Prabuddha Jivan 2016 02 Mahatma Gandhijina Hajyatrio Visheshank

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 93

મહોત્મા ગી
ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬ % પ્રબુદ્ધ જીવન: મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક ક્ર પૃષ્ઠ ૯૩ ,
'
ષક પર
= મહાત્મા ગાંધીજીની સંધ્યાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિરોષક : મહાત્મા ગાંધીજીના સંક્યાત્રીઓ વિશેષાંક મહાત્મા ગાંધીજીની સહયાત્રીઓ વિરોષક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક છે મહાત્મા
| ગાંધી વાચનયાત્રા
‘બિલવેડ બાપુ” એક અનન્ય મૈત્રી-મહાત્મા અને મીરા
[[સોનલ પરીખ
(૫)
અંતિમ ગાન મીરાબહેન ઓરિસ્સા ગયા ત્યારે વાતાવરણમાં ભય ભરેલો પસાર થયો. બીજે દિવસે બાપુ, મહાદેવભાઈ અને મીરાબહેનની હું હતો. સરકાર અંગ્રેજોથી દબાયેલી હતી. જાપાનીઓ આવે તો અંગ્રેજ ધરપકડ થઈ. જુદી જુદી જગ્યાએથી જવાહરલાલ, વલ્લભભાઈ, ઠ્ઠ અધિકારીઓ દસ્તાવેજો બાળી નાખવાની ને પુલ ઉડાડી દેવાની સરોજિની નાયડુ, અન્ય નેતાઓ અને અનેક કાર્યકરોની ધરપકડ $
તૈયારી રાખી બેઠેલા હતા. જનતાના રક્ષણ માટે કે તેને ખસેડી થઈ. આખી ટ્રેન કેદીઓથી ભરાઈ ગઈ. શું લેવા માટે કોઈ વ્યવસ્થા ન હતી. મીરાબહેને અંગ્રેજ અધિકારીઓની બાપુ ચૂપ હતા. મીરાબહેન એમના મૌનનો અર્થ સમજતા હતાં. ૬
મુલાકાત માગી અને સમજાવ્યું કે તેમની પાસે માનભેર હિંદમાંથી હવે લોકો માથું ઊંચકશે, દોરવણી આપવા પોતે હાજર નહીં હોય ; શું વિદાય લેવી એ જ ઉત્તમ વિકલ્પ હતો. બાપુએ પોતાને શા માટે ત્યારે શું થશે એ બાપુની ચિંતા હતી. બાપુ, મહાદેવભાઈ અને મીરાને રુ
ઓરિસ્સા મોકલ્યા હતા તે પણ સમજાવ્યું. આ ચર્ચાનો વિગતવાર પૂનાના આગાખાન પેલેસમાં લઈ જવામાં આવ્યાં. ત્રીજે દિવસે
અહેવાલ મીરાબહેને બાપુને મોકલ્યો. બાપુએ લખ્યું, “તું યોગ્ય સ્થળે સુશીલા અને બાને લાવવામાં આવ્યાં. & વખતસર પહોંચી છે. જાપાની લશ્કર સાથે આપણી નીતિ સંપૂર્ણ આગાખાન પેલેસમાં બે વર્ષની કેદ દરમ્યાન બાપુના ઉપવાસ, હું હું અસહકારની છે. અંગ્રેજી શાસન તો જોઈતું જ નથી. આપણી મહાદેવભાઈનું મૃત્યુ, બાની બિમારી અને તેમનું અવસાન જેવા ? પસંદગી છે પૂર્ણ સ્વાતંત્ર્ય.”
મોટા બનાવો બની ગયા. વાઈસરોય કશું સમજવા તૈયાર ન હતા. $ ૬ ઓરિસ્સામાં વિકટ સંજોગોમાં મીરાબહેન પૂરી શક્તિથી કામ બાપુ મનોમન રિબાતા હતા. મીરાબહેન અગ્નિપરીક્ષા માટે તૈયાર ૬ હું કરી રહ્યા હતાં. વર્ધામાં કોંગ્રેસ કાર્યવાહક સમિતિની બેઠક મળવાની થઈ રહ્યા હતાં. બા અને મહાદેવભાઈની સમાધિ પર બાપુની ઈચ્છાથી $ હતી. બાપુને બધી વાત રૂબરૂ કરવા મીરાબહેન સેવાગ્રામ ગયાં. મીરાબહેને ઓમ, ક્રોસ અને ચાંદતારા દોર્યા. બાપુ રોજ એ બંને ફુ
સભામાં ‘હિંદ છોડો' ઠરાવને ફરી ટેકો અપાયો. બાપુએ સમાધિ પર ફૂલ ચડાવતા.
