Prabuddha Jivan 2016 02 Mahatma Gandhijina Hajyatrio Visheshank

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 60

મહીમા ગી
પૃષ્ઠ ૬૦ % પ્રબુદ્ધ જીવનઃ મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬,
|ષાંક
/
BE યાતનાઓ સહી છે. પ્રભાતફેરીઓ કાઢી છે, ખાદી અને સ્વદેશીનો હેઠળ તેમણે દેશ અને સમાજ માટે અને દેશના વિભાજન સમયે શા હું પ્રચાર કર્યો છે, વિદેશી કાપડ અને દારૂની દુકાનો પર પિકેટિંગ શરણાર્થીઓની મદદ માટે ઉપયોગી કામ કર્યું. ૬ કર્યું છે અને બધી મુસીબતોનો વૈર્ય અને સાહસથી મુકાબલો કર્યો શ્રીમંત અને પ્રખ્યાત મુસ્લિમ કુટુંબમાં જન્મેલાં રેહાનાબેન
છે. ગાંધીજીએ દેશની સ્ત્રીઓને કહેલું કે મને તમારા પાસેથી ઘણી તૈયબજીએ ગાંધીજીના સાથમાં સુખ-સમૃદ્ધિપૂર્ણ જીવનનો ત્યાગ હું અપેક્ષાઓ છે અને સ્ત્રીઓએ તેમને નિરાશ નથી કર્યા. કરી સાદું જીવન અપનાવ્યું. તેમના જીવનમાં દેશપ્રેમ સાથે કૃષ્ણપ્રેમને $
- સરોજીની નાયડુ અનુપમ કવયિત્રી અને સમર્થ નેતા અને વક્તા. પણ અનન્ય સ્થાન મળેલું. બ્રિટીશ શાસનની જોહુકમી સામે તેમણે રે ૬ ૧૯૨૫માં કોંગ્રેસના પ્રમુખ ચૂંટાયેલાં. તેમની વાણી સભાઓને સત્યાગ્રહમાં ઝંપલાવેલું. વિદેશી કાપડ અને દારૂની દુકાનો સામે ? મેં મંત્રમુગ્ધ કરી દેતી અને તેમનું નેતૃત્વ લોકોમાં શક્તિનો નવસંચાર મિકેટિંગ કરવામાં પણ તે મોખરે રહેલાં. ગાંધીજીને તેમના સુમધુર છે. રુ કરી દેતું. ધરાસણાના સત્યાગ્રહમાં તેમણે ચળવળની અહિંસક શક્તિ કંઠેથી ભજન તેમજ કુરાન સાંભળવા ઘણાં ગમતાં.
દર્શાવેલી. કૂચ કરતાં પહેલાં તેમણે સત્યાગ્રહીઓને કહેલું કે સુશીલા નય્યર ગાંધીજીના નિકટના સાથી અને ડૉક્ટ૨. હું ‘ગાંધીજીનું શરીર જેલમાં છે, પણ તેમનો આત્મા આપણી સાથે આગાખાન પેલેસમાં તે ગાંધીજી અને કસ્તૂરબા સાથે રહ્યા અને 5 શું છે. હિંદનું ભાવિ તમારા હાથમાં છે. કોઈ પણ સંજોગોમાં તમારે તેમની પ્રેમપૂર્વક સંભાળ રાખી. મહાદેવ દેસાઈના અચાનક અવસાન ? ૬ હિંસાનો આશરો નથી લેવાનો. તમને માર પડે કે લોહી વહે, પછી તેમણે ગાંધીજીની ડાયરી લખવાનું મહત્ત્વનું કામ ઉપાડી લીધું તમારે શાંત રહેવાનું છે.” મોરચા ચાલીસ હજાર પાછા આપ્યા
અને પોતાના ભાઈ પ્યારેલાલ ૬ પર લાઠીચાર્જ થયો.
સાથે ગાંધીજીવન પરના સત્યાગ્રહીઓનું લોહી રેડાયું પણ | આશ્રમની શરૂઆતના દિવસોની વાત છે. બાપુ પાસે એક જોષી મૂલ્યવાન ગ્રંથ તૈયાર કર્યા. તે હિંસા ન ફાટી.
ઘણી વાર આવતા. એમનું નામ ગિરજાશંકર જોષી હતું. એક દિવસ સ્વતંત્રતા પછીતે કેન્દ્ર સરકારના મણિબેન પટેલ સરદાર બાપુએ એમને કહ્યું, ‘તમે નિયમિત આવો છો તો આશ્રમના સ્વાથ્ય મંત્રી બન્યાં અને ૪ વલ્લભભાઈ પટેલના પુત્રી, છોકરાઓને સંસ્કૃત કેમ ન ભણાવો ?' એટલે તેઓ છોકરાઓને જીવનના અંત સુધી સ્વાચ્ય, છે તેમને પિતાની કીર્તિ અને પદનો સંસ્કૃત ભણાવવા લાગ્યા.
