Vasantraj Shakunam

Author(s): Vasantraj Bhatt, Bhanuchandravijay Gani
Publisher: Khemraj Shrikrushnadas Shreshthi Mumbai

Page 220

वसंतराजशाकुने - सप्तमो वर्गः ।
( १८४ )
वाम । गतिर्वामशरीरचेष्टा संस्थानमादावपसव्यभागे || पतिवरायाः कथयंति लाभमन्याबलादुर्लभवल्लभस्य ॥ २७० ॥ श्यामानिवृत्तौ यदि याति वामा स्त्रीं प्राप्य तत्स्यात्पुरुषः कृतार्थः ॥ तारानिवृत्तौ यदि तत्प्रविष्टा सीमंतिनी वल्लभलाभतुष्टा ॥२७१॥
.
इति पोदकीरुते विवाहप्रकरणमेकादशम् ॥ ११ ॥ आधान जन्मायतिकर्मपाकाञ्जानाति गर्भस्य यथा मनुष्यः॥ उत्पादिताशेषजनप्रतीतौ तथाभिदध्मः शकुने कुमार्याः२७२ ॥
॥ टीका ॥
यदि गृहीत भक्ष्याभवति तदा गर्भिणी स्यात् ।। २६९ ॥ वामेति । यदि वामगतिः वामशरीरचेष्टा भवति आदौ अपसव्यभागे संस्थानं स्यात् तदा पतिवरायाः अन्याऽ बला दुर्लभवल्लभस्य लाभं कथयति ।। २७० || श्यामेति || निवृत्तौ यदि श्यामा वामा याति तदा स्त्रियं प्राप्य पुरुषः कृतार्थः स्यात् । यदि तारा भवति तदा वल्लभलाभतुष्टा सीमंतिनी स्यात् ॥ २७१ ॥ इति श्रीशत्रुंजयकरमोचनादिसुकृतकारिमहोपाध्याय श्री भानुचंद्रविरचितायां वसंतराजटीकायां पोदकीरुते विवाहप्रकरण मेकादशम् ॥ ११॥ आधानेति । कुमार्याः शकुने वयं तथा अभिदध्मः यथा मनुष्यः गर्भस्य आधान जन्मायतिकर्मपाकं जानाति तत्राधानं गर्भस्य स्थितेराद्यसमय संबंधः जन्मप्रसवः आयतिः उत्तरः कालः तस्मिन्कर्मपाकः सुखदुःखोपभोगः । कस्यां सत्याम् उत्पादिताशेषजनमतीताविति उत्पादिता अशेषजनानां समस्तजनानां या
॥ भाषा ॥
भक्ष्यत्रस्तु ग्रहण करे होय तो कन्या गर्भिणी होय ॥ २६९ ॥ वातेति ॥ जो वामागति होय घामशरीरकी चेष्टा होय प्रथम अपसव्य भागमें स्थित होय पीछे पूर्वको सो होय तो पतिकूं घरलाई जो कन्या ताके और स्त्रीको दुर्लभ बल्लभ ताको लाभ कहे हैं ॥ २७० ॥ श्यामेति ॥ निवृत्ति में जो श्यामा वामा आवे तो स्त्री प्राप्त होय कर पुरुष कृतार्थ होय जो निवृत्ति तारा होय तो कन्या भर्तारके लाभकरके प्रसन्न रहे. और पुत्रवती होय २७१ ॥ इति श्री शकुनव संत राजभाषाटीकायां पोदकीरुते विवाह प्रकरणमेकादशम् ॥११॥ आधानेति । जैसे मनुष्य सर्वजनन की प्रीति जामें ऐसे गर्भको आधान, और जन्म, और मृत्यु इनमें कर्मविपाकको फल जो सुखदुःखको उपभोग इन संपूर्णकूं जान हैं और