke, A banne siyALe jyAre bhUkhane vaze ane khAze, tyAre ame zuM karazuM? paNa eTalAmAM te tenAM pApanAM jorathI eka zikArI keTalAka kutarAe sAthe tyAM AvI caDyo che 5 che te kutarAone jotAMja bIkanA mAryA te ziyALe tyAMthI nAsI gayA; pachI ame banne DuMgara uparathI utarIne te zIkArInI pAchaLa pAchaLa gayA che 6 che bhayabhIta thayA ame beha he, mucha bhUmI joI tava ati ghaNIjI; saMbala rahita apAra ho, guo vAra nahIM valI keha taNajI. 7 valI vicAryuM ema ho, gubodha dharma che ane teNe; leIe dIkSA beha ho, gu. rakta vastra che gurU guNAjI e 8 che be bhAI ciMtavI ema ho, guru mastaka muMDAvyAM be jaNAjI; rAtAM vastra pahereya ho, guru baidha dharma mukhe bhajI e 9 che tyAM ghaNuM ja meTuM medAna joI ame DaravA lAgyA, ke ApaNI pAse kaMI bhAtuM paNa nathI, tema vaLI ahIM ApaNuM keI sArasaMbhALa kare tema paNa nathI ke 7 tyAre ame vicAryuM ke, ApaNe dharma te baudhane che, vaLI ApaNI pAse A rAtA vastro paNa taiyAra che, mATe ApaNe dIkSAno veza ja dhAraNa karIye che 8 che ema vicAri ame bane mAthA muMDAvI, rAtA vastro paherI maDhethI baidha dharmanAM pATha bhaNavA lAgyA che 9 che kAThI kara dhareva hA, gu. ghara ghara bhikSA bedu bhamujI; pAtra paDe te leya ho, gusAta sAta ghaDI mAhe jamucho 10 bhamatAM deza videza ho, tuma nagare ame AvIyAjI; tava bolyA dvijarAja hA, gu. asatya vacana tume lAvIyAjI 11 je sahu khoTuM saMsAra ho, guDatelI karI tune ghaDavAjI; tava bolyo manovega ho, gu. e sahu tuma purANe jaDyAjI 1ra che vaLI hAthamAM lAkaDI laI, ghara ghara prate bhakSA mAgavA lAgyA, tathA sAta sAta ghaDIe, pAtramAM je kAMI keI Ape te khAvA lAgyA che 10 che ema dezAvaramAM rakhaDatAM rakhaDatAM A tamArA nagaramAM ame AvyA chIe, te sAMbhaLI brAhmaNo kahevA lAgyA ke, A to tamo juja bole che ! 11 che vaLI A saMsAramAMthI saghaLuM jIThuM ekaThuM karI vidhAtAe tame ne banAvyA che, te sAMbhaLI manevege kahyuM ke, tevI ja saghaLI vAta tamArA purANomAM paNa kahI che ke 12 che Page #232 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSA rAsa. sAMbhalo dvija rAja hA, gu. dekhADu jeje jihAM kahyuM jI; rAmAyaNa purANu hA, gu. vAlmIke bhAMgyu. te ladhu jI 5 13 // eka vAra zrI rAma hA, gu. sItAsu vanavAse gayAjI; kharaduSaNu mArI jAma hA, gu. lakSmaNa sadu vanamAMhI rahyAjI / 14 / suryanakhA gai tAma hA, gu. rAvaNa rAja upAiocha; sItA levAne kAja hA, gu. dhasamasyA rAvaNa dhAIyAjI / 15 / mATe huM brahmaNA je je vAta je je purANAmAM kahI che, te tameAne hu* sabhaLAvuM chuM; have vAlmika rUSie rAmAyaNamAM kahyuM che te sAMbhaLe! // 13 5 eka vakhata zrIrAmacaMdrajI sItAnI sAthe vanavAse gayA, tyAM kharadUSaNane mArIne lakSmaNanI sAthe saghaLA vanamAM rahyA hatA !! 14 !! tyAre suryaMnakhAe rAvaNa pAse jai, tene caDAvavAthI, tene sItAnu' haraNu karavAnI icchA thavAthI te ekadama tyAM AvyA. 15 sItA lei gayA tehahA, gu. meAhathI rAma dukhIyA duvAjI; ehave vAnara rAjaheA, gu sugrIvanA vicAra nuyAjI // 16 // sugrIva taNI je nAraheA, guru vAlI vAnara lei hArIyeAjI; tava zrIrAme tehahA, gu. vAlI vAnara te mArIyAjI / / 1 / / sugrIva thApIyA rAjaheA, gu. nArI AvI tArA reMga bharIjI; tava bAlyA sugrIva rAyahA, gu. kArya kaheA svAmi kRpA karIjI / 18 / pachI jyAre rAvaNa sItAne laI gayA, tyAre rAma mehune vaze atyaMta duHkha dharavA lAgyA, eTalAmAM tene vAMdarAonA rAjA sugrIvanI vAta yAda AvI 5 16 5 su grIvanI strIne vAlI nAme vAMdarA harI gayeA hateA, tyAre rAme sugrIvanI madade jai vAlI vAMdarane mAryo hateA ! 17 ! pachI sugrIvane rAja ApI, tenI manehara tArA nAme strI tene seAMpI, pachI sugrIva tyAM AvI rAmacaMdrane kahevA lAgyA ke, he svAmi zuM hukama che ? te kaheA // 18 5 tume para upagArIhA, gu. kIdhA svAmI muja ati dhRNAjI; neha thakI tume devaheA, guru sevaka du chuM svAmo tuma taNeAjI 5 19 5 rAma kahe suNA mitrahA, gu. nArI gai che muja taNIjI; tehanA karA saMbhAlahA, guru kIhAM che sItA vaabha dhaNIjI 5 20 // pAMcamA khaDa taNI DhAlahA, gu bIjIe kahI niramalIjI; raMgavijayanA ziSyahA, gu. nemavijaya kahe ati bhatrIjI // 21 // vaLI he svAmi tame mahAparApakArI che, temAM paNa mArA upara teA vizeSa upakAra karyo che, mATe huM tamArA prema sahIta sevaqa chu. 5 19 // tyAre rAme kahyuM ke, he mitra, mArI vahAlI srI sItA kayAMka jatI rahI che, mATe tenI tame tapAsa karA, ke kyAM che // 20 5 evI rIte ra'gavijayanA ziSya nemavijaye pAMcamA khaMDanI khIjI nirmaLa DhAla kahI // 1 // (219) Page #233 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 5 mA. kuhA soraTA. sugrIve teDaceA tAma, hanumata vIra sAhAmaNA; te gayA la kAe sAra, zuddha karavA bhAmaNA 51 mudrikA ApI sAra, saMdezA kahyA zrIrAma taNA; praza'sI sItA nAra, kA kuzala che bedu jaNA ArA lakA bALI hanuye, suddha ANI sItA taNI, zrIrAma dvavA satAya, sainya cAlyuM laMkA bhaNI / 3 / / pachI sugrIve hanumAnane kheAlAnge, ane te hanumAna sItAnI zodha karavA vAste lakA gayA // 1 // tyAM sItA pAse jaIne, rAmanI vIMTI ApI sarve samAcAra kahyA, tathA sItAnAM vakhANa karI kahyuM' ke, tyAM rAma ane lakSmaNa ane khuzImAM che // 2 // tyAM hanumAne laMkA khALIne, sItAnI zeSa lAvI rAmane AnaMda 5mADyo, pachI rAma senA lai lakA tarapha cAlyA // 3 // vAnara sadu mileva, parvata ucelI ANIyA; bAMdhI samudramAM pAja, pANI upara tathA pAhANIyA // 4 // rAma lakSmaNanA sena, sAgara pAje utArIyA, laMkA jai kIdhuM yuddha, rAvaNa rAkSasa mArIyA pappA sabhya vimalyA kAja, ASadhi giri ucelI dharIya; ANyA laMkA pUrI mAMhIM, hanumaMta sena beThA karIya.6 pachI tyAM saghaLA vAnarA maLI moTA moTA parvatA uMcakI lAvyA, ane samudramAM pALa AMdhIne, pANI upara pANA (paththara) tarAvyA // 4 // rAma ane lakSmaNanu sainya te pAja uparathI samudra utarIne, lakAmAM gayu, ane tyAM laDAi karI rAvagune mAryo ! 5 5 vaLI sabhya ane visalyAne vAste meATA auSadha girine hanumAna lakAmAM ucakI lAvyeA, ane peAtAnA lazkarane beThu karyuM // 6 // rAmAyaNa vAlmika riSi, bhASita temAMhIM kahyuM; jo sAcuM hAya eha, muja bhAMkhyuM khATu' kema ladhu'. 7 tavabAlyA dvijarAja, e khATu kema bhAMkhIye; vaLI manAvega kahe vAta, eka vayaNa tuma dAkhIye. 8 vAnara pAMce mileva, DuMgara meTA ucelIyA; lAvyA jojana lAkha, sAgara bAMdhyA jyubelIyA // 4 // AvI rIte vAlmika rUSie pAtAnA karelA rAmAyaNamAM kahyu che, mATe e vAta jo sAcI hoya, teA mArU' kahevu` kema khATu' hAya ? ! cha !! tyAre brAhmaNeA khelyA ke, te vAta, amArAthI kema khATI kahevAya ? tyAre manAvega kahe vaLI paNa tamAne huM bIjI vAta kahuM chu' te sAMbhaLe ur 8 ! vaLI pAMca vAnaro maLI meTA parvatA uM'cakI lAkhA jojana sudhI lAvyA, ane saghaLAne ekaThA karI samudra upara pAja mAMkhI ! huM ! (220) tA laghu DuMgara teha, sIyAla be kema navI dhare; vacana suNI dvijarAja, satya satya kahI gayA dhare. 10 vAda jIpI vana Page #234 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. mAMhIM, AyA pUrvalI pare; manAvega kahe suNA bhAya, sugrIva hanumaMta vAnara kare ! 11 5 vidyAdhara duvA rAma, rAvaNu rAkSasa vi hoye; khagapati taNA vasa caMga, pavanavega tume sAMbhale| / / 12 / te A eka nAnakaDA DuiMgarane te ziyALIyAe zAmATe na ucakI zake ? te vacana sAMbhaLI brAhmaNeA saghaLA satya satya kahI pAta pAta.ne ghera gayA / 10 / evI rIte teo banne AgaLanI mAphaka vAda jItIne vanamAM AvyA, tyAre manevega pavanavegane kahevA lAgyA ke, he bhAI, e sugrIva, tathA hanumAna vAMdarA nahAtA. 11 rAma vidyAdhara thayA, tema rAvaNa rAkSasa naheAtA, mATe he bhAI te vidyAdharanA vaMzanu' vRtAMta tame sAMbhaLe ? 5 12 aa DhAla trIjI. (221 ). rAma purA bajAramAM--e dezI. kAzala deza ayeAdhyApurI, rAja pAle nAbhi riDha, tArI balIhArIre Adi jiSNudanI e AMkaNI-hAjI marUdevI udare upanyA, riSabha deva prathama jiSNu da. tA. // 1 // trAsI lAkha purava gayA pachI, bharatane Apyu nija rAja; te Adi deve dIkSA te anusarI, kAyAtsarga dharI kare kAja. te. // 2 // dhyAna dhare jina je have, tehave AvyA. sAlA beha; tA nami vinamI nAme bhalA, Adi deva mate kahe teGa. te // 3 // kAzala nAme dezamAM ayeAdhyA nagarImAM nAbhi rAjA rAja karatA hatA, tyAM marUdevI mAtAnI kukhe riSabhadeva nAme prathama tIrthaMkaranA avatAra thaye // 1 // trAsI lAkha pUrava varSo gayA khAda tee (riSabhadeva) peAtAnu' rAja bharatane soMpI, pAte dIkSA lai kAyAtsarge dhyAne rahyA !! 2 !! pachI jyAre te dhyAna dharIne ubhA che, tyAre tenA nami ane vinami nAme banne sAlAe temanI pAse AvyA // 3 // putra sahune vheMcI ApIyA, deza nagara tume deva; tA amane kAMi nahIM ApIyu, tumArI ghaNI kIdhI seva. te| eNI pare mAge sAlA Dhoya, haTha lei dharI rahyA pAya; te dhyAna vidhana svAmine kare, dina vacane kRpA thAya. te| / / 5 / / Asana kapyuM dhaNeMdratu, nAgarAja AvI kare kAja; tA vidhA ApI bedune dhaNI, rUpa dharI jinarAja. teA ane kahevA lAgyA ke, tamAe saghaLA deza, nagara vigere tamArA putrAne tame vecI ApyA, ane amee tamArI ghaNI sevA karyAM chatAM, amene kai tamee Apyu nahIM !! 4 5 evI rIte banne sAlAe haTha laIne prabhunA page paDI te jhAlIne / / 4 / // 6 // Page #235 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (222) khaMDa 5 me. temane dhyAnamAM viddha karavA lAgyA, tathA prema vacane kahevA lAgyAthI temane dayA AvI che 5 te vakhate dharaNenuM Asana kaMpavAthI, teNe prabhunuM rUpa laI beone vidyA ApI che 6 che vijayAradha leI cAlIye, dakSiNa zreNa nagara pacAsa; te pacAsa keDI gAma tahAM bhalA, namI thApyo cakravAla puravAsa. 07 uttara zreNinagara sATha, teTalA keDa che valI gAma; to.. rathano pura svAmi vinamI karI,nAgarAja gayo nija ThAma. te 8 namivase vidhAdhara ghaNuM duvA, cakravAla pura taNuM isa; te anukrame purNa madha nRpa , dakSiNa zreNa taNe mahIsa. te che 9 che. tyAMthI teone vijayArdhanI dakSiNa zreNimAM laI jaI pacAsa moTA nagaro, tathA pacAsa kroDa gAma vasAvI ApI, cakravAla nAme rAjadhAnIne namIne adhipati karyo che 7 che ane uttara zreNImAM sATha nagara ane sATha kroDa gAma vasAvI ApI rathanepura nAme rAjadhAnIne vinamIne adhipati karI, te nAgarAja pitAne sthAnake gayo 8 che evI rIte naminAM vaMzamAM cakravAlapuramAM ghaNA vidyAdharo thayA, tyAM anukrame te dakSiNa eNine pUrNa megha nAme rAjA thaye che 9 vinamI anukrame tRpa duvA, uttara zreNanA rAya; te sata locana khagapati bhalo, rathanupura seve nara pAya. te 10 | cakavAlapura jaI vITIye, sata lacane teNI vAra te pUrNa megha raNavaTa karI, haNIyo sata locana mAra. te 11 sahastra locana tihAM AvIye, pitA taNe sAMbhalI maraNa; te viSama saMgrAma tava teNe karyo, pUrNa megha gayo jama saraNa. te 12 have uttara zreNimAM vinaminA kuLamAM anukrame rathanupura nAme zaheramAM satalocana nAme vidyAdhara thaye che 10 che tyAre satalecane cakravAlapuramAM jaI ghero ghAlyo, tyAM pUrNamegha laDAI karIne satalecanane mAryo ! 11 che tyAre te satalecanano putra sahastralocana pitAnuM maraNa sAMbhaLI tyAM AvyuM, ane moTI laDAI karI pUrNa meghane teNe mAryo che 12 che teha taNe suta meghavAhana, sahasra locana sAthe grAma; te meghavAhana nA bhAjIne, vimAne besI nija jama. te 13 sahastralocana puThe thayo, samosaraNa dIThuM mane hAra te meghavAhane praveza karyA, ajitanAtha vidyA bhavatAra. te che 14 . pAchalathI zatru AvIye, sahastralocana valI kALa; te mAnasthaMbha dIThe bhAnaja gahyuM, zAMtarUpa thaI vAMdhA dayAla. te 15 tenA putra meghavAhane sahalacana sAthe yuddha karyuM, paNa tyAM pote hAravAthI meghavAhana vimAnamAM besIne ekadama nAsavA lAge che 13 che tyAre sahaalecana tenI Page #236 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (223) pAchaLa gaye, paNa eTalAmAM meghavAhane ajitanAtha prabhunuM samesaraNa jayAthI, temAM te dAkhala thaye, ane prabhune namaskAra karyo che 14che pAchaLathI tene zatru sahastralocana paNa tyAM AvyuM, paNa tyAM teNe mAnane nAza karanArA ajitanAtha prabhune jevAthI, tenuM mAna utarI gayuM, ane tethI zAMta thaI teNe prabhune vAMghA. 15 vayara mUkI doya jaNa malyA, nara koThe beThA che jama; te pUrva bhavAMtara jinezvare kahyA, sAMbhalI harakhIyA tAma. te 16 che pAMcamA khaMDa taNI bhalI, hAla trIjI kahI suvisAla; te raMgavijayano ziSya ema bhaNe, nemavijayane maMgala mAla. te 17 pachI teo bane pita pitAnA verane tyAga karI manuSyanA gaDhamAM beThA, tyAM jinezvare temanA pUrvalAbhane vRtAMta kahI saMbhaLAvyuM, je sAMbhaLI teo AnaMda pAmyA che 16 me evI rIte raMgavijayanA ziSya nemavijaye maMgala rUpa pAMcamAM khaMDanI trIjI DhAla kahI che 17 che duhA. rAkSasa iMdra bhoma mahAbhIma, vyaMtara keTI suNa tehameghavAhana bhavAMtara jANI, pUrva ama putra eha che 1. rAkSasane sneiha upanyo, rAkSasI vidyA dIdha; navasara hAra Apyo bhalo, nava mukha dIse mAMhI sIdha | 2. medhavAhana laMkA dvipa, sAtameM je jana mAna; trikuTa gaDha nava jajana lage, batrIsa jojana pura thAna che 3 che chatra mugaTa dhAdika zIre, rAkSasa lAMchana soya; bhIma mahAbhIme sahu dIye, meghavAhana laMkApati maya che 4. meghavAhananA pUrva bhavanI vAta sAMbhaLIne tyAM beThelA rAkSasonA rAjA bhIma mahA. bhIme pUrve te amAro putra hatuM ema jANyuM, temaja ghaNA vyaMtaroe e vAta jANI che 1 che tyAM rAkSasane meghavAhana upara pyAra AvavAthI teNe rAkSasI vidyA ApI, ane eka nava sarehAra Apyo, ke jemAMthI judAM judAM nava maheDAM dekhAtAM hatAM 2 vaLI meghavAhanane laMkAdvIpa, ke jenuM sAtaso je jananuM pramANa hatuM, vaLI tene nava janane tragaDe gaDha hatA, ane tenuM nagara (lakA) batrIsa jejananuM hatuM te ApyuM che 3 che vaLI rAkSasanA cIho chatra, mugaTa, dhajA, vigere bhIma mahAbhIme ApIne meghavAhanane laMkAne rAjA sthApe che 4 ----- DhADha vothI. e kema visare re sukhaDAM, vAlAjInAM jevA sarIkhAM mukhaDAM, mukhaDe mohyAre Ida, vadana kamala jANe sArada caMdA-e dezI. meghavAhana rANI tanumatI, mahA rAkSasa suta huM zubha mati; guNavaMtI rANInA putra beha, bhAnu rAkSasa deva rAkSasa teha che 1che Page #237 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (224) khaMDa 5 mATe samudramAMhI dvIpa aneka, leAka vasAvyA teNe viveka mAnu rAkSasa deva rAkSasa keDe, ekasaTha rAjA gayA che teDe // 2 // kIrtidhavala rAjanA vasa, lakA rAja kare paramasa lakSmImatI che rANI tAsa, sukha bhAgave kareya vilAsanA 3 / / have te meghavAhanane tanumatI nAme guNavAna strI hatI, tenI kukhe bhAnu rAkSasa ane deva rAkSasa nAme be putrAneA janma thayA // 1 // teoe samudramAM rahelA aneka dvipAmAM mANasAnI vastI vasAvI, anukrame teonI pachI ekasaTha rAjA tyAM thayA !! 2 ! tyAM pachI te lakAmAM kIrtIdhavala rAjA rAja karatA hatA, tene lakSmImatI nAme strI hatI, tenI sAthe te hamezAM sukhavilAsa bhogavatA hatA 5 3 5 ratana sa'caya pura dakSiNa zreNa, zrIka'ThuM khagapati rAja teNe; tIhAMthI lakApurI AvyA, bena banevI malavA dhAyA 5.4 5 kIrtidhavala rAnta AnaMda, sAlAne AliMgyA jana vRMda; lakSmImatI malI bhAine, mAna sanamAna dIdhAM dhAine // 5 // kIrtidhavala kahe sAMbhalA sAra, tuja sAthe muja sneha apAra; je je lakSmI che amAre, te te zrIkaMTha che tumAre // 6 // have dakSiNa zreNImAM ratanasa'caya nAme nagarInA zrIkaDha nAme vidyAdhara, peAtAnI ena ane anevIne maLavA vAste lakAmAM Avye // 4 // tyAM kIrtidhavala mANase sahita sALAne maLyA, tathA lakSmImatIe paNa potAnA bhAinA ghaNA AdarasatkAra ApyA ! pa // pachI kIrtIdhavale zrIkaDane kahyuM ke, amAre tamArA sAthe ghaNA sneha che, mATe jeje A lakSmI amArI pAse che, te saghaLI tamArIja che ! dA dvipa deza pura pATaNa jANA, je ApaNe che te tume mANA; je joie te mAgA Aja, ratna dvipAdika bhAgavA rAja / / 7 / vAnara dvipa mAgyuM abhirAma, zrIka sAlAne ApyuM' tAma; bena banevIne meAkalAvI, vAnara dvIpe ANu palAvI / 8 / kuTuMba senAdika parivAra, viSe ANI vAsyA naranAra; vAnara dvIpa madhye che sAra, kISkadha parvata UMcA apAra // 9 vaLI A eTa, deza, nagara, gAma vigere je kaMI mArU' che, te saghaLu' tamArU ja ema mAnI, tamAre je joie te mAgI lyA, ane khuzI hoya te A radvipanuM rAja paNa bhAgavA // 7 // tyAre zrIkaMThe vAnaradvIpa mAgye, te teNe ApI tyAM tene pAtAnI bena sahIta meAkalAvIne tenI ANu pheravAvI 5 8 ! tyAM peAtAnu kuTuba, senA, mANasA Adika parivAra lAvIne teNe vasAvyA; have vAnaradvipamAM JIpsadha nAme eka ghaNAja ucA parvata che ! 9 u kadhapura vAsyA zrIka', rAjya bhAgave mana utkaMTha; khage vidyA vAnarI sAdhI, te mATe kahevAya hira bAMdhI / 10 / / Page #238 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (225) vAnara dvIpa ghaNAM vAnara, vineda krIDA kare te pharaphara; zrIkaMTha vidhAdhara nara vareza, vAnara ramata kare vizeSa che 11 che mugaTa chatra dhajAdika geha, saghale vAnara lIkhIyA teha; vAnara kahe loka ajANa, vidyAdhara rAjAe sujANa. 12 che. tyAM te kaMdhapura nagara vasAvIne AnaMdathI rAjya bhegavavA lAge vaLI tyAM teNe vAnara vidyA sAdhI, tethI te haribaMdhI (vAna) paNa kahevAya che ke 10 ke have te vAnaratIpamAM ghaNAM vAMdarAe AnaMda sahIta Ama tema kudI kIDA karatA hatA, tyAM te zrIkaMTha vidyAdhara paNa teonI sAthe krIDA karavA lAgyA che 11 che vaLI pitAnA mugaTa, chatra dhajA AdikamAM paNa vAnaronAM citra kahADyA; tethI keTalAka ajANa leko temane vAnara kahevA lAgyA tathApI te DAhyA vidyAdhara rAjA hatA. 12 eNI pare meghavAhana laMkeza, mugaTa dhvaja cha rAkSasa; medhavAhana kale upanyA rAya, trikhaMDa pati rAvaNa te thAya che 13 che zrIkaMTha khageza paraMparA jANa, vAlI sugrIva pavannAdika bhANa nemi vinemi vize vikhyAta, vAnara rAkSasa nahi vAta che 14 vAnara te tiryaMcanI jAti, vyaMtara rAkSara heye bhAti; pazu vyaMtara kema hoya cUdha, e sahu jANo mahA virUddha che 15 vaLI evI ja rIte laMkAnA rAjA meghavAhane pitAnA mugaDha, dhajA, chatra vigeremAM rAkSasanA cinha rAkhyA; tethI leka temane rAkSasa kahevA lAgyA. te meghavAhananAM kuLamAM rAvaNane janma thaye, ke jeNe traNa khaMDo sAdhyA che 13 . zrIkaMTha vidyAdharanA vazamAM sUrya samAna vAlI, sugrIva, tathA pavana AdikanI utpatti thaI evI rIte nami ane vinAmInAM vaMsamAM teo utpanna thaelA che; kAMI teo vAnara ane rAkSasa nahatA . 14 che have vAnara te tiryaMca jAti che, ane rAkSasa aMtaranI jAti che, te pazu ane vyaMtaranuM yuddha zI rIte thAya? mATe te vAta te asaMbhavita jANavI che 15 che vidyAdhara vidyAbala cAle, giri ucalatAM tatakSiNa jhAle; kadAcita hoya te sabalI haya, sAgara baMdhana ghaTatuM joya che 16 manovege kathA kahI sAcI, pavanavega manamAM rahya rAcI; jinavara vacana kayAM aMgikAra, mithyA vacana kIdhAM parihAra che 17 pAMcamA khaMDa taNI dvAla, cethI kahIye nipaTa rasAla; raMgavijaya ziSya ema bole, nemavijayane nahIM koi tole che 18 vaLI vidyAdharo pitAnI vidyAnAM baLathI parvata UMcakI paNa zake, vaLI kadAca te baha balavAna haya, te samudra upara pAja paNa bAMdhI zake che 16 che evI rIte mane veganI sAcI kathAthI pavanavege manamAM AnaMda pAmIne jinezvaranAM vacane aMgIkAra karyA, tathA mithyAtvanA vacanene tyAga karyo che 17 che evI rIte pAMcamAM Page #239 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (226) khaMDa 5 mA. khaDanI rasALa evI cAthI DhAla sapUrNa thai ra`gavijayanA ziSya temavijaya sa mAna kAi nathI ! 18 // muddA. pavanavega kahuM bhAine, rAvaNa kerI vRtAMta, ke mithyAtie acche, ke jinazAsana sAMta aa! manAvega kahe sAMbhalA, rA. vaNa kerI vAta; jema nizcaya tumane paDe, bhAMge mananI bhrAMta / / 2 / / trikuTa gaDha laMkA taNA, mATeA mahIyala mAMhIM; rAvaNu rAja tihAM bhAgave, hArataNuM mahImAMhIM // 3 // pachI pavanavege puchyuM' ke he bhAI, rAvaNanu* varNana mithyA matamAMja che ke, ApaNA jina matamAM paNa che? // 1 // tyAre manAvege kahyu ke, rAvaNanI vAta paNa tame sAMbhaLeA, ke jethI tamAne nizcaya thai, tamArA mananA saMdeha dUra thAya // 2 // A pRthvImAM lakAnA tragaDA mATA gaDha che, tyAM hAranA prabhAvathI rAvaNa rAjya karatA hatA // 3 // trikhaMDa rAjya taNA dhaNI, nava graha bAMdhyA pAya; vIsa bhuja teNe karI, suranara seve pAya 54 trisa sahasa varSa taNI, Ayu sthiti kahevAya; nava dhanuSa kAyA taNA, mAne kahyA jinarAya / / 5 / / batrIsa sahasa nArI che, putra putrI rivAra; mAtAe jasa dhaNAM, kahetAM nAve pAra // 6 // te traNa khaMDanA rAjA hatA, vaLI nava graheAne te teNe potAnA page bAMdhI rAkhyA hatA, vaLI tene vIsa hAtha heAvAthI, deva tathA manuSyA tenI sevA karatA // 4 // vaLI jinezvare tenuM trIsa hajAra varSanuM AyuSya tathA nava dhanuSyanu dehanu pramANu kahyu che. aa pa aa tene khatrIsa hajAra teA strIo hatI, vaLI keTalAka putra ane putrInA piravAra tene hateA, vaLI tene eTalA to jamAi hatA ke tenA kahetA pAra paNa Ave nahIM 5 6 u aDa lAkha betAlIsa gaja turI, lAkha betAlIsa ratha; kreDa tAlIma pAyaka bhalA,Ayu chatrIse' muththa ALA seAla sahasa sAmata che, krADa aDatAlIsa gAma; aDhAra kSeANI kaTaka taNA, rAjA rAvaNu nAma / 8 / vaLI khetAlI lAkha hAthI, betAlIsa lAkha gheADA, betAlIsa lAkha ratha, aDatAlIsa kroDa pALA ( pAyadaLa) tathA chatrIsa jAtanA hathIyAre tene hatA ! cha aa vaLI te rAvaNu rAjAne sALa hajAra tA sAmata hatA, tathA aDatAlIsa kroDa gAma hatA, tema tenuM sainya aDhAra kSeANI jeTaluM hatu... ! 8 // *hAranA prabhAve karI rAvaNunA daza mastaka dekhAtA hatA, te apekSA karI kavIe tene vIza hAtha haiAvA viSe darzAveluM mAlama paDe che. Page #240 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa.. (227) DhAla pAMcamI. vayarAgI thaye-e dezI. laMkA parisara eka dare, muni suvrata jinarAya; vihAra karatA AvIyAre, sAdhu taNe samudAye re. suguNa sAMbhaLe che e AMkaNI 1 khara dUSaNa bhUpati bhalore, rAvaNa banevI teha, caMdranakhA nArI taNere, pati kahevAya ere. su che 2 samosaraNa deve racyuMre, bhAmaMDale karI sAra; bagaDe beThA dezanAre, kare bhavika jana vistArare. su che 3 che eka vakhata munisuvratasvAmi vihAra karatA karatA, keTalAka sAdhuonA parivAra sahita laMkA pAse AvyA che 1 che tyAM rAvaNanI behena caMdranakhAne pati kharaSaNa nAme eka uttama rAjA hato 2 che tyAM devee bhAmaMDala sahita samosaraNanI racanA karI, tyAM tragaDA gaDha upara bezI munisuvratasvAmi dezanA daI bhAvika ane A bhAva thakI tAravA lAgyA che 3 che vana pAlaka jaI vinave, sAMbhalo svAmire vAta; Aja AvyA che ApaNere, tribhuvana svAmi vikhyAtare. sujo vArU didha vadhAmaNI re, thaye mana ucharaMga; caturaMga senA leI karIre, vAjate DhAla mRdaMgere. su| 5 | beThA jina vAMdI karIre, abhigama sAMcavI pAMca dezanA sAMbhalI jina taNI re, mUkI mana khA khAMcAre. su che 6 tyAre vanapAlake (mALIe) rAjAne ArAmaNa ApI ke, he svAmi Aje ApaNA udyAnamAM traNa bhuvananAM svAmi AvyA che 4 che te sAMbhaLI rAjAne AnaMda thavAthI, teNe vanapAlakane vadhAmaNI ApI, ane caturaMgI senA sahita vAjiMtra vAgate tyAM AvyA che 5 che tyAM teNe pAMca abhigama sahita vAMdIne jinezvara pAse bezI manane pavitra karI dezanAM sAMbhaLI che 6 che dIje amane sukhAsikAre, svAmi Ape se; aratha sare amane ghaNere, tumane lAbha vizeSare. su| 7 tava tribhuvana svAmi kahere, sAMbhale rAya sujANa; bhega karamA tumane ghaNere, kema pAlaso pacakhANere. sutra che 8 tava rAvaNa pharI vinave, mujathI thAye jeha; teha upAya kahe have, pAluM nizcaya tehare. su che 9o. pachI rAvaNe kahyuM ke, he svAmi ane sukhAkArI evI kAMIka bAdhA Ape, ke jethI amAruM kAma thAya, Apane paNa vadhAre lAbha thAya che 7 che tyAre munisuvrata Page #241 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (228) khaDa 5 mA. svAmi kahevA lAgyA ke, he buddhivAna rAjA, hajI tAre ghaNAM bhAgAvalI karma bheTagavavAnAM che, teA tArAthI pacakhANa zI rIte pALI zakaze ? ! 8 ! tyAre rAvaNe pharIne kahyu ke, he svAmi, mArAthI je pALI zakAya evu' kai pacakhANu Ape, ke je huM nizcaLa thaI pALIza // 9 vIsamA svAmi tava phahere, tumathI thAse jeha, nava bhedde je sIla chere, tehanA bhAMgA ehAre. supA10 // je strI rAjI thai kahere, tehasu bhAga vilAsa, rAjayanAM aDasA matIre, ehavA vrata ullAsAre. su. / / 11 / tava vrata lIdhA jinane mukhere, rAvaNa manane raMga; tava khara dUSaNa ema kahere, vrata levA ucharaMgAre. su. / 12 / tyAre vIsamAM tIrthaMkara zrI munisuvratasvAmi kahevA lAgyA ke, zIyalanAM nava bheda che, temAMthI eka bhAgeA tame pALo // 10 5 je strI tamAne rAjI thaIne kahe, tenI sAtheja tamAre bhAga bhogavavA, paNa karAjIe tamAre tene aDakavu' paNa nahIM, e trata tamA aMgIkAra karA // 11 // tyAre rAvaNe harSa pUrvaka te vrata jinezvara pAsethI lIdhuM, tyAre kharadUSaNe paNa kahyu ke, mane paNa vrata levAnI icchA che. 12 jinanI mUrati nitya pratere, pUjIne leu anna, na karUM'dAtaNa pUjyA vinAre, trikaraNa rAkhu` mannare. su. / 13 / vrata lIdhA bejaNe tifAre, AvyA ApaNe vAsa; mana zuddhe pAle tIhAre, pAmyA harakha ullAsAre. su. / / 14 / vidyAnI zaktie karIre, cAle aMbara vega; tIrtha yAtrA karatA pharere, sabakSI jehanI tegAre. su // 15 5 jinezvaranI mUratinI hamezAM pUjA karyA bAda mAre bhejana levu', ane te pUjyA vinA mAre dAtaNa paNa karavuM nahIM, ane te vrata huM mana vacana ane kAyAye karI pALIza // 13 // evI rIte te mane vrata lai, pota potAne ghera AvyA, ane tyAM AnaMda pUrvaka zuddha manathI te pALavA lAgyA 5 14 5 pachI vidyAnA baLathI AkAza vATe teo tIrtha yAtrA karavA lAgyA, kAraNa ke tee mahA baLavAna hatA. 15 vihAra kI jinavare tIhAMre, pharatA deza videza; bhavijanane pratibAdhavAre, taraNa tAraNu visesAre. su. // 165 pAMcamA khaDa taNI kahIre, pAMcamI DhAla rasAla; rgavijaya ziSya ema kahere, temane maMgala mAleAre. su. // 17 // pachI te taraNu tAraNa prabhu bhavi mANasAne edha devA vAste tyAMthI vihAra karI dezA dezamAM pharavA lAgyA 5 16 // evI rIte pAMcamAM kha'DanI pAMcamI rasALa DhAla ra'gavijayanA ziSya temavijaye kahI 5 17 // Page #242 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. duhA. savi sAmagrI saja karI, rAvaNa rAjA jAya; dAdarI rANI sahita, aSTApada tIratha Aya // 1 // vidyA taNI zakate karI, caDhI uMcA tatakAla; praNamyA riSabha devane, paherAvI magala mAla / / 2 / dhUpa dIpa AratI karI, savisajI saNagAra; maDhAdarI adhara rahI, nAce dhruvala mAjhAra // 3 // pachI rAvaNu eka vakhata saghaLI taiyArI karIne madadarI rANI sAthe aSTApada tIrtha upara jAtrA karavA AgaiA // 1 // tyAM vidyAnA jorathI ekadama uce aSTApada upara jaI, riSabhadeva prabhune namaskAra karI mAMgala mAlA paherAvI // 2 // pachI madodarI rANI dhUpa, dIpa, tathA AratI karIne, saghaLA saNagAra sajIne, AkAzamAM adhara rahI devaLamAM nAcavA lAgI ! 3 !! rAvaNa jatrI leine, gAye vAye gIta; bhAve bhAve bhAvanA, batrIsa bahunAM nRtya // 4 // zrImaMDalane seja karI, tAMta batrIse tAra; ullaMTa ANI agame, tAna mAna jhaNakAra // 5 // aDhalika bhAve je bhavI, bhAve adhika je bhAva; tehane sAgara saMsAranA, utAre bhava nAva // 6 // tyAM rAvaNu hAthamAM vINAM lai, bahu bhAva sahIta khatrIsa jAtanA nATaka pUrvaka gAyana gAvA lAgyuM !! 4 ! vaLI te ulaTa sahita batrIse tAra caDAvIne tAna sahita vINAM vagADavA lAgyA aa pa aa evI rIte avicchina bhAva pUrvaka je bhava mANasa bhAvanA bhAve che, te A sa`sAra samudranA pAra pAme che // 6 // (229) na bhAva bale karI bhAvatAM, vAtAM tAMtane tAra; tuTA teNa same rAvaNe, nasa kADhI teNI vAra / 7 / mAMdhI tAMta teNe same, khaMDita na karyeA lagAra; nahIMtA madAdarI nArinA, maraNa hAta teNI vAra / 8 / / lAbha upAyA ati dhaNA, lIdhA tIrthaMkara pATa; AvatI ceAvIsImAM hAse, jina rUpI sama ghATa DAlDA evI rIte bhAva pUrvaka bhAvanA bhAvatA vINAnA tAMta tuTavAthI, teja vakhate rAvaNe peAtAnI nasa zarIramAMthI kahADI ! cha ! ane teja vakhate te nasavatI tAMta sAMdhIne ragamAM jarA paNa bha`ga karyo nahIM, ane ema nahIM karate teA, madAdarInu tatkALa tyAM maraNa thAta ! 8 // evI rIte tyAM atyaMta lAbha upArjana karIne teNe tIrthaMkara pada khAMdhyuM, ane te AvatI cAvIsImAM jinezvara rUpe thaze // 9 // tAja chaThThI. trIpadInI e kara joDI tAMmare bhadra vinave--e dezI. tihAMthI AvyA nija dharere, rAvaNanA parivAra; Page #243 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (23) ' khaMDa 5 me. caMdranakhA bhaMganI sahIe, tehane putra che ekare, vighanapati nAme, nitya jAye che vana vahIe che 1 para vighananI vidyAre, sAdhavAne kAje, vaMzajAla gucchA mAMhIM; sAdhe nitya prate tehare, ekAkI vanamAMhe, navI dekhe kaI tAMe 1 2. tyAMthI te rAvaNa parivAra sahita pitAne ghera AvyuM have te rAvaNanI caMdranakhA nAme behenane vidhrapati nAme putra hatuM te hamezAM vanamAM jAte hate ! 1 che te vidhrapati "bIjAne duHkha devAnI vidyA sAdhavA vAste hamezAM vanamAM jaI, vAMsanI jhADImAM saMtAIne, jema keI dekhe nahIM tevI rIte ekAeka vanamAM hamezAM vidyA sAdhate che 2 // tehane bhejana kAja, mAtA tehanI, laI Ave che nitya prateo; ema karatAM eka dIre, rAma ne lakSmaNa, sItA sAthe leI chae che 3 che AvyA che vanavAsare, teha nIja ThAme, lakSmaNa ceka karatA pharee; ciMtavI manamAM emare, durghara kaIka jIva, upadrava AvIne kare che 4 vaLI tene bhejana vAste hamezAM tenI mAtA tyAM bhAtuM lAvatI, have ema karatAM eka divasa rAma tathA lakSmaNa sItAne sAthe laI tyAMthI nikaLyA che 3 che teo vanavAsa bhegavatA tyAM AvI caDyA, tyAM lakSmaNa manamAM vicAre che ke, keI duSTa jIva ApaNane upadrava kare nahIM, teTalA mATe te ceka karate hate che ke che te mATe leI khaDagare, vAMsanI jAlamAM che te khaDage karIe te kuMvara vidhanapatire, beThe che dhyAne ghA vAgye gayo marIe che 5che. dIThe lakSmaNe tAmare, erata karyo ghaNe nimita mAtra miTe nahIM; pAchA pharI valI Avare varanI mAtA tihAM bhajana leI AvI vaho e che 6 mATe te vakhate paga laI teNe vAMsanI jhADI kApavA mAMDI, te vakhate tyAM dhyAnamAM beThelA vizvapatine tene ghA.vA. ane tethI te tyAM tatkALa maraNa pAme pA tyAM lakSmaNe tene mRtyu pAmele joI bahu pastAvo karyo paNa karmamAM lakhyuM hoya Page #244 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (231) te mithyA thatuM nathI, ema vicArI te pAchA pharI AvyA tyAre te kuMvaranI mAtA bhajana laI tyAM AvI pahoMcI che 6 dekhI kalevara tAmare, rUdana kare ghaNuM, putra koNe mAre mArI re; sIsa kuTe leTa Dere, hRdaye AsphAle, nayaNe AMsu jhArIyAe che 7. manamAM ciMtave emare, koNa hase dusamana; - jaI nIhAluM tehanee; Ave paga jetI tAmare, dITha lakhamaNa, AvIne kahe ehanee che 8 tyAM kuMvaranuM muDadu joI, te rUdana karavA lAgI, ane kahevA lAgI ke mArA putrane keNe mAya? ema kahI mAthuM kuTavA, chAtI pachADavA tathA AMkhamAMthI AMsa pADavA lAgI che 7 | pachI manamAM vicAravA lAgI ke, e duzamana keNa haze. ene jouM te kharI, ema vicAra pagale pagale AvIne jue che, te lakSmaNane joI tene kahevA lAgI che 8 che dekhI lakSmaNa rUpare, vikala thaI mane, putra ciMtA maTI gaIe; kahe mukhathI tava bolere, aha aha sobhAgI, 6 tuma para rAjI thaIe che 9 tuM mAhare bharatArare, mAre INa bhave, ema nizcaya karI jANajoe; tAharI uttama prAtare, je hoya te sahI, nAkAre mata ANajoe | 10 | paNa pachI lamaNanuM rUpa joI kAmAtura thavAthI tenI putranI ciMtA dUra gaI, ane te bolavA lAgI ke, he sobhAgI, huM tArApara atyaMta khuzI thaI chuM ke huM A bhavamAM to tuM ja mAro bhatAra che, e vAta tamAre nakkI jANavI; je te uttama kuLane mANasa ho, te e vAtamAM tAre bilakula nA pADavI nahIM 10 lakSmaNa kahe tava vAtare, e kAma huM navI karuM, paranI strI kema bhogavuMe -mIThuM paNa thayuM ere, paratuM je cAkhyuM, te to huM navi jegeje che 11 che caMdranA kahe vAtare, mAhare meM kahyuM, mata uthApe tuM have Page #245 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (232) , khaMDa 5 mA. je sukha vAMche emare, kuMDa vaNu tu mata lavee| 12 / te| mana dhAraje, tyAre lakSmaNe kahyu ke, e kAma mArAthI thAya nahIM, kAraNa ke parI mATe khape nahIM, kemake je bheAjana mIThu. hAya, paNa te je kAInuM eThuM hAya tA te khavAya nahIM ! 11 // te sAMbhaLI caMdranakhA belI ke, jo tu sukhanI icchA karatA hAya, teA mArU vacana uthApaje nahIM, ane vicAra karIne AvAM khATAM vacane belatA nahIM. 12 lakSmaNa kahe have emare, bhaganI mAharI, dharmanI mAtA tuM ahee; kradhAtura thai emare, khabara rAkhe mAharI, ema kahIne pAchI gaLee| 13 / tuja sarIkhA che bhAI, te ciMtA kasI, ema OM nitya jANatI hatIe; mAharA vidhanapati putrare, mA lakSmaNe, tA huM nArI chatI chatIe // 14 // tyAre lakSmaNe kahyu ke, tu' tA mArI behena, athavA dharmanI mAtA samAna che, te sAMbhaLI cadranakhA gusso karI kahetI gai ke, baccA tuM dhyAna rAkhaje, tArA kevA hAla thAya che, ema kahI tyAMthI cAlI gai / 13 / pachI te rAvaNu pAse jai tene kahevA lAgI ke, tArA jevA jyAre mane bhAi che, tyAre hu ema mAnatI hatI ke, have mane zI phikara che? paNa Aje mArA putra vizrvapatine lakSmaNe mAryo, jethI huM jIvatI chatAM muA jevI chu ! 14 5 vAra karo have mArIre, DhIla na karA kasI, je ghaDI jAye jIMga samIe; sAMbhalI rAvaNa tAmare, dUta eka mAkalyA, sAmata bhelA kayA bhamIe / 15 / khara dUSaNu parivArare, lazkara karI bhelA, caDhA kaTaka geDI thaIe; AvI DerA dvIdhAre, sAyarane kAMThe, pratimA dhare visarI gaie ! 165 mATe have tame mArI madada kare, emAM jarA pazu vakhata lagAvA nahIM, kAraNa ke, have eka ghaDI paNa eka juga sarakhI jAya chaeN, te sAMbhaLI rAvaNe mANasane ekalI sAmata leAkAne ekaThA karyAM // 15 // pachI kharadUSaNe parivAra sahita lazkara ekaThu karI samudra kAMThe jaI laDAi vAste DaeNza taLu mAryo, paNa peAtAnI jina pratimA ghera AgaLa visarI garcA // 16 // Page #246 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (233) dAtaNa karavA nImare lIdhA pacakhANa, jina vacana kema bhAMgIee; chANa lu karI bhAre, biMba kI ne, pUjA karI page lAgIee che 17 anukrame darasana kIdhere, pratimA kupaka mAMhIM, mUkIne sadda cAlIyAe; ghaNuM kAla lagI mAMhIMre, adhiSThAtA tihAM, gharaNuMdra tahAM bhAlIyAe 5 18 che teNe jina pratimAnuM darzana karyA vinA dAtaNa karavAnuM paNa pacakhANa lIdhuM hatuM, tethI vicAravA lAgyuM ke, jinezvaranuM vacana mArAthI kema bhaMga thAya? pachI teNe tyAM chANa tathA vekara ekaThI karI jina pratimA banAvIne namaskAra karI tenI pUjA karavA lAge che 17 ! pachI darzana karI te pratimAne eka kuvAmAM mukIne teo cAlyA, pachI ghaNA vakhata sudhI adhiSThAtA deve te pratimAnI tyAM pUjA saMbhALa kIdhI, pachI te vAtanI dharaNene khabara paDI ke 18 che AvI kADha niMbare, aMbara adhara rAkhI, aMtarika nAma thApIe; Age ehano vistArare, badda kRta te jANe, mAharI mata sArU vyApIe che 19 che pAMcamo khaMDa tIre, hAla chaThThIe kahI, zretA suguNa bhaNI gamIe; raMgavijayano ziSyare, nemavijaya kahe, mAharA dilamAM e ramIe | 20 | pachI te pratimAne bahAra kahADI AkAzamAM adhara rAkhI, ane tenuM aMtarika nAma sthApyuM, vaLI kavi kahe che ke, A meM mArI buddhi pramANe ATaluM jANyuM che, paNa tene vizeSa vistAra, te jJAnI mahArAja jANe che 19 che evI rIte pAMcamAM khaM, DanI chaThThI DhALa saMpUrNa thaI, ane te tamAma sAMbhaLanArAone paNa rUcI haze, raMgavijayanA ziSya nemavijayajI kahe che ke, mane paNa e bahu gamI che . 20 - uhAM. lazkara sahu bhelo malI, AvyA vana viMsa Ala; rAmacaMdra lakSmaNa bene, khabara thaI tatakAlola lakSmaNa kahe rAmacaMdrane, tame sItAne pAsa; rahejo sAvadhAna thakA, huM jAuM laDavA tA2 jo 6 nAda karUM siMhane, te muja karaje vAra; - mela mAM sItA raLI, kahuM chuM vAraMvAra che 3 30 Page #247 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (234) khaDa 5 mA. have te saghaLu' lazkara ekaThu thaine te vAMsanAM thanamAM Avyu', tyAre te AkhatanI rAmacaMdra ane lakSmaNane turata khabara paDI 5 1 !! tyAre lakSmaNe rAmane kahyu` ke, tame sAvacetIthI sItAnI pAse rahejo, ane huM tyAM laDavAne jAuM chu // 2 // vaLI je huM siMhanAda karU tAja tame mArI madade Avajo, paNa huM eTaluM te Apane kharAvIne kahu chuM ke sItAne vIlI mukazeA nahIM 5 3 5 lakSmaNa cAlyA jhujhavA, lazkara sanamukha jaya; eka bANa nAkhe thake, sahasra saMkhyA thAya 54 vAsudeva bala Agale, sahasa pacavIsa deva; etA zarIranA devatA, rakSA kare nitya meva / / 5 / je Ayudha lazkara taNAM, lakSmaNa upara Ave; te devatA rakSA kare, te sarve niSphala cAve // 6 // have lakSmaNa tyAMthI lazkara sAme laDavA cAlyA, ane pAte eka mANu mAre te temAMthI hajAra khANa nIkaLI zatruone saMhAra kare // 4 // vAsudeva pAse pacIsa hajAra devatAe hamezAM tenA zarIranI sevA karavA vAste hAjara rahe che ! 5 // have duzmananAM lazkaramAMthI je TuthIyAro lakSmaNa upara Ave te saghaLA deve pAchA vALe tethI te phAkaTa jAya ! maiM // je lakSmaNa nAkhe taddA, je upara tANI bANu; tehane sahasa game sahI, jAye tehanA prANa / 7 / khara dUSaNa rAja tihAM, maraNa gayA tatakAla; teNe avasara lakSmaNa tava, manazuM thaI ujamAla !!! mihanAda karUM johave, kaTaka jAye savI bhAja; ema citavo teNe kayA, siMha samA AvAja / 9 / paNa lakSmaNa jenA upara potAnuM khANuM nAkhe, temAMthI hajAra khANu thai samA dhaNInA prANa jAya ! cha aa huve ema laDatAM laDatAM kharadUSaNa rAjAne turata maraNa pAmyA jANIne, lamaNe khuzI thai manamAM vicAryuM ke, jo have hu siMhanAda karU to hamaNAM saghaLuM lazkara nAzI jAya, ema vicAra teNe siMhanAda karyo // 85 9 5 te avasara rAme tihAM, suNIyA siMhanA nAda; sItA mUkI ekalI, AvyA karavA vAda 51nA be bhAi malI ekaThA, mAA kAcA dUra; nADA lei lazkara vegaLa, chatanAM vAgyAM tUra / 11 / / caMdranakhA utAvalI, gai rAvaNanI pAsa; AkuLa vyAkula thAtI thakI, mUkatI mukha nizvAsa / 12 / te siMhanAda rAme sAMbhaLavAthI te ekadama sItAne vIlI mukIne bhAInI madade AbyA / / 10 / / tyAM banne bhAie ekaThA thaI saghaLA lakSyane krUra nasADI mukayuM, *hemacaMdrAcArya kRta rAma caritramAM sItAnuM haraNa mATe rAvaNe lakSmaNanA jevA kapaTe karI siMhanAda karyo mAlama paDe che. tatvanI vAta kevaLA Ne. karavA mATe tenI pAsethI rAmane dUra kADhavA vizenA saMbaMdha che jethI A pAThAntara Page #248 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. : (235) ane teonI (rAma lakSmaNanI) jItanA vAjA vAgyA che 11 che eTalAmAM caMdranA rAvaNa pAse utAvaLI gabharATathI mukhathI nisAsA nAkhatI gaI che 12 che. kahevA lAgI bhAIne, mAryo muja bharatA; mukha zuM dekhADe lokameM, lAje nahIM lagAra che 13 che rAvaNa uTho sAMbhalI, "phaka leI vimAna; adabhUta rUpa na karI, Avyo sItA ThAma che 14 . ane kahevA lAgI ke, are bhAI, mAre bharatAra paNa raNa saMgrAmamAM mAryA gaye, te have tene mehADuM dekhADatAM zarama nathI thatI? 13 che te sAMbhaLI rAvaNa ekadama pitAnA puSpaka vimAnamAM bezI adabhUta rUpa karIne sItAnI pAse AvyA. 14 - DhADha rAtanI. sIyAle he bhale AvI--e dezI. sItA dIThI ekalI, ciMtave manamAMhIM rAvaNa vicAra ke; kaIka buddhi have kelavuM, jema Ave che mAre hAthe nAra ke. suguNa sabhAgI sAMbhalo che e AMkaNI 1 | atita rUpa karI ati bhalo, bhikSA kAraNa che A tatakAla ke; aleka jagAvyo AMgaNe, sItA AvI che ubhI ujamAla ke. sula 2 kema svAmi tume AvIyA, tava jogI he bole mukha vANuM ke, tAhare pIyu mane mokalyo, teDavA Avyo he tumane tiNa ThANa ke su3 he guNavAna sobhAgIo tame sAMbhaLaje. tyAM rAvaNe sItAne ekalI jevAthI te vicAravA lAgyuM ke, have kaIka buddhi meLavIne sItAnuM haraNa karUM che 1 ke pachI te jogInuM rUpa laI, ekadama sItA pAse bhIkha mAgavA AvyuM, ane aleka ja gAvIne bAraNe ubhe, ke turata sItA paNa harakhathI bahAra AvI che. 2 ke pachI sItAe tene puchayuM ke, tame ahIM kema AvyA che ? tyAre jogIe kahyuM ke, tArA svAmie mane ahIM tane teDavA vAste mekalyo che3 che lazkara Avyo che ghaNe, koI duzamana he tumane laI jAya che; te mATe utAvelAM, tame bese he A vimAnamAMya ke. su. 4 sItAe jANyuM e sahI, mAMhe beThAM he udhAyuM vimAna ke; Agala jAtAM sAmo milyo, vidyAdhara huM ekalo teNe sthAna ke su5 pUchayuM rAvaNane tihAM, kuNa nArI he kehanI kahevAya ke; tava rAvaNa kahe rAmanI, sItA nArI he kahe je leI jAya che. sudA ahIM vairInuM moTuM lazkara AvyuM che, mATe koI duzmana tamane upADI na jAya, teTalA mATe ekadama tame A vimAnamAM besI jAo 4 pachI sItAe te vAta sAcI mAnI pite vimAnamAM beThI, ane te vimAna AgaLa cAlavA lAgyuM, eTalAmAM eka vidyAdhara teone sAme maLe che 5 . te vidyAre rAvaNane pucha Page #249 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (236). khaMDa 5 me. ke A strI koNa che, tathA te tenI patnI che, tyAre rAvaNe kahyuM ke, jA rAmane jaI kaheje ke, tArI strI sItAne rAvaNa laI jAya che . 6 te vidyAdhare rAmane, saMbhalAvI che sItAnI vAta ke rAmane lakSmaNa be malI, duHkha pAmyA he kahetAM nAve ghAta kesu. 7 rAma rAI dhaNuM Dhalavale, mukha jape che tarUvara bhaNI ema ke, kaho mujane tuma IhAM rahyA, kema malase he sItA muja jema ke. su8 taravara vAye DelatAM, rAma jANe che kahe dhuNIne ziza ke; ame na jANuM kahAM gaI, ema dhArI che mujane kare rIsa ke. suTa lAM pachI te vidyAre jyAre te vAta rAmane saMbhaLAvI, tyAre teo eTalA to duHkhI thayA ke, kahI zakAya nahIM ! 7 . pachI rAma rUdana karatA karatA vRkSo prate kahevA lAgyA ke, are vRkSo mArI strI sItA mane maLaze ke kema? te tame ahIM beThA beThAja kaho ! 8pachI vRkSo parvatathI DolavA lAgyAM te joI, rAma vicAravA lAgyA ke, teo mArA para gusse thaI mAthuM dhuNAvI mane ema kahe che ke, ame te vAta jANatA nathI ! 9 tava kekI paMkhI prate, rAma bole he tume uDo AkAza ke, sItA mAharInI vAtaDI, batAvo he huM ApuM zAbAza ke. su10 tava paMkhI bole mukha thakI, kyAM vA kyAM vAhe ne jANuM ame Apa ke; rAma jANe e je kahe, kima khove che Apane mApa ke. su. 11 che pazu copagane pUche valI, jAtAM vaLatAM he dIThI sItA nAra ke zIyAla bolyA tatakSaNe, sAMbhaLIne he rAme kIdho vicAra ke. su. 12 pachI rAma kekI paMkhIone kahevA lAgyA ke, tame hamezAM AkAzamAM uDe che, tethI je mArI sItAnI zodha lAve te huM tamane zAbAzI Ape che 10 che tyAre te pakSIye, mukhathI kayAMvA kyAMvA karavA lAgyA, te joI rAma vicAravA lAgyA ke, teo kahe che ke, ame jANatA nathI, zA mATe tame tamAre tela khuo che? 11 vaLI jAtAM AvatAM copagA pazuone puche ke, tame sItAne joI che? tyAre zIyALIyAM bolavA lAgyA, te sAMbhaLI rAme vicAryuM ke, je 12 . uMuMuMuM je mukhathI kahe, leI jatAM he na dIThI uNa ThANa ke, lakSmaNa rAma bhaNI kahe, je jAlanAM he bolo mukha vANa ke. su. 13 bhAI tumane kema ghaTe, strI mATe he ye kare khAsa ke, jo vidyamAna beThA tume, kAle lAvasuM he rAkho vizvAsa ke. . 14 reyAM rAjana pAmIye, rAkho dhIraja he Aje ApaNe lAja ke, lAje kAja bagADIye, bhAI tamane huM kema ghaTe Aja ke, su che 15 teo heDethI uuuu karatAM hatAM, te joI rAma vicAravA lAgyA ke, teo kahe che ke amoe dIThThI nathI, tyAre lamaNe kahyuM ke tame khAlI belA karo Page #250 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dhame parIkSAne rAsa. (237) che, te ThIka nahIM 13 che vaLI he bhAI, tamAre strI mATe ATale badhe zeka kare lAyaka nahIM, je tamo hayAta beThA che, te ApaNe kAle tene zodhI kahADazuM, manane vizvAsa rAkho ke 14 . vaLI rivAthI kaMI rAja maLe? mATe dhIraja rAkhe, Ama karavAthI te ApaNane zarama lAge, ane tethI kAma paNa saghaLuM mAryuM jAya, mATe ema tamAre picA na thavuM joIe che 15 dhIrA dhIrAM rAtAM, dhIra dhIra he sarve kAja hoya ke cAra paheArane AMtare, dUdha phITI he dahIM thAye jAya che. su che 16 . dhIrA dhIrAM je kare, mAlInI pare he se ghaDA siMcAya ke;paNa rUtu A nIpaje, rUtu vagara hephila kINI pare thAya che. su. 17 te have udyama kIjIye, tehathI jAye he Arati satI dUra ke; hanumAnane teDAvIye, mokalIye he teDavA dalapUra ke. su che 18 che vaLI dhIrI dhIre rAjA thavAya, ane saghaLA kAma dhIrajathI ja thAya che, kAraNa ke cAra pahoramAM to dUdha maTIne dahI thAya che ke 16 che. vaLI je dhIre dhIre kare teja sArUM thAya, juo ke kadApI mALI so ghaDA pANe pAya, te paNa rUtu AvyuM temAMthI phaLa thAya, paNa rUtu AvyA vinA phaLa zI rIte thAya? 