Book Title: Prabuddha Jivan 2016 02 Mahatma Gandhijina Hajyatrio Visheshank
Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
View full book text
________________
મહોત્મા ગી
ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬ % પ્રબુદ્ધ જીવન: મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક દ્દ પૃષ્ઠ ૭૫
ક' ષક કમર
= મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિરોષક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંકર મહાત્મા
આ પછી બે જ દિવસ રહીને ઉપવાસનું રાજકીય સમાધાન થયું એટલે છે અને આ ચેતના તથા માનવીય શ્રદ્ધા આ બંને ઈશ્વરની નજીક ર
ગાંધીજીએ રવીન્દ્રનાથની ઉપસ્થિતિમાં સંતરાનો રસ લઈને પારણાં પહોંચવાનો માર્ગો છે એવું મને લાગે છે.” હ કર્યા અને રવીન્દ્રનાથને વિનંતી કરી કે “તમારે કંઠેથી એક ગીત સન ૧૯૪૦ના અરસામાં ગુરુદેવનું સ્વાથ્ય કથળતું જતું હતું રેં સાંભળવાની ઈચ્છા છે અને રવીન્દ્રનાથે અત્યંત સૂરીલા પણ દર્દીલા એટલે એમણે ગાંધીજીને શાંતિનિકેતન બોલાવ્યા અને વિનંતી કરી જે અવાજે ગીત ગાયું. ‘તારી જો હાક સુણી કોઈ ના આવે તો એકલો કે એમના મૃત્યુ પછી ગાંધીજી વિશ્વભારતીનો કારભાર સંભાળે. જે 8 જાને રે.” ગાંધીજીને ‘મહાત્મા’નું બિરુદ આપનાર ટાગોર જ હતા. જવાબમાં ગાંધીજીએ કહ્યું કે “વિશ્વભારતી માત્ર રાષ્ટ્રીય સંપત્તિ નથી 8
- બિહારના વિનાશક ધરતીકંપ વખતે બિહારની વ્યથામાં આખો પણ આંતરરાષ્ટ્રીય સ્થાપણ છે એની જવાબદારી લેનાર હું કોણ?' 8 શું દેશ સહભાગી થયો હતો ત્યારે ગાંધીજીએ પોતાની આગવી રીતે પણ સાથે સાથે એટલું ઉમેર્યું કે વિશ્વભારતી સંસ્થા માટે જ્યારે પણ Eા સૌને સાંત્વના આપતા કહ્યું કે ‘હિંદુ સમાજે સદીઓથી અસ્પૃશ્યતાને જે કંઈ કરવા જેવું લાગશે તે બધું જ કરી છૂટશે
અમલમાં મૂકીને જે પાપ આચર્યું છે તે પાપની પરમાત્માએ કરેલી વખત જતાં ગુરુદેવની તબિયત વધારે બગડી, ત્યારે ગાંધીજીએ ઉ આ સજા છે, તેનો સ્વીકાર કરી આપણે પાપનું નિવારણ કરીએ. મહાદેવ દેસાઈને ગુરુદેવ પર એક પત્ર લખીને મોકલ્યા. હું કું આ નિવેદન વાંચીને રવીન્દ્રનાથ સમસમી ઊઠ્યા. એમના મતે મહાદેવભાઈ ગુરુદેવને મળ્યા. પ્રણામ કરી કહ્યું “બાપુએ આપને ? જે ગાંધીજીએ જે કંઈ કહ્યું છે તેનો સ્વીકાર કરીએ તો અંધશ્રદ્ધાને વંદન પાઠવ્યા છે અને આપના સ્વાથ્ય માટે પોતે પરમાત્માને પ્રાર્થના હૈ હૈ ઉત્તેજન આપવા જેવું થાય. ધરતીકંપ એક કરૂણતા છે પણ ગાંધીજીનું કરે છે એવો સંદેશો આપ્યો છે.' રવીન્દ્રનાથ અપલક નેત્રે હૈ * નિવેદન એથી મોટી કરૂણતા છે, અને એનો સખત વિરોધ થવો મહાદેવભાઈ સામે જોઈ રહ્યા. એમની નજર સમક્ષ ગાંધીજી સાથેના 2 હું જોઈએ.
