________________
૧૧૨
..સીતાને કલંક....ભ.-૬
ખડી થઈ છે, એટલે આનંદ નથી થતો, ગમે તેવા શૂરવીરને પણ અનિષ્ટની ક્લ્પના હચમચાવી મૂકે છે. અનિષ્ટ કોને પ્રિય છે ? અનિષ્ટ પ્રિય નથી, એના તો આ જગતમાં ઉધમાતો છે, પણ દુનિયાને ખબર નથી કે, ઉધમાતો અનિષ્ટવિદારક નથી પણ અનિષ્ટવર્ધક છે. અનિષ્ટથી સર્વથા પર તો તે છે, કે જે અનિષ્ટના કારણથી જ પર છે. અનિષ્ટનું કારણ આત્માની સાથેનો કર્મનો સંબંધ છે. કર્મનો સંયોગ ટળે નહિ, ત્યાં સુધી અનિષ્ટની સંભાવના ટળે નહિ. અનિષ્ટથી ડરનારાઓએ તો એ સંયોગને જ નાબૂદ કરવા ઉદ્યમશીલ બનવું જોઈએ. એને બદલે આજે તો એ સંયોગ પુષ્ટ બને, એટલું જ નહિં પણ એ કારમા સ્વરૂપવાળો બને, એવા પ્રયત્નો થઈ રહ્યા છે. જે અહિંસાદિ દ્વારા એ સંયોગોને નાબૂદ કરી શકાય, તે અહિંસાદિને પણ આજે તો તે સંયોગને પુષ્ટ અને રૌદ્ર બનાવવામાં ઉપયોગ થઈ રહ્યો છે. ખરેખર, જેનું ભાવિ ભયંકર હોય છે, તેઓને માટે સંવરના સ્થાનો પણ આશ્રવના સ્થાનો બની જાય છે; જે દ્વારા નિર્જરા સાધી શકાય, તેના જ દ્વારા તેવાઓ અશુભ કર્મબન્ધને સાધે છે. આથી ઉપકારીઓ ફરમાવે છે કે, જ્ઞાનીઓની આજ્ઞા મુજબ કેવળ મોક્ષના જ હેતુથી સંસારથી વિરક્ત બનીને રત્નત્રયીની આરાધનામાં રત બનવું, એ જ અનિષ્ટ નિવારણનો એક માત્ર અમોઘ ઉપાય છે.
પુત્રપ્રાપ્તિ એ શું સુખનું કારણ છે ?
શ્રી રામચંદ્રજીના ક્થન પરથી પણ સમજી શકાય તેમ છે કે, ઘણા સુખ વચ્ચે રહેલું થોડું દુ:ખ જીવોને ઇષ્ટ નથી. જ્ઞાનીઓ ફરમાવે છે કે, જીવ માત્રને દુ:ખથી પણ રહિત અને અન્તથી પણ રહિત એવું સુખ જોઈએ છે. અનુભવ પણ એ જ કહે છે. છતાં દુનિયાના જીવો દુ:ખ મિશ્રિત અને નાશવંત એવા સુખને જ વાસ્તવિક સુખ માનીને પ્રવૃત્તિ કરી રહ્યા છે. પુત્ર વિનાના માણસો પુત્રની ઇચ્છા રાખે છે, તેમની ક્લ્પના એવી હોય છે, કે ‘પુત્ર હોય તો સુખ. આ ક્લ્પના વ્યાજબી છે ? આવી ક્લ્પનામાં વિવેક છે ? પુત્ર કોઈ દિ' માંદો પડે કે નહિ ? એક દિ' એ મરવાનો ખરો કે નહિ ? એ ન મરે, તો બાપને એક દિ' એની પહેલા મરવાનું ખરૂં કે નહિ ? કોઈનેય મરણ છોડવાનું નથી.