17 che te have ApaNe udyama karIe ke jethI saghaLAM duHkha dUra thAya, ane tene mATe have hanumAnane mANasa mukI bolAvIye che 18 che vidyAdhara vAlI vAnarA, rAta rANA he jakSa sarUpa ke hAthI ghoDA ratha pAlakhI, uMTa peThI he aNA anupa ke. su. 19 pAMcamA khaMDa teNI kahI, DhAla sAtamI he sahu suNaje sujANa ke; raMgavijaya ziSya ema kahe, nemavijaya he kIdhAM rUDAM vakhANa ke su20 vaLI keTalAka vidyAdhara vAMdarA, rAjA, rANA, yakSa, hAthI, ghoDA, ratha, pAlakhI, uMTa, poThIyA vigere magAve che 19 che evI rIte pAMcamAM khaMDanI sAtamI DhAla saMpUrNa thaI, te he buddhivAna loke, tame sAMbhaLaje, raMgavijayanA ziSya nemavijaye te sArI rIte varNavI che 20 || hRA. bolAvyo hanumAnane, saMbhalAvI savI vAta; deza paradeze pharI, bhelI karo sadunyAtanAma-hanumAna tIhAMthI cAlI, gaye deza videza umarAva aneka bhelA duvA, vidhAdhara vAnara vizeSamArA yakSa rAkSasa valI AvIyA, caturaMga dala pari vAra; saMkhyA karatAM navI bane, lazkara malIye apAra pADA pachI hanumAnane belAvI saghaLI vAta kahIne kahyuM ke have tame deza paradezamAM jaI lazkara ekaThuM karo che 1 pachI hanumAna tyAMthI nikaLI deza paradezamAM gaye, ane tyAMthI keTalAka umarAva vidyAdhara vAMdarA vigerene ekaThA karyA che che vaLI Page #251 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (238) khaMDa 5 me. tyAM keTalAka yakSa, rAkSasa vagere AvyA, ane tyAM caturagI senA eTalI te ekaThI thaI ke gaNI gaNAya nahIM // 3 // AsA sudI dazama dIne, zubha velA zubha vAra; zubha sukane siddha karI, thai dhADe azvAra. 4 sAyara kAMThe AvIyA, dI dhruvala eka; te pAse AvI utaryA, darzana kidha vivekAu pachI AsA suda dazamane divase, sAre cAghaDIye, zubhavAre, tathA zubha sune saghaLA gheADesvAra thaI, darIyA kinAre AvyA, tyAM eka devaLa joyu, tyAM utarI sarvee tenA darzana karyAM // 4 // 5 // kare aradAsa beThA tIhAM, sAyara kema uttarAya; sAta mAsa ne nava dIne, sAyara pAja badhAya / 6 / sItAne lei gayA, rAvaNu lakA mAMya; phulavADI AvAsamAM, rAkhI che teNe DAya / / 7 / nitya Ave sItA prate, che vAraMvAra, paTarANI thApu karI, mAna vacana niradhAra / 8 / pachI tyAM rahIne samudra devane araja karavA lAgyA ke, hamAre samudra zI rIte utaravA? pachI sAta mahInA ane nava divase, samudra upara pAja baMdhANI ! 6 L rAvaNe sItAne lakAmAM lai jai, phUlavADInA mehelamAM rAkhI hatI ! cha aa ane rAvaNu hamezAM sItA pAse AvI tene vAravAra kahe ke, huM tane mArI paTarANI karI sthApu, mATe tuM mArU vacana agIkAra kara ! 8 // DhAla AThamI. eDale bhAra ghaNA che rAja-e dezI. janaka sutA huM' nAma dharAvu, rAma che aMtara jAmI; pakSA amArA cheDI de pApI, kulamAM lAgase khAmI, mujane aDasA mAM jo rAja, nAhalIyA duhavAse-e AMkaNI // 1 // marU mahIdhara ThAma taje je, paththara pakaja uge; sAyara jo marajAdA make, pAMgelA aMbara puge. mu. // 2 // tepaNa tuM sAMbhalare rAvaNa, nizca huM zIla na khaDuM; prANa amArA paraleAke jaye, te paNa sata na IMDuM, mu. l // 3 // tyAM sItA rAvaNane kahe che ke, huM janaka rAjAnI kumarI chu, ane mArA svAmI tA rAmacaMdrajI che, mATe he pApI tuM mAre keDo muka? AthI karI tArA kuLamAM lAMchana lAgaze; vaLI mArA svAmi paNa gusse thaze, mATe mane aDakIza nahIM. 1 vaLI kadAca merU parvata calAyamAna thAya, patthara upara kamala uge, samudra pAtAnI huda cheDe, vaLI la'gaDo mANasa AkArAne aDake, tApaNa he rAvaNu, huM mArU zIyala khaDu ema nathI, vaLI kadAca mArA prANaneA nAza thAya, teApaNu mArU sata cheDanAra nathI ! 2 // 3 // Page #252 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (239) dUdhaNIyAtI pIyu guNa rAtI, hAtha che mAre chAtI; rahe alage na caluM tuja vayaNe, kAM kula vAye kAtI. mu. 4 koNa maNidharanI maNi levAne, haIDe ghAle hAma ' satIya saMdhAte sneha dharIne, kaho koNa sAdhe kAma, mu. 5 5. kaho paradArA saMga karIne, Akho koNa ugarIye; uM te jeya AlocI, sahI tuja dahADe pharIye. mu6 vaLI huM dhaNayAtI chuM, ane mArA bharatAra upara mane atyaMta prema che, vaLI mArUM haiyuM mAre hAtha che, huM tArA vacanethI lalacAu tema nathI, mATe tuM mArAthI dUra raheje, vaLI zA mATe tAja kuLamAM te charI muke che? 4 che vaLI maNidhara sarpa pAsethI maNi levA vAte koNa hImata karI zake ema che? vaLI satI sAthe laMpaTAI karIne, keNe potAnuM kAma pAra pADayuM che? | 5 che vaLI tameja kahe ke parastrImAM lubdha thaIne kayo mANasa ugayo che? mATe tuM jarA UMDuM vicArane te ? mane lAge che ke kharekhara tAro divasa ghera nathI / 6 ! agnikuMDamAM nija tanu hAme, vAgyuM viSa koNa le; jeha agajita kulanA bhogI, te kema pharI viSa seve. mu| 7 | loka hase nija guNa savi nIkase, vikase duragati bArI; ema jANIne kaho koNa seve, pApa paMka para nArI. mu. 8 che. valIya vizeSe strIne saMge, bodha bIja valI jAve; loka mAMhIM apajaza thA, te kema maraNa na Ave. mu9 vaLI ka mANasa pitAnA zarIrane agninA kuMDamAM pheke? vaLI vamelA viSano keNa svAda cAkhe, vaLI je agajita kuLanA nAga che te kadI paNa pharI viSa yusatA nathI che vaLI parastrI bhegavavAthI guNano nAza thaI, durgatimAM javuM paDe che, ane loka paNa hase che. to ema jANuM joIne ke mANasa pA5 rUpI parastrIne seve? 8 che vaLI strIne ghaNe saMga karavAthI jJAnano nAza thAya, vaLI lekamAM tenI apakIti thAya, te tethI tene zA mATe maravuM na paDe che 9 che koI murakha caMdana kAje, chArake koyalA ANe viSa halAhala pIdhA thakI je, koNa ciraMjIvita mANe. mune 10 sItA bolI vacana rasAlA, jema aMkusa suMDAla; tepaNa rAvaNa na mele cALA, ehanAM karmanAM kAlA. mu| 11 | ehavI sItAnI je vANI sAMbhale nitya ema jANI - satI jANIne na kahe tANa, ANatAM zuM te ANI. mu. me 12 vaLI ka mUrakha mANasa caMdana ApIne tene badale rAkha ane koyalA aMgIkAra kare? vaLI AkarUM jhera pIdhA pachI, ka mANasa jIvI zake che 10 che evI rIte sItA, hAthIne aMkuza sarakhA je kAti vacane bolI, tethI paNa rAvaNanuM Page #253 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) baMDa pAme. mana pigaLyuM nahIM, kAraNa ke te mahAduSkamI hate 11 che evI rIte sItAnAM hamezAM vacana sAMbhaLe, ane pachI vicAre ke, lAvatA te lavAI gaI, paNa have te satI che, mATe vadhAre kahevuM nahIM . 12 che lIdhA melI vAta thaI te, ahIye chachuMdarI pakaDI mele te thAya AMkho aMdha, khAdhe mare paDayo jakaDI. mu. 13 eNI pare manamAM jANe rAvaNa, karatAM saMte kIdhI; thAnAre thAse je Agala, letAM suje lIdhI. mu. 14 pAMcamA khaMDa taNIe DhAla, AThamI sahI karI jANe, raMgavijayano ziSya ema bhaNe, temanI vAta vakhANe. mume 15 have rAvaNane te vAta lIdhA melI jevI thaI, eTale jema sarSa chachuMdara pakaDe, ne pachI tene mele to te AMdhaLo thAya, ane khAya te pite marI jAya ema thayuM, 13 pachI rAvaNe vicAryuM ke, kAma karatAM to karAI gayuM, have jema AgaLa bane tema kharUM . 14 che evI rIte pAMcamAM khaMDanI AThamI DhAla kahI, raMgavijayanA ziSya nemavijaya kahe che ke te vAta vakhANavA lAyaka che ke 15 sAta mAsa nava dina lage, pUjyA thaMbhaNa pAsa; adhiSTAtA zeSanAgajI, pasAya kIdhe tAsa 1 lazkara pAje utaryo, laMkA neDI lIdha; khabara thaI rAvaNa bhaNI, nagaramAM vAta pra-- siddha 2. bibhikSaNa bhAIne kahe, rAma caDI AvyA Aja; bhAI karIne thApIye, sarave sarase kAja | 3 | have rAme sAta mahinA ane nava divasa sudhI thaMbhaNa pArzvanAthanI mUrtinI pUjA karI, tethI tenA adhiSThAtA zeSanAge tenA para pasAya karyo. 1 lazkara saghaLuM pAja upara thaI samudra oLaMgIne laMkAnI najIka AvyuM, tyAre te vAtanI rAvaNane tathA nagaramAM paNa lekane khabara paDI ke 2 | have bibhikSaNa rAvaNane kahevA lAgyuM ke, rAma caDIne AvyA che, te tene ApaNe bhAI karIne bolAvI salAha karIe, to ApaNuM sarva sArUM thaze . 3 rAvaNa kahe bhAI suNe, rAma che duzmana jAta; banevI ApaNa mArI, vidhanapati nAma sujAta. e verI melo, te apajasa jaga heya; ghara AMgaNe Avyo thako, jAvA de kaho koya. 5 bibhikSaNa kahe rAmasuM, bhAIjI ma kare vera; vedha paDase e vAtamAM, thAse e kAme jhera che 6 tyAre rAvaNe kahyuM ke, he bhAI, rAma te ApaNe duzmana che, kAraNa ke teNe ApaNA banevIne tathA tenA putra vidhrapatine mAryo che 4 mATe evA verIne je A paNe choDI daIe, te jagatamAM paNa ApaNe apakIrti thAya, vaLI te pote ghara Page #254 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAma. (241) AgaLa cAlI AvyA che, te ene ApaNe kema jAvA daie? aa pa aa tyAre bibhikSaNe pharIne kahyu ke, he bhAI rAma sAthe tamAre vera karavu cagya nathI, A vAtamAM je vedha paDyo teA emAMthI mAThu pariNAma Avaze. // 6 // tava rAvaNa kahe bhAIne, na game tujane ema; te tuM rAma beLA jai, thApe bhAI karI jema / 7 / bibhikSaNa rAma bheLA maLyA, rAvaNane cAcA mAna; senA sarave saja karI, DerA dIdhA raNa thAna / 8 / pachI rAvaNe bhAIne kahyu ke, jo e vAta tane pasada na heAya teA, tuM tAre rAmanI sAthe jai tenA bhAI thaIne rahe ! cha aa pachI khizikSaNa rAmanI sAthe jai maLye, ane tethI rAvaNane ahukAra Aye, ane saghaLI senAne taiyAra karIne raNasa'grAma karavA raNu bhUmi upare AbyA ! 8 // navamI. kakhAnI dezI. dala vAdala caDayA, mehu sama gAjIyA, vAjiMtranI dhvaMsa AkAza vAgI; chatrIsa Ayudha sabhyA, AmuhA sAmuhA, jhUjhanI dukha umaMga lAgI.da1 siMdUrIyA gaja dala Agala kayA, azva taNI pAkhare rAla jhAjhI; nAla gheADA taNI, basa masa paDe dhaNI, AvI aDayA dhaNAM sUramAM7.402 sidhUe rAga, saraNAIe TaTTu kIyA, baDhIye sarasa gAyA pavADA; cAraNe caracIyA, birUda duhuDAlaDA, melI bheLA kayA mala akhADA. 3 have rAvaNane vize AkAzamAM moTA vAdaLAM caDhyAM hoya senA AvI ane meghanA gorava sarakhA vAjiMtranA nAda thayA, vaLI chatrIsa prakAranA hathIyArA taiyAra karI eka bIjA laDavA lAgyA ! 1 !! vaLI keTalAka hAthIyAne kapALamAM siMdura cApaDI senAnI AgaLa karyAM, tathA gheADAonA pAkhAnA khaNukAra thaI rahyo. vaLI tyAM keTalAke te sUramAM AvIne tApeAnA geLA cheDavA lAgyA ! 2 ! vaLI te vakhate saraNAimAM paNa sindhue rAga gavAvA lAgyA, tathA keTalAka bI leAkeA pAvA vagADavA lAgyA, vaLI bhATa leAkeAe birUdAvalIe khelIne, keTalAka maLeAne tyAM akhADAmAM ekaThA karyAM. // 3 // zakti vidyA taNI, aMbara caDI jhujhatA, rUpa karI kArImAM jhajha mAMDe; Ayudha AkAzamAM dhana jema gaDagaDe, vIja jhaLakA sama jyeAti khAMDe. 4 trIchAyA barachIyA, pAra nirachIyA, saNu vahe bANu ari vega haravA; caguNu gAlI vaDe DhAla tihAM khaDakhaDe, kaDakaDe tuMDa rahumAMhI pharavA. 40 pa gAlIe kai muA, bANu lAgyA ghaNAM,kei paDacA haya gaya paya pasArI; AraDe kei, AphUla vyAkula thakA, jANe vaNuAranI pATha utArI. 40 6 vaLI keTalAka vidyAnA baLathI AkAzamAM rahI judAM judAM rUpa karI laDavA lAgyA, 31 Page #255 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (24) khaMDa 5 ma. tyAM hathIyAranA zabda te jANe meghanI garjanA sarakhA thavA lAgyA, ane temAM jhabakatI taravAro vijaLI sarakhI dekhAvA lAgI che 4 che. vaLI tyAM keTalAka vAMkI barachIthI zatrune mAravA lAgyA, ane keTalAka te verIne vega kApavAne bANe mAravA lAgyA, vaLI goLIthI karIne DhAlane khaNakhaNa avAja thavA lAge, ane tyAM keTalAka mAthAo raDavA lAgyA che 5 che tyAM keTalAkane bANa vAgavAthI, te keTalAkane goLI lAgavAthI mRtyu pAmyA, ane keTalAke hAthI ghoDA paNa paga pasArIne lAMbA paDyA, vaLI tyAM keTalAka ghAnI vedanAthI bUma pADavA lAgyA, ane te dekhAva jANe kaI vaNajhAranI piTha AvI hoya nahIM, te dekhAvA lAge che zuM che bhaDa lehA thakI, je nara bhAgIyA, lathaDatA dhaDa uThe valI ema sUra jhajhe tihAM, kAyara kepe ghaNAM, tharathare koya mukha taNa lIdhAM jema.607 kaI ratha cerIyA nAlAsuM jhUrIyA, keI uDI gayA chatradhArI; keI sukhAsanamAMhe beThA thakA, akAla mara gayA ghaNuMja hArI. da08 dasa mastakI taNI tatra AvI banI, vAsudeva upare caka : saThasalAkhA purUSa te upare, sahasa paMcavIsa te deve che. damAlA vaLI majabuta lekhaMDanA hathIyArathI keTalAkanA mAthA uDI javAthI dhaDa laDathaDavA lAgyAM, tyAM keTalAka zUrA mANaso laDavA lAgyA, kAyaro tharatharavA lAgyA, tathA keTalAka te dhrujatA dhrujatA moDhAmAM taraNuM laI nAThA. 7 che tyAM keTalAka ranA tenA geLAthI cura curA thayA, ane keTalAka chatrapatione to patto paNa lAge nahIM, vaLI keTalAka te pAlakhImAM beThA beThAja akALa maraNathI mRtyu pAmyA. 8 vaLI tyAM rAvaNanuM AvI khuTavAthI, teNe vAsudeva upara potAnuM caka pheravyuM, paraMtu tresaThasalAkA purUSa mAMhenA te vAsudevanI padavI vALA lakSmaNa upara AvatA tenA aMgarakSaka pacIza hajAra devoe te pakaDI lIdhuM che 9 avaranAM mArIyA kema mare ehavA, tehave cakra pAcho calA; lakSmaNe rAvaNa mAravA kAraNe, sIsa dasa chedI dharAnuM bhalA. da. 10 te have tihAM hAhAkAra vero ghaNe rAmanI jIta jagati prasiddhI; lakSmaNa bIbhiSaNa bedu bhelA malI, nagarI laMkA tatakALa lIdhI.da11 pATa thAyo bibhiSaNane, bakSIsamAM, trikUTa gaDhame ANa pherI; tehave rAmane lakSmaNa bedu jaNe, teDAvI nArI sItAjI Apa kerI. da012 evA purUSe bIjAnAM mAryo zI rIte mare, pachI te caka lamaNe rAvaNa upara mukavAthI te daza zIsa chedAIne pRthvI upara paDyA che 10 che te vakhate tyAM ghaNo hAhAkAra thaye, ane rAmanI jIta prasiddha thaI; pachI lakSamaNa tathA bibhiSaNe sAthe jaIne laMkAne kabajo lIdhe che 11 pachI bibhiSaNane InAma tarIke laMkAnuM traNa gaDhanuM rAja ApI, temAM tenI ANa pheravI, ane pachI rAma tathA lakSamaNe sItAjIne teDAvI che 12 Page #256 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnAM rAsa. (243) daMpatI bedu malyA harSamAM sadu bhalyA, bibhiSaNe tihAM badu bhakti kIdhI; ghaNAM divasa rahI riddha samRddhi lahI, sIkha dIdhI vaLyA pAja sisi. 13 anukrame AvIyA thaMbhaNa pAse devale, mAsa caiAmAsa rahyA teha ThAme; padmaprabhAvanAmeAvakIdhAdhaNA,thApanAkIdhIza bhaNApAsanAme. 6014 pAMcamA kha'Da taNI DhAla navamI bhalI, raMgavijaya gaNI ziSya bhAkhI; nemavijaya kahe zrotA sadna mAMbhalA, rAvaNa rAyanI vAta AkhI.6015 tyAM te banne zrI bharatAra maLyA, ane sarvane atyaMta Ana Mda thaye, mibhiSaNe teonI bahu kharadAsta karI, pachI tyAM tee ghaNA divasa rahI, ghaNuM dhana mAla lai, sIkha lai pAja utarI dezamAM AvyA / 13 / pachI anukrame te thabhaNA pArzvanAthane re AvI tyAM cAmAsu` rahyA, tyAM keTalIka pUjA prabhAvanA maheAtsava karI, thaMbhraNa pArzvanAthanI sthApanA karI // 14 // evI rIte pAMcamAM kha'DanI navamI hAlamAM ragavijayanA ziSya temavijaye rAvaNanI tamAma vAta kahI sabhaLAvI, te tame huM zrotAjanA sAMbhaLe! !! 15 duhA. anukrame sItA nArIne, svakIya udaramAMya; garbha vAdhe dina dina bhaleA, haiDe harakha na mAya. 1 eka dina lakSmaNa sItA bane, sUtAM che be jaNa pAsa; lakSmaNane mAtA samI, sItA nArI tAsa ArA *nidrAvaza sattAM thakAM, vastra rahita thayA beha; dIThAM rAmacaMdre tIhAM, zaMkA upanI teha // 3 // have anukrame sItAne udaramAM garbha rahyo, ane te vadhatA javAthI tene manamAM ghaNAja AnaMda thavA lAgyA ! 1 5 have eka divase lakSmaNa ane sItA pAse pAse sUtA che; lakSmaNa sItAne peAtAnI mAtA tulya lekhe che // 2 // te vakhate teo bannenAM nidrAvaza heAvAthI vastro khasI gayA, eTalAmAM rAmaca' tyAM AvI caDavAthI, tene sadeha thayA ! 3 u *lakSmaNa sarakhA bhAI muja, mAravA na ghaTe muja; sItAne huM jANatA, mItAnAM lakSaNa gujha. 4 etA bagaDI che sahI, mArye apajasa thAya; te kema huM have karU, kADhI meluM vana mAMya !!! *lakSmaNane vArtA kahI, ehane melA vanavAsa; tava lakSmaNa bAlyA tIhAM, bhAi tumane zyAbAsa // 6 // te joi rAma vicAravA lAgyA ke, AvA lakSmaNa sarakhA bhAine mAravA mAre ceAgya nahIM; ane sItAne teA hu ATalA divasa sudhI uttama lakSaNa vALI satI jANatA *hemacaMdrAcArya rAma caritramAM A saMbaMdha mAlama paDatA nathI temAM sItAne vanavAsa kADhavAnuM leAkApavAdathI banyAnuM jaNAvelu' che. chatAM temavijaya mahArAjai A sabaMdha kayA AdhAra uparathI mukaye che te amArA jANavAmAM AvyuM nathI. tatvanI vAta kevaLA bhagavAna jANe. Page #257 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (244) khaMDa pa mA. hatA ! 4 ! ane etA kharekhara durAcAriNI thai che, have jo ene mArU, tA mArI apakIti thAya, teA have mAre zu karavuM, ene vanamAM kahADI meluM aa pa aa pachI lakSmaNane teNe kahyuM ke, sItAne ApaNe vanamAM kahADI melavI; te sAMbhaLI lakSmaNe kahyu ke, vAhare bhAi, zAkhAza che tamane! // 6 // kaSTa upajavI lAvIyA, sItA sulakSaNI nAra, ehane vanavAse melatAM, lAja jAye saMsAra / / 7 / / *rAmacaMdra mAne nahIM, manamAM paDI baduM dhrAMta; sAce sAcuM cAlase, karma na jANe nAti jannata // 8 // ATalu du:kha veThI A sItA sarakhI uttama strIne ApaNe lAvyA, tene vanavAsa kahADavAthI ApaNI sa`sAramAM AbarU jAya // 7 ! paNa rAmacaMdrane manamAM sadeha hAvAthI teNe te vAta kabula karI nahIM, kavi kahe che ke sAca haze te sAcaja raheze, kAraNa ke karma ka'I nAta jAtanA bheda rAkhatu nathI ! 8 u DhAla dazamI, nidraDI veraNu huI rahI-e dezI. rAme melI sItA vanavAsamAM, tIhAMthI AvI heA tApasane AvAsa ke; giri kaMdara guphA jihAM, tApasanAM he| Azrama nivAsa ke. suguNa seAbhAgI sAMbhalA ! e AMkaNI // 1 // aMtarAya karmanAM cAgathI, AvI lAgyAM hai| karmanAM kula eha ke; rAma gayA dhar ApaNe, sItA nArI heA vasArI melI teha ke. su. 2 anukrame mAsa puraNa thayA, DhAya kumara heA janamyAM zrIkAra ke; lava ne kuza nAma thApIyA, sevA cAkarI hA kare tApasa nAra ke. su3 he guNavAne tame sAMbhaLajo have rAme sItAne vanavAsa meAkalI, tyAMthI te tApasane Azrame gai tyAM parvatanI guphAmAM tApaseAnA Azrama hatA !! 15 evI rIte atarAya karmanAM cege sItAne te karma AvI lAgyA, have rAma peAtAne ghera AvyA ane sItAne tyAM visArI mukI // 2 // anukrame sItAne mahInA sa`pUrNa thavAthI lava ane kuza nAme e uttama putra thayA, teenI sevA baradAsta tApasanI strI karavA lAgI !! 3 !! khikhiNamAM kare AvIne, puNye yeAge hA sarva vidhi vyavahAra ke; anukrame kuMvara moTA thayA, bhara jobana heA pAmyA teNI vAra ke. su4 karama joge AvI malyA, lazkara bheleA hA kIdhA apAra ke; vanitA nagarI upare, caDI AvyA hai| laDavAne teNI vAra ke. s pa kAi vidyAdhara AvI vinave, tuma janaka heA rAmacaMdara rAya ke; te sAthe tuma laDatAM thakAM, jagamAM apajasa he| tumane ghaNA thAya che. 6 teonAM puNyathI te tApasI tene kSaNakSaNa prate je joie te Ape, evI rIte Page #258 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (245 ) dharma parIkSAnA rAma. anukrame te ku'vareza meATA thaI bhara jekhanamAM AvyA !! 4 ! pachI karma ceAge tee e keTaluka lazkara ekaThu karIne, vanItA nagarI upara caDAI karI aa pa aa te vakhate keAI vidyAdhara AvIne te kuvAne kahevA lAgyA ke, e rAmacaMdra teA tamArA pitA thAya che, tenI sAthe laDavAthI tamArA leAkeAmAM ghaNAja apajaza thaze // 6 // valI vidhAdhara jai kahe, rAma Agala hai| vinave mahArAja ke; e kuvara dAya tuma taNAM, tehane teDI heA manAvA Aja ke, su. nANA tava rAma ne lakSmaNa be malI, dAya kumara hA teDAvyA teNI vAra ke; sAjana sahu AvI malyA, aMga ulaTa heA upanyA apAra ke. su. 8 sItA teDAvI tatakSaNe, zaMkA TAlI hA mananI tatakAla ke; ujama aMgame ati dhaNA, sukha vilase haiA daMpatI ujamAla ke. vaLI teja vidyAdhare rAma AgaLa jai tene kahyu* ke, he mahArAja A banne tamArA kuvA che, mATe teone tame teDAvIne manAvA // cha ! pachI rAma ane lakSmaNe maLI banne kuvAne teja vakhate kheAlAvyA, tyAM saghaLA sagA vahAlAo ekaThA thayA, ane atyaMta AnaMda pAmavA lAgyA ! 8 / pachI teja vakhate sItAne elAvI, mananA sadeha tyAga karyo, ane manamAM atyaMta AnaMda lAvI te ane zrI bharatAra sukha bhAgavavA lAgyA ! huM // 39 su0 11 sItAnI zAka te ema kahe, rAma Agala he| kuDa kapaTanI vAta ke; sItA nArI je tuma taNI, rAvaNe rAkho heA laMpaTa kunnata ke. su. 10 bagaDI nArI je tehane, kema rAkhavI ha| ghaTe gharamAMya ke; niMdA thAya che nAtimAM, kADhI melA hai| bIje kAya DAya ke. tava rAma manamAM ciMtave, sAkanA saMbadha haiA lAge manamAM khAra ke; te mATe sad ema kahe, muja na dhaTe hA kADhavI dharabAra ke. su. / 12 / have sItAnI zoka rAma AgaLa kapaTathI sItAnA avaLuM vAdya khelavA lAgI ke, tamArI sItA srIne teA, rAvaNe rAkhI hatI, ane tethI te lapaTa ane kajAta che. 10 evI bagaDelI strIne gharamAM kANu rAkhe? vaLI ApaNI nAta jAtamAM paNa ApaNI ahu niMdA thAya che, mATe ene keAi jagAe kahADI meleA aa 11 // te sAMbhaLI nAma vicAravA lAgyA ke, zAke te hamezAM eka bIjAnA khAra karyoja kare che, mATe mAre tene kahADI melavI ucita nahIM ! 12 5. eka dina vastu te dhAyavA, dhAbIne dIdhAM hA rAmacaMdra teNI vAra ke; rAte palALI mUkIyAM, prabhAta uThI hai| jagADe nAra ke. su. / / 13 / uThare rAMDa tu suI rahI, rAjA karase hai| ApaNane rIsa ke; vehelAM vastra jo ApIye, te bhUpati hai| Ape AziSa ke. su14 tava dhAbaNa mukhathI kahe, e murakha hA su lava kare Aja ke; tune rAjA be ja gu malI, jAe uMcA hai| jyAM che jamarAja ke.su 15 ' Page #259 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (246) * * khaMDa 5. have eka divase rAmacaMdrajIe bebIne pitAnA va chevAne ApyA, te bIe rAte te lugaDAM palALI mukyA, ane savAre uThIne pitAnI strIne teNe jagADI. 13 ane kahyuM ke, rAMDa haju sudhI sUtI zuM che? rAjA ApaNa upara gusse thaze; ane vehelAM je ApaNe rAjAne vastro ApaNuM te, ApaNane te kaMika inAma Apaze. 14 te sAMbhaLI dhobaNe kahyuM ke, are mUrakha tuM zuM bakI mare che? tuM ane tAre rAjA bane jyAM uce jamarAjA vase che tyAM jAo che 15 che rAjAno sevaka eka jaNe, sUcI thAvA ho beTho teNe ThAma ke sAMbhale debInI vAtaDI, kahe nArIne ho tuM sAMbhala Ama ka. 0 16 tAharA nAka kAna vADhuM , rAjAne ghare ho ehavA thAye cayana ke rAvaNe bAra varasa lage, sItA rAkhI ho kIdhAM moTAM phayana ke. su. 17 te bagaDI gharamAMya che, huM to navi rAkhyuM ehavI je nAra ke; te sevake vAta sAMbhalI, rAya pAse ho vinave teNI vAra ke. sa. 18 te vakhate eka rAjAne cAkara tyAM kharacuM javA beThelo hato, teNe dhabInI vAta sAMbhaLI; vaLI te bebI tenI strIne kahe che ke, 16 . huM te rAMDa tArA nAka ane kAna paNa kApI lau e chuM, bAkI jema rAvaNe bAra varasa sudhI sItAne gharamAM rAkhI, ane tene pAchI rAma lAvyA, evI vAta te rAjAne ghera thAya. 17 te bagaDelI che te paNa tene rAme gharamAM rAkhI che, huM te evI strIne koI divasa paNa gharamAM rAkhuM nahIM; A saghaLI vAto te cAkare sAMbhaLIne rAjA pAse jaIne kahI. 18 rAmacaMdra mana ciMtave, nArI mAthe he kalaMka caDaye jeha ke sItA satI mAharI kharI, paNa ehano hA utArUM eha ke. sutt1lA pAMcamo khaMDa taNI kahI, DhAla dazamI ho suNajo nara nArI ke; raMgavijayaziSyaemakahe, nemavijayanityanityajayakArI ke. su. 20 te sAMbhaLI rAmacaMdra manamAM vicAravA lAgyA ke, mArI sItA strI te satI che, paNa tenA upara je A juhu kalaMka caDheluM che, te utaravuM joIe che 19 che evI rIte raMgavijayanA ziSya nemavijaye pAMcamAM khaMDanI dazamI DhAla kahI, te tame sAMbhaLaje che 20 che rAmacaMdra sItA prate, kahe eka dina vAta; niMdA kare che leka sa, kalaMka caDAve nAta. 1. tehano sAca kare tume, pAvakamAM gho paga; niMdA na thAye nAtamAM, vAta Ave vaga che 2. sItA kahe sAcuM kahyuM, lokApavAda na jAya; sAheba karase te sahI, thAnAra te thAya che 3. pachI eka divasa rAmacaMdra sItAne kahevA lAgyA ke, loke saghaLA tArApara juThuM kalaMka caDAvI bahuja niMdA kare che ke 1 che mATe have tame agnimAM paga mukIne, Page #260 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSA pAsa (247) te nidA dUra karo, ke jethI gaelI AbarU pAchI enI meLe Ave che ? che te sAMbhaLI sItAe kahyuM ke, Apa kahe che te kharUM che, kAraNake kApavAda ApaNAthI TALI zakAya nahIM, mATe je thavAnuM haze te thaze (huM te khuzIthI agnimAM paga mukIza) | 3 | traNase hAtha khAI khaNI, bharyo khera aMgAra; rAo rANAM bhegA malyA, AvyA jevA naranAra 4o nAI dhAI sItA satI, paherI uttama cIra, samaraNa karI sAheba taNe, saMbhAmeM ISTa vIrApA pAvaka mAMhI praveza karyo. agana kITI thaye nIra acarija pAmyAM AdamI, dhanadhana ehanI dhIra dA tyAM traNase hAthanI khAI khodAvIne temAM kheranA aMgArA bharyA, te vakhate tyAM keTalAka rAjA, rANa, strI, purUSe vigere ekaThA thaI jevA AvyA che 4 ke pachI tyAM te sItAe nAI dhoIne tathA uttama vastro paherIne, IzvaranuM smaraNa karI zrIvIra prabhunuM smaraNa karyuM che 5 che pachI je teNIye agnimAM praveza karyo ke, te agni pANI rUpa thaI gaI, te joI saghaLA leke Azcarya sahIta kahevA lAgyA ke, tenI dhArajane dhanya che ke 6 che dhana dhana ehanA zIlane, dhana dhana ehanI jAti, dhana ehanA mAvitrane, dhana kuMvarI sujAti pAvaka mAMhIMthI nIkaLI, pragaTI agananI jhAla; satI satI mukha sadu kahe, deva vANI tatakALa 8 puSpavRSTi thaI tadA, jayajayakAranI vANa; carama zarIrI te ache, muktirU5 niravANa che 9 che vaLI tenA zIyaLane, tathA tenI jAtine, tenA mAtA pitAne tathA tene pitAne paNa dhanyavAda che ke 7 | pachI jyAre te khAImAMthI nikaLI ke, surata temAMthI agninI jhALe nikaLavA lAgI, ane saghaLA leke tyAM tene satI satI ema mukhathI kahevA lAgyA, ane deva vANuM paNa tevIja thaI che 8 che vaLI tyAM jayajayakAra zabdo sahIta pulono varSAda thayo, kAraNa ke, tene AtmA te A carama zarIrI (ekAvatArIja) hatA, ane ahIMthI kALa karI te mokSe jAnAra hatI ! 9 che DhAla agiAramI. mayaNare hA satI-e dezI. ucharaMge sItA bhare hAM, rAmacaMda raMga lAya, suguNuM sAMbhalo; ghoDA hAthI zaNagArIyAre hAM, gIta gAna gava rAya. su. 1 sukhAsane besADInere hAM, AvyA nija ghara mAMya; su. zoka sarave rIse balIre hAM, nIcuM mukha karI jaya. su2 teNe avasara sItA satIre hAM, vinave nija pati pAsa; su je AjJA Apo tumere hAM, dikSA harakha ullAsa, huM che 3. Page #261 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (248) 'khaMDa 5 . have rAmacaMdra Anada pUrvaka utsAhathI sItAne, keTalAka gheDA hAthI vigere zaNagArIne, tathA gIta gAyana vigere gavarAvIne, pitAne sthAnake lAvavA taiyArI karI | 1 | pachI sItAne pAlakhImAM besADIne ghare lAvyA, tyAM saghaLI soke gusse thaI, nIcuM mukha karI manamAM baLavA lAgI che je che te vakhate sItA pitAnA patine kahevA lAgI ke, he svAmi Apa je AjJA Ape te mane dIkSA levAnI ghaNuM utkaMThA che ! 3 rAmacaMdra sItA bhaNuMre hAM, kahe vacana amela su na ghaTe evuM belatAMre hAM, rAkhe moTe tela. su4 svAmi karma ghaNuM Achere hAM, te kSaya karavA kAja; sui tapa japa karuM eka dhyAnathIre, hAM, AjJA Apo Aja. sure po AjJA lIdhI nija patire hAM, sadda zuM kIdhI zIkha sutra sAdhunA saMgathIre hAM, ucharaMge lIdhI dIkha. su che 6 che tyAre rAjacaMdrajIe sItAne mIThAM vacane kahyuM ke, evuM bolavuM tamAre vAjabI nahIM, tamAre te gaMbhIra thavuM joIe che ke che tyAre sItAe kahyuM ke, he svAmi haju mAre ghaNuM karmone nAza karavAne che, mATe je Apa AjJA Ape, te eka dharmanuM dhyAna dharI tapa japathI te karmone huM nAza karU che 5 ke pachI tyAM patinI AjJA laIne, tathA saghaLA kuTuMbIonI sIkha laIne, teNe sAdhu pAse jaI AnaMdathI dIkSA lIdhI che 6 che vihAra karyo anya dezamare hAM, pAle cAritra pAMca, su pAMca mahAvrata pAlatAMre hAM, pAMca sumatinAM saMca. su che 7. traNa gupatine gopavIre hAM, cAra kaSAyane vAra sutra rAga dveSane TAlanere hAM, utAryo karmano bhAra. su. 8 Ayu sthiti pUrI karI hAM, mAsa salekhaNa kIdha; su aMte aNasaNa AdarIre hAM, pahAtI zivapura sIdha. su che 9 pachI tyAMthI anya dezamAM vihAra karI, pAMca mahAvrata tathA pAMca sumati sahita, cAritra pALavA lAgI che 7. vaLI traNa guNine vaza rAkhI, tathA cAra kaSASane tyAga karI, tathA rAga dveSane tyAga karI saghaLAM kamIne teNe nAza karyo che 8 che vaLI tyAM pitAnuM AyuSya saMpUrNa thavAthI, eka mahInAnI saleSaNa karIne, aMte aNasaNa karIne mokSe gaI che 9 rAmacaMdra paNa bhAvathIre hAM, pitA siddhane ThAma, sui lakSmaNane jIva nArakIre hAM, karma taNuM ehakAma. su che 10 lava ne kuza rAja thApIyAre hAM, sukha vilase saMsAra suo e adhikAra ema jANajore hAM, sUtra thakI niradhAra. su che 11 . Page #262 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (249) badu mRta te jANasere hAM, nibuddhi zuM jANe loka su. zAstra pramANe kathA kahIre hAM, vAMcI je je thaka. su che 12 * rAmacaMdra paNa pachI bhAvethI karI tyAMthI mekSe gayA, ane lakSmaNane jIva karmane ge nArakImAM gaye che 10 che lava ane kuza rAjya upara beThA thakA saMsArika sukha bhogavavA lAgyA, evI rIte te adhikAra dukAmAM kahI saMbhaLAvyuM che 11 che mATe have je bahu zrata hose, te te te vAtane jANaze, buddhi vinAne kaMIpaNa jANI zakaze nahIM, evI rIte zAstra pramANe vAta kahelI che, te tame vAMcI jojo. 12 hIravijaya mUri sarUre hAM, zubhavijaya tasa ziSya su. bhAvavijaya bhagate karIre hAM, siddhi namuM nisa disa. su che 13 che rUpavijaya raMge karI? hA, kRSNavijaya kara joDa; su ' raMgavijyanA rUpanere hAM, nAve avara keAI hADa. su che 14 - pAMcamo khaMDa pUro thayere hAM, DhAla agyAre rasAla su. nemavijayane nitya pratere hAM, hoja maMgala mAla, su che 15 zrI hIravijaya AcAryanA zubhavijaya nAme ziSya hatA, tenA bhAvavijaya ane tenA ziSya siddhivijayane huM hamezA namaskAra karuM chuM ke 13 che tenA ziSya rUpAvajaya, tathA temanA kRSNavijaya, ane temanA ziSya raMgavijaya hatA, ke jenI keI paNa jeDI nahotI 4 che evI rIte agyAra DhAle karI saMpUrNa pAMca khaMDa pUro thayo, nemavijayajI mahArAja kahe che ke sAMbhaLanArane ghera maMgalIkanI mALA thaje che 15 che Iti zrI mithyAtuM khaMDana rAvaNatpatti, sItA haraNa, rAmacaMdra milaNa, dharma parIkSA pAse pAMcame adhikAra khaMDa saMpUrNa *sItAne vanavAsa kADhI ane te mokSa gaI tyAM sudhInI DhALomAM varNavelI hakIkta A rAsa kartAe kayA graMtha ane zAstrAdhAre mukI che te amArA jovA sAMbhaLavAmAM AvyuM nathI. lokApavAdanA kAraNathI sItAne vanavAsa kADhayA pachI tene be putra prasavelA ane teoe rAmacaMdranI sAthe yuddha karI potAnA hAthe batAvI oLakha paDAvelI; bAda sItAe dhIja karI khoTa paNa lokApavAda TALI dIkSA grahaNa karI dharmadhyAna ane tapa japa karI Ayu pUrNa thaye kALa karyo, ane teno jIva ayyapaNe utpanna thaye. evI hakIkata zrI hemacaMdrAcArya kRna rAmacaritramAM che. tatvanI vAta jJAnI mAhArAja jANe. Page #263 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaDakI. khaMDa 6 Tho. duhA. manAvega kahe sAMbhaleA, pavanavega suNa; chaThThA adhikAra dAkhavuM, mithyA mata avara purANu // 1 // pachI manevega pavanavegane kahevA lAgyA ke, he buddhivAna bhAi, huM tane vaLI chaThThA adhikAramAM mithyA matienA purANAnI vAteA kahu chu... te sAMbhaLa // 1 // DhAla pahelI. (250 ) jATaNanI dezI. vidyAdhara kuvara be jaNe, kIdhAM jogInAM rUpa pATalIpura mAMhe sAMcayA, lAka jove akala sarUpa / / 15 bhAi tume jo jo mithyAta vAtaDI-e AMkaNI. brahmazAlAye beThu jaNa AvIyA, kIdhA bherI dhaMTA nAda; kanaka siMhAsana AreAhIyu., dvija AvyA karavA vAda. bhA. / / 2 / / jogI si'hAsana dekhIne, vipra kahe suNA tame vAta; vAda jItI bese Asane, nahIMtA thAse tuma taNA dhAta. bhA. // 3 // he bhAI tame mithyAtvanI vAtA tA jojo; have te banne kuvare jogIonA rUpa lai pATalIpuramAM adabhUta rUpe AvyA 5 1 5 pachI teo banne brAhmaNAnI zALAe AvyA, tathA bherI ane gha'TA vagADyA. ane seAnAnA siMhAsana para caDI beThA, ane brAhmaNeA teja vakhate tyAM vAda karavAne AvyA !! 2 ! te jogIone si'hAsanapara beThelA joine brAhmaNA teene kahevA lAgyA ke, he bhAIe, tame amArI pAsethI vAda jItyA bAda te upara besA, nahIM teA kyAMka tamAro nAza thaze prA maneAvega tihAM bAlIyA, nahIM game jo tumane ema te| ame utarI heThA besamu, sahu sukha pAmeA dvija tema. bhA. // 4 // bhaTa bAle suNajo bhAi tume, keANa vAda karasA sunagu; rova sAMkhya bAdha jainanAM, je jaNA te bAlA vALu, bhA| 5 / kANu deza ANu tuma gAma che, kANa jAtinA kANu gAra; kANu kAraNa ihAM AvIyA, satya kahe| mAMDIne dhUra. bhA. // 6 // te sAMbhaLI manAvega khAlyA ke, he bhAie jo e vAta tamane pasaMda na hAya, te tameAne sukha upaje tema ame nIce utarIne besIye // 4 // te sAMbhaLI brAhmaNA kahevA lAgyA ke, he bhAI, tameA zIva, sAMkhya, baudha ke jainane vAda karaze. je jANatA hAya te kahA aa pa aa tamArA deza kayA? gAma kayu? jAti kaI ? tathA tamArA gurU keNuM ? ane ahIM tame zAmATe AvyA che? te saghaLI vAte tame pahelethI mAMDIne kaheA // 6 // Page #264 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAma. (251 ) jogI rUpe khagapati te bhaNe, sAMbhaleA dvijavara tume sAra; vAda vivAda ame jANuM nahIM, kevA kahIye zAstra prakAra. bhA. / / 7 / / ApaNu pe| veSa ame dhayA, gurU vi dIThA kAya joya; gAma ThAma kula jAti du kaduM, saNajo dvijavara vAtA sAya. bhA. uu chaThThA khaDa taNIe me kahI, pehelI DhAla e sAya; raMgavijayanA ziSya te ema kahe, temanI AzA pUraNa hAya. bhA0 9 have jogInAM veSadhArI te vidyAdhara kahevA lAgyA ke, huM brAhmaNA, ame kai vAda vivAda jANatA nathI, tema vaLI zAo paNa jANatA nathI ! cha ! vaLI ame a mArI meLeja veSa peherelA che, amArA kAI gurU nathI; vaLI huM tamAne mArU gAma, ThekANuM, kuLa, jAta vagere kahuM chuM te tameA sAMbhaLajo 5 8 // evI rIte chaThA khaDanI pehelI DhAla sa`pUrNa thai, ra'gavijayanA ziSya temavijayanI AzA tethI sapUNaeN thaze ! 9 5 DhAla bIjI, A citra sAlIA sukha sajyAre-e dezI. gurjara deza vaMza vADe suNA gAmare, bharavADa vAMse vase abhirAmare; ama taNA pItA mAMDaNa bharavADare, chAlAM chAlI gADara bahu dhADare. 1 chAlAM gADaranA ghaNA dujhANAre, sakala kuTuMba sukhIyA tume jANAre; ameA gADara rakSaka geAvAlare, gADara sahu rAmu` vanamAlare / / 2 / / eka divasa pitA mAMdeA paDIyAre, putra sAMbhalA amane khvara caDIyAre; chAlAM gADara rakSaka tume ere, sukhe karI dhara niravAe // 3 // gujarAta dezamAM vAMsavADA nAme gAmamAM eka mAMDaNa nAme bharavADa rahetA hatA, te amArA pitA thAya, tene tyAM bakarA, gheTA tathA ghaNI gADarA hatI // 1 // vaLI te makarA gADara vagerenu dudha amAre tyAM puSkaLa thavAthI, ameAM saghaLA sukhI hatA, ane ame vagaDAmAM jaI gADara vagerenu rakSaNa karatA hatA, // 2 // eka divase amArA pitA mAMdA paDavAthI amene kahevA lAgyA ke, mane te Aje tAva AnyA che, mATe tame vanamAM bakarA gheTAenI sabhALa levA jAe, ane pachI tame sukhethI ghere Avajo !! 3 / / mAMDaNa gharaDha ema sIkha dIdhIre, tAta AjJA ame mastaka kIdhI; gADara rakSaNa gayA ame beyare, vaDA bhAi du laghu bhAi ehare 5 4 vanamAMhIM gADara rAkhu chu jehare, vana krIDA karIe valI bhAi behare kATha vRkSa dI| tIhAM sArare, pAkAM keATha dIThAM apArare // 5 // laghu bhAine kahyuM' meM tAmare, gADara meDhAM rAkhe| tume amare; kATha taNAM phUla khAuM ehare, tIhAM lage rAkheA fAlAM tehare // 6 // evI rIte te amArA gharaDA pitA mAMDaNe amane zIkhAmaNa ApavAthI ame paNa Page #265 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (252 ) khAMDa DI. te vAta mAnya karI huM ane amArA nAnA bhAi ne gADarA sabhALavA vAste vanamAM gayA ! 4 5 pachI saghaLA gheTAM vigerene vanamAM chuTA caratA melI ame anne bhAie ramavA lAgyA, eTalAmAM tyAM eka kAThanu jhADa amAe joyu ke je para pAkA kATha ghaNAM hatAM ApA pachI me mArA nAnA bhAine kahyu ke jyAM sudhI huM A kAThanA phaLA khAi lauM tyAM sudhI A gADara gheTA vigerenu' tame rakSaNa karo dA kapIcha phala lAvuM dhaNAM tumanere, kSudhA taNI vedana jAye amanere; gADara vana bhaNI hAMkI jayare, tema cAre jema sukhIyA thAyare / / 7 / maDhAM chAlAM cArI lAvaje ihAMre, pache ApaNu be malasu tIhAre; gADara hAMkI cAlyA vanamAMhIre, kATha khAvAne rahyA hu tyAMhira u Page #266 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnAM rAsa. (253) sAda karI uThA bhAIra, gADara kayAM chere kahAM jAIre ladhu bhAI bhaNe bAMdhavatuma suNajore, kSudhAdeSa muja upanya gaNajere.15 pachI meM evuM te jhADane mArA zarIrathI halAvyuM ke, tarata mAthuM nIce AvI mArA dhaDa sAthe joDAI gayuM, ane pachI meM te saghaLA phaLo ekaThA karI tenI pioTalI bAMdhI | 13 pachI te kene gAThaDo mAthe laIne, bhAInI zedha vAte huM vanamAM pharyo, tyAM meM tene eka jagAe nidrAbhara sUtele dIThe che 14 che tyAM sAda pADI potAnA bhAIne uThADI puchayuM ke, ApaNI gAMDa vigere kayAM che? te sAMbhaLI te nAno bhAI kahevA lAgyuM ke, he bhAI mane bhUkha bahu lAgavAthI huM te sUI gayA hate ! 15 che tarUvara tale sUto huM jAmare, meMDhAM na jANuM gayA ke kAmare ' be bhAI malI joyA vana mAMhIM, nahIM dIThA gADara aja tyAMhI re.16 mana bhayabhIta huM jAmare, ladhu bhAine kahuM chuM tAmare; sAMbhala bhAI ApaNe pitAre, kopa karase ApaNane bhItare che 17 mAtA ApaNI juThI baddha are, maMdira pesavA nahIM dIe pachere; vArU vicAra ghaTe che ehare, ApaNu jaIe paradeza behere che 18 che pachI ha te vRkSa nIce sUI gaye, tethI mane khabara nathI ke ApaNuM pazuo kayAM gayA? pachI ame banne bhAIoe maLIne vanamAM bahu zodha karI paNa te pazaone kayAMya patto lAgyo nahIM 16 che pachI te huM paNa bIkane mAryo nAnA bhAIne puchavA lAge ke, have te ApaNe pitA ApaNA para gusse thaze . 17 vaLI ApaNI mAtA paNa bahu labADa che, te ApaNane gharamAM paNa pesavA deze nahIM, mATe have te ApaNe bane paradezamAM nikaLI jaIe, e vAta mane pasaMda Ave che ke 18 che peTa bharavAnI pareja kIdhIre, mastaka muMDAvI dIkSA lIdhIre; kaMTha kaMThA kAne mudrA kIdhare, hasta daMDa dha duvA ema siddhare che 19 che deza videze bhIkSAne bhamatAMre, eNI pare kola be nigamatAre, pATalIpuramAM pharatA AvyA, jemAM dekhI bhUmikA phADyAre te 20 che vAdazAlAne dekhI harakhyAre, bhera ghaMTA vADI parakhyAre; keDe vajADyAM ame vAre, siMhAsana beThA na rahI mAjAre che 21 che pachI te amee peTa bharavAnI tajavIja vAte mAthuM muMDAvIne dIkSA lIdhI, vaLI maLe mALA, kAnamAM mudrikA tathA hAthamAM lAkaDI laI tApasane veSa lIdhe. 19 pachI tyAMthI bhIkSA vAste deza paradezamAM bhamatA bhamatA keTalAka kALe ame A pATalIpuramAM AvyA, ane AvatAja A sthAnaka amone pasaMda paDayuM che 20 che vaLI A vAdazALa joI amane AnaMda thaye, ane A berI tathA ghaMTa vagADI ame siMhAsana para maryAdA mukIne caDI beThA che 21 che Page #267 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (254) khaMDa hai. dvijavara vAdI bAle che. emare, khATA mAMhelA dIsA che. tema mAyA kapaTI jUThA bAlAre, tuma tele Ave keAi gAlAre 5 22 chaThThA khaMDa taNI DhAla bIjIre, zrAtA sahu ke| kahejo jIjIre; raMgavijayanA ziSya kahe vArUre, nemavijaya kahe zrotA sArUnA 235 te sAMbhaLIne vAdI brAhmaNA kahevA lAgyA ke, tamA te cheka juThA khelA, tema kapI che, ane kharekhara nIca mANasanA jevAja che // 22 // evI rIte ragavijayanA ziSya temavijayajIe sAMbhaLanArAe vAste A chaThA kha'nI bIjI DhAla kahI, te sAMbhaLI saghaLA jIkArA Apajo ! 23 // duhA. manAvega tava bAlIyA, sAMbhale! bhAi bhaTTa, smRti purANe je kahyuM, navi sAMbhalyu' tume jha%0. 1 vipra yAdI tava bAlIyA, kehera kIhAMche ema; DhIMka pAtu e karazu jAjarA,jo khATu kaheze. tema ArA smRti purANu jANyAM ghaNAM, pramANu zAstra valI veda, joga jugati valI bhAkhatAM, ame na dharavA kheda // 3 // tyAre manAvege kahyuM ke, he brAhmaNeA, tyAre te ema lAge che, ke tamArA smRti purANA tamAe sAMbhaLyAM nathI // 1 // te sAMbhaLI brAhmaNeA khelyA ke, evA vacanA kayA veda purANAmAM kahyA che? te tuM turata dekhADa? nahIMtara mukkI pATu thI tamAne hamaNAM kheAkhara karazuM // 2 // vaLI ame keTalAka smRtipurANu vigere ghaNAM pra mANa zAstro paNa jANIe chIe, mATe jo tameA yeAgya ane sAcI vAta kaheze. te amAne mAThuM nahIM lAge // 3 // DhAla trIjI. e e munivara viharaNa pAMgaryAre-e dezI. veSadhArI manAvega bAlIyAre, sAMbhalA vipra vicArare sAcAM vacana raeN mujane beAlatAMre, kheda navi karavA lagArare.4 // 1 // dazamukha rAvaNa rANA jANIyere, sabala zarIra apArare; tribhuvana dhaNI thAvAne kAraNere upAya race teNI vArare. 40 / 2 / izvarane bhAve jo ArAdhIyere, tA Ape tribhuvana rAjare; ema manamAM vicArane gayAre, hara prAsAde karavA kAjare. 6 / / 3 / tyAre manAvega khelyA ke, he brAhmaNA, je hu. have je tamene sAcI vAta kahuM chuM, te sAMbhaLI tamAre jarA paNa manamAM gussA karavA nahIM // 1 // daza mAthA vALA rAvaNu nAme mahA baLavAna rAjA hatA, teNe traNe bhUvananA svAmi thavA vAste IlAja zeAdhavA mAMDyo // 2 // teNe vicAryuM ke, je bhAva sahIta mahAdevanI ArAdhanA karU to te mane traNe bhUvanAnu rAja Apaze, ema vicArI te peAtAnu kAma sAdhavA vAste mahAdevane Dhere gayeA // 3 // Page #268 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (255) eka dIna IzvaranI pUjA karI, ArAdhe atihI caMgare; nava mastaka haste chedI karI, pUchyuM IzvaranuM lIMgare. da. 4 eka mastaka rAkhyuM dhaDa upare, navi kIdhI eha taNI pUre; Izvara te mujane trase nahIM, kesuM kare abujare. daoche 5. nava zirakamale zaMkara aracIyAre, locana kamala aDhAre; Izvare varadAna nahIM ApIyere, kazo valI karUM huM vicArare. dAdA pachI eka dIvasa mahAdevanI khUba pUjA karIne tenuM ArAdhana karyuM, tathA pitAnA nava mAthA kApIne te vatI mahAdevanuM lIMga pUryuM che 4 che ane bAkI eka mastaka dhaDa upara rahevA deI, tenI pUjA na karI, ane vicAravA lAgyuM ke, mahAdeva to mArA para tuSTamAna thatA nathI, ane huM A ajJAna kaSTa zuM karuM chuM ? ke 5 che AvI rIte meM nava mastaka kamaLathI, tathA aDhAra cakSu kamaLathI mahAdevanI pUjA karI te paNa teNe mane varadAna ApyuM nahIM, te have vaLI kaI bIjo upAya karUM. 6 rAvaNe nija bAMhIM sudhalA chedIyAre, nasa kADhI valI dehare; rAvaNa hathI bAMdhI teNe kIyere, nasA jAlI guMthI tehare. da7 che sArIgama padanI sarasa bhalI, tAna mAna dhyAna ullAsare; gIta gAna gAye ati ghaNure, cha rAga chatrIse bhAsare. dave 8 che tAMDava nATika nRtya kare valIre, gIta taNe uchale ghere; Izvara tava manamAM ulasyAre, pAmyA atihi saMtoSare. da0 9. pachI rAvaNe pitAnA saghaLA hAtha kApIne teno hAtha bAMdhyuM, tathA zarIramAMthI na kADhIne tenI jALI guthI ! ! vaLI sArI-ga-ma-pa-da-nI vigerenA tAna laI atyaMta AnaMdathI, cha rAga ane chatrIsa rAgaNa sahIta te gAvA lAgyA. 8 vaLI tyAM uttama prakAranuM uca svare gAyana sahita te nATaka karavA lAgyuM, te joI mahAdeva manamAM AnaMda pAmyA che 9 che cadacokaDI rAja bhogave re, mastaka mala ThAmare, rAmAyaNa vAlimake ema bolIyure, anya purANe valI tAmare. da010 vipra vacana valatuM bolIyAre, sAMbhala bhAI ama taNI vAcare; purANa prasiddha rAvaNa tIre, kathA kahI te sAcare. da| 11 che nava mastaka chedI haste karo, pUchyuM Izvara taNuM lIMgare; caMda cekaDI rAjya ApyuM kharUre, mAthAM vaLagyAM teha taNAM aMgare.12 pachI mahAdeve kahyuM ke, cauda cokaDI sudhI rAja bhogavaje, tathA tArA mastake paNa pAchA sthAnake coMTaze; ane tevI ja rIte thayuM, ema vAlimaka rUSie rAmAyaNamAM kahyuM che, tema bIjA purANomAM paNa kahyuM che ke 10 che te sAMbhaLI brAhmaNe belyA ke, he bhAI te purANanI kharekharI rAvaNanI vAta kahI 11 che ane kharekhara rAvaNe pitAnA nava mAthA hAthevatI kAthIne mahAdevanuM lIMga pUjayuM hatuM, tathA Page #269 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (256), khaMDa 6 The. mahAdeve paNa tethI prasanna thaI cauda cokaDI rAja ApI tenA mastake pAchA dhaDamAM valagADyAM vitA | 12 che rAvaNa hathI rAjaye karIre, gIta gAna nRtya kIdhare, hara tukyA te ame suryuM ghaNuMre, purANamAMhIM che prasiddha- dazAnA mane vega tava evuM beliyere, sAMbhala dvijavara ehare; nava zira ceTayAM ja rAvaNa tAre, te eka zira lAge muja dehare.14 mane vega valI ema bolIyere, sAMbhalo vipra vicAra, tApasa saghale Izvara zrApIyare, liMga paDayuM teja sArare. dIpA vaLI rAvaNe rAvaNa hatha karI, tyAM gAyana sahita nATaka karyuM hatuM, ane tenA para mahAdeva tuSTamAna thayA, te saghaLI vAta ame purANamAM khulle khullI vAMcI che. 13 pachI mane vege kahyuM ke, he brAhmaNe evI rIte jyAre nava mAthA rAvaNanAM dhaDa para coTyAM, to evI ja rIte mAruM eka mAthuM mArA dhaDa sAthe ceTI gayuM che 14 vaLI mane vega kahe ke, he brAhmaNe, tema tApasanA zrApathI mahAdevanuM lIMga paNa kharI paDayuM hatuM ke 15 che izvare latA rUSivara zrApIyAre, tApasa liMga paDyAM sArare, para maraNAdika duHkha TAlIyere, ApaNa sahIye apArare. dara 16 apara kathA purANanI sAMbhalore, vipra kare re vicArare, mastaka mAtraja je valI upare, dadhimukha nAme kumArare. dANA chaThThA khaMDa taNI DhAla trIjIyere, vAta kahI suvicAra Agala sake sAjana sAMbhare, nemavijaya kahe vistArare. da. 18 vaLI Izvare pAcho zrApa dIdhAthI rUSionA lIMga kharI paDyAM, evI rIte mahAdeva ke je bIjAnAM maraNa Adika duHkha TALe che, ane pite te teja duHkha bhogave che ! 