Prabuddha Jivan 2016 02 Mahatma Gandhijina Hajyatrio Visheshank

Author(s): Dhanvant Shah
Publisher: Mumbai Jain Yuvak Sangh

Page 54

મહોભાગી
પૃષ્ઠ ૫૪ % પ્રબુદ્ધ જીવન: મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક ધ્ર ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૬
મહાભી
મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષક મહાત્મા ગાંધીજીના સંધ્યાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક
છે. ડૉ. મહેતા ગાંધીજીથી પાંચ વર્ષ મોટા હતા.
રાજ્ય તેમના ચરણોમાં પ્રજા માટે અર્પણ કરી દીધું હતું. પ્રભાશંકર દલપતરામ પટ્ટણી (૧૮૬૨-૧૯૩૮)ની ગાંધીજીની ત્રણમાંથી જેમને પહેલાં ક્રમે મૂકવા પડે તે ઢસા-રાયસાંકળીના ૬ સાથેની ઓળખાણ તેઓ બંને રાજકોટની આલ્લેડ હાઈસ્કૂલમાં દરબાર ગોપાળદાસ દેસાઈ (૧૮૮૯-૧૯૫૧) જેમણે ગાંધીજીની ૬ કે ભણતા તે સમય જેટલી જૂની હતી. ગાંધીજીની દક્ષિણ આફ્રિકાની લડતમાં જોડાવા ખાતર પોતાનું રાજ્ય અને સર્વસ્વ ગુમાવ્યું અને હું { પ્રવૃત્તિઓથી પ્રભાશંકર માહિતગાર રહેતા. ગાંધીજી ૧૯૧૫ના ત્રણ દાયકા સુધી સૌરાષ્ટ્રની લડતોમાં આગેવાની લીધી. કાઠિયાવાડ ૬ ડિસેમ્બરમાં ગોખલે સ્મારક ભંડોળની પ્રવૃત્તિના અનુસંધાને રાજકીય પરિષદના પ્રમુખપદે વરાયા. વારંવાર જેલવાસ ભોગવવા ? ૨ ભાવનગર આવ્યા ત્યારે તેમનો પરિચય તાજો થયો. પ્રભાશંકર સાથે ખેડા, બોરસદ, બારડોલી વગેરે લડતોમાં તેમજ રેલસંકટ, છેભાવનગર રાજ્યના દીવાન હતા, ગવર્નર, વાયસરોય તથા ઈન્ડિયા દાંડીકૂચ, હરિપુરા કોંગ્રેસ વગેરેમાં દઢ મનોબળ, ત્યાગ, સાદાઈ, કે
કાઉન્સિલ (લંડન)ના સભ્ય હતા અને છેલ્લે ૧૯૨૦થી દોઢ દાયકો દેશભક્તિ અને નેતૃત્વ શક્તિ સાથે કામ કર્યું. ભક્તિબા પણ તેમના હું રહ્યા. આ સમય દરમ્યાન તેમણે ગાંધીજી સાથે સતત સંપર્ક જાળવ્યો. સાથીદાર બની રહ્યાં.
ચોરીચૌરાના હત્યાકાંડ વખતે તેમણે ગાંધીજીનું ધ્યાન દોરતાં ‘પહાડ મોતીભાઈ પુરુષોત્તમદાસ પરમાર (મોતીભાઈ) દરજી (૧૮૮૮- ૬ શું જેવી ભૂલ' નામે લેખ લખી સત્યાગ્રહ બંધ કરેલો. તેમના જ આગ્રહથી ૧૯૧૮)ને સૌરાષ્ટ્ર ખાતેના પહેલાં સાથીદાર ગણવા પડે જેઓ ? શું ગાંધીજી બીજી ગોળમેજી પરિષદ (લંડન)માં હાજર રહ્યા. ૧૯૩૦માં ૧૯૧૫માં ગાંધીજી પહેલીવાર સૌરાષ્ટ્રમાં આવી રહ્યા હતા ત્યારે શું
મીઠાના સત્યાગ્રહ વખતે વાયસરોય લોર્ડ ઈરવિને લડત બંધ રાખવા વઢવાણ રેલ્વે સ્ટેશન પર મળ્યા અને લોકોને નડતી વીરમગામ ૬ ૬ ગાંધીજીને સમજાવવા પ્રભાશંકરને મોકલેલા. તેમની વચ્ચે મહત્ત્વના લાઈનદોરી સામે લડવા માર્ગદર્શન મેળવ્યું. લડતો માટે નવજુવાનો રે . પ્રશ્નો અંગે પત્રવ્યવહાર પણ ચાલતો રહેલો જે ‘ગાંધીજી-પટ્ટણી ફૂલચંદભાઈ શાહ (૧૮૯૫-૧૯૪૧), સ્વામી શિવાનંદજી (૧૮૯૬પત્રવ્યવહાર’ નામથી પ્રગટ થયેલ છે. સ્વામી આનંદ (૧૮૮૭-૧૯૫૧), ચમનલાલ માધવરાય વૈષ્ણવ (૧૮૯૭-૧૯૪૦) વગેરેને ૪ ૧૯૭૮) ગાંધીજીના વૈચારિક ભૂમિકાવાળા મહત્ત્વના સાથીદાર તૈયાર કર્યા, પુસ્તકાલય ખોલ્યું, વ્યાયામ અને શ્રમના કાર્યો શરૂ હૈ હતા, હાલના સુરેન્દ્રનગર જિલ્લાના