________________
સભા : હાજી.
પૂજ્યશ્રી : અને એ સત્તાધારીઓ જે વિચારતા હશે, તે જ પ્રકારના વાતાવરણને વેગ મળવાનો ને ?
તો પછી વર્તમાનની સ્થિતિ ઉપરથી ભવિષ્યની સ્થિતિનો ખ્યાલ કરી લો, સ્વરાજ્ય આવ્યા પછી પણ સારું કે ભૂંડુ શું થશે, તેની કલ્પના કરવાની આપણી પાસે જે સામગ્રી છે, તે એ છે કે, આગેવાન ગણાતી વ્યક્તિઓની વિચારદશા સમજી લેવી. તેમની જાહેર વર્તણુક જોવી. વિચક્ષણ બનાય તો જ આ સમજાય તેમ છે. અહીં તો વાત એ છે કે, કોઈનાથી પણ થાઓ, પરંતુ સારું વાતાવરણ ફેલાવા પામો !
સારા વાતાવરણનો પ્રારંભ ઘરેથી કરો એ વાતાવરણ ફેલાવવાની શરૂઆત સૌએ પોતાનાં ઘરેથી જ કરવી જોઈએ. પોતાની જાતને સુધારી પોતાના કુટુંબને ખરાબ વાતાવરણના કુસંસ્કારોથી બચાવી લેવાનો પ્રયત્ન કરવો જોઈએ. કુટુંબના વડીલ તરીકેની ફરજ અદા કરવા માટે પણ આ પ્રયત્ન કરવો આવશ્યક છે. કુટુંબીઓના માત્ર ઐહિક લ્યાણ તરફ જ દૃષ્ટિ ન રાખો, પણ પારલૌકિક લ્યાણ તરફ દૃષ્ટિ રાખાનારાય બનો. સૌના આત્મગુણોને ખીલવવાનો પ્રયત્ન કરો, કે જેથી તેમનું આ ભવનું તેમજ પરભવનું પણ કલ્યાણ થાય.
શત્રુધ્ધના પૂગ્યનો પ્રભાવ ચમરેન્દ્ર પ્રજાને પીડવા દ્વારા જ મથુરાના રાજા શત્રુધ્ધને પીડવાનો વિચાર કર્યો, એ પણ એક પ્રકારે શત્રુઘ્નના લાભની જ વાત ગણાય; કારણકે, અમરેજે શત્રુઘ્નને સીધો જ હણવાનો પ્રયત્ન ક્ય હોત, તો શું થાત એ કહી શકાય નહિ, પણ શત્રુઘ્નનો બચાવ થવાનો છે, એટલે ચમરેન્દ્રને એવું જ સૂઝયું. પુણ્યનો અને પાપનો ઉદય કેવી કેવી રીતે કામ કરે છે? તે સમજો અને પાપથી બચવાનો પ્રયત્ન કરો. મધુરાજા પાસે ચમરેન્દ્રનું દીધેલું હથીયાર હતું, છતાં પુણ્ય પરવાર્યું ત્યારે સંયોગ એવો આવ્યો કે, શસ્ત્ર દૂર હતું, પોતે પ્રમાદમાં પડ્યો હતો અને એ જ તકે શત્રુઘ્ન યુદ્ધ આદર્યું હતું. એક રીતે શત્રુઘ્નનો પુણ્યોદય વર્તતો હતો. એટલે ચમરેન્દ્રને પહેલા પ્રજાને પીડવા દ્વારા શત્રુધ્ધને પીડવાનો વિચાર થયો.
ઉત્તમ આત્માની વિશારદને ઓળખો.
இல்லை இல்ல இல்லை
૪૭