ગ્રામવિકાસ અને જનસેવાના ડું છે જરા પણ ભાર નહીં. ગાંધીજીએ | તેઓ ફલજ્યોતિષી હતા. અમદાવાદના ઘણાં પૈસાવાળાનો ક્ષેત્રમાં કાર્યરત રહ્યાં. કે દર્શાવેલા સેવાના માર્ગને તેમણે એમની વિદ્યા પર વિશ્વાસ હતો. સોમાલાલ નામના કોઈક તવંગરને
સુચેતા કૃપલાણી પ્રખર શું પૂર્ણતઃ અપનાવેલો. મીઠાના બાપુને કંઈ દાન આપવાની ઈચ્છા થઈ. તેમણે જોષી સાથે ચાળી સ
ગાંધીવાદી, સ્વાતંત્ર્ય સેનાની કોઈ સત્યાગ્રહમાં તેમ જ ૧૯૪૨ના હજાર રૂપિયા શાળાનું મકાન બાંધવા માટે મોકલ્યા. તે દિવસોમાં
અને જે. બી. કૃપાલાણીના ૐ આંદોલનમાં તેમણે ભાગ અમે વાડજમાં તંબૂમાં ને સાદડીનાં ઝૂંપડામાં રહેતા હતા. મકાન
|| જીવનસંગિની. ૧૯૪૨ના કું લીધેલો. રેલ અને પ્લેગ જેવી બાંધવાનો વિચાર કરીએ તે પહેલાં અમદાવાદમાં ઈન્ફલુએન્ઝા ફાટી
આંદોલનમાં સક્રિય ભાગ લીધેલ આફતના સમયે તે રાહતકાર્યમાં નીકળ્યો. રોજ સોબસો મરણ થવા લાગ્યાં ને હાહાકાર મચી ગયો.
અને નોઆખલીમાં સળગેલા પ્રવૃત્ત રહેતાં. સાદાઈ અને બાપુએ જાષાને કહ્યું, ‘આ વરસે તો અમારે મકાન નથી બંધાવવાં..
કોમી દાવાનળમાં સેવા અને સમર્પણ પોતાના જીવનમાં શાળાનું મકાન પણ નહીં થાય, અટલ સામાલાલભાઇ શાળાનું મકાન પણ નહીં બંધાય. એટલે સોમાલાલભાઈએ આપેલા
સાંત્વના આપેલાં. તે બંધારણ ૬ આત્મસાત કરેલાં. ગાંધીજી અને પૈસા પાછા લઈ જાઓ.’ જોષી કહે, ‘તેમણે પૈસા પાછા નથી માંગ્યા.’|
સભાના સભ્ય હતા અને સ્વતંત્ર રે હું કસ્તૂરબાનો તેમના પર અપાર બાપુ કહે, ‘તેથી શું થયું?” જે કામને માટે તેમણે પૈસા આપ્યા છે તે
ભારતનાં પ્રથમ મહિલા મુખ્ય છે - પ્રેમ. સ્વતંત્ર ભારતમાં ઘણાં વર્ષો કામ હમણાં થવાનું નથી, પછી એ પૈસા શા માટે સાચવવા?' જોષી
પ્રધાન. હું તે લોકસભા અને રાજ્યસભાના
કહે, “હમણાં નહીં તો ભવિષેયમાં ક્યારેક પણ છાત્રાલય બંધાશે હું સભ્ય રહેલાં. તો ખરું ને? તે વખતે પૈસા કામ લાગશે.” બાપુ કહે, ‘હા, પણ
રાજકુમારી અમૃતકૌર ઉં જ્યારે બાંધવાનો પ્રસંગ આવશે ત્યારે કોઈ પૈસા આપનારા નીકળશે.'
કપૂરથલાના રાજવી પરિવારના $ બીબી અમતુસ્સલામ ઉચ્ચ જોષીએ જઈને સોમાલાલભાઈને બધી વાત કહી સંભળાવી. તેમણે
પુત્રી. પણ ગાંધીજીના સાથ માટે દૂ વર્ગના મુસ્લિમ પરિવારમાં
તેમણે વૈભવી જીવનશૈલીનો ૬ કહ્યું, ‘મેં આપ્યા તે આપ્યા. પાછા નહીં લઉં !' કે જન્મેલાં. પણ ગાંધીજીના પ્રભાવ
પરિત્યાગ કર્યો અને દેશની ? | Hકાકા કાલેલકર)
ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીની સહચાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા
અને મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિરોષક દ મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા
મહાત્મા ગાંધીજીના સહ્યાગ ૦ દુનિયાભરના ધર્મોમાં ગમે તેટલા મતભેદ હોય, એક બાબતમાં સર્વસંમતિ છે, કે સત્ય શાશ્વત છે. સહયાત્રીઓ વિશેષાંક #