Book Title: Prabuddha Jivan 2016 02 Mahatma Gandhijina Hajyatrio Visheshank
Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh
View full book text
________________
મહીમા ગી
પૃષ્ઠ ૭૨ % પ્રબુદ્ધ જીવનઃ મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬,
-
'મહાત્મા ગાંધીના સેવાયજ્ઞના સાથીઓ
મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા
રવિશંકર મહારાજ
• ૧૯૭૫-કટોકટીનો વિરોધ નાની ઉંમરથી જ ગાંધીજીના પ્રભાવમાં આવી દેશ અને સમાજ મેઘાણીએ લખેલી “માણસાઈના દીવા' રવિશંકર મહારાજના સેવામાં જોડાયા.
અનોખા સેવાયજ્ઞ પર પ્રકાશ પાડે છે. • ગાંધીજી, સરદાર પટેલના નિકટના સાથી.
ઠક્કરબાપા • ૧૯૨૦-સુણાવમાં રાષ્ટ્રીય શાળાની સ્થાપના, આચાર્યથી માંડી ઠક્કરબાપાનું મૂળ નામ અમૃતલાલ. તેમનો જન્મ ૧૮૬૯ના શું પટાવાળા સુધીની ફરજ બજાવતા.
નવેમ્બરની ર૯મી તારીખે ભાવનગરમાં થયેલો. ૦ ૧૯૨૧-મકાન અને જમીન વેચીને રાષ્ટ્રસેવામાં આપવા પત્ની ગોખલેજીને મળ્યા ત્યારે તેમની ઉંમર ૪૫ વર્ષની હતી. જે
સંમત ન થતાં મિલ્કત પરના બધા હક છોડી જીવન દેશને ગોખલેજીએ જણાવ્યું કે : “હિન્દ સેવક સમાજની અમુક શરતો છે, હું સમર્પિત કર્યું.
તેનું પાલન તમારાથી થઈ શકશે?' અમૃતલાલે એ શરતોનું પાલન કૅ ૧૯૨૩-બોરસદ સત્યાગ્રહ, હેડીયા વેરા નહીં ભરવાની ગામે કરવાનું સ્વીકાર્યું અને તેઓ હિન્દ સેવક સમાજના સભ્ય તરીકે ગામ ઝુંબેશ.
દીક્ષિત થયા. એમનું કામ હતું હરિજન, દલિત વગેરેને ઋણમુક્ત • ગુજરાતના રાષ્ટ્રીય આંદોલનો (૧૯૨૦-૩૦)ના પ્રણેતા. કરવાનું. વિઠ્ઠલભાઈ પટેલ સુધરાઈના પ્રમુખ થયા ને વડી હૈ ૧૯૨૬-બારડોલી સત્યાગ્રહ, છ મહિના જેલવાસ
ધારાસભાના સભ્ય પણ હતા. તેમણે પ્રાથમિક શિક્ષણ ફરજિયાત ૧૯૩૦-દાંડી કૂચમાં ભાગ લેવા માટે ૨ વર્ષ જેલવાસ બનાવવાનું બિલ દાખલ કર્યું. આ સંબંધ કેવી પરિસ્થિતિ વર્તે છે ૬ - ૧૯૪૨-ભારત છોડો ચળવળમાં ભાગ અને અમદાવાદમાં કોમી તેનો રીપોર્ટ તૈયાર કરવાની જવાબદારી અમૃતલાલને સોંપી. તેમણે શું હુલ્લડોમાં રચનાત્મક ભાગ, જેલવાસ.
તપાસ કરીને રીપોર્ટ મોકલ્યો. વિઠ્ઠલભાઈ પ્રભાવિત થયા. એવી જ જેલમાં ગામઠી ગીતા સમજાવતા.
