Prabuddha Jivan 2016 02 Mahatma Gandhijina Hajyatrio Visheshank

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 8

મહીમા ગી
પૃષ્ઠ ૮ % પ્રબુદ્ધ જીવનઃ મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬,
માનવતાનું મેરૂપદ
uસ્વામી આનંદ
મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક - મહાત્મા ગાંધીજીના સંધ્યાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા
[ ગાંધીજીના ઉદય પછી આ દેશમાં નવા યુગનો આરંભ થયો ને ઝંખના એમનો શ્વાસોશ્વાસ હતો. મંત્રમુગ્ધની જેમ જ્યાંથી હાકલ ૬ જે પ્રજામાં નવી ચેતના ને નવા પ્રાણ ફૂંકાયા. કાઠિયાવાડના ધુરંધર પડે ત્યાં ઊડીને જઈ પડવું એટલી એક જ ગમ હતી. સાધનની ? ૪ ધારાશાસ્ત્રી શ્રી ચુડગરે કહેલું કે ગાંધીજીએ આ દેશમાં આવીને સમજછોછ એ કાળે એમને નહોતી. ક્રાન્તિ કૂચ કરી રહી છે, આપણે - લોઢાના માથાનાં માનવી પકવ્યાં.
એના મશાલચીઓ છીએ, ગાંધીજીના સૈનિકો છીએ, એટલી જ છે ? ૧૯૩૦ના મુક્તિસંગ્રામમાં પેલી લોખંડી કોટિના થોડાક એક ભાવનાથી તેઓ તરબોળ હતા. હું ગુજરાતી કાઠિયાવાડી યુવકોની એક ટોળીનાં પ્રથમ દર્શન મને આવી સાધનામાં અને સ્વપ્નસૃષ્ટિમાં રંગાઈ રોળાઈને જે હું
આપણી જેલોમાં થયેલાં. એમનામાં એવા યુવકો હતા જેમણે બેઉ જુવાનોએ પોતાનું ખમીર પકવ્યું, તેમણે ૩૨ની લડત વીત્યા બાદ હું જે હાથ વચ્ચે મીઠાની પોટલીઓની પકડ સાચવવા લોખંડી તાર વડે પોતાના પુરશોરથને સારું નવાં ક્ષેત્ર શોધવા માંડ્યાં. એમના હૈ હું બેઉ હાથ કાંડાં સુધી બાંધી બાંધીને સરકારી કબજા હેઠળનાં નીમક સાથીદારોમાં જે કેટલાક હંગામી હતા તે તો આંદોલનની મોસમ 5 જૈ ધરાર લૂંટટ્યાં હતાં, જેમણે સીમેંટ-જેલોની ઠંડી બરાકોમાં જેલ- વીત્યે શહેરોમાં, નાનામોટાં વેપાર-વણજનાં કે નોકરીઓના ક્ષેત્રોમાં શું ખવીસોને હાથે શરીરની એક ઇંચ જગા નિશાનીઓ વગરની ન બેખટકે પેઠા અને થાળે પડી ગયા. એવા કેટલાકે પોતાની ત્યાગ- ૨ આ રહી એટલા ઢોરમાર પ્રતિકારનું દાંતિયું કર્યા વગર ટાઢી તાકાતથી કુરબાનીની ટૂંકી કારકિર્દીને વટાવી પણ ખરી. પણ જેઓ બત્રીસા શો
ખાધા હતા, ને ગોરા ન્યાયાધીશોના મોંમાં આંગળાં ઘલાવ્યાં હતાં; હતા, “સરફરોશી કી તમન્ના'વાળી જમાતના હતા, તેમને જીવન છે હું જેમણે નાગફણિયા થોરની વાડ ઉપર કોઈ પથ્થરનો ઘા કરે તેમ જોડે એવી કશી હીણી માંડવાળ કરવાની કલ્પના છબે એમ નહોતું. હું
તાકેલી સંગીનો વાળા બંદૂકધારીઓ ઉપર પોતાનાં શરીરોને બેફામ જીવન તેમને મન એક અખંડ આજીવન સાધના રૂપે અંકાઈ ચૂક્યું ? છે બેગમાનપણે ફગાવ્યાં હતાં!
હતું. છે એ સંગીનોના વણરૂઝયા ઘા કાનેકપાળે લઈને તેઓ જેલોમાં એટલે એમણે તો સેવાક્ષેત્ર જ શોધ્યાં. પોતે એક અદમ્ય આદર્શવાદને હું E આવેલા. દિવસ બધો જેલવાડાઓમાં ને સૂતી વેળા સુધી પોતપોતાની વરેલા છતાં એની સાધનાના ધોરી મારગ તરીકે તેમણે સ્વેચ્છાપૂર્વક હું બરાકોમાં કે બંધખોલીઓમાં ચંડોલોની જેમ યુદ્ધગીતો ગાતા; જેલના અદના ગ્રામસેવકનો દરજ્જો સ્વીકાર્યો; અને કયાંક ગામડાંનાં Eી દળદરી ખોરાક જાનીવાસાના “કલેવા’ની અદાથી આરોગતા, ગંદાંગોબરાં બાળકોને ધોઈ નવડાવી રમાડનારા અને વાર્તાઓ ૐ રાતદિવસ જેલ-અધિકારીઓની રેવડી કરતા. અને તેમના તરફથી કહેનારા પંતુજીઓ તરીકે, તો ક્યાંક સફાઈસેવકો તરીકે, ક્યાંક હું ૬ હરઘડી અપાતી આકરી જેલ-સજાઓને,
ખાદી-કેન્દ્રોમાં, તો ક્યાંક હરિજનવાસમાં, ક્યાંક દૂબળા-ધારાળા ૬ નાસીક વિસાપૂર યેરવડા મેં ભી ખુશ હૈ
વચ્ચે તો ક્યાંક કિસાન મજૂરોના સેવકને નાતે, – જ્યાં અને ત્યાં, પૂરે હૈ વો હી મર્દ જો હર હાલ મેં ખુશ છે
ભાંગ્યાના ભેરુ તરીકે અન્યાય અને આતંક હેઠળ ભીંસાતી કચડાતી એવાં એવાં તરેહવાર સંગીત સાથે સ્વીકારી લઈ રીઢા ગુનેગારોને રાંક જનતાના આલંબન-આશ્વાસન તરીકે, ગામડે ગામડે પોતાને ? વિમાસણમાં ગરકાવ કરી દેતા! મને થતું કે પેલાં ચૂડગર કથિત રોપીને સુખનાં જીવતર એમણે સોંઘાં કરી મૂક્યાં. { લોઢાનાં માથાંનાં માનવીઓ જે વેલા પર પાકતાં હશે, તેને પ્રથમ
(૩) આવી કુણી શીંગોના ફાલ ફૂટતા હશે શું?
આવા આ ખમીરવંતા ક્રાંતિવાદી કાર્યકરોમાં સાધનશુદ્ધિનો ચાહ છે (૨)
અને આગ્રહ રફતેરફતે, એમને પોતાને પણ ભાગ્ય સમજાય એવી હું ૧૯૨૦-૨૧ની ચળવળ વેળાએ ગુજરાત-કાઠિયાવાડનો આ અગમ રીતે કેવો દાખલ થયો, કઈ રીતે એણે મૂળ પકડ્યાં, એનો 5 શું યુવકવર્ગ હજુ ઊગતો હતો. '૩૦ની લડત વેળાએ એણે વિશેષ ઇતિહાસ પણ તેવો જ મનોરમ છે. શું સમજ વગર નર્યા પુરશોરથ પરાક્રમના ખેંચાણના માર્યા, તેમજ '૩૩ પછીનાં પાંચ સાત વરસ ગાંધીજીના લડાયક, પ્રવર્તક શું હું ગાંધીજીના વિભૂતિમત્વથી અંજાઈને ઝોકાવ્યું હતું. ભારતવર્ષ એમની તેમજ રચનાત્મક કાર્યક્રમોથી લદબદ હતાં. હરિજનોને હિંદુથી હું ૬ આગળ એક અખંડ અવિભાજ્ય માતૃમૂર્તિ હતું. એની આઝાદીની વેગળા કરવાનાં અંગ્રેજી સલ્તનતના કૂડા કાવતરા સામે પોતાની કુ મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્ર • અહિંસા બહાદુરોનું શસ્ત્ર છે.
સહયાત્રીઓ વિશેષાંક શાદ
WN મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશોષક છે મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક # મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા "