Prabuddha Jivan 2016 02 Mahatma Gandhijina Hajyatrio Visheshank

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 10

મહીમા ગી
પૃષ્ઠ. ૧૦ % પ્રબુદ્ધ જીવન: મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬
મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સંહસ્યાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા
છે (તત્ત્વમસિ) કહીને વાળ્યો હતો! વર્ષોના અખંડ મોનપાલન પછી સત્યધર્મ કે નીતિના આવા પક્ષપાત તેમજ આગ્રહને નિષ્ઠાપૂર્વક એ હું અચાનક ભેટેલા મૃત્યુને આવકારતાં ઉચ્ચારાયેલા આ એક જ બોલ વળગી રહેવું અને પ્રાણાન્ત પણ એવા આગ્રહને ન છોડવો એને જ હું હું પાછળ જે મૂંગું આત્મબળ ઘૂઘવે છે અને જેના વિવેકાનંદ જિંદગીભર ગાંધીજીએ ‘સત્યાગ્રહ' એવું રૂડું નામ આપ્યું; અને એમણે જ એને 5 શું ઉપાસક રહ્યા, તે જ આજને કાળે માનવી આદર્શનું મેરુપદ છે. સર્વ દેશકાળમાં સંમત અને માન્ય એવા શાસ્ત્રવચનની પ્રતિષ્ઠા આપી. હું
એવા સત્યાગ્રહના અનેકવિધ પ્રયોગો પણ એમણે આ દેશમાં ઠેરઠેર ૬ કોમી વિશ્વેશની ભૂમિકા ગળગળ અકારી અને ધૃણાસ્પદ છે. વાંરવાર કરી બતાવ્યા અને દેશની કાર્યક્ષમ પ્રજાને ને દેશનાં અસંખ્ય ૪ હું એક જ ભૂમિનાં સંતાન, એક જ દેશમાં સદીઓથી વસનારા ને ઉછરતાં યુવક-યુવતીઓને કોઈ અજબ આકર્શણથી પુરશોરથ અને
સરખાં જ હિતાહિતથી સંકળાયેલા લોક, કુટિલ વિદેશીઓના સેવાના વિવિધ ક્ષેત્રોમાં દોરી તરણાંનાં મેરુ કરી દાખવ્યા. 9 કારસ્તાનોને કારણે આંધળોભીંત બનીને સદીઓથી સહેતા આવેલા 8 એકબીજાના વાંકધોક ખમી ખાવાની ના પાડે ને પોતપોતાની જે નવાં મૂલ્યાંકનોની લંબાણભરી ચર્ચા એટલે સુધી કરી તે બધાં હું ટ્રે આગવી હિતરક્ષાને ખાતર એકબીજા સામે દળબંધી કરે, એ માનસ આજની ઘડીએ નાદાર નીવડેલાં લાગે અને તેના પ્રણેતા તેમ જ ટ્રે { આજના જમાનાના આત્મહત્યાની હિમાયત કરનારા સંપ્રદાયોના હિમાયતીઓ પણ આજે હાર્યાલુંટાયા જેવા ભાગે, એ શક્યતા આ છે જેવું જ વિકૃત અને કરુણ છે:
લખનારના ધ્યાનબહાર નથી. છતાં સત્ય સદાકાળને સારુ કદી રૂંધાયું E * સામાની કરણી સામું
નથી, અને રૂંધાવાનું નથી; હું જોઈને, એની નીતિરીતિ સામું વિરોધી બળોનો સમન્વય
શિવસુંદર સત્યના પાયા પર આ જોઈને, હું મારી માણસાઈનો
અધિષ્ઠિત એવાં એ નવાં છતાં છે ને મારી નીતિરીતિનો ગજ ટૂંકો | જીવનનો એવો એક પણ પ્રદેશ નથી, એવો એક પણ પ્રશ્ન નથી પ્રાચીન મૂલ્યાંકનો જ આજનાં
ન કરે. સ્વચ્છ જ રહે અને જેમાં ગાંધીજીએ કંઈ ને કંઈ ન કર્યું હોય. જેમ સૂર્ય ઊગે અને ખુલ્લામાં હિંસાબળોને પરાસ્ત કરી É નિર્ભયપણે સત્યને વળગ્યો રહી | તો અજવાળું થાય, પણ બંધ બારણામાં પણ પ્રકાશ પ્રવેશે, તડોમાં
અંતસરવાળે સંસારને છે. ... 30 જ હથિયારો થી | પણ અજવાળું પહોંચે તેમ તેમણે પ્રેરેલું ચેતન સમાજના અંધારામાં | ગ્રહણમક્ત કરશે. એ શ્રદ્ધા આજે જે છે ખલ્લમખુલ્લા પડકાર આપીને | અંધારા ભાગમાં પણ પહોચ્યું છે. તેમનામાં અનેક વિરોધી બળોનો | પથ્વીનાં થોડાં પણ અદમ્ય છે લડ્યું જાઉં. ચાહે તેવડું દેખીતું
સમન્વય થયો છે. ક્રાંતિકાર છતાં તે પ્રાચીનતાને માટે આદર ધરાવે આશાવાદી માનવ હૈયાઓમાં સું નુકસાન વેઠીને પણ સત્યના છે. મૃદુ છતાં હઠીલા છે. આગ્રહી છતાં છૂટછાટ મૂકનાર છે. પ્રેમાળ
જીવંત છે ને એ જ એમની પાસે મારા આગ્રહમાં અણનમ રહું છતાં ભીષણ છે. ભીષણતાનાં તેમનાં એકબે વાક્યો કદી ન વીસરાય
આખરી મુક્તિના પુરશોરથ ૐ અને બીજી આળપંપાળમાં ન એવાં છે. તેમણે એક વાર કહેલું કે આખો દેશ આવી પામર દશામાં
કરાવશે, એ મારી અંતરગત ૬ પડું, કારણ સત્ય એક જ શાશ્વત | પડ્યો રહે તે કરતાં તેનો પૃથ્વી પરથી નાશ થઈ જાય એ હું વધારે
આસ્થાનો ત્રિવાર ઉચ્ચાર છે. એની હાનિ એ જ સાચું ઈચ્છું. બીજે એક પ્રસંગે કહેલું કે સ્ત્રી, પુરુષોની વિષયવૃત્તિની
કરવાની હું ધૃષ્ટતા કરું છું. શું નુકસાન છે, બીજા તમામ સાધનભૂત થાય તે કરતાં માનવજાતિની સંતતિ બંધ પડે એ હું પસંદ
આવાં અદમ્ય આશાવાદી હૈં નુકસાન અનિત્ય યાને જતાં કરું. તેઓ મને મનુષ્યના કરતાં ગૂઢ કુદરતી બળ જેવા લાગે છે.
માનવીઓના આજની દુનિયામાં 6 આવતાનાં છે, એમ વિચારી | કુદરત એક સૂક્ષ્મમાં સૂક્ષ્મ, માત્ર સૂક્ષ્મદર્શક યંત્રથી દેખી શકાય તેવા
ચાલી રહેલા નાના મોટા ? છે. સત્યનો આગ્રહી નર્યા નિર્ભેળ રેસાને કે જંતુને રસ પોષે છે, અને એ જ કુદરત આપણને અગમ્ય
પુરશોરથોનો વિકાસક્રમ છે - સ્વચ્છ સત્યાચરણનો જ કોઈ હેતુને માટે દરિયા ઉછાળે છે. પર્વતો તોડે છે, દેશના દેશ
આપણને જડે અને સમજાય તો તે હું પક્ષપાતી બનીને જીવશે; અન્ય ઉધ્વસ્ત કરે છે. કુદરત એક નમૂનો સિદ્ધ કરવા અસંખ્ય નમૂનાનો
જ આજે એવા પુરશોરથો અને હું હું કાયાવાયામને કરીને નિર્વેર ધ્વંસ કરે છે. ગાંધીજી એક સત્ય સિદ્ધ કરવા ગમે તેટલો ભાગ આપવા
તેની પાછળ રહેલા તેના 5 હું અહિંસક રહી સત્યનો જ પક્ષ તૈયાર છે. તેઓ ખુલ્લામાં ખુલ્લા અને નિખાલસ છતાં તેમના આત્મ
કરવૈયાઓનાં પોતપ્રત નાણી શું કરતો અને સત્યને જ પક્ષે લડતો ગહનમાંથી ક્રૂરતાં બળો કુદરત જેવા ગૂઢ છે, અકળ છે, અગમ્ય |
જોવાનું આપણને સુગમ થઈ ૬ કે મરશે. છે, અપ્રસિદ્ધ છે.
પડે. (અનંતકળા) શું Dરામનારાયણ વિ. પાઠક
## મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક B મહાત્મા ગાંધીજીના સહ્યા-ત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક BA મહાત્મા "
મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્ર
. ૦ હજારો શબ્દો કરતાં, અંશ જેટલો આચાર વધુ મહત્ત્વનો છે.
સ@ાત્રીઓ વિશેષાંક પર