________________
RRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRRR
સતને કલંક ભાગ-
૭૪ છે ને? તેનામાં કૃતજ્ઞતા અને ઉઘરતા જેવા ઉત્તમ કુલોમાં સ્વાભાવિક
રીતે પમાતા ગુણો હોય, એમાં આશ્ચર્ય પામવા જેવું નથી. જ્યની ઉત્તમ તા ગુણોની પ્રાપ્તિ અને તેનો વિકાસ એ સામગ્રીને અંગે જ વર્ણવાયેલી છે. આત્મગુણોની પ્રાપ્તિ અને તેના વિકાસની સામગ્રી જે કુલોમાં નથી તેમજ તેથી વિપરીત પ્રકારની સામગ્રી જે લોમાં વિદ્યમાન છે, તે લો દુનિયામાં ઉત્તમ પણ ગણાતાં હોય, તોય તત્ત્વજ્ઞ પુરુષોની દૃષ્ટિએ તો તે અધમકુલો જ છે આ ઉપરથી તમારું કુલ કેવું છે, એનો ય વિચાર તમારે કરી લેવાનો છે.
અંક નામના તે પુરુષે અચલના પગમાંથી કાંટો કાઢ્યા બાદ, અચલે તે મોટા કાંટાને જોયો અને તે કાંટો પગમાંથી અંકે કાઢયો એથી તેને ખૂબ હર્ષ થયો. હર્ષિત બનેલા તે અચલે તે કાંટો પેલા અંકને આપ્યો અને પોતાની પાસે અત્યારે કાંઈ જ બદલામાં આપવાજોનું
નહિ હોવાથી, પોતાના કૃતજ્ઞતાગુણને પ્રગટ કરતાં અંકને કહ્યું કે હે છે ભાઈ ! તે આ સરસ કર્યું. તે મારા ઉપર પરમ ઉપકાર કર્યો છે. હવે છે જ્યારે તું એમ સાંભળે કે ‘મથુરાપુરીમાં અચલ નામે રાજા રાજ્ય કરે છે.” ત્યારે તું ત્યાં આવજે !”
અચલ અત્યારે આ સ્થિતિમાં બીજું શું કહી શકે કે કરી શકે તેમ હતો? પણ જેમનામાં કાંઈકેય સજ્જનતા છે, તેઓ જ્યારે અવસર પ્રાપ્ત થાય ત્યારે ઉપકારીના ઉપકારનો બદલો વાળવાનો શક્ય પ્રયત્ન કર્યા વિના રહેતા જ નથી. આ રાજકુમાર અચલે પણ તેમજ કર્યું છે, તે આપણે હવે પછીના વૃત્તાન્ત દ્વારા જાણી શકીએ છીએ.
કૌશાંબીમાં કવ્યા અને રાજયનો યોગ આ રીતે કાંટાની પીડાથી મુક્ત થાય બાદ, અચલ ફરતો ફરતો કૌશામ્બી નામની નગરીમાં પહોંચ્યો. ત્યાંનો ઈન્દ્રદત્ત નામનો રાજા, તે સમયે 'સિંહ' નામના ધનુર્વિદ્યા શીખવનારા ગુરુની પાસે ધનુષ્યની કળાનો અભ્યાસ કરી રહ્યો હતો. અચલે તે જોયું અને તેને પણ પ્રેરણા થઈ કે “હું મારી ધનુષ્યકળાને બતાવું.' અચલે પોતાની ધનુષ્યકળા દર્શાવી અને એ જોઈને રાજા ઈન્દ્રદત્ત ખૂબ ખૂબ ખુશ થઈ
