________________
૧૭૪
leerderderderdeRLeRLeRRARI
સીતાને કલંક ભાગ-3
શાસન સંરક્ષક અને શાસનપ્રભાવક પણ આચાર્ય એક સામાન્ય પ્રસંગમાં ભૂલ્યા અને પતન પામ્યા. શાસનના વિરોધીઓ એવા મહાત્માઓનાં છિદ્રો શોધવામાં તત્પર હોય અને જો જરાક પણ તક મળી જાય, તો તેનો પૂરેપૂરો ગેરલાભ લેવાનો ચૂકે નહિ, એ નિર્વિવાદ વાત છે. એકવાર એ શાસનસંરક્ષક આચાર્ય ભગવાનની અનુપયોગાદિ કારણે ભૂલ થઈ અને એ ભૂલ વિષે તેમને જાહેરમાં પ્રશ્ન પૂછાયો. આ વખતે કોઈ તેવા પ્રકારના દુષ્કર્મનો ઉદય થઈ જવાથી, એ ભૂલને ભૂલ રૂપે જણાવી શક્યા નહિ અને ઉત્સુત્રરૂપક બની ઘોર સંસારમાં રૂલનારા બન્યા.
માયાપૂર્ણ એકરારો વિચાર કરો કે હું ભૂલ્યો' અગર મારી ભૂલ થઈ' એમ તેઓ શાથી કહી શક્યા નહિ ? ખાસ કરીને અમુક સ્થાને ચઢ્યા બાદ થઈ ગયેલી ભૂલને, ભૂલ રૂપે જાણ્યા પછી પણ નિર્દભપણે જાહેરમાં કબુલ કરવી, એ સહેલું નથી. કીર્તિની લાલસાને કાઢયા વિના એ બને નહિ. હાં, એવા પણ દંભી આત્માઓ જરૂર હોય છે, કે જેઓ પોતાની સામાન્ય પણ ભૂલોનો એકરાર કરવા દ્વારા જ પોતાની અતિ ભયંકર એવી પણ ભૂલોને છૂપાવવાનો પ્રયત્ન કરતા હોય છે. એવાઓ પોતાની સામાન્ય ભૂલોનો જે એકરાર કરતા હોય છે. તે એકરાર નિર્દભ નથી હોતો પણ દક્ષ્મપૂર્ણ હોય છે. કીતિની લાલસા માણસને અનેક રીતે નચાવે છે. જે કોઈ પોતાની નિંદા કરતા હોય, તે સર્વ કીતિની લાલસાને જીતી ચૂકેલા જ છે, એમ માનવા જેવું નથી. જેમ કીતિના લોભીઓ અવસરે પોતાના મુખે જ પોતાની પ્રશંસા કરવાને મંડી પડે છે તેમ કીર્તિના લોભીઓ અવસરે વિના પ્રસંગે પણ પોતાની નિંદા કરવાને મંડી પડે છે. એવાઓ, એ આત્મનિંદા એવી સફાઈથી કરતા હોય છે, એવી માયાપૂર્ણ રીતે કરતા હોય છે કે ભોળાઓ તેમની પ્રશંસા કરવા મંડી પડે. ખાસ વિચક્ષણો જ સમજી શકે, આ આત્મનિંદા પશ્ચાત્તાપપૂર્ણ છે. કે માયાપૂર્ણ છે ? કીતિને લાલસાને આધીન બનેલા રાંકડાઓની આત્મનિદા પશ્ચાત્તાપ પૂર્ણ હોતી જ નથી. એમાં તો માયા જ ભરેલી હોય છે. તમે વિચક્ષણ બનો તો દુનિયાના સામાન્ય વ્યવહારમાં પણ તમે આ વસ્તુને જોઈ શકો તેવું છે.