મીરાબહેનને વાઈસરોય લોર્ડ લિનલિથગોની મુલાકાતે મોકલ્યાં. છૂટ્યા પછી મીરાબહેને ઉત્તર હિંદમાં કામ શરૂ કર્યું અને દેશની હું તેમના સેક્રેટરી સાથે મીરાબહેનને ઘણી ચર્ચા થઈ. આ ચર્ચામાં ઊથલપાથલોથી થોડા અલિપ્ત થઈ ગયાં. ગાંધીજી ઝીણા સાથે હું $ ફરી એક વાર મીરાબહેન બાપુને કેટલું સમજતાં હતાં અને બાપુ મંત્રણાઓ કરી રહ્યા હતા. ઝીણાને પાકિસ્તાન જ જોઈતું હતું. બાપુ છું ૬ મોટા રાજકીય મામલાઓમાં પણ મીરાબહેન પર કેટલો વિશ્વાસ ભાગલા રોકવા મથતા હતા. કરતા હતા તે સ્પષ્ટ થાય છે. છેવટે મીરાબહેને એમ પણ કહ્યું કે ૧૯૪પમાં લોર્ડ વેવેલની સર્વપક્ષી પરિષદ મળી. ગાંધીજી તેને ૬
આ વખતે કોઈ જેલ, કોઈ જુલમ ગાંધીજીને રોકી નહીં શકે. એવી માટે સિમલા આવ્યા. મીરાબહેન બાપુને અને કારાવાસથી થાકેલા ૨ દરેક કોશિશ તેમનું તેજ વધારતી જશે. ત્યાર પછી મીરાબહેન લશ્કરી કૉંગ્રેસી નેતાઓને મળ્યાં અને ફરી પોતાના કિસાન આશ્રમના કામમાં કે અધિકારીઓને પણ મળ્યાં હતાં.
પરોવાઈ ગયાં. કાંતણ, પીંજણ, કે 'આ ૧૯૪૨નો જુલાઈ મહિનો | ‘બિલવેડ બાપુ’
ખાદીઉત્પાદન, વેચાણ વગેરે છે હું હતો.
ધી ગાંધી-મીરાબેન કોરસ્પોન્ડન્સ ચાલતાં. વિશ્વયુદ્ધ પૂરું થયું. હું જનતા ખૂબ ઉત્સાહમાં હતી. પરિચય અને સંકલન – ત્રિદીપ સુહૃદ, થોમસ વેબર ૧૯૪૬ની ચૂંટણીઓમાં ઉત્તર હું હું બહુ મોટી બહુમતીથી અને પ્રકાશક : ઓરિએન્ટલ બ્લેક સ્થાન પ્રા. લિ. | ભારતમાં કોંગ્રેસની જીત થઈ. શું શું તાળીઓના ગગન ગજાવતા ૧/૨૪, અસફઅલી રોડ, ન્યૂ દિલ્હી-૧૧૦૦૦૨. | મીરાબહેન નવી સરકારના વધુ ૬ કે ગડગડાટ વચ્ચે આગસ્ટ Email : delhi@orientalblackswan.com અનાજ ઉગાડો' આંદોલનનાં છે મહિનામાં ‘હિંદ છોડો' ઠરાવ | પ્રથમ આવૃત્તિ-૨૦૧૪, પૃષ્ઠ ૫૩૫. કિંમત રૂા. ૯૫૦.
સલાહકાર નીમાયાં. મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્ર • દંડની શક્તિ કરતાં પ્રેમની શક્તિ હજારગણી પ્રભાવશાળી અને સ્થાયી હોય છે સધ્યાત્રીઓ વિશેષાંક a
#É મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંકર મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષંક = મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક = મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક ૨ મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક = મહાત્મા