16 . vaLI brAhmaNa bIjI paNa tamane purANanI vAta kahuM chuM te sAM. bhaLe, dadhimukha nAme kuMvara phakta mastaka rUpe ja avataryo che 17 che evI rIte chaThA khaMDanA trIjI DhAla saMpUrNa thaI, vaLI nemavijayajI mahArAja kahe che ke AgaLa ghaNe vistAra che te tame sAMbhaLaje che 18 che zrIkaMThanagara sehAmaNuM, vipra vase tihAM eka tehanI brAhmaNa caDI, dadhimukha sUta viveka nA mastaka jaNAyuM kevala, deha nahIM te sAra; dadhimukha veda purANa bhaNe, nagara prasIdha kumAra che 2che puNya dAna dina dina kare, pItA taNe ghara rahe raMga; agatye rUSi tava AvIye, dadhimukha maMdira caMga che 3 zrIkaTha nAme nagaramAM eka brAhmaNa raheto hato, tene eka uttama strI hatI, ane Page #270 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAma. (257 ) dadhimukha nAme eka vivekI putra temane hateA // 1 // te kuvarane phakta mastakaja hatu..., bAkI dhaDa nahAtu, vaLI te dadhimukha veda purANu vigere bhaNatA, te vAta saghaLA nagaranA leAkeA jANutA // 2 // have dadhimukha mApane ghera rahI haiMmezAM puNa dAna kare, eTalAmAM tyAM temane ghera agastya rUSi AvI caDyA // 3 // mAna sanamAna dIdhAM ghaNAM, abhyADhe karIya praNAma; pavitra maMdira Aja ama taNA, bAle dadhimukha jAma // 4 // vinaya karI kahe paga dhuA, bhAjana karA rUSirAya; janama saphala hAye ama taNA, tuma darazane sukha thAya / / 5 / tyAM tene namaskAra karI bahu AdaramAna Apyu, vaLI dadhimukhe kahyu ke, Aja teA amArU ghara pavitra thayu' // 4 // pachI vinaya sahita dadhimukhe rUSine kahyuM ke, huM rUSirAya paga dhoi Apa bheAjana karavA bese ke, jethI amArA janmA saphaLa thAya; ane Aje tamArA darzanathI amene bahu AnaMda thAya che !! 5 5 DhAla cothI, Aja hujArI DholA prAhuNA--e dezI. agastyarUSi bAlyA esa,sAMbhalA dadhimukha tume vANu sAjana mArAhe, vinaya vivekI tuja samA, nahIM dIA kAi sunnaNa, sAjana mArAhe. AAtA muNa eka manA ! e AMkaNI // 1 // dadhimukha tu che kuvArA, nAro paraNyA nahIM sAra; sA. kuvArAne ghara jamavA nahIM ghaTe, adhaTatA dIse AcAra. sA. zrA 2 dAna devA nara jogya te, jehane dhare nArI heAya; sA zrI vinA dAna puNya nahIM, smRti klAka ehavA jeya. sAztrAnAzA huM zrotAjanA eka cittathI tame sAMbhaLajo, huve agastya rUSi khelyA ke, huM dadhimukha tArA jevA vinayI, vivekI, ane buddhivAna meM kei joyA nathI // 1 // paNa he dadhimukha tuM hajI kuMvArA che, koi uttama strIne haju tuM paraNyA nathI, mATe kuMvArA mANasane ghera jamavu. e ayukta AcAra kahevAya // 2 // jene ghera zrI hAya, te mANasaja dAna devAne lAyaka che, kAraNa ke smRtimAM kahyu che ke, strI vInAM dAna puNya thatu' nathI / 3 / / = zlokaH - dAnayogyo gRhasthazca / kumAronasamobhant // - kSamaH sAdhu / gRhINI gRhamucyate // 1 // dAna devAne gRhastha lAyaka che, paNa kuvArA mANasa lAyaka nathI. vaLI te dAna levAne sAdhu cAgya che, ane jene ghera zrI hAya teja gRhasthI kahevAya // 1 // ema kahIne agasti gayA, dadhimukha tatra nija geha; mA Adara kayA vivAha taNA, mAtra tAta paraNAve beha. sA" zre. 5 45 33 Page #271 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (258 ) khaDI. pitA kahe putra tume suNA, kanyA navi dIe vipra kAya; sA paraNyA vinA bhAjana taNA, dadhimukha nima lIdhA sAya. sAA p mAta pitA zAka upanyA, teha nagare vipraja eka; sA . durbalane dhana ApyuM ghaNuM, tehanI putrI paraNI viveka. mA zrA. 6 ema kahIne agastya rUSi tyAMthI cAlatA thayA, pachI dadhimukhane tenA mAta pitAe ghera rahI paraNAvavAnI taiyArI karavA mAMDI // 4 // pachI pitAe dadhimukhane kahyu ke, koi brAhmaNa kanyA ApatA nathI; te sAMbhaLI dadhimukhe niyama lIdhu ke, paraNyA vinA mAre bhojanaja karavu' nathI // 5 // te sAMbhaLI mAbApa dilagIra thayA; pachI te zeheramAM eka garIba brAhmaNa rahetA hateA, tene keTaluMka dhana ApIne tenI putrI sAthe dhimukhane paraNAvyeA // 6 // zre vivAha karI ghare AvIyA, dhare dravya nahIre lagAra; sA. cAra mANasa ghara kharaca dhaNA, pitA tava kahe teNI vAra. sA dadhimukha suta tame sAMbhaLe, vitta kharacyuM ame vivAha; sA ame udyama have nahIM thAye, tume karA kharce nirvAha. sA. zrA. // 8 // dadhimukha kahe kAmanI surNA, mAta pitAnA apamAna; sA ghara rahevA ghaTatu nathI, jo hAya haiDAmAM sAna. sA Aaa // 9 5 vivAhu karIne ghare AvyA bAda gharamAM kai dhana na rahevAthI, cAra mANasanu* kharaca nibhAvavA vAste dadhimukhanA pitA tene kahevA lAgyA ! cha ! he dadhimukha putra, ame saghaLuM dhana tArA lagnamAM kharacI nAkhyuM che, ane have amArAthI mehenata thai zakatI nathI, mATe have tameA saghaLu ghara kharaca calAvA // 8 5 pachI dhimukhe te vAta pAtAnI ane kar3Ine kahyuM ke, have mAbApa ApaNu mapamAna kare che, mATe have jo ApaNane sAna heAya te gharamAM rahevuM lAyaka nathI !! huM dadhimukha zira sIke dharyuM, teha nArI leI cAlI tAma; sA ng . deza nagara gAme mAMcare, pativratA nArInA nAma. sA Aaa // 1 // bharatAra bhagati ghaNI kare, satI taNIne sahu lAka, sA. dhaNa kaNa dAna dIye ghaNuM, sukha pAmyA DhAye gayA zAka, sA. zrA11 bhamatAM bhamatAM ujeNI gayA, dUtano zAlA mAjhAra; sA bruArI ghaNA jIvaTa rame, tIhAM lAvI teha bharatAra. mA zrA 125 pachI te strI dadhimukhatuM mAthuM sIMkAmAM dhAraNa karIne tyAMthI cAlI, ane tyAMthI deza, zehera, gAma vigeremAM pharavA lAgI, tathA te pativratA kahevAvA lAgI ||1nA vaLI tena peAtAnA bharatAranI bhakti karatI joine satI jANIne, leAkeA tene dhana, dhAna AdinuM ghaNuM dAna devA lAgyA; ane tethI tee ane zokanA tyAga karI sukha pAmyA // 11 5 pachI teo banne bhamatA jamatA tyAMthI ujeNI nagarImAM gayA, tyAM eka jugArakhAnuM hatuM, ke, jyAM keTalAka jugArIe gaTe ramatA hatA, tyAM te potAnA svAmine lAvI ! 12 u Page #272 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (259) siM; khuMTe bAMdhIne gaI, satI hATa zerI bhikSA kAja; sA ehave juArIne jhujha , khaDage haNyo dUtarAja. sA. be- 13 zIra tuTI bhUmie paDayuM, sIMke chedANuM valI tAma; sA dadhimukha puNya pragaTa thayuM mastaka lAgyuM dhaDa ThAma. sA. 14 anya kabaMdha zirapara taNuM, dadhimukha nipo eha; sA vipra kahe kema navi mile, muja zira muja taNe deha. sA. zronApA chaThThA khaMDanI DhAla cothIe, viveka taNuM kahI vAta sA. raMgavijaya zikhya ema kahe, nemavijayane sukha sAta. sA. zrebA1dA tyAM te sIM; mAthA sahita khIMTIe laTakAvIne te strI bajAra tathA mahelAmAM bhikSA mAgavA gaI, eTanAmAM te jugArIomAM mahemAMhe laDAI uThI, ane eka moTA jugArInuM mAthuM talavArathI kapAyuM 13 te jugArInuM mAthuM pRthvI para paDayuM, eTalAmAM peluM sIku paNa nIce paDavAthI, dadhimukhanA puNya yoge tenuM mastaka pelA jugArInA dhaDa sAthe cUMTI gayuM che 14che evI rIte bIjAnuM mAthuM ane bIjAnuM dhaDa maLIne jyAre dadhimukha utpanna thaye, te he brAhmaNe tame kaho ke, mArUM ja mAthuM mArAja zarIra sAthe kema na joDAya che 15 evI rIte chaThThA khaMDanI cethI hAlamAM saghaLI vivekanI vAta kahI, ane tethI raMgavijayanA ziSya nemavijayane paNa sukha thayuM che 16 ! brAhmaNa kahe jogI suNe, satya vacana tuma eha; smRti purANe ame sAMbhalyuM, khATuM kahIe kema teha. 1 khaga kahe apara valI suNe, rAvaNa lAvyo harI sIta; hanumaMta aMgada moka* , rAme visTAlI prIta che 2 vAlI putra aMgada bhalo, bolyo moTA bola; rAvaNe rIse mArIyo, khaDage kIdhe be tola. 3 te sAMbhaLI brAhmaNo kahevA lAgyA ke, he yogIo tamArA vacana kharA che, kAraNake te vAta ame paNa smRti purANa vigeremAM sAMbhaLI che, te amArAthI kema juThI kahevAya. 1 vaLI te vidyAdhara kahevA lAgyuM ke, rAvaNa jyAre sItAne harI lAvyuM, tyAre rAme prItithI hanumAna aMgadane tyAM dUta tarIke meka che. 2 che tyAM jaIne vAlInA putra aMgade rAvaNane kaDavA vacane kahyAthI, teNe krodha lAvI tene talavArathI mArIne tene be kaTakA karyA che. 3 -- - aMgada phADI deya phADIyAM, hanumaMte lIdhAM beha; vanamAM ANI sAMdhIyAM, lAgyo tehane dehane 4 punarapI te vaLI jIvIyo, aMgada apUrava jeha; mAharUM mastaka mujadhaDa caDayuM, kema na male muja taha. 5 Page #273 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (26) khaMDa 6The. evI rItanA aMgadanA be kaTakA hanumAne laI, vanamAM jaIne sAMdhavAthI te joDAIne jIvate thaye che 14. ane evI rIte te aMgada pharIne jIvato thaye, te mArUM mastaka mArA zarIra sAthe kema na joDAya? pa che dAla pAMcamI. ke pAInI dezI. apara kathA brAhmaNa tuma suNe saMbaMdha kahuM purANa tuma taNe; dANava patite dazaratha nAma, be nArI tehane abhirAma che 1 putra pAkhe te dukhIyAM thayAM, Izvara bhaNI te traNe gayAM; mAhAdevanI mAMDI bhakti, ArAdhe pUje bahu jukti che 2 mAhAdeva tava tuThayA teha, putra hAse tumAre deha; muja lADu caDIyo che eka, bhakSaNa bhAmano kare viveka che 3. vaLI paNa te brAhmaNe tamene huM tamArA purANenI vAta kahuM chuM, te sAMbhaLe; eka dazaratha nAme dAnAne rAjA hato, tene be mane hara strIo hatI ke 1 che paNa tene ene putra na hovAthI teo traNe mahAdeva pAse gayA, ane tyAM bahuja bhakti pUrvaka tenI pUjA karavA mAMDI che pachI mahAdeva tuSTamAna thaI kahevA lAgyA ke, jAo, tamone putra thaze, Aje je mane lADu caDyo che, te strIne khavarAvaje 3 meM varadAna dIdho che Aja, putra hase tamAre kAja; ghara nIja laI gayA lADu teha, be phADI kIdhe vaLI eha che 4 bhAmanI bedune vecI dIdha, bhAryae te bhakSaNa kIdha; garbha rahyA bedane vaLI tAma, nava mAsa vADA gayA te jama che 5. eka divase te be jayAM, aradho aradha aMga tehaja bhaNyAM; jaI saMbhaLAvyo dazaratha tAta, putra eka deya khaMDaja jAta che 6 che vaLI Aje meM je varadAna ApyuM che, tethI tamene putra thaze; pachI teoe lADane ghera laI jaI tenA be kakaDA karyA che 4 che tyAM te bannene adhe aradhe vehecI AkhyAthI teoe te khAdhe, ane tethI teo banene garbha rahyo, ane te garbhane nava mAsa thavA AvyA che 5 che pachI teo banee aradhA aradhA dehavALA putrone ekaja dahADe janma Ape ane te vAta dazaratha rAjAne saMbhaLAvI ke, ekaja putranA be kaDakAone janma thaye che . 6 bApe dIdhI AjJA teha, leI nAkho vanamAM eha; mAtAne tava upanya neha, jora karI saMdhAyo deha . 7 jarAsaMdha para vaLI teha, jere baMdhANe teja deha jarAsaMdha te nAmaja dharyuM nArAyaNuM suM veraja karyuM che 8 che sabaLa saMgrAme te jhujhAra, zarIra maLyuM che khaMDa apAra; tema muja mAthuM mAhare deha, eha vAtane nahIM saMdeha do Page #274 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (261 ) tyAre dazarathe kahyu ke, te banne kakaDAone vanamAM nAkhI AveA, paNa mAtAne sneha thavAthI teNe jora karI bannenuM zarIra joDI dIdhu... ! cha aa evI rIte te jorathI tenu' zarIra joDavAthI te jIvatA thayA, tathA tenu jarAsaMgha nAma pADayuM, ke jeNe viSNu sAthe vera bAMdhyuM // 8 // evI rIte tenu zarIra e kakaDAnuM banyuM hatuM, paNa te saMgrAmamAM mahAbaLavAna hatA, tevIja rIte mArU mAthu paNa mArA zarIramAM joDAyuM te vAtamAM jarA paNa zaMkA nathI ! 9 // / / 11 / / apara vaLI kahu` sAMbhale vAta, zAstra purANe teha vikhyAta; izvara moTA sabaleA deva, pAravatI nArIsuM Teva / / 10 / umIyAne bhAgavatAM gayAM, sahasa varasa devatAnA thayAM; sura sadhalAne ciMtA thAya, kema karIzuM ApaNu bhAya putra upajase ehanA jeha, sabala satApi heAse te; dhruva dAnavane karase tADa, jagata jagaDase te mahA pApa / 12 / vaLI paNa tamArA purANAnI prakhyAta vAta tamAne kahuM te tamA sAMbhaLeA, mahAdeva mahAbaLavAna deva che, ke je pArvatI sAthe atyaMta sneha rAkhe che 510nA evI rIte pArvatI sAthe bhega bhAgavatAM mahAdevane eka hajAra varSAM nikaLI gayA, tyAre saghaLA devA vicAramAM paDyA ke, have ApaNe kema karazu? 5 11 // A mahAdevanA je putra thaze, te mahAbaLavAna thai, deva, dAnava vigerene mAramArI bahuja saMtApaze, tathA te mahApApI AkhA jagatane herAna karaze // 12 // tA ApaNa have karIe ema, bhAgavI joga upAIe tema; deva maLI vicAra e kIdha, gArI bAMdhavane AjJA dIdha / / 13 / / vizvAnara tume vizvanA deva, suranara kare tumArI seva; pArvatonA bhAI bhaNI, kAja AveA sahu devaja taNI / / 14 / izvara bhAga karo aMtarAya, teA sahune sukha harSaja thAya; agnideva teNe mAnyA bAla, umIyA Iza tihAM gayA niTAla // 15 // te huve ApaNe eka vicAra karIye, ane mahAdevanA bhAgamAM vinna pADIe, ema vicAri teoe pArvatInA bhAine khelAye // 13 ! ane tene kahyu ke, hai' vizvAna deva tame AkhA jagatanA deva che, vaLI devA, mANase vigere tamArI sevA kare che; vaLI tame pArvatInA bhAI che, mATe Aje tame saghaLA devAnu eka kAma bajAve ! 14 5 tame mahAdevanA sabhAga vakhate tene atarAya karI tA saghaLA devAne sukha thAya; pachI te vAta agnideve agIkAra karIne, tyAMthI te jyAM pArvatI ane mahAdeva hatA tyAM gayA ! 15 // jaI kheAMkhArA bAhIra jAma, vidhana upanyuM vIrya khalatAM tAma; pArvatI uThI teNI vAra, bhAI dekhI lAjI apAra // 16 // izvarane bahu kApaja caDayA, laSTi muThThI vizvAnara paDayeA; sAlA mATe mA nahIM, mukha dharare vIrya mUku` sahI // 17 5 Page #275 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (22) khaMDa 6 ThA. virya pRthvI relAI sadu, te mATe mukha dhare ka6; tava vizvAnare mukha te dharyuM, udare vIrya saMghavuM sAMcaryuM che 18 che tyAM bAraNu pAse jaI teNe khAre mAravAthI, mahAdevanuM vIrya paDatuM aTakI gayuM, pachI pArvatIe joyuM te tyAM potAnA bhAIne ubhela joI, atyaMta zaramAvA lAbI che 16 che te vakhate mahAdevane ghaNeja krodha caDavAthI lAkaDI ane mukkIo vaDe tene mAra mAryo, paNa te sALo hovAthI tene jIvathI mArI nAkhe nahIM, ane tene kahyuM ke, have tArUM maheDuM ughADa, temAM huM mAruM vIrya mukuM che 17 | mAruM vIrya hamaNAM pRthvI upara paDaze, mATe jaladI tuM tAruM moDuM ughADa, te sAMbhaLI agni deve pitAnuM maheDuM ughADavAthI saghaLuM vIrya tenA peTamAM utaryuM che 18 virya baLe tava kaDhI thayo, agnideva te dukhIyo bharyo rUSipatnI tava gaMgA jaI snAna karI Ave te sahI me 19 nArI kArtikA tehane nAma, agni sagaDIe tApe che tAma; vIrya kADhayuM mukha mAMhI thuMka, yoni saMcAvuM mAMhIM kuMka che 20 garbha vadhe have nArI taNe, rUSie jANyo nahIM ApaNA; peTamAMhIMthI kADhI karI, sarvaNa vanamAM mUkyo dharI. 21 te vIryanA baLathI agnidevane koDhane roga thavAthI te atyaMta duHkhI thaye; pachI eTalAmAM ke rUSinI strI gaMgA nadImAM jaI nAna karI AvI che 19 te strInuM nAma kArtika hatuM, ane te sagaDImAM agni saLagAvI tApavA lAgI, tyAM te agni deve pitAnA mukha vATe vIrya kADhIne pheka mArI tenI nimAM ThalavI dIdhuM che 20 pachI te strIne garbha divase divase vadhavA lAgyuM, tyAre rUSie jANyuM ke te mATe garbha nathI, ema vicAri te garbha peTamAMthI kahADIne sarSaNa vanamAM cheDI dIdhA. 21 garbha taNuM cha kaTakA teha, ekaThA melI kIdhe deha; kArtikeya da ta nAma, 5Du janamAM bIjo abhirAma. 22 SaDamukha nAma kahe te sadu, SaDamAtura jANe te bahu cha kaTakA tasa dehaja male, te muja zira dhaDase navI male che ra3 che chaThThA khaMDanI pAMcamI DhAla, sAMbhalo tame bAla nepAla raMgavijayane ziSya ema kahe, nemavijayane vayaNa sahe. 24 te garbhanA cha kaTakA hatA, pachI tene ekaThA meLavAthI tenuM AkhuM zarIra thaI te jIvate thaye, ane tenuM kArtikeya nAma pADazuM, vaLI tene SaDu janmA paNa kahetA. rara vaLI keTalAka tene "pamukha te keTalAka " mAtura" kahIne paNa belAvatA, evI rIte jyAre tenA cha kaTakA maLIne deha thaye, te mAruM mAthuM mAre dhaDa sAthe kema na Te? 23 evI rIte chaThA khaMDanI pAMcamI DhAla kahI te tame he bAlagopAle sarve sAMbhaLaje, evI rIte raMgavijayanA ziSya nemavijaya vacane aMgIkAra kare che ke 24 che Page #276 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (263) apara kathA tume sAMbhalo, gerI naMdana gaNapata pArvatI eka avasare, majjana karavA nimitta meLA aMga mela utAravA, sakhI saMdhAte beTha; aMga ugaTaNe ghaNe, purUSa nipAye teTha 2 gaNeza rUpa karI thApI, jIvate kIdhe teha khaDaga ApyA nija hAthameM, samajAve vaLI jeha. 3 vaLI paNa tame pArvatInA putra gaNapatinI eka vAta sAMbhaLe? pArvatI eka vakhate snAna karavA beThI che 1 che te vakhate sakhInI sAthe pitAnA aMgane mela utAravA lAgI, ane khuba coLI coLIne te mela ekaThA karIne, temAMthI eka purUSa banA 2 che tenuM gaNeza nAma pADI, tene jIvate karI, hAthamAM khaDaga ApIne keTalIka zikhAmaNa dIdhI che 3 che besADe te bAraNe, cokI karavA kAja; avara de je A vavA, nAvA beThI Aja. 4 Izvara AvyA utAvalA, beThe dITha teha; anyo ane pUche pharI, keNu tuM mAhare gehapA pachI tene ceka karavA vAste bAraNAmAM besADyo, ane kahyuM ke, bIjA keIne aMdara AvavA dete nahIM, ema kahI te pArvatI snAna karavA beThI che 4. eTalAmAM ekadama tyAM mahAdeva AvyA, te gaNapatine joI eka bIjAne puchavA lAgyA ke tame koNa cho ? che pa che DhANa che. copAInI dezI. gaNeza bolyo tava keNa che tuM, gharamAM paNa nahIM deuM huM tava te lAgyo juddha apAra, gaNeza Izvare jhuke jhujhAra. 1. tava te Izvara kepe karI, khaDage mAryuM mastaka dharI; uDI gayuM mastaka te taNuM, chayAsI je jana picyuM ghaNuM che 2 izvara tava AvyA gharamAMhIM; pArvatI nAhe che tyAMhIM, kema svAmi AvyA IhAM Isa, dvArapALa mAya meM rIsA 3 pachI gaNese mahAdevane kahyuM ke, tuM keNa che? huM tane gharamAM AvavA nahIM dau; pachI tyAM gaNapati ane mahAdeva vacce laDAI zarU thaI che 1 che te vakhate mahAdeve te rIsa karIne tenA mAthAmAM talavAra mArI, te vakhate te gaNapatinuM mAthuM uDIne chayAsI je jana uce pahoMcyuM che 2 ke pachI mahAdeva jyAM pArvatI nhAya che tyAM AvyA? pArvatIe puchayuM ke, svAmI tame AMhIM zI rIte AvyA, tyAre mahAdeve kahyuM ke, cekI karanArane mArIne huM ahIM Avyo chuM. vAta pArvatI bolyAM jagadIsa, eha pApa zuM kIdhuM zi; putra mAhera mAryo tame, nahIM boluM have tumase ame cheka Page #277 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 264) kha'Da tA. // 5 // ekalu teNI putra hatyA lAgI tuja hAtha, e aghaTatu kIdhu kAja; putra hatyArA dharathI naya, kALA mukhavALA kema thAya je jIvatA karaze. eha, te tumasu' dharInu sneha; izvara tava AvI jeNe bAra, dhaDa dIThu vAra mak 6 // te sAMbhaLatAja pArvatI elI uThyAM ke, he izvara tame A zuM pApanuM kAma karyuM ? tame mArA putrane mArI nAkhyuM, mATe have hu tamArI sAthe belIza nahIM rAjA A kAma teM bahu ayukta karyuM che, putrane mAravAthI have tAre zaramAvu paDaze, mATe he putranI ghAta karanArA, tuM gharamAMthI nikaLa A kAma karI teM tArUM mAheADuM kALuM kema karyuM? 5 5 5 mATe have jo te putrane tame jIvatA karazeA, teja hu tamArI sAthe priti karIza; te sAMbhaLI mahAdeva mAre AvIne jue che te gaNapatinu mAthA vinAnu' ekalu' dhaDa teNe joyu. 5 6 u khetrapAlane tava dIdhI sIkha, jeAi lAve gaNapatinu ziza; khetrapAla jeve jagamAMhIM, navi dekhe mastaka vaLI kayAMhIM // 7 Ik ThAma ThAma jAyuM te muMDa, navi dIse gaNapatinuM tu'Da; muA hastInI ANI suMDha, cADI gaNesa taNe je rUDa 5 8 // geja vadana duvA tasu nAma, jIvatA duvA tehaja tAma; mithyAti sad pUje leAka, enDru vacana sAcAM ke pheka // 9 // pachI mahAdeve khetrapALane hukama karyo ke, gaNapatinu mAthuM tame zeAdhI lAve tethI kSetrapALa tenI zeAdha vAste AkhI duniyAmAM rakhaDyo, paNa tene kaI hAtha lAgyuM nahIM aa cha !! pachI jagA jageAe zeAdha karatAM paNa jyAre gaNapatinu mAthu' maLyu nahIM tyAre, eka bharelA hAthInu' suMDha sahIta mAthu lAvI tenA dhaDa sAthe joDI dIdhuM / 8 / / teja vakhate te gaNapati jIvatA thayA, ane tyArathI tenuM nAma "gajavadana" paDayuM, ane mithyAtvie tene pUjavA lAgyA, mATe huM vipre| te vAte saghaLI sAcI che ke juThI ? // 9 ! vipra sAMbhaleA ehaja sAca, amArI nahIM mAneA tume vAca; ApaNuM vacana ApaNane game, bAkI sadu te pheke dhame // 1 // sUdra anya agrAhya ema kahe, dhRta pa te sahune grahe; dvijavara sahu te jhAMkhA thayA, maiAna dharIne valatA rahyA / 11 / brAhmaNa eka bAlyA vaLI ema, dhUrta beThu dIsA che. tema; tume kahyA te mAnyA sahu, eka sauMha che amane bahu / 12 / mATe huM brAhmaNA e vAta kharekharI che, paNa te tamA mAnaze nahIM; kAraNa ke peAtAnu kaheluM peAtAne game che, paNa bIjAnuM kahevuM teA mANase juduM ja jANe che. 10 ghInA pakavAna saghaLAone game che, paNa halakA mANusA ke jeNe te kadI najare paNa joyA nathI, tene te gamatA nathI; pachI uparanI vAtathI saghaLA brAhmaNAnA Page #278 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (265) mukha jhAMkhA thayA, ane teo kaMI paNa bolyA cAlyA vinA mauna paNa rahyA 11 paNa eTalAmAM eka brAhmaNa bolI uThyo ke, tame je vAto kahI tete amoe aMgIkAra karI, paNa eka vAtamAM haju amane saMdeha che, mATe tame kharekhara ThagArA jaNAo che ke 12 che kaTha uparathI khAdhAM muMDa, heThuM kema dharAyuM rUDa; para khAya ne para kema prAya, e vAta kema ghaTatI thAya che 13 mane vega tava balya vANu, sAMbhaLo vADavA tume ajANa Ihaloke vipra bhejana kare, paraloke pUrvaja tRpti dhare che 14 mAta pitA sad muvA ghaNuM, cerAsI lAkha jenie jayAM; kALa ghaNA du che teha, na jANIye avatarIyA keha che 15 che tamArA mAthAe jhADa upara jaI koTha khAdhA, paNa tethI nIce raheluM tamAruM peTa zI rIte bharaNuM, kAraNa ke eka jaNa khAya, ane piTa bIjAnuM bharAya te vAta to maLatI Ave nahIM te 13 che te sAMbhaLI mane vega be ke, he brAhmaNa tuM haju ajJAnI che, kAraNa ke, (zrAddha pakSamAM) brAhmaNe ahIM bhajana kare che, ane tethI pUrvajonAM piTa tyAM bharAya che 14 che. have te mAbApoe cerAsI lAkha jIvAyenimAM aneka vakhata avatAra lIdhe, tene keTaleka kALa cAlyo gaye, te ApaNe zI rIte jANI zakIe ke, hAla teoe kaye avatAra lIdhe che 15 che ardha pakSanAM paMdara dAsa, saMvacharI chamAsI prIsa; brAhmaNa sagAM jame che sahu, te pAme puravaja valI baddo 16 che pitara bhavAMtara pAmyA jeha, vipra sagAM jamatAM pAme teha; te muja mAthuM jeThAM khAya, mAruM peTa kaho kema na bharAya che 17 chaThThI DhALa khaMDa chaThA taNI, ehavI vAta te dvijavara suNI; raMgavijayane ziSya ema kahe, nemavijayanI vAta ema rahe che 18 che zrAddha pakSamAM paMdara dahADA sudhI, tema saMvatsarI tathA chamAsIe brAhmaNe tathA sagAvahAlA vigere jame che, ane tethI ApaNA pUrvajonA vaLI peTa bharAya che! 16 mATe evI rIte jyAre brAhmaNa ane sagAvahAlAone jamADavAthI AgalA bhAmAM thaelA mAbApa tRpti pAme che, tyAre mArA mAthAe keThanA phaLa khAvAthI mAruM peTa nIce rahyuM thayuM kema na bharAya? 17 che evI rIte chaThThA khaMDanI chaThThI DhAlamAM raMgavijayanA ziSya nemavijaye je vAta kahI te brAhmaNoe sAMbhaLI che 18 che brAhmaNa sadu hAtha joDIyA, bole vacana anAtha cho cho. mukhathI vade, hAryA ame jaganAtha che 1. tuma sAthe ame bolatAM, nathI puravato keya; sAcA saMdhAte kema ghaTe, smRti purANe hoya che vAda jItI vanamAM gayA, mitra bedu A34 Page #279 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaDa. NuMda; pavanavega kahu~ bhAi sRNA, mithyA purANa kathA tra'da. 3 te meM khATAM jANIyAM, jina vacananA nahIM bhe; teha kathA kahe| niramalI, mithyA kathA kare cheda.|| 4 // pachI te ciArA brAhmaNA teA hAtha joDI kahevA lAgyA ke, he jagatanA nAtha, tu' kharekhara jItyA, ane ame hAryAM ! 1 ! have tamArI sAthe vAda karavAne, amArI pAsa kaMi paNa sAdhano che nahIM, kAraNa ke je vAteA amArA smRti purANAmAM lakhelI che, te sAcI vAtA amArAthI zI rIte pheravI zakAya? 5 2 5 pachI teo banne mitrA vAda jItIne vanamAM jaI harSa pAmavA lAgyA, tyAM pavanavege kahyu ke, huM bhAi me. mithyA purANeAnI te saghaLI vAtA have jANI 5 3 5 te saghaLA veda purANA te meM khATA mAnyA, mATe have kai paNa khAmI vinAnA jina matanI vAtA sa'bhaLAvI, mithyAtvano nAza karaze // 4 // DhAla sAtamI. (266) AMgaNu vAvu. elacIre, paDave nAgara vela, dhaNurADhAlA-e dezI. manAvega tava bAlIyAre, sAMbhaLe mitra sujANa, matarA lAbhI; rAvaNa Ade dei kadure, jina bhASita sukha khANuM. ma|| 1 // mAnA mAne re guNa kahIyeA mAnA, mAhArI eka aradAsa. ma e AMkaNI. medhavAhana anukrame duvAre, laMkApati naresa; ma saMkhyA pAra na pAmIyere, kadu zAstra lavalesare. ma. mA. // 2 // ratana thavA lakA dhaNIre, keke jasI rANI rAya; ma rAvaNa putra te avatAre, suranara seve pAya. ma mA // 3 // pachI manovega khelyA ke, he guNavAna mitra have je vAta hu. tameAne huM, te tameA a'gIkAra karA? have hu tamAne jina mata pramANe rAvaNu AdikanI kathA kahuM chuM, te sAMbhaLeA ? // 1 // have meghavAhana pachI laMkAmAM ghaNAM rAjAo thayA, ke jenI sakhyAnA pAraja nathI, paNa have tenI kathA zAstra pramANe TukAmAM tamAne kahuM chuM // 2 // have anukrame laMkAmAM ratnazravA nAme rAjA thayA, tenI keke nAme rANInI kukhe rAvaNa nAme putrane janma thaye! // 3 // maya vidyAdhara putrI bhalIre, madAdarI rUpanI khANi; ma te Ade rAvaNa paraNIyAre, aDhAra sahasra dhara rANI. ma. mA. // 4 // haya gaya ratha subhaTa taNAre, cakrInA arayA mAna; ma prati nArAyaNa AThamAre, jina pUje dIye dAna. ma. mA. // 5 // hAra prabhAve nava mukha hAyere, mulagu ekaja deha; ma. dazamukha nAma hAre karIre, leAkamAMhIM duvA teha. ma mA. ! huM te rAvaNu maya vidyAdharanI mahAsvarUpavAna madarI nAme putrI Adika aDhAra hajAra Page #280 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnAM rAsa. (267) rANIone paraNye // 4 // tene gheADA, hAthI, ratha, subhaTa vigerenI saMkhyAnu pramANa ardha cakravartinu hatu, ane te AThame prati vAsudeva hatA, ane te jinezva ranI pUjA karatA tathA dAna Adika detA 5 5 5 vaLI tene zarIramAM mAthu te ekaja hatuM, paNa hAranA prabhAvathI daza mAthA dekhAtAM, ane tethI duniyAmAM daza mAthAnA rAvaNu eLakhAvA lAgyA // 6 // ma. mA 8 rAma nArI sItA harIre, rAma rAvaNa davA sagrAma; ma0 rAvaNanuM dala bhAMjIyu re, rAma subhaTa pheDA ThAma. ma mA. / / 7 / lakSmaNe mA| laMkApatIre, naraka ceAthI gayA teha; ma anAgata ceAvIsIe jina heAsere, paca kalyANaka geha. jaina rAmAyaNamAMhI kahIre, vistAra pUrvaka kathA rAma; ma. dadhimukha kathA tihAM jANajore, bIna adhikAramAMhIM tAma. mamA0 9 te rAvaNe rAmaca'dranI strI sItAnu haraNa karyuM, ane tethI khanne vacce laDAI thatAM rAvaNanuM lazkara hAravAthI rAme lakAnA nAza karyo ! cha ! tyAM rAvaNu lakSmaNane hAthe marAIne ceAthI narakamAM gayA, ane AvatI cAvIsImAM 5'cakalyANakanA dharanAra jinezvara thaze // 8 ! vaLI tenI vistAra pUrvaka vAta jaina rAmAyaNamAM kahI che, have bIjA adhikAramAM trimukhanI vAta kahuM chuM te jANajo ! huM gha izvara lIMga taNI kathAre, bIje adhikAre kahyo bheda; ma jinamata zivamata benDru taNere, te joI karajo cheda. ma. mA. // 10 // jarAmadhanI utpatti suNAre, sakhepe kadure vicAra; ma magadha deza rAjagRhIre, nRpa duvA saMkhyA na pAra. ma mA. / / 11 / harivaMse muni suvrata dvAre, tehaja anukrame jANa; ma0 bRhadaratha rAja caDAre, zrImatI rANI guNa khANa, ma mA / 12 / vaLI bIjA adhikAramAM mahAdevanA liMga sa`badhI varNana paNa karyuM che, ane tethI jina mata ane (zaiva matanI) brAhmaNu matanI parIkSA thaze ! 10 5 have tamAne jarAsa'ghanI utpattinI vAta TuMkamAM kahu chuM, te sAMbhaLajo, magadha dezanI rAjagrahI nagarImAM asakhyAtA. rAjAo thayA // 11 // tyAM hariva'zamAM munisuvrata svAmi paNa thayA, ane tyArathI anukrame bRhadaratha nAme eka uttama rAjA thayA, tene mahA guNavAna zrImatI nAme rANI hatI nA 12 // jarAsa'dha mRta upanyAre, aradha cakrI tume eha; ma kAliMdI AdI karIne, sALa sahasra guNa geha. ma mA / 13 / / kAlayavana Andre karIre, putra huvA mahA sUra; ma azvakari ratha subhaTa bhalAre, trikhaMDa lakSmI bharapura. ma mA // 14 // A vidyAdhara prati harIre, bhUcara navamA jarAsaMdha; ma kurUkSetre saMgrAma re, nArAyaNe cheghA kadha. ma mA. / / 15 / / Page #281 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (268) khaMDa 6 The. tene ghera jarAsaMgha putra thaye, ke je ardha cakavAta hatuM, tene kAliTi senA Adika soLa hajAra strI hatI ke 13 che tene kALayavana Adika mahA baLavAna putra hatA, vaLI ghoDA, hAthI, ratha, pAyadaLa, tathA traNa khaMDanI lakSmI tene ghera hatI ke 14 pahelAM ATha vidyAre prati vAsude thayA hatA, ane A jarAsaMgha nAme navo vidyAdhara prativAsudeva thaye, tyAM kurU kSetramAM viSNue tenI sAthe laDAI karIne tenuM mastaka kApyuM che 15 che trijI pRthvI gayA te deI, hase tIrthakara deva; ma. pavanavega vicAre, zAstra kahyuM meM saMkheva. mamA che 16 sAtamI DhAla chaThThA khaMDana, suNajo sadu naranAra; ma. raMgavijaya ziSya ema kahere, temane harSa apAra. ma mA che 17 che pachI te banne jaNa tyAMthI trIjI narake gayA, ane AvatI covIsImAM tIrthaMkaro thaze, mATe he pavanavega evI rIte meM zAstramAM kahyA pramANe dukAmAM tamane samajAvyuM che, te tame vicAra che 16 me evI rIte chaThThA khaMDanI sAtamI DhAla saMpUrNa thaI, te he strI purUSe tame saghaLA sAMbhaLaje, ane AthI karIne raMgavijyanA ziSya nemavijayane atyaMta AnaMda thAya che ke 17 gaNesa karyo deha melane, kema Avyo jIvamAMhIM, sapta ghAta kema nIpaje, samajavo muja AMhIM. 1 maga kahesAMbhalo, gaNesa saMbaMdha adhikAra jina zAsana matamAM ghaNe, suNaje te suvicAra. 2 ayodhyA nagarI anopama kahI, rAmacaMdra nAme rAya; tehane hastI mada bhaye, muni puTha mAraNa ghAya. 3 pachI pavanavege puchayuM ke pArvatIe zarIranA melamAMthI gaNesa banAvyuM, paNa temAM sAte dhAtu nIpajIne jIva zI rIte Avyo? te vAta mane samajAve che pachI mane vege kahyuM ke, he bhAI, jinazAsanamAM gaNesanuM vRtAMta paNa ghaNuM che, te tame vicAra pUrvaka sAMbhaLaje che 2 eka ayodhyA nAme bahaja raLIAmaNuM zahera che, tyAM rAmacaMdra rAjA rAja karatA hatA, tene eka madenmatta hAthI eka vakhate chuTIne eka munine mAravA vAste tenI pAchaLa paDyo che 3 che samIpe Avyo je have, muni dekhI upasaMta pUrava bhava munizvare kahyuM, suNatAM upanI kheta. 4 jati smaraNa gaja upo, vairAga pAmyo abhirAma; muni pAse vrata ocaryA, dvAdaza jinamatatAma. 5 phAsu AhAra kare niramalo phAsu jala pIye tAma; lokamAMhIM jasa vAge ghaNa, beThe rahe eka ThAma. 6 paNa jyAre te muninI pAse AvyuM, ane munine teNe zAMta joyA, tyAre munie tenA pUrva bhavane vRtAMta tene kahI saMbhaLAvyuM tethI te rAjI thaye che ke che tyAM Page #282 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (269) teNe jAtismaraNa jJAna upajavAthI, teNe atyaMta vairAgya pAmI muninI pAsethI jina mata pramANe bAravrata aMgIkAra karyA che ya che pachI tyArathI te cAkhe jIvajaMtu vinAne AhAra pANI levA lAge, tathA eka jagAeja besavA lAge, tethI A jagatamAM tenI kIrti bahu phelANI 6 che dharmathI sAmI sadda karyo, thApyo viNAyaka nAma; saMyama pAlI niramala,gaja marI devaloka ThAma. 7 te lokamAMhIM vyApI, gaNesa vinAyaka nAma; viparIta rUpa karI sadda, pUje rAkhI dhAma 8 siddhi buddhi nAme nArI de, lakha lAbha do putra mUDha mithyAti mAnavI, mAge gharanAM sUtra che 9 pachI saghaLAe tene sAdhamI bhAI lakhI tenuM vinAyaka nAma ApyuM, ane te vinAyaka paNa evI rIte pavitra saMyama pALI develeke gaye 7 che pachI A dunIyAmAM tenuM gaNesa ane vinAyaka nAma prasiddha thayuM, pachI le ke tenuM rUpa pheravIne pitAnA gharamAM tenI pUjA karavA lAgyA che 8 che tene siddhi ane buddhi nAme be strI hatI, tathA lakha ane lAbha nAme be putra hatA, ema mUrkha mithyAtvi leke mAnIne, tenI pAsethI potAnA vAMchita kAmonI jAcanA kare che 9 che - aDhAra daSathI vegalA, vItarAga guNavaMta; tehane punya pA mIye, sugati sukha anaMta 10 pavanavega tame sAMbhalo, kArtikeya vRtAMta, jina vacane jema bhAMkhIyuM, eka manA suNa sAMta 11 che je deva aDhAra pA5 sthAnake thakI dUra rahe che, evA guNavAna vItarAga devane pUra javAthI uttama gati tathA atyaMta sukha maLe che ke 10 che vaLI he pavanavega kArtikeyanuM varNana jaina zAstromAM jema kahyuM che, te tamane kahI saMbhaLAvuM chuM, te eka cittathI sAMbhaLajo ! 11 che DhAra mATI. suviveka vicArI juo, juo varatu svabhAva--e dezI. kArtikapura nagara bhaluMcha, agani Isa nAme che rAya; vimalamati te bhAmanIjI, umIyAM sarakhI kAya. pavanavege jANa jaina vicAra, karajo mithyAta parihAra pavanavega che e AMkaNI 15 kRtikA putrI rUDIjI, rUpe raMbha samAna; aSTAnikA vrata AcarIjI, mahotsava nRtyaja gyAna. 50 me 2 zrAvaka sAthe sudu dhaNajI, rAjA gayA vanamAMhIM. navaNa kIdhAM jinavara taNujI, upavAsa aSTamI tyAMhIM. 50 3 Page #283 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (270) khaMDa 6 ke. he pavanavega have tame jaina matane vicAra karIne, mithyAtvane tyAga karo. kArtika pura nAme eka suMdara nagara hatuM, tyAM agniza nAme rAjA hatuM, tene pArvatI samAna rUpALI vimalamatI nAme strI hatI ke 1 che tene raMbhA samAna rUpALI kRttikA nAme putrI hatI, teNe eka mahatsava pUrvaka nRtya gAyana sahIta aThAI mahatsava mAMDe che 2 pachI rAjAe paNa keTalAka zrAvake sAthe vanamAM jaI, jinezvarano snAtra mahotsava karI, AThamane upavAsa karyo che 3 che. kArtikA godaka leIjI, pitA bhaNI AvI tAma; tAta vAMde e niramaluMcha, sesa leje jina svAma. 504 sarIra dekhI putrI taNujI, rUpe mere rAya; kAma bANe karI tADIyejI, nRpacita vihavaLa thAya. 50 + 5. rAja sabhAe AvI karI, khaTa darzana teDI loka saiva sAMkhya beMdha pUchIyAjI, bhaTTa sanyAsInA thaka. 50 6. pachI eTalAmAM kArtikA paNa sugaMdhi pANI laI AvIne pitAne kahevA lAgI ke, he pitAjI, A nirmaLa jinezvara prabhunI zeSa che, te tame aMgIkAra kare che 4 che tyAM putrInuM adabhUta rUpa joI rAjAne tenA para meha thavAthI kAmAtura thaye thake AkuLa vyAkuLa thavA lAge che 5 ke pachI rAjAe sabhAmAM AvI, zaiva, sAMkhya, dha, brAhmaNa saMnyAsI vigere khaTa darzananAM lekene teDAvI puchayuM ! muja maMdira ratana upanyuMcha, kaheje kenuMre teha; pratyeka paMca darasanI kahecha, rAjA taNuM hoya eha. 5. 7 muni puchayA jina darasanI, kaho jati kehane strIratna; munivara bolyA nRpa suNejI, jaina mAraga kahyAM yatna. 50 8 | ciAda ratana vicAra ghaNejI, sAta cetana subha hoya; acetana sAta jANajI, ghara upanya strI ratana joya. 50 + 9 mArA gharamAM je ratna utpanna thayuM che, te ratna kevuM? tyAre te pAMce darzanavALA bolyA ke tenA mAlika rAjAja hoya che 7. pachI jainamatanA munine rAjAe puchayuM ke, he yatirAja mArA gharamAM utpanna thaeluM strI ratna kevuM? tyAre munie kahyuM ke, he rAjA jaina matamAM ratnanI je vAta kahelI che, te tamane saMbhaLAvuM chuM . 8. cauda ratnanuM jina zAstromAM te ghaNuM varNana che, temAM sAta ratna cetata kahyAM che, ane zAta acetata kahyAM che, mATe have te ghare utpanna thaelA sI ratnane tame pote vicAra karI jue che 9 che vacana suNI bhUpa kepIcha, niMdhA tihAM muni teha; deze na rahevuM ama taNejI, jAjo sahu jaina che. 50 10 , munivara tihAMthI cAlIyA, dakSiNa deza majhAra; pApI rAjA paraNajI, putrI kIdhI ghara nAra. 5 11 che Page #284 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (271) agniza kAmAMdha thai, putrInuM bhegave bhega; garbha rahe kanikA udarejI, janaka taNe saMjoga. 50 12 te vacana sAMbhaLI rAjA gusse thaI sAdhunI niMdA karavA lAgyA, tathA hukama karyo ke, kaI jainIe mArA dezamAM rahevuM nahIM ! 10 | pachI muni te tyAMthI vihAra karI dakSiNa dezamAM gayA, ane te pApI rAjAe te pitAnI putrI sAthe paraNI tene pitAnI strI karI che 11 che have te agniIza rAjA kAmAMdha thaI pitAnIja putrI sAthe bhega bhegavavA lAgyuM, ane tema karatAM pitAnA saMjogathI te kRttikAne garbha rahyo che 12 pure mAse suta janamIyejI, kArtikeya tehanuM nAma rUpe saha leka raMjIyAjI, mahotsava kIdho abhirAma, 50 13 putra jaNI eka niramalIjI, viramati nAme sAra rUpa saibhAge AgalIcha, kArtikeya sama mahAra. 50 14 koca nAma narapati bhalo, rahIDa nayarane rAya; vIramatI paraNAvI tehane, mahatsava karI uchAha. 50 15 mAsa saMpUrNa thavAthI teNIe eka putrane janma Ape, tenuM nAma kArtikeya pADayuM, ane tenuM manahara rUpa joI lokee khuzI thaI nagaramAM mahotsava karyo che 13 . pachI eka vIramatI nAme putrIne kRttikAye janma Ape, ke je rUpa tathA lAvaNyathI kArtikeya sarakhI ja hatI 14 pachI vIramatIne AnaMda pUrvaka mahotsava karI rahIDa nagaranA kauca nAme rAjA sAthe paraNAvI che. 15 che koca paraNI nija gAme gojI, vIramatIne laI tAma; kArtikeya bhaNavA mUkIjI, gurU pAse paDhI zAstra jama. 5 16 nIsAlIyA te aneka bhANejI, saddha sAthe rame vaLI teha , eka divasa sukhaDI AvI, masAlathI ghaNI jeha. 50 me 17 lADu khAjo ati ghaNAMjI, mevA mIThAI apAra; vastra AbhUSaNa ApatAMjI, paheryAM saghale teNI vAra. 50 me 18 pachI te kauca rAjA vIramatIne paraNane pitAne gAma gaye, ane ahIM kArtikeyane guru pAse vidyA bhaNavA muka, ane tyAM keTalAka zAstro te bhaye che 16 che tyAM nizALamAM ghUNA nizALIyAo bhaNatA hatA te saghaLAnI sAthe te paNa bhaNate ane ramato hato, have eka divasa saghaLA nizALIyAone pitA potAnA zALathI khAvA vAste sukhaDI AvI hatI je 17 che jemAM lADavA, khAjA, vigere ghaNI jAtanA mevA mIThAI AvyuM hatuM, te dIvase teo saghaLA suMdara vastro ghareNAM vigere paNa paherI lAvyA hatA ke 18 sukhaDI vaheMcI Apa ApaNIjI, nIzAlIye aneka kArtikeya bhAI tume lejI, mozALanI che pratyeka. 50 19 Page #285 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (272) khaMDa 6 The. kArtikeya keDAmaNajI, varSa cadane kumAra ghare AvI vege puchIyuM, muja kaho mAya vicAra. 5 20 amane mosAlanI sukhaDI, navI Ave kAMI mAya; azupAta mAtAe karyo, manamAMhe duHkha ghaNuM thAya. 5o | 21 ! teo saghaLA nizALIyAo eka bIjAne sukhaDI veheMcavA lAgyA, ane kArtikeyane paNa kahevA lAgyA ke, A sukhaDI amArA saghaLAnA masAnI che, mATe tame paNa le che 19 che te cauda varSanI umarane manahara kArtikeya kuMvara ghera AvI pitAnI mAtAne sALa saMbaMdhI vRtAMta puchavA lAge 20 ke teNe mAtAne puchayuM ke saghaLA nizALIne me sALanI sukhaDI AvI che, ane mane kema nathI AvatI? te sAMbhaLI tenI mAtA atyaMta dukhI thaI AMkhamAMthI AMsu pADavA lAgI. 21 kRtikA bole suta sAMbhalojI, karma kANI kahyuM kema; ghATa na Ave kahetAM ghaNuMcha, puchIsa mAM valI tema. 50 rara che suta bolyo mAtA suNe, te jamaNuM ame Aja; jevuM hoya tehavuM kahojI, muja AgaLa choDI lAja, 50 ra3 mAtA kahe tuja taNe pitAjI, muja bApa tehaja hoya; anyAya kIdho rAjAe ghaNejI, bApa bene seya. 50 24 chaThThA khaMDanI AThamIjI, DhAla kahI suvizAla raMgavijayano ziSya kahejI, nemavijaya maMgala mAla. 50 25 5 pachI kRttika putrane kahevA lAgI ke, he putra huM mArA karmanI zuM vAto tArI pAse kaha? kahevAne ghATa nathI, arthAta kahevuM yogya lAgatuM nathI, mATe tAre te mane - puchavuM nahIM 22 che tyAre putra bolyo ke he mAtA, jevI vAta hoya tevI zarama cheDIne mane kahI saMbhaLAve, ane te kaheze teja huM bhajana karIza ke 23 che tyAre mAtAe kahyuM ke, he putra je tAre pitA che, te ja mAro paNa pItA che, A rAjAe atyaMta ayukta kAma karyuM che, kemake ApaNe bannene ekaja pitA che. 24 evI rIte chaThThA khaMDanI AThamI DhAla vistAra pUrvaka kahI, raMgavijayanA ziSya nemavijayane maMgaLakanI mALA thaje che 25 che kArtikeya naMdana kahe, sAMbhale merI mAya; kAma nivAryo keNe nahIM, eha je anyAya. 1 adhaTa mAna eNe kI, ke nahIM ho tava dharma pApI anyAyI chavaDA, te bAMdhe nija karma 2 mAta kahe suta sAMbhale, munivara gurUrAya; teNe ghaNI pare prIcho, tAhI kIdhe anyAya che 3 pachI kArtikeya pitAnI mAtAne kahevA lAgyuM ke, A anyAya kAma karatAM mArA Page #286 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. ( 273 ) pitAne koIe dhAryo nahIM? 5 1 ! vaLI A pApI anyAyI jIve peAtAnA kama jaze je ajItu kAma kIdhu te vakhate ahIM kAi satya dharmI hatA ke nahIM? dhArA te sAMbhaLI mAtA kahevA lAgI ke he putra, eka mahAgurU munirAje tene ghaNuA samajAvyeA, paNa teNe te na mAnatA anyAyaja karyo // 3 // DhA navamI. tehare vara vAghelAre vADIye utA-e dezI. kArtikeyare kahe mAtA muNA, kIhAM che munivara vaLI jananI bAhora sutajI sAMbhalA, jaina munivara hatA jehare, sAjana saddhArM suNajo eka manA ! e AMkaNI // 1 // tuja pitAere te niradhATIyA, ihAMthI gayA dakSiNa dezare; jihAM tuja tAtanI ANu kare nahIM, lArka sahu jidharma sisare. sAra mAta kahe| te AcAra kehevA, jehanA AvA nimala dharmare, rAjA anyAyere jeNe vArIyA, dUSaNa rahita kare che kamare. sA. // 3 // hai. sajjanA tamA saghaLA eka cittathI sAMbhaLajo. pachI kArtikeye mAtAne puchyu ke evA muni hAla kyAM che? tyAre mAtAe kahyu' ke, he putra, te jaina muni hatA temanI hakIkta tu' sAMbhaLa // 1 // te muniene tArA pitAe kahADI mukavAthI, te ahIMthI nIkaLI jyAM tArA pitAnu zaja nahIM hatuM, evA dakSiNa dezamAM gayA, ane tenI pAchaLa sadhaLA jaina leAkeA paNa cAlyA gayA // 2 // pachI kAtikaiya mAtAne kahevA lAgyA ke, je sAdhunA AvA pavitra dharma hatA, vaLI jeNe rAne anyAya mArgathI vAryo, vaLI je hamezAM doSaNa vinAnA kAme kare che, temanA AcAra (vyavahAra) kevA che te kahA // 3 // kumarane mAta kahe tume suNA, ceAvisa parigrahathI te dUrareka nigraMtha sAJA te gurU jANIye, mAha mada TAlaNa te kahyA sUre. sA N 4 AdhA muhapati mAlA kara dhare, tapa jaya sajamanAM te gehare, doSa betAlIsa TALI AhAra kare, aMtarAya batrIsa pAle tehare. sApa vacana ehavAre suNI mAtA taNAM, vairAga upanyA sutane aMgaraka kSamA karIne tihAMthI nikalyA, munivara gurUne jovA raMgare. sA // 6 // pachI mAtA kuvarane kahevA lAgI ke, te sAdhue cevIsa jAtanAM parigrahathI te cheTAja rahe che, vaLI jeNe mAhu mA zUrA thaIne nAza karyo che, evA nigraMtha sAdhuone sAcA gurU jANavA // 4 // vaLI te hAthamAM Aghe, mahupati tathA mALA rAkhe che, tema te tapa japa ane sayamanAM aa sthAnaka rUpaja che, vaLI te betAlIsa prakAranA doSa rahita AhAra kare che, tathA batrIsa prakAranA atarAya pALe che !! 5 / / mAtAnA evA vacanA sAMbhaLI kArtikeyane vairAgya utpanna thavAthI te tyAMthI peAtAnA manamAM utsAha lAvI zAMta paNe te muniene maLavA vAste cAlatA thaye! // 6 ae 31 Page #287 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (274) khaDa 6 . dakSiNa deza kArtikeya gayA, vAMdhA jaine muninAM caraNu dIkSA mAge zrIgurUnI kane, saMsAra sAgara svAmi taraNure. sA. us gurU tava bAlyA vaccha tume sAMbhalA, dIkSA mAraga dura tehare; tume che| bAlaka laghumatinA dhaNI, navi sacavAye sAdhu-patha jere. 8 ati Agraha karI sajama lIyA, cAritra Acaryu* pAMca prakArare; gurUnI sevA zAstra bhaNe ghaNAM, rAga dveSa tajIne ahaMkArare sA AkSA pachI kArtikeye dakSiNa dezamAM jai, muninAM caraNane namaskAra karI, temanI pAse A sa'sAra samudramAMthI tAranAra dIkSAnI mAgaNI karI ! cha ! tyAre gurUe kahyu ke, he vatsa, dIkSAnA mArga bahu kaThaNa che, vaLI tame bALaka ane alpa buddhi vALA che, mATe tamArAthI sAdhuonA mArga zI rIte sAcavI zakAze // 8 5 puN pachI ghaNA AgrahathI teNe pAMca mahAvrata sahita dIkSA lIdhI, ane gurUnI sevA karatA thakA, tathA rAga, dveSa, ahaMkAra vagerenA tyAga karI te zAo bhaNavA lAgyA | 9 || kRttikA nArI putra vijogathI, Arata dhyAne tajIne dehare; vyaMtara gatimAM jIva jai upanyA, sukha vilase tihAM tehare. sA0 10 vihAra karatAM kArtikeya muni, rAhiDa nagare pAtyA jamare, jyeSTa mAsa amAvAsyAne dine, pAraNu karavAne te tAmare. sA. 11 iyA pathikI bhUmikA zeAdhatA, mAna trati muni adhIsare; *oca rAjAnI saMpta bhUmI tale, sutA rANI khAle sIsare. sA|12| have te kRttikA strI putranA viyAgathI ataradhyAne marIne vyaMtara gatimAM upanI, ane tyAM sukha bhAgavavA lAgI / 10 / pachI te kArtikeya muni tyAMthI vihAra karatA karatA, jeTha mAsanI amAsane divase pAraNu karavAne nimitte hiDa nagare gayA / 11 / / tyAM mArgamAM jIva jatuenI jayaNA karatA, tathA mauna vRttithI cAlatA cAlatA kaugna rAjAnA mehela nIce AvyA, jyA te rAjA potAnI rANInA kheALAmAM mAthu rAkhI sUtA hatA ! 