Prabuddha Jivan 2016 02 Mahatma Gandhijina Hajyatrio Visheshank

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 81

મહોત્મા ગી
ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬ % પ્રબુદ્ધ જીવન: મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક દ્દ પૃષ્ઠ ૮૧
' hષક પર
ગાંધીજનોની ગઈકાલ, આજ અને આવતી કાલ
1 ગુણવંત શાહ
= મહાત્મા ગાંધીજીની સંધ્યાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિરોષક : મહાત્મા ગાંધીજીના સંક્યાત્રીઓ વિશેષાંક મહાત્મા ગાંધીજીની સહયાત્રીઓ વિરોષક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક છે મહાત્મા
[ મહાત્મા ગાંધી અને વિનોબાના વિચારોથી પ્રેરિત, પદયાત્રાઓના સહયાત્રી અને મહાત્મા ગાંધીના વિચારો સાથેની અસહમતિ પણ તંદુરસ્ત ભાવે વ્યક્ત કરનાર ગુણવંત શાહ જાણીતા વિચારક, ચિંતક, સાહિત્ય સર્જક અને અનેક અનેક પુસ્તકોના લેખક તેમ જ ઉત્તમ વક્તા છે.].
સન ૧૯૪૭માં સ્વરાજ મળ્યું. ત્યારે ગુજરાતમાં અને દેશમાં બબલભાઈ અને જુગતરામ કાકાના દેહવિલય સાથે અસ્ત પામી. શું જ એક એકથી ચડિયાતા ગાંધીજનો બધે જોવા મળતા. એમની એ પેઢીમાં કિશોરલાલ મશરૂવાળા, કાકાસાહેબ, સ્વામી આનંદ, રાક હું વિચારશક્તિ સાથે ગાંધીજી પ્રત્યેની શ્રદ્ધા ભળી જતી. ગુજરાતમાં નરહરિ પરીખ, નાનાભાઈ ભટ્ટ અને મગનભાઈ પ્ર. દેસાઈ જેવા ?
લોકો પોતાની શ્રદ્ધા નિરાંતે મૂકી શકે એવાં કેટલાંક ઉપસ્થાનો મનીષીઓ હતા તે સાથે ઠક્કરબાપા, પરીક્ષિતલાલ મજમુદાર, ૐ તૈયાર હતાં, જેવાં કે વેડછી, દક્ષિણામૂર્તિ, ગુજરાત વિદ્યાપીઠ ઇત્યાદિ. મામાસાહેબ ફડકે અને ઈન્દુલાલ યાજ્ઞિક જેવા કર્મઠ સેવકો પણ શું જે સન ૧૯૫૨ની ચૂંટણીમાં પૂજ્ય રવિશંકર મહારાજે સક્રિયપણે હતા. એ સૌની પાસે ખાનગી પ્રામાણિકતાની મૂડી હતી. એ પેઢી છે છેકોંગ્રેસનો પ્રચાર કરેલો. કોંગ્રેસીઓ સત્તામાં હતા તોય ગાંધીજનો અસ્ત પામે તે પહેલાં જ વિનોબાના ભૂદાન આંદોલનને કારણે છે સાથે ઓતપ્રોત હતા.
નવયુવાનોની એક આશાસ્પદ અને વિચારશીલ પેઢી ઉદય પામી કું રાજકારણ અને સેવાકારણ વચ્ચેનો નાજુક અનુબંધ છેક તૂટ્યો ચૂકી હતી. ગાંધીજનોની એ પેઢી પણ હવે આથમવાને આરે છે. હું = નહતો. ૧૯૫૭ પછી રચનાત્મક કાર્યકરો ધીરે ધીરે પક્ષમુક્ત રહીને ગાંધી વિનોબાની અસર હેઠળ રચનાત્મક સેવાકાર્યોને વરેલી એ શું સેવા કરવાના માર્ગે આગળ વધ્યા અને વિનોબાજી એમના માર્ગદર્શક પેઢી પર જયપ્રકાશની સંપૂર્ણ ક્રાંતિનો પ્રભાવ પણ જોવા મળે છે. હું
બન્યા. મનુભાઈ પંચોળી, મુનિ સંતબાલ અને મગનભાઈ પ્ર. દેસાઈ. વિનોબા પાસે કવિનું હૃદય હતું અને ઋષિનું મસ્તિષ્ક હતું. | મહાગુજરાત આંદોલન વખતે ઈન્દુલાલ યાજ્ઞિક અમદાવાદના “વિનોબા ઋષિખેતી કરે અને ધરતી પર પદયાત્રા કરે તોય એમનું જનહૃદયમાં બિરાજમાન થયા. ગુજરાતને ગાંધીજનોની ત્રિમૂર્તિ અનુસંધાન ‘પરમ વ્યોમ’ સાથે રહેતું. ' મળી. મહારાજ, જુગતરામ દવે અને બબલભાઈ મહેતા જેવા ત્રણ સત્યાગ્રહ નિસ્તેજ બને તે સાથે સત્યાગ્રહી પણ નિસ્તેજ બને એ છે # નામો પ્રાતઃસ્મરણીય ગણાય. બબલભાઈ સાધુવેશ વગરના સાધુ સ્વાભાવિક હતું. ગાંધીજનોની આજની પેઢીની સરેરાશ ઉંમર ૬૦ છું. હતા. ગાંધીજનોનો પ્રભાવ ધીરે ધીરે ઘટતો ગયો. ઈન્દિરા ગાંધીએ ઉપરની થવા જાય છે. કેટલાક સેવકોની નિષ્ઠા નજરે જોઈ છે. જે
ગાંધીજનોમાં ભાગલાનું સર્જન કર્યું હતું. કટોકટી દરમિયાન કેટલાક લોકોએ અતિ દૂરના જંગલ વિસ્તારોમાં સેવાકાર્ય શરૂ કર્યું. તે જયપ્રકાશ જેલમાં ગયા અને
આ ગાંધીજનોનો પ્રભાવ હું વિનોબાએ કટોકટીને
જે. સી. કુમારપ્પા
ક્યાંય વર્તાતો નથી. લોકોમાં 5 શું “અનુશાસન પર્વ' કહીને
ઉત્સાહ જગાવી શકે અને એમની નવાજલી હતી. સ્વામી આનંદ, લંડનમાં ચાર્ટર્ડ એકાઉન્ટન્ટ થયેલા અને અમેરિકામાં બિઝનેસ
સામેલગીરી જોતરી શકે એવો રવિશંકર મહારાજ અને વિમલા એડમિનિસ્ટ્રેશનના સ્નાતક થયા. કોલંબિયા યુનિવર્સિટીમાં |
પ્રભાવ લગભગ ગેરહાજર જણાય હું ઠેકાર આ બાબત ખૂબ જ અનસ્નાતક પ્રબંધ લખ્યો-ભારતની ગરીબીનાં કારણો આ પ્રબંધ | છે. આવું બને તેની સઘળી ? નારાજ હતાં. સ્વામી આનંદ માટે જ મહાત્મા ગાંધીને ૧૯૨૯માં પહેલી વાર મળ્યા અને પરિવર્તિત
જવાબદારી ગાંધીજનોની ન છે કેવળ નારાજ ન હતા. ક્રોધે પણ થઈ ગયા. ગ્રામોદ્યોગમાં પ્રવીણ, અધ્યાત્મના ખાં. કૃષિમૂલક
ગણાય. લોકમાનસ બદલાયું છે હ ભરાયેલા હતા. ઔદ્યોગિક સમાજનું સ્વપ્ન જોતા. ‘યંગ ઈન્ડિયા’ સંભાળ્યું. ગુજરાત |
અને ટી.વી. માધ્યમની અસરો | સ્વરાજયુગમાં ગાંધીજીની વિદ્યાપીઠમાં શીખવ્યું, સરદાર પટેલે આઝાદી પછી કેન્દ્રિય | કલ્પી ન શકાય તેવી છે. નવી પેઠી ૨ છે પ્રેરણા હેઠળ તૈયાર થયેલા
વિલા પ્રધાનમંડળમાં જોડાવા ઘણો આગ્રહ કર્યો, પણ એમણે કારોબારીની નવી ભૂહરચના અને નવા ઉન્મેષ કે $ જાણીતા અને અણજાણીતા સભ્યપદ પણ ન સ્વીકાર્યું. અનેક પુસ્તકો લખ્યાં. તેમાં ‘ગાંધી | માગે છે. એમની સ્ટાઈલ નવી હું ગુજરાતી ગાંધીજનોની એક અર્થવિચાર’ને દુનિયાભરમાં માન્યતા મળી.
પેઢીના યુવાનોને વિચિત્ર લાગે છે. જૈ હું આખી પેઢી પૂજ્ય મહારાજ,
તેઓ ક્યારેક એવી રીતે વર્તે છે કે શું મહાત્મા ગાંધીજીના સંક્શાત્ર ૦ માનવતાનો સાગર તેમાં અમાનવીયતાના થોડા ટીપાં પડે તેનાથી ગંદો થતો નથી. સહયાત્રીઓ વિશેષાંક
#É મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંકર મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક = મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક ૨ મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક મહાત્મા