________________
૨૩૦
BRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
સીતાને કલંક....ભાગ-૬
જાય એની કાળજીવાળા બને, એ જ આપણો આ બધા સ્પષ્ટીકરણનો હેતુ છે. શુદ્ધ ધર્મદેશનોમાં આથી વિપરીત હેતું હોઈ શકે નહિ.
ધર્મદશકનું ધ્યેય દોષો નાશ પામે અને ગુણો પ્રગટે, એ જ ધર્મદેશનાનો હેતુ હોઈ શકે. ધર્મદેશકનું ધ્યેય એજ હોવું જોઈએ. સાચો ધર્મદેશક એ જ ધ્યેયને અવલંબીને ઉપદેશ આપે. ધર્મદેશકના હૈયામાં, દોષનાશ અને ગુણપ્રાપ્તિ, એ સિવાયની કામનાને તો સ્થાન જ નહિ હોવું જોઈએ. સાચો ધર્મોપદેશક જીવાજીવાદિ તત્વોના સ્વરૂપનું વિવેચન કરતો હોય કે કથા દ્વારા ઉપદેશપ્રદાન કરતો હોય, પણ એનો આશય તો એ જ હોય કે, દોષો નાશ પામે અને આત્માના ગુણો પ્રગટે'. આ જ હેતુથી ધર્મદેશક જ્યાં શેષનું વર્ણન આવે, ત્યાં દોષની ત્યાજ્યતા સમજાવવાને માટે અને એ દોષો કેવી કેવી રીતે આત્માને ઉન્માર્ગનો ઉપાસક બનાવી દે છે તેનો ખ્યાલ આપવા પૂર્વક એ દોષોથી કેવી રીતે બચી શકાય તેમ છે એ સમજાવવા માટે, દોષ અને દોષિત બન્નેના
સ્વરૂપ આદિનું વર્ણન કરે. એ જ રીતે જ્યાં ગુણનું વર્ણન આવે ત્યાં પણ ગુણોથી થતા લાભ અને ગુણવાન્ આત્માઓની કરણીઓ કેવી હોય એ વગેરે સમજાવીને ગુણોની પ્રત્યે શ્રોતાઓ આદરવાળા બને એ પ્રકારનું વર્ણન કરે. કલ્યાણકામી આત્માઓને દોષિતોના સંસર્ગથી બચાવવા અને સાચા ગુણવાળાનો સંસર્ગમાં સ્થાપિત કરવા, એવી કામના શુદ્ધ ધર્મદેશકમાં હોવી એ પણ સ્વાભાવિક છે. આ કારણે, દોષિતોને અનુલક્ષીને થતું દોષોનું વર્ણન એ જેમ નિન્દા નથી, તેમ સાચા ગુણવાનોને અનુલક્ષીને થતું ગુણોનું વર્ણન એ મિથ્યા પ્રશંસા પણ નથી. ધર્મના અર્થી શ્રોતાઓએ તો ખાસ કરીને આ વસ્તુને પણ સમજી લેવી જોઈએ, કારણકે ધર્મના વિરોધીઓ તરફથી આ રીતે પણ ભદ્રિક આત્માઓને બહેકાવવાના પ્રયત્નો થાય તે અસંભવિત નથી.
માનો કે, શ્રી રામચન્દ્રજીની સીતાત્યાગની તત્પરતાનો પ્રસંગ આપણે વિચારી રહ્યા છીએ, એટલે એને અનુલક્ષીને આપણે, યશોલિસાના યોગે સન્માર્ગથી વિમુખ બનનારાઓ આદિનું વર્ણન કરીએ, તો એ નિન્દા છે?
સભા: નિન્દા તો ન કહેવાય.