12 // bhaganIe bhAi tihAM dekhIyA, munivara sAdhunA rUpare; bhAI jANIne mAha vyApIyA, esIse marmIka dharI pare. sA. 13 vIramatI rANI heThI utarI, bAMdhavane kayA re praNAmare; AliMgana Tvei dhaNu' bhIDIyA, pAheAMcA bhAi ApaNe dhAmare. sA14 krIca rAjA tihAM tava jAgIyA, rANI kIhAM gaI kaheA Ajare, duH maMtri tihAM tava ema bhaNe, jue jue rANIne mahArAjare. 15 te rAjAnI rANI A kArtikeya muninI behena hAvAthI, bhAIne dekhatAMja sneha upajavAthI, teNe rAjAnuM mAthu esIkA nIce TekAbu // 13 u pachI te vIramatI rANI tyAMthI nIce utarIne potAnA bhAIne namaskAra karI, bheTIne tene kahevA lAgI Page #288 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (275) ke, he bhAI tame amAre ghera cAle che 14 che paNa eTalAmAM te kaMca rAjA jAgI uThavAthI kahevA lAge ke, rANI kayAM gaI? tyAre tyAM beThelA duSTa maMtrie kahyuM ke, he svAmi, A rANInA caritra te juo || 15 , khamaNe vaLage tuma rANI bhaNI, haste karI dekhADe tehare, kaca rAjAe kepI dhanuSya dharyuM, bANe bhedya munivara dehare. sA. 16 viSama bANa lAgyuM munine ghaNuM, bhUmi paDIye munivara svAmare; rAga dveSa maha mAna pariharI, mana dharI jinavaranA guNa grAmare. 17 viramatI te dekhI duHkha bhaya, bhAI taNe upanya sAgare; vilApa kare ati ghaNuM valavale, dhAjo sahu zrAvaka lokare. sA181 chaThThA khaMDanI navamI DhAlamAM, suNajo sahu bAlagopAlare; raMgavijayano ziSya epare bhaNe, nemavijayane harSa ujamAlere. 19 vaLI te maMtrie AMgaLI cIMdhIne kahyuM ke, he svAmi, A sAdhuDo tamArI rANIne vaLage che, te juo; te joI krauca rAjAe gusse thaI bANa mArI te munivarane ghAyala karyo che 16 che te bANa ghaNuM jeramAM vAgatAM ja te muni pRthvI para paTakAI paDyo, ane manamAMthI rAga, dveSa, moha, ahaMkAra vigerene tyAga karI jinezvara prabhunA guNa gAvA lAge arthAta vitarAgadevanuM smaraNa karavA lAge che 17 te vakhate vIramatIne ghaNuM duHkha thayuM, tathA bhAI saMbaMdhI dilagiri thavAthI te rUdana karatI bUmo pADavA lAgI ke, he zrAvaka leke, tame A vakhate madade Ave? 18 evI rIte chaThThA khaMDanI navamI DhAla, he bALagopALe tame sAMbhaLaje. raMgavijayanA ziSya nemavijayane ghaNe have thAya che ke 19 che kullA. viramati vilApa kare ati, mukha kare hAhAkAra bAMdhava e muja sohAmaNa, munivara e vrata dhArAnA vallabha bhAI uThe tame muja ghara leje AhAra, niradhAra huM benaDI, eka vAra dIo AdhAra 2che je vIrA tame bolase, te duHkha sukha kahuM vAta; pApI rAjAe zuM karyuM, haNIyo mAre ghAta che pachI vIramatI te atyaMta vilApa karatI moDethI hAhAkAra karatI kahevA lAgI ke, are amAre utama bhAI dIkSA laI munivara thayuM hatuM ke '1 che mArA vahAlA bhAI, tame uThIne mAre ghera AvI jame? huM tamArI AdhAra vinAnI benag, tene ekavAra belIne tame AdhAra kare che 2 he bhAI tame bAlase, te huM tamane duHkha sukhanI vAta karIza, are! A pApI rAjae zuM kAma karyuM? mArA bhAIne prANa lIdhe che 3 laghu vese saMyama gre, mUkI mAyane bApa roja riddhi sukha pariharI, khamyo parisaha tApa che 4 mAsa pAraNe pahatyA Page #289 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (276 ) khaDa De. muja dhare, bANe vIMdhyA zubha aMga; vedanA vyApI hase dhaNI, dave kIyA raMganA bhaga / 5 / jeNe peAtAnA nAnI umaramAM sayama laI, mA, mApa, rAja, dhana vigere sukhanA tyAga karI mahA tApa tathA parisaha sahana karyo // 4 // eka mahInAnA upavAsanu pAraNu karavA vAste te mAre ghera AvyA hatA, paNa A mANu vaDe tenu' a'ga vIMdhAi javAthI tenA kAmaLa agamAM ghaNI vyAdhi thatI haze, are! daivayeAge ra'gamAM bhaga paDyo ! 5 // DhAla dazamI. uThe kalAlaNI bhara ghaDA re-e dezI. ema vilapatI kaTe haiyuM hai, mIra phADaeN pADe pAka; hAhAkAra duvA dhaNA he, malIyA nagaranA loka, sAjana sAMbhalA hai, karma taNI e vAta // e mAMkaNI / 1 / mahIpati pAse AvIyA hai, jaNyA sahu tratAMta, kAma kIdhA meM pADuAe, duHkha dharere ekAMta. sA. // 2 // pApI matrIe Aja tA he, pharAvyA vRthA pApa; narakuM nidAna baMdhAvIyA hai, muni hatyAnA saMtApa. sA. / / 3 / / huM sajjane tame A karmanI vAtA te sAMbhaLeA, evI rIte te rANI rUdana karatI chAtI ane mAthuM kuTavA lAgI, tathA mUmeA pADI rUdana karavA lAgI, tethI tyAM hAhAkAra thavAthI ghaNA mANasA ekaThA thayA // 1 // eTalAmAM te rAjA paNa tyAM AvI paheAMcyA, ane jyAre tene upakSA vRtAMtanI khakhara paDI, tyAre teNe vicAryuM ke, A kAma ghaNu' mADu' thayu che, ema vicAri te duHkha pAmavA lAgyA // 2 // vaLI te rAjA vicAra karavA lAgyA ke, A duSTa matrIe Aje mane pApanA khADAmAM utArI, muninI hatyA karAvI, narakanu niyANuM adhAvyu` 5 3 5 jya'tarIye tava jANIyA hai, putrane kaTa apAra; vage karI AvI tihAM hai, pUrava mAya gaNudhAra, sA. // 4 // rUpa rakhyuM mayura taNuM hai, ubhI kArtikeya pAsa; mUrcchA pAmI munivara paDacA hai, lIdhA vRSTi nivAsa. sA. // 5 // mayUra cAlyA sAmI leine huM, vanamAMhIM che prAsAda; sitala jinavara dhruvanAhe, dIThe Tale viSa vAda. sA. // 6 // te vakhate te kArtikeya muninI mAtA ke, je prathama krALa karIne vyaMtarI thai hatI, tene peAtAnA putranA duHkhanI khakhara paDavAthI te tyAM utAvaLI AvI paheAMcI. 54 teNI tyAM mAranuM rUpa lai ubhI, tathA te murchA pAmelA munine vRSTi karavA lAgI. 5 pachI te meTara tyAMthI te munine lei uDaye, ane vanamAM ke jyAM sitalanAthajInu` devaLa hatu, ane je jovAthI dilagiri dUra thatI hatI, tyAM gaye // 6 // Page #290 -------------------------------------------------------------------------- ________________ . (277) dharma parIkSAne rAsa. tihAM mukya jati niramalo he, zrAvaka kare bahu seva; . mUcha gaI sAvadhAna thaI che, muni dhyAye jina deva. sAme 7 - karIya sanyAsI cana ciMtave che, anapekSA te vAra; pavanavega tame sAMbhalo he, bhAvanA saMkhepa vicAra. sA. 8 dhaNa kaNa zarIra athIra che he, nahIM thIra kuTuMba parivAra, rAja riddha sahu athira ache che, je vIja jhabakAra. sArA che to tyAM te munine mukavAthI zrAvake tenI bahu AsanA vAsanA karavA lAgyA, ane pachI mucha utaravAthI saceta thaI te muni jinezvara prabhunuM dhyAna dharavA lAge. 7 pachI te sanyAsI (munI) keTalIka anupekSA lAvI bhAvanA bhAvavA lAgyA, tenuM varNana he pavanavega tame sAMbhaLo? pATA A saghaLuM, dhana, anAja, zarIra, kuTuMba, parivAra tathA rAjanI lata vigere saghaLuM vijaLInA jhabakArA jevuM asthira che. 9 zaka sacIvane rAkhavA he, samaratha nahIM svamaraNa kAle prANIne jathA hai, siMha dha maga vaccha, sAra 15 cAra gati chava duHkha sahe che, kahetAM na laDuM pAra; dravya khetra bhava bhAve bhaLyo che, kALa te paMca saMsAra. sA11 che cAra gate jIva ekalo he, sAthe nahIM tihAM kAya duHkha sukha sahe te ekalo he, corAsI lAkha jeni joya. sA. 12 IMdra tathA pradhAna, sIMha ane mRganuM bALaka ema sarva prANI mAtrane maraNa kALe rAkhavA keI samartha nathI ke 10 che vaLI cAre gatimAM te jIva eTaluM to duHkha sahana kare che ke tene kahetA pAra paNa Ave nahIM te 11 che vaLI A jIva cAre gatimAM corAsI lAkha chavAjenimAM keinA paNa sAtha vinA duHkha sukha jogavato thake rakhaDyA kare che ke 12 che anya kalevara anya jIvaDe che, anya sadu parivAra janama janama te jusuyA he, meha ma kara lagAra. sA. 13 che zarIra ache sAta dhAtumeM he, mala mutra taNe bhaMDAra retane rUdhire upanyuM che, asuci deha mojhAra. sA14 mithyA mata avirata kaSAyanAM che, tehanAM bheda apAra; panara pramAda vaLI jogana he kamAva e dhAra. sA... 15 che , A zarIra judu, jIva de, vaLI saghaLe parivAra paNa judAja ane dareka janame janame prANa teo saghaLA judA judA che, mATe he prANi tame jarA paNa meha mamatA karaze nahIM 13 che. vaLI A zarIra, vIrya ane lehInuM baneluM mala, mutrAdi sAta prakAranI sucIthI (galIca vastuothI) bhareluM che 14 . vaLI mithyAtva, avirati tathA kaSAyenAM ghaNuM bhede che, vaLI jeganA paMdara prakAranA Azraye, vigere karmone AvavAnA dvAre che ke 15 che Page #291 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) khaDa 6. samakIta sudhe sajamahe hai, sumati gupati vara dharma; parisara savara upaje hai, sugati mugati hAya sarma. sA. // 16 5 cAra gatinA jIvane hai, nirjarA hAye savipAka; munivara svAmi tapa bale hai, nirjarA kare avipAka mA. 5 17 5 adhA madhya urdhva kahyA hai, traNa prakAre lAka; ucA rAja cAda taNA hai, traNase tritAlAM thAka. sA. // 18 / zuddha samakita ane sajama, sumati ane guptI e mATeA dharma che jethI savara prApta thai, sArI gatI temaja mekSa gati maLe che ! 16 5 cAra gatinA jIvane vipAka nirjarA thAya che ane munivarezane tapa baLe karI avipAka nirjarA thAya che !!1LA vaLI cauda rAja uMcAImAM adhA madhya ane urdhva ema traNa prakAranA leAka che. 18 nara bhava dulahe| jANavA he, dulaheA zrAvaka dharma, ratana traya vrata dulahe| he, mugati gamana jihAM sama~. sA0 5 19 kSamA mArdava Arjava guNa hai, sajama sAca tapa tyAga, satya nigraMtha trata pAlavuM huM, eha dharma taNAM dasa bhAga, sA.AranA DhAla dazamI chaThThA khaMDanI he, sAMbhalajo sahu kAya; raMgavijaya ziSya ema kahe hai, nemavijaya sukha hAya. sA. // 21 5 vaLI A cAre gatimAM manuSya bhava pAmaveA mahA kANu che, temAM paNa jaina dharma maLavA mahA muzkela che, temAM paNa vaLI meAkSane sAMdhavAnA upAya rUpa jJAna, darzana ane cAritrarUpI traNa ratnA teA mahA durlabha che ! 19 5 vaLI dharmanA kSamA, mArdava, Ava, sajama, sauca, tapa, tyAga, satya, nigra Mtha, ane vrata ema daza bhAga varNavelA che ! 20 ! evI rIte chaThThA khaDanI dazamI DhAla sapUNaeN thai, te huM zrotAjanA tame saghaLA sAMbhaLajo, raMgavijayanA ziSya temavijayane tethI ghaNuM sukha thaze ! 21 u budA soraThI. kArtikeya muni nAma, zubha dhyAna manamAM dharI; Atama dhyAye mukha hAya sugati mugati jIve varI ! 1 5 che. bhedhA niva jaya, teha zarIra chedana bhedana sahe; appA akhe bhAvajo tema, jema pAse muti rahe // 2 // pASANu hema dhRta dUdha, tilamAMhIM jema tela rahyA, karame vIMTacA e jIva, zarIra mela jinajIe kahvA / 3 / / pachI te kArtikeya muni uttama dhyAnathI kAla nirgamana karavA lAgyA, kAraNake Atma dhyAnathI jIva sukha maMtrI meAkSa padma meLavI zake che ! 1 5 java chedAI athavA bhedAI zakAtA nathI, pazu zarIranI te avasthA thAya che, mATe AtmAne Atma rUpe Page #292 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa (279) dhyAvavAthI mokSa maLe che 2 vaLI pattharanI sAthe jema zenuM, dUdhamAM ghI, tathA talamAM jema tela rahe che, tema A chava karmathI viMTAele che, ema zrI jinezvara prabhu kahe che ke 3 che ___DhAla agiAramI.. morA sAheba he zrI zizatalanAthake vinati suNe eka maraDI-e dezI. purUSAkAre he dhyAo AtamA sArake, zarIra mAMhai teja putale; jema kosamAMhi ha rahe taravArake, tema AtamA ati ujale 1 sAso sAse che rUMdhI karI tAke dazame duAre valI lIjIe; TAlIye ema ho saMkalpa vikalpa vicArake, mana nizcala dRDha kIjIye. 2 suda budha he cetana cidAnaMdake, kevala jJAna sarUpa che; sudha cipa he 6 valI siddha ke, parama beti sukha kUpa che3 vaLI AtmA purUSanA AkArane jANa, mIyAnamAM jema talavAra rahe che, tema A AtmA zarIranA pramANamAM zarIramAM rahe che ke 1 | pachI zvAso zvAsa rokIne tathA te zvAse zvAsane dazamA dvAramAM caDAvIne tathA saghaLI Adhi vyAdhino tyAga karI manane nizcala karavuM che 2 ke pachI A cetana zuddhi tathA buddhivALe ciMdAnaMda rUpa tathA kevaLa jJAnI thaI, parama ti rUpa sukha rUpI kuvAmAM nimagna rahe che. 3 ema ciMtavI ho Atama dhyAnake, kAtijya svAmi mana relI; samAdhi maraNe ho sAdhI dave kAla ke, sarvArtha siddhi vimana phalIpAka tetrIsa sAgara ho bhogavI Apake, madhya leke nerabhave lahI; karma haNIne he lahI kevala jJAnake sIva ramaNe varase sahI . po. deva sadu tihAM ho AvyA tatakAlake, pUjA mahocchava ghaNe karyo; loka e ho e AdaryuM tIthake, prasiddha sAmI mahImA vistaryo. 6 evI rIte chevaTe Atma dhyAna karo ke te kArtikeya svAmi AnaMda pUrvaka samAdhi maraNathI sarvArtha siddhi nAme deva lekamAM pahoMcyA che 4che tyAM tetrIsa sAgaropamanuM AyuSya bhogavIne madhya lekamAM manuSya bhava laIne, karmane nAza karI, kevaLa jJAna pAmI, mokSe jaze . pa . pachI tyAM saghaLA devee ekaThA thaI pUjA mahatsava karyo, vaLI saghaLA lekee tyArathI tenuM tIrtha AdaravAthI tene mahimAM va. 6 mAtA vyaMtarI ho teNe upAI vyAdhake, loka pIDA ghaNI kare; Ave jAtrAye ho je nara nArake, tehanAM rega saMkaTa hare che 7 mayura vAhano ho svAmi kArtikeyake, nAma kahI loka tIrthe jAye; viramatI bhaganIthI hoe bhAbalA bIjake, parvahavuM te dInathI thAye. zrI jinavara de he kahe sakala vicAraka, kumAra svAmi kArtikeya ta; pavanavega tuma ho e jANajo satyake, apara graMtha vistAra ghaNo lyA Page #293 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (28) khaMTha 6 The. pachI tenI mAtA tarIe lokomAM vyAdhio utpanna karI lekene duHkha devA mAMDayuM; paNa je strI purUSe tenI jAtrAe javA lAgyA, teonA duHkhane nAza karavA mAMDe che. 7 | pachI leke kArtikeyanuM mayUravAhanA nAma pADI tenI tIrtha yAtrA karavA lAgyA, tathA tenI behena vIramatIthI bhAI bIja nAmanuM parva cAlu thayuM 12 evI rIte kArtikeya svAminuM vRtAMta zrI jinezvara prabhue kareluM che, te vRtAMta che. pavanavega tamAre satya karI jANavuM, ane tene vadhAre vistAra bIjA graMthethI jANe che ke mithyAtvInA ho e vacana asArake manamAMhI thakI e TAla; bholA lokaja he bhUlA bhame gamArake, jinavara vacanaja pAla. 10 pavanavegane hA ANaMda bhayo tAma, samakata dhArI zrAvaka thaye; manovega mitrane karI praNAma ke vimAna racI leInIja gAme gayo.11 mane vega kahe he sAMbhale mitraka, zrAvakano dharma huM kadda; Adi samakita ho sudhare citake, sAta vacanathI dUra rahyuM che 12 vaLI mithyAtvIonA beTA vacanene tamAre cittamAMthI tyAga kare; kAraNake evA bheLA mUrkha loke A jagatamAM ghaNAM bhamyA kare che, tamAre mAtra jinezvaranuM vacanaja aMgIkAra karavuM che 10 che A saghaLe vRtAMta sAMbhaLavAthI pavanavegane ghaNe AnaMda thavAthI te samakata pAmI zrAvaka thaye ane pachI mane vegane namaskAra karI pitAnA vimAnamAM besI pitAne gAma gaye che 11 che paNa tenA gAma javA pahelAM mane vega tene kahevA lAgyA ke he mitra, huM tane zrAvakane dharma kahI saM. bhAvuM chuM, te tuM sAMbhaLa? pahelAM te zuddha samakata aMgIkAra karIne, sAta vyasanene tyAga kare che 12 . mula guNa che pAle AThaja nemake, kaMdamUla sadu parihare vrata pAle he zrAvakanAM bAraka, sAmAyika traNa kALa kare che 13. tithi parvaNI ho pAse kare suddhake, sacita vastu dUre taje, rAtri bhejana ho nivAre brahma caryake, pAle nava bheda sIla bhaje. 14 graha vyApAra he TAla pApAraMbhake, parigraha dRre TAlIye; vivAha Adeha anumata navideyade, ude AhArane nihAlIye. 15 vaLI ATha prakAranA mULa guNe pALavA, tathA sadhaLA kaMda mULa bhakSaNa nahIM karavAM, vaLI zrAvakanA bAra vrata aMgIkAra karI traNa vakhata sAmAyika karaluM che vaLI parva tithie pise kare, tathA sacIta vastune tyAga kare, vaLI rAtri bhojanane tyAga karI. nava prakAre brahmacarya pALavuM . 14 che vaLI ghara saMbaMdhI vyApAramAM pApa sahita kAryone tyAga kare, tathA parigrahane paNa cheDI devuM, vaLI vivAha aThikamAM 2 Adeza) upadeza nahI detAM, AdhA karma AhArane paNa tyAga kare che 15 Page #294 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (ra81) ekAdasa ho pratimA e sAraka, zrAvakanI suddhi kahI, sAMbhaLIne ho harakhe kumArake, pavanavege mana dRDha grahI. che 16 . pavanavega ho pavitra vratadhArake, jaina dharma lIdhe khare; deya mitraja ho AnaMda have sArake, bhavya chava dharma sneha dhare. 17. vrata pAlIne hA AyuSA aMtake, be mitra svarga gayA; pAmyA ati ghaNI ho devanI rikrake, devIsuM bhogasukhIyA thayo. 18 evI rIte zrAvakanI zuddha agyAra pratimA kahI sAMbhaLIne te pavanavega kumAra atyaMta AnaMda pAme, tathA manamAM daDha samakita aMgIkAra karyuM che 16 ! evI rIte pavanavege zuddha vrata laIne, jaina dharma aMgIkAra karyo, ane banne mitro bahu harSa pAmyA, kAraNa ke bhavya jI hamezAM dharma upaja prItI rAkhe che ke 17 che pachI te bane mitra vrata pALIne AyuSya saMpUrNa thaye svarge gayA, tyAM deva saMbaMdhi atyaMta riddhi meLavIne, devAMganA sAthe sukhethI bhegavilAsa bhogavavA lAgyA che 18 che avatarIne ho pAmase manuSyane janmake, cAritra pAlI jina taNuM; aSTa karamano he valI karIne ghAtake, mekSa lakSmI pAse ghaNuM. 19 hIravijaya sUrI he tapagaccha maMDANa ke, zubhavijaya ziSya jANIye; bhAvavijaya ho jagameM jayavaMta ke, siddhivijaya paramANIye che 20 che rUpavijaya ho rUpavaMta kahevAya ke, kRSNavijaya kara joDIne; raMgavijayane he praNamuM nisadIsa ke, aMga cha aMga moDIne. para1 khaMDa chaThe ho pUro thayo Aja ke, hAla agyAre suNe sahI; nemavijaye ho ulaTa mana ANake, vAta anepamameM kahI. che rara tyAMthI cavyA pachI teo bane manuSyano avatAra pAmI jaina cAritra pALIne tathA ATha ghAti kone kSaya karIne mokSa pAmaze . 19 che hIravijaya sUri tapagacchanA nAyaka thayA, tenA ziSya zubhavijaya, tenA jayavaMtA ziSya bhAvavijaya, tathA tenA ziSya siddhivijaya thayA che 20 ke tene manohara ziSya rUpavijaya, tenA ziSya kRSNavijaya, tathA tenA ziSya raMgavijayane huM hamezAM A chaThThA adhikAramAM aMga namAvine namaskAra karuM chuM ke 21 che evI rIte agyAra DhAlee karI saMpUrNa cho khaMDa pUro thaye, nemavijayajIe manamAM ulaTa lAvIne A ati suMdara vAta kahI che ke 22 it iti dharma parIkSA pAse chaThTho adhikAra saMpUrNa Page #295 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaDa 7 mA. khaMDa 7 mo. duhA. ekadA pATalIpura bhaNI, vihAra karatA ema; AvyA AryahastI sUrI, parivAre karI tema // 1 // vanapAlaka de vadhAmaNI, saMpratI rAnna bhaNI naya, salA sAtha leI karI, vaNa AvyA rAya ArA dvija AvyA sadhalA malI, suvAne upadeza; gurU kahe mULa che dharmanA, samakIta marma vizeSa / 3 / / che have eka vakhata AryasuhastI AcArya trihAra karatA karatA parivAra sahita pATalIpura nagaramAM AvyA // 1 // tyAM vanapAlake sapratI rAjAne vadhAmaNI devAthI, rAjA keTalAka parivAra sAthe laine AcAryane vAMdavA Avye // 2 // tyAM te manA upadeza sAMbhaLavAne saghaLA brAhmaNA paNa ekaThA thaine AvyA; tyAM gurUe evA upadeza dIdhAke dharmanuM mULa samakIta che !! 3 !! samakIta viSNu sivapada nahIM, sAMbhalo sahu kAya; ANu sa hita krIyA alapa, bahu phala dAyaka hAya. 4 jinavara deva susAdhu gurU, kevalI bhASita dharma; sahIye sudhAM sahIta, e samakItanA marma ||pA teNe kAraNu bhaviyaNa tume, vArI vikathA vAta; eka manAM avadhAro, samakItanAM avadAta||6|| vaLI huM zrotAjanA tame sAMbhaLajo, ke samIta vinA mokSa maLatuM nathI, jinezva ranI ANA sahIta theADI kIyA paNa bahu phaLa Ape che // 4 // jinezvarane deva, uttama sAdhune gurU, tathA kevaLI prabhue kahelA dharma, tene aMgIkAra karavuM, tenuM nAma samakIta // 5 // te mATe he bhatri prANIe tamA vikathAnA tyAga karI eka cittathI samakItane aMgIkAra karajo ! 6 r (282) DhAla pehelI. samudrapAla munivara jayA-e dezI. jaMbudvipa bharatakSetramAM, ete magadha deza manAhAra; sanehI. rAjagRhI nacarI rAjA tihAM, etA zreNika cekSaNA nAra. sanehI // 1 // saMprati rAjA sAMbhaleA, samakIta kathA suNa sanehI-e AMkaNI. buddhinidhAna vaDA putra che, etA nAme abhayakumAra; sanehI. sarva kalA kahI purUSanI, etA rAja dhuradhara dhAra. sa saM. / / 2 / arhadAsa zeTha tihAM vase, jehane ghara vItta bharapUra; sa citta udAra jina caracIne, duHkhI jana kare duHkha dUra. sa. sa. un vaLI huM saprati rAjA tame ahu buddhivAna che, mATe A samakItanI vAta tame sAMbhaLajo,ja`budvipamAM bharakSetramAM manahara evA magadha dezamAM rAjagrahI nAme Page #296 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (283) nagarI che, tyAM calaNa nAme strI sahIta zreNika rAjA rAjya karate hate che 1 tene moTo putra mahAbuddhivAna abhayakumAre nAme che, te purUSanI bahotera kaLAmAM pravINa, temaja rAja kArabhAramAM paNa mahA catura che . 2 che tyAM eka ahadAsa nAme zeTha rahetuM hatuM, jenI pAse ghaNuM dhana hevAthI te udAra citte jinezvaranI pUjA karIne, duHkhI mANasone dhana AdikanuM dAna daI sukhI karatuM hatuM ke 3 che ATha ramaNIzuM sukha bhegave, pALe te navavADe sIla sa0 samakata sudhuM sahe, dharma karato na kare DhIla. sa. saM4 giri vaibhAre ekadA, samAsa zrI mahAvIra sa. vanapAlake vadhAmaNI, pAse maitama svAmi vichara. sa. saM. 5 sAMbhalI saMtaLe subhapare, pRthvI patiye parabhAta; saMga mahA macchava karI vAMdavA, Abhe ANaMda aMga namAta. sasaM. 6 vaLI te ATha strIonI sAthe bhegavilAsa karate thake, nava prakAre siyaLanuM paNa rakSaNa karate; vaLI te zuddha samakita aMgIkAra karIne dharma kAryomAM jarA paNa pramAda karate nahIM 4 cheeka vakhate tyAM vaibhAra parvata upare zrI mahAvIra svAmi prabhu AvIne samosaryA, temanI sAthe gautama svAmi nAme moTA gaNadhara hatA, te bAbatanI vanapALake rAjAne vadhAmaNI ApI che 5 che te vadhAmaNI sAMbhaLI rAjA atyaMta khuzI thaye, tathA savAre moTA mahotsava pUrvaka, atyaMta AnaMda sahIta vAdavA javAnI taiyArI karavA lAgyA che 6 che pAMca abhigama sAcavI, bhagavaMta upara dharI bhAva; sa. vAMdI beThA vidhipUrvaka, kahe bhavajala tAraNa nAva. sava saM7 pUjA bhAva ANe cittameM, eto cotha taNo phala joya; sa. pUjo pagaraNa hAthe grahe, chaThTha taNe phala hoya. sa" saM0 | 8 . gamaNagamaNe phala ame, pAse Avye dazama phala jANaka satra davAlasa phala jinapase, pradakSiNe pakSa phala ANa. sa. saM. 9 pAMca abhigama sAcavIne tathA prabhu upara bhAva rAkhIne, vidhi sahita vAMdIne, te rAjA beThe, tyAM bhavarUpI samudramAMthI tAravAne vahANa samAna te prabhu paNa dezanA devA lAgyA che 7 che je mANasa jinezvaranI pUjAmAM cittathI bhAva lAve, tene cothanuM (apavAsanuM) phaLa thAya, tathA pUjA karavA mATe pUjAne sAmAna hAthamAM jhAlatAMja chaThThanuM phaLa thAyat8 (be apavAsa) cAlatA aThamanuM (traNa apavAsa) phaLa thAya, prabhunI pAse AvyAthI daza upavAsanuM phaLa thAya, tathA gabhArAmAM dAkhala thatAM bAra upavAsanuM phaLa thAya, ane pradakSiNA pharatAM paMdara upavAsanuM phaLa thAya che mAsa phala jina biMba dekhIce, 5majaNe sata upavAsa; satra sahasa phala vilepane kahyo, phula mAlAye lAkha phala tAsa. sa. saM. 10 anaMta phala gIta nRtyathI, ehavA phala suNI zeThe tAsa; sa nIma dhAryA traNa kALano, jina pUja vinA upavAsa. sa. saM. 11 Page #297 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (284) khaMDa ume. A occhava ehave, kaimudI kautikakAra; sa. suMdara veza sajI saMve, nagara bahAra Ave naranAra. sa. saM0 | 12 vaLI jina pratimAne jevAthI mahInAnA upavAsanuM phaLa thAya, tema majana karavAthI so upavAsanuM phaLa thAya, vaLI prabhune aMge sugaMdhi vilepana karavAthI hajAra upavAsanuM phaLa thAya, ane puSpanI mALA caDAvavAthI lAkha upavAsanuM phaLa thAya che. 10 vaLI gAyana tathA nATakathI anaMta phaLa thAya che; evA phaLonuM vRtAMta sAMbhaLIne te zeThe ahaMdAse traNa vakhata hamezAM jina pratimAne pUjavAnuM ane pUjA thAya nahIM te upavAsa karavAnuM nIyama lIdhuM che 11 che have eTalAmAM kaumudI mahotsava AvavAthI keTalAka strI purUSa, uttama vastrAlaMkAra paherIne zeheranI bahAra AvyA. 12 , khele ho mana khAtamuM, phakama kare rAjAna; satra kAti punamane dIne, gAo vajAo tAna. sa. saM. 13 che bAra varasane aMtare, paDade vajADe ema; sa 1 ahaMdAsa zeTha mana ciMtave, muja vrata raheze have kema. saM. 14 UMDuM manamAM AlecIne, Avyo zeTha nRpane pAse, sa, mitI AgaLa mUkIne, ubho araja kare ullAse. sasaM. 15. tyAre te vakhate rAjAe hukama Ape ke, he leke, Aje kArtaka suda punamane divase, tame saghaLA, rame, hase, gAo, vagADe, vigere aneka kIDAo sukhethI kare che 13 che evI rIte bAra bAra varSane AMtare rAjA paDe vajaDAvatA hovAthI ahadAsa zeTha manamAM vicAravA lAgyA ke, have mAruM vrata zI rIte raheze ! 14. evI rIte zeTha keTaloka uDo vicAra karyA bAda rAjA pAse AvI amulya motInuM bheTazuM daI ubhe rahI araja karavA lAge che 15 meM lIdhuM che vrata nema je, te tame jANo cho svAma; sa. Aja Adeza du eso, kevuM karavuM have kAma. sa. saM che 16 che dhana deIdhana dhana kahI, ene ghaNuM prazaMse rAja; sa. jina dharamI jayavaMta tuM, kara jaI gharanAM kAja. sasaM0 ke 17 cakI melI ciThuM dase, e subhaTa rahyA sAvadhAna; sa rAta paDI rAjA kahe, ene sAMbhala tuM paradhAna. sasaM. 18 che pahelI DhAla khaMDa sAtame, sAMbhaLajo sadu nara nAra; sa0 raMgavijaya kavi rAjane, nemavijaya jayakAra. sa. saM che 19 che he svAmi meM je vrata aMgIkAra karyuM che, te te tame jANo cho, ane Aje Ape A hukama karyo che, te mAre have zuM karavuM che te sAMbhaLI rAjAe tene keTaluMka dravya ApIne tathA dhanyavAda sahIta tenI prazaMsA karIne kahyuM ke, huM jaina dhama zrAvaka tAro hamezAM jaya thaje, ane tame tamAre ghera jaI gharanuM kAma kAja sukhethI kare che 17 pachI rAjAe cAre bAju subhaTanI cakI rAkhI, teone Page #298 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (285) sAvadhAna rahevA pharamAvyuM, pachI rAta paDI tyAre rAjA pradhAnane kahevA lAgyo. 18 evI rIte sAtamA khaMDanI pahelI DhAla, he zrotAjane tame sAMbhaLaje, ane tethI raMgavijaya kavIzvaranA ziSya nemavijayane jaya thaze ke 19 che cAle jovA jaIe, bele zreNika rAya; abhayakumAra valatuM kahe, nAve mAre dAyo 1. nArI jati malI tihAM, purUSa nahIM che cheka ApaNa kema jaIe tIhAM, manamAM dhare viveka che 2 iMdri pAMca jati jIke, te vinayI kahevAya; guNa vaMta kahIye te narA, sahu janamAM pUjAya che 3che , tyAre zreNika rAjAe abhayakumArane (pradhAnane) kahyuM ke, cAle ApaNe mahotsava jevA jaIe, te sAMbhaLI kumAre kahyuM ke, te vAta mane phAvaze nahIM 1 che tyAM saghaLI strIo ekaThI thaI che, kaI paNa purUSa tyAM nathI, mATe tame viveka sahita vicAra kare ke, ApaNe tyAM zI rIte jaI zakIye che 2 ke je mANase pitAnI pAMce iMdriya vazamAM rAkhI che, vinayavaMta kahevAya che, vaLI je mANaso saghaLAomAM pUjanIka thAya, tene ja guNavAna kahIye 3 che rAjA kahe paradhAnane, huM chuM Idra samAna; leke zuM karaze mane, balavaMta du rAjAno 4 pradhAna vilatuM ema kahe, abhimAna na kIje phoka paraja thakI sukha pAmIye, duHkha na dIje loka che 5 | valI narapati ema ocare, ghaNe na sIje kA ja; sUraja ugye ekalo, tArA jAye bhAja | 6 | tyAre rAjA pradhAnane kahevA lAgyuM ke, A vakhate te huM iMdri sarakhuM chuM, mATe ha evI rIte baLavAna rAjA hovAthI ke mane zuM karavAnA che? | 4 te sAMbhaLI pradhAne uttara ApyuM ke, he rAjA phekaTa abhimAna karavuM nahIM, kAraNa ke ApaNe ApaNI prajAthIja sukha pAmIye chIye, mATe prajAne duHkha devuM nahIM. pA tyAre rAjA pharIne be ke, ghaNuM leke ekaThA maLIne paNa mane baLavAnane zuM karavAnA hatA! kAraNa ke eka sUrya ugavAthI saghaLA tArAo nAza pAme che. dA pradhAna kahe narapati tame, badhusuM na kare vera; ghaNu malI kalyANa kare, ghaNAMthI upaje jhera 7 che te upare kathA ka, ' sudhana nRpanI vAta, vAto mana sItala kare, vAta kare utapAta 8 - tyAre pradhAne vaLI rAjAne kahyuM ke, Apane ghaNu leke sAthe vera karavuM gya nathI, kAraNa ke, ghaNA loko ekaThA thavAthI kalyANa thAya che, tema ghaNuM mANasa maLavAthI te jhera paNa varazAvI zake che ke 7 che have te upara huM tamane sudhana rAjAnI vAta kahuM chuM te sAMbhaLe; kAraNa ke, vAtethI citta ThaMDuM paDe che, tathA vAtathI ja manane saMtApa thAya che ke 8 " Page #299 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (286) khaMDa 7. DhADha vana. " kAsyA kAmanI kahe cAMdalA, cAMdA tuM che para upagArIre--e dezI. - hastInAgapura vara bhalo, rAja suyodhana tihAM rAyare; maMtrI purUSottama tehane, rAjA purohita kApila kahevAyare che ? jamaDaMDa nAme keTavAla che, rAjA beThA sabhA mojhArare, dUta AvI eka ema kahe, rAjA aridala A yuM apArare 2 dUtanuM vayaNa surNa eMsuM, rAjA bhRkuTI caDhAvI bhAre ghAo nisANe ghamakIyA, rAjA ko ripune kALare che 3 che hastInAgapura nAme eka suMdara zahera che, tyAM sudhI nAme rAjA hatA, tene purUSottama nAme maMtrI hatA, tathA kapila nAme purohita (gora) hato ke 1 che ane jamadaMDa nAme keTavAla hate have eka divasa rAjA sabhAmAM beThA hatuM, tevAmAM eka dUta AvI rAjAne kahevA lAgyuM ke, he svAmi, ApaNuM nagara upara eka gaMjAvara verInuM lakara caDI Ave che . 2. dUtanuM te vacana sAMbhaLI rAjA kodhathI kapALa caDAvIne gusse thaye, ane te kALa samAna rAjAe laDAinA DaMkA vagaDAvyA | 3 | haya gaya ratha pAyaka sajI, rAjA rAye prayANaja kIdhare; rAja nagaranI rakSA kare, rAjA jamadaMDane bhalAmaNa dIdhare che. 4 lazkara leI ari upare, rAjA bedu dala mujhe apAra; divasa ghaNuM tihAM lAgIyA, rAja sAMbhalo vAta vicAre che : jamaDaDe jasa uparA, rAjA rUDIpare prajA rAkhe; rAjakuMvara loka vaza thayA, rAjA yamadaMDa vaNaje bhAMkhere che 6 che pachI rAjA pote hAthI, ghoDA, ratha, tathA pAyadaLa ekaThuM karI laDAI karavA cAle, ane yamadaMDa koTavAlane nagaranuM rakSaNuM karavAnI bhalAmaNa dete gaye che 4 chehave te rAjAe verInA lazkara sAme potAnuM lazkara laI javAthI tyAM bannenI vacce josabaMdha laDAI cAlI, ane temAM ghaNAM divase nirgamana thayA, pachI je vAta thaI te tame sAMbhaLaje 5 che have ahIM jamadaDe prajA lekene pyAra kheMcavAthI loko saghaLA tene vaza thaI tenuM vacana mAnavA lAgyA che 6 che arijItI nRpa Aviye, rAjA sanamukha sahu leka jAya, rAjA pUche kuzala sadu, rAja kahe yamadaMDa pasAyare che 7 che vilaMba karI pUche valI, rAjA tumane ache samAdhire; yamadaMDanA parasAdathI, rAjA kasI nathI asamAdhire che 8 ciMtave bhUpati cittameM, rAjA rAjya sukhe je jayAre dUdha bilADI rAkhavI, rAjA che te pastAyare che 9 che Page #300 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. (287) have te rAjA verIne jItIne pAcho Avyo, tyAre saghaLA leke tene levAne sAmA gayA, tyAre rAjAe lokone puchayuM ke, tame saghaLA sukha sAtAmAM te che? tyAre leke kahevA lAgyA ke, yamadaMDanA pasAyathI ame saghaLAne AnaMda che vaLI rAjAe ghaDI vAra pachI pharI lekane puchayuM ke, tame saghaLA AnadamAM te che? tyAre loke kahevA lAgyA ke, ame saghaLA yamadaMDanA pasAyathI AnaMdamAMja chIe, amane kaMI duHkha nathI 8 che evuM sAMbhaLI rAjA manamAM vicAravA lAgyuM ke, je rAjA sukha cenamAM potAne kALa kahADavA vAste mANasane rAjya sepe che, tenuM rAjya, bIlADIne dUdha soMpavA jevuM thAya che, ane pAchaLathI te rAjAne pastAvuM paDe che 9 kuDa rAkhI manamAM ghaNo, rAja mana kare bhUpAla, iMgita AkAre oLakhe, rAjA jANe manameM koTavAlare 10 che maMtrI purohita bhUpati, rAja traNe maLI eka hAyare; yamadaMDane yamadhara bhaNI, rAjA mUkaNa vicAra karAyare che 11 che dekho darajana daramati, rAja pare jasa dekhyo na suhAyare; rAjA paradhAna purohita maLI, rAjA kukarama eha kamAyare che 12 pachI rAjA te kapaTa kiyAthI manamAM dveSa rAkhI uparathI mauna paNuM batAve, paNa koTavAla tenA AcaraNathI vAta kaLI gaye, ke rAjA mArI, adekhAI kare che ? pachI eka dahADe, maMtrI, purohita, tathA rAjA, e traNe jaNee ekaThA thaI yamadaMDane mArI nAkhavAne vicAra karyo che 11 che kavi kahe che ke, duSTa mANasanI nIca buddhi te tame juo. bIjAnI kIrti (yamadaMDanI kIrti) rAjA sahana karI zakato nathI, tethI ahIM rAjA, pradhAna, tathA pure hita maLI AvuM duSTa karma karavA lAgyA. 12 khajAno nija khosavA, rAjA madhya rAtre peThe tehare, kuDa kapaTa kare ghaNAM, rAjA aMte paDI mukha khehare 13 mudrA jaI pAdukA, rAja mukhe mUke leI khAtrare; dhana kADhe te dhasamasI, rAjA kAma kare eha kupAtrare che 14 khAtra mukhe visarI gayA, rAjA pAdukA mudrA kaIre; prAta same yamadaMDane, rAjA teDIne bhAMkhe soIre che 15 che pachI te traNe jaNAe madhya rAte pitAnA (zajAnA) khajAnAmAM pesI keTaluMka dhana coravAno IrAdo karyo, evuM kuDa kapaTa temaNe karyuM, paNa aMte temanAja maheDA upara dhULa paDaze ke 13 che te traNe jaNe khAtara pADI pitAnI vIMTI, jaI ane pADIo tenA mukha AgaLa bahAra mukIne aMdarathI utAvaLe utAvaLe corIne dhana kADhavA lAgyA che 14 che paNa pAchaLathI jatI vakhate te traNe vastu (pAvaDIo, vIMTI ane janoI) teo tyAMja bhulI gayA; have savAra thayA pachI rAjAe yamadaMDane teDAvI khAtaranI saghaLI vAta kahI che 15 che Page #301 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (288) khaMDa 7 me. re nirlajja tuM nagarane, rAjA rAkhe che rUDI rIta, Aja bhaMDAra phADI gayA, rAjA tuM suI rahyo nizcitare16 vastu sahIta je cArane, rAjA nahIM lAve mArI pAsare; cora taNe daMDa tujane, rAjA thAse sahI ema vimAsanA 17 | turata gayo mukha khAtrane, rAjA pAdukAdika payA dIThare; pAmyA cora te pApIyA, rAjA manamAMhIM harakha paIDare che 18 che are duSTa keTavAla, tuM nagaranI AvI ceka kare che ke? Aje A rAja bhaMDAra phADIne keIe temAMthI corI karI che, ane tuM AvI rIte naciMta thaI sUI rahe che zuM? e 16 mATe je te cerAelI vastu sahita cArane zodhI lAvI mArI pAse khaDe nahIM kare, te dhAraje ke, te coranI zikSA taneja thaze ! 17 turata te keTavAla jyAM bhaMDAramAM khAtra pADeluM hatuM tyAM jaI tapAsa karavA lAge, te tyAM pAvaDI Adika vastuo joI manamAM harakha lAvI vicAravA lAgyuM ke, te duSTa coro te hAtha lAgyA kharA! che 18 che koTavAla cita ciMtave, rAjA juo rAya ema karaMtare; te kahIye kehane jaI, rAjA suNaje sarva jana saMtare che 19 che. rAjA AgaLa AvIne, rAjA cAra na lAdhyo svAmare, kepe karI rAya ema kahe rAjA ehane mAre tala ThAmare che 20 malI mahAjana vinave, rAjA avadha dIje dina sAtare; cAra vastu ANe nahIM, rAjA manamAnI karajo vAtare che 21 che tyAre keTavAla manamAM vicAravA lAgyuM ke, rAjA pote ja jyAre Ama kare tyAre have ApaNe tene jaI kahevuM? che 19 che pachI keTavAla rAjA pAse AvI kahevA lAge ke, he svAmi cerane te kaI pate maLe nahIM, tyAre rAjAe gusse thaI hakama karyo ke corane badale A keTavAlane ahIM ja hamaNAMja mArI nAkho? rabA tyAre saghaLA mahAjane ekaThA thaI rAjAne vinati karI ke, he rAjA Apa koTavAlane sAta divasanI mehetala Apa, ane te arasAmAM je te mAla sahita cArane zodhI na lAve, te pachI ApanI IcchA pramANe karaje che 21 che kaSTa bhUpe kahyuM karyuM, rAjA parajAnuM rAkhyuM akSare; yamadaMDa sahu AgaLa kahe, rAjA suNaje eka vacanare ke 22 che rAjAnuM mana ehavuM, rAjA kahone have kIje kema mahAjana kahe bIjo rakhe, rAjA nyAyine thAse khemare 23 - paramezvara pakSa nyAyane, rAjA karase sahI jANe sAcare; hAla bIjI khaMDa sAtame, rAjA nemavijayanI vAcare che 24o pachI rAjAe mahA mehenate te vAta kabula karI prajAnuM mana rAkhyuM, tyAra pachI yamadaMDa ekAMte saghaLA lekene kahevA lAgyuM ke, he leke, tamo mArI eka Page #302 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (289) vAta sAMbhaLaje che 22 me lekene saghaLI vAta kahI samajAvI teNe kahyuM ke, huM loke, rAjAnuM pitAnuM mana jyAre AvuM che, tyAre huM zuM karI zakuM? tyAre prajA janee tene himmata ApI ke, tAre bIvuM nahIM, je mANasa nyAyi hase tene vALa paNa vAMke thavAne nathI | 27 che paramezvara paNa nyAyane ja pakSa karaze, ane sAcI vAtathI ja kAma thaze. evI rIte sAtamA khaMDanI bIjI DhAlamAM nemavijaye saghaLI vAta kahI che 24 saTha paNe saghale phare, cAra gaSaNa kAja; pahele divasa sabhA gaye, tava pUche mahArAjA cora na lAvyo reTA, jamadaMDa kahe naranAtha ThAma ThAma meM joIyA, cAra na Avyo hAtha me 2 evaDI vAra kihAM rahe, kahe koTavAla te vAra; kathA eka kaheto hato, sAMbhaLatAM thaI vAra che 3 che jeNe maraNa tuja visaryuM, te kahe mujane vAta; utpAtakI bu karI, kathA kaheze sAta che 4 pachI te upara uparathI cAra zodhavAnu bAnuM batAvavA vAste nagaramAM pharavA lAgyo; pachI pihele divase jyAre te rAjasabhAmAM gaye, tyAre rAjAe tene puchayuM are eraTA, ha tuM carane zodhI nathI lAge te sAMbhaLI yamadaDe kahyuM ke, he rAjA me saghaLI jazee tapAsa karI, chatAM haju carane paNa maLatuM nathI. 2 tyAre rAjAe puchayuM ke, ATale vakhata tuM kyAM hatA, tyAre keTavAle kahyuM ke, eka mANasa kathA kahetuM hatuM, te sAMbhaLatA sAMbhaLatAM mane vakhata lAge che 3 che tyAre rAjAe kahyuM ke, je vAta sAMbhaLavAthI tuM tArA maraNane paNa visarI gaye, te vAta mane kahI saMbhaLAva, have te koTavAla pitAnI tarka buddhithI rAjAne sAta vAta kahI saMbhaLAvaze ke 4 che DhAtranI. araNika munivara cAlyA gocarI-e dezI. kahe kathA yamadaMDa yuktisuM, sAMbhaLa rAya sudhare, manamAMhIM jANe yamadaMDa ja valI, pAme kimI pratibodhare. kahe kathA che e AMkaNI 11vanamAMhIM eka moTo sarovara, sajala kamala vistArare; tenI pAse sarale ati uco, tarUvara ache udArare. kahe che ? hiMsa ghaNa rahe che tarU upare, vyAdha taNe nahIM lAge vele aMkura tasa male dekhI, vaDe haMsa kahe mahAbhAre, ke je 3 che pachI yamadaMDa vicAravA lAgyuM ke, A mArI kathAthI rAjA kaMika pratibodha pAme to hI, ema vicArI teNe kahyuM ke, he sujodhana rAjA je vAta huM kahuM chuM te sAMbha 37 Page #303 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) khaMDa me, Laje che 1 vanamAM eka moTuM sarovara hatuM, temAM ghaNuM pANI tathA kamaLe paNa dhaNu hatAM, tenA kAMThA upara eka bahuja uMcu, sidhu, ane mane hara vRkSa hatuM. 2 te jhADa upara ghaNuM hasa rahetA hatA, tene mAravA vAste pAradhi ghaNuM mehenata karatuM hatuM, paNa tene keAI lAga phAve nahIM paNa eTalAmAM te jhADanA thaDanA mULamAM eka velAne aMkuro ugate jovAthI moTe haMsa badhA hasone kahevA lAge che ke je caMcupuTe karI aMkura che, te tamane sukha thAya, vadhatI vadhatI ehaja velanA, thAse tuma dukhadAyare. ka. 4 tarUnA haMsa hasyA savi tehane, bikaNa mATe tuM vRddhare; ema sAMbhaLI mana karyuM teNe, pAmase ApaNuM kIdhu. ka. 5 kALe vadhI te sabalI velaDI, jaI lAgI tarU sAsare te vyAdha caDiye te avalaMbIne, nAkhyo pAsa jagI re. ka. 6 hase, tame A velanA aMkuzane je tamArI cAcAe karI hamaNAM ja kApI nAkhaze, te tame sukhI thaze ane je A velane vadhavA deze, te te tamane ja duHkhadAI thaI paDaze ke 4 che. tyAre te saghaLA hase te vRddha haMsanI hAMsI karI kahevA lAgyA ke, tuM Dokare te mahAbIkaNa che, te sAMbhaLI te hase mauna dharI vicAryuM ke, teo pitAnuM kareluM bhagavaze ! 5 che tyAra pachI keTaleka vakhata gayA bAda te velaDI vadhIne cheka vRkSanA mathALA sudhI pahoMcI, tyAre te pakaDIne zikArIe te jhADa upara caDIne jALa pAtharI | 6 | cuNa karIne sAMje haMsa saghalA, pAse paDIyA Ayare AkaMda karatAre pUche vRddhane, chuTaNa taNe upAya. ka. | 7. jevana mada matavALA murakha je, nava mAnyuM muja vaya; teha taNAM phala e che pratyakSa, dekho ApaNe nayaNare. kao | 8 | aNajANe athavA paramAde, kAraja viNaThuM saMbhAre; pache prayAsa hoye viphala sAlo, jala geye bAMdhI pALare. kamalA pachI saMdhyAkALe te saghaLA hase caNIne AvyA, ane jhADa upara besatAM ja jALamAM lapeTAI javAthI rUdana karatA tyAMthI chuTavAne ilAja pelA vRddha haMsane puchavA lAgyA che. 7 che tyAre te vRddha hase kahyuM ke, tamee te vakhate juvAnInA madamAM rahI mAruM vacana mAnyuM nahIM, te have tenuM A pratyakSa phaLa najaronajara joI che 8 che je kAma ajJAnapaNAthI ane ALasathI nAza pAme che, tenA upara sudhAravAne pAchaLathI mahenata karavI te pANI cAlI gayA bAda pALa bAMdhavAnI mAphaka phekaTa che . 9 dina vacane bole e dAdAjI, tame cho buddhi nidhAna; dayA karI nija bALaka upare, dIje vaMchita dAnare. kao | 10 | Page #304 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (2) prANa rahita sarIkhA thaI raheje, saghaLe mAnI sIkhare, parabhAte dekhI te pApIyA, ciMte bhAMgI bhIkhare. kai che 11 che haMsa sakalane heThA nAkhIyA, uDacA te samakAlare; mAnyuM vacana vaDAnuM temaNe pAmyA sukha visAre. * 5 12 ! tyAre saghaLA hase dIna vacane kahevA lAgyA ke, he dAdAjI, tame mahA buddhivAna che, mATe ame bALaka upara meherabAnI karI kaMIka upAya batAvI IcchIta dAna 10 che tyAre vRddha hase kahyuM ke, have tame saghaLA jIva vinAnA jevA thaIne paDI raheje, pachI te saghaLAe te zIkhAmaNa mAnI maDAnI mAphaka thaI beThA, pachI savAre te pAradhI teone joI vicAravA lAgyuM ke, have Aja to mArI bhUkha bhAMgI kharI ! 11 che ema vicArI te saghaLA haMsAne teNe jALamAMthI chuTA karI nIce phagAvyA, ke turata teo saghaLA uDI gayA, evI rIte je teoe meTAnuM vacana mAnyuM che teo sukhI thayA che 1ra che gAyA-dIhakAlaMThIyAnachu, pAyaveniruvadave / muaochAvaNI, nApaNAma che ? eka nIraupadrava jhADanA muLamAM ugelI vela je prathamathI kahADI hatI te banne taraphathI tame nirbhaya hatA me 1 - gAthA eha kahI che vaDe hase, samaje rAya mayAre; kathA pahelI saMpUraNa e kahI, samaje zAtA dayAlare. kao | 13 . sAtamA khaMDa taNI, DhAla trIjIye, samajAvyA rAya sujANa; ragavijayane ziSya ema kahe, nemavijaya paramANare. 14 vaLI e gAthA te moTA hase kahI che, te he rAjA tame vicArI leje, evI rIte pehelI kathA saMpUrNa thaI, te he dayALu zrotAjane tame samajI lejo 13 evI rIte sAtamA khaMDanI trIjI DhAlamAM raMgavijayanA ziSya nemavijaye te rAjAne sArI rIte samajAvyuM ke 14 . (aa, abhiprAya pUcho nahIM, durAgrahavata nariM; magaselI bhIMje nahIM, varase puSkara vaMde mA, bIje dIna A vaLI, pUche tema mahIrAya; kathA eka kahetuM hatuM, te muja AvI dAya . 3 kaIka nagare kuMbhAra eka, khANa khaNI mana khaMta, bhAjana nipajAvI bhalAM, vecI thayo dhanavaMta che 3 che paNa te durAgrahI rAjAe te gAthAne bhAvArtha pucha nahIM, kAraNa ke magaselI pANe e te kaThora hoya che ke, puSparAvarta meghathI paNa bhIjAte nathI 1 vaLI bIje divase paNa koTavAlane AvatAM vakhata thavAthI rAjAe puchavAthI teNe kahyuM ke, Aje paNa mane eka kathA sAMbhaLatA vakhata lAgyA. te e ke, je 2 che. Page #305 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (292) khaMDa 7 mA. kAika zeheramAM eka kuMbhAre manamAM civaTa rAkhI eka mATInI khANu khedIne tenA vAsaNA nipajAvI vecIne te khUba paisAdAra thayeA // 3 // bhuvana karAyu' ati bhallu', putra vivAhaja kIdha; jAcaka jana satASIyA, nagara thayA prasiddha // 4 // mATI khaNuvA eka dina, gayA khANu mAjhAra, tA tuTI upara paDI, gAthA kahe ku'bhAra / / 5 / / jethI teNe rahevA vAste eka sudara ghara badhAyu, tathA putranA vivAha paNa dhAmadhumathI karyAM, vaLI jAcakeAne dAna ApavAthI nagaramAM tenI kIrti phelANI 5 4 5 pachI eka dahADA te mATI kheAdavA vAste khANamAM gayA, tyAM mAthethI bhekhaDa tenA upara tuTI paDavAthI te kubhAra eka gAthA kahevA lAgye // 5 // gAya -neLamilAima / neLa temanAyo tenameyAmanA | bAyaMsananamaryuM // 6 // jeNe karIne mArI bhUkha bhAgI, tenIja pAse hu AvyA te teNeja mArI pITha bhAgI nAkhI, teA have mAre ketu' zaraNu levu' // 1 // kathA kahI nija dhara gayA, samajyA nahIM rAkhana; trIje dina kathA kahe, te suNuo sAvadhAna / 6 / evI rIte kathA kahIne kATavAla peAtAne ghera gayA, paNa te rAjA temAM kaMi samaye nahIM, vaLI trIje divasa AvIne paNa te kathA kahevA lAgyA, te huM zrotAjanA, tame sAvadhAna thaine sAMbhaLajo ? // 6 // DhAla cothI. kha'gAleA rAga. deza pAMcAla kAMpilapura sAra, sudharamA rAjA siradAra, suNA vAratA. jaina dharama upare tasu rAga, matri jayadeva che cArvAka. su. // 1 // zatru teNeA parAbhava Nu, cAlyA narapati nigraha jA; mu jItI nagaramAM Ave jama, peAla vaDI paDI AgaLa tAma. su. ArA apazukana jANI niradhAra, bAhAra rahyA rAja teNI vAra; su. utAvalI kIdhI te peAla, pese bIje dina karata kalAla, su|| 3 pAMcAla dezamAM kAMpalapura nAme nagaramAM eka sudharmA nAme rAjA hatA, te rAjAne jaina dharma upara prIti hatI, paNa tenA jayadeva nAme matrI nAstika hatA / 1 / / eka vakhate te rAjA zatrunA nAza karavA vAste laDAI karavA gayA pachI jyAre jItIne pAche. nagaramAM te rAjA AvatA hatA, tyAre zeherane eka phATA daravAjo tuTI paDyo // 2 // te apazukana joIne rAjA nagaramAM na AvatAM pAcho vaLI nagaranI bahAra rahyo, pachI bIje divase ekadama te pALa (daravAje) pAchI banAvavAthI te rAjA Anada sahita praveza karavA lAgyA aa kA Page #306 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. (293 ) O paDI vaLI timahIja te pALa, matrI karAvI deI bahu mAla; su. trIje dIne pese java bhUpa, punarapI thayA teha sarUpa, su|| 4 // maMtrI kahe rAjana avadhAra, kAIka sUra kepcA suvicAra, su nija hAthe mANasa eka mAra, tehane rUdhire jo doje dhAra. su. ApA teA nizcaya e thAye svAma, avara pUjA bali nAve kAma; su bhUpa bhaNe hiMsA jihAM haiAya, teha nagarasuM kAma na kaiAya. su // 6 // te vakhate paNa teja pALa paDavAthI, maMtrIe ghaNuM dhana kharacI pAchI te pharI banAvarAvI, vaLI trIje divase jyAre rAjA praveza karavA lAgyA, tyAre paNu temaja anyuM arthAta te paDI gai // 4 // tyAre mAtrie kahyu ke, he rAjA, kharekhara kAi deva kApAyamAna thayA che, mATe tAre pAtAne hAthe eka mANasa mArI, tenA lehInI dhAra kare te te kAma thAya, emAM bIjuM kaI pUjA maLidAna kAma Avaze nahIM; te sAMbhaLI rAjAe kahyu ke, jyAM hisA hAya, tyAM yAre paNa dharma hotA nathI, tema hiMsA thAya te nagaranu` paNa amAre kAma nathI // 5 // 6 // je suvarNa tuTe kAna, pehere tene kANu aNu; su jihAM duM tihAM nagara vizAla, kANu kare ehave janala. su. / 7 / nizcaya rAjAneA e jANu, maMtrI mahAjanasu kare vANu; su rAja nive mAne e vAta, nija nagara kema cheADacA bata. su| 8 / sahu malI vinavIyA rAya, ame karatu eha upAya; su. puNya taNA jema chaThThA vibhAga, pAme napati pApa vibhAga. surAA vaLI je seAnAthI kAna tuTI paDe, te seAnAne paNa kANu agIkAra kare ? mATe jyAM huM jaiza, tyAM nagara vasAvI laIza, AvI ja'jALa zAmATe karIye? // 7||rAjAnA evA nizcaya jANIne matrI, mahAjana leAkeAne kahevA lAgyA ke, rAjA e vAta mAnatA nathI, ane ApaNAthI te peAtAnu nagara zI rIte cheDI zakAya ! // 8 // tyAre saghaLAoe ekaThA thaine rAnane vinati karI ke, amee eka upAya zeAdhI kahADyo che, ke jema puNyamAM rAjAnA chaThTho bhAga che, tema pApamAM paNa maLe che. 9 pApa taNuM phaLa amane deva, tame puNyavata prabhu nitya meva; su kacana purUSa karAvyeA eka, alakA tene suviveka. su. / / 10 / / ratha ArUDha karI nara teya, bhAMkhe putra Ape sA leya; su varadatta nAme brAhmaNu raka, hRdattAsu kahe nisaka su. / / 11 / sAtamA rUdradatta deine dAna, sAnu` lIje jema vAdhe vAna; su ema AleAca karI nIja bALa dIdhA naka lIdheA tatakALa. su. 12 tathApI te pApinuM pULa ameAne che, ane tame te hamezAM puNyazALIja che. ema kahI eka senAne purUSa leAkeAe banAvI tene khukha ghareNAM AdikathI zaNagAryo. 