________________
અનુયોગગણાનુજ્ઞાવસ્તુ | ‘અનુયોગાનુજ્ઞા' દ્વારસ્તવપરિજ્ઞા/ ગાથા ૧૨૦૫-૧૨૦૬
૧૨૫ અહીં વિશેષ એ છે કે જેમના હૈયામાં સદા વીતરાગ સંસ્થિત હોય તેવા સાધુ વીતરાગે બતાવેલ વિધિનું સ્મરણ કરીને વીતરાગ થવાના ઉપાયરૂપે તે વિધિથી નિયંત્રિત એવા મન-વચન-કાયાના યોગો વડે જે પ્રતિદિનક્રિયા આદિ કરે છે તે અત્યંત સુપરિશુદ્ધ છે. અને તેવી અત્યંત સુપરિશુદ્ધ ક્રિયા કરનારા સાધુની તે ક્રિયા ક્રમે કરીને અસંગભાવનું કારણ બને છે, જે અસંગભાવ પ્રકર્ષ પામીને વીતરાગતાનું કારણ બને છે. આથી આવા સાધુ ભાવસાધુ છે; પરંતુ જે સાધુ આ પ્રતિદિનક્રિયા આદિ માત્ર દ્રવ્યરૂપે કરે છે તેવા સાધુ ભાવસાધુ નથી. ૧૨૦પા અવતરણિકા :
प्रकृतयोजनामाह - અવતરણિકાર્ય :
પ્રકૃતિની યોજનાને કહે છે –
ભાવાર્થ :
ગાથા ૧૧૬૦માં કહ્યું કે દ્રવ્યસ્તવથી ભાવચરણની પ્રતિપત્તિ થાય છે. ત્યારપછી ગાથા ૧૧૬૧માં ભાવસ્તવનું સ્વરૂપ બતાવ્યું અને ગાથા ૧૧૬૨માં ભાવ સ્તવનું દુષ્કરપણું બતાવ્યું. ત્યારપછી ગાથા ૧૧૬૩માં ભાવસ્તવના દુષ્કરપણામાં કારણ બતાવ્યું, ઈત્યાદિ આનુષંગિક કથન અત્યાર સુધી કર્યું.
હવે દ્રવ્યસ્તવથી ભાવસ્તવ કઈ રીતે થાય છે? એ રૂપ પ્રકૃતિની યોજના બતાવવા માટે ગ્રંથકાર કહે
ગાથા :
अलमित्थ पसंगेणं एवं खलु होइ भावचरणं तु ।
पडिबुज्झिस्संतऽण्णे भावज्जिअकम्मजोएणं ॥१२०६॥ અન્વયાર્થ:
રૂથ અહીં=દ્રવ્યસ્તવથી ભાવસ્તવ થાય છે એ કથનમાં, પક્ષને સત્ન પ્રસંગ વડે સર્યું. પર્વવતુ ખરેખર આ રીતે=ગાથા ૧૧૬૦થી અત્યાર સુધી સ્થાપન કર્યું એ રીતે, મારે પરિવુસિંહૈ=“અન્યો પ્રતિબોધ પામશે' (એ પ્રકારના) ભાવનિમનોudi=ભાવથી અર્જિત કર્મના યોગથી માવદર ભાવચરણ દોડું થાય છે. * ‘તુ' પાદપૂર્તિમાં છે. ગાથાર્થ :
દ્રવ્યસ્તવથી ભાવસ્તવ થાય છે એ કથનમાં પ્રસંગ વડે સર્યું. ખરેખર ગાથા ૧૧૬૦થી અત્યાર સુધી સ્થાપન કર્યું એ રીતે “અન્ય જીવો પ્રતિબોધ પામશે' એવા ભાવથી ઉપાર્જન થયેલ કર્મના યોગથી ભાવચરણ થાય છે.
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