રીતે હિંદ સેવક સમાજે જમશેદપુરના લોઢાના કારખાનાના મજૂરોની હૈં • આઝાદી મળ્યા બાદ સમાજસુધારણાનાં કામોમાં કાર્યરત; સ્થિતિનું સર્વેક્ષણ કરવાનું હતું, તે માટે અમૃતલાલની પસંદગી થઈ હૈં વિનોબા ભાવેની ભૂદાન અને સર્વોદય યોજનાઓમાં પાયાનું ને તેમણે રીપોર્ટ તૈયાર કરીને મોકલ્યો. ગોખલેજી વધુ રાજી થયા. કામ.
- હવે તેઓ ઠક્કરબાપા તરીકે ઓળખાતા. દુષ્કાળમાં સેવા, હું પાટણવાડીયા, બારેયા કોમો અને બહારવટીયાઓને સુધારવાનું ખાદીકામ, ભીલોનો ઉત્કર્ષ, અને અંતે દેશભરના આદિવાસીઓની કામ જાનના જોખમે કર્યું હતું.
સેવા. ૦ ૧૯૫૫ થી ૧૯૫૮ વચ્ચે ૭૧ વર્ષની ઉમરે ભૂદાન માટે ૬૦૦૦ - ૧૯૩૦માં ગાંધીજીએ મીઠાનો સત્યાગ્રહ શરૂ કર્યો. ઠક્કરબાપાને છે કિલોમીટર ચાલ્યા હતા.
થયું કે બધા સત્યાગ્રહમાં જોડાઈ જેલમાં જાય તો પછી મંડળનું શું? ૬ ૧૯૨૦માં પગરખાં ચોરાયા ત્યારથી પગરખાંનો ત્યાગ કર્યો બાપાએ ભીલ સેવામંડળની જવાબદારી ઊઠાવી લીધી. ઠક્કરબાપા હતો!
લડતથી દૂર રહ્યા હતા, છતાં એમની ધરપકડ કરવામાં આવી. $ • આખી જિંદગી જમવામાં માત્ર એક જ ટંક અને તે ય માત્ર ૧૯૩૦ના સત્યાગ્રહમાં ધોલેરા તેમજ ધરાસણામાં પોલીસ છે લુખ્ખી ખીચડી!
સત્યાગ્રહીઓ ઉપર તૂટી પડી હતી. કાયદા બહારનો ત્રાસ ? • પોતાને માટે રૂપિયો પણ ન વાપરનાર આ વ્યક્તિએ કરોડો ફેલાવવામાં આવતો જાણીને ઠક્કરબાપાએ નિવેદન બહાર પાડ્યું. છે
રૂપિયા અને કિંમતી જમીનોના દાન મેળવ્યા હતા. વિનોબા પરિણામે તેમને છ માસની સજા થઈ. તેમને તુકારામ મહારાજની કોટિના ગણતા.
ભીલ સેવામંડળમાં બાળકોને શિક્ષણ, સહકારી મંડળીઓની • ૧૯૬૦, ૧લી મે-ગુજરાત રાજ્યની સ્થાપના તેમના શુભ હસ્તે રચના, શાહુકારોની નાગચૂડમાંથી છોડાવ્યા, દુકાળોમાં રાહતનું 3 કરવામાં આવી.
કામ કર્યું, સરકારી અધિકારીઓની જોહુકમીથી તેમને બચાવ્યા. હું • ૧૯૮૪ સુધી જે કોઈ ગુજરાતના મુખ્ય મંત્રી બને તે સોગંદ પરિણામે ભીલ લોકોમાં જાગૃતિ આવી ને તેઓ સબળ બન્યા. હું વિધિ બાદ તરત જ મહારાજના આશીર્વાદ લેવા જતા તેની સાથોસાથ હરિજન સેવાનું કામ શરૂ કર્યું. સંસ્થાનું નામ “અંત્યજ હું પ્રણાલી થઈ હતી.
સેવામંડળ” રાખ્યું. આ કામમાં ડૉ. સુમંતભાઈ, નરહરિભાઈ પરીખ, ૬ મહાત્મા ગાંધીજીની સહયાત્ર • ઈશ્વરનો કોઈ ધર્મ નથી.
સહયાત્રીઓ વિશેષાંક શાદ
NR મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિરોષક થા મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક મહાત્મા "