10 pachI te suvarNa purUSane eka rathamAM besADIne thALI pITAvI ke, 7 mANasa pAtAnA " Page #307 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (294) khaMDa 7 mA. putrane balidAna vAste mApe tene mAhAjana A suvarNa purUSa Ape; te sAMbhaLI eka varadatta nAme gariba brAhmaNu pAtAnI rUdradattA nAme srIne kahevA lAgyA // 11 // ApaNA A sAtamA putra rUdradattane daine ApaNe seAnu laie, ke jethI ApaNu dAridra dUra jAya, ema vicAra karI teoe te rUdradattane ApI sAnu lIdhu. 512 / cite rUdradatta mana mAjhAra, ahe| svArathI mIThe sasAra, su AvyA kuMvara rAjane pAsa, hasyA kuMvara pUche nRpa tAma. su. / / 13 / / baccA maraNathI nahIM tuja bIhu, kAraNa hasavAnuM kahe sIha; su mAtA mAre sutane jama, pitA kane putra jaye tAma. su. / / 14 / mAta pitA pIDayA nRpa pAsa, bhRpa pIDayeA mahAjana AvAsa; su. jo mAtA hAthe viSa daiya, tAta gale charI vAheya. su. // 15 5 pachI A vRtAMta joi te rUdradatta manamAM vicAravA lAgyA ke, aheA A sasAra keve! Apa svArathI che! pachI jyAre te kuvarane rAja pAse lAvyA, tyAre te hasavA lAgyA. tethI rAjAe tene puchyu... // 13 // he acchA zuM tu... metathI bItA nathI, tArA hasavAnu` mane kAraNu samajAva; pachI kuvara kahevA lAgyA ke, jyAre mAtA putrane mAravAnu kare, tyAre putra pitA pAse jaI phada kare // 14 // jyAre mA ane mApa ane duHkha Ape, tyAre te rAjA pAse jAya, ane rAjA paNa je duHkha Ape, te te mAhAjana pAse aaN pharyAda kare; paNa mArA sabadhamAM te mAtA peAtAnA hAthe jhera Ape che, tathA pitA pAte gaLA upara charI muke che // 15 // zloka - mAtAyadiviSaMdadyAt / pitAvikrayate sutam // rAjAharatisarvasvaM / kAtatraprativedanA // 1 // jyAre mAtA putrane jhera Ape, pitA putrane vece, tathA rAjA jyAre luTI lye, tyAre pachI kAne kahevu ? 5 1 5 * narapati prere tehane valI, mAraNa mahAjana dhana de malI; su tA kaheA kehavA have zAJa, jIe karama taNA kANu joga. su / / 16 // peALa nagarasuM nahIM muja kAja, karUNA sAgara kahe mahArAja; su dharA dhavanuM dhIraja dekha, nayara devI tuThI survizeSa. su. / / 17 5 kIdhI pula taNI tihAM vRSTi, dharApatine thaI sukha sRSTi; su. sAtamA khaMDanI ceAthI DhAla, nemavijaya kahe raMga rasAla, su. // 18 // vaLI rAjA pAte hukama kare che, ane mAhAna te mane marAvA vAste dhana sudhAM Ape che, tyAre have mAre zAmATe dilagira thavu joie. jue A karamane kevA sajAga maLyo che ! 16 // tyAre mahA dayAvAna rAjA melI uThyo ke, A pramANe manuSya vadha karI mAre peALa athavA nagaranu` kai prayeAjana nathI; teja vakhate rAjAnuM Avu. dhairyapaNu joi nagaranI rakhavALI devI tuSTamAna thaI // 17 // tyAM te devIe phUlanI vRSTi karI, ane tethI rAjA ghaNuMA sukhI thayA. evI rIte temavijaye rasALa evI sAtamA kha'DanI ceAthI DhAla kahI ! 18 // Page #308 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. uddA. ArakSaka valI AvIyA, cAthe divasa akAla, rai navi lAnyA cArane, ema pUche narapAla // 1 // mAragamAMhIM AvatAM, Aja apUrva nAtha; kathA eka meM sAMbhaLI, sadda sAMbhalo sAtha / / 2 / / (25) vaLI te kATavAla jyAre ceAthe divase paNa mADhA AAbyA, tyAre paNa rAjAe puchyu ke, hajI sudhI cArane kema zeAdhI nathI lAgye ? // 1 // tyAre koTavAla khelyuM ke, he nAtha, Aje mArgamAM AvatAM thakA me eka Azcarya janaka vAta sAMbhaLI, te tameA saghaLA sAMbhaLeA // 2 // DhAla pAMcamI. 2 jAyA tuja vINuM caDIya na jAya e dezI. vanamAMhIM eka haraNulIjI, nIja khAlakane saMga; harI care nijharaNu taNAMjI, jala pIe manara'ga. sujodhana sAMbhalo muja vAta, mata karajo vyAdhAta, sujodhana. e AMkaNI // 1 // vanane pAse ukaDujI, nayara vase maneAhAra nayara taNA rAjananejI, baheALA bAla kumAra. su // 2 // ADe vana ekadAjI, jaine mAMDacA jAla; bIjA mRga nAsI gayAjI, pAsa paDacA eka bALa. su. // 3 // hai sujodhana rAjA tame mArI vAta sAMbhaLo, temAM jarA paNa vinna karaze nahIM. vanamAM eka haraNI peAtAnA bALakane saMgAte lai, eka jIrA pAse lIluM ghAsa carIne pANI pIvA lAgI // 1 // te vananI pAse eka najIkamAM suMdara nagara hatuM, tyAMnA rAjAne ghaNAM kuvare hatA // 2 // eka vakhate eka zikArIye te vanamAM jaIne jALa pAtharI temAMthI bIjA haraNa te nAzI gayA, paNa eka bacyuM temAM sapaDAi gayu... // 3 // kAika kRpA kuMvaranejI, ANIne te dIdha; bIjane ramavA navI dIejI, teNe sadhaLe raDha lIdha. su. // 4 // pArAdha teDI pUchIyujI, kuraMga dhaNAM che ketha; vana teNe teha batAvIyujI, cAlyA rAja tetha. su. // 5 // vyAdha veSa rAye peherIyeAjI, pAradhInA parivAra; pIDe mRgane pApIyeAjI, vyApyA mAhu adhakAra. su. // 6 // have te zikArIe te acyu' rAjAnA eka kuvarane ramavA ApyuM, pachI kuMvara khIjA kuvAne te baccu ramavA Ape nahIM, tethI te saghaLAe te khAkhatanI haTha lIdhI. 4 jethI rAjAe te zikArIne khelAvI puchyuM ke, ghaNAM haraNA kai jagAe che, tyAre Page #309 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (296) khaMDa ume. te zikArIe tene teja vane batAvyuM che pa . pachI rAjAe zikArIne veza paherI, keTalAka zikArIone sAthe laI te pApI, meha rUpI aMdhakAramAM lapeTAIne haraNane dukha devA lAgyA che 6 khaNI ajADI khAtamuM, phoDI saravare pALa - baMdhana saghaLe mAMDInecha, jhAlyA maganAM bALa. suta che 7 . pAradhIne 5rasaMsatejI, haDaheDa bhUpa hasaMta; koIka paMDita dekhIne, gAthA ema bhaNaMta. su. 8 che tyAM eka khADa khodIne savaranI pALa phiDI, tathA saghaLI jagee jALa nAkhIne haraNanAM baccAMone pakaDyAM che che ke pachI tyAM te duSTa rAjA zikArIne vakhANa thake hasavA lAgyA, te joI keIka paMDita AvI rIte gAthA bolavA lAge. pATA gAthA-savvadisaMjAhiMsalIlaM / savAraNaMcakuvvasaMthannaM // rAyAyasavAho / tathyamiyANekaovAsI // 1 // eka bAjunI sarva dizA pANIthI gherAelI che, ane bAjue kuvAnuM sthAnaka che, ane eka dizA rAjA rekI beThe che tyAre have rahevAnuM ThekANuM kayAM che ? mUrakha nUpa samajyo nahIMcha, buddhi baDI saMsAra dhana pAmavuM te saheluM che, samajaNa dehilI naranAra. su che pUche valI dina pAMcamejI, tigRhIja pare bhUpAla Aja kathA meM sAMbhalIjI, kahe vatuM keTavAla. su10 || deza nepAla pATalIpurejI, vastupAla mahIpAla kavita kaLA suddhi lahecha, jANe bAla gopAla, suo | 11 che uparanI vAtathI paNa te mUrkha rAjA samaye nahIM, kavi kahe che ke, A saMsAramAM buddhija moTI che, dhana te haju paNa sehelathI meLavI zakAya che, paNa A saMsAramAM mANasane buddhi maLavI bahu muzkela che ke 9 vaLI pAMcame divase paNa rAjAe tevI ja rIte puchavAthI, koTavAla kahevA lAgyuM ke, Aje paNa meM eka vAta sAMbhaLI che ke 10 che nepAla dezamAM pATalIpura nagaramAM vastupALa nAme rAjA hatA, te rAjA kavitAnI kaLA bahu jANato hato, ane te vAta nAnAthI meTA sudhI saghaLI mANasa jANatA hatA ke 11 che . . bhAratI bhUSaNa tehane, maMtrIzvara kahevAya; rAya kavita teNe dAkhIyo, beThA mahA kavirAya. su che 12 che rIse bhUpati dhaDahaDAjI, maMtrI baMdhAvyo tAma; gaMgA mAMhIM nakhAvIyajI, vahete jAe jama. su che 13 che puNya jage thala pAmInejI, jo vizrAma je vAra; akasmAta pura AvIjI, kaheve karI pikAra. su che 14 tene pradhAna mahA vidvAna hatA ane rAjA kavi hare, tethI rAjAne tenI adekhAI Page #310 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (297) thavAthI te duHkha pAmavA lAge che 12 ke pachI rAjAe gusse thaI te maMtrIne baMdhAvIne, gaMgA nadInA vahetA pANImAM nAkhI devarAvyuM che 13 che puSya yoge tyAM tene jamIna maLavAthI jeTalAmAM te visAmo levA tyAM bese che, eTalAmAM acAnaka nadImAM pUra AvavAthI te bUma pADavA lAge che 14 che yataH-jeNabI yAvarohanti / jeNasicaMtipAyavA // tassamajemarissAMmi / jAyaMsaraNaMubhayaM // 1 // je pANIthI bIja uge che, tathA je pANIthI vRkSonuM piSaNa thAya che, teja pANImAM huM maruM chuM, mATe have mAre tenuM zaraNuM levuM ? 1 che sItala jala guNa tAharAjI, niramala che tuja deha; asuci suci saMgata harejI, thAya nahIM saMdeha su che 15 che tAharA guNa ketA kahuM, tuM jIvana AdhAra;. nIca paMtha tuM Adare che, te koNa tAraNahAra, su che 16 chAnA cara mUkyA hatA, sAMbhaLyuM teNe seva; rAjAne AvI kahecha, girUA nakare garva. suo | 17 vaLI te pANI, tAre guNa paNa ThaMDaka ApanAre che, vaLI tArI deha pavitra che, vaLI tuM saghaLA melane paNa nAza kare che, temAM jarA paNa saMdeha nathI 15 vaLI tArA keTalAka huM vakhANa karuM, tuM prANanA AdhAra rUpa che, paNa tuM ja jyAre. AvuM nIca AcaraNa Acare tyAre pachI A jagatamAM tAranAra keNa rahe? 16 te vakhate rAjAe gupta rIte pitAnA cAkarene te pradhAnanI tapAsa karavA mokalyA hatA, teoe pradhAnanuM bolavuM sAMbhaLI jaI rAjAne saghaLe vRtAMta kahI saMbhaLAvI, kahyuM ke, he dayALu rAjA tamAre ahaMkAra kare na joIe che 17 che niMdA karate ApaNIjI, kemala karI praNAma; jalathI turata kaDhAvInejI, thApyo pehele ThAma. su. 18 che vAta suNAvI ehavIjI, go jamadaMDa nija geha; ' sAtamA khaMDanI pAMcamIjI, DhAla kahI neme eha. su che 19 te sAMbhaLI rAjAe pastAIne pitAnI nIMdA karI, te pradhAnane pANImAMthI kaDhAvIne tene namaskAra pUrvaka prathamanI padavI AvI che 18 che evI vAta saMbhaLAvIne te jamadaMDa koTavAla pachIthI pitAne ghera gaye, evI rIte sAtamA khaMDanI pAMcamI DhAla nemavijaye kahI che. 19 che jaya A tava pUchI, cha dina bhUpAlA taskara khabara nahi kare, dIse vaDo vAcAla sevA sUnAM maMdira zedhIyAM, vezyA taNAM nivAsa suArI ghara joIyAM, paga navi pAmuM 38 Page #311 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (29) khaDa mATe tAsa / / 2 / / sarasa kathA meM sAMbhaLI, lAgyA teNe manna; prabhu pAse muja AvatAM, adhikA AvyA deza / / 3 / / pachI jyAre chaThe divase kATAla AvyA tyAre rAjAe puchyuM ke, cAranI zodha tA haeNbbu sudhI lAbyA nathI, ane vAtA te moTI moTI- kare che! // 1 // te sAMbhaLI kATavALe kahyu" ke, ujjaDa gharA, tema vesyAnA ghare, tathA saghaLA jugArIe vIgerenAM ghara paNa hu joi vaLyA, te paNa cAranA kai patto lAgatA nathI ! 2 5 vaLI huM svAmi Aje meM eka evI sarasa kathA sAMbhaLI ke, temAM mArU' mana cAMTI gayu, ane tethIja ApanI pAse AvatAM mane vakhata thayA che. 3 DhAha iTo. metAjI bhaNAvI vAvaDI--e dezI. Aja kathA meM' sAMbhalI, suNajo saskru sAvadhAnare; rAja gajapura nayara kurU dezamAM, nara kubera nayara samAnare. rA.A e AM rAja kare tahAM raMgasu', nAme subhadra tarIMdare; rA vaDavaDA rANA rAjIyA, vAMduM caraNa arivaMdare. rA A. // 2 // paritApe ravi sArikhA, kAi na khaDe ANure; rA0 ziSe phula jema sadu dhare, dina dina vadhate vAnare. rA. A // he rAjA, Aje me je vAta sAMbhaLI che, te tame sAMbhaLajo. kurU nAme dezamAM gajapura nAme eka kuberanI rAjadhAnI alakApura sarakhuM suMdara zehera hatuM // 1 // tyAM subhadra nAme rAjA AnadathI rAja karatA hatA, vaLI keTalAka mATA meoTA rAjA rANAe tathA zatrunA samuha te tenA caraNa kamaLane namaskAra karatA hatA // 2 // vaLI tenuM teja paNa sUrya sarakhuM pracaMDa hatu, tema vaLI leAkeA mAthA upara jema phUlo ke, tema tenI AjJAnu khaMDana karyA vinA leke te upADI letA, ane evI rIte tenA pratApa dina pratidina vadhatA jatA hatA . 3 u 3 // krIDA vAnara tehanAM, nirbhaya nagara bhramatare; 20 // 5 // upadrava ati ghaNA kare, niya kAI vAMtare. rA. A // 4 // vividha jAtinAM vRkSa tihAM, vela aneka prakArare, rA pAna phula phale bharyuM, udyAna che sukhakArare. rA A vanathI AvI vAMdarA, tADI pI thayA mattavAlare; rA0 rakSake vAyA nive rahe, tADe tarUvara DAlare. rA. A te rAjAne tyAM ramata karanArA keTalAka vAMdarAo hatA, te nagaramAM rakhaDatA thakA ghaNuM nukazAna karavA lAgyA, paNa tenA keAi aTakAva kare nahIM // 4 // tyAM jAta jAtanA vRkSA, tathA aneka prakAranA velA, pAna phaLa phUla vigerethI bharapUra eka mahA sukhakArI bagIcA hatA pA! khIjA keTalAka vAMdarAe vanamAMthI toDI pI madonmatta thaI tyAM AvI pahAMcyA, teone cAkIdAroe aTakAvyA chatA tADavA lAgyA 5 6 // 6 // paNa vRkSAnI DALe! 6 u Page #312 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. / 7 / vanapAlaka AvI kahe, vinataDI avadhArAre; rA0 bAga viNAse vAMdarA, vanacara vege vArAre. rA A krIDA phapI rAye mUkIyA, tehane jItaNa kAjere; rA jai malIyA nija jAtipu, vRkSa vizeSa bhAMjere. rA. A 5 8 5 asamaMjasa dekhI esa, ema cite rakhavAlare; rA gAthA eka tihAM bhaNI, suNA te ka praznapAlare. rA. A. / 9 / tyAre te bagIcAnA mALIe rAjA pAse AvI kahyu` ke, vanamAMthI ghaNAM vAMdarAe . AvI ApaNA bagIcAnA nAza karavA mAMDyo che, mATe tene aTakAvA ghachajJA tyAre rAjAe tene zikSA karavA vAste pAtAnA pALelA vAMdarAone mAkalyA, paNa te te ulaTA temanA jAta bhAie sAthe maLI jaine vadhAre vRkSAnA nAza / 8 / / evI rIte bhAMja phADa karatA joine rakhavALa vicAra karI eka gAthA AlyA, te gAthA he rAjA tame sAMbhaLo ! huM L karavA lAgyA (299) AmaraNyayA maththamakkaDA / surAraSyayAmuMDA || ajArasyavijayAjatha / mUlaviNa MtukajjaM // 1 // arava vAta saMbhalAvIne, kahI yamaDa gayA ghere; rA0 aNasamajI samaje nahIM, tehanI zI karavI perare. rA A. ! 10 // sAtame dina savizeSathI, meADe Avye mAMDare; ra0 bhrakuTI bhAle caDAvIne, bhaDakayA bhUta bharADare. rA A| 11 / OM nirlaja nirakSaNA, sAMbhala mAharI vAtare; rA pAripathaka pAmyA vinA, kema chUTosa tarabatare. rA A / 12 / / evI rItanI maneAhara vAta sa`bhaLAvIne yamadaMDa keTavAla tA peAtAne ghera gayA, paNa te ajJAnI rAjA samajI zakyuM nahIM, mATe tenu zu karavuM ? 5 10 pachI. sAtame divase te te kATavAla bahuja meDA AvavAthI rAjA gusse thai bhRkuTI caDAvIne ame pADavA lAgyA !! 11 ! are kamajAta, nirlajja luccA, tuM mArI vAta sAMbhaLa ! jyAM sudhI tuM cArane nahIM zodhI lAve tyAM sudhI tAre zI rIte chuTakAro thaze ! 125 trika cAcarane cAvaTA, dharata lapaTanAM DAmare; rA vana gahavara me joiA, cAra na lAA svAmare. rA A. / / 13 / / pAse tumAre AvatAM, suNyA me eka vitata; rA0 kaI chuM te tumane kathA, mana dharo mativatare. rA deza sakalamAM dIpatA, mATeA mAlava dezare; 20 ujjaiNI nagarI bhalI, jitazatru nAme narezae. rA. A. // 15 / A / 14 / Page #313 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa hame. ( 300) tyAre keTavAle kahyuM ke, he svAmi, trika, (jyAM traNa rastA bhegA maLe tyAM) viTA, vaLI Thaga, laMpaTa vigerenA sthAnake, vana, guphA vigere ghaNuM jagee meM zodha karI paNa cerano patto maLe nahIM ja 13 che vaLI tamArI AgaLa AvatA AvatA meM eka vAta sAMbhaLI che, te kathA tamane huM kahI saMbhaLAvuM chuM, te tame manamAM barobara utAra 5 14 me saghaLA dezamAM zobhate e mALavA nAme meTo deza che, tyAM ujajeNe nAme suMdara nagarImAM chatazatru nAme rAjA rAjya karatA hatA ke 15 che gaDha maTha maMdira geraDI, nadI nirvANa anupare; rAtra ziva maMdira jina deharAM, saraga purI sama rUpare. rAAke 16 . devadata nAme kApaDI, tIratha kare suvivekare rAtra deza nagara bahALA bhamI, acaraja dekhI anekare. rA. A. 1NA jarA pahotI jANIne, ujeNI thIra vAsarerA aDasaTha tIratha eNe kayAM, seve baMdu jana tAsare. rA. A. 18 tyAM keTalAka kIllA, maTha, maMdira, jhuMpaDIe, nadI vigere ane pama nAvAnA sthAnake hatA, temaja mahAdeva ane jima vigerenAM deharAothI te svarga purI samAna hatI. 16 tyAre devadatta nAme eka kApaDI viveka sahita tIrtha yAtrA karate thaka, aneka Azcarya jete jete ghaNA deza nagaro vigeremAM phakta hato ke 17 ! pachI ghaDapaNa AvavAthI, te ujajeNuM nagarImAM sthIra thaIne rahyo hate, vaLI te aDasaTha tIthanI jAtrA karI AvyA hatA, tethI ghaNuM loko tenI sevA baradAsta karatA hatA. 18 A parva have ekadA, pAmyo sarasa AhArare, rA. lAlacapaNe lIdho ghaNe, nizi thayo udara vikArare. rAA. 11 charaNa tane jare nahIM, bhArI sabaluM anna, rAtuM maMdAnala jema meTake, iMdhaNe same agana. rA A che 20 upacAra kIdhA ati ghaNA, navi upasamIyo regare rAtra | gAthA eka kahe kApaDI, sAMbhaLajo sadu lagare. rA. A che 21 tyAM tene eka vakhata parvane divasa AvavAthI uttama miSTAnna AhAra maLavAthI, labhAIne tANIne jamavAthI rAtre peTamAM vyAdhi thavA lAgI che 19 che gharaDI avasthAmAM mArI ane puSTikAraka kherAka pacato nathI kAraNa ke, thaDI agnimAM meM lAkaDuM paDavAthI te agni paNa karI jAya che 20 che pachI ghaNA upAya karavA chatAM paNa te roga jayAre macyo nahIM, tyAre te kApaDI eka gAthA bolavA lAge, te tame he sarva ke sAMbhaLajo | 21 che . gAthA--jayAjIvaMtivizvAni, jayAtuSyantidevatA / tayAhaMmAritolokA, jAtaMsaraNatobha // 1 // je annathI AkhuM jagataM jIve che, tathA je annathI devatAo paNa saMtoSa pAme che, teja annathI mAruM mRtyu thAya che, mATe have mAre kenuM zaraNuM levuM? 1 Page #314 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (31) ema napati prati bodhavA, kahI kathA karI budhare rA samasyAmAMhIM samaje nahIM, moTo rAja mUhare. rAA. 22 sAtamA khaMDanI e kahI, DhAla chaThThIe Avyo AvA re, rA. raMgavijaya ziSya ema kahe, nemavijayanI puravA Asare. rAA. 23 evI rIte rAjAne pratibaMdha devAne koTavAle buddhiyukta vAte saMbhaLAvI, paNa te samasyAothI te mUrkha rAjA samaye nahIM e 22 che evI rIte sAtamA khaMDanI chaThThI DhAla saMpUrNa thaI, raMgavijayanA ziSya nemavijayanI AzAe saMpUrNa karavAne te koTavAla pachI pitAne ghera pAchA AvyuM che che - kuar. A vAsara AThame, yamadaMDa sabhA majhAra temaja bhapa pucho turata, taskara taNe vicAronA deva na lAge ema suNI, narapati kIdhe rasa; parajAne kahe sAMbhalo, mAre nahIM kAMI doSa che 2 kathA kahI muja vaMcIya, sAta divasa paryaMta; daMDa corane daIne, ehano karazuM aMta | 3 | - kahe mAjane yamadaMDane, cera taNuM keI cinha; dekhyuM hoya te dAkhave, mata karo bhaya manna che 4 | pachI jyAre AThame divase yamadaMDa sabhAmAM Avyo, tyAre rAjAe te hamezanI mAphaka turataja cAra vizeneja savAla karyo che 1 che tyAre keTavAle kahyuM ke, huM svAmi, haju tene mane kaMI paNa patto maLyo nathI, te sAMbhaLI rAjA gusse thaI prajAne kahevA lAgyuM ke, have A bAbatamAM mAro kaMI paNa vAMka nathI 2 vaLI ANe mane sAta divasa sudhI vAto kahIne Thage che, paNa have to ene caranI ja zikSA karIne ene nAza karazuM ke tyAre saghaLI prajA yamadaMDane kahevA lAgI ke, je ceranI kAMI paNa nizAnI maLI che te dekhADe, manamAM jarA paNa bIka rAkhaze nahIM che 4 " " DhADha sAtamI, bAMgarIyAnI bAI garabaDe--e dezI. vayaNa suNI mahAjana taNuMre, ema bele yamadaMDare; paraja suNe. ahinANI ApyA pachI re, zyo karazo tasa daMDare. 50 5 1 | rAja sutAdika sadu kahere, je hAse nararAjare 50 cera tuNe daMDa ehanere, karasuM mUkI lAjere. 50 me 2che nizcaya eha jANIne, kADhI traNe vastare, 50 . sabhAmAMhe melI kahere, e cAra meTo mastare. 50 3 evI rItanuM prajAnuM vacana sAMbhaLavAthI yamadaMDa kahevA lAgyuM ke, he prajAkadAca Page #315 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) khaMDa me. te coranI huM edhANI batAvuM, te pachI te cirane zAne daMDa karazo ? | 1 | tyAre rAjaputra Adika saghaLI prajA kahevA lAgI ke, je kaI cAra haze, pachI game te te kaI sAdhAraNa mANasa hoya, ke game te kaI rAjA haze, paNa je cAra haze tene kaMI paNa zarama rAkhyA vinA corane thatI sajA ja karIzuM 2 pachI te vAtane nizcaya thaele jANIne koTavAle traNe vastuo sabhAmAM khullI karI sarvane batAvI kahyuM ke, A kaI meTA coro che je 3 pAvaDIye nUpa parakhIyere, vITIye paradhAna, 50 yagnasUtri karI jANIyere, purohita pApa nidhAnere. 50 4 veLA corI karere, vADa cIbhaDAM khAya; 50 dAMta viNAse jIbhanere, tihAM koNa ADe thAyare. 50 5. camakyA dekhI cittameMre, cora taNAM sahinA 50 je mana mAne te kare, jema na kare e kAmare. 50 6 che tyAre lekee pAvaDI uparathI rAjAne, vIMTI uparathI pradhAnane, tathA jaI uparathI pApI parahitane paNa oLakhe che 4 che jyAre cekIdAraja cerI kare, vaLI vADaja cIbhaDAM khAI jAya, tema dAMtaja jIbhane kacarI nAkhe, te tevI bAbatamAM keNa tene ADo AvI tenuM nivAraNa kare? ke 5 che AvAM ceranAM edhANe joI saghaLA ajAebImAM paDyA pachI koTavAle kahyuM ke, have te cArane tamArI khuzI pramANe zikSA karaje, ke pharIne teo evuM kAma kare nahIM 6 che , nRpati kapila pradhAnanAre, tarata thayAM mukha zyAmare, 50 saddhako kahe have tema kare re, Ageha AmayadAnare. 50 5 7 nagara thakI te kADhIne, pATIye nija nija putrare, 50 thApyA mahAjana malI karIre, sahu rAkhyuM ema sUtrare. 50 8. teja vakhate rAjA, purahita, tathA pradhAnanAM heDA jhAMkhAM thayAM, pachI saghaLAo kahevA lAgyA ke have teone deza nikAlanI sajA kare che 7. pachI te saghaLAone mahAjane maLI nagaramAMthI kahADI mukI, teone sthAnake teonA putrane sthApyA, ane saghaLuM kAma kAja tevI rIte calAvyuM che 8 yataH-- mitraMsAThyapadakalatramasatIputraM muladhvaMsinam / mUrkhamaMtriNamutsukaMnarapativaivaMpramAdAspadam // devaMrAgayutaMgurUMviSayiNadharmadayAvarjitam / caurAtinAvarAta sAthazreyaHI || R | luccA mitrane, durAcArI strIne, kuLamAM kalaMka lagADanAra putrane, mUrkha pradhAnane, caLa citta vALA rAjAne, ALasu vaidane, rAga sahita devane, viSaya gurUne tathA dayA vinAnA dharmane, pramAdathI je kaI mANasa choDatA nathI tene kalyANa thatuM nathI. 1 suNI sudhana vAratAre, zreNika kare prazaMsare 50 dhanya pradhAna mati tAharIre, tuM muja kula avatare. 50 9. Page #316 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (303) rAjA kahe rajanI ghaNIre, che hajI abhayakumArare, 50 kAMIka acarija joIere, bhamIye nagara mejhArare. 50 | 10 | bhamatAM ekaNa cAcarere, dIThI mANasa chAMhare; 50 purUSa nArI dIse nahIre, acaraja thayuM mana mAMhIre. 50 11." evI rItanI sujo dhananI vAta sAMbhaLIne zreNika rAjA abhayakumAra maMtrInI prazaMsA karavA lAge, tathA kahevA lAgyuM ke, he pradhAna tArI buddhine dhanya che, tuM mArA kuLamAM eka mugaTa samAna che ke huM pachI rAjAe abhayakumArane kahyuM ke, haju rAta ghaNI che, mATe A nagaramAM pharIne kAMIka navuM navuM joIe 10 pachI teoe bhamatAM bhamatAM rastAmAM eka paDachAye jato joye, paNa tyAM joyuM te koI purUSa ke strI najare paDI nahIM, tethI teone manamAM Azcarya thayuM che 11 che kaho pradhAna dIse kisure, lehapure prabhu corare, 50 aMjana bele adRzya thaI, nagara paDAve sere. 50 12 che joIe e kihAM jAya che?, ketake cAlyA pIThare 50 ahadAsa ghara AMgaNere, vaDe caDI beThe dhIThare. 50 13 che . alakSa thakA be jaNare, AvI beThA heThare 50 ehave kuMdalatA kahere, suNe vayaNa muja zehare. 50 14 tyAre pradhAne kahyuM ke, he rAjA, e lehakhare cera che, te aMjananA baLathI adazya thaIne AkhA nagaramAM kera varatAve che ke 12 ke pachI teoe vicAryuM ke, ApaNe joIe te kharA ke, te cAra kayAM jAya che, ema vicAri teo tenI peThe gayA to mAluma paDyuM ke, ahadAsa zeThanA AMgaNAmAM rahelA vaDanA jhADa upara te lucce caDI beThe ! 13 pachI te rAjA ane pradhAna paNa chAnI rIte tyAM AvIne vaDa nIce besI gayA, te vakhate te zeThanI strI kuMdalatA zeThane kahevA lAgI ke, huM svAmi tame mArI eka vAta sAMbhaLo che 14 che. mahocchava muko kaumudIre, deva pamdika karma, 50 mAMDI beThA mehelamAre, keNe lagADa bhare. 50 me 15 paralekAthI kIjIyere, e karaNI suNI vAre; 50 - keNe dITho paralokanere, Ihaloka sukha kAmare. 50 16 paraloke sahI pAmIyere, dharma thakI sukha lakSare 50 Ihaleke phala ehavuMre, meM dIThaM pratyakSare. 50 17 kAMtA te tujane kare, dharma taNuM avadAre 50 khaMDa sAtamAnI e thaI, DhAla sAtamI nema vikhyAtare. 50 18 A zarada punamano mudI mahotsava choDI daIne gharamAM bezI deva pUjA Adika karavA lAgyA che, to tamene te koNe bharamAvyA che? 15 tyAre zeThe kahyuM ke, te saghaLuM pAka vAto thAya che, te sAMbhaLI strI bolI ke, paraleka keNe joyuM che? Page #317 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (34) khaMDa 7 me. mAtra A lekanuM maLeluM sukha te bhagava! . 16 che te sAMbhaLI zeThe kahyuM ke, dharmathI karIne paralekamAM lAkha game sukha meLavI zakIe chIe, ane A lekamAM paNa meM te bAbatanuM pratyakSa phaLa joyuM che ke 17 che mATe (kuMdalatA) he strI, tenuM vRtAMta huM tane kahI saMbhaLAvuM chuM; evI rIte sAtamA khaMDanI sAtamI DhAla prakhyAta nemavijayajIe kahIM 18 che IhIja nagare rAjavI, thayo prasenajita nAma tAsa putra rAjA ache, zreNika guNano dhAmAjinadatta zeTha dra IhAM, pitA mAho jeha, naMdana rUpapurA taNa, lohapure che tehaze 2. sAMbhalI ciMte cera ema, kAMIka mArI vAta karase teNe nizvala suNe, rAjA te paNa dhAta che 3 che Aja nagaramAM agAu eka prasenajita nAme rAjA hatuM, tene putra mahA guNavAna - zreNika nAme rAjA che ghaNA vaLI ahIM mAro pitA jinadatta nAme zeTha hato, ane eka lehapuro rUpapurA cAra putra che2 che te sAMbhaLI lehapura cera vaDa upara beThe beThe vicAravA lAgyuM ke, A zeTha Aje mArI kaMIka vAta kaheze, mATe Aje te te naciMta thaI sAMbhaLavI. pachI rAjA ane pradhAna paNa sAMbhaLavA lAgyA. 3 ra4 vATa. * rAmacaMdrake bAga cAMpa morI rahyorIe dezI. zeTha kahe suNa nAra, rUpapure je taskara corI kare apAra, sAthe keI na lazkara e che 'aMjana vidyA siddha, nagaramAMhIM parasIdhe hAthe na Ave teha, nRpa upAya bahu kIdhuM ke 2che jANa te duHkha sAdhya, rAjA ema payaMpe ghara ghara dITha dInAra, dIje tasu ema jape che pachI zeThe kahyuM ke, te strI te rUpapurA cAra sAthe koIne paNa rAkhyA vinA ghaNI corI karatA 1 che tenI pAse vidyA hevAthI AMkhamAM aMjana AMjI adRzya thaI corI karatA te vAta saghaLA leke jANatA, vaLI rAjAe tene pakaDavA vAte ghaNuM upAya karyo, paNa te hAtha Ave nahIM ke 2 ke pachI tene pakaDavo muzkela jANIne rAjAe e hakama karyo ke, ghara dITha tene eka senA mohAra apAvavI, ke jethI te zAMta thAya te 3 che mAMDavIye vaLI tAsa, eka vizve karI dIdhe vRttiye niciMta, vAnarane mada pIdhe che 4 DAkaNa caDIya jarakha, keNa tehane kahe pALe nagare phare nizaMka, mana gamate paMthe mAle che 5che Page #318 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (305) bhaTa viTane rahe sAtha, sAta vyasanane se; dUta mAMsa paradAra, madIrA erI leve | | ghaLI jagata upara paNa tene eka vizvo (vIsamo bhAga) karI Ape, paNa evI rIte AjIvikAe sukhI thavAthI te, ulaTa jema vAMdarAne dArU pAye hoya tema te lokone vadhAre duHkha devA lAge 4 DAkaNa, cuDela, jarakha, vigerene keNu pALI zake? teo saghaLA aMkuza vinA pitAnI IcchA pramANe nagaramAM bhamyA kare che . 5 che vaLI te, naTa ane evA ja luccAonI sAthe rahe, tema, jugAra, mAsa, parastrI, madIrA, cerI vigere sAte vyasane seve che 6 jaI AvheDe jIva, jAta jAtanAM mAre vezyAluM bahu prIta, rAta divasa citta dhAre che rUpapure eka dIna, nupa ghara parisara ve; rasavatI sarasa sugadha, parimala tehane Ave che 8 che ciMte cittamAM ema, aha aha e bhajana karI keI dAya upAya, jamIye te dhana dina che 9 che. vaLI zikAre jaI ghaNI jAtanAM jIvonI hiMsA kare, tema rAta dahADe vezyAmAM citta rAkhI teonI sAthe sneha rAkhe che 7 ke pachI te rUpapuro cora eka divasa rAjAne ghera gaye, tyAM tene uttama rAInI sugaMdhi AvI che 8 che te joI te manamAM vicAravA lAgyo ke, ahi A bhajana kevuM sarasa che, kaMIpaNa upAya zodhIne A bhejana huM jamuM te mAre divasa saphaLa thAya che 9 che sAlI dAlI ghata goLa, bhAta bhAtanAM vyaMjana besI rAjA sAtha. jame nayana karI aMjana | 10 | rasa laMpaTa thI cAra, svAda te na mUkAye; khAI jAye nitya, rAjA dubela thAya che 1ii che mahisAgara paradhAna, pache nRpane bhAMkho; deva dubalA kAMya, kAraNa mujane dAkho ke 12 che pachI te cAra AMkhamAM aMjana karI adRzya rahI, rAjA sAthe besIne, bhAta, dALa, ghI, goLa, tathA jAta jAtanAM zAka khAvA lAge che 10 che pachI tene khAvAne rasa lAgavAthI tenAthI te svAda mukANe nahIM, tethI hamezAM rAjAnA bhANAmAMthI te khAI jAya, ane tethI rAjA dina dina prate dubaLo thato jAya che 11 ke pachI rAjAne dubaLA joI matisAgara pradhAne pUchayuM ke, he svAmi tame divase divase durbaLa kema thatA jAo che? tenuM kAraNa mane samajAve che 12 che anna arUcI tuma keya, athavA bIjI ciMtA; kAhavA sarakhI vAta, hoye te kaho guNavaMtA che 13 tujathI chAnI vAta, mAre naDrIM kahe bhUpa; paNa che acarija eka, sAMbhalo teha sarUpa che 14 Page #319 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 7 mA. ghaNuM jammu` dina dina, tRpti na pAme deha; hAsya vacana che e mAMhe, kahyu` na jAye te / 15 / / (36) tameAne anna upara arUcI thai che, ke ka'i bIjI phikara thai che? jo kehevA jevI nAta hAya, te huM guNuva'ta tame kahI sabhaLAve / 13 / te sAMbhaLI rAjAe hyuM ke, tArAthI mAre kaiAi vAta gupta nathI, pazu A vAta te Azcaryajanaka che, tenu vratAMtatu' sAMbhaLa ! 14 " huM haMmezAM ghaNuM ghaNu' jasu chuM, paNa mane saMtASa thatA nathI, vaLI e hAsyakAraka (kaiAtakarUpa) che, tethI kahI jAya tevI nathI. 15 sAMbhalI e virata'ta, matri citta barerI; adRzya thakA nara kAya, bheAjana nakkI karerI // 165 nizcaya karI paradhAna, bheAjana mapa Age; sUkAM arkanAM pAna, phUla vikheryAM vibhAge // 17 / / Apa rahyA parachana,bhAjana avasara Ave; caraNe cAMpyAM pAna, matri saramana bhAyeA 5 18 / te vratAMta sAMbhaLI ma'trie manamAM vicAryuM ke, kharekhara kAI mANasa adRzya thaIne rAjA sAthe bhAjana kare che ! 16 5 pachI paradhAne evu' anumAna karIne, bheAjanazALA pAse teNe keTalAMka AkaDAnAM pAna ane phUla vikherI mukyAM // 17 / / pachI te matrI tyAM chAnA satAi rahyo, eTalAmAM bhAjana vakhate pAMdaDAM upara pagalAMnA avAja thavAthI matrIe te vAtanA nizcaya karyuM| / / 18 // dIdhAM dRDhatara bAra, subhaTa cihna disa mUkyA, karIkha taNAM je ThAma, dhUma arthe te pukyA / 19 5 dhUma taNe sa Mjoga, nayana ajana savi nAThA; rUpapurA pratyakSa, saLe subhaTa dITha pAchevAi bAMdha, ANyo nRpanI pAse; te veLA te cAra, manamAMhI ema vimAse // 21 5 5 20 // pachI bAraNAM majabUta madha karIne cAre kAre sIpAiyAnI cAkI rAkhI, ane pachI tyAM keTalAka dhuvADA karyA // 19 ! te dhUMvADAthI te cAranI AMkheAnu' a'jana - suone lIdhe dhAvAi javAthI, te rUpapurAne tyAM AgaLa saghaLA subhaTAe najare joyA ! 20 / pachI tene avaLe hAthe bAMdhIne rAjA pAse lAvyA, te vakhate te cAra manamAM vicAravA lAgyA ke, // 21 // hA zu kIdhuM kAma, jIva jIvana kema rAkhu viSNuAcAM bedu kAja, have huM kehane bhAMkhuM // 22. zA kIje pastAva, bhavitavyatA balavaMta; deha chAyA jima teDu AladhI navi jata // 23 // Page #320 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (307). rAjane Adeza, taskara zULI dIdhe, ehasuM bele jeha, tehane e daMDa sIdhe che 24 are! A meM zuM kAma karyuM? have huM mAro jIva zI rIte bacAvIza? have te mArAM bane ko nAza pAmyAM, ane have tene jaI kahuM ke 22 have pastAve zuM kare, jema karmamAM lakhyuM haze tema banaze, kAraNa ke te baLavAna che, vaLI jema zarIranI chAyA cheDI zakAtI nathI tema kamI paNa cheDI zakAtAM nathI mAravA pachI rAjAnA hukamathI te corane sULIe caDAve, temaja tenI sAthe je kaMI bole tene paNa eja zikSA karavA pharamAvyuM che 24 . mUkyA jevA kAja, chAnA cara potAnA; kaI na jAye pAsa, pAmIje botAnAM che 25 che eNe avasara e DhALa, AThamI thaI e pUrI; nemavijaya kahe eha, kathA ache adhurI che ra6 pachI te jevA vAste rAjAe potAnA chupA cAkarane mekalyA, paNa tenI pAse pitAnA mAthe Arepa AvavAnI bIkathI keI gayuM nahIM ke 25 che evI rIte AThamI DhALa saMpUrNa thaI, paNa nemavijayajI kahe che ke, haju te vAta adhurI che. 26 mujane sAthe laIne, caitya vAMdavA zeTha, gayA hatA valatAM thakAM, pApI pADIyo deTha 1 | tava meM pUchyuM tAtane, kavaNa purUSa che eha rU5Sare vyasanI jika, rAye vikhyA teha | 2 | dhUta thakI sute dharmano, mAMsa thakI baka joya; madha thakI yadunaMdanA, vezyA cArU vigaya che 3 che paNa te vakhate mArA pitA mane sAthe teDIne dere darzana karavA gayA hatA, tyAMthI pAchA vaLatAM te pApI upara amArI najara paDI che la che tyAre meM mArA pitAjIne puchyuM ke A purUSa keNa che? tyAre temaNe kahyuM ke A mahA duSTa rUpapuro cora che, ane rAjAe tene motanI zikSA karI che ke 2 che dharmarAja jugArathI, baka mAMsathI, jAdanA bALaka madyapAnathI, vezyAnI sebate vagevAyA che te 3 che brahmadatta nRpa mRgayA thakI, corIthI zivabhUta; paradArAnA doSathI, rAvaNa teha viguta che 4. eka eka vyasane karI, e sahu pAmyA dukha; sAta vyasana pUrAM hoya, te kema - WAme sukha | 5 | vaLI brahmadatta cakravartI zikArathI, zivabhUti cerIthI, tathA rAvaNa parastrInA deSathI duHkhI thaye che 4 che te saghaLAe mAtra eka eka vyasanathI paNa duHkha pAmyA che, te jeNe sAte vyasana sevyA che, te sukha zI rIte pAmI zake? pA Page #321 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (38) khaMDa 7 me. DhAla navamI. namaNe khamaNIne gaya gamaNI-e dezI. caeNra kahe sAMbhaLa vyavahArI, tuM to moTo para upagAra; sIyAle khAdhAM muja caraNa, kAge mastake pADayA varaNa che ? pUrava karma kamAyA pite, te savi udaya AvyAM jate; pANI mAgyuM bahu jaNa pAse, koIne pAye sake nAse 2 traNa dIvasane tarasyo hUM , tujathI pANI pIvA vAMchuM; tuM dharamI pANI je pAye, te muja prANa sukhe sahI jAye re 3 pachI te cera, vepArI (zeTha)ne kahevA lAgyA ke, tuM mATe paropakArI mANasa che, mATe mArI hakIkata dhyAnamAM le. te e ke, zIyALIyAoe mArA paga khAdhA che, tathA kAgaDAeAe mArA mAthAmAM kANuM pADyAM che ke 1 che A saghaLA mArA pUrvanA bAMdhelAM kameM Aje udaya AvyAM che, vaLI meM ghaNAM mANaso pAse pANI mAgyuM, paNa koIe mane na pAtAM saghaLA mArAthI cheTA bhAge che ke 2 ! vaLI huM traNa divasane tarasya chuM, mATe Aje tArI pAsethI pANI pIvAnI mane IcchA che, mATe tuM dhamAM Aje mane pANI pAya, te mAre jIva sukhethI jAya. 3 ulasIta karUNA kahe zeTha vANI, hamaNuM tujane pAsuM pANI huM levA jauM chuM Apa, paMca parameSTo jape tuM jA5 4 ema kahIne tasa maMtraja bhAMkhe, mujane tene thAnake rAkhe jala laIne Ave vehelA, cere prANa tajyAM te peDelA che 5che mahA maMtra mana nizcala dhyA, pahele devaloke devagati pAye; jala laIne Avyo muja tAta, cera taNI dIThI te ghAta che 6 che pachI zeThe dayA AvavAthI tene kahyuM ke, huM hamaNuM tane pAchuM lAvIne pAuM chuM, ane te huM laIne AvuM eTalI vAra sudhI tuM paMcaparameSTIne japa karaje che 4 che ema kahIne zeThe tene paMcaparameSTIne maMtra saMbhaLAvyA, ane mane tyAM ubhe rAkhIne pate pANI levA gayA, paNa pANI laIne te tyAM AvI pahoMce te pahelAM cora te mRtyu pAmyA che 5 che ane te paMcaparameSTinA uttama maMtranA nizcala dhayAnathI te cAra pehelA devalekamAM deva paNe upaje, pachI mArA pitA jyAre pANI laIne AvyA, tyAre teNe to zerane marele je che ! mujane gharane duo dIdhe, pote dehare kAusaga kIdho, mANasa je mUkyAMtAM chAne, teNe vAta kahI rAjAne che 7 zeTha taNe ghara madrA dhAre, ke nA kahe jaIne mAre doDayA sevaka mAraNa sahI, avadhInANa dIThA sura tavAhI | 8 | Ae saino che upakArI, eNe mArI dUragati vArI mArA gurUne e duHkha dese, dvAre daMDa dharIne veze che 9 Page #322 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (309) pachI mane gharano bhAra soMpIne piote derAmAM jaI kAusagga dhyAne rahyA, tyAra pachI rAjAe coranI pAse janAranI tapAsa rAkhavAne je chAnA mANaso mUkyA hatA, teoe rAjA pAse jaI saghaLI banelI vAta kahI saMbhaLAvI bA pachI rAjAe gusse thaI mANasane kahyuM ke, te zeThane ghera jaI tenA gharane sIla Apa (jasa kare) ane te zeThane mArI nAkhe, te sAMbhaLI cAkare tema karavAne deDyA, paNa te vakhate teja deve (coranA jIve) avadhi jJAnathI te saghaLI vAta jANe che 8 teNe vicAryuM ke, A zeTha te sarvane upakAra karavAvALe che, vaLI eNe mane narakamAM paDato bacAvyuM che, to zuM e leko mArA gurUne pIDA karI zakaze? ema vicAri te zeThane ghera jaI hAthamAM lAkaDI laI bAraNA pAse ceka karavA beTho [ 9 che eTale jaNa rAjanA AvyA, hAMkayA pesaNa mAMhiM nava pAvyA; resa karI haNavA te saMDayA, deve nija daMDa te guDacA che 10 che pachI pe mUkyo koTavAla, tehane paNa sure deI gAla; daDe haNIne vaLI te pADyo, bhUpa suNIne ati ghaNuM gAyo 11 pote bela vAhana leI cAlyo, java najare te deve nihAlyo; mArI haka kaTaka savI trA, prANa laIne rAjA nAThe che 12 che eTalAmAM tyAM rAjAnAM mANase AvI pahoMcyA, paNa tene te deve aMdara pesatAM aTakAvyA, tyAre teo gusse thaI tene mAravA doDyA, jethI te deve teone lAkaDIthI khUba mAryA che 10 che pachI rAjAe keTavAlane mekabe, tene paNa te deve gALa dene lAkaDIothI khUba mArI tene nAda utAryo. te vAtanI rAjAne khabara paDavAthI te bahuja gusse thaye che 11 che pachI rAjA pote lazkara laIne AvyuM, paNa deve te lazkarane jotAM ja evI hAMka mArI ke, saghaLuM lazkara trAsa pAmI gayuM, ane rAjA pote paNa jIva laIne tyAMthI nAThe che 12 che. ekale sakala nagara ema chatyu, atisAgara maMtrisare ciMtyuM; mANasa rUpa nahIM suNa bhUpa, e dIse deva sarUpa che 13 che dhUpa kSepa bala bAkula dIdhe, vinati karIne paragaTa kI ke aparAdha karyo tuja svAmi, bhAMkho nAma ka6 mIra nAmi 14 aviveka e rAjA tAhAre, sajjana zirema dharmagurU mAhAre; jinadata zeThane nirAparAdha, karavA mAMDI ati AbAdha che 15 che evI rIte te deve ekalAe AkhA nagarane jItI lIdhuM; te joI matisAgara maMtri rAjAne kahevA lAgyuM ke, he rAjA, A kaMI mANasa na haya, eto ke devatA lAge che ke 13 pachI rAjAe tene dhUpa, vAsa tathA baLa bAkaLa daI zAMta karI, pUchayuM ke, he svAmi tamAre teNe gunha karyo che? huM tamane mastaka namAvIne kahuM chuM ke, tenuM nAma tame kahe che 14 che tyAre deve kahyuM ke, he rAjA te uttama purUSomAM ziromaNi samAna mArA dharmagurU jinadatta zeThane vagara vAMke duHkha devA mAMDyuM, e te bahu aviveka (aghaTIta) karyA che ! 15 che Page #323 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (10) khaMDa 7 me.. teNe huM nagara lokane mArU, mAhArA gurUnI pIDA vAra tuma gurU zeTha thayo kema hava, pUrava bhava dA tava deva 16 dhanya tuM deva maMtrisara bole, janmAMtara upagArI tuM tele; pahelI vaya pANI je pIdhuM, aMtakAle zrIphala te dIdhuM che 17 | ane tethI huM nagaranA lekene nAza karI mArA gurUnA duHkhane aMta lAvuM chuM; tyAre rAjAe pUchayuM ke, te zeTha tamAro gurU zI rIte thaye? te sAMbhaLI deve sa ghaLuM pUrva bhavanuM vRtAMta kahI saMbhaLAvyuM che 16 pachI maMtrIe tene kahyuM ke, huM deva tane dhanya che, tuM kharekhara janmAMtarane upakArI che, kAraNa ke, nAlIyera - tAnI pahelI umaramAM je pANI pIye che, te chevaTe pAchuM Ape che ke 17 che yata:-prathamavayasipI toyamalpasmaraMta / sirasinihitabhArAnAlikerAnarANAm // udakamamRtakalpaMdadhurAjIvitAMtaM / nahikRtamupakAraMsAdhavomismaranti // 1 // nALIyeranAM vRkSe pahelI umaramAM thoDuM pANI pIne pAchuM te yAda karIne paNa chevaTe pitAnA mAthA upara bhAra upADIne paNa, pitAne jIva ApI amRta sarakhuM paNa Ape che, tema uttama mANaso karelA upakArane visarI jatA nathI ke 1 - nagara taNuM TALe duHkha deva,je kahe te have kIje seva, sake saraNa kare jinadattanuM, je mana che tumane jIvitanuM che 18 rAjA prajA sahu dehare Ave, page lAgI aparAdha khamAve; hAthI para besAri sIse, nagaramAMhIM ANyo avanIe me 19 uThayA subhaTa thayA jayakAra, sevana vRSTi karI ati sAra, ratana traNa amulaka dIdhAM, zeTha taNAM manavaMchita sidhAM 20 duke loka kare parasaMsA, dharma taNI na kare koI khIMsA dekho dharma taNuM phala vIra, navamI DhAla neme kahI sadhIra che 21 pachI pradhAne devane kahyuM ke, have tame jema kahe tema ame karIye, paNa A nagaranuM dukha tame TALe; te sAMbhaLI deve kahyuM ke jo tamAre saghaLAone jIvavAnI IcchA hoya, te tame saghaLA jinadatta zeThane zaraNe jAo che 18 che pachI rAjA tathA saghaLA leke, dere AvIne zeThane page lAgI tene aparAdha khamAvA lAgyA, bAda rAjA tene hAthInA mastaka para besADI nagaramAM lAvyA che 19 che tyAra pachI saghaLA mUcha pAmelA sipAIe paNa ubhA thayA, ane tyAM sonAnI vRSTi thaI vaLI te deve te zeThane traNa amUlya ratna ApyAM, ke jethI zeThanuM paNa icchita kAma thayuM che. 20 che pachI saghaLA leke jaina dharmanI kaMIpaNa niMdA nahIM karatAM, prasaMsA karavA lAgyA, mATe he tAjane dharmanAM phaLa te tame juo! evI rIte nemavijayajIe navamI DhALa saMpUrNa kahI che 21 che Page #324 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. duhA. ratana lei te muja pitA, setrujya gIranAra; caitya karAvI abhinavAM, tilaka caDhAvyAM sAra // 1 // prasenajItane A pIyAM, ratana traNa udAra, mAharA gurUnA bhaktae,e mana karI vicAra / / 2 / / lAhajIrAne valI dIyA, ratana traNa sukhakAra; teNe dhUte te hArIyA, sura gayA svarga mAjhAra // 3 // pachI te mArA pitAe traNe ratnA lei, setruMjaya tathA giranAra upara sudara deherA adhAvI uma tilaka caDAvyAM // 1 // thaLI te deve prasenajIta rAjAne paNa traNa maneAhara ratnA ApyA, ane vicAryuM ke, A mArA gurUnA bhakata che // 2 // vaLI te deve peAtAnA putra leAhapurAne paNa sukhakArI traNa ratnA ApyAM, paNa te jugAramAM te ratnA hArI gayA, pachI te deva devalAkamAM gayA // 3 // kaiNe dIkSA keNe bAra vrata,kaiNe samakIta suvizeSa; bAlapaNe dRDha huM thA, dharama taNAM kula dekha // 4 // kahe sadhalI sAcuM kahyu, 'dalatA kahe jAha; rAjA zreNika citave, aheA nArI e dUTha 5 5 5 muja pitAnA rAjamAM, e thai saMdhalI vAta; pApaNa e mAne nahIM, chIsa du parabhAta 5 6aa zeTha kahuM jayazrI te, suNa gerI guNu rAsa, teM dIThuM kaMI sAMbhaLyuM, dharma kula teha prakAsa / 7 / tyAM keTalAke dIkSA, teA keTalAke khAra vrata, ane keTalAeke samIta paNu a'gIkAra karyuM, ane evI rIte dharmanuM phaLa oine huM paNa khALapaNathIja dharmamAM custa thayA. 4 tyAre zeThanI saghaLI sraryAye teA kahyu ke, te vAta kharAkhara che, paNa eka kuMdalatA khelI ke, te te saghaLuM juThu che, te sAMbhaLI zreNika rAjA vicAravA lAgyA ke, are A srI teA mahAduSTa che ! 