પોતાના મતભેદોના સંખ્યાબંધ પ્રસંગો તરવર્યા. એક ઘડીનોયે આરામ $ શg રવીન્દ્રનાથનું નિવેદન વાંચ્યા પછી ગાંધીજીએ પોતાના લીધા વગર ગાંધીજી અદ્ધર શ્વાસે દેશ ભરમાં દોડી રહ્યા હતા એ છે શું વિચારોની વધુ સ્પષ્ટતા કરી: માણસ જે કંઈ વિચારે છે કે વર્તન કવિ જાણતા હતા. આટલી મુશ્કેલ પરિસ્થિતિ વચ્ચે પણ એમણે શું ૬ કરે છે તેની અસર વૈશ્વિક પર્યાવરણ પર અવશ્ય થાય છે. જેને મહાદેવભાઈને પોતાની ખબર જોવા મોકલ્યા એ જાણીને કવિના ૬ 3 આપણે ભૌતિક પરિસ્થિતિ કહીએ છીએ એની ઉપર પણ આધ્યાત્મિક હૈયામાં ડૂમો ઉભરાયો. * વર્તનની અસર થતી હોય છે. ઈશ્વરના જ્ઞાન કે એણે ઘડેલી કાયદા
* * * વિશે આપણે કશું જાણતા નથી. અસ્પૃશ્યતાનું પાપ આપણે આચર્યું C/o. માલા પ્રદીપ સિંહા 8 છે એટલે એ પાપની સજા થાય એ સહજ છે. વૈશ્વિક ચેતના અગમ્ય ૪૧, રામબાગ સોસાયટી, મકરપુરા, વડોદરા-૩૯૦૦૧૦.
'મહાત્મjધીના ચરણોમાં સર્વસ્વનું સમર્પણ જમનાલાલ બજાજ
શંકરલાલ બેંકર કુશળ અને સાચા માર્ગે ચાલનારા શ્રીમંત વેપારી જમનાલાલજી શંકરલાલ બેંકર સુરત જિલ્લાના નાવલી ગામના, મુંબઈમાં 5 વર્ધામાં રૂના રાજા ગણાતા. તેઓ કોંગ્રેસના ખજાનચી હતા. જન્મ અને ઉછેર થયાં. પરિવાર ગર્ભશ્રીમંત, વૈષ્ણવ સંસ્કારોવાળો. 8 | અખિલ ભારતીય ચરખા સંઘના પ્રાણ, અસ્પૃશ્યતા નિવારણ શંકરલાલ બેંકર સુધારાવાદી અને પુસ્તકપ્રેમી હતા. મહાત્મા ગાંધી હું
સમિતિના પ્રમુખ, હિન્દી પ્રચાર અને અનેક નાનીમોટી સંસ્થાઓના દક્ષિણ આફ્રિકાથી પાછા ફર્યા ત્યારે તેમની સાથે જોડાયા. પુષ્કળ સ્થાપક. આશ્રમને આર્થિક સહાય કરતા. સહપરિવાર આશ્રમમાં જીવનરસ. ચારે બાજુ પ્રવૃતિઓ ધમધમે. હોમરૂલ, સ્વદેશી, ખાદી, રુ જ રહેતા. પુત્રો આશ્રમશાળામાં ભણતા. બાપુ જમનાલાલજીને અસ્પૃશ્યતા નિવારણ બધામાં સક્રિય. અનસૂયાબહેન સારાભાઈ પોતાના પાંચમા પુત્ર કહેતા. તેમણે પોતાનું સર્વસ્વ બાપુના ચરણે સાથે અમદાવાદની મજૂરલડતમાં સંકળાયા હતા. મહાત્મા ગાંધીની સ ધરી દીધું. વર્ધામાં પોતાની વાડી, મકાનો આશ્રમ માટે અર્પણ ખૂબ નિકટ હતા. ભંડોળ એકત્ર કરી આપતા. ગાંધીજીની ધરપકડ કર્યા. કુમારપ્પા એ ત્યાં અખિલ ભારત ગ્રામોદ્યોગ સંઘની સ્થાપના પછી ‘નવજીવન’ અને ‘યંગ ઈન્ડિયા'ના પ્રકાશક તરીકે સરકારે કરી. શેગાંવની જાગીર પણ ગાંધીજીને ચરણે ધરી જ્યાં સેવાગ્રામ શંકરલાલભાઈને પણ પકડ્યા. બંનેએ સાથે જેલવાસ વેઠ્યો.| આશ્રમ સ્થપાયો. તેઓ ગોસેવક હતા અને ગાંધીજીના રચનાત્મક જીવનભર દેશને ગુલામી અને ગરીબીમાંથી મુક્ત કરવા ગાંધી કામો માટે નાણાંની તૂટ પડવા ન દેતા.
સાથે ઝઝૂમ્યા.
## મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંકર મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક મહાત્મા
મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્ર
• પ્રાર્થના કૃતજ્ઞતા અને સમર્પણ છે.
સહયાત્રીઓ વિશેષાંક
