________________
૨૧૨
અનુયોગગણાનુણાવસ્તુક/ “અનુયોગાનુજ્ઞા' દ્વાર/ સ્તવપરિજ્ઞા/ ગાથા ૧૨૬૮-૧૨૬૯, ૧૦૦-૧૦૦૧
આવા પ્રકારના ભગવાન હોવાને કારણે લોકોને જે બહુગુણ કરનારું હોય, તેને જાણીને તે રીતે જ ઉપદેશ આપે છે, જેથી ભગવાને આપેલ ઉપદેશ પ્રજાને ઘણાં ગુણોની પ્રાપ્તિનું કારણ બને છે. માટે ફળથી પ્રજાનું યથાયોગ્ય રક્ષણ કરતા ભગવાનને શિલ્પાદિ શીખવાડવાથી કઈ રીતે દોષ થાય? અર્થાત્ દોષ થાય જ નહીં. ૧૨૬૮/૧૨૬ાા અવતરણિકાઃ
एतदेव स्पष्टयति - અવતરણિતાર્થ :
આને જ સ્પષ્ટ કરે છે=ગાથા ૧૨૬૭થી ૧૨૬૯ સુધી યતના હોવાથી આદ્ય જિનેન્દ્રનું શિલ્પાદિનું વિધાન અનુબંધથી નિર્દોષ છે, એમ બતાવીને ગ્રંથકારશ્રી પ્રસ્તુત દ્રવ્યસ્તવમાં પણ યતના નિવૃત્તિપ્રધાન છે, એને જ સ્પષ્ટ કરે છે –
ગાથા :
तत्थ पहाणो अंसो बहुदोसनिवारणेह जगगुरुणो ।
नागाइरक्खणे जह कड्डणदोसे वि सुहजोगो ॥१२७०॥ અન્વયાર્થ :
રૂદ અહીં=જગતમાં, તત્ત્વત્યાં=શિલ્પાદિના વિધાનમાં, ગાળો જગદ્ગુરુનો પહાળો સંતો પ્રધાન અંશ ચંદુલનિવારVT=બહુ દોષની નિવારણા છે, નહિં જે રીતે નાફિરવલ્લો-નાગાદિથી રક્ષણમાં ફૂલો વિકર્ષણનો દોષ હોતે છતે પણ સુદનોનો શુભ યોગ છે. ગાથાર્થ :
જગતમાં શિલ્પાદિના વિધાનમાં જગદ્ગરનો પ્રધાન અંશ બહુ દોષની નિવારણા છે, જે રીતે નાગાદિથી રક્ષણમાં કર્ષણનો દોષ હોવા છતાં પણ શુભ ચોગ છે. ટીકાઃ
तत्र-शिल्पादिविधाने प्रधान: अंशः बहुदोषनिवारणा इह-जगति जगद्गुरोः, ततश्च नागादिरक्षणे यथा जीवितरक्षणोन आकर्षणाद्दोषेऽपि कण्टकादेः शुभयोगो भवतीति गाथार्थः ॥१२७०॥ * “કૃrો વિ'માં ‘સ'થી એ બતાવવું છે કે પુત્રના કર્ષણનો દોષ નહીં હોતે છતે તો માતાનો શુભ યોગ છે, પરંતુ પુત્રના કર્ષણનો દોષ હોતે છતે પણ માતાનો શુભ યોગ છે. ટીકાર્ય :
અહીં=જગતમાં, ત્યાં=શિલ્પાદિના વિધાનમાં, જગદગુરુનો પ્રધાન અંશ બહુ દોષની નિવારણા છે. અને તેથી જે રીતે નાગાદિથી રક્ષણમાં આકર્ષણથી=પુત્રને ખેંચવાથી, કંટકાદિનો દોષ હોતે છતે પણ, જીવિતનું
Jain Education International
For Personal & Private Use Only
www.jainelibrary.org