5 ! vaLI A saghaLI vAta .mArA pitAnAja rAjamAM anelI che, paNa A pApI strI mAnatI nathI, mATe savAramAM te strInI vAta che ! huM pachI zeTha jayazrIne puchavA lAgyA ke, huM guNuvAna strI, te paNa jo kai dharmanu mULa dIThuM ke sAMbhaLyuM hAya tA te kahI tAva // 7 // DhAi vAmI. ceApAinI dezI. (311) kahe pehelI nArI surNA kata, nagarI ujeNIe pa guNavaMta; saMgrAmapura nAme jayakArI, zeThe riSabhasena samakIta dhArI // 1 // tehane ghara jayasenA nArI, sIla guNe sItA avatArI; samakItyaMta sadA satya sadhA, karma vase karI te che vaMdhyA / / 2 / / ekadA nAha bhaNI te bhAMkhe, putra vinA kaNa vaMzane rAkhe; eka dhaDImAM ghaDI jala buDe, naMdana viSNu nAma kSaNamAM jhule // 3 // Page #325 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (312) khaMDa 7 me. tyAre te pahelI strI kahevA lAgI ke, he svAmi ujajaiNI nAme nagarImAM saMgrAmasura nAme eka guNavAna rAjA hatA, tyAM eka riSabhasena nAme samItI zrAvaka raheto hate. 1 tene ghera sItA samAna zIlavaMta tathA guNavaMta jayasenA nAme strI hatI, te hamezAM zuddha samakatI hatI, paNa kameze te vAMjhaNa hatI 2 ke eka divasa te strI pitAnA patine kahevA lAgI ke, have putra vinA ApaNe vaMza zI rIte raheze? , kAraNa ke ghaDI paNa eka ghaDIvAra pachI pANImAM DubI jAya che, tevI ja rIte putra vinA vaza paNa eka kSaNamAMja DubI jAya che 3 che bIjI nArI taNe vivAha, kaMta kare karI mana ucchAha; vaya pariNata thaI suNa nArI, vAta mA kahe e mukha bahArI 4 loka hase kahe buDho bela, varaghoDe caDhIyo thaI chela; saMtati kAje nahIM keI dUSaNa, putra thayA pachI thAse bhUSaNa che 5 jere ibhya taNuM eka beTI, paraNAvI suMdarI guNa peTI; suMdarIne soMpI ghara bhAra, jayasenA kare dharma vyApAra che 6 mATe utsAha lAvIne he svAmi tame bIjI strI sAthe paraNe, te sAMbhaLI zeThe kahyuM ke, huM strI, have mArI vaya pAkI thaI, mATe evI paraNavAnI vAta tAre mukhamAMthI kahADavI ja nahIM 4 che vaLI leke paNa mazkarI kare che, are Ave bUDhe khakha bela sarakho mANasa te eka juvAnanI mAphaka varaghoDe caDyo che, tyAre strIe kahyuM ke, putra mATe tema karavAmAM kaMI aDacaNa nathI, kAraNa ke putra thayA bAda teja leke tamArI prazaMsA karaze . pa . pachI baLAtkAre eka moTI zAhakAranI suMdarI nAme kanyA sAthe tenuM lagna karAvyuM ane jayasenA pachI saghaLuM gharanuM kAma kAja suMdarIne seMpIne pite te dharma dhyAna karavA lAgI che 6 che suMdarIne janmyo suta sAra, vAMjhIyAnAM ughaDayAM gharabAra; pIhara suMdarI pahelI jAma, baMdhUsarI mAtA pUche tAma | 7 sukhaNI tuM che mArI jAI, sekya saMkaTamAM kesa sukha mAI zoka upara dIdhI tume jANI, pUchavuM ghara pIne pANI che 8 | zokamAMhI ghAlI sukha IcchA, mAthuM muMDAvI nakSatranI prIchA; jayasenA muja ghaNuM saMtApe, mAhArI chAMha dekhe tihAM kApe che 9 che. pachI te suMdarIe eka uttama putrane janma ApavAthI zeThanuM vAMjhIyA meNuM TaLyuM tyAra pachI jyAre te suMdarI pitAne pIyara gaI, tyAre tenI baMdhusarI mAtAe puchayuM ke, je 7 che he putrI tane sAsare sukha te che? tyAre suMdarI bolI ke, tame jANI joIne mane zaka upara ApI che, te zeka ADe te zuM sukha banyuM hoya! have pANI pIne ghara zuM puche che! che 8 zeka upara javAthI sukhanI icchA te kyAMthI hoya! mAthuM muMDAvyA pachI nakSatra puchavA jevuM tame karo che, tyAM sAsare mArI jayasene zeka mane ghaNuM duHkha de che, mArI chAyA dekhe che, tyAM paNa te gusse thAya che ! 9 che Page #326 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * dharma parIkSAne rAsa. (313) bhaMbherI mukyo bharathAra, dAsIthI avagaNe apAra; baMdhUsarI suNI e vacanna, jape putrI dhIraja dhara manna che 10 che jayasenAnuM jIvita harasuM, tujane sukha thAse tema karazuM; ehave eka jogI tihAM AvyA, baMdhUsarI mana adhike sohAvyo.11 uThI ubhI thaI caraNe lAgI, sarasa bhikSA dIdhI anurAgI; saMte Asana besArI, muja ghara bhikSA leje hitakArI che 12 . vaLI bharatArane paNa caDAvI mukavAthI, te paNa mane eka dAsI karatAM paNa halakI gaNe che, have putrInAM evAM vacana sAMbhaLIne baMdhusarI kahevA lAgI ke, tuM jarA dhIraja rAkha che 10 che jayasenAne mArI, tane jema sukha thaze tema karazuM; eTalAmAM tyAM eka jogI AvI caDavAthI baMdhusarI AnaMda pAmavA lAgI che 11 che pachI te baMdhusarI tyAMthI uThI ubhI thaIne te jogIne page lAgI, tathA prema lAvI uttama bhikSA ApIne tene rAjI karI, Asana upara besADIne kahevA lAgI ke, havethI tame hamezAM mAre gherathI uttama bhikSA lejo 12 che Ave te dina dina AvAse, navi rasavatI Ape ullAse; bhagate rIjhayo jaMgI bole, tAhare ke na mAI tele che 13 mana mAne te have tuM mAga, baMdhUsarI ciMte muja lAga; gadagada sAda putrI virataMta, jayasenAne mArI mahaMta 14 kALIcaudasa kahe kapAlI, vidyA sAdhIsa samarIsa bAlI; hirakhI baMdhUsarI mana mUDI, dazamI DhAla neme kahI rUDI che 15 che pachI te jegI hamezAM tene ghera AvavA lAgyuM, ane baMdhusarI paNa tene bhAtabhAtanAM bhejana khavarAvA lAgI, evI rItanI bhaktithI te jogI rAjI thaI kahevA lAgyuM ke, he mAtA tArA samAna dAtAra meM A jagatamAM kaI strI jeI nathI. 13 mATe have tAre je joIe te tuM mArI pAse mAga, te sAMbhaLI badhusarIe vicAryuM ke, have lAga ThIka AvyA che, ema vicArI teNIe gadagadate sA putrIne saghaLe vRtAMta kahIne kahyuM ke, he mahAgI tame jayasenAne mAre! che 14 che tyAre te jogIye kahyuM ke, kALI (dhArI) caudasane divase vidyA sAdhIne te kAma karIza, te sAMbhaLI te kapaTI baMdhusarI AnaMda pAmavA lAgI; evI rIte dazamI DhAla nemavijayajIe kahI 15 kALIcaudasane dine, jogI jai masANa tAlI devI taNuM, - samaraNa kare sujANa. 1 ne pratyakSa thaI devI kahe, vaccha samarI ye kAja; jayasenAne mAre jaI, kare vege e kAja me 2 evI AvI mAravA, kara sahI karavA sAmuM joI navI sakI, posaha vrata rakhavAla.. 3 che 40 Page #327 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (314) khAMDa huM mA. have te buddhivAna jogI kALI caudasane divase masANamAM jaI caitAlI devInu' smara karavA lAgye // 1 // tyAre te devI pragaTa thai kahevA lAgI ke, he vatsa teM mArU kema smaraNa karyuM? te sAMbhaLI yAgIye kahyu ke, jayasenAne jaine turata mArI AvA // 2 // pachI te devI hAthamAM talavAra laI jayasenAne mAravA AvI, paNuM teNInI pAse pAsaha vratanA rakhavALa joi arthAta teNIne pAsAmAM beThelI joI te devI tenA sAsu` paNa joi zakI nahIM // 3 // traNa pradakSaNA deine, AvI begI pAsa; timahija pAchI mAkalI, jayasenA AvAsa 5 4 5 vAra traNa ema devatA, AvI pharI masANu; jogI ciMte mujane, mAre have nidAna // 5 // jayasenA atha suMdarI, bedumAM vii jeha, mArA mAtA tehane, ma karo kAi sa Mdeha // 6 // jaine mArI suMdarI, devIye tatakAla; parane cite pADu, tenA evA hAla. 7 ulaTI jayasenAne traNa pradakSiNA daine te devI pAchI jogInI pAse AvI, paNu pAchI te jogIe teNIne jayasenAne ghera meAkalI // 4 // evI rIte te devI traNa vAra karI skrIne masANamAM AvI, te joi yogI vicAravA lAgyA ke, kharekhara have A devI . mane mAraze // 5 // pachI teNe te devIne kahyu ke, huM mAtA, jayasenA athavA sudarI e bannemAMthI je kharAba AcaraNu vALI hoya, tene mArI; ane te vAtamAM jarA paNa zakA karazeA nahIM // 6 // pachI devIe ekadama tyAMthI jaI suMdarIne mArI nAkhI, mATe je mANasa bIjAnuM jIrU. karavA icche, tenA evA hAla thAya ! 7 // DhAla agiAramI. haThIlA jAdava haTha karI harIya manAvIye hai| lAla-e dezI. jayasenAye pArIyere lAla, pAmaha vrata parabhAtare; sAsana devI. muI dIThI suMdarIre lAla, hA keNe kIdhI dhAtare. sA sAra karA muja sAmanIre lAla.-e AMkaNI // 1 // sAca jAi kANu aNusere lAla, zAkyA taNA vyavahArare; sA sahu kaheze mArI heAsere lAla, kalaka tA avatArare. sA sA ArA sAsana surI ArAdhavAre lAla, kAusaga kIdhA sArare; sA paragaTa thai devI kahere lAla, ma karA duHkha lagArare. sA. sA. // 3 // pachI jayasenA savAramAM pAse pArIne jyAre ghera AvI, tyAre teNe suMdarIne marelI dIThI, tethI te kahevA lAgI ke, are! A suMdarIne kANe mArI, huM sAsana devI, tame mArI sahAya karA // 1 // vaLI A khAkhatamAM sAcA juThAnuM pArakhu* paNa kema paDaze, kAraNa ke samAreza zAkAne vyavahAra che, ane tethI saghaLA leke kaheze ke, jayasenAe (me*) mArI haze, ane tethI mArA upara mATu kalaka Page #328 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (315) coTa | 2 | pachI jayasenAe te zAsana devInuM ArAdhana karavA vAste kAusaga karyo, tyAre zAsana devI pratyakSa thaI tene kahevA lAgI ke, tAre jarA paNa kheda kara nahIM . 3 baMdhusarI harakhIta thakIre lAla, jamAIne ghara jAyare; sA jANyuM jayasenA mUI hazere lAla, suMdara dekhI duHkha thAya. sAsA 4 retI mAthuM kUTatIre lAla, AkaMda karatI apAra; sA. , jayasenAe mArI suMdarIre lAla, jaI pokArI darabArare. sA. sA5 jayasenAne teDavAre lAla, mANasa mUke rAyare; sA tava sAsana rakhavAlIkAre lAla, jegIne upAya. sA sA che 6 pachI baMdhusarIe te dhAryuM ke jayasenA marI gaI haze, tethI te manamAM rAjI thatI jamAIne ghera gaI, paNa tyAM suMdarIne marelI dIThI che 4 pachI te te rotI, tathA mAthuM kuTatI kuTatI tathA ghaNe vilApa karatI karatI rAja darabAramAM jaI pikAra pADavA lAgI ke, mArI putrI suMdarIne jayasenAe mArI nAkhI che e che pachI rAjAe jayasenAne belAvavA vAste mANasa mokalyuM, te vakhate zAsana devI pilA jogIne tyAM AgaLa upADI lAvI che 6 che jayasenA moTI satIre lAla, ehavA na kare kAmare; sA. rAya Agala jegI kahere lAla, sone na lAge zyAma. sA. sA. 7 baMdhusarIe mujanere lAla, jamADI bhalI bhAta sA. prAthanA ehavI karIre lAla, jayasenA kare dhAtare. sAsA8 meM vetAlI ArAdhInere lola, mukI mAraNa tAsare; sA koNa mAre puNyavaMtanere lAla, suMdarI mArI pAparAsare. sA sA 9 tyAre te jogI kahevA lAgyuM ke, jayasenA te mahAsatI che, te evuM kAma kaI dahADe paNa kare nahIM, kAraNa ke, sonu te kadI kALuM paDatuM ja nathI ke 7 ma mATe he rAjA, have huM tamane sAce sAcI vAta kahuM chuM, te sAMbhaLa. badhusarIe mane khuba jamADI jamADIne kahyuM ke, tame jayasenane mAre te ThIka che 8 pachI meM vaitAlInuM ArAdhana karIne teNIne jayasenAne mAravA mATe mokalI, paNa puNyavaMta prANune keNuM mArI zake? teNIe te ulaTAM te pApI suMdarIne ja mArI. 9 ehave sAsana devatAre lAla, AvI bhAMkhe sAkhare; sA vacana malyAM beu sAribAre lAla, vaLatuM rAjA bhAMkhare. sAsA10. baMdhusarI deza bAharere lAla, koDha kare dukaMmare; sA. - Aja pachI koI ehavAre lAla, na kare asubha kAmare. sA sA 11 riSabhasenanI nArInere lola, mahecchava kare mahArAja re; sA nija maMdira pahetI karIre lAla, sidhyAM vaMchita kAja, sAsA12 te vakhate zAsana devatAe paNa pragaTa thaIne te jegInI sAkha pUrI, evI rIte Page #329 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (16) khaMDa 7 me. bannenI vAte eka sarakhI maLavAthI, rAjAe hukama karyo ke 10 baMdhusarIne deza nIkAla karo, ke Aja pachI kaI evuM duSTa kAma kare nahIM 11 che pachI te rUSabhasenanI strI jayasenAne rAjAe keTalAka mahatsava pUrvaka tene pitAne ghera mokalI, ane tethI tenuM icchita kAma siddha thayuM che 12 che sevana vRSTi karI tihAre lAla, mahimA kIdhe devare; sATa sAce dharama saMsAramAre lAla, saddha karajo nitya mevare. sA. sA. 13 rAjA samakIta pAmIre lAla, dharama taNAM phala dekhare; sA 6 dharame nizcala thaI lAla, te dekhI suvizeSare. sAva sAme 14 che zeTha sahita cha bhAmanI re lAla, kahe sAcuM kahyuM ehare; sA latA kahe mAnuM nahIM lAla, bhAMkhyuM karyuM tehare. sA sA 15 pachI tyAM deve sonAnI vRSTi karI teno mahImA dekhADyo; mATe kavI kahe che ke, saghaLA mANasoe A saMsAramAM satya dharma aMgIkAra kare che 13 che vaLI rAjA paNa evI rIta dharmanuM phaLa joIne samakita pAme, ane tethI huM paNa dharmamAM nizcala thaI che 14 che te sAMbhaLI arhadAsa zeTha sahIta chae strIoe kahyuM ke, A saghaLI vAta sAcI kahI che, paNa ekalI kuMdalatA kahevA lAgI ke, te saghaLuM juThuM che, mATe huM mAnuM nahIM . 15 che zreNikAdika ciMtavere lAla, juo haThIlI nArare, sA. sAtama khaMDa pUre thAre lAla, nemavijaya sukhakArare. sAsA. 16 hIravijaya sUrI taNere lAla, zubhavijaya tasa ziSyare; sA bhAvavijaya kavi dIpatAre lAla, siddhi namuM nisa disare. sAntA-17 rUpavijaya raMge karIre lAla, kRSNavijaya kara jaDare; sA raMgavijaya gurU mAharA lAla, nAve kaI ehanI heDare. sAsA 18 sAtamA khaMDa taNI kahIre lAla, agyAramI DhAla rasAlare sAva jema kahe bhaviyaNa tumere lAla, sAMbhalo bAla gopAlaze. sAthe sA. 19 te sAMbhaLI zreNika, abhayakumAra tathA cAra vicAravA lAgyA ke, aho A strI paNa kevI haThIlI che? nemavijayajI mahArAja kahe che ke, sukha karavAvALe e A sAtame khaDa saMpUrNa thayela che 16 . hIravijaya AcAryanA ziSya zubhavijaya thayA, tenA ziSya bhAvavijayajI meTA kavI hatA, tathA tenA ziSya siddhivijayane huM hamezAM namaskAra karuM chuM ke 17 che tenA ziSya rUpavijaya, tathA tenA ziSya kRSNavijayane paNa huM hamezAM namaskAra karuM chuM, vaLI tenA ziSya raMgavijaya ke je mArA gurU thAya, tenI te kaI jeDI paNa jaDase nahIM 8 che evI rIte rasALa evI sAtamA khaMDanI agyAramI DhAla kahI, nemavijayajI mahArAja kahe che ke, huM bhavya bALagapALe tame sAMbhaLajo ke 19 " iti zrI dharma parIkSA pAse saptama khaMDa saMpUrNa Page #330 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (317) dharma parIkSAne rAsa khaMDa 8 mo. vA, * pUche caMdana zrI prate, ahadAsa ullAsabhAmanI te bhagavaMtane, lo dharma tema bhAsa che 1che kahe nArI patha pUre, arimardana rAjAna; somadatta brAhmaNa vise, dAridra taNe nidhAna me 2 tehanI nArI samIlA, tApa thakI mUI soya; rati navi pAme dvija kihAM, kare dukha ba reya che 3. somadatta vanamAM gaye, malyo sAdhu mahAbhAga; tehane va. ane upanya, nirbhaya mana vairAga 4 pachI te ahadAsa zeTha AnaMdathI caMdanakSIne puchavA lAgyA ke, he strI te zrI arihaMta prabhune dharma zI rIte aMgIkAra karyo, te tuM kahI saMbhaLAva che 1 che tyAre strIe kahyuM ke, kapIthapura nAme nagaramAM arimardana nAme rAja hato, tyAM eka mahA daridri semadatta nAme brAhmaNa raheto hate che je che tenI semIlA nAme strI tAvathI mRtyu pAmI, tethI te brAhmaNane jarA paNa sukha thAya nahIM, ane te duHkhI thata atyaMta rUdana karato hato 3 | pachI somadatta to tyAMthI vanamAM gaye, tyAM tene eka uttama sAdhu maLe, ane tene upadeza sAMbhaLavAthI tene (somadattane) manamAM bhaya rahita vairAgya utpanna thaye che 4 thataH - navazrautamukhinna | pRSTha 2 navayavasatA| vyARtaH savAyata { } vahetAM evAM nava dvAra vALA A kalevara rUpI gharamAM rahetA A jIvane kALa rUpI sarpathI bacavuM mahA muzkela che ke 1 ra zrAvakanAM vrata AdarI, A nagara majhAra; dharma prabhAve dhana malyuM, tanyA pApa vyApAra pA vADavane mAne dhaNuM, vyavahArI dhanapAla svAmi jANI ApaNe, kare sAra saMbhAla che 6 regA thaye ekadA, brAhmaNa te somadata teDAvI dhanapAlane, kahe bAMdhava suNa vata che 7. tyAMthI te zrAvakanAM bAra vrata aMgIkAra karIne nagaramAM AvyuM, tyAM dharma pasAe tene dravya maLavAthI pApakAraka dhaMdhAne teNe tyAga karyo che 5 che te nagaramAM eka dhanapAla nAme vepArI hatA te A brAhmaNane pitAne svAmIbhAI jANI tenI ghaNI Asane vAsanA karata dA pachI eka vakhate te semadatta brAhmaNane rega thavAthI, teNe dhanapAla zeThane bolAvI kahyuM ke, he bhAI, huM tane je vAta kahuM te sAMbhaLa. 7 Page #331 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaMDa 8 mA. DhAla pehelI. muja lAja vadhAre 2-e dezI. brAhmaNa kahe vAtare, suNu zeTha su~tare, dina racaNI nAta ci'tA che mujanere, te TAlA bhAIra, jema sadagati thAIra, tuM parama sakhAi kaMThu chuM tujanere // 1 // ci'tA hetu dAkhAre, kAMimanamAM na rAkhA, je mujane bhAMkhA te karasu sahIre; sAmadatta vaLI khelere, tu purUSa ameAlere, tAre kALu tAle Ave RNu mahIre. 2 sAmA muja kanyAre, guNu lakSaNa dhanyAre, nahIM evI anyA sApu tuja bhaNIre; brAhmaNa nahIM khINAre, jina dharme lINAre, joi pravINA karajo ehunA dhaNIre // 3 // pachI te brAhmaNa zeThane kahevA lAgyA ke, huM zeTha tame bahu uttama che, mane eka meTI ci'tA hAvAthI mArA rAtra divasa jatA nathI, te mArI ciMtAne tame nAza karI ke jethI mArI uttama gati thAya, A hu' tane uttama ane sAhyakAraka mANasa jANI ema kahuM chuM " tyAre zeThe kahyuM ke, tAre kAIpaNa sadeha rAkhyA vinA mane je tArI ciMtA haiAya te kahevI, ke jethI tene hu* upAya karU', te sAMbhaLI sAmadatte kahyu ke, tuM kAI amulya purUSa che, A jagatamAM tAre tele keNu AvI zake ema che? ra mAre eka sAmA nAme putrI che, te mahAguNavAna tathA zubha lakSaNa vALI che enI tele khIjI kAipaNa nathI, te kanyA Aja huM tamane sAMpu chuM; tene tame koi uttama bhaNelA tathA jaina dharmI brAhmaNane zeAdhI, tenA sAthe paraNAvo // 3 // ae zeThe kahyuM vArUre, paramesara sAphre, ema karatu vicArI ANI nija madirere; dvija sarage paheAtare, jihAM sukha bahetare, zeTha guyuta pAle putrInI parere // 4 // saMgati sAdhavInIre, sAte dhAte bhInIraM, jina dharame lInI karatI jina pUjanAre dIThI rUdradattere, lAgI tama cittere, nija mitrane pUche e kehanI Are // 5 // mitra kahe suNa bhAI, sAmadattanI jAire, dhanapAla ghare Ai vAdhe suMdarIre; rUdradatta kahe para NIrR, karIsa dharaNIre, e aneApama tarUNI sevata mudraGIre // 6 // pachI zeThe paNa paramezvaranI khAtara te vAta kabula karI kahyu ke, tamArA kahevA pramANe karazuM, ema kahI te pAtAne ghera gayA, tyAra pachI brAhmaNa tyAMthI marIne svargamAM jaI sukha bhagavavA lAgyA, ahIM zeTha te khAlIkAne potAnI putrIne pare rAkhe che ! 4 !! vaLI te khALikA sAthvInI sa`gata karatI, tathA te saghaLI vAte vairAgyavAna hatI, vaLI te jaina dharmamAMja joDAIne jinezvaranI pUjA karatI; eka dahADA te kanyAne rUdradatta nAmanA brAhmaNe jovAthI tenuM citta teNImAM lAgyu, ane tethI te peAtAnA mitrane puchavA lAgyA ke, A kAnI putrI che ? pAA tyAre tenA mitra kahyu ke, he bhAI, e sAmadatta brAhmaNanI putrI che, tathA te dhanapAla zeThane ghera uchare che; te sAMbhaLI rUdatte kahyu ke, e sonAnI vIMTI sarakhI su Mdara strIne huM paraNIne teNIne mArI strI banAvIza ! 6 u ( 318 ) Page #332 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (319) datI vaDabhAgIra, dIkSitAdika mAgIre, A bahu rAgI jina viNa thaI nahIM; tuM te juArIre, sAta vyasanane dhArIre, keNI pare ane "vicArI pAmaze ehanere 7 bele ahaMkArare, jeje mati mArare, na paraNuM e nArI te kaheje pazure; cAlyo para dvipere, eka sAdhu samIpere, saghalI vidhI dIpe jema zrAvaka zizure che 8pharI Avyo vegere, manane udavegere, dehare saMvege AvI pUjA karIre gAye gIta rasAla, cokhI kaheThAlare, dekhI dhanapAla pUche ulaTa dharI che vaLI te mitre kahyuM ke, te bhAgyavatI strInI to dikSita Adika ghaNu mANasoe mAgaNI karI, paNa jaina zivAya te keI upara priti karatI nathI, ane tuM te jugArI tathA sAte vyasane sevanAra che, te tuM teNIne zI rIte meLavI zakIza? | 7 | tyAre te ahaMkAra lAvI bolyo ke, have je e strIne huM buddhi baLathI na paraNuM te tAre mane DhAra sarakho jANa; pachI te bIje gAma eka jaina sAdhu pAse gaye, ane tenI pAse saghaLI zrAvakanI vidhi (vyavahAra) zIkhe che 8 che tyAMthI pAchA pharIne ghera AvI teNe capaLa cittathI kere jaI, vairAgya bhAvathI pUjA karI, tathA te pachI uttama rAgathI, dezIbaMdha gAyana gAI stuti karavA lAge, te joI dhanapALa zeThe manamAM ulaTa lAvIne tene puchayuM che kihAMthI tame AvyAre, keNa te kahAvyAre, manamAM bahu bhAvyA vANArasI nayare vasuMre, mAbApe kALare, kIdhA akALare, brAhmaNa da yAla achuM kahyuM ke sure 10 | dhIraja mana dharatAre, tIratha jAtrA karatAre, eNI pare pharatAM eka dina munivara maLeteNe bhAge dharmare, jehathI ziva zarmare, suNI jinadharma muja mithyA mata Tare che 11 cityavaMdana kAja re, Avyo IhAM Ajare, avadhAre mahArAja zeTha kahe asure ghara Avo devare, karasuM tuma sevare, semA tata kheva tujane paraNAvasuMre che 1ra tame kayAMthI AvyA? tathA tamArI jAti zuM che? tame mane bahu vAlA lAge che, te sAMbhaLI teNe kahyuM ke, huM vANArasI nagarImAM rahuM chuM, mArA mAbApa akALe mRtyu pAmyA che, ane huM eka dayA pAtra brAhamaNa chuM . 10 pachI te manamAM dhIraja rAkhI, huM tIrthe jAtrA karavA nikaLe, ane evI rIte pharatAM pharatAM eka muni mane maLyA, teNe mekSa devA vALA jaina dharmane mane upadeza karyo, jethI mArAM mithyAtvane nAza thaye 5 11 che vaLI Aje huM caityavaMdana karavA vAste ahIM Avyo chuM, evI rIte mAro vRtAMta che, te sAMbhaLI zeThe kahyuM ke, Aje tame mAre ghera Ave, ke jyAM tamArI sevA bhakita karIne turata temane sAmA nAmanI kanyA paraNAvazuM 12 viSa sarIkhI vAmare, tehasuM nahIM kAmare, tasa lIje nahIM nAma Thaga ema kahere; Agraha ati kIdhare, jANyuM kAraja sIdhare, paraNIne para Page #333 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) kha8 mo. sIdha saMdhI niravahIre 13 juvArI jethare, bhAI bhAMkhe tethare, sada A ethe kaMkaNuM bAMdhI AvIre kIdhe parapaMcare, dUramaMcare, juo muja saMga somAM ghara lAvIyere che 14 kare ke tave prazaMsAre, kara joDI namasyAre, na kare kaI khIsA te sukha bhegare, pure mana Asare, naranArI AvAsare, savi vilAsa rayaNI dina jogavere che 15 ne gayo ke kAlare, vaLI tehaja havAlare, navi jAye DhAla jehane je paDIre, prakRti jAsarIrare, vicale navi dhIrare, pahelI suNe vIra DhAla khAMDa AThameM bhaDare che 16 tyAre te dhutAre kahevA lAgyuM ke, strI te saghaLI jhera sarakhI mahAduHkha dAyaka che, tenI sAthe mAre kaMI prayojana nathI, mATe te paraNavA karavAnuM te tamAre nAmaja levuM nahIM, paNa pachI zeThanA ghaNuM AgrahathI, teNe jANyuM ke have lAga ThIka che, ema vicAri teNe hA pADavAthI zeThe tenAM jAhera lagna te kuMvarI sAthe karI ApyAM. 13 tyAra pachI te jyAM saghaLA pitAnA mitra jugArIo ekaThA thayA hatA, tyAM jaI kahevA lAgyuM ke, juo, huM Aje kaMkaNa bAMdhI lAvya! ane harakha sahita vaLI kahyuM ke, khuba prapaMca racIne Aje A samAne paraNuM mAre ghera lAvyo chuM, mATe mArI buddhi kevI sarasa che? 14 che te sAMbhaLI saghaLA jugArIo tene namaskAra karI, tenA vakhANa karavA lAgyA, ane te sukha bhegavavA lAgyuM, je bAbatamAM tenI koI paNa hAMsI karatuM nahIM, pachI te teo ane zrI bharatAra pitAne ghera sata dahADe sukhavilAsa bhegavavA lAgyA che 15 che ema karatAM keTaleka vakhata gaye, paNa pAchaLathI teNe pitAnI jugAranI Teva pakaDI; kAraNa ke, jene je Teva paDI hoya te jatI nathI; je mANasanI uttama prakRti che, te mANasa kaI vakhate paNa calAyamAna thatuM nathI; evI rIte AThamA khaMDanI pahelI DhAla saMpUrNa thaI che 16 che marajAdA pAlI bhaLI, divasa keTalA sIma; dhUtAzakta valI thayo, kapaTIna nIma che 1. sumitrA vezyA sutA, kAmalatA tasu nAma; tehasuM vilase rAta dina, tajI ApaNuM vAmA 2. samA manamAM duHkha dhare, nayaNe mUke nIra; suNI vAta zeThe sad, de putrIne dhIra che 3 che evI rIte teNe keTalAka divase to sArI cAlamAM cAlIne kahADyA, paNa pAchaLathI pAche te jugAramAM talAlIna thaye, kAraNa ke kapaTI mAsane zuM bharoso hoya! 1 pachI te pitAnI strIne tyAga karIne sumitrA nAme vezyAnI kAmalatA nAme putrInI sAthe vilAsa karavA lAge cherA te joI somA manamAM duHkha pAmatI AMkhomAMthI Asu pADavA lAgI, te vAta zeThane kAne gayAthI te samAne dhIraja devA lAgyA. 3 beTI duHkha kIje nahIM, dIje karmane deSa; sukha duHkha sarajyAM Page #334 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. ( 321) pAmIye, zyA kIje have zASa // 4 // AzA tajI bharatAranI, dharI beDhI dharma dhyAna, Iha bhava parabhava jehathI, sukha pAmase niravANu 55 5 mAnI vAta pitA taNI, eka prAsAda karAva; pratimA zrI zAMtinAthanI, thApI manane bhAva / 6 / / he putrI manamAM duHkha lAvavu' nahIM, peAtAnA karmaneja doSa devA, kAraNa ke jevAM karmo karyAM hAya, tevAMja sukha duHkha pAmIye chIe; mATe huve te mAbatamAM asesa karavA nahIM // 4 // pachI te te sAmA peAtAnA svAminI AzA cheDIne dharma dhyAna karavA lAgI, ke jethI tene A bhava ane para bhavamAM paNa sukha maLaze. pa pachI teNe pitAnI AjJA pramANe eka devaLa badhAvI, temAM zrI zAMtinAthajInI pratimAnuM mananA bhAva sahita sthApana karyuM // 6 // pratiSTA kIdhI pachI, saMdha bhagata karI sAra; sumitrA kAmalatA sahita, tecA rUdra jIvAra nA chu| bhAjana bhalAM karAvane, dIdhAM phAphala pAna; bhaje na uttama adhama pApa, caMdra taNA ahinANu 5 8 5 pachI tenI pratiSTA karIne svAmivatsala karyuM, temAM sumitrA vezyA tathA tenI putrI kAmalatA sahita rUdradattane paNa khelAvyA ! 7 5 pachI tene sArI rIte uttama uttama bheAjanA jamADIne upara pAna seApArI ApyAM; kAraNa ke, cadranI mAphaka uttama mANasA paNa kAi dahADA adhama pApAnu' kAma karatA nathI / 8 / cataH -- nirguneLAvonuM / cAyatikSayaH // tisaMha tattvanAM caMdrazcAtA vemAna | | || uttama mANaseA nirguNa prANIo upara paNa karUNA rAkhe che, kAraNa ke caMdra paNa kasAInA gharamAMthI peAtAnI cAMdanIne kai khecI letA nathI / 1 / * DhAla bIjI. kAcI kalIya ma teADa laviMgarI DALIyAM, pIyu cAlyA paradeza beThI hAtI mAlIyAM-e dezI. sAmAnu` rUpa dekhI sumitrA zira dhRNe, ciMte cittamAMhI ema ahe e kima bane; ehavI suMdara nArI tajI kema pApIye, athavA ke tava buddhi vicAre navi hIye| 1 / / kAma eha karyuM je putrIne bhAyage, jo rahe jIvatI eha thAye sabhya jAyage; ema vicAri phUla sarpa dhAlI ghaDe, kAmalatA lei sAtha AvI Adara vaDe // 2 // sarasa kusumanI mAla NI me jovatI, pUcha eNe jinarAja pApa makSa dhAvatI; saralapaNe kara sparza karyeA ghaTe jeTale, bhUja gama phUla mAnna thayA te teTale // 3 // 41 Page #335 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (32) khaMDa 8 me. pachI sumitrA vezyA emAnuM rUpa joI mAthuM dhuNAvI manamAM vicAravA lAgI ke, are! AvI suMdara strIne A pApIye kema tyAga karyo haze? kharekhara te ThagArAmAM buddhine ja aMza nathI che 1pachI te sumitrA ghera AvI vicAravA lAgI ke, je have A semA mArI putrInA kama bhAgyathI jIvatI raheze, te te mArI putrIne koI dahADe paNa ADI Avaze, ema vicAri teNe eka ghaDAmAM phela tathA sarpa ghA tathA te ghaDe laI kAmalatAnI sAthe AdarapUrvaka samAne tyAM te AvI. kerA pachI teNe somAne kahyuM ke, Aje to huM tArA mATe eka uttama phUlanI mALA lAvI chuM, ane tethI Aje tuM jinezvaranI pUjA karI pApa rUpI melane nAza karaje, te sAMbhaLI se mAe te saralapaNe temAM hAtha nAkhyo, te ja vakhate te sarpa nUnI mALA rUpe thayo che 3 . leIsugaMdhI phUla jinezvara aracIyA, kesara caMdana agara kapUre caracIyA; kAmalatA gale hAra ghAlyo ramata mise, nAga Do tatakAla paDI bheI se 4o mRta putrIne dekha akA kUTe haiyuM, AkaMda kare apAra deva teM zuM kayuM kare vilApa aneka nayaNe AMsu jhare, ghaTa sa25 leI vege AvI napa maMdire 5 5 karatI hAhAkAra kahe pikAra karI, deva, suNe aradAsa samA ati mada bharI; mAharI mArI bAlA have 6 kema kare, huM DosI nirAdhAra jIvita keNI pare dharU. 6 pachI teNe sugaMdhi sugaMdhi phelethI tathA kesara, sukhaDa, agara, kapUra, vigerethI jinezvaranI pUjA karI ane pachI teNIe (somAe) ramatamAMne ramatamAM te hAra kAmalatAnA gaLAmAM nAkhavAthI tarata te sarpa thaI tene karaDyo, ane tethI te pRthvI upara paDI. 4 pachI te kuTaNI potAnI putrIne marelI joIne chAtI kuTavA lAgI tathA rUdana karatI kahevA lAgI ke, he daiva A te zuM karyuM? evI rIte rUdana karatI AMkhamAM AMsu sahIta te ghaDe ane sarpa laIne rAja darabAramAM gaI che 5 che tyAM hAhAkAra karatI bUmo pADavA lAgI ke, he deva, mArI eka araja tame sAMbhaLe; A samA bahu manmatta thaI che, teNIe mArI putrIne mArI nAkhI, have huM zuM karuM. vaLI huM AdhAra vinAnI DosI kevI rIte mAruM jIvatara gALI zakuM 6 che somAM teDAvI rAya kahe kula khAMpaNI, kAmalatAne kAMI mArI te pApiNI; kahe soma mahArAja vacana avadhArIye, jayaNA sUkSama jIva thala kema mArI che 7. mAMDI pUrava vAta mAe savI kahI, dekhA ghaTa sApa mitrA avasara lahI; paMca varaNa kula mAla samA hAthe dharI, mitrA jhAle hAtha ahI thAye pharI | 8 | vAra traNa ema nAga kusumamAlA dave, kahe sabhA sadu koya samA sAcI juo; dekhI ca. mo bhUpa nahIM e mAnavI, pratasya devI teha ema mana ANavI, 9 tyAre rAjAe samAne teDAvI puchayuM ke, he kulapaMpaNI pApaNI te kAmalatAne kema mArI? te sAMbhaLI samA kahevA lAgI ke, he mahArAja ame zrAvake nAnA che Page #336 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (323) sudhAMnuM rakSaNa karI, te AvA paddhi jIvane kema mArIye? | 7 pachI semAe te saghaLI vAta mAMDIne kahI saMbhaLAvI, ane te vakhate sumitrAe paNa te sarpa ane ghaDe vigere dekhADyAM; pachI tyAM AgaLa jyAre te mALA samAe jhAlI tyAre te pharIne kulanI mALA thaI, ane sumitrAe jhAlI tyAre te sarpa thaI che 8 evI rIte traNa vAra karavAthI paNa te sA5 ane phulanI mALA thaI, te joI sabhAnA sarva mANase kahevA lAgyA ke, samA sAcI che, vaLI te camatkAra joI rAjA paNuM vicAravA lAgyuM ke, e kharekhara devI che, manuSya nathI ke huM te kara joDI kare rAya somAsuM vinatI, kamalatA chavADe acho tuma mahA satI; maMtra navakAra prabhAva mUcha maTI gaI, satI taNe kara sparze uThI beThI thaI 10 | sumitrA nija karatUka prakAzI zubha mate, dharma taNuM phala dekha lahai dharma bhUpa te; rUdradattAdika avara tihAM zrAvaka thayA, teNe ThAme suNI svAmi pApa savi muja gayAM che 11 e zeTha zeThANI sarva kahe sAcuM kahyuM, kuMdalatA kahe jUTha meM navi sahyuM; zreNika abhayakumAra vacana te sAMbhalI, ciMte haThIlI nAra na dIse e bhalI che 12 dezuM daMDa prabhAta rAte navi bolIye, vecIne nija UMdha ujAgara keNa lIye; AThame khaDe DhAla bIjI e sehatI, kaheze mitrazrI vAta nema | mana mehatI ne 13 che. pachI rAjAe hAtha joDIne samAne kahyuM ke, tuM mahAsatI che, mATe have A kAmalatAne jIvatI kara, pachI navakAra maMtranA prabhAvathI tenI mucho nAza pAmI tathA te satInA hAthane sparza thatAM ja te uThIne beThI thaI che. 10 pachI sumitrAne paNa uttama buddhi AvavAthI teNe pitAnuM kAvatarUM pragaTa karyuM, tathA te dharmanAM phaLa jene rAjAe jaina dharma aMgIkAra karyo, vaLI tyAM rUdradatta Adike paNa zrAvakanAM vrate lIdhAM, ane te vAta sAMbhaLI mArAM paNa pApano nAza thavAthI huM dhamaeN pAmI. 11 te sAMbhaLI zeTha zeThANI vigere kahevA lAgyAM ke, te vAta kharI che, tyAre kuMdalatAe kahyuM ke, huM te vAta mAnatI nathI, te sAMbhaLI zreNika rAjA tathA abhayakumAra vicAravA lAgyA ke, A strI kharekhara haThIlIja che, sArUM mANasa lAgatI nathI. 12 mATe ene savAre zikSA karaze, atyAre rAtre kaMI bolavuM nahIM, kAraNa ke, pitAnI Gdha vecIne ka mANasa ujAgo grahaNa kare. evI rIte AThamA khaMDanI bIjI hAla saMpUrNa thaI, have mitrazrI je vAta kaheze, te nemavijayajIne bahuja sArI lAgaze ke 13 ahAsa mitrazrI prate, pUche baddha dharI prema kema prApti thaI dharmanI, sA pAmI kahe tema che 15 vaccha deze nagarI vaDI, kosaMbI sukha thAna; dhanaMjaya rAjA tihAM, semasarma paradhAna Page #337 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (324) khaMDa 8 me. che te mAsopavAsI ekadA Avyo sAdhu udhAna; tAsa prabhAve vana thayAM, navAM phUla phala pAna ne 3 che pachI ahadAsa zeTha prema lAvIne mitrazrIne puchavA lAgyA ke, tane dharmanI prApti zI rIte thaI? tyAre te paNa pitAne vRtAMta kahevA lAgI ! vaccha nAme dezamAM kesaMbI nAmanuM uttama nagara hatuM, tyAM dhanaMjaya nAme rAjA hatA, tathA tene somazaramA nAme pradhAna hatA che 2 eka vakhate tyAMnA vanamAM eka mAsopavAsI. sAdhu AvavAthI tenA prabhAve karIne vanamAM vRkSa para paNa saghaLA pULa kule nava AvyAM che 3 che. mA khamaNane pAraNe nagaramAM rUSirAya; AvyA haraNa dekhIne, praName maMtrI pAya 4 zuddha pAna ane karI, pratilAlyo dharI bhAva; paMca divya pragaTa thayAM, mAtra dAna prastAva 5. vismaya pAmyo vegasuM, Avyo jihAM ane NagAra; pUche che kara joDIne, bhagavAna kahe vicAra che 6 che te muni mAsakhamaNanuM pAraNuM karavAne nagaramAM AhAra levAne AvyA, tene joI maMtrIe tene namaskAra karyo che ja che ane teNe te munine zuddha AhAra pANI uttama bhAva sahita ApyA, te supAtra dAnanA ge karIne tene ghera paMca divya pragaTa thayA. e pachI te Azcarya sahita ekadama te sAdhu pAse AvyA, ane be hAtha jeDI puchavA lAgyuM ke, he svAmi AnuM kAraNa mane samajAve che 6 agnihotrI dikSita bhaNI, dIdhAM meM bahu dAna, kanaka nAga tila azva ratha, dAsI mahI paradhAna che 7. kanyA kapilA dhenu vaLI, mahAdAna dasa eha; paNa atizaya dIThe nahIM, zuM kAraNa che teha. 8 meM ghaNAM agnihotrI brAhmaNane, senuM, hAthI, tala, ghoDA, ratha, cAkara, jamIna vigere ghaNuM dAna ApyuM che ke 7 ! vaLI kanyA, tathA pILI gAya, vigere daza mahAdAna ApyA che, paNa tene meM kaI prabhAva dIThe nahIM, mATe tenuM zuM kAraNa haze te kahe? 8 hAi eii. naNadalanI dezI. munivara kahe mahetA suNe, asaMjati eha ajANu zubhamana. cha kAyanI hIMsA kare, teNe phaLa nahIM mana ANa. su. mue | 1 e AMkaNI. okhara khetre vAvIye, jema niSphala thAye bIja; su. tema dIdhuM kupAtrane, te paNa gaNe timahIja. sui mu. 2 Page #338 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (325) jJAnavaMta kriyA kare te jANIje supAtra su. tehane dIdhuM bahu phale, tepa kare niramala gAtra. sumu| 3 | tyAre munie kahyuM ke te saghaLA vairAgya vinAnA ajJAnIo che, kAraNa ke teo hamezA chakAya jIvonI hiMsA kare che, ane tethI tenuM phaLa maLatuM nathI, e vAta tAre cekasa manamAM jANavI che 1 vaLI ekhara bhUmImAM vAveluM bIja jema phegaTa jAya che, temaja kupAtre dAna devAthI paNa te phegaTa jAya che . 2 che je mANasa jJAna sahita zubha kriyA kare che, tene supAtra jANa, tene dAna devAthI ghaNuM phaLa thAya che, kAraNa ke, tapasyA karavAthI tenuM zarIra nirmaLa hoya che. kA ___yataH-ekavApIjalaMsikkaM / mAnemadhuratAMbranet / nibejakaTutAMyAti / pAtrApAtraniyojanAt // 1 // pAtra kupAtranA prabhAvathI eka vAvanA pANIthI ucharelA AMbAmAM miThAsa Ave che, tathA teja pANIthI ucharelA liMbaDAmAM kaDavAsa Ave che ke 1 che pUche maMtrI muni prate, citta komala nahIM dhITha, su. mAhArI pare bIje keNa, dAna taNuM phala dITha. su0 mu4 vizvabhuti brAhmaNa taNI, kathA kahe munirAja; su. deza vairATa dakSiNa dize, somaprabha tihAM rAja. sumu| 5 brAhmaNane mAne ghaNuM, bhakti kare nitya meva su. beThe sabhAmAMhe ema kahe, vADava jagamAM deva. sumu| 6 | tyAre maMtrie munine puchayuM ke, citta kemaLa nathI, paNa kaThora che, te mArI mAphaka bIjA keIne dAnanuM phaLa maLeluM che? 4 che tyAre munirAja vizvabhUti nAme brAhmaNanI vAta kahevA lAgyA, dakSiNa dizAmAM vairATa dezamAM somaprabha nAme eka rAjA hato . 5 che te brAhmaNane bahu mAnato, tathA tenI hamezAM bhakti karate, ane sabhAmAM besIne paNa emaja kahe ke, brAhmaNe A jagatamAM deva samAna che. 6 vIta saphala karavA bhaNI, bad suvaraNa nAme jaga su. brAhmaNa pAse maMDAvIpuNya upara dharI rAga. su. mu. | 7 | jagana kare tihAM TukaDe, vizvabhUti rahe vipra su. khale jaI ja jAcIne, sAcuM kare te khipra. sumu. | 8 cAra pIMDI kare tehanI, pehelI tavaha pikha su. bIjI atithi trIjI pote, ceAthI nArI saMtoSa. su. mu. 9 | pachI eka vakhate teNe dharma upara priti thavAthI, potAnuM dhana saphaLa karavAne, brAdamaNe pAse bahu suvarNa nAme yajJa maMDA 7 me have te yajJa jyAM thato hatuM, tyAM najikamAM eka vizvabhuti nAme brAhmaNa raheto hato, te hamezAM khalA upara . jaI javA mAgI lAvIne tene sAtha banAvate, tathA tenA cAra piMDa karIne temAMthI pihele piTha agnimAM nAkhato, bIje kaI atithine Apa, tathA trIje pite khAte, tathA the pitAnI strIne khAvA ApatuM hatuM ke 8 9 che Page #339 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (326) khaDa 8 mA. AbhyA munivara gAcarI, vizvabhatine bAra; su. bIje piDa nimaMtrIcA, navi lIdhA aNugAra. su. mu. / 10 / / muja piDi lyA svAmijI, sacit mizrita dI; su teM paNa muni lIdhI nahIM, nArI bele mITha. su. munA 115 AhAra mAhArA prabhu dIjIye, e che mATuM pAtra; su0 Aja saphala dina ApaNA, jaMgama tIratha jAtra. su. mu. / / 12 / evAmAM tyAM te vizvabhUtine ghera eka munirAja gocarI karavA (AhAra levA) AvyA, tyAre teNe khIjo piDa tene ApavA mAMDyo, tyAre munirAje te lIdhA nahIM 10mA tyAre brAhmaNe kahyu ke, A mArI pIMDa cA, te piDa paNa sacita vastunA sa'bheLa vALI hAvAthI muniye lIdhI nahIM, tyAre tenI strI mIThAM vacaneAthI melavA lAgI. 11 huM svAmi, mArA piDa te munine ApA; kAraNa ke te mahA supAtra muni che, vaLI Aje ApaNe A sAdhu rUpI jagama tIrthanAM darzana thayAM, tethI ApaNA divasa paNa saphaLa thayA jANavA mA 12 // .. AhAra lIdhA munie jatA, hema ratana thai vRSTi; 0 naranArI beThu thayAM, sudhAM samati dRSTi. su. mu| 13 / narapatine jaI dvija kahe, dekhA jagana la deva; su kanaka dhArA vRThI ghaNI, bhUpa bhaNe tatakheva. su. mu. / 14 / / meM dhana dIdhuM tuma bhaNI, ine lyA tume teha, su trIjI DhALa khaMDa AThame', nemavijaya kahe eha. su. mu. // 155 tyAre te munie sUjateA AhAra levAthI, tyAM ratnAnI vRSTi (varasAda) thai, ane te srI bharatAra tyAM zuddha samakItI thayAM // 13 5 pachI saghaLA brAhmaNeA rAjAne jaI kahevA lAgyA ke, he svAmi, A yajJanuM phaLa teA tame jIe! ahIM sAnAnI vRSTi thaI, te sAMbhaLI rAjA kahevA lAgye 5 145 hai brAhmaNA jAe, me' tamAne te dhana akSisa Apyu, mATe tame lei le; evI rIte nemavijayajIe ADamA khaDanI trIjI DhAla kahI / 15 / / duhA. dhana levA brAhmaNa gayA, tav te thayA agAla; kSaNa eka rahIne vaLI grahe, jaya thAye te vyAla // 1 // vRdhe bhUpatine kahyuM, nahIM jagana-phala nAtha; vizvabhUti kRta dAna kula, ihu bhava parabhava sAthe // 2 // bhUpa bhaNe vizvabhUtine, huM AnyA tuja geha; jaganya Adha phala leine, dAna Adha phala deha. 3 pachI te brAhmaNA jevA te dhana levA gayA tevAre te saghaLA koyalA thai gayA, vaLI thADI vAra rahIne te karI levA lAgyA, tyAre sarpa rUpe thai gayA // 1 // tyAre eka gharaDe mANase rAjAne kahyu. ke, huM svAmi, e kaI jagananu phaLa nathI; ete vizvabhUtie karelA dAnanuM phaLa che, ke je dAna A bhava ane parabhavamAM paNa sukha Page #340 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne pAse devAvALuM che . 2 | pachI rAjA vizvabhUtine ghera jaI tene kahevA lAgyuM ke, huM Aje tAre ghera cAlIne Avyo chuM, mATe A jagnanuM aradhuM phaLa laIne tArA dAnanuM aradhuM phaLa mane Apa.. 3 u vizvabhUti bole hasI, dAna phala na devaya deva taNuM vita jo tame, adha phala gho kahe rAya ke 4 . vizvabhUti valanuM kahe, sAMbhala rAya sujANa; svarga mukti sukha jehathI, te keNu vece dAna che 5 dekhI satya 5 dvija taNuM, gucce Ape riddha, dalidra gayuM vizvabhUtinuM, jihAM sAhasa tihAM siddha. 6 bhupati pUche muni prate, dAna tAM kahetA svAma tridhA dAna munivara kahe, dIdhe sIje kAma kare tyAre vizvabhUtie hasIne kahyuM ke, dAnanuM pULa mAsathI ApI zakAya ja nahIM, A deve ApeluM dhana tamAre joIe te me laI jAo. paNa. rAjAe to haTha lIdhI ke dAnanuM aDadhu paLa mane, Apa 4 che tyAre vizvabhUti pharIne rAjAne kahevA lAge che, jethI karIne svarga ane mokSanuM sukha maLe che te dAnane kaNa vecI: nAkhe che pa che evI rIte brAghANanuM mUlpaNuM joIne rAjAe tuSTamAna thaIne tene ghaNuM dhana ApyuM, evI rIte vizvabhUtinI daridratAne nAza thaye, kAraNa ke jyAM sAcuM nizcalapaNuM hoya tyAM siddhi thAya che , 6 ke pachI rAjA munine puchavA lAge ke, he svAmi, dAna keTalA prakAranA che, tyAre munie kahyuM ke, dAna traNa prakAranA che, ke jethI saghaLA kAma pAra paDe che. 7 che DhA thI.. nare nagIne mAre, hAra hIre mAre, kesara bhIno mAra sAheba, rAjedra mArA, ghaDI eka rahe jAya che-e dezI. zAstra dAna te jANIye, rAjedra mArA, rA. likhalikhAvI graMtha ho; sAdhu bhaNa te dIjIye, rA. vAve muktino paMtha che. me 1che e AMkaNI. dAna bhavika jana dIjIye, rA. dAne delata thAya che; jasa karati Iha bhava lahe, rA. parabhava mugati jAya che. dA2 abhaya dAna nara je dIye, rA. tehane bhaya navi keya ho; habhava parabhava jANaje, rA. zivapuranAM sukha hoya . dA. 3 eka zAstranuM dAna, te, he rAjA, pustake lakhI ane lakhAvI sAdhuone ApavA, ke jethI mokSane mArga maLe te mATe he bhavi chee dAna devuM, ke je dAna devAthI dhana paNa vadhe che, vaLI A bhavamAM tathA AbarU maLe che, tema parabhavamAM mokSa maLe che 2 vaLI bIjuM je mANasa abhayadAna Ape che, tene kaMI bhaya thatuM nathIvaLI tethI A bhavamAM sukhI thaI..parabhave mokSa pAme che che 3 che Page #341 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (328) khaDa mA. AhAra oSadha vacce karI, rA. thira dharma thApIje haiA dharama thayA bhAva dAnathI, rA. ATha karama kApIje hA. dA. 5 4 / / kara nIcA jinavara kare, rA. annadAna paradhAna haiA; tehanI upama kuNu kardU, rA. dIje krei mAna heA. dA nA pA vaLI kAIne, khAvAnuM, esaDa, tathA vastro ApIne dharma pamADavA, vaLI bhASa sahIta dAna devAthI dharma pamAya che ane tethI. ATha karmonA nAza thavAthI meAkSa maLe che !! 4 nA vaLI trIjuM anna dAna mATu' kahyuM che, kema ke jinavara sarakhA paNu nIcA hAtha dhare che, tethI tenI barAbarI koI dAna karI zakatuM nathI, mATe AdaramAna sahita te dAna devuM // 5 // cataH----vAsavavavAnuM / navAra yudhiSThara II annava mAnavoddo | prALalakavAmarH || 1 || rogibhyo bheSajaMdeyaM / rogAdehavinAzakAH // dehanA sekutojJAnaM / jJAnAbhAvenanivRttiH // 2 // huM yudhira tuM azvanu* dAna de, kAraNa ke annanuM dAna devAthI prANanu` dAna devA kharAkhara che, ane prANanu* dAna devAthI icchita vastuo maLI zake che ! 1 ! vaLI rAgIne esaDa devu', kAraNa ke rAgA zarIranA nAza kare che, ane zarIrano nAza thavAthI jJAna zI rIte maLI zake? ane jJAna vinA meAkSa maLatuM nathI ! 2 5. vastra vividha prakAranAM, rA. hita karI Ape hAthe hA; tehanuM phala sadagurU kahe, rA. chatra dharAve mAthe heA. dA 5 6 5 dAna traNa ema sAMbhalI, rA. pRthvIpati pratibuddha heA; vizvabhuti paNa tihAM thayA, rA. vratadhara zrAvaka zudra heA. dA. // 7 // sAmazamA maMtrIzvare, rA. kathA sugrI nIma lIdha heA; lAhAyuddha dharU' nahIM; rA. kA kRpAja kIdha heA. dA0 5 8 5 vaLI je mANasa judAM judAM prakAranAM vastronuM hAthe karI dAna Ape che, tenu phaLa sadgurUe kahyu` che ke, te mANasa mAthe chatradhArI thAya che !! 6 ! te traNe dAnano mahimA sAMbhaLIne rAjAne paNa pratibAdha thayA, ane te vakhate tyAM vizvabhUti paN mAra vrata dhArI pavitra zrAvaka thayeA // 7 ! vaLI te vAta sAMbhaLI seAmazarmA matriye paNa niyama lIdhuM ke, have mAre leADhAnuM hathIyAra hAthamAM levu' nahIM, ane tethI teNe lAkaDAnI talavAra banAvI // 8 // pIzune kATha kRpANanI, rA. bhupatine vAta te bhAsI he; sabhAmAMhe nRpa bezIne, rA. asinI vAta prakAsI hA. dA / 9 / khaDaga joi kSatriya taNAM, rA. trinA asi mAgyA hai; mo khala vilasita naththu kharUM, rA. bharama sahI muja bhAMgyA hA. dA. 10 pachI kAika cADIyAe rAjA pAse jai te pradhAnanI lAkaDAnI talavAranI vAta Page #342 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (329) kahevAthI rAjAe sabhAmAM jaI talavAranI vAta kahADI ! 9 pachI rAjAe tyAM keTalAka rajapUtenI talavAre tapAsa ane pachI maMtrInI talavAra paNa teNe jevAne mAgI; tyAre maMtrie vicAryuM ke, kharekhara keI che A vAta jANe che, ane teNe A mAro bharama rAjA pAse pheDyo che ke 10 che pata -- varAyatana | rakSaNahANa I samRtavattAne vAduHhaMtrArjunarigunA che ? he arjuna cADIye mANasa paranA avarNavAda balavAmAM hajAra moDhAvALe, paranAM . chidro jovAmAM hajAra AMkhevALa tathA corI karavAmAM te hajAra hAthavALo thAya che ke 1 sAco dharama je mAhare, ra. te lehamaya asi thAje ema kahI rAjane dIyo, rA. saMkaTa dUre jAje che. dA. ! 11 che keza thakI rAye kAThIyA, rA. leha jhalehalato dITha he; khala sAmuM joI kahe, rA. kema jAA kahyuM dhITha che. dA. te 12 | pachI maMtriye manamAM dhAryuM ke, je mAre dharma sA hoya te A vakhate mArI talavAra leDhAnI thaje, ane mAruM duHkha dUra thaje, ema kahIne te talavAra rAjAnA hAthamAM ApI che 11 che pachI rAjAe jevI te talavAra mIyAnemAMthI kahADI, tevIja te lekhaMDanI thaI caLakATa mAravA lAgI, te joI rAjAe cADIyA sAmuM joIne kahyuM ke, luccA, tuM juThuM kema bolyAM ? . 