લીમલી ગામના વતની હતા. કર્યા. પ્રવૃત્તિઓમાં બહેનોને જોડી. વઢવાણના જાહેર જીવનને તેમણે છેતેમનું મૂળ નામ હિંમતલાલ રામચંદ્ર દવે. તેઓ રામકૃષ્ણ મિશનના ગાંધીમાર્ગે ઘડ્યું. છે સંન્યાસી હતા. પણ ગાંધીજીની પ્રવૃત્તિઓથી આકર્ષાઈને તેમનું ફૂલચંદભાઈ અને શિવાનંદજી તો ગાંધીજીના કોચરબ આશ્રમોમાં હું જૈ મુદ્રણનું કાર્ય સંભાળતા, લડતોમાં જોડાઈ જેલવાસ પણ ભોગવેલો. પણ વ્યવસ્થાપકો તરીકે રહ્યા હતા. ચમનલાલ સહિત ત્રણેએ ? શું આદિવાસી, નિર્વાસિતો વગેરેની કામગીરી તેમણે કરેલી અને આશ્રમો સૌરાષ્ટ્રની વિવિધ લડતો અને પ્રવૃત્તિઓને નેતૃત્વ પૂરું પાડ્યું, હું સ્થાપેલા. ગુજરાતી ભાષાના તેઓ ઊંચા દરજ્જાના સાહિત્યકાર હતા. જેલવાસ વેઠ્યો, બોરસદ વગેરે લડતોમાં પણ અગ્રભાગ લીધો.
જુગતરામ ચીમનલાલ દવે (૧૮૯૨-૧૯૮૫), સુરેન્દ્રનગર દેવચંદ ઉત્તમલાલ પારેખ (૧૮૭૧-૧૯૫૪) બેરિસ્ટર થવા લંડન રે હું જિલ્લાના લખતરના મૂળ વતની હતા, પરંતુ તેમણે લડતોમાં કામ ગયા ત્યારથી ગાંધીજીના પરિચયમાં હતા. શ્રીમદ્ રાજચંદ્રના હું કું કર્યા પછી તેમજ જેલવાસ ભોગવ્યા ઉપરાંત સુરત જિલ્લામાં વેડછીમાં મોટાભાઈ મનસુખલાલ રવજી મહેતા સાથે રહી તેમણે કાઠિયાવાડ ૐ આશ્રમ સ્થાપ્યો. તેમણે આદિવાસીઓનું પાયાનું કામ કરેલું અને રાજકીય પરિષદની રચના કરી અને તેના અધિવેશનોના સંચાલનમાં મેં > કેળવણી તેમજ બાળ સાહિત્યની કામગીરી કરેલી છે.
મોભીરૂપ અગ્રણી બની રહ્યા. બેરિસ્ટર તરીકેની ધીકતી કમાણી છે સૌરાષ્ટ્રના ત્રણ રાજવીઓએ ગાંધીજીના કાર્યોમાં મહત્ત્વનું છોડી ગાંધીજીના આદેશ મુજબ રાષ્ટ્રીય પ્રવૃત્તિઓમાં માર્ગદર્શક હૈ શું યોગદાન પૂરું પાડ્યું છે. રાજકોટના ઠાકોર લાખાજીરાજે (૧૮૯૦- બની રહ્યા. BE ૧૯૩૦), રાજકોટના બ્રિટિશ પોલિટિક્સ એજંટે ના કહી હોવા એવા જ બીજા અગ્રણી અમૃતલાલ વિઠ્ઠલદાસ ઠક્કર (ઠક્કરબાપા BE હું છતાં રાજકોટમાં કાઠિયાવાડ રાજકીય પરિષદ તથા રાષ્ટ્રીય યુવક ૧૮૬૯-૧૯૫૧) ગાંધીજીના ભારતમાં આગમન પહેલાં દલિતોની હું ૬ કૉંગ્રેસ જવાહરલાલ નેહરુના પ્રમુખપદે ભરવા દીધેલી, રાષ્ટ્રીય સેવામાં લાગી ગયા હતા. ગોખલે પ્રેરિત ભારત સેવક સમાજમાં ૬ ૐ શાળા માટે હજારો વાર જમીન આપી અને તેઓ એક માત્ર રાજવી જોડાઈને તેમણે બંગાળ, બિહાર, ઓરિસ્સા, મહારાષ્ટ્ર, રાજસ્થાન, હું $ હતા જેમનું ભાવનગર મુકામે ગાંધીજીના હાથે સન્માન થયું હતું. પંજાબ અને ગુજરાતના દલિતો, આદિવાસીઓ, અને શ્રમજીવીઓના હું ભાવનગરના મહારાજા કૃષ્ણકુમારસિંહજી (૧૯૧૨-૧૯૬૫). આર્થિક, સામાજિક મોજણીઓ સાથેનાં સેવાકાર્યો કર્યા હતા અને હું ? દેશના પહેલા રાજવી હતા જેમણે ગાંધીજીને રૂબરૂ મળી પોતાનું સંસ્થાઓ સ્થાપી હતી. ગાંધીજીના કહેવાથી તેઓ દેશવ્યાપી હરિજન
NR મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિરોષક થા મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક : મહાત્મા ગાંધીજીના સહયાત્રીઓ વિશેષાંક માં મહાત્મા "
મહાત્મા ગાંધીજીના સહ્યા ૦ વિશ્વાસ કરવો એ હિંમતવાળાનું કામ છે. નિર્બળ લોકો વિશ્વાસ મૂકી શકતા નથી. સહ્યાીઓ વિશેષાંક #