________________
અભોગ્યત્વ અને અસારત્વ વગેરે યથાર્થ રીતે જણાય છે, તેથી તે મહાત્માઓ તેની (પુદ્ગલસંબન્ધી) કથા કરતા નથી. તો પછી તેને ગ્રહણ તો ક્યાંથી કરે ?
સુવર્ણાદિ પર પદાર્થને પોતાના માની, ભોગ્ય માની અને સારભૂત માની એની કથા કરવી અને તેના ગ્રહણાદિની પ્રવૃત્તિ કરવી, એ એક પ્રકારની ઉન્માદની અવસ્થા છે. જડ અને ચેતનના સ્વભાવ(સ્વરૂપ)નો જેમને પૂરતો ખ્યાલ ન હોય એવા જીવો અજ્ઞાનપરવશ ઉન્માદને પ્રાપ્ત કરતા હોય છે અને તેથી અસમંજસ પ્રવૃત્તિ કરતા હોય છે. પરન્તુ પરમબ્રહ્મ(આત્માનું શુદ્ધ સ્વરૂપ)માં મગ્ન બનેલા યોગીજનોને પુદ્ગલ અને પરમતત્ત્વના ભેદનો સ્પષ્ટ ખ્યાલ હોવાથી પુદ્ગલના ગ્રહણાદિની વાત તો દૂર રહી પણ તેની કથા પણ તેમના માટે શિથિલ (કાંઈ ન કરી શકે એવી અસમર્થ) હોય છે. આવી જ સ્થિતિ સ્ત્રીઓના આદરના વિષયમાં પણ હોય છે. કારણ કે સ્વભાવસુખમાં મગ્ન બનેલા યોગી જનોને પૌદ્ગલિક સુખની કથા કરવાનું કોઈ જ કારણ નથી. તેઓ સારી રીતે એ જાણે છે કે પૌદ્ગલિક સુખ; પર છે, પાપનું સ્થાન છે અને વિભાવ છે. સ્વભાવમાં મગ્ન, વિભાવની કથા પણ કઈ રીતે કરે ?
આ વાતનું સમર્થન કરતાં આગમની સાથે સંવાદિત કરાય છે.
તેનોòયાવિવૃદ્ધિ થાં, સાશે: પર્યાયવૃદ્ધિત: | भाषिता भगवत्यादौ सेत्थम्भूतस्य युज्यते ॥२-५॥
‘“સાધુમહાત્માને પર્યાયની વૃદ્ધિથી તેોલેશ્યાની જે વૃદ્ધિ શ્રીભગવતી આદિમાં વર્ણવી છે, તે આવા પરબ્રહ્મમાં મગ્ન એવા સાધુ મહાત્માને ઘટે છે.’’ શ્રી ભગવતીસૂત્ર વગેરેમાં પૂ. સાધુમહાત્માઓનો જેમ જેમ સંયમપર્યાય વધતો જાય ત્યારે તેમને તેજોલેશ્યાની અભિવૃદ્ધિ થતી હોય છે એ પ્રમાણે જણાવ્યું છે. અહીં ‘તેનોજ્ઞેશ્યા’ પદથી પદ્માદિ શુભલેશ્યાનું પણ ગ્રહણ કરી લેવું. સામાન્ય રીતે શુભલેશ્યાઓના કારણે મનની સ્વસ્થતા પ્રસન્નતા સુંદર હોય છે. ગમે તેવાં શરીરનાં બાહ્ય દુ:ખોમાં પણ આત્મા ખૂબ જ સમાધિમાં સુખે કરીને રહે છે. વાણવ્યન્તરાદિ દેવોને જન્મથી જ તે તે લેશ્યાઓની પ્રાપ્તિ થવાથી તે તે દેવો સુખે રહે છે. તેમાં કારણભૂત એવી લેશ્યાઓને ઉપચારથી (કારણમાં કાર્યનો ઉપચાર કરવાથી) સુખાસિકા કહેવાય છે. વાણવ્યન્તરાદિ દેવો જેમ સુખે રહે છે તેમ પૂ. સાધુ મહાત્માઓ પણ સંયમપર્યાયની વૃદ્ધિથી સુખે કરીને રહે છે. એક મહિનાનો સંયમપર્યાય થયે છતે પૂ. સાધુભગવન્તો વાણવ્યન્તર દેવોના સુખ(તેોલેશ્યા)નું
-
२०
-