12 thatA - vorAnA | vaheMtiviSuvAnanAra che. tamAravunaiva mRSAvArthavRnA che ? .. paMDItAe rAjAne sarva denA rUpa tulya kahyo che, mATe tenI pAse koI paNa vakhate jUThuM bolavuM nahIM 1 che jhAlo cugalane nRpa veda, rA. tava maMtri ema Akhe ho; kepa prabhujI mata kare, rA. e jUThuM navi bhAkhe che. dA. te 13 meM jinadharmaja Adaryo, rA. jAryo lehane doSa ho; kASTa kRpANa karAvI, rA. puNya tANe thayo piSa che. dA. 14 hamaNuM dharma prabhAvathI, rA. leha khaDaga e dIse che; sAMbhaLe rAjA prajA sadu, rA. dharama karI nisa dise che. dA. te 15 pachI rAjAe hukama karyo ke, e cADIyAne pakaDe, tyAre maMtrie kahyuM ke, he svAmi Ape gusse na thavuM; kAraNa ke te kaMI juThuM bolatuM nathI 13 che meM jaina dharma aMgIkAra karIne lokhaMDanAM hathiyAramAM doSa jANIne lAkaDAnI talavAra karAvI che, paNa A vakhate te puNyanIja puSTi thaI che ! 14che A vakhate kevaLa dharmanA pasAyathI te talavAra lekhaMDanI thaelI che mATe huM rAjA, ane prajA tame saghaLA hamezAM rAta divasa dharme karaje che 15 che 42 Page #343 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (330) khaDa 8 mATe huM dharame nizcala thai, rA. pratyakSa pratyaya joya hA; zeTha pramukha sAcuM kahe, rA. latA na mAne sAya heA. dA / / 16 / / cAra maMtrI rAjA kahe, rA. taje na durajana cAla heA; khaMDa AThame ceAthI bhalI, rA. nemavijaya kahe hAla hA. dA. // 17 5 paNa te pratyakSa dAkhale! joine dharma pAmI; tyAre zeTha Adika chae sIyAe vAta sAcI mAnI paNa kudalatAe te mAnI nahIM // 165 te sAMbhaLI cAra, rAjA, tathA pradhAna vicAravA lAgyA ke, durajana peAtAnI Teva tajatu' nathI, evI rIte nemavijayajIe AThamA khaDanI ceAthI DhAla kahI // 17 // duhA. nAgazrI pUche thakI, jape madhurI vANu; me' ema samakIta pAmIyuM, prItama hayaDe ANu // 1 // nagarI nAma vaNArasI, chatAri tihAM bhupa; kanakacitrA rANI ratana,raMbhA sarakhI rUpa / / 2 / / sutA sumitrA tehanI, mATI baheALI khAya; pAMDu rAga tethI thayA, AryA malI eka Aya // 3 // pachI nAgazrIne puchavAthI te mIThAM vacanethI kahevA lAgI ke, he svAmi meM paNa je rIte samakIta meLavyu, te rIta hai svAmi tame sAMbhaLajo // 1 ||vANArasI nAme nagarImAM jitAri nAme rAjA hatA, tene ra'bhA sarakhI rUpALI kanakacitrA nAme rANI hatI // 2 // tenI sumitrA nAme putrIne mATI ghaNI khAvAthI pAMDu rAga thayA, eTalAmAM tyAM eka sAdhavI AvI 5 3 5 tama upadeze tiNe taLyAM, anaMta kAya abhakSa; nirUja thai te kanyakA, phalyA niyama pratyakSa 545 jevana AvI jANIne, nRpa vivAha nimitta; padma aneka dekhADIyA, kAi na AnyA citta // 5 // tenA upadezathI teNe anaMta kAya (kadamULa vigere ) tathA abhakSya vastuonA tyAga karyo; ane te niyama tene tatkALa phaLavAthI te turata rAga rahita thaI // 4 // pachI jyAre te yuvAvasthAmAM AvI, tyAre rAjAe tenAM lagna karavA vAste ghaNA rAjAonI chabIe tene dekhADI, paNa tene kAi pasa'da paDayA nahIM | 5 / / DhAla pAMcamI. suDalA sasA kahe mArA pUjyanere, mAnIsa tuja upagArare-e dezI. ehave aMgadezanA dhaNIre, bhavadatta nAme bhupAlare; chatAri rRpa prate ema kahere, mujammu karA vivasAlare. e // 1 // dAsInA putrane tu kema deuM re, ati hINu manamAM ANure; rAjakanyA joga e kema DhAyere, bAlaje vimAsI vANure. e // 2 // 0 Page #344 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (331) bhavadatta kahe jati suM karere, je mAMhi guNa nahi hoya, guNane Adara sahu karere, jAti na mAne koyare. ene 3 che eTalAmAM aMga dezane bhavadatta nAme rAjA jitAri rAjAne kahevA lAgyuM ke, mane te tamArI kanyA paraNAve che 1 che te sAMbhaLI jitAri rAjAe tene kahyuM ke, tuM te mArAthI halakA kuLane che, mATe evA jAti hIna mANasane rAja kanyA kema devAya? mATe je bole te vicArIne bolaje che 2 che tyAre bhavadatte kahyuM ke, jo aMdara guNa na hoya, to jAta zA upaganI che? kAraNa ke saghaLA leke guNene AdaramAna dIye che, keI nAta jAtanuM te puchatuM e nathI ke 3 che guNavaMta te piNa tuja bhaNI, kanyA kema devAyare; je lAkhiNI tepaNa vAhIre, tehija peTheravI pAyare. e che 4 che rAjya taNI kare kAmanAre, te putrI paraNAvare; nahiMtara be leyasure, muja vacana mana lAvare. e che 5 . chatAri kahe jItasere, saMgrAme muja jehare; mujathI adhike je hasere, kuMvarI pati gaNe tehare. e che 6 te sAMbhaLI jitArI rAjAe kahyuM ke, kadAca tuM guNavaMta che, te paNa tane A rAja kanyA zI rIte devAya, kAraNa ke lAkha rUpiyAnI mejaDI chatAM paNa te pagamAMja paherAya che e ja che tyAre bhavadatte kahyuM ke, je tane rAjya bhegavavAnI IcchA hoya, te turata tArI putrIne paraNava, nahIMtara rAja ane kanyA ane leIzuM, mATe haju paNa tuM mAruM vacana aMgIkAra kara pA tyAre jitArie kahyuM ke, laDAImAM je mane jItase, tathA je mArAthI adhika haze te mArI kuMvarIne pati thaze. 6 ghara AvI senA sajIre, java cAle bhavadattare; rANI kahe tiNe avasarere, eka suNe prabhu vitare. e che 7 kanyA kAje kalaha kisere, sarakhe kule vivAha tapa kahe vacana jitArinuMre, kAraNa karaNa uchAhare. e che 8 bhavadatta Avyo utAre, arinI sIma najIkare; jitAriye te sAMbhalIre, vade vacana nirabhI kare. e. 9 che. pachI bhavadatta ghera AvI lazkara taiyAra karI jyAre laDavAne cAle, tyAre tenI rANI kahevA lAgI ke, he svAmi tame mArI eka vAta sAMbhaLe che 7. he rAja, kanyA vAste laDAI karavI te ThIka nahIM, kAraNa ke vivAha to sarakhe sarakhA kuLamAM thaI zake che, tyAre rAjAe kahyuM ke, jitArinA vacanathI ja mAtra laDAI karavI paDe che. 8 pachI jyAre bhavadatta vege karI jitArinA sImADAnI pAse AvyuM, tyAre jitArine te vAtanI khabara paDatAM, bhaya rahita te bolavA lAge che 9 che mUSaka jema maMjarI tAre, dila kare pADaNa daMtare; te mugala siMhane jema mAravAre, kharI dhare mane aMtare. e che 10 + = ** Page #345 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (332) khaMDa 8 mi. vIMTI nagarI te ci disera, maMtrI kahe teNI vAra kanyA svAmi ApaNI dIjIyere, niti vacana saMbhArare. e che 11 jema uMdara bilADInA dAMta pADavAne IcchA kare, tathA haraNa manamAM umeda lAvI jema siMhane mAravA Icche tema A rAjA mArI sAme laDAI karavA Ave che. 10 pachI jyAre bhavadatte nagarane cAre pAse ghero ghAle, tyAre jitArine maMtri tene kahevA lAgyuM ke, he svAmi, nitizAstranuM vacana aMgIkAra karIne ApaNe kanyA tene ApavI joIe che 11 che yataH--tyajaidekaMkulasyAtheM / grAmasyArtha kulatyajet / / grAmajanapadArthaca / AtmArthepRthvItyajet // 1 // AkhA kuLane vAste ekane tyAga kare, gAmane vAste kuLane tyAga kare, tathA deza vAste gAmane tyAga kare, tathA pitA vAste AkhI pRthvIne paNa tyAga kare che 1 | bele jitAri rakhe bahere, ari bala nAkhuM teDare; sAcuM kahyuM tame svAmijIre, paNa paradala bahu jorare. e che 12 . sAhasa siddhi hase sahIre, bhelI kare bahu bheDare; sata dharI rAma lakSmaNere, rAvaNa nAkhyo uDere. e che 13 che ta mUkIne kahAvIyere, bhavadatta bhalI bhAtare; sutA dehane sukhe raheze, kAM paDe mRtyunI pAMtare. e che 14 te sAMbhaLI jitArie kahyuM ke, are! to Dare che kema? hamaNuM verInA lazkarane nAza karazuM tyAre maMtrIe kahyuM ke, he svAmi te vAta te ApanI barobara che, paNuM duzmananuM lazkara ghaNuM ane bahu baLavAna che ! 12 che tyAre rAjAe kahyuM ke, hiMmatathI jIta maLe che, mATe lazkara ekaThuM kare; kAraNa ke satane AdhAre te rAma ane lakSamaNe rAvaNane paNa nAza karyo che ke 13 che, pachI bhavadane dUta mokalIne jitArine kahevarAvyuM ke, haju paNa kanyA daIne sukhethI rAja bhega, phekaTa mRtyunA khADAmAM kema paDe che ! che 14 che vacana suNIne parajare, dUtane kIdhe dUra, raNuDaMkA vajaDAvInere, caDIyo prabala paDarare. e che 15 bhelA subhaTa maLI bhADacAre, bhArI thaye bhArathare; nAThI senA jitArinIre, bele maMtrIsara tathare. e16 rAjana IhAM rahevuM nahIM re, jitAri kahe tAmare; jityo nara lamI lahere, vire mRtane suravAmare. e che 17 te vacana sAMbhaLI rAjAe gusse thai te dUtane kahADI muka, ane raNa saMgrAmano ke mArIne lazkara laI laDavA gayA che 15 che tyAM banenuM lazkara ekaThuM thavAthI meTI laDAI thaI, temAM jitArinuM lazkara hArI javAthI nAsavA lAgyuM, tyAre tene Page #346 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAno rAsa. (333) matrI kahevA lAgyA 5 16 5 he rAjA have ApaNe ahIM rahevu' nahIM, te sAMbhaLI jitArie kahyu ke, je mANasa jIte che, tene lakSmI maLe che, paNa je raNusa mA mamAM mare che, tene teA devAMganAo paraNe che ! 17 jIvecalambatelakSmIH / mRtecApisurAMganA // kAyokSaNavidhvaMsI / kAciMtAmaraNeraNe // 1 jIvatA dhana maLe che, tathA marI gayA pachI devAMganAe maLe che, vaLI A zarIra paNa kSaNamAM nAza pAmanArU che, mATe raNu sagrAmamAM mRtyuthI kANu Dare ? 5 1 5 pAme ziva sukha jIvatAre, ema samajAvyA nara'dare; AThamA khaMDanI pAMcamIre, DhAla kahI teme ANu dare. e 5 18 5 pachI maMtrie rAjAne samajAvyu ke, jIvate mANasa tA mokSa paNa meLavI zake che; evI rIte temavijaye harSa pUrvaka AThamA khaDanI pAMcamI DhAla kahI 5 18 / rU. jitAri gaDhamAM rahyA, bhavadatta bhAMjI pAla; nagara lUMTavA mAMDIyA, thayA hAla kalAla / / muja kAraNe anaratha hAye, sumitrA dekha sarUpa; sAgArI aNusaNu karI, nai paDI jala krUpa // 2 // puNya prabhAve thala thayuM, AvI suravara kADa; satI thApI siMhAsane, ubhA be kara beDa // 3 // karavAva pachI te jitAri rAjA tA kITTAmAM bharAI beThA, tyAre bhavadatte nagaranA bhAMgI luTa calAvI, tethI tyAM hAhAkAra thaI rahyo ! 1 u tyAre te sumitrA kanyAe vicAryuM ke, A saghaLA anartha eka mAre mATeja thAya che, ema vicAra sAcAri aNusaNu karIne teNIe eka pANInA kuvAmAM nakhAvI Apyu. arthAta ' kuvAmAM paDI. 2 ! tyAM tenA puNyanA prabhAvathI sthala thaI gayuM, vaLI tyAM kroDA game devAe AvI, te satIne si'hAsana upara besADIne teo tenI sAme e hAtha joDI ubhA rahyA || 3 || rAjabhuvanamAM pesatAM, deve calyA bhavadatta, ehave hiI AvIne, kahe sumitrA vatta 54 5 taLye kIdha ahaMkAra suNu, pAmyA parama samA; sumitrAne AvI kahe, bhaginI khama aparAdha // 5 // jitAri bhavadatta be, malIyA mAMhA mAMha; pATe thApI nija putrane, lIdhI dIkSa uchAMa ! 6 me pratyakSa puNya phala dekhIne, thai samaphIta dhAra; kudalatA kahe e asatya, teM bhAMkhyu niradhAra // 7 // * pachI te bhavadattane saja jIvanamAM AvatAM deve aTakAvyA, ane te vAta eTalAmAM koie AvIne sumitrAne kahI ! 4 5 pachI teNe krodha ane abhimAnanA tyAga * Page #347 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 334) khaMDa 8 me. karyo, ane samAdhi sahita sumitrA pAse AvI te kahevA lAgyuM ke, huM behena, tuM mAro aparAdha kSamA karaje che e che pachI tyAM jitAri ane bhavadatte salAha karIne pita pitAnA putrane gAdIe besADIne dIkSA lIdhI che i evI rIte puNyanuM pratyakSa phaLa joIne huM paNa samItI thaI, te sAMbhaLI kuMdalatA kahevA lAgI ke, te vAta juThI che 17 DhADha che. rasIyA rAcare dAna taNe rasa-e dezI. pUche padamalatAne zeThajI, kema thaI samIkIta prApti, sobhAgI. so kahe vAmila kaMpilapuravare, harivahana rAjA zubha mati. sa. pu. 1 riSabhadAsa zeTha tihAM vase, padamAvatI priyA AdhAra; se padamazrI putri che tehane, pratyakSa lakSmIno avatAra. sa. pu. 2 | bhavana yuvati AvI bhalI, eka dina dehare jAtAM dITha, so budhadAsa zeTha taNe sute valI, buddhasiMha ghare Avyo nITha. sApu 3. pachI zeThe paghalatAne puchayuM ke, huM saubhAgyavati, tamane samakita kema maLyuM? tyAre te kahevA lAgI ke, he svAmi kAMpilapura nAme nagaramAM hArivAhanA nAme eka uttama buddhivaMta rAjA hate che 1 che tyAM riSabhadAsa nAme zeTha rahete hatA, tene padmAvatI nAme strI hatI, tathA teone pratyakSa lakSamI samAna padmazrI nAme putrI hatI ? 2che te suMdara strIne yuvAvasthA prApta thayA pachI eka divase dehere jatAM, buddhadAsa zeThanA putra buddhasiMhe joI, ane pachI te pitAne ghera AvyA che 3 che kAma taNe bANe karI pIDIyA, paDI jaI june khATa; . jamaNa velA thaI pUche zeThajI, jame nahIM naMdana gyA mATa. sa. pu. 4 lAja tajIne vAta kahI teNe, beTA jUThI na kIje ja; se. madirA mAMsa bhakhI.je ApaNe, caMDAlathI tiNa gaNe adhika so. 5 tehanI putrInI AsA kIsI, valatuM bele buddhasiMha bela so ke paraNuM ke saraNuM AganuM, e muja jANe vacana aDola. sopu 6 tyAM te kAmadevanAM bANee karI pIDA thake, eka junA khATalA upara AvIne paDyo; pachI jayAre jamavAne -vakhata thaye tyAre zeThe puchayuM ke he putra, tuM zA mATe jamate nathI? ja che pachI putre paNa zarama choDIne pitAne saghaLI vAta kahI, te sAMbhaLI tene pitA kahevA lAgyA ke, he putra evI khATI haTha karIe nahIM, kAraNa ke, ApaNe madirA mAMsanA khAnArA chIe, tethI te ApaNane caDAlathI paNa adhika nIza gaNe che . 5 che mATe tenI putrI paraNavAnI te tAre AzA rAkhavI ja nahIM, te sAMbhaLI buddhasiMhe kahyuM ke, je enI sAthe mane na paraNAve te huM agnimAM baLI marIza, e vAta paNa tamAre satya mAnavI do AzvAsIne teha jamADI, karasuM tAhare veguM kAma; se. dina dina dehare jaI upAsare, zrAvaka thaye kapaTa paraNAma. sepu. 7 Page #348 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAA rAsa. sA. budhasiMhe paraNI riSabha sutA, padamazrI ANI AvAsa; mithyA karaNI dekhI tehanI, dilamAMhI te rahI vimAsa. seApu. TA padamazrIne budha gurU ema kahe, putrI sidhdhAM vAMchita kAma; sA sarva dharmamAMhe bAdha dharma vaDA, chaThThAM duHkha taNuM nahIM nAma. se|0 pu te sAMbhaLI tenA bApe te vakhate te tene ThaMDA pADIne kahyuM ke, tArU' kAma jarUra karI ApazuM, ema kahI tene jamADaye; pachI te putra tA hamezAM dehere upAzraye kapaTI zrAvaka thaI javA lAgyA ! cha aa pachI anukrame te buddhisiMha riSabha zeThanI putrI padmazrIne paraNIne peAtAne ghera lAbyA, ane tyAM tenI jIDI mithyAtvInI cAla joi te pastAvA lAgI ghATanA tyAre audha dharmanA gurU padmazrIne kahevA lAgyA ke, he putrI tArAM vAMchita kAryo siddha thayAM, kAraNa ke tuM baudha dharmamAM AvI, ane te baudha dharma saghaLA dharmomAM zreSTa che, ke jyAM duHkhanu teA nAma mAtra paNa nathI ! huM ! uttara valatA padmamazrI krIye, haMsa sarakhA je nara heAya; se pANI dUdha paTaMtara te kare, arihaMta dharma samA nahIM kAya. sApu. 10 riSabhadAsa aNusaNu karI ArAdhanA, kALe paheAtA mugati mAjhAra, seA. sAsu sasarA naNaMda vizeSathI, satApe valI tasa bharatAra. se|050 11 tApaNu dharama na mUke mAninI, sasarA kahe vaduHsAMbhala vAta; sA tArA bApa marI mRgalA thayA, vanamAM muja gurU lahI avadAta.seA. 12 te sAMbhaLI padmazrIe kahyu ke, je mANasa hu'sa sarakhA hAya, te pANI ane dUdha judAM kare che, mATe arihaMtanA dharma samAna koInA dharma nathI ! 10 5 have te riSabhadAsa zeTha anukrame aNusaNu karI mekSe gayA, ane padmazrIne teA sAsu, sasarA, naNaMda tathA bharatAra vigere bahu duHkha Ape ! 11 // teA paNa te padmazrI peAtAnA dharma cheDe nahIM, te joi tenA sasarA kahevA lAgyA ke, * hai vahu, Aje amArA baudha gurU vanamAMthI vAta lAvyA che ke, tArA bApa marIne haraNa thayA che, ane te teone tyAM vanamAM maLyA hatA nA 12 // jo tuma gurU evA jJAnI che, te parabhAte teha jamADa; se. huM paNa sAcA dharma samAcarU, nAkhu mithyAmati savi chAMDa. se|0 13 vanuM vacana suNIne harakhIyA, teDacA bhAjana karavA budha; sA. paga DAbAnuM gurUnu pagarakhuM, chAnu lIdhu na jANe mUDha. sA. pu. 14 sukSama khaDa karI vadhArIyu, dahIMnA dIdhA jhAjhA jhAla; se. zAka karI pIrase nija hAthatru, gurU ziSya jamatAM kare kaleAla, sA015 addabhuta vyaMjana zArka samArIyA, padmamazrIne Dhe zyAbAsa; se|0 AThamA khaMDanI DhAla chaThThI kahI, temavijayanI buddhi prakAsa. sA0 16 te sAMbhaLI vahue kahyuM ke, jo tamArA gurU evA jJAnI che te savAramAM tene ja (135) Page #349 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 736) khaDa 8 mA. sasarAe teA AnaMda pUrvaka DAkhA paganu eka pagarakhuM khabara paDI nahIM / 14 / / mavAne khelAvo, ane te vakhate huM paNa saMdhaLA mithyA dharama cheDIne sAcA dharma 'gIkAra karU' / / 13 / / bahutu te vacana sAMbhaLIne buddha gurUne jamavA khAlAvyA; have te vahue te zUrUnu chAnuM' mAnu' laI lIdhuM; ane te bAbatanI te mUrkhane te pagarakhAnA khukha jINA jhINA kakaDA karIne te upare khuba dahIM caDAvyu, ane tenuM zAka karIne te gurU ane tenA ziSyAne bhAthuM pIrasyuM', te jamatAM jamatAM te bahu AnaMda pAmyA // 15 // vaLI tee jamatAM jamatAM padmazrIne zAbAzI devA lAgyA ke, Aje teA tamAe zAka dhaNuMja sarasa manAvyu che, evI rIte AThamA kha'DanI chaThThI DhAla temavijayajIe pAtAnI buddhi pramANe kahI // 16 5 ... bhAjana karIne uDIyA, dIdhAM phAla pAna; Aja kRtAratha thayA, gaNuM janama supramANa // 1 // bAhira AvI vAhI, jove gurULa jAma; eka adre bIjI nahIM,. pache sevaka tAma // 2 // odha karI sathale kahyu', ame na jANuM pUchyuM; paddama zrI AvIne kahyuM, tumane na paDe sUja // 3 // pachI. jyAre teo bhAjana karIne uThyA, tyAre teone pAna sApArI ApI. zeTha teone kahevA lAgye ke, huM mArAja Aje huM kRtArtha thayA, tathA Aje mAre janma saphaLa thaye // 1 // pachI te gurUjI bahAra AvIne pAtAnAM pagarakhAM tapAsavA lAgyA, te| eka hatuM, paNa bIjI' na dekhavAthI cAkarane puchavA lAgyA / 2 / / teoe saghaLI jagAe tapAsa karIne kahyu ke, huM pUjya te te kayAMe jaDatuM nathI; te vakhate padmazrIe AvI gurUne kahyu ke, pagarakhuM. kayAM che? te tameAne khabara paDatI nathI zuM? 5 3 5 gati nA muja tAtanI, peTa pAyu. pagatrANa; peAtAne prIche! nahIM, ahe| bhalu tuma jJAna // 4 // budha gurU rIse dhaDadhaDaye, mukhathI bAle gALa, khAdhu ame zuM khAsaDu, pApiNI bela saMbhALa // 5 // che! 4 tamA mArA bApanI gati" jANe che, ane tamArU ja pagarakhuM' tamArAja peTamAM paDelu che, te tamAM jANatA nathI, mATe maheA! tamArU jJAna te kAi adabhUta te sAMbhaLI te yuddha zurU pAyamAna thaI, gALA dai kahevA lAgyA ke, huM pApiNI zuM amee khAsaDuM khAdhuM che? jarA mehADu. sabhALIne eTala // 5 // DhAla sAtamI. bilInI dezI. khijI rIsa na kIjai,*dhe karI sajama chIje haiA;nArImAMnerakhAjI, huM navi beAluM marakhA, pratyakSa dekhADu parIkSA hai|. nA // 1 // Page #350 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. jo kuDI thai raDa, devA tuja ehavA daMDa hA; nA muDI mastaka kharacADI, tujane mUkIsu' kahADI hA. nA. / / 2 / / jo du thAuM sAcI, tume jaina dharame raheA rAcI he; nA ema mAMhe| mAMhe bhAMkhI, pADeAsI rAkhyA sAkhI hai|. nA. // 3 // te sAMbhaLI padmazrI kahevA lAgI ke, he rUSijI tame rIsa nA kareA, kAraNa ke, krodhathI sayama nAza pAme che, huM jarA juThuM khelatI nathI, kahe te tamAne te pratyakSa dekhADuM: (kavi kahe che ke, strInI buddhi tA jo jo) 5 1 / pachI te gurU kahevA lAgyA ke, rAMDa, jo tuM juThI TharI, te tArU mAthu` su`DI gadheDe caDAvI, tane gAma bahuAra kahADI mukazuM ! 2 5 pachI padmazrIe kahyuM ke, jo huM sAcI paDuM, te tamAre jaina dharma agIkAra karavA paDaze, evI rIte mAMheAmAMhe zarata karIne te vAtanA pADesIne sAkSI rAkhyA ! 3 ll ubakAvyA te mALA, miDhalanA karI prayAgA he;'nA (337) khaMDa caramanAM jhINAM, dekhADI kIdhA dIA heA. nA. // 4 // maka peAtAne AvyA, budhadAsa zeTha teDAvyA hA; nA. kahe vahune kADha dharathI, kuTuMbanA jo hAye arathI heA. nA. // 5 // kADhI vadu jhAlI hAthe, buddhasiha nisarIyA sAthe hA; nA mAna jihAM navi lahIye, te nagarImAMhe niva rahIye hai|. nA. // 6 // pachI te mUrkhAne miMDhaLa Adika auSadheAthI ulaTI karAvIne cAmaDAnA jhINA kaTakA teone temAM dekhADyA, te joI teo te jhAMkhAjhAkha paDI gayA AjA pachI te gurUe peAtAne maDhe AvI, buddhadAsane khelAvI kahyuM ke, jo tAre kuTuMbanu kAma hAya, te te vahune gharamAMthI kahADI muka // 5 // pachI sasare vahune hAtha jhAlI gharamAMthI kahADI mukI, tethI buddhasihu paNa tenI sAthe nikaLyA; kavi kahe che ke, jyAM apamAna thAya te nagaramAM rahevu' nahIM ! fu j ema citavI nikalIyAM, sAravAhane jaI malIyAM hA; nA padamazrI dekhI chalIyA, sArthavAhane mana calIyeA heA. nA. / 7 / . Adara bALA tasa kIdhA, aradhAsana besaNu dIdhA heA; nA0 jo e jama dhara jAve, tA nArI muja dhara Ave hai|. nA / 8 / citavI ema rasAI, viSa sahita karAve sAi hA; nA bhAjana velA muvisAle, jamavA beThA eka thAle heA. nA !! 9 ! ema vicArI tee banne tyAMthI nikaLI eka sArathavAhane maLyAM; paNa tyAM padmazrIne joine te sArathavAhanu' mana calAyamAna thayu ANA pachI te sArathavAhe te kapaTa bhAvathI te buddhasiMhane ghaNA AdaramAna pUrvaka besavAne potAtu. aradhu Asana Apyu, ane vicAravA lAgyA ke, jo A mRtyu pAme, te! A strI mane maLe ! 85 ema vicAri teNe era nAkhIne raseAi karAvI, ane jamavA eka thALamAM bheLA jamavA beThA ! 9 5 vakhate te banne 43 Page #351 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (338) khaMDa 8ma. rasavatI pIrasI juI, budha saMga mana zaMkA duI ha; nA 'bhalA beThAbhAI, eka thAla kisI judAI ho nA. 1 | ema kahI bheLuM anna, kIdhuM jamyAM viNa magna heka nA paDaco mUrachA khAI, leke kahyuM zeThane jaI ho. nI || 11 che zakAkula tahAM Ave, padamazrI ema bolAve che nA. putra sAravAha khAMNI, meM sAkaNa tuM sahI jANa ho. nA me 12 paNa sArathavAhe pitAnI seI judI pIrasAvI, te joI buddhasiMhane zaMkA paDavAthI 'te puchavA lAgyuM ke, he bhAI Ama eka thALamAM bheLA jamavA besIne vaLI A judAI zuM karI? 10 che ema kahIne teNe saghaLuM anna ekaThuM karyuM, pachI teo bane vagara mane tyAM jamyA, te vakhate teo banne mUcha khAIne paDyA, te joI lekae saghaLI vAta zeThane kahI 11 te vakhate sArathavAhane putra zekAtura thaI tyAM AvI padmazrIne bolAvI kahevA lAgyuM ke, he pApaNa tuM to kharekhara DAkaNa che. 12 ehane tuM jIvADe, nahIMtara dhAluM tuja khAMDe ; nA saMkaTa e koNa AvyuM, padamazrI manamAM bhAvyuM ho. nA me 13 satIye japI navakAra, utAryA viSane bhAra ho nA paMca dIvya tihAM gUThA, sAsananI devA tuThA ho. nAha 14 padamazrI priya sAthe, nagare ANI naranAthe he; nA bodha jati budhadAsa, kare jaina dharama ullAsa hA. nA che 15 tuM Ane jIvate kara, nahIMtara hamaNuM tane khAMDaNImAM ghAlI khAMDI nAkhazuM, te sAMbhaLI padmazrI vicAravA lAgI ke, vaLI A zuM saMkaTa AvI lAgyuM ? 13 che pachI te satIe navakArane jApa karIne jhera utAryuM, tyAra pachI tyAM zAsana devIe tumAna thaIne pAMca divyanI vRSTi karI che 14 che pachI rAjAe padmazrIne tenA bharatAra sAthe nagaramAM belAvI, te joI baudhanA gurUo tathA buddhadAsa paNa jaina dharma thayA che 15 che huM tihAM samakita pAmI, pratyakSa phala dekhI svAmi ha; nA kuMdalatAnI kaTI, e vAtAM sadhalI khoTI ho. nA me 16 che AThamAM khaMDanI DhAla, sAtamI kahI nipaTa rasAla ho nA. raMgavijayane ziSya, nema prakRti kare nisa disa hai. nA me 17 mATe he svAmi, huM paNa te pratyakSa dAkhala joI samakIta pAmI, te sAMbhaLI kuMdalatAe kahyuM ke, te saghaLI vAta judI che ke 16 che evI rIte AThamA khaMDanI rasALa evI sAtamI DhAla kahI, raMgavijayanA ziSya nemavijya hamezAM namaskAra kare che ke 17 | - - zA. have kanakamAlA prate, pUche zeTha vicAratuja samakatanI vAta Page #352 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (339) kahe re guNavaMtI nAra che 1te belI pIu sAMbhalo, sUryapure narapAla; bhUpati zeTha samudradata, sAgaradanA sukamAla che je che tehanI kukhe upane, sAgara nAme kumAra; jinadattA beTI valI, mAta pitA sukhakAra che 3 pachI zeTha kanakamALAne puchavA lAgyA ke, he guNavaMtI strI, tArA samakatanI vAta paNa mane kahI saMbhaLAve che 1 che tyAre te kahevA lAgI ke, he svAmi, sUryapura nAme nagaramAM narapALa nAme rAjA hatA, tathA tyAM samudradatta nAme zeTha hato, tene sAgaradattA nAme sukemaLa strI hatI ke 2 che tenI kukhe sAgara nAme putranI utpatti thaI, vaLI jinadattA nAme putrI thaI, ane tethI mAtapitAne ghaNe AnaMda thayo. 3 zeTha kosaMbI nagarane, jinadatte paraNI teha, sAgara karama vase kare, vyasana sAtasuM neha che 4 vacana na mAne bApanuM, ghaNI vAra talAra; jhAlI mUkyo tehane, gaNI zeTha suta sAra che 5 ArakSaka valI ekadA, jhAlI so rAya; keDI jatana je kIjIye, mukhya svabhAva na jAya che 6. teDI tehanA tAtane, rAjA bhAMkhe ema; kADha ehane ghara thakI, je tuM - vAMche ema | 7 | te putrI kosaMbI nagarInA jinadatta nAme zeTha sAthe paraNI hatI, ane teno putra sAgara karma vaze karI hamezAM sAte vyasana sevato hato ke 4 che. vaLI te pitAnA bApanuM vacana mAne nahIM, ane keTavAle tene ghaNIvAra pakaDele paNa tene seThano dIkaro jANIne cheDI dIdho hato pache vaLI eka vakhate rakhavALe (polIse) tene jhAlIne rAjA pAse mokalya; kavi kahe che ke, koDo game upAya karIe to paNa mANasane mULa svabhAva jato nathI ke 6 che tenA bApane rAjAe bolAvI kahyuM ke, he zeTha, je tuM tArUM pitAnuM sAruM Icchato he, " to A putrane gharamAMthI kahADI muka 7 | durnanananasaMsargAt / sAdhorapibhavaMtivipadovA // . rAmuvArA vAviraviMdhanabAtaH || nIca mANasanA saMgathI uttama mANasane paNa duHkha sahana karavuM paDe che; kAraNa ke rAvaNanA aparAdhathI samudrane paNa baMdhAvuM paDayuM che 1 che - dAha thAka. keyale paravata dhudhare lela-e dezI.. maMdirathI suta kADhIyare lola, sAMbhalI nRpanI vANa, suguNa nara. sAgara kosaMbI gayere lola, jina bhaginIne jANare. su1 vyasana nivAre vegalAMre lola, (e A0) vyasana a che duHkhadAyare suo vyasana saMgati vAjere lola, jema tumane sukha thAya. su vya0 2 . Page #353 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (340) khaDa 8 me. vyasanI sAMbhalI tehanere lAla, behene-na dIdhA mAnare; su bhAgyahiNa jAye jihAMre lAla, tihAM pAme apamAnare. su bya. 3 te rAjAnu vacana sAMbhaLI zeThe tene gharamAMthI kahADI mukaya; tyAMthI peAtAnI behena pAse kAsa`khI nagare gayA ! 1 ! kavi kahe che ke, vyasananA dUra tyAga karavA, kAraNa ke tee duHkhadAi che, mATe tenA tyAga karavAthIja tame (leAkeA) sukhI thaze. // 2 // have tyAM tenI behene paNa bhAIne vyasanI jANIne kai AdaramAna ApyuM nahIM; kahyu` che ke bhAgyahina mANusa jyAM jAya tyAM apamAnaja pAme che !! 3 // nagaramAMhI sAgara bhamere lAla, kAi na pUche vAtare; su ya // 7 // muni dIThA eka tehavere lAla, hayaDe harakha na mAtare. su. bya // 4 // caraNa kamala namI tehanAre lAla, suNe upadeza sukhaNure; su anaMta kAya abhakSya jyAMre lAla, vyasana taNAM pacakhANare. su0 5 harakhI jinadatta hayaDalere lAla, dharamI sAMbhalI bhAyare; su mANasa mUkI teDAvIyAre lAla, bhagati kare mana lAyare. su vya6 pachI teA te nagaramAM rakhaDavA lAgyA, paNa koie tene khelAyeA paNa nahIM, eTalAmAM eka munine jovAthI, tene manamAM atyaMta AnaMda thaye! // 4 // ane tene namaskAra karI, tenA upadeza sAMbhaLI teNe ana takAya, abhakSya, tathA saghaLAM vyasaneAnAM paccakhANa karyAM // 5 // pachI jinadattAe (tenI behene) jyAre bhAIne dhI sAMbhaLye, tyAre mANasa mukI tene teDAvI tenI ghaNI bhakti karavA lAgI ! 6 ghA ApIne dhana ApaNuMre lAla, maDAbyA vyApArare; su halave halave pAmIyAre leAla, zAbhA dravya apArare. su tihAM vyApAre AvIyAre lAla, surajapuranA sAhare; su tehune dekhI tAtanere lAla, malavA kare umAhare. su. vya0 5 8 5 gADAM uMTane peAphIyAre lAla, bhalAM bharI kayANare; su behena taNI anumatI leire lAla, sAgara kIdhe prayANare. su bya0 9 ane tene peAtAnu nANuM ApI vyApAra karAvyA, tethI te raste raphate lAja AbarU ane ghaNuM dhana vagere pAmyA ! cha ! have eka dahADo sUrajapuranA vyApArIo vyApAra karavAne tyAM AvyA, teone joi, te peAtAnA pitAne maLavAnI icchA karavA lAgyA 58. pachI teNe (sAgare) keTalAka gADAM, uMTa, pADIyA vigere upara karIyANu' lAdIne, peAtAnI behenanI rajA lai potAnA nagara tarapha javAnI taiyArI karI prA nagara AvyuM java ka ure lAla, nisarIyA sAtha mUkare; su utAvalA dhara jAiere lAla, rAte gayA vATa cUkare. su. bya. // 10 // aTavI mAMhI ja paDacAre lAla, bhUkhe ati pIDAyare; su kula pAkAMne phUTarAMre lAla, sahune AvyAM dAyare. su. bya / 11 / Page #354 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. (341) . sAgara pache tehanere lAla, kaheA ehanu' tume nAmare; su nAma ame jANuM nahIMre lAla, esu nahIM muja kAmare. su. vya0 12 pachI jyAre nagara najadIka AvyuM, tyAre te sAthe rahelA sAthane cheDIne utAvaLathI ghera javA nikaLye, paNa rAta paDI javAthI rastA cukI gayA ! 10 // tyAMthI vagaDAmAM jaI caDyo, ane tyAM atyaMta bhUkha lAgavAthI duHkha pAmavA lAgyA, paNa eTalAmAM keTalAka maneAhara pAkAM phaLa temanA jovAmAM AvyA tethI sau khuzI thayA // 11 // te joI sAgara sAthenA mANasone puchavA lAgyA ke, A phaLAnuM nAma zu? tyAre te kahevA lAgyA ke, enA nAmanI amene khabara nathI, te sAMbhaLI teNe kahyu ke tyAre te sAthe mAre kAma nathI. arthAta nAma jANyA vinA mAre te upaceAganAM nathI ! 12 // jeNe phala khAdhAM te byAre lAla, dharaNI tale prasakAyare; su strIrUpa dharI baMnadevatAre leAla, niyama parIkSe Are. su bya 13 sarasa sugadha phala Agalere lAla, mUkI bhAkhe nArIre; su e phala sudara je bhakhere lAla, rAga jarAde nivArIre. su. vya0 14 jarA jAjarI krU' hatIre lAla, tarUNI thai phala khAyare; su > sAgara kahe nAma ehanuMre lAla, mujane suNAvA mAyare. su. vya0 15 tyAM jeoe te phaLa khAdhAM teo jamInapara mucho khAi paDyA; te vakhate vanadevI strInu` rUpa lai tenA niyamanI parIkSA karavA sArU tyAM AvI lAgI // 13aa ane tenI pAse uttama rasavALA sugaMdhidAra phaLeA mukIne te strI kahevA lAgI ke, A uttama mULA je kAI bhakSaNa kare, teonA roga ane ghaDapaNu vigere nAza pAme che // 14 // paNa gharaDI DeAkarI hatI, te A phaLa khAvAthI AvI suMdara juvAna banI chuM, sAMbhaLI sAgare puchyu ke, he mAtAjI teenuM nAma zuM che? / / 15 / nAma nathI du' jANutIre lAla, teA mujane che nimare; su vratanA bhaMga karUM nahIMre lAla, jyAM jIvuM tyAM sImare. suruM vya0 16 dRDhapaNuM dekhI devatAre leAla, truTI kahe vara mArgare; su. mitra uThADA mAharAre lAla, jema duHkha jAye bhAgare. su. vya17 TAlI mA tehanIre lAla, ANyA surajapura pAsare; su. tana maMDape sAgara vere lAla, nATaka kare ullAsare. su. nya / / 18 // te sAMbhaLI devI khelI ke, tenuM nAma huM jANatI nathI, tyAre sAgare kahyu ke, ajANyA pULA khAvAnuM mane niyama che, mATe jyAM sudhI jIvu tyAM sudhI mArA e vratane huM bhaMga karU nahIM // 16 5 evI rIte tenuM vratamAM draDhapaNuM joine devI tenA para tuSTamAna thai kahevA lAgI ke, tu' mArI pAse varadAna mAga. te sAMbhaLI . teNe kahyuM ke, huM mAtAjI A mArA mitronA du:khAnA nAza karI teene uThADo. tA1gA pachI teonI murchA TALIne te devIe tee saghaLAne surajapuramAM meAkalAvyA, ane sAgarane ratna maDapamAM besADI tenI pAse te nATaka lAgI // 18 / Page #355 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (342) khaMDa 8 me. rAjA acarija sAMbhalIre lola, Avyo jevA kAja, su. mAta pitA AvI tyAre lela, dharmathI sIdhyAM kAjare. suvya. 19 dharma jinezvarane tire lola, pApe mana bhAvare, sula kuMdalatA mAne nahIM re lola, tume kahe vAta banAvaze. su vyApAra bhUpa saciva mana ciMtavere lola, pApaNI na mAne sAcare; sutra AThamA khaMDanI AThamare lola, DhAla kahI neme vAcare. suvya. 21 rAjA paNa te Azcarya sAMbhaLI tyAM javA AvyuM, ane tyAM tenAM mAbApa paNa AvIne maLyAM, evI rIte dharma prabhAve tenAM saghaLA kAryo siddha thayA che 19 che te joI huM paNa tyAM mana gamato jaina dharma pAmI, te sAMbhaLI kuMdalatA kahevA lAgI ke, te tamArI saghaLI vAta juThI banAvaTI che ke 20 che te joI rAjA ane pradhAna vicAravA lAgyA ke, A pApaNa A sAcI vAtone. paNa juThI kahe che, evI rIte nemavijayajIe AThamA khaMDanI AThamI DhAla, kahI che 21 che . . vidhutA prate vAratA, have zeTha pUchata; tujane prApti dharmanI, kema thaI kahA virataMta che 1. bole te vidhuttatA, caMpApare sudaMDa bhUpati rAja kare bhale, varate ANu akhaMDa che ra che zeTha nAma suradeva che, gaye vyApAre videza; azvaratana leI AvIyA, kuzala ApaNe deza 3 che pachI zeTha vidullatAne puchavA lAgyA ke, tamene dharmanI prApti zI rIte thaI ? te kahI saMbhaLAve che 1 che te sAMbhaLI vidyullatA kahevA lAgI ke, caMpA nAme nagarImAM sudaMDa nAme eka uttama rAjA rAja kare che, ane tenI ANa akhaMDa rIte paLAya che yArA tyAM eka suradeva nAme zeTha hato, te eka vakhate vepAra vAstu dezAMtaramAM gaye, ane tyAMthI uttama gheDA leIne AnaMda sahita pitAne deza A mUla deI rAjA lIyA, gheDA ghaNuM pradhAna; vadhI prIti napa zeThane, te dinathI baMdu mAna 4. mA khamaNane pAraNe, zeTha ghare eka sAdha Avyo dekhI ciMtave, ciMtAmaNI meM lAdha che 5 modaka tasa pratilAbhIne, vAMde be kara joDa; deve karI ghara AMgaNe, vRSTi kanakanI keDa che 6samudradatta nAme vaNika, dAna taNuM phala dekha niMde nija niradhanapaNuM, zeTha prazaMsa vizekha | 7 | tyAM rAjAe ghaNuM dravya tene ApI tenI pAsethI sArA sArA gheDA lIdhA, ane tyArathI mAMDIne rAjA ane zeTha vacce atyaMta mitrAI thaI che 4 . have eka divasa te zeThane ghera mA khamaNane pAraNe eka sAdhu varavA AvyA, te joI zake vicAryuM ke, kharekhara Aje mane ciMtAmaNi raNa maLyuM che ke 5 che tyAM teNe be Page #356 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (34) hAtha joDI sAdhune lADu verAvyA; teja vakhate devatAe tenA ghara AgaLa koDuM game sonaiyAnI vRSTi karI che 6 che tyAM samudradatta nAme zeTha evI rIte dAnanAM pULa joI, pitAnA nidhana paNanI niMdA kasto thake te zeThanI atyaMta prazaMsA karavA lAgyA. 7 DhADhanAvI. suNa merI sajanI rajanI na jAre e dezI. huM have paradezajaI dhana khATure, dalidri taNuM nAma dUre daTura, cAra mitrasuM samudradatta cAlyore, siMhaladvipa jaInayaNe nihAre. 1 palAsa gAma anukrame pahotAre, mAMho mAMhI kahe gahagahatA. samudradatta kahe raheluM ahIyAre, mana mAne te ja tihari . ra che. sadu valI IhAM ekaThA thAsure, pachI ApaNI dise jAsure. bIjo sAtha nagaramAM peThere, sarevara pALe samudradatta beThere che 3 pachI te manamAM vicAravA lAgyuM ke, huM paNa paradeza jaI dhana kamAI mArI daridratAne nAza karUM, ema vicArI cAra mitronI sAthe te siMhaladvipamAM gaye. 1 tyAMthI anukrame palAsa nAme gAmamAM gayA, tyAre samudradatta, mitrone kahevA lAgyA ke, huM to have ahIM ja rahIza, to tamAre khuzI paDe tyAM jAo che je vaLI ApaNe pAchaLathI ahIM bhegA maLIne ApaNA dezamAM jaIzuM; pachI bIje saghaLa sAtha to nagaramAM gaye, paNa samudradatta to tyAM taLAvane kAMThe beThe che 3 che azoka nAme sodAgara Avyore, samudradattane teNe bolAvyo je tuM mArA ghoDA pAlere, tAharUM mAgyuM karU havAlere 4 dina mAMhe dAya velA bhUtire, khaTamAsa aMtare kaMbala jUtire; traNa varasanI avadhi kIje re, azva yugala mana gamate lIre. 5 ema paraThIne rahyo samudradattare, azoka putrInuM lAgyuM cittare; mIThAM phala tasa ANI Apere, kamalazrI patI tehane thApare che 6 tyAM eka azAka nAme sodAgare AvI samudradattane kahyuM ke, je tuM mArA ghaDAnuM rakSaNa kare, te tuM je mAga te ApuM che 4 5 divasamAM be vakhata jamavAnuM, tathA chacha mahine babe kAmaLa, evI rIte traNa varasanI baMdhI, tathA chevaTe tAre game tevA azvazALAmAMthI be ghoDAo levA che 5 che e TharAva karIne samudradatta tene tyAM rahyo, pachI tyAM te zeThanI putrI sAthe tene neha thaye, te hamezAM teNIne miThAM miThAM phaLa lAvI Ape, ane kamaLazrI (ta zeThanI putrI) paNa tene pitAne pati karIne mAne. 6 eka dina kamalazrI prate bhAMkhyuM re, nija deza javA meM mana rAkhyuM re te kahe huM tuja AvIsa sAthere, lakhIyo pati tuM mAhare mAthere che kA Izvara putrI tuM mRdu aMgIre, siMhaNa laMkI nayaNakuraMgIre; 6 niradhanane pathika videzIre, kema tuM mAhare sAtha Asare che 8 Page #357 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (344) khaDa 8 mA. tuja guNa rAtI prItama mArAre, vacana na bAle evAM kaTherAre, rAge mahilA sAMpe prANare, vIravI rAmA kare tasa hANure aa - & have eka divase kamalazrIne te kahevA lAgyA ke, mAre te| have mAre deza javuM che, te sAMbhaLI teNIe kahyu ke, hu' paNa tArI sAtheja AvIza, kAraNa ke tu' te mAre pati lakhAI cukeAja che ANA te sAMbhaLIne samudradatta kahevA lAgyA ke, tuM meTAnI dIkarI chuM, tArUM. zarIra kAmaLa che, tArI keDa sihu sarakhI che, tArI AMkheA haraNu sarakhI che, mATe evI tuM zrI, huM je nidhana, tathA eka paradezI chuM, tenI sAthe tuM kema AvI zakaze? ! 8 ! te sAMbhaLI te strI kahevA lAgI ke, huM svAmi tame mArA prANa samAna che, mATe evAM kaThora vacanA belA nahIM, kahyu che ke strI prIti vAste prANa paNa Ape che, ane risAya teA nAza paNa kare che ! huM u havAtiyAmiLImALAnuM / hantideniMpunaH // morAnovinovA : piyAsaH ziyaH|| // zrI prIti vAste prANa Ape che, tathA dveSInA nAza kare che, mATe aDe| zrInA rAga dveSa te koI leAkeAttaraja che // 1 // java muja tAta dekhADe dhADAre, tava dubalA be lejo sADAre, je dheALA te AkAse Dere, rAteA te jalamAM nitra buDere ! 10 // ema saMketa karI te rahIyAre, cAre mitra AvyA umIhAre; cAlA ApaNe deze jaiere, kuTuMbasu' malI sukhIyA thaiere // 11 // samudradatta AvI azeAkane Agere, traNa varSanI mastukI mAMgere, madurA mATI te dekhAvere, azva yugala le je dAya Avere // 1 // dubalA dIThA te be lIdhAre, samudradattanAM vAMchita sidhAre; AThamA khaMDanI navamI hAlare, temavijaye kahI ujamAlare / 13 / have jayAre mArA pitA tamAne gheADA dekhADe tyAre tamA banne dukhaLA gheADAnI joDI lejo, temAM je dheALA che, te AkAzamAM uDe che, tathA rAtA che, te pANImAM khuDatA nathI ! 10 5 evI rIte saketa karI rAkhyA khAda, tyAM tenA cAre mitrA paNa AvI caDyA, ane kahevA lAgyA ke, cAleA have ApaNe deza jai kuTuMbane maLI sukhI thaIe. pachI samudradatte azAka zeTha pAse AvI potAnI traNa varSanI cAkarI mAgI, tyAre zeThe meATI ghaDazALA dekhADI kahyuM' ke, AmAMthI tane game te e gheADA lai le ! 12 // tyAM samudradatte te je e dukhaLA gheADA hatA te lIdhA, tethI tenu teA kAma siddha thayu; evI rIte AThamA khaDanI navamI DhAla nemivajaye AnaMda pUrvaka kahI x 13 // duhA. azAka kahere mUDha tuM, Aja kAlamAM prANa; mUke ehuvA a zvane, kAM le e adha jANu // 1 // kaeNnakAbharaNu alakA, Page #358 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (345) mAtA uMcA vAhabIjA le tuM bApaDA, chAMDI ehanI cAha | 2 | samudradatta kahe eNe saryuM, nahIM avarasuM kAma; pAse ubhA te kahe, jaDa durAgrahI nAma che 3 hita upadeza ehane vize, dIdhe niSphala thAya; mUrakhanuM auSadha nahIM, kahe mahA kavirAya | 4 | te joI azoka zeTha tene kahevA lAgyuM ke, are mUrkha AvA dubaLA ghaDA ke, je Aja kAlamAM te marI jaze, evA gheDAne dekhI pekhIne AMdhaLA thaI kema le che? 1 he bhAI bIjA sonA rUpAnA ghareNA vALA moTA tathA mAtelA ghaDA laI Ane choDI de che 2 che te sAMbhaLI samudradatte kahyuM ke, mAre te teja ghoDA joIe chIe, bIjA jotA nathI, te sAMbhaLI pAse ubhelA leke paNa kahevA lAgyA ke, e mUrkha mamatI che ke 3 che mATe ene hitepadeza deze, te phakaTa jaze, kAraNa ke, moTA kavIo paNa kahI gayA che ke, mUrkhanuM esaDa maLe nahIM 4 _yataH- mUrkhasyapacinhAni / garvadurvacanaMmukham // vivAdIvirodhica / kRtyAkatyaMnamanyate // 1 // mUrkhanAM cha cinha jANavAM, ahaMkAra, moDhethI kharAba zabda bolavA, vAda vivAda virodha, tathA kRtya ane akRtyane paNa jANe nahIM 1 che muja putrI Asakta che, ko hase eha bheda; gahana caritra che nArIne, kisa karUM mana kheda che 5 je e azva AkhuM nahIM, thAya pratijJA bhaMga; kamalazrI paraNAvIne, dIdhA teha taraMga | 6 | pachI zeThe vicAryuM ke, mArI putrI AnA upara Azakta che, mATe teNIthI tene A bAtamI maLI haze, kAraNa ke strI caritra mahA gahana che, mATe have manamAM kheda zuM kare che che vaLI have je A ghoDA tene AvuM nahIM, te mArI prati jJAne nAza thAya, pachI teNe kamalazrIne tenI sAthe paraNAvIne te ghoDA tene ApyA. 6 rAna. udayA te pura mAMDe re, gaDha arabudarI jAna mahArAjA, amArI, kesarIye - vara rUDejI lAge-e dezI. samudradatta have cAlIyore, sAthe kamalazrI leya, jana jeje. asaka navAhaka zikhavyAre, utaratAM kahe teya, jana jeje saddha koya. vAta apUrava je hoya che e AMkaNI che 1 jinadharma sakhAI jIvanere, INa bhava parabhava jeya jana dharma vinA dhaMdhe paDAre, sukha navi pAme koya. ja vA. 2 | azva yugala je tuM hIyere, nadI utAre tuja; ja samudradatta kahe tume cArAre, bolo ehavuM abuja, ja vAra che 3 che Page #359 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (346) khaDa 8 mA. ja. vAL // 4 // pachI samudradatta kamalazrIne sAthe laine tyAMthI nIkaLyA, tene cAlatAM nadI utaravAnI vakhate azAkanA sikhAvelA nAvika tene kahevA lAgyA, huM zrotAjanA A AzcaryakAraka vAta sAMbhaLajo // 1 // A jIvane phakta jaina dharmaja A bhava ane parabhavamAM sAceA mitra che, mATe dharma vinA je prANIo bhame che, tene kai paNa sukha catuM nathI ! 2 ! have jo A azvayugala amAne Ape, te hu* tamane nadI utArU', te sAMbhaLI samudradatte kahyu ke, tamA cAra che, mATe ema kaheA che. 5 3 5 jo tuM besIsa nAvamAMre, tA raheze haya dAya; ja kamalazrI kahe pIyujIre, savi ciMtA nAkhA khAya. AkAzagAmI uparere, caDhI beseA muja saga; ja jalagAmI hAthe dharIre, jalanidhi taro nisa. ja vA. // 5 // tema karIne te utayAre, AvyA capApurI mAMha; ja eka anya nRpane dIyAre, bhUpa putrI ke uchAha. ja vA. // 6 // tyAre nAvikAe kahyuM ke, jo tuM vahANamAM bezIsa tA paNa A banne gheADAe te rahezeja, tyAre kamalazrI kahevA lAgI ke, he svAmi tamA te saghaLI ciMtA dUra kare..4 AkAzagAmI (AkAzamAM cAlanAra-uDanAra) gheADA upara tameA mArI sAthe caDI meze, ane A jaLagAmI (jaLa upara cAlanAra) gheADAne hAthamAM pakaDI kaI paNa za'kA rAkhyA vinA samudra tarA. // 5 // ema karIne teo samudra utarI ca'pApurImAM AvyA, tyAM eka gheADA rAjAne devAthI rAjAe tene peAtAnI putrI paraNAvI yA aa ardharAja vaLI uparere, be nArIsu sukha; ja samudradatta nita bhAgavere, dUra gayAM savi duHkha. ja vA. // 7 // suradevane ApIyAre, haya nRpa ramyA kAja; ja sura tIratha yAtrA karere, caDhI vijaya tara vAja. ja vA0 5 8 // gagane jAtAM dekhIyAre, paddhipatiye eka vAra; ja subhaTa sahune te kahere, beThA sabhA meAjhAra. ja e vA. // 9 // vaLI tene aradhu` rAjya paNa Apyu', evI rIte samudradatta peAtAnI banne sAthe hamezAM sukha bhAgavavA lAgyA, ane tenA saghaLAM duHkhA nAza pAmyAM // 7 // pachI rAjAe te gheDA suradevane rakSaNa karavA vAste ApyA, tyAre suradeva te gheADA para khezIne tIrtha yAtrA karavA lAgyA ! 8 // eka divasa AkAzamAM cAlatAM tene eka ceArAnA saradAre joyA, tyAre te potAnI sabhAmAM AvI saghaLA sulaTAne kahevA lAgyA !! 9 u e azva ANI Ape chakere, putrI sahIta ardharAja; ja tehane Apu sAMbhaLIre, kuMtala kahe lAvuM vAja. ja. vA nA| 10 / caMpA mAMhe AvInere, jaI haya haraNu upAya; ja DhAya na lAbhe tava tihAre, kapaTa zrAvaka te thAya. ja0 vA0 5 11 // Page #360 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. suradevane deharere, AMkhe pATA bAMdha; ja paDIyA pUche tehanere, kahe mujane AbAdha. ja vA. / 12 / / e gheADA je kAI mane lAvI tene putrI sahita aradhu' rAja ApuM, te sAMbhaLI kuMtala nAme subhaTe kahyu ke, huM e gheADA lAvI Apu' / / 10 / pachI te capA nagarImAM AvIne e gheADA haraNa karavAnI tajavIja karavA lAgyA, paNa tyAM kaMI bIjo upAya na maLavAthI te kapaTathI zrAvaka thayA / 11 / pachI te AMkhe pATA bAMdhIne suradeva jatA hatA te dere jaine sUtA ane puchavAthI kahevA lAgyA ke mane pIDA thAya che. 12 suradeva jina pUnere, pUchyuM e che kuNu, ja vA. / / 13 / mahA zrAvaka acAka kahere, netrA mai gAMThIna tuNu. ja paya praNamIne trinavere, dayAvata suradeva; ja. vAle AvA ApaNere, dhara karUM tumArAM bheva. ja vA. / 14 / madira teDAM hAthasure, kare paricayA tAsa; ja kaeNpiTa nisa avasara lahIre, haya caDhI cAlyA AkAsa. ja0 vA015 pachI sUradeve jinezvaranI pUjA karIne te daradIne puchyuM ke tuM kANu che? tyAre teNe kahyuM ke, huM eka nAvArasa zrAvaka chuM, ane mArI AMkhAmAM gAMDA thai che. 13 pachI te dayALuM suradeva tene page lAgI kahevA lAgyA ke, tame khuzIthI mAre ghera AveA, huM tamArI kharadAsta karIza ! 14 5 pachI tene potAnI sAthe ghera teDI jai, tenI cAkarI karavA lAgyA, pachI te kapaTI rAtrie avasara joi, te gheADA para caDI AkAza mArge uDI gaye ! 