________________
શ્રી લક્ષ્મણજીએ મુખ ઢાંકીને ચાલ્યા જવું કહો, છે કાંઈ કમીના ? શ્રી રામચન્દ્રજીની આવી આજ્ઞા સાંભળતાંની સાથે જ, શ્રી લક્ષ્મણજીનું રૂદન વધી પડે છે. શ્રી લક્ષ્મણજી વસ્ત્રથી પોતાના મુખને ઢાંકી દે છે અને રડતાં રડતા પોતાના આવાસે ચાલ્યા જાય છે. શ્રી રામચન્દ્રજીની જગ્યાએ અત્યારે બીજું કોઈ હોત, તો શ્રી લક્ષ્મણજી શું કરત, એ કહી શકાય નહિ, કારણકે શ્રીમતી સીતાજી પ્રત્યે શ્રી લક્ષ્મણજીનો પૂજ્યભાવ જેવો તેવો નથી. મહાસતી શ્રીમતી સીતાજીના લેશ પણ દુ:ખને શ્રી લક્ષ્મણજી સહી શકે તેમ નથી. પણ કરે શું ? સામે વડિલ બન્યુ છે અને વડિલ બધુ પાસે વિજ્ઞપ્તિ કરવા ઉપરાન્તનો પોતાને કશો જ અધિકાર નથી, એમ શ્રી લક્ષ્મણજી માને છે. શ્રી રામચન્દ્રજીને અત્યારે કોઈ કાંઈ કહી શકે તેમ જ નહિ
સભા : સુગ્રીવ અને શ્રી બિભીષણ ત્યાં હાજર છે, તો તેઓ કાંઈ ન કહે ?
પૂજ્યશ્રી : જરૂર કહે, પણ કહેવાને અવકાશ તો હોવો જોઈએ ને ? તેઓ એટલું તો સમજે ને કે જે શ્રી રામચન્દ્રજીએ શ્રી લક્ષ્મણજી જેવાના કથનને પણ ધ્યાનમાં લીધું નહિ, એટલું જ નહિ પણ પગમાં પડીને રડતે રડતે વિનંતી કરવા છતાંય, જરાય વધુ નહિ બોલવાની આજ્ઞા કરી દીધી, તે શ્રી રામચન્દ્રજી આપણી વાત તો સાંભળે જ શાના? સુગ્રીવને અને શ્રી બિભીષણને આ વાત રૂચિકર છે, એવું કાંઈ જ નથી, પણ સંયોગ એવા છે કે, અત્યારે કાંઈપણ કહેવું એ નિરર્થક છે, એમ તેઓ સમજે છે અને તેથી જ મૌન રહે છે.
સભા: બીજા કોઈ ન કહે ?
પૂજયશ્રી : કોણ કહે ? અને કહેવાજોગા સંયોગો ય કયાં છે ? અયોધ્યાનગરીના લોકો, ‘સીતા અસતી અને શ્રી રામ રાગાધે' એવી જ વાતો કરી રહી છે. ખુદ વિજય આદિ આઠ પુરમહત્તરો પણ આવો લોક અપવાદ સહન કરવા દ્વારા નિર્મલ કીતિને મલિન બનાવશો નહિ એવી શ્રીરામચંદ્રજીને સલાહ આપી ગયા છે અને શ્રીમતી સીતાજીની સપત્નીઓએ તો ઈષ્યવશ બનીને આ વાત વહેતી મૂકેલી છે, એટલે શ્રી રામચન્દ્રજીનાં અન્તઃપુરમાં પણ છૂપી રીતે ય નિન્દા ચાલી રહી
.....જજ માસ અને ઘર્મશાસન ......૧૦
இது இல்லை இல்லை இது
૨૨૩