15 // (347) vahetA vAhane cAbakhAre, mAA kutala vITa; ja // 17 // pADacA heThe pApInere, zata khaDa thayA zarIra. ja0 vA. // 16 5 azva jai aSTApadere, caitya taNe rahyA bAra; ja. vidyAdhara hari dekhInere, rUSine pUche vicAra. janmyA cAraNa muniye avadhe karIre, kahyuM. gaMdharva sarUpa; ja turaga vinA suradevanere, vedana karase bhUpa. ja. vA0 | 18 / / AThamA khaMDa taNI kahIre, dazamI DhAla rasAla; ja0 raMgavijaya ziSya ema kahere, nemavijaya ujamAla. ja0 vAdeg 5 195 paNa te pApI ku'tale cAlatA gheADAne cAkhakha mAravAthI, gheADe tene nIce pachADavAthI te kaTake kaTakA thai mRtyu pAmyA // 16 5 pachI te gheADA aSTApada parvata uparanA devaLane khAraNe jaI ubhA, tyAM vidyAdhare tene jovAthI rUSine te viSe puchavA lAgyA nA 17 / pachI te cAraNu munie avadhi jJAnathI te saghaLA vRtAMta jANIne te vidyAdharateM kIdhA, ane vaLI kahyuM ke, A gheADA vinA suradevane rAjA ghaNuM duHkha deze ! 18 / / evI rIte ragavijayanA ziSya nemavijaye AThamA khaMDanI dazamI DhAla AnaMda pUrvaka kahI // 19 / / . Page #361 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (348) khaMDa 8 me. sUra uTho zeThajI, haya navi dIThe tetha; azvapAlane pUchIyuM, koNa jANe gayo ketha e che ThagI gayo te dharma Thaga, o uttara nRpa desa; dharma karatAM ehave, AvI paDI plesa | 2 TAle zrI bhagavaMtajI, maraNAMtaga uvasaga; saraNa karI jinadharmane, caitya kayo kAusaga 3 pachI jyAre te zeTha savAre ughamAMthI uThyo, tyAre ghaDAne na dekhavAthI teNe azvapALane puchayuM, tyAre teNe kahyuM ke, mane khabara nathI ke te kayAM gaye che 1 che pachI teNe vicAryuM ke, kharekhara te dharma Thaga mANasa ApaNane ThagI gaye, have rAjAne javAba zuM ApazuM? Ate dharma karatA AvI rIte duHkha AvI paDayuM che. 2 che zrI jinezvara prabhunA pasAyathI maraNa Adika upasarga paNa nAza pAme che, ema vicArI jaina dharmanuM zaraNuM laI e zeThe derAmAM kAusaga karyo che 3 che yugale jaI cADI karI, kahe azva udaMta, ghara luMTI bhUpati kahe, kare ehane aMta 4 cAkara citye deDIyA, kara sAhI karavAla, derAmAMhI pesatAM, deve thaMbhyA tatakAla pA senAnI nRpa mukI, kahevA teha hevAla kopI senA saja karI, caDI Avyo bhUpAla che 6 vaLI tyAM kaI duSTa cADIyAe rAjA pAse jaI azva gayA viSene saghaLo vRtAMta kahevAthI, rAjAe hukama karyo ke, zeThanuM ghara luMTI laI tene mArI nAkhe che 4 pachI sipAIo te hAthamAM taravAra laI zeThane mAravA sArUM deDatA derAsare gayA, paNa teja vakhate deve tene derAmAM pesatAM aTakAvyA che 4 che tyAre koTavAle rAjA pAse mANasa mukI te vRtAMta kahevarAvyuM, tyAre rAjA pote kopAyamAna thaI lazkara taiyAra karI tyAM AvyA che 6 bhUpa vinA saduthaMbhIyA, ciMte rAja citta koI upAya che haye, rahe ratana ne mita hA vidhAdhara jinavara namI, sAmI sAhAjaya nimita, azva laIne AvIyA, caMpAparI turata. 8 tyAM rAjA vinA saghaLAo bahAra aTakI gayA, tyAre rAjA manamAM vicAravA lAgyuM ke, ratna (ghaDA) maLe ane mitra bace e keI upAya maLe te ThIka. che te vakhate pelA vidyAdhara te zeThane madada karavA vAste jinezvarane namaskAra karI te ghoDe laI caMpApurImAM AvyA caDyA che.8 che DhAla agiAramI. jagajIvana jaga vAlae dezI. - azvane mUkI AMgaNe, jinahara mAMhI jAya lAla Page #362 -------------------------------------------------------------------------- ________________ * (349) dharma parIkSAne rAsa. padapaMkaja parameSTinAM, praNamI bhaNe suNItAya lAlare. sAco dharama saMsAramAM che e AMkaNI 1che. sAco dharama saMsAramAM, dharama kare sahu koya lire; dharame dhaNa kaNa saMpaje, dharamathI zivasukha heya lAlare. sA. . . ame vidyAdhara AvIyA, aSTApadanI jAtra lAla, azva sumAre ANI, tuja dIThe ThAM gAtra lAlasA. ( 3 ) pachI te vidyAdhara gheDAne AMgaNAmAM muddhine devaLamAM jai prabhune namaskAra karI, lokone kahevA lAgyA. kavi kahe che ke, saMsAramAM sAra eka dharmaja che ! 1 - saMsAramAM sAce eka dharma ja che, mATe sahu koI dharma kare, kAraNa ke, dharmathI karIne dhana, dhAnya saMpadA vigere maLe che, ane dharmathI mokSa paNa maLe che 2 vidyAdhara kahe che ame aSTApada upara jAtrA karavA gayA hatA, tyAM tamAre gheDe jevAthI tene ahIM lAvyA chIe, ane temane joI Aje amene ghaNe AnaMda thAya che. 3 saraNa karI nRpa zeThane, caraNu name vAraMvAra lAla mukI senA mokalI, deve thaMbhI je dvAra lAlare. sA4 suradeva kAusaga pArIne, haya sAMkhya nA hAtha lAlare; vaya gaye saMyama lIyo, zeTha bhUpati be sAtha lAlare. sAthe 5 vidyAdhara occhava karI, pahatyA nija AvAsa lAlare; ema pratyakSa phala dekhIne, dharama karyo ullAsa lAlare. sA. 6 pachI rAjA tyAM zeThanuM zaraNuM karIne tene vAraMvAra namaskAra karavA lAge, pachI tyAM deve je sainya bAraNuM AgaLa theMkyuM hatuM, te teNe mokaLuM karyuM che 4 che pachI suradeve kAusaga pALIne te ghoDe rAjAne soMpyA pachI thoDo vakhata rahI rAjA tathA zeThe sAthe dIkSA lIdhI che 5 ke pachI vidyAre paNa echava karyA bAda pitAne sthAnake gayA, ane evI rIte dharmanuM pratyakSa phaLa joIne huM paNa dharma pAmI che 6 che nArI sahita kahe zeThajI, te bhAMkhyuM e satya lAlare kuMdalatA kahe ekalI, e paNa vAta asatya lAlare. sA. 7 cittamAMhe ema ciMtave, zreNika abhayakumAra lAlare pratyakSa dIThuM elave, aho pApiNI e nAra lAlare. sA 8 huM ehane rUDI pare, dezuM zikSA savAra lAlare; Aja pachI jema ehavuM, na kahe kuDuM kevAra lAlare. sAe lo. tyAre saghaLI strIo sAthe zeThe kahyuM ke, te je vAta kahI te kharekharI che, paNa eka kuMdalatA kahe ke, te juThI che che te sAMbhaLI zreNika rAjA, tathA abhayakumAra , maMtrI vicAravA lAgyA ke, pratyakSa dIThelI vAtane paNa A pApa duSTa strI mAnatI nathI 8 che have ene savAre huM sArI rIte zikSA karIza, ke Aja pachI kadI te AvuM juThuM bole nahIM ke huM ! Page #363 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (350) khaMDa 8 me. arUNodaya dekhI have, kakaDe kIdha sera lAlare; Avyo maMdira ApaNe, rAjA maMtri cAra lAlare. sAne 10 che parabhAte parivAranuM, paravarIyo bhUpAla lAlare; ahaMdAsane ghara AvIyo, zeTha ratana bharI thAlalAlare. sA. 11 AgaLa mUkI bheMTaNuM, kara joDI pAye lAga lAlare; ubho ema vinati kare, mAhare moTo bhAga lAlare sAme 12 che pachI sUrya ugavAne samaya thavAthI kukaDA bolavA lAgyA, te joI rAjA tathA maMtrI ane te cAra saghaLA pata pitAne sthAnake gayA che 10 me savAramAM te rAjA parivAra sahita ahadAsa zeThane ghera AvyuM tyAre zeThe ratnane thALa bharyo che 11 che. ane rAjA AgaLa bheTazuM mukIne hAtha joDI ta zeTha vinati karavA lAgyuM ke, Aje mAruM moTuM bhAgya jAgyuM che. 12 - jaMgama tIratha mAhare, ghara AvyA mAhArAja lAlare; prasanna thaI prabhu bhAMkhIye, muja sarikhuM je kAja lAlare. sA13 avanipati kahe dharmanI, kathA kahI tume rAta lAlare; niMdI nArI jeNIye, dAkhe te muja jAtalAlare. sAche 14 nigraha karasuM tehane, suNI zeTha jhAMkho thAya lAlare; zuM bhUpa pite AvIyo, ke durjane kahyuM jAya lAlare. sA. 15 . Apa jaMgama tIrtha samAna mahArAjA sAheba Aje mAre ghera padhAryA che, mATe mArA para kRpA karI mArA sarakhuM je kAma kAja hoya te pharamAvaze ! 13 che tyAre rAjAe kahyuM ke, tamee rAtrie dharmanI je kathA kahI, te kathAnI je strIe niMdA karI, te strI amone batAve che 14 che tene amAre nAza kare che, te vAta sAMbhaLI zeTha te jhakhavA paDI jaI vicAravA lAgyuM ke, rAtrie rAjA pote zuM ahIM AvyuM haze? ke keI duSTa mANase A vAta rAjAne kahI haze? 15 asatye tRpa daMDa-pAmIye, sAce nArI nAsa lAlare; ema tyAM jana kaheve sadu, ahaMdAsa rahe vimAsa lAlare. sA1dA kuMdalatA nisuNI enuM, AvI nRpane pAsa lAlare; duSTa nArI te 6 achuM, paNa suNa aradAsa lAlare. sA17 che dhaNI zakane AvIye, pariyAgata jinadharma lAlare; pitara na jeNe mAharA, zrIjina zAsana marma lAlare. sAmeM 18 che tyAre saghaLA leke tene kahevA lAgyA ke, je juThuM belIza, te rAjA daMDa karaze, ane sAcuM bolIza, te strIne nAza thaze te sAMbhaLI zeTha vicAramAM paDI gayA. 16 te vakhate kuMdalatA pite ekadama rAjA pAse AvI kahevA lAgI ke, te duSTa strI huM chuM; paNa sAheba! mArI eka araja sAMbhaLaze ke 17 che mArA svAmIne ane zekAne temanA mAbApa taraphathIja jaina dharma maLe che, paNa mArA mAbApa kaI jaina dharmanI vatA jANatA nathI ke 18 che Page #364 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (351) tepaNue phala sAMbhalI, pAmI chuM thayarAga lAlare; prIya puchI karI pAraNuM, vrata lesuM dharI rAga lAla. sA. 19 mahImA dIThe dharamane, eNe saghale sAkSAta lAlare; tepaNuga taje nahIM, teNe jUThI kahuM vAta lAlare. sA20 AThamAM khaMDa taNI kahI, agyAramI DhAla rasAla lAlare; raMgavijaya ziSya ema bhaNe, nemavijaya ujamAla lAlare. sAgAra te paNa e paLa sAMbhaLIne mane vairAgya thaye che, mATe have pAraNuM karI svAminI rajA laI rAga sahita dIkSA laIza che 19 che te saghaLAoe sAkSAta dharmane mahimA jeelo che, te paNa bhegAdi karmo teo cheDatA nathI, tethI A vAte huM juThI kahuM chuM ke 20 che evI rIte raMgavijayanA ziSya nemavijaye AnaMda pUrvaka AThamA khaMDanI agyAramI hAla kahI 21 che je e saMyama Adare, to sadhaluM ka6 satyabhupAdika sake kahe, aho ahA tAharI matya nA vrata levA muja mana hatuM, paDo bhogane pAsa dIkSA lezuM have ame, ema jape aheMdAsa pe 2 bhajana bhakti karI bhalI, nRpa saMkheDo dhAma; ATha divasa occhava karI, dhana kharacyuM zubha kAma 3 mATe have je teo saMjama aMgIkAra kare, te huM saghaLuM sAcuM kahuM, te sAMbhaLI rAjA Adika sarve kahevA lAgyA ke, ahe tArI buddhi te ghaNIja uttama che ? vaLI mane paNa vrata levAnuM mana hatuM, tathApI huM bhegane vaza paDyo hato, paNa have dikSA laIza, ema zeTha kahevA lAgyA che 2 ke pachI rAjAne bhejana AdikathI khuba bhakti karIne, tene ghera vidAya karyo, ane tyAra pachI teNe aThAI mahetsava karI ghaNuM dhana kharacyuM che 3 che sadagurU pAse saMyama lI, ATha nArIsuM ahadAsa; tapa japa karma khapAvIne, kIdhe zivapura vAsa 4 suhastI surI dezana suNI, saMmati nAma nareza; jinavara dharma vizeSathI, varatAve nija deza che 5 | dharama kare bhaviNu sadA, dharame bhAvaTha jAya; dharame manavAMchita phale, vase zivapura mAMya che 6 pachI te zeThe ATha strIo sahita uttama gurU pAse dIkSA laIne, tapa japathI karmane nAza karI.mekSa gati meLavI che ke che evI rIte suhastI AcArya mahArAjanI dezanA sAMbhaLIne saMprati rAjA adhika adhika jaina dharma pitAnA dezamAM vartAvavA lAgyA. pa" mATe he bhavi leka tame hamezAM dharma kare, dharma karavAthI saghaLAM dukhe nAza pAmI, Icchita kAryo siddha thAya che, tathA chevaTe mekSa paNa maLe che . 6 Page #365 -------------------------------------------------------------------------- ________________ ( 352) khaDa 9 mA. jina prAsAda karAvIyAM, dIdhAM bahu pare dAna; janama saphala karI ApaNA, pAmyA amara vimAna // 7 // zrI hIravijaya sUrIsar, zubhavijaya tasa ziSya; bhAvavijaya vijana bhalA, siddhi namu` nisa TvIsa // 8 // rUpavijaya kavirAjamAM, kRSNavijaya kara joDa, raMgavijaya che raMgIlA, nAve ehanI hoDa / 9 / / AThamA khaDe pUrA thayA, DhAla agyAre sAra; nemavijayane nitya mate, heAjo jayajayakAra // 10 // vaLI teNe jinezvaranAM keTalAka daherAM karAvyAM, tathA ghaNAM dAna ApyAM, evI rIte peAtAnA janma saphaLa karI te devalAkamAM gayA ! cha 5 zraAE hIravijaya nAme AcArtha hatA, tenA ziSya siddhi vijayane huM namaskAra karU chuM ! 8 // tenA ziSya rUpavijaya, tathA tenA ziSya kRSNajaviya, tathA tenA ziSya raMgavijaya che, ke jenI koI joDI nathI ! 9 5 evI rIte agyAra DhAlee karI sapUrNa AThamA khaDa pUrA thaye, temavijayajI mahArAjane hamezA maMgalIkanI mALA hAjo ! 10 // iti zrI dharma parIkSA rAse AThamA khaMDa sa'pUrNa. khaMDa 9 mo. DhAla pehelI. te muja micchAmi dukkaDaM-e dezI. sAMbhaLare tuM prANIyA, sadagurU upadeza; mAnava bhava dAhilA loA, uttama kula eza. sAM. // 1 // deva tatva navi ALakhyA, gurU tatva na jANyA; dharama tatva navi sahyA, hayaDe jJAna na mANyA. sAM. // 2 // mithyAtvI jina sUra prate, sarikhA karI jANyA; guNa avaguNa navi elakhyA, vaNe vakhANyA. sAM. // 3 // he prANI tu'uttama gurUnA upadeza sAMbhaLa, manuSya bhava ke je maLavA mA durlabha che, temAM tu uttama kuLa pAmyA che // 1 // te paNa te deva tatvane oLakhyA nahIM, te dharma tatvane agIkAra karyuM nahIM, tema manamAM jJAna paNa meLavyu` nahIM. ra mithyAtvI tathA jaina devAne sarakhA karI mAnyA, tathA guNa avaguNanI parIkSA karyAM vinA vacanAthI vakhANa karyAM // 3 // deva thayA mAhe grahyA, pAse rAkhe che nArI; kAma taNe vaze je putrA, avaguNu adhikArI. sAM. // 4u kAIka krAMdhI devatA, vaLI krodhanAM vAhyA; 2 kA phINathI te bIhatA, hathIyAra savAhyA. sAM. // 5 // Page #366 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAma. krUra nara jehane ghaNuM, dekhatAM DarIye; mudrA jehanI ehavI, tehathI zu tarIke. sAM|| 6 // ( 313 ) vaLI keTalAka devA meAhane vaza thaI pAse zrI rAkhe che, tathA avaguNI thaI kAmane vaza paDelA che ! 4 5 vaLI kAi devatA krodhI, tathA kAi tA pAse evA bhayaMkara hathIyAra rAkhe che ke, jethI lAkeAne bIka lAge ! 5 !! vaLI je mANaseA krUra hAya, ane jenu' svarUpa jovAthI bIka lAge, evAthI ApaNe zI rIte sa`sAra samudra tarI zakIye? // 6 // AThe karama sAMkala jaDecA, bhame bhavahI mAjhArA; janama maraNAM bhava dekhIne, pAmyA nahIM pAro. mAM / 7 / daiva thai nATaka kare, nAce jaNa jaNa Age; veSa karI rAhta kRSNanA, vaLI bhikSA mAge. sAM / 8 / mukhakara vAge vAMsalI, pahere tana vAgA; bhAvatAM mana bhAjana kare, ehavA bhrama lAgA. sAM. / 9 / ATha karmorUpI sAMkaLeAthI joDANA thakA mANase| A sa'sArarUpI aTavImAM bhamyA kare che, tathA janma maraNu Adika bhavAne jotAM paNa pAra AvatA nathI ! cha 5 vaLI devatA thaIne mANasa mANasa AgaLa nAce, tathA kRSNa rAjAnA veSa karIne bhIkSA mAge che ! 8 ! vaLI te meDhethI vAMsaLI vagADe, tathA zarIre vAghA pahere, vaLI mana gamatA bhAjana kare, evA bhrama thaI rahyo che ! huM lu dekhA daitya saMhAravA, thayA udyama vatA; hira haraNAMkasa mArIyA, narasiMha balavaMtA. sAM. // 10 // maccha kaccha avatAra leI, sad asura vidAyA; daza avatAre jIjIA, daza daitya sahAyA. sAM. / 11 / mAne mUDha mithyAmati, ehavA paNa deve; phera phera avatAra le, dekhA karmanI revA. sAM. // 1 // svAmi zAbe jehavA, tehavA parivArA; ema jANIne pariharA, nemavijaya vicAreA. sAM. / 13 / vaLI jue ke rAkSaseAne mAravA taiyAra thayA, jemake zrIkRSNe khaLavAna narasi'hanu rUpa karIne haraNAMkasa rAkSane mAryo // 10 aa vaLI maccha kaccha Adika deza ava tAra dhAraNa karI judA judA daza daityane mAryo // 11 // evI rIte je pharI pharIne avatAra lIe evA devAne mithyAtvIe mAne, mATe karmanI gati tA jue. 12 mATe jevA svAmi tevAja tenA parivAra paNa hAya, mATe evu* jANI nemavijayajI kahe che ke, tene tyAga karI // 13 / Page #367 -------------------------------------------------------------------------- ________________ khaDa 9 mATe DhAla bIjI. odhava mAdhavane kejo-e dezI jaga nAyaka jinarAjane, dAkhavIye deva; mUkANAM je karmathI, sAre surapati seva. ja. // 1 // krodha mAna mAyA nahIM, chAMDaMcA ADe madda thAna; rita arita veDhe nahIM, nahIM lAbha ajJAna. ja. // 2 // nidrA zAka cArI nahIM, nahIM vayaNu alIka, (354) macchara bhaya baMdha prANInA, na kare traNa tIka. ja. // 3 // mATe je ATha karmothI mukAelA che, tathA jenI iMdro paNa sevA kare che, evA jagatanA nAyaka zrI jinane deva karI mAnavA. // 1 // jene krodha, mAna, mAyA, ATha prakAranA madha, rati, ati tathA leAlanA je jinezvare tyAga karyo che // 2 // vaLI jene nidrA, dilagiri, cArI, jIThuM, adekhAI, bhaya, adha vigerenA mana, vacana ane kAyAthI tyAga karyo che !! 3 5 prema krIDA na kare kaMdI, nahIM nArI prasaMga; hAsyAdika aDhAra e, nahIM jehune aMga. ja. // 4 // padamAsana purI karI, beThA arihaMta, nizcala leAyaNe jehanAM, nAzAgra raheta. ja0 5 5 5 jinamudrA jinarAjanI, dIThe parama ullAsa, samakIta thAye niramalu, dIpe jJAna urjAsa. ja. // 6 ll vaLI strI sAthe je prema krIDA kare nahIM, tathA je hAsyAdika aDhAra doSanA nAza kare che !! 4 ! vaLI je padmAsana vALIne, nAsikAnA agra bhAga upare nizcaLa AMkhA rAkhIne beze che # 5 !! evI rIte jinezvara prabhunI mudrA jovAthI manamAM atyaMta Anada Ave che, tathA jJAna sahita nirmaLa samyakatva maLe che // 6 // gata Agata sadu jIvanI, dekhe lAkA lAka; jina dekhe savi vastune, kevaLajJAne alAka. ja. // 7 // mUrata zrI jinarAjanI, samatArasa bhaMDAra, sItala nayaNu sAhAmaNAM, nahIM vAMka lagAra. ja0 | 8 // sita vadana harakhe hIcA, dekhI zrI jinarAya; suMdara chabI prabhu dehanI, zAbhA varaNI na jAya. ja0 5 9 // vaLI te jinezvara prabhu kevaLa jJAne karI gaela, AvatI evI vastuone tathA leAka alAka vigerene dekhI rahyA che ! cha ! vaLI zrI jinezvara prabhunI mUrti samatA rasanA bhaDAra rUpa che, tathA tenA uttama cakSue ThaMDaka ApanArA che, temAM jarA paNa khAmI nathI ! 8 ! vaLI evI rItanuM jinezvara prabhunuM hasatuM mAheADu Page #368 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (355) joI AnaMda maLe che, tathA evI prabhunI suMdara deha hoya che ke, jenI zobhAnuM varNana paNa karavuM muzkela che 9 / avara taNI evI chabI, kIce na dIsaMta, deva tatva ema jANIye, sahu suNaje saMta. ja0 | 10 | navamA khaMDa taNI kahI, DhAla bIjI e sAra; raMgavijaya ziSya nemane, hAje jayajayakAra. jame 11 che . bIjA devanI evI chabI kaI vakhate paNa najare paDatI nathI, evI rIte he sajajane deva tatva jANuje che 10 che evI rIte raMgavijayanA ziSya nemavijayajIe navamA khaMDanI bIjI DhAla kahI, ane tethI tene jayajayakAra thaje ! 11 che yatanI dezI. zrI jinavara pravacana bhAMkhyA, mAMhI kugurU taNuM guNa dAkhyA; pAsasthAdika paMceI, pApa zramaNa kahyA paceI.. 1 gRhIMnAM maMdirathI ANI, AhAra kare bhAta pANI; suI ughe je nisa disa, maramAdi visavA vIsa. 2. kiyA na kare ke vAra, paDikamaNuM sAMja savAra; na kare sUtra aratha sajhAya, vikathA karatAM dina jAya 3 zrI jinezvara prabhunA siddhAMtamAM kugurUnA lakSaNe paNa kahyAM che, temAM pAsa tathA Adika pAMca prakAranA pApa sAdhue kahelA che1 che evA sAdhuo gRhasthane gherathI AhAra pANI lAvIne, te khAI Akho divasa rAta sUI rahe che, temAM jarA saMdeha nathI 2 vaLI sAMja savAra pratikramaNa Adika kaMI kriyA kare nahIM, tathA sUtra, artha sajhAyadhyA paNa kare nahIM, Akho divasa vikathAmAM gALe che je dhRta dUdha dahIM apramANa, khAye na kare pacakhANa jJAna darzanane cAritra, mUkI dIdhAM te supavitra 4 suvihita muni samAcAri, pAle nahIM te aNagArI; AhAranAM doSa bAyAla, TAle nahIM kahI kAla che 5 che dhaba dhaba dhasamasato cAle, kAce ja deha pakhAle; caracA aracanA vaMdAve, varasAdika zebha banAve che. 6 vaLI kaIpaNa niyama vinA ghI, dUdha, dahI vigere vigaya khAya, tathA pavitra evAM jJAna, darzana, ane cAritrane tyAga kare che ke che vaLI te pApa sAdhu sArI rIte sunini samAcArI pALe nahIM, tathA-betAlIsa Sa sahIta AhAra pANI hamezAM lIye che 5 che vaLI raste dhaba dhaba paga mukI cAle, tathA kaMDe pANIe nahAya, vaLI pitAnI pUjA arcA karAve, tathA sArA sArA bhabhakAbaMdha vastro pahere che 6 Page #369 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (356) khaMDa 9 mA. parigraha valI jhAjhA rAkhe, valI valI adhikAne dhAMkhe; mAThI je karaNI kahIye, te sadhalI jiNameM lahIye // 9 // evA jeha kugurU ArbhI, muni sAdhu kahe vAye daMbhI; kriya kamma pasaJA karIye, bhava bhava grahamAM avatarIye 18 / / leADhAnI nAvAne tAle, bhava sAyaramAM je bele; nema kahe bhale ahi kAlA, paNa kagurUnI sa'gati TAlA / 9 / vaLI parigraha paNa ghaNA rAkhe, ane haMmezAM vadhAre vadhArenI tRSNA rAkhe, vaLI saghaLI kharAma karaNIne Acare ! cha 5 evA ArabhavALA kugurUe kapaTI sAdhue kahevAya che, vaLI te pAte karelA kAmanI praza'sA kare, ane tethI bhava bhava prate rakhaDatA phare che // 8 5 vaLI tevA gurUne lekha'DanI heADI samAna kahelA che, kAraNa ke te bhavarUpI samudramAM khuDADe che, temavijayajI kahe che, sarpa karaDe te sAre, paNa evA kugurUnI sa`gati sArI nahIM. u C/ u DhAla cothI. karajoDI Agala rahI-e dezI. guNu girUA gurU AlakhA, hayaDe sumati vicArire; gurU suparIkSA dohalI, bhUlAM paDe naranArIre. gu. // 1 // pAMca indri vaza kare, paMca mahAvrata pALere; cAra kaSAya tajI jeNe, pAMce kiriyA TAlere. gu. // 2 // pAMce sumate sUmatA rahe, tIna gupati je dhArere; DhASa betAlIsa TAlIne, pANI bhAta AhArere. gu|| 3 // guvAna uttama gurUne manamAM buddhi lAvI eLakhatA zikhavu, ane te parIkSA karavI durlabha hAvAthI strI purUSA bhulA bhasyA kare che // 1 // je gurU pAMce driene vaza rAkhI, pAMca mahAvrata pALe che, tathA cAra kaSAyane jItIne, pAMca prakAranI krIyA TALe che ! 2 5 pAMca prakAranI sumati grahaNa karI, traNa gupti a'gIkAra kare che, tathA khetAlIsa doSa rahita AhAra pANI lIe che // 3 // mamatA chAMDI dehanI, niralAbhI niramAyIre; navavidha parigraha parihare, cittame' cita na kAMIre. gu. // 4 // paDilehaNa nitye vidhe, kare pramAda nivArIre; kALe zuddha krIyA kare, punnara hAyAga nivArIre. gu. // 5 // dharma taNAM upaNuM dhare, sacama pAlavA kAjere; bheAMi joi pagalAM bhare, leAka virUddhathI lAjere. gu. // 6 // vaLI je peAtAnA zarIra upara paNa mamatA rAkhatA nathI, tathA sateASI ane kapaTa vinAnA hAya che, tathA nava prakAranA parigrahanA tyAga karI, manamAM kai paNa ciMtA karatA nathI aa 4 5 vaLI hamezA pramAda choDI paDilehaNa kare, tathA pannara karmo Page #370 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (35) dAnano tyAga karI zuddha kIyA kare che pa o vaLI saMyamane nimitte dharmanA upagaraNe aMgIkAra kare, tathA pRthvI upara joI joIne pagalA bhare, tema loka virUddha kAryothI paNa lAja pAme che 6 che vastrAdika zuddha eSaNI, ce dekhI suvizeSare; kALa pramANe khapa kare, duSaNa TalatA dekhere. gu . 7 kuthI saMbala je kahya, sAnidhya kemahI na rAkhere; de upadeza yathAsthita, satya vacana mukha bhAkhere.gu8 che tana melA mana ujalA, tapa karI kSINa dehare; baMdhana be chedI karI, vicare jana nisa nehare. gu9 vaLI vastra Adika paNa zuddha ane sAdhune gya evA, rUtu pramANe joI karI, doSa 2hita aMgIkAra kare che 7vaLI bhAtuM Adika potAnI sAthe rAkhe nahIM, tathA mukhathI satya ane gya upadeza Ape che 8 vaLI zarIre melavALA, paNa manathI nirmaLa, tathA tape karI jenI kAyA kSINa thaI che evA, tathA kaI mANasa upare rAga rAkhyA vinA baMdhanane nAza karI dezAMtaramAM vicare che 9 che ehavA gurU jeI karI, AdarIye zubha bhAve; bIje tatva sugurU taNe, jagamAM ema kahAvere. gu10 | navamA khaMDanI e kahI, hAla cothI e vArare, raMgavijaya ziSya ema kahe, nemavijaya zrotA sArU. gu. me 11 che evA gurUne parIkSA karI zubha bhAva sahita agIkAra karIye, evI rIte A dunIyAmAM bIje sugurU tatva kahe che ke 10 che evI rIte ragavijayanA ziSya nemavijaye sAMbhaLanArA vAste navamAM khaMDanI cethI DhAla kahI che 11 che ___ DhAla pAMcamI. karama na chUTereprANIyAe dezI. bhava sAyara taravA bhaNa, dharama kara sAra; paththara nAre besaNuM, to samudra durlabha. bha0 ke 1che Ape gokala gAyanA, Ape ke jyAre dAna; Ape kSetre puNyArathe, brAhmaNane deImAna. bha0 2 luTAve dhANa valI, pRthvI dAnasu prema; golA kalasAre merIyA, Ape hala tila hema. bha0 5 3che A bhavarUpI samudra taravA vAste dharma kara joIe, kAraNa ke pattharanI heDImAM besavAthI samudra tarAte nathI 1 gAyenA gokuLa Ape, kanyA dAna Ape, tathA puNya vAte brAhaNene mAnapUrvaka dAna Ape che 2 vaLI dhAnya, tathA jamIna AdikanuM dAna Ape, tathA geLA, kaNasA, merIyA, haLa, tala, senu Adika Ape 3 Page #371 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (358) - khaMDa 9 mo. vaLI khaNavere khAMtasuM, kuA suMdara vAva, puSkaraNI karaNI bhalI, saravara sakhara talAva. bha. 4 kaMdamUla mUke nahIM, agyArasa vrata dIsa; AraMbha te dina ati ghaNe, dharama kahAM jagadIsa. bha0 5. yAga kare hame tihAM, ghoDA narane chAga; hame jalacara mIMDakAM, dharma kahAM vItarAga. bha0 6 vaLI civaTa rAkhI kuvA, vAva, puSkaraNa, sarovara, taLAva vigere baMdhAve che 4 vaLI agyArasane dahADe vrata karIne kaMdamULa khAya, tathA te divase ulaTo ghaNe AraMbha kare, mATe he jagadIza? te te kayA prakArane dharma jANo ! 5 che vaLI yajJa karIne temAM, ghoDA, mANasa, bakarA, gheTA, jalacara, pANI vigerene hame, te ane vItarAgane dharma te kayAM? 6 kare sadAI noratAM, jIva taNAM A AraMbha; haNe bheMsAre bokaDA, jehathI naraka sulaMbha, bhaNe che sarAve brAhmaNa kane, pUrvaja tare zrAddha teDI paMkhere kAgaDA, dekho eha upAdha. bha0 8. tIratha jAye godAvarI, gaMgA gayAre prayAga; nAhe aNagala nIramAM, dharama taNe nahIM lAga, bha0 9. vaLI neratAM vigeremAM pADA, bakarA vigere keTalAka ane mArI, naraka gati bAMdhe che 7 che vaLI pUrve jenuM zrAddha brAhmaNa pAse sarAve, tathA kAgaDAone bolAvI tene khavarAve, e upAdhi te tame juo che 8 che vaLI godAvarI, gaMgA, prayAga vigere tIrthomAM jaI, aNagaLa pANIthI nAhIne dharma mAne che ke huM ItyAdika karaNI kare, parabhava sukhanere kAja; eNI karaNI male nahIM, ehathI zipura rAja, bha0 ke 10 | navamA khaMDa taNI bhalI, pAMcamI DhAla rasAla; raMgavijaya ziSya ema bhaNe, temane maMgala mAla. bha0 11 evI rIte parabhavanA sukha vAte karaNIo kare che, paNa evI karaNIothI mokSa maLatuM nathI ke 10 che evI rIte navamA khaMDanI rasALa evI pAMcamI DhAla kahI, raMgavijayanA ziSya kahe che ke, temavijayajIne maMgaLakanI mALA heje ! 11 che che. jabUdvipanAM bharatamAM-e dezI. dharama khare jinavara taNere, ziva sukhano dAtAra zrI jinarAje prakAzIyere, jehanAM cAra prakAre. jJAna vicArI joya, duragati paDatAM jIvanere, dhAre te dharma heyare. jJA che ? Page #372 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAne rAsa. (359 ) pAMca mahAvrata sAdhunAre, daza vidha dharma vicAra hitakArI jinavara kAra, zrAvakanAM vrata bArere. jJAme 2 pAMcuMbara cAre vagere, viSa saddha mATI hema; rAtri bhojanane kahyAre, bahu bIjAno ne mare. jJA3 mATe kharo dharma te jinezvara prabhune che, ane te mokSa Ape che, ane te dharma cAra prakArane zrI jinarAje prakAze che. durgatImAM paDatA jIvene je dhAraNa kare te dharma jANa che 1 | sAdhunA pAMca mahAvrata hoya che, tathA daza prakAre yati dharma hoya che, vaLI jinezvara prabhue zrAvakanA bAra hitakArI vrata kahelA che. mArA pAMca prakAranAM uMbara, cAra vigaya, tathA saghaLA prakAranA jhera, mATI, sonuM, tathA rAtri bhojana vigerene tyAga kare che 3 che dholavaDA vaLI rIMgaNuMre, anaMta kAya batrIsa aNajANyA phala phUlaDAre, saMdhANa nisa disere. jJA. 4 calita anna vAsI kare, uMca sahu phala dakSa; dharamI nara khAye nahIMre, e bAvisa abhakSare. jJA 5 na kare nibaMdhasa paNere, gharanAM paNa AraMbha; jIva taNI jayaNu ghaNI re, na pIye aNagala aMmare. jJAtra che . vaLI gholavaDA, rIMgaNuM, batrIsa prakAranA anaMtakAya, ajANyA phaLa phela vigerene tyAga kare che 4 vaLI vAsI anna tathA jene rasa calAyamAna thayuM che, te tema saghaLA ajANya phaLa, e saghaLA bAvIsa abhakSya dharamI mANasa khAtA nathI. 5 vaLI gharanA AraMbha paNa niyaMghasa thaIne kare nahIM, vaLI jIvenI jayaNuM vAste aNagaLa pANI paNa pIye nahIM 6 che dhRta pare pANI vAvarere, bIhe karate pApa sAmAyika vrata poSadhere, TAle bhavanAM tApare. zA che 7 che sugara sudeva sudharmanIre, sevA bhagati sadIva dharmazAstra suNatAM thakAre, samaje kamala chare. jJA8 mAsa mAsane AMtarere, kusa agra muMje bAla; kaLA na pahoMce solamIre, zrI jinadharma visAre. jJA che 9 jinadharma mukti pUrI dIyere, cagati maNa mithyAta; ema jinavara prakAsIyere, trIje tatva vikhyAtare. jJA che 10 ghInI peThe pANI vApare, tathA pApa karmothI bahe, tathA sAmAyaka pasaha Adika trata karI bhUvane tApa TALe che 7. vaLI te komaLa jIva sugurU, sudeva, tathA sudharmanI hamezAM bhakti kare, tathA dharma zAstro sAMbhaLIne samaje che 8 che evI rIte jaina dharma mekSa Ape che, tathA mithyAtva cAre gatimAM raDAve che, evI rIte zrI jinezvara prabhue trIje prakhyAta tatva kahe che ke 9 che Page #373 -------------------------------------------------------------------------- ________________ (30) khaDa mA. DhAla sAtamI. ghara AvojI AMbe morIe dezI. zrI jinadharma ArAdhIye, karI nija samakita suddha bhavi tapa japa kIyA kIdhalI, lekhe paDe te viruddha 1 kaMcana karI kasI lIye, nANuM lIje parIkha deva gurU dharma joIne, AdarIye suNe sIkha. ka2 che kugurU kudeva kudharmane, parihariye viSa jema sugurU sudeva sudharmane, gRhIye amRta karI temAM ka 3 evI rIte zuddha samakita sahita jaina dharma ArAdhIye, ane evI rIte karelI tapa jaya Adika kriyA lekhe paDe che ke 1 senuM kasI kasIne levuM, dhana pArakhI pArakhIne levuM, tema tema deva, gurU, dharma vigerenI paNa parIkSA karavI 2 jheranI mAphaka kugurU, kudeva, tathA kudharmane tyAga kare, tathA amRtanI mAphaka sugurU, sudeva, tathA sudharmane aMgIkAra kare che. 3 mUla dharama jinavare kahyuM, samIkIta suratarU eha; parabhava sukha saMpatti thakI, samakatamuM dharI neha. ka. 4 sakala vADava prati bUjhIyA, keI grahyAM vrata bAra; ke e cothA vratane grahyA, keI thayA aNagAra. kahe che pa keImRSAvAda ere, ke pAle zuddha AcAra; samakIta dhArI sa thayA, vinavi vivekI naranAra. kai che 6 che evI rIte samakita sahita kalpa vRkSa samAna dharma jinezvara prabhue kahelo che, ane evI rIte samakIta upara sneha rAkhavAthI parabhave sukha saMpatti maLe che. te che evI rIte sAMbhaLIne saghaLA brAhmaNe pratibaMdha pAmyA, keI bAra vrata aMgIkAra karyo, tathA keIe cothuM vrata lIdhuM, tathA keI sAdhu thayA che 5 che keIe mRSA vAdane tyAga karyo, tathA keI zuddha AcAra pALavA lAgyuM, tathA saghaLe vinayI ane vivekI strI purUSa samakata dhArI thayA che 6 suhastI surInA upadezathI, pAmyA dharmane marma kaI jANe suralokameM, keI pAmase mRtyuloka dharma kare 7 saMvata aDhAra ekavIsamAM, mAsa vaizAkha suda paLa; tithI pAMcama gurU vAsare gAyA guNa meM saLa. kao | 8 vijApuramAM birAjatA, vRddha tapA pakSe sanUra caMdragathamAM dIpatA, zrI jina sAgara sUra. ke. 9 che ? evI rIte suhastI AcarthanAM upadezathI dharma pAmyA, temAMthI keI devalekamAM jaze, ane keI manuSya bhava pAmaze 7 che evIrIte saMvata aDhArase ekavI Page #374 -------------------------------------------------------------------------- ________________ dharma parIkSAnA rAsa. (361) sanA vaizAkha suda pAMcamane gurUvAre A guNu gAyA che // 8 // vijApura nAme nagaramAM rahetA tapagacchane vize cadra gacchamAM zaiAlatA zrI jinasAgara sUri hatA. 9 tehanI sAnidha meM sahI, gAyA rAsa ullAsa; / 11 / / AchA adhikA akSara hArya, zuddha karo paMDita tAsa. 30 5 10 // rAsa kayA kaviye ghaNA, paNa dharma parikSAnA rAsa; eha sameAvaDa kA nahIM, jemAM adhikAra che khAsa. OM sarva,sakhyAe graMtha kahyA, pAMca hajAra upara pAMca; DhAleA kahI nava khaMDanI, ekasAne daza vAMca. kaMpA 12 // temanI kRpA vaDe A Asa me... AnadathI gAye, temAM je kAi akSara eche. adhikA hAya te paDita lAkA zuddha karazeA 510nA ghaNA kavIyeAe ghaNA rAsA karyAM che, paNa A dharma parIkSAnA rAsanI barAbara jANavA jevA khIjo nathI kAraNa ke AmAM amuka sarasa adhikAra che ! 11 5 A graMtha pAMca hajArane pAMca mlAkanA che, ane tenA nave khaDanI maLI ekasAne daza DhAle vAMcavA ceAgya che. ! 12 // zrI hIravijaya suri taNA, zubhavijaya tasa ziSya; bhAvavijaya kavi dvIpatA, siddhi namu nisadisa. OM rUpavijaya raMge karI, kRSNa namuM karoDa; raMgavijaya gurU mAharA, muja praNamyAnA kADa. karyuM navamA khaDa purA thayA, sAte DhAle karI satya; nemavijaya kahuM nitya prate, rAkhajo dharmasuM citta. ka'. / 15 / / zrI hIravijaya sUrinA zubhavijaya ziSya hatA,temanA ziSya bhAvavijaya tathA temanA ziSya siddhivijayane hamezAM huM namaskAra karU chu. 513aa temanA ziSya rUpavijaya, temanA ziSya kRSNavijaya temanA ziSya ragavijaya te mArA gurU thAya temane namaskAra karavAnI mane ghaNI haiAMsa che ! 14 5 evI rIte sAta DhAleAe karI sapUrNa navamA kheDa pUrA thayA, temavijayajI mahArAja kahe che ke tameA hamezAM dharmamAM citta rAkhajo. 51pA / 13 / // 14 5 prati zrI dharma parIkSAnA artha sahita rAsa nava khaMDe karI sapUNaeN. zrI zubha' bhUMdhAt. Page #375 -------------------------------------------------------------------------- ________________ A pustaka chapAvavAmAM agAuthI uttejanArthe pustako rAkhanAra sadagRhasthonAM mubAraka nAmanI nedha. muMbaI nakala. nAma, nakala. nAma 1 zeTha munIlAla punamacaMda 125 zeTha jhaverabhAI harajIvanadAsa 1 , khImacaMda tArAcaMda 101 , maganalAla jIvarAja " T1 , kALIdAsa muLajI 11 ,maganalAla devacaMda 1 , dhanarUpa kRSNAjI 25 zeTha vIrajIbhAI trIkamajI che devakaraNa muLajI 10 zrI jaina vidyAzALA-onararI sekreTarI 1 , vastArAma rAvajI modI i muLacaMda balAkhIdAsa maNIAra 5 zeTha khImacaMdabhAI mAtacaMda nagara zeTha ( 1 vasanajI juThA 5 , premacaMda rAyacaMda 1 , dhanAtha muLajI che , vIracaMda dIpacaMda je. pI. 1 , muLacaMda prAcaMda 5 ,, motIcaMda harakhacaMda 1 , nemacaMda vajecaMda 5 bhAgabhAI talakacaMda 1 , nAthAlAla sAkaracaMda , khetazI jIvarAja 1 , maganalAla kaMkacaMda ja che dIpacaMda mANekacaMda , abhecaMda kasturacaMdra jhaverI , narasIbhAI kezavajI , bhagubhAI malakacaMda jhaverI , mANekacaMda kapuracaMda , amaratalAla kevaLadAsa che ke caMdulAla khuzAlajI che jIvAbhAI catura 2 , maganabhAI pratApacaMda odhavajI devajI 2 , dIpacaMda nAhAlacaMda , sobhAgacaMda kapuracaMda 2 , amaracaMda talakacaMda 2 thI mAMgaroLa jaina saMgIta maMDaLI, , catrabhuja hIrAcaMda, , nathubhAI neNazI vorA 2 zeTha vADIlAla jamanAdAsa , punamacaMda karamacaMda 2 ,, lalubhAi metIcaMda verA 1 , kezavalAla vADIlAla 2 , lakhamIcaMda kalyANajI 1 che mAsAjI hatAcha 1 , sarUpacaMda ghelAbhAI dalAla 1 adabhANuM sobhAjI 1 , aMbAlAla maganalAla 1 , metIcaMda ghelajI gujarAtI 1 TAkarasI kAnajI 1 , kastura motIcaMda 1 , harIbhAI velajI. 1 , savAcha vAgA 1 - juThA cAMpasI | 1 , paratApacaMda gAmanA 1 , muLacaMda sarUpacaMda 1 , punamacaMda maganacaMda 1 hemacaMda mANekacaMda * 1 , kakala bhANajI vorA 1 , vRdicaMda punamacaMda 1 , dalIcaMda nAhAlacaMda mAstara 1 , otamacaMda vi. raNachoDa 11 , hIrAcaMda kalAcaMda 1 , mathurAdAsa varazana 1 ba khuzAlabhAI karazanaka 5 + DuMgarasI muLacaMda 1 , kezarIbhAI haThIsaMga Page #376 -------------------------------------------------------------------------- ________________ sr bh sr bh sr mr mr m bhakala, 1 zeTha nAraNa velajI 1 , lakhamasI mAlasI 1 , motIlAla muLajI 1 , narabherAma nAraNajI saMghANI 1 , dharamacaMda lakhamIcaMda vasA 1 , lalubhAI DuMgarasI 1 50 dhanavijejI 1 zeTha hIrajI haMsarAja 1 , gelAbhAI lIlAdhara 1 ,, behecara mAnacaMda 1 , rAyasI lakhamasI 1 , khetasI vadhA 1 , devajI jevata 1 , anopacaMda khImacaMda 1 , haTAjI celAjI , lakhamAjI kasurajI - lAlajIbhAI punamasInI kaMpanI , cAMpasI puMja 1 ratanasI hIrajIbhAI 1 , bhejarAja devasInI kaMpanI 1 gulAbacaMda nemacaMda 1 , geracha cAritravijayajI vidyAvijayajI 1 zeTha DosA motI 1 motIcaMda devacaMda 1 , kALIdAsa juThA nA dalAla 1 , devajIbhAi nAgasI 1 , umarasI rAIsI che lavA 1 DuMgarasI zAmajI bhImazI i kALIdAsa amaracaMda 1 , nemacaMda meLApacaMda jhaverI 1 , rAyasI lakhamasI 1 , verasI pujA mAstara 1 , khetazI megajI 1 zaMkaralAla premacaMda zAha 1 zeTha vIracaMda dIpacaMda bhAvanagara, 10 mI jaina dharma prasAraka sabhA 1 zeTha parasetama harajI varatejanA derAsarakhAte 1 , gIradhara vIrajI I nakala. nAma. amadAvAda 51 zeTha jesaMgabhAI motIlAla 15 zeTha chaganalAla jIvarAja junA joTAnA pATIA tarathI 13 zeTha nathubhAI delatarAma jeTAnA pATIA taraphathI 7 zeTha sArAbhAI maganabhAI karamacaMda 7 , trIkamalAla vADIlAla 7 , amaratalAla vADIlAla 5 ,, maNIbhAI premAbhAI nagarazeTha 5 , dalapatabhAI bhagubhAI lalubhAI rAIjI kIlAbhAI ujamasI cokasI harIbhAI amIcaMda DesI 2 , motIlAla nahAlacaMda , nAnAlAla maganalAla mAstara , ratanacaMda lakSmIcaMda 1 , amaratalAla bAdaracaMda 'parazu lalu 1 - amaratalAla narapata 1 , vIThala muLajI 1 - chaganalAla amathAsA 1 , motIvije AnaMdavije { 1 , gokaLadAsa amathAsA 1 , A| jaina pravartaka sabhA hA. zeTha hIrAcaMda kakalabhAI bharUca. ! 1 zeTha amaracaMda jagajIvanadAsa dalAla. 1 1 ,, yunIlAla lakhamIcaMda 1 , lakhamIcaMda pAnAcaMda gAMdhI | 1 , gulAbacaMda muLacaMda 1 / amaracaMda jasarAja cunIlAla parasotama lakhamIcaMda mehalAla dIpacaMda udecaMda 1 , mANekacaMda parabhudAsa 1 , bApubhAI anupacaMda patavA 1 , cunIlAla kazanadAsa guragara e chaganalAla kazaLacaMda 1 che rUpacaMda javeracaMda tAlaTa | 1 , rAyacaMda bhagavAnadAsa ! 1dalapata labhadAsa Page #377 -------------------------------------------------------------------------- ________________ nAma. sAlApura. 2 zeTha vADIlAla vIra' nakala. derAparA. 2 darApurAnA zrI saMdha tarI pATaNuM. 2 zeTha ehecaradAsa hemacaM zIhAra. 1 zeTha khubacaMda DAbhAi vIsanagara. 1 zeTha dIpacaMda sAMkaLacaMda mAstara junAgaDha. 1 mI. manasukharAma anatacha khI. e. surata. 1 zeTha cunIlAla DAhyAbhAI vakIlanA pAramaMdara. 1 zeTha dharamasI amaracaMda pAlITANA, 1 zeTha lalu hAvA mahetAjI 1 phulabha gAvIMdajI veArA 1 ehecarabhAi gAMDAbhAi verA "" 22 punA. 1 zeTha meAtIcaMdra bhagavAnadAsa jhaverI kATha 1 zeThe zIvalAla haThIMzaga nakala. nAma. pAlaNapura. 1 kAThArI se|bhAgacaMdra velubhAi nAyaba kArabhArI 1 zeTha seAbhAgacaMdra jIpacaMda dAsI. gaDhaDA.. --- 1 zeTha dAmajI lavajI mAstara AkAlA. 1 zeTha bhASacaMdra khecaradAsa mAstara khAlApura peTha. 1 zeTha izvaradAsa amIcaMda rAjakoTa. 1 AsI khuzAlacaMda mANukacaMda nIpANI. 1 dIvANI mANukacaMda javera rAMteja. 1 zA. kALIdAsa vanamALIdAsa. eDana 1 zeTha prAgajI vi. darajI guMdAlA 1 zeTha velA nAgapAra taNuMsA 1 zeTha bhAIcaMdra kheADIdAsa derAsara mATe vaDa 1 zeTha dalIcaMda pItAMbaradAsa verAvaLa khadara 1 zeTha kuMvarajI gokaLajI veArA jaina jJAna varSIka zALAnA mAstara nAgezarI. khAmagAma 1 zeTha pe|paTalAla khImacaMda A. peAlIsa suprInTe. 1 zeTha DuMgarazI bhAramala vIkAnera rAimaMdara. 1 zeTha prANajIvanadAsa purUzAMtamadAsa. 1 zeTha RddhisAra suni kharatara bhaTTAraka gI Page #378 -------------------------------------------------------------------------- ________________ DalAi 15 zrI AtmArAma jaina pAThazALA ane pustakAlaya ikhara. 3 zeTha dharamacaMda hIrAcaMda (kula 5) dalapata parabhudAsa ( kula 3 ) r,, 1 parI. maMchArAma lakhubhAi mahudhA 1 kheDA jaineya samA tarathI hA. zeTha sAmacaMda pAnAcaMda 1 sIvacakra ecaradAsa gujarAtI gheADanadI 1 gulAbacaMda kALIdAsa vaDAdarA-prAMtIja. 1 zrI saMdha tarI zeTha maNIlAla trIkamadAsa khedabrahyA. 1 metA kAdaralAla sAMkaLacaMda jJAna khAtA tarathI zrI jIvAbhiga sUtra TIkA tathA bALAvo|dha sAthe jemAM cauda rAjya leAkanA sarva jIvAjIvanuM svarUpa vigere bhagavate-bhAkhelu' che. A apurva sUtranuM kada 2200 pRSTanu che. pratikramaNa sUtra artha sAthe tathA zrI zrImaMdhara svAmInuM savAseA gAthAnuM huMDInuM stavana. 10-0-0 0-12-0 gujarAtI akSarathI 1 puMjIrAma gaNeza vIsanagara 1 rAyacaMda bhagavAnadAsa bharUca sUcI patra. sarve sagrahasthAne vidita karavAmAM Ave che ke, A pustaka temaja nIce lakhelAM vIgere pustako amAre tyAMthI joIe temaNe rAphaDI kIMmate agara velyupeebalathI magAvI levAM. temaja chApavAnuM gujarAtI, iMgrejI, bALabheAdhI, jainI, jAkhakAma vIgere harakAi kAma hAya te mekalavuM. vAjabI kIpAyata bhAvathI vakhatasara mana pasaMda kAma karI ApavAmAM Ave che. devanAgarI ( bALabAdhI) akSarathI chApelAM pustakA. sajhAya mALA-jemAM judI judI 120 sajhAyAneA samudAya che A graMtha meATA 184 pRSTanA che. dharma tatva bhAskara zrI jene mAyaNa yAne rAma caritra sacitra puSTa 300 ne graMtha gIlTanA puMThA sAthenA (ceAMDI nakalA rahI che.) ra-0-0 prabaMdha ciMtAmaNI-jemAM vikramArka, zAlIvAhana, vanarAja, yAgyarAja pramukha sAta rAjA, muLarAja, sapAdalakSa bhAvanagara. 10 zrI jainadharma prasAraka sabhA (kula 60) amadAvAda. 50 ghelAbhAi metIlAlanI kaMpanI 1 zakarAbhAi mekama pArekha 1 zrI jJAna khAte namInAthajInA derAsara madhye muMbai. 1 mANekalAla DeAsAbhAi vIsanagaravALA 1 tarabheAvanadAsa nAgaradAsa pATaNavALA 1 leheracaMda sarUpacaMda pATaNavALA 1 bhaMDArI rUdhanAthamala--sAcAra 1 meAhanalAla vi. meAtIcaMda zAha--umaraDA. prabaMdha ciMtAmaNI saMskRta e pratikramaNa sUtra artha sAthe devasI rAisI pratikramaNa ceAvIsI tathA vIsI saMgraha chApelAM pustaka. rAjA, lAkhA rAja, bhImarAja, mu jarAja, bheAjarAjA, bhImarAjA, siddharAja, kumArapALa, hemAcArya, vIradhavaLa, vastupALa tejapALa, na darAja, zIlAdItya, malavAdI tathA rAMkA zeTha, zrIpu ja tenI putrI zrI 0-10-0 0-2-0 2-0-0 0-12-0 -2-0 3-8-0 Page #379 -------------------------------------------------------------------------- ________________ mAtA, govardhana tathA pusAra tathA stavane, sAvatA bIbanI DhALe, karmasAra rAjAo, lakSmaNusena cosaro, covIza tirthaMkaranA kalyANa tathA jayacaMda rAjA, jagadeva tathA kanI DhALo ane viveka vilAsane parma tathA pRthvIrAja tathA tega saloko che. subhaTa, varAhamihIra tathA thaMbhaNuM tIrtha, pUjA saMgraha-jemAM, zrI vIravI jaya, tathA bhartuharI tathA vAgabhaTa vaidya tathA padmavijaya, rUpavIjaya, sakaLacaMda ' revata kSetrapALa vAsanA, taravAra tathA upAdhyAya, jazavI, vIjayasomA- . vItarAganI pujAnA prabaMdha che. A gyalakSmIsarI, AtmArAmajI mahArAja ' ' aitihAsIka graMtha ati upayogI, Adika paMDitonI banAvelI pujAo che. 0-8-0 pRSTa 325 ne che. 2-0-0 AnaMdadhanajI mahArAja kRta covIzI zrI paMca pratikramaNa sUtra-caityavaMdano artha sAthe 0-8-0 stavano, sajhA, vigerenA samudAya sAmAyaka sUtra artha sAthe tathA stavano 0-2-0 sAthe meTA akSarathI pRSTa 182no che. 0-6-0 be pratikramaNa sutra artha sAthe 0-6-0 zrI jaina kAvya prakAza-bhAga 1 lo aMjanA satIne rAsa - - 0-1-0 jemAM artha sAthe sAmAyaka sutra tathA gIranAra mahAmya 1-8-0 caityavaMdananAM sutrA, paccakhANa pra- kumArapALa rAjAno rAsa 1-0-0 bhAtIyAM, chaMda, caityavaMdana, deharA, munipatI caritra 0-4-0 stuti, rAgarAgaNI tathA nATakanA salokA saMgraha moTA akSarathI 0-6-0 rAhanAM covIze tirthaMkara tathA tIrthonA zrI kalyANa maMdira stotra, loka, pada temaja cAlatI dezIomAM saghaLA ane artha sahita -4-0 tIrtho tathA dIvALI vagerenAM sta- zrI zreNIka mahArAja tathA aSTa prakArI vano sajhAya, lAvaNIo, gahuMlIo, pujAno rAsa. 0-5-0 harIo, thayo ane AratI maMga- lAvaNI saMgraha 1-4-0 cha bhAIne rAsa 0-1-0 LidIpaka che. A pustaka pokeTa pRSTha kevaLa kRta nema vivAha 0-3-0 - 250 nuM che. dharma parikSAne rAsa 3-0-0 zrI jaina kAvya prakAza-bhAga 2 - zrI megA kAjaLanA goDI pArzvanAthanA jemAM devacaMdajI kRta snAtra pujA tathA DhALIA. 0-1-0 vidhi, aSTa prakArI pujAnA duhA, gahelI saMgraha jemAM zrI AtmArAmajI gautamasvAmIno rAsa, prabhAtIyAM, chaMdo temaja mohanalAlajI vagere muni caiityavaMdana, AnaMdadhanajIkRta covI sudhAMnI ekasone aThAvIsa gahulIzI tathA pade moTAM stavano tithiparva ono saMgraha tathA mahAvIrasvAmInA vagerenAM tathA nATakanA rAhanAM, ne satAvIsa bhavanuM stavana. 0-5-0 majIno navaro, sAtavAra, paMdara zrI jaina saMgIta rAgamALA-jemAM hAratithi, bAramAsI sajhAyo, lAvaNIo, monIyamanI samaja, tabalAnA bAla : 4 herIo, gahuMlI, thayo, AratI, purI samaja sAthe, judA judA rAganA maMgaLavAra che. A pustaka pokeTa pRSTha | stavana, bhaktAmara stotra arthe sAthe 250 nuM che. 0-40 vigere che. 1-4-0 surazazI devacaMda kRta-jemAM covIzInA | zrI mohanalAlajI mahArAjanuM caritra 1-4-0 e vIgere ghaNI jAtanAM jaina dharma temaja kAyadAo ane I. le. rIporTa tathA pheMsalAnAM tathA vAratAo vagere anya darzanIonA dharmanAM pustako amAre tyAMthI maLaze. TapAla kharca judu. saghaLAM pustakonuM moTuM lIsTa aDadhA AnAnI TIkaTa melI maMgAvethI mokalavAmAM Avaze. rAjyabhakta prInTIMga presa. bhIMDIbajArane nAke zrI zAMtInAthanA . ( sAMkaLacaMda mahAsukharAma rAsaranI jeDamAM-umarakhADI pisTa-saMbaI. " mAlIka, rA. prI. presa 0-5-0 | Page #380 -------------------------------------------------------------------